भौतिकशास्त्र

(symbol for sigma) सिग्मा (सं. किंवा s)

spin-spin coupling

Acous. (after Wallace C.W. Sabine, Am.physicist - as a unit of acoustic absorption) सेबिन (न.), सॅबिन (न.)

(in comb. - sugar) शर्करा- (also saccharo-)

Chem.(as a special type of polarimeter adapted for use with white light; used in sugar analysis) शर्करामापी (पु.)

शर्करामितीय

Chem. शर्करामिति (स्त्री.)

sacchari-

Chem.(as a hydrometer which is used to determine the concentration of sugar in a solution) शर्करा संहतिमापी (पु.)

पल्याण (न.)

Math. पल्याण बिंदु

सुरक्षित, बिनधोक

सुरक्षितपणे

सुरक्षा (स्त्री.)

factor of safety

Elec.Eng. etc. सुरक्षा वितळतार (स्त्री.)

सुरक्षित काच (स्त्री.)

Mining सुरक्षा दीप (पु.)

सुरक्षित आगकाड्या (स्त्री.अ.व.)

Eng. सुरक्षा प्लग (पु.), सेफ्टी प्लग (पु.)

सुरक्षा नलिका (स्त्री.)

Eng. etc. सुरक्षा झडप (स्त्री.), सुरक्षा व्हाल्व (पु.)

ठळक, सुप्रकट

सुप्रकट कोन

ठळक वैशिष्ट्ये (न.अ.व.), सुप्रकट वैशिष्ट्ये (न.अ.व.)

Geol. १ लवण पटल (न.) २ लवण (तळे, दलदल इत्यादि)

लवण-, लवणयुक्त, खारट

(as salina) लवण पटल (न.)

लवण द्रावण, लवणाचे द्रावण

लवणता (स्त्री.), खारेपणा (पु.)

१ Chem. क्षार (पु.) २ (as common salt) लवण (न.), मीठ (न.)

१ क्षारयुक्त २ लवणयुक्त, खारवलेला

१ एक, एकाच २ तोच,तसाच ३ एकच

तोचतोपणा (पु.), एकचपणा (पु.)

१ प्रतिदर्श (पु.) २ (commonly) नमुना (पु.), मासला (पु.)

१ (as an act or instance of obtaining a sample etc.) प्रतिदर्शन (न.) २ (as the assessment of the quality or character of a whole by examination of a sample) प्रतिदर्श चाचणी (स्त्री.) ३ (commonly) नमुनाचाचणी (स्त्री.)

प्रतिदर्शन तत्त्व

वाळू (स्त्री.), वालु (स्त्री.), वालुका (स्त्री.), रेती (स्त्री.)

वालुका मज्ज्नी (स्त्री.)

वालुका झोत (पु.), वाळुचा फवारा (पु.)

वालुकाघर्षित (वालुकाझोत घर्षित)

वालुकाघर्षित काच

(a method of cleaning metal surfaces by means of sand, steel shot or grit directed from a nozzle at high velocity) वालुकाघर्षण (न.) (वालुकाझोत घर्षण)

वाळू कागद (पु.), घासकागद (पु.), सॅन्डपेपर (पु.)

Nucleonics सॅन्डविच (न.)

सॅन्डविच प्रकाशघट

वालुकामय, रेताड

साबणीय

(as the act, process or result of soap making; as the hydrolysis of a fat or wax) साबणन (न.), साबणीकरण (न.)

साबणीकारक (पु.), साबणक (पु.)

(to convert into soap; to undergo saponification) साबणन करणे, साबणन होणे

१ Astron.(as the name given to a smaller body revolving round another, generally a planet) उपग्रह (पु.) २ (as of spectral line) उपरेखा (स्त्री.)

संतुष्ट

(as conditions, an equation etc.) पूर्ती करणे, पूर्ती होणे

संतृप्तियोग्य, संतृप्ति-

संतृप्ति क्रियाधानी (संतृप्ति कोड क्रियाधानी) (also saturable core reactor)

Acous.,Chem., Elec.Eng., Thermionics etc. संतृप्त करणे

संतृप्त, संतृप्त झालेला

(w.r.t. nuclear reactor) संतृप्त सक्रियता

Cathode Ray Tubes, Thermionics संतृप्त डायोड

Chem. संतृप्त द्रावण

Eng. संतृप्त बाष्प

संतृप्त बाष्प

संतृप्त बाष्पाचा दाब

ऋ-ने संतृप्त झालेला

संतृप्त, संतृप्ति-

संतृप्ति संकेत

Acous., Chem., Elec.Eng., Thermionics etc.(as the state of being satisfied or replete or the acion of bringing about that state) संतृप्ति (स्त्री.)

संतृप्ति स्थिरांक

Elec.Comm. Thermionics संतृप्ति धारा

संतृप्ति गुणक

संतृप्ति अभिवाह घनता

संतृप्ति अंतराल

न्यूक्लीय बल संतृप्ति, न्यूक्लीय बलाची संतृप्ति

वातसंतृप्ति (स्त्री.), हवेची संतृप्ति

संतृप्ति बिंदु

संतृप्ति दाब

संतृप्ति प्ररोध

संतृप्ति व्होल्टता

१ बशी (स्त्री.) २ तबकडी (स्त्री.)

आरा (पु.), करवत (स्त्री.)

(having teeth like those of a saw) आरादंती

saw toothed

आरादंती धारा

आरादंती दोलक

आरादंती तरंग

आरादंती तरंगरुप

Acous. Music सॅक्सोफोन (पु.)

(as a quantity that has magnitude but does not involve any concept of direction -opposed to vector) अदिश (पु.)

अदिश क्षेत्र

अदिश विभव

Math.(as the product of two vectors) (सदिशांचा) अदिश गुणाकार, टिंब गुणाकार (also called inner product or dot product)

अदिश राशि

१ (as a graduated or ordered series of degrees, stages or classes) मापनश्रेणी (स्त्री.), श्रेणी (स्त्री.) २ (as an instrument for measuring) मापनी (स्त्री.), मोजपट्टी (स्त्री.) ३ (as relative measure; a distinctive relative size, extent or degree ) प्रमाण (न.) ४ Music स्वरग्राम (पु.) ५ (oft. used in pl.) तराजू (पु.) ६ (as a balance pan) पारडे (न.)

मापनी त्रुटि

श्रेणी गुणक

प्रमाण प्रतिकृति

Nucleonics आठची श्रेणी, ८ची श्रेणी (also scale of 8)

१ काठिण्य श्रेणी २ कठीणपणाचे प्रमाण

श्रेणित

Nucleonics श्रेणित स्पंद

(as an electronic device) श्रेणिक (न.) (also called scaling circuit)

श्रेणीयन (न.)

Nucleonics श्रेणीयन परिपथ, श्रेणिक (न.) (also called scaler)

श्रेणीयन गुणोत्तर, श्रेणीयन अनुपात

(as to make an intensive examination of; to check as a magnetic wire or tape for recorded data esp. by means of an electronic device; to subject to scanning etc.) क्रमवीक्षण करणे

क्रमवीक्षी (पु.)

१ (as the process of analysing successively) क्रमवीक्षण (न.) २ Television( as the process of analysing successively the light values of picture elements constituting the total picture area) क्रमवीक्षण (न.) circular scanning वृत्तीय क्रमवीक्षण conical

क्रमवीक्षण बिंब

(as a pattern followed in scanning process) क्रमवीक्षण आकृतिबंध

क्रमवीक्षण तंत्र

अपुरा, तुटपुंजा

अल्प, तुरळक, थोडका

वण (पु.), व्रण (पु.)

दुर्लभ, दुर्मिळ, विरल

दुर्मिळता (स्त्री.), टंचाई (स्त्री.)

(as to spread widely and at random; as to disseminate; to diffuse or disperse as a beam of radiation in the random manner; as to reflect irregularly or diffusely; as to undergo scattering) विकिरण करणे, विकिरण होणे, विकिरणे

विकिरण पट्ट

विकीर्ण

(as the random change in direction of a beam or ray due to collision of the particles, photons or waves constituting the radiation) विकिरण (न.) acoustic scattering ध्वनि विकिरण coherent scattering संसंजित विकिरण elastic scattering प्रत्यास्थ विकिरण

विकिरण गुणांक

विकिरण काटछेद

विकिरण लांबी

Nucleonics न्यूट्रॉन विकिरण

प्रोटॉन विकिरण

विकिरण संभवनीयता

अपमार्जन करणे

अपमार्जन (न.)

अनुसूची (स्त्री.)

अनुसूचित

योजना (स्त्री.)

योजना बनवणे, योजना आखणे

(a term descriptive of a number of related methods for the study of optical inhomogeneities in transparent mateials) श्लिरेन (न.)

(after B Schmidt, Ger. opticist) श्मिट संशुद्धि पट्टिका

श्मिट वस्तुभिंग

श्मिट प्रक्रिया

Optics श्मिट संहति

(after Erwin Schrodinger, Ger. physicist- as conception of atomic structure) श्रेडिंजर अणु

श्रेडिंजर समीकरण (श्रेडिंजर तरंग समीकरण) (also called Schrodinger wave equation)

श्रेडिंजर तरंग फल

प्रस्फुरित

विज्ञान (न.) शास्त्र (न.)

वैज्ञानिक, शास्त्रीय

(to emit sparks, to gleam or emit quick flashes as if throwing off sparks) प्रस्फुरित होणे

(in a scintillating manner) प्रस्फुरित होत असताना, प्रस्फुरित रीतीने

Astron., Elec.Comm., etc. प्रस्फुरण (न.)

प्रस्फुरण गणित्र

प्रस्फुरण पंक्तिमापी, प्रस्फुरण स्पेक्ट्रोमीटर

प्रस्फुरक (पु.)

प्रस्फुरणमापी (पु.)

कात्री (स्त्री.), कैंची (स्त्री.), कातर (स्त्री.)

Anat. श्वेतपटल (न.) (also sclerotic)

(as an apparatus for determining the hardness of material) दृढतामापी (पु.)

(a sclerometer devised esp. for use with metals in which the height of rebound of a small standard object dropped from a fixed height onto the surface of a specimen is used as a measure of the hardness) दृढतादर्शी (पु.)

Anat.(as the dense fibrous opaque white outer coatenclosing the eyeball) श्वेतपटल (न.) (also sclera)

वाव (पु.), व्याप्ति (स्त्री.)

(as a group of २०) विंशक (न.), वीस (वस्तु वगैरे)

१ (लोखंड वगैरेची) मोड (स्त्री.) २ चिटोरा (पु.)

(as to abandon or get rid of as no longer of enough worth, merit or use) त्याज्य ठरवणे

रद्दी लोखंड (न.)

खरवड (स्त्री.अ.व.)

ओरखडा (पु.), क्षणन (न.)

१ ओरखडा काढणे, क्षणन करणे २ खोडून टाकणे, काढून टाकणे

क्षणन काठिण्य

पडदा (पु.), पट (पु.)

१ प्रच्छादन करणे, पडदा लावणे २ छाननी करणे ३ चाळणी लावणे

Thermionics स्क्रीन ग्रिड, पट ग्रिट

१ प्रत्छादित २ छाननी कलेला ३ चाळणी लावलेला

स्क्रीन्ड ग्रिड व्हाल्व, पट ग्रिड व्हाल्व

१ प्रच्छादन (न.) २ छाननी (स्त्री.), छाननी करणे (न.)

प्रच्छादन स्थिरांक

Elec.Eng. प्रच्छादन परिणाम

केंद्रक प्रच्छादन, न्युक्लिअस प्रच्छादन

स्क्रू (पु.), मळसूत्र (न.), पेचखिळा (पु.)

पेच कसणे, घट्ट बसवणे, स्क्रूने घट्ट बसवणे

स्क्रू प्रमापी (पु.)

Eng. स्क्रू जॅक (पु.)

स्क्रू चालित

पेचकस (पु.)

स्क्रूने घट्ट बसवलेला

(as to clean with abrasive action, to subject to friction; to rub) घासणे, मार्जन करणे

मार्जनी (स्त्री.)

मार्जन (न.)

मार्जन-

मार्जन कक्ष

१ (to inspect or observe with critical attention) परिनिरीक्षण करणे २ (to make a scrutiny) छाननी करणे

साय (स्त्री.)

समुद्र (पु.), सागर (पु.)

समुद्रसपाटी (स्त्री.)

समुद्रभिंत (स्त्री.)

१ बंद करणे २ सीलबंद करणे

१ बंद केलेला २ सीलबंद केलेला

शोधणे, शोध घेणे

शोध (पु.)

Elec.Eng. शोध कुंडल

शोधदीप (पु.)

शोधदीप प्रक्षेपी

मोसम (पु.), हंगाम (पु.), ऋऋतु (पु.)

१ (as wood, leather, timber,etc.) रापवणे, रापणे २ वापरयोग्य करणे, वापरयोग्य होणे

मोसमी, हंगामी, ऋऋतुनुसारी

१ रापवलेला, रापलेला २ वापरयोग्य केलेला, वापरयोग्य झालेला

सागरी प्रवासक्षम, सागरक्षम

(abbr. of secant) Math. सीकंट (स्त्री.), व्युकोज्या (स्त्री.)

१ (to examine- with into) तपासणे २ (to discern) जाणणे, समजणे ३ अनुभवणे (to see on screen पटेक्षण करणे)

(abbr. sec.)Math. सीकंट (स्त्री.), व्युकोज्या (स्त्री.)

(w.r.t. time and angle) सेकंद (पु.)

१ (w.r.t. order) द्वितीय, दुसरा २ दुय्यम

द्वितीय प्रणाल क्षीणन

द्वितीयक्रम स्टार्क परिणाम

गौणतः

(of second rank, importance or value; immediately derived from something original, primary or basic; dependent on or following something fundamental or first) द्वितीयक, दुय्यम primary प्राथमिक, प्रथम

१ द्वितीयक (पदार्थ, रासायनिक पदार्थ वगैरे) २ Elec.Eng.(as secondary circuit, coil etc.) द्वितीयक (परिपथ, कुंडल वगैरे) ३ Astron.(secondary planet) द्वितीयक (ग्रह वगैरे)

Optics दुय्यम अक्ष

Meteor.(as a faint rainbow which sometimes appears outside the brighter primary bow, and has its colours reversed) द्वितीयक इंद्रधनुष्य (also secondary rainbow)

Elec.Eng. द्वितीयक कुंडल

Elec.Eng. द्वितीयक कुंडल

(as colours produced by mixing two or more primary colours) द्वितीयक वर्ण (पु.अ.व.)

द्वितीयक विश्व किरण (पु.अ.व.)

Elec.Eng. द्वितीयक धारा

Elec.Eng. द्वितीयक इलेक्ट्रोड (also called bipolar electrode)

Thermionics द्वितीयक इलेक्ट्रॉन

Thermionics द्वितीयक उत्सर्जन

Optics द्वितीयक नाभीय अंतर

द्वितीयक पदार्थ, द्वितीयक उत्पाद

द्वितीयक प्रारण

secondary bow

द्वितीयक पंक्ति, द्वितीयक स्पेक्ट्रम

द्वितीयक प्रतिबल

Radio (a wave deriving from the main or desired wave) दुय्यम तरंग

Elec.Eng. द्वितीयक कुंडलन

सेकंद दोलक

गुप्तता (स्त्री.)

गुप्तता पद्धती (स्त्री.अ.व.)

गुप्त

१ स्त्राव (पु.) २ (as a process) स्त्रवण (न.)

१ Math. etc.(as the plane figure resulting from the cutting of a solid by a plane; as the action or instance of cutting) छेद (पु.), खंड (पु.) २ (as a section of a system) अनुभाग (पु.) cross setion काटछेद horizontal section १ क्षैतिज छेद २ आडवा छेद

छेद मापांक

अनुभाग (पु.)

खंडशः

१ Math. etc. प्रदल (न.), त्रिज्यखंड (पु.) (as in sector of a circle वृत्त प्रदल, वृत्त त्रिज्यखंड) २ (as a division, quarter, section) क्षेत्र (न.) segment

प्रदली, प्रदलीय, त्रिज्यखंडीय

(as agelong, centuried; taking place within a century; requiring or taking ages as for operation or completion) अतिदीर्घकालिक

सुरक्षित करणे

सुरक्षित

सुरक्षित केलेला, सुरक्षित

सुरक्षितपणे

सुरक्षितता (स्त्री.)

सौम्यकारक

सौम्यकारक औषध (न.)

अवसाद (पु.), गाळ (पु.) (्अव+सद to sink down)

अवसादी, गाळाचा

१ अवसादी शिला २ गाळ खडक

अवसादन (न.)

अवसादन स्थिरांक, अवसादनांक (पु.)

(as the description, classification and interpretation of sediments) अवसादशास्त्र (न.)

(after Thomas J Seebeck, Ger. physicist - as a thermoelectromotive force generated in a circuit composed of different metals in successive contact when the junctions are not all at the same temperature) सीबेक परिणाम

१ शोधणे २ (to move or act so as to reach or arrive at) -चा प्रयत्न करणे, - साठी हालचाल करणे

१ दिसणे २ वाटणे

(apparent) आभासी

बाह्यतः

Geol. निस्पंदन (न.), पाझर (पु.)

निस्यंदी भूमि

१ Math.(as a portion cut off from a geometrical figure by a line or plane) खंड (पु.) २ (a piece or separate fragment of something) खंड (पु.) ३ Math.(as of a circle) वृत्तखंड (पु.) division भाग fraction अंश, भिन्न fragment शकल, खंड part भाग, अंग, अवयव

खंडयुक्त

खंडीकृत

वेगळे ठेवणे, विलग करणे, विलग्न होणे detach विलग करणे, विलग होणे divide विभाजन करणे separate पृथक करणे, पृथक होणे, वेगळे करणे, वेगळे होणे, विभक्त करणे, विभक्त होणे split विभाजन करणे, विभाजन होणे

विलग्रन (न.) decomposition

विलग्रकारी

(of subject to, or caused by an earthquake or an earth vibration produced artifically as by an explosion in geophysical prospecting) भूकंपी, भूकंप- (also seismical)

भूकंप क्षेत्र

भूकंप केंद्र

भूकंप संसूचक

भूकंप तीव्रता

भूकंप तरंग

भूकंप दृष्ट्या

(as the relative frequency and distribution of earthquakes) भूकंपता (स्त्री.)

(the record of an earth tremor made by a seismograph) भूकंपलेख (पु.)

(an instrument by means of which earthquake shocks and concussions are registered) भूकंपलेखी (पु.)

१ (the art of registering the shocks and undulatory movements of earthquakes) भूकंपलेखन (न.) २ (as seismology) भूकंपशास्त्र (न.)

(a science that deals with earthquakes and attendant phenomena) भूकंप शास्त्र (न.)

भूकंपमापी (पु.)

भूकंपमितीय

(as theseismic study of earthquake phenomena esp. by means of a seismometer)भूकंपमिति (स्त्री.)

निवड करणे, निवडणे, वरण करणे

निवडक, निवड-

निवडक

नवड (स्त्री.), वरण (न.)

वरण गुणोत्तर

वरण नियम

निवडक, वरणक्षम, वरणी

Light वरणी अवशोषण

Light, Optics वरणी अपस्करण

वरणी प्रारण

वरणी प्रारी

वरणी परावर्तन

वरणक्षमता (स्त्री.)

(as an instrument) वरणित्र (न.)

स्व अवशोषण (न.)

(acting or capable of acting of or by itself; automatic) स्वयंक्रियाकारी, स्वयंचलित

स्वयं अनुयोजी

स्वतः संरेखी

स्वयं विश्लेषी

Met. स्व-अनुशीतनी

स्व अभिनति (स्त्री.)

स्वयंधारिता (स्त्री.)

स्वयं उत्प्रेरण (न.)

स्वप्रभार (पु.)

स्वसुसंगति (स्त्री.)

स्वसुसंगत

स्वसुसंगत क्षेत्र पद्धति

(sufficient in itself; having none of its parts in common with anything surrounding it or adjacent to it; complete in itself) स्वयंपूर्ण (as in a self contained machine) स्वयंपूर्ण यंत्र)

स्वयंविसरण (न.)

स्वयंविदारी

(of a particle or of electron etc.) स्वऊर्जा (स्त्री.)

स्वतःसिद्ध

स्वतःसिद्ध

स्वयं उत्तेजन (न.)

स्वयं उत्तेजित

स्वयं उत्तेजित विद्युत जनित्र, स्वयं उत्तेजित डायनामो

स्वतःस्पष्ट, स्वस्पष्टीकरणात्मक

स्वसंरोध (पु.)

Elec.Eng. स्वयंप्रेरितता (स्त्री.)

Elec.Eng. स्वयंप्रवर्तन (न.), स्वयंप्रेरण (न.)

स्वयं अन्योन्यक्रिया (स्त्री.)

स्वयं अनुदीप्त

स्वयंसंधारी

स्वयंसंधारी विद्युन्मोच

स्वयंसंधारी वायु विमोच

स्वयंप्रसारी

१ स्वयंप्रसार (पु.) २ स्वयंप्रसारण (न.)

स्वयं प्रणोदी (also self propelling)

self propelled

स्वयंशामक

स्वयं अभिलेखी, स्वतः अभिलेखी

स्वयंक्षपण (न.)

स्वयंनोंदी

स्वनियमन (न.)

स्वनियामी, स्वतःनियामी

स्वयंसंतृप्ति-

स्वयंसंतृप्ति दिष्टकारी

स्वयंसंतृप्ति (स्त्री.)

स्वपरिरक्षी

स्वतःप्रवर्ती

स्वपोषी

(in comb.) (oneself or itself; of oneelf or itself; by oneself or itself; from or by means of oneself or itself) स्व-, स्वयं-, स्वतः

स्वपरिरक्षण (न.)

(forming a bisection of; half in quantity or value; partical or incomplete) अर्ध-, निम-

अर्धवृत्त (न.), अर्धवर्तुळ (न.)

अर्धवृत्ताकार, अर्धवर्तुळाकृति

अर्धवाहकता (स्त्री.)

अर्धवाहक डायोड

Elec.अर्धवाहक (पु.)

अंशस्फटिकी

अर्धपार्यता (स्त्री.)

अर्धपार्य

अर्धपार्य पटल (also called semipermeable diaphragm)

१ अर्धप्रवेश्य २ अर्धपार्य

अर्धप्रमाणित

Elec. Magn. अर्धप्रमाणित रोध

अर्धस्वरक (पु.)

अर्धपारदर्शक

१ (as to throw or direct in a particular direction, as rocket etc.) पाठवणे, प्रेषित करणे २ (as to give off or out as heat, light etc. to emit) उत्सर्जित करणे ३ (as to cause to issue, to transmit) पारेषित करणे

Elec.Comm.१ (as an apparatus) प्रेषित्र (न.), प्रेषी (पु.) २ (as a transmitting station) प्रेषण स्थानक (न.)

१ प्रेषण (न.) २ (as transmission by telegraph, radio etc.) पारेषण (न.)

transmitting antenna

Elec.Eng. प्रेषण टोक

(as an awareness in consciousness of a physical experience; awareness by senses generally) संवेदना (स्त्री.)

Acous. संवेदना पातळी

Acous. संवेदना एकक

१ Radio etc.(a direction in which something, as motion, takes place or is visualised as taking place) अभिदिशा (स्त्री.) २ (as a trend, course) कल (पु.) ३ Math. अभिदिशा (स्त्री.) (as of inequality) असमा दिशा (स्त्री.)

(to detect as a symbol automatically or mechanically) संवेदणे

अभिदिशा निश्चिति

१ (as the ability to receive sensation; as susceptibility to the external action) संवेदनक्षमता (स्त्री.), संवेद्यता (स्त्री.) २ (as of balance etc.) सुग्राह्यता (स्त्री.)

१ संवेदनक्षम, संवेद्य २ सुग्राह्य

संवेदनक्षम ऊष्मा संचारण, संवेद्य ऊष्मा संचारण

संवेद्य ऊष्मा

संवेदनक्षम तापमान, संवेद्य तापमान

(of computers etc.) संवेदन (न.)

(act or process of sensitising) संवेदीकरण (न.), संवेदनशील करणे (न.)

(to cause to become sensitive; to become sensitive) संवेदी करणे, संवेदी होणे, संवेदनशील करणे, संवेदनशील होणे

१ संवेदित, संवेदीकृत २ सुग्राहीकृत

संवेदीकृत प्रतिदीप्ति

Chem. Photog. etc. संवेदक (पु.)

१ (having quick and acute sensibility tothe action of external objects; highly susceptible to light, other radiation etc.) संवेदी, संवेदनशील २ (of instruments etc.- readily responding to; capable of indicating minute differences) सुग्राही

सुग्राही तुला

सुग्राही फिल्म

(as a gas flame which changes its height or shape when sound waves fall on it) संवेदी ज्योत

(as a paper prepared for photographic purposes by coating it with a substance sensitive to light) संवेदी कागद, संवेदनशील कागद

सुग्राही तापमापी

(as of a cloud chamber) सुग्राही काल

(as of a counter tube or ionising chamber) सुग्राही आयतन

१ संवेदनशीलता (स्त्री.) २ सुग्राहिता (स्त्री.)

१ (generally the susceptibility to the external action, as measured by speed of response or degree of responsiveness, as exemplified by sensitivity to light and other radiation etc.) संवेदिता (स्त्री.), संवेदित्व (न.), संवेदनशीलता (स्त्री.) २ (as of photographic film or other instruments) सुग्राहिता (स्त्री.)

(as a device designed to respond to a physical stimulus and transmit a resulting impulse for interpretation or measurement or for operating a control) संवेदी (पु.)

पृथक्करणीय, वेगळा करता येण्याजोगा

(as a topological space which contains countable or finite set of points) पृथक्करणीय अवकाश

पृथक करणे, पृथक होणे, वेगळे करणे, वेगळे होणे, विभक्त करणे, विभक्त होणे segregate

१ पृथक, विभक्त २ वेगळा

Elec.Eng. पृथक ऊर्जन

पृथक्कृत, विभक्त

विभक्त द्विक

पृथकतः, पृथक-

Elec.Eng.(having the field magnets excited by a current from a separate source - used of a machine) पृथक ऊर्जित

पृथकवातित

पृथक्कारी, विभक्त करणारा

पृथक होणे (न.), विभक्त होणे (न.)

पृथक्कारी स्तंभ

पृथक्कारी नरसाळे, पृथक्कारी नसराळे (also called separatory funnel)

resolving power

१ पृथक्करण (न.), विभक्तन (न.), विभक्त होणे (न.) २ (as a state of being separate) पृथकता (स्त्री.), पार्थक्य (न.) ३ (as an intervening space; gap; interval) अंतराल (न.)

पृथकता गुणक

पृथक्कारी (पु.), विभक्तक (पु.)

Elec.Eng. etc. पृथक्कारी परिपथ

पृथक्कारी

separating funnel

mon- hepta

heptagon

Civil Eng. मलकुंड (न.)

१ अनुक्रम (पु.) २ Math. क्रमिका (स्त्री.), क्रमणिका (स्त्री.) series श्रेणी

१ (of relating to, or forming a sequence; serial) अनुक्रमीय २ Math. क्रमिका-

१ Math. क्रमिकतः २ अनुक्रमशः

अनुक्रम-

१ (as a set of things in line or in succession or so thought of; a group of usu. three or more things or events standing or succeeding in order and having a like relationship to each other) श्रेणी (स्त्री.) २ Chem.(as a group of chemical compounds related

Elec.(having its parts arranged or connected in series) एकसरी (in series एकसरी)

elec.एकसरी जोडणी

एकसरी विद्युत जनित्र, एकसरी डायनामो

श्रेणी सीमांत

Radio एकसरी आपरिवर्तन

Elec.Eng. एकसरी मोटर, एकसरी चलित्र

Elec.Eng.(an arrangement of cells or circuit elements in which groups of two or more in parallel are connected in series) एकसरी समांतर मांडणी (स्त्री.)

एकसरी समांतर जोडणी

multiplex winding

Elec.Emg. एकसरी कुंडलन

१ (as the performance of work commaned or paid for) सेवा (स्त्री.) २ (as a system or arrangement that supplies public needs) व्यवस्था (as in telephone service दूरध्वनी व्यवस्था) ३ (esp. of cables- the wrapping or covering) वेष्टन (न.)

Radio सेवा क्षेत्र

Elec.Eng. सेवा व्होल्टता

१ कामाचा २ उपयोगाचा, काम देणारा

(as of vehicles or machinery) संधारण (न.)

१ Cables (as a layer of protective material put on the exterior of an armoured or lead covered electric cable) वेष्टन (न.), आवरण (न.) २ (as service) वेष्टन घालणे (न.)

सेवी यंत्ररचना (स्त्री.) (also called servosystem)

सेवी पद्धति (स्त्री.) (सेवी यंत्ररचना पद्धति) (also called servomechanism)

(in comb.)(one and a half times i.e. २ ३) अध्यर्ध (अधिक अर्ध), सार्ध- mon-

१ (as the number of things of the same kind) संच (पु.) (as in balancer set संतुलक संच; pumping set पंपसंच) २ Math.(as the totality of all points or numbers that satisfy a mathematical condition) सट (पु.) ३ (an apparatus of electrical or electronic components assembled so as to function as a unit) सेट (पु.)(as in radio set रेडिओ सेट, amplifying set प्रवर्धनी सेट) ४ (as amount of deflection from a straight line or level position) अनुनति (स्त्री.) ५ (as the hardening or solidifying of a plastic or liquid substance by chemical action, by cooling and drying- of mortar, cement etc.) जमून घट्ट होणे (न.), घट्टन (न.)

१ ठेवणे, मांडणे २ (योग्य जागी) बसवणे ३ जमून घट्ट होणे, घट्टन होणे

ठराविक

गतिमान करणे

समकोनमापी (पु.), गुण्या (पु.)

१ उभारणे २ उभा करणे

१ चौकट (स्त्री.) २ रचना (स्त्री.)

१ मांडणी (स्त्री.) २ (as of cement, concrete mixture, plaster etc.) जमून घट्ट बसणे (न.) ३ घट्टन (न.) ४ Astron.(as of heaenly body) अस्त (पु.)

(गाळ इत्यादि) खाली बसणे

(गाळ इत्यादि) खाली बसणे (न.)

१ (as to separate) वेगळा काढणे, अलग अलग करणे २ (as to divide or break up into parts; to become divided or separated) विच्छेद करणे, विच्छेद होणे

१ कित्येक, अनेक २ पृथक

पृथकपणे

१ वेगळा काढलेला, अलग अलग केलेला २ विच्छेदित

१ कठोरता (स्त्री.), कडकपणा (पु.) २ प्रखरता (स्त्री.), दुःसहता (स्त्री.)

Civil Eng. मलप्रणाल (पु.)

निगड (पु.)

१ छाया (स्त्री.), सावली (स्त्री.) २ (of a colour) छटा (स्त्री.) ३ (something that shades; something that intercepts or shelters from light or direct rays etc.) छायक (पु.), छादक (पु.)

१ छायित २ छादित

Elec.Eng. छादित धुव (पु.)

Elec.Engऍह्हादित धुव उपकरण (also called shielded pole instrument)

१ छादित करणे (न.), छायाकरण (न.) २ (as covering or sheltering with shade; protection from heat or light छादन (न.)

छादन कुंडल

एLight छाया (स्त्री.)

Elec.Eng. छाया अंक

छायालेख (पु.)

छाया प्रदेश

१ Eng. दंड (पु.) शॅफ्ट (पु.) (as in armature shaft आर्मेचर दंड, आर्मेचर शॅफ्ट) २ Civ.Eng. Mining कूप (पु.)

१ हलवणे, हलणे २ हादरणे

हादरा(पु.), कंप (पु.)

हलवणी (स्त्री.)

हलवणी (स्त्री.)

उथळ

उथळपणा (पु.)

१ आकृति (स्त्री.) २ (commonly) आकार (पु.), रुप (न.) form

(to form, to fashion) आकार देणे, आकार घेणे

Nucleonics आकृति अवलंबी

आकृति प्रत्यास्थ विकिरण

आकृति गुणक

Nucleonics आकृति अनवलंबी

१ रुपित २ (having or fashioned to a particular form- oft. used in comb. - आकृति, - आकाराचा, -रुप (as in U shaped U आकृति, U आकाराचा, U रुप)

रुपित वाहक केबल

आकारी (पु.)

आकार देणे (न.), आकार घेणे (न.), रुपण (न.)

Eng. रुपण यंत्र

रुपण जालव्युह

१ तीक्ष्ण २ (clear in outline or detail, as distinct) स्पष्ट ३ (as keen, fine) सूक्ष्म

तीक्ष्ण काठ

१ तीक्ष्ण धार असलेला, धारदार २ तीक्ष्ण काठ असलेला

तीक्ष्ण संस्पंदन

स्पष्ट श्रेणी (as series in line spectra)

१ तीक्ष्णता (स्त्री.) २ स्पष्टता (स्त्री.) ३ सूक्ष्मता (स्त्री.)

Radio दिशिकतेची सूक्ष्मता

न्यूक्लीय पातळीची तीक्ष्णता

Acous. संस्पंदन तीक्ष्णता

Radio मेलन सूक्ष्मता

भंजक प्रभाव

१ (in pl.) तास (पु.), मोठा कीस (पु.) २ Acous.(as a process of cutting of a surface or removing material from the surface) तास पाडणे (न.)

१ Eng. etc(as a strain resulting from applied forces that cause or tend to cause contiguous parts of a body to slide relatively to each other in a direction parallel to their plane of contact) कर्तर (न.), कर्तरण (न.) २ Geol. (as the sliding of a part of a rock body past another part along a fracture) भ्रेष (पु.)

Geol. भ्रेषी भंजन

Eng.(as a ratio of shearing stress in a body to the corresponding shearing strain) कर्तर मापांक

कर्तर सामर्थ्य

shearing stress

कर्तर तरंग

१ कर्तरण (न.) २ Geol. भ्रेषण (न.)

कर्तरण विरुपण

कर्तरण क्षेत्र

कर्तरण बल

Heat कर्तरण वायु

कर्तरण विकार

कर्तरण प्रतिबल

कोष (पु.)

कोषित

१ पत्रा (पु.) २ (कागद, काच, कापड वगैरे यांचा) मोठा तुकडा (पु.) ३ Geol. (as a still) स्तर (पु.)

१ Geol. मंच (पु.) २ मांडणी (स्त्री.)

१ (any of the spaces occupied by the orbits of a group of electrons of approximately equal energy) कवच (न.) २ (as a hard rigid covering) कवच (न.)

न्यूक्लीय कवच प्रतिकृति

न्यूक्लीय कवच संरचना

लाख (स्त्री.) (also shellack)

कवची

१ (a structure, device or part that serves as a protective cover orbarrier) परिरक्षी (पु.) २ (as any material used to reduce the amount of radiation) परिरक्षी (पु.)

परिरक्षण करणे

परिरक्षित

Elec.Comm., Radio परिरक्षित तारमार्ग

(as a two wire transmission line surrounded by metallic sheath) परिरक्षित युग्म

shaded pole instrument

परिरक्षण (न.)

Elec. Magn. परिरक्षण गुणोत्तर, परिरक्षण अनुपात

(as displacement; change in place or position) विस्थापन (न.), सृति (स्त्री.)

विस्थापन करणे, विस्थापन होणे, सृत होणे

विस्थापनकारी, सारी

पंक्तिरेषा विस्थापन

Elec.Eng., Nucl.Phys( a thin piece of slip usu. usued to fill in) वेशिका (स्त्री.), पर्णी (स्त्री.)

जहाज (न.)

१ (as a violent shake or jar) अभिघात (पु.) २ (commonly) आघात (पु.), धक्का (पु.) impact

आघातशोषी (पु.)

१ Radio आघात उत्तेजन २ आघात ऊर्जन

अभिघात तपन

अभिघात गति

आघातरोधी

अभिघात तरंग

१ Eng.(as the touching part of the brake) गुटका (पु.) २ Elec.Eng. पाद (पु.)

(as a building, plant or room in which manufacture or repairing, moulding etc. is done) शाळा (स्त्री.), - शाळा (स्त्री.) (as in workshop कर्मशाळा, forging shop लोहारशाळा) (or - shop)

१ (as against long) लघु, लहान, छोटा २ (not extended in time; lasting a little while etc.) अल्प ३ ऱ्हस्व ४ आखूड

Elec. लघुपरिपथ (पु.)

Elec.(cause or make a short circuit in; cut off current in this way) लघुपथित करणे (लघुपरिपथ करणे)

लघुपथ संवहन (लघुपरिपथ संवहन)

Elec.Eng. लघुपथ गुणोत्तर (लघुपरिपथ गुणोत्तर)

लघुपथित (लघुपरिपथ केलेला)

Elec. लघुपथन (न.)

लघुपथकारी

Elec.Eng. लघुपथन साधन (लघुपरिपथ साधन)

Elec. Magn. लघुपथकारी कळ

अल्पायु, अल्पायुषी

अल्पायु केंद्रक, अल्पायु न्यूक्लिअस

१ अल्प पल्याचा २ लघुपरास-, लघुपरासी

लघुपरास बल

निकट दृष्टि

निकट दृष्टिता (स्त्री.)

अल्पावधि-, अल्पमुदती

लघुतरंगी जंबुलातीत प्रकाश

लघु तरंग-

लघु तरंग-

लघु तरंग अंतस्तापन

टंचाई (स्त्री.)

१ लहान करणे, लहान होणे २ कमी करणे, कमी होणे ३ आखूड करणे, आखूड होणे

Radio अल्पकारी संधारित्र

१ लघुता (स्त्री.), लहानपणा (पु.) २ अल्पता (स्त्री.) ३ ऱ्हस्वता (स्त्री.) ४ आखूडपणा (पु.)

१ (as to prove) सिद्ध करणे, दाखवुन देणे २ (as to indicate) दर्शवणे, सुचवणे

(as of oil or gas) आढळ (पु.)

(w.r.t. shower of charged particles or photons etc.) वर्षण (न.) (commonly) वर्षाव (पु.) cascade shower सोपानी वर्षण extensive shower विस्तृत वर्षण penetrating shower वेधी वर्षण

वर्षण करणे, वर्षण होणे, वर्षाव करणे, वर्षाव होणे

(having or emitting a sharp high pitched tone or sound, having an intense, sharp or vivid effect) उत्तीव्र

उत्तीव्र स्वर

उत्तीव्रता (स्त्री.)

आकुंचित होणे, आटणे, आखुडणे

आकुंचनीय

आकुंचनीय आवरण

आकुंचन (न.), आटणी (स्त्री.)

Elec.Eng. (as an electrical bypath so arranged that an electric current divides and flows partially through the shunt, and partially through the equipment that is shunted) पार्श्वपथ (पु.)

(to provide with or divert by means of a shunt) पार्शवपथन करणे, पार्श्वपथित होणे

Elec.Eng. पार्श्वपरिपथ (पु.)

Elec.Eng. पार्श्वपथ क्षेत्र

Elec.Eng. अनेकसरी मोटर, अनेकसरी चलित्र, पार्श्वपथ चलित्र

पार्श्वपथ कुंडलन

पार्श्वकुंडलित

१ पार्श्वपथित २ सपार्श्वपथ

Elec.Eng. पार्श्वपथित संधारित्र

सपार्श्वपथ उपकरण

Elec.Eng. पार्श्वपथन (न.)

बंद करणे, झाकणे

झडप (स्त्री.)

१ Nuclear Eng.(also called robbit) धोटा (पु.), शटल (न.) २ (commonly) धोटा (पु.)

आजार (पु.), रुग्णता (स्त्री.) (as in radiation sickness प्रारण आजार, प्रारण रुग्णता)

१ बाजू (स्त्री.) २ (as a right or left lateral part) पार्श्व (न.) ३ Math. (of the equation) बाजू (स्त्री.) ४ Math.(of a figure) भुजा (स्त्री.)

१ पार्श्व २ आनुषंगिक (as in side products आनुषंगिक पदार्थ, आनुषंगिक उत्पाद)

Radio पार्श्व पट्ट

-च्या बरोबर, -च्या जोडीने

Chem. पार्श्व शृंखला

Elec.Eng. पार्श्व परिपथ

Radio पार्श्व वारंवारता

कोनाची भुजा, कोनभुजा (स्त्री.)

१ आनुषंगिक अभिक्रिया २ आनुषंगिक प्रतिक्रिया

Radio पार्श्व तरंग

Astron.(of or relating to stars, expressed in relation to heavens above) नाक्षत्र

Astron. नाक्षत्र कालदर्शी

Astron.(the time in which the planet or satellite completes one revolution round its primary as referred to star seen from the primary) नाक्षत्र परिभ्रमण काल (also sidereal revolution)

sidereal period

Astron. नाक्षत्र काल

Astron. नाक्षत्र वर्ष

Astron नाक्षत्र स्थिरदर्शी (पु.)

Acous. पार्श्वस्वरक (पु.)

चाळणी (स्त्री.)

चाळणी विश्लेषण

चाळणी अंक

Optics दृष्टि (स्त्री.) long sight दूर दृष्टि short sight निकट दृष्टि

१ Astron.(यंत्राने) ताऱ्याचा वेध घेणे २ अभिलक्षित करणे

(symbol s) सिग्मा (पु.) (सं. s)

सिग्मा इलेक्ट्रॉन

(as an assembly of a moderator material containing a neutron source) सिग्मा न्यूक्लीय क्रियाधानी

१ सिग्माभ २ (curved like letter S) अवग्रहाभ

१ सिग्माभ (पु.) २ अवग्रहाभ (पु.)

सिग्माभ वक्र

१ चिन्ह (न.), खूण (स्त्री.) २ Astron. राशि (स्त्री.) character

चिन्ह करणे, खूण करणे

१ संकेत (पु.), सिग्नल (पु.,न.) २ (as an intelligence, message, sound or image conveyed in telegraphy, radio, radar, television etc.) संदेश (पु.)

Elec.Eng. संकेत दीप

संकेत पातळी

Cathode Ray Tubes संकेत पट्टिका

संकेत प्रतिसाद

संकेतन (न.) (also signalling)

signaling

Math. चिन्हांक (पु.) (as in signature of matrix सारणी चिन्हांक)

१ महत्त्व (न.) २ अर्थपूर्णता (स्त्री.), अर्थवत्ता (स्त्री.)

१ महत्त्वाचा २ अर्थपूर्ण, अर्थवत्

Math. अर्थवत् अंक

१ शांतता (स्त्री.) २ नीरवता (स्त्री.)

१ (maintaining a state of inactivity; characterised by such a silent state) शांत (as in a silent volcano शांत ज्वालामुखी) २ (free from sound or noise) नीरव, शांत

Diel. नीरव विमोच

शांत प्रदेश, नीरव प्रदेश

(a representation of the outlines of an object filled in with black or some other uniform colour) तिमिर चित्र (न.)

सिलिका (स्त्री.)

Geol. रेव (स्त्री.), गाळ (पु.)

रजत (न.), रुपे (न.), चांदी (स्त्री.)

१ (to cover with silver) रजतन करणे २ रजतित होणे

Min. रजत पारदमिश्र

रजतपत्र (न.)

रजत दर्पण चाचणी

रजतविलेपित, चांदीचा मुलामा दिलेला

रजतविलेपन (न.) चांदीचा मुलामा देणे (न.)

चांदीसारखा पांढरा

रजतित

रजतकाच परावर्तक

रजतन (न.)

रजतरुप, चांदीसारखा

समरुप, सदृश, समान alike सारखा analogous सदृश comparable तुलनायोग्य, तुलनीय identical सरुप like समान, सारखा parallel सदृश, सम uniform एकसमान

समरुपता (स्त्री.), सादृश्य (न.), समानता (स्त्री.)

सादृश्य (न.), समनुरुपता (स्त्री.)

(be keep, on the point of boiling; boil very gently) मंद उकळणे

१ (not compound; involving only one operation or power; not divided into parts, not analysable) सरल २ (not complicated or elaborate or highly developed) साधा

सरल रज्जुका रचना

साधा विद्युतदर्शी

सरल समतुल्य दोलक, संदोलक (पु.)

सरल आवर्त गति

सरल आवर्त तरंग

साधा सूक्ष्मदर्शी

(the simple pendulum consists of a small, heavy bob suspended from a fixed point by a thread of negligible weight - as distinguished from physical pendulum) सरल दोलक

सरल आवर्ती तरंग

Math. सरल समानुपात

साधा क्षार

साधा पंक्तिमापी, साधा स्पेक्ट्रोमीटर

Acous. सरल स्वरक (also called pure tone)

(allowing telecommunication in only one direction at a time) एकपथी

एकपथी पद्धति

Elec.Eng. एकपथी कुंडलन

१ सरलता (स्त्री.) २ साधेपणा (पु.)

सरलीकरण (न.), सरलन (न.)

सरल करणे

सरलतः, सरलपणे

अनुकृती करणे, बतावणी करणे

अनुकृत, बतावणी केलेला

अनुकृति (स्त्री.), बतावणी (स्त्री.)

Math. etc.(the quality or the state or an instance of being simultaneous) युगपतता (स्त्री.) (युगपत simultaneously; at the same time)

१ (occuring at the same time) युगपत, एकसमयावच्छेदी २ Math.(satisfied by the same values of the variables) युगपत (as in simultaneous equations युगपत समीकरणे)

Radio युगपत परिक्षेपण, एकसमयावच्छेदी परिक्षेपण

युगपततः, युगपततेने, एकसमयावच्छेदेकरून

(abbr. of sine) Math. साइन (स्त्री.), ज्या (स्त्री.)

(abbr. of sin) Math. साइन (स्त्री.), ज्या (स्त्री.)

Optics (as a condition which must be satisfied by a lens if it is to form an image free from aberrations) साइन पूर्व आवश्यकता (स्त्री.)

(a wave which can be expressed as the sine of a linear function of time or space or both) साइन तरंग, ज्या तरंग

स्वर ज्योत

स्वरबिंदु (पु.)

एकच, एकल, एक-, एकेरी

एक धारा

Nucl.Phys. एक इलेक्ट्रॉनी प्लुति

Nucl.Phys. एककण कवच प्रतिकृति

Elec.Eng. एकप्रावस्थिक, एकप्रावस्था-

एकप्रावस्थिक पद्धति

Elec.Eng. एकप्रावस्था परिवर्तित्र

एक प्रावस्थन

एकस्पर्श (पु.)

एकस्पर्श पद्धति

एकमूल्य

एकलक (न.)

एकलक (न.)

एकशः, एकतः

एकतः आयनित

एकतः सहलग्न

१ Math. संविशेष (as in singular solution संविशेष सिद्धि) २ विशिष्ट

१ Math. संविशेषता (स्त्री.) २ विशिष्टता (स्त्री.)

(as a basin, a depression) कुंड (न.), अभिगम (न.)

१ बुडवणे, बुडणे, निमज्जन करणे, निमज्जन होणे २ दबणे, रुतणे, खोल जाणे

मज्जक (पु.)

Chem. Min. etc.(to coalesce into a single mass under the influence of heat, without actually liquefying) तापपिंडित करणे, सिंटर करणे

तापपिंडित

सिंटरर (पु.)

तापपिंडन (न.), सिंटरन (न.)

Math. ज्या वक्र (पु.), साइन वक्र (पु.)

Math. ज्या वक्रीय

निनाल (पु.) (also syphon)

भोंगा (पु.), सायरन (पु.)

स्थळ (न.), जागा (स्त्री.)

- ठिकाणी असणे

स्थित, - ठिकाणी असलेला

स्थित, - ठिकाणी असलेला

१ स्थितिविशेष (पु.) २ स्थिति (स्त्री.), प्रसंग (पु.) ३ जागा (स्त्री.)

षट् प्रावस्थिक पद्धति

षट् धुव यंत्र

Music धैवत (पु.)

(the term applies to things having length, width and depth or height whether involving the accurate measurements or merely a general impression of smallness or largeness) आकार (पु.) magnitude

१ रेखाचित्र (न.) २ आराखडा (पु.) diagram

रेखाचित्र काढणे

(generally, irregular, unsymmetrical,oblique) वितल- (विषमतल-), वितलीय (विषमतलीय)

वितल रेषा (स्त्री.अ.व.)

(rays that are not confined to a meridian plane and not intersecting the optical axis) वितल किरण (विषमतल किरण)

Math. वितल सममित

वितल सममिति

वितलता (स्त्री.) (विषमतलता)

छायालेख (पु.) (also skiagram)

साय काढणे

Elec.Eng. पृष्ठ परिणाम

Radio प्लुति अंतर

Radio प्लुति प्रभाव

शांत प्रदेश (also called zone of silence)

आकाशनील

आकाश भरण

आकाश तरंग (also loosely called ionospheric wave)

आकाश तरंग अचूकता आकृतिबंध

Met.(the top layer of the two layer melt formed during smelting and refining operations) धातुमळी (स्त्री.), खंगर (पु.)

(of relating to, containing or resembling slag) धातुमलीय, धातुमळी-

(as to combine lime etc. chemcially with water) विरवणे, विरणे

विरलेला

विरलेला चुना

विरवणे (न.), विरणे (न.)

तिर्यक, तिरपा, कलता, उतरता

(as of a cone of revolution or of a regular pyramid etc.) तिरपी उंची

तिरपा, कलता, उतरता

कलते प्रतल, उतरते प्रतल

स्लेट (पु.), पाटीचा दगड (पु.)

Elec.Eng., Eng., Mach. परीक (पु.), बाही (स्त्री.)

१ घसरण (स्त्री.) २ (a usu. rectangular piece of glass on which an object is mounted for microscopic examination) काचपट (पु.), स्लाईड (स्त्री.) ३ सरकचित्र (न.), स्लाईड (स्त्री.)

१ घसरत जाणे, घसरणे २ सुळकणे

(a mechanical calculating device) स्लाईड रुल (पु.), गणनपट्टी (स्त्री.)

स्लाईड तार

घसरता, सर्पी

घसरणी (स्त्री.), घसरण (स्त्री.)

सर्पी घर्षण

सर्पी रोध

slide rule

१ Geol.Eng., Met. etc. सरक (पु.) २ स्खलित (न.) error

१ सरकणे २ निसटणे

Met. सरक पट्ट

सरक गुणांक

(as along a surface) द्रायुचा सरक

Met., Min. सरक प्रतल

१ सरक वलय २ सरक कडे

निसरता, निसरडा, सुळसुळीत

सरकण (स्त्री.)

१ फट (स्त्री.) २ (as a narrow usu. rectangular opening through which light or other emission is admitted or through which it escapes) रेखाछिद्र (न.)

रेखाछिद्रहीन, रेखाछिद्ररहित (as in a slitless spectroscope रेखाछिद्रहीन पंक्तिदर्शी, रेखाछिद्ररहित पंक्तिदर्शी)

१ उतार (पु.) २ Elec.Eng., Math. etc. प्रवणता (स्त्री.)

Elec.Eng., Radio प्रवणता प्रवहन

Elec.Eng. Thermionics प्रवणता रोध

उतरता, प्रवणी

१ उतरण (स्त्री.) २ Geol.(as a slope) उतार (पु.)

(as a long and narrow opening or groove) खाच (स्त्री.)

(having a slot; provided with slots) सखाच, खाचित

खाच यंत्र

मंद, हळूहळू

मंद करणे, मंद होणे

मंद क्रिया करणारा, मंद क्रियाकारी

मंद दहन

(loosely used as a synonym for thermal neutron) मंदगति न्यूट्रॉन (ंमंद गतिज ऊर्जेचे न्यूट्रॉन)

मंदगति न्यूट्रॉन विखंडन (also called thermal neutron fission)

मंदन (न.)

(as a loss of a kinetic energy of a particle resulting from repeated collisions with atomic nuclei) मंदन (न.)

मंदन क्षेत्र

मंदन घनता

मंदन शक्ति

मंदपणे, मंदतः, हळूहळू

१ लघु, लहान २ अल्प, थोडा

लघुकोनी विकिरण

gram calorie

लघुवृत्त (न.)

लघुक्षेत्री रेणु

अल्प परिमाण-, छोट्या प्रमाणावरील

अल्प परिमाण घटना, छोट्या प्रमाणावरील घटना

१ लघुता (स्त्री.) २ अल्पता (स्त्री.)

चक्काचूर करणे, चक्काचूर होणे, भंजन करणे, भंजन होणे

भंजी (पु.)

लेपित करणे, माखणे

लेपन (न.)

(to melt or fuse as an ore oft. with an accompanying chemical change) विगालन करणे

विगालित

विगालक (पु.)

Met.(fusion of an ore or concentrate with suitable fluxes) विगालन (न.)

(smoke + fog) धूहार (पु.) (धूर + नीहार) dew

धूर (पु.) dew

धुरकट

(as being without roughness; even, uninterrupted; free from lumps; having perfect blending; of a liquid- without undulations; of relatively even and polished surface) मसृण, गुळगुळीत

Math. मसृण वक्र

मसृणन करणे, मसृणन होणे

मसृणन (न.)

मसृणी

मसृणन (न.), गुळगुळीत करणे (न.)

मसृणी चोक

मसृणता (स्त्री.), गुळगुळीतपणा (पु.)

डाग लावणे, डाग लागणे

१ पुसट डाग (पु.) २ (a thick or suffocating smoke) दाट धूर (पु.)

१ कटकन मोडणे, सटकन तुटणे २ Photog. द्रुतचित्र घेणे

Photog.(as snapshot) द्रुतचित्र (न.)

Elec.Eng. द्रुत स्विच, त्वर स्विच

वाहकाचे सटकन तुटणे

Photog. द्रुतचित्र (न.)

हिम (न.) ice

हिम अवधाव

हिमवृष्टि (स्त्री.)

१ भिजत ठेवणे, चिंब भिजवणे २ मुरवणे, मुरणे

Eng., Elec.Eng. खोबण (स्त्री.)

१ (as lacking firmness or strength; weak, not hard- as opposed to hard) मृदु २ (of water and water solutions- characterised by the practical absence of substances that prevent the formation of lather with soap) सुफेन (as in soft water सुफेन जल) ३ (of radiation- having relatively low penetrating power) दुर्भेदक, अल्पभेदक (as in soft radiation अल्पभेदक प्रारण) ४ (of glass - capable of being annealed at a relatively low temperature) सुगलनीय (as in soft glass सुगलनीय काच) ५ Photog. अल्पौठाव (as in soft negative) अल्पौठाव व्यस्तचित्र) ६ (commonly) मऊ, सौम्य, कमकुवत

मृदु लोखंड, मृदु लोह

मृदु रेणु

Met. मृदु डाख, सौम्य डाख

Thermionics (as concentrated with hard valve) अल्पनिर्वाती नलिका, अल्पनिर्वाती व्हाल्व

सुफेन जल

१ मऊ करणे २ सौम्य करणे, सौम्य होणे

१ (as of water etc.) मृदूकरण (न.) २ सौम्यकरण (न.)

१ मृदुता (स्त्री.) २ (of water and water solutions) सुफेनता (स्त्री.) ३ (of radiation) दुर्भेदकता (स्त्री.), अल्पभेदकता (स्त्री.) ४ (of glass) सुगलनीयता (स्त्री.)

Geol. मृदा (स्त्री.)

(of derived from or relating to the sun and its effects esp. on the earth and other celestial bodies, produced or operated by the action of the sun's light or heat) सौर, सूर्य-, सूर्यासंबंधी

सौर सक्रियता

Astron.(the point on the celestial sphere towards which solar system as a whole is moving) सौर अभिबिंदु (सौर अभिगमन बिंदु)

सौर विजेरी संच

(as the quantity of energy received normally per sq.cm. per second by the earth) सौरांक (पु.)

Astron. सौर दिन

Astron. सूर्यग्रहण (न.)

सौर ऊर्जा

Astron. सौर प्रज्वाला

सौर भट्टी

Astron. (a radio noise emitted by the sun and its atmosphere) सौर कुरव

(as great clouds of luminous hydrogen, calcium, sodium and other gases floating above the sun's chromosphere etc.) सौर शिखा (स्त्री.अ.व.)

सौर प्रारण

सौर पंक्ति, सौर स्पेक्ट्रम

Astron.(as the sun together with the group of celestial bodies that are held by its attraction and revolve around it) सौर संहति, सूर्यकुल (न.), सूर्यमाला (स्त्री.) (also solar system)

Astron. सौरवर्ष (न.)

सोलॅरिआ (पु.अ.व.) (sing. solarium)

(a pyrheliometer for the direct readings of the solar radiation intensity from the sun and the sky) सौर विकिरणमापी (पु.)

(as an apartment exposed to the sun) सोलॅरिअम (पु.) (pl. solaria)

डाख देणे, जोड देणे, झाळणे

डाख (पु.)

डाख देणे (न.), झाळणी (स्त्री.), झाळकाम (न.)

Elec.Eng. सॉलिनॉइड (न.), नालकुंतल (न.)

सॉलिनॉइडी चालित नालकुंतल चालित

सॉलिनॉइडी, नालकुंतल-

Elec.Eng. सॉलिनॉइडी चुंबकत्व, नालकुंतल चुंबकत्व

Math. सॉलिनॉइडी सदिश

सॉलिनॉइडी तरंग

१ घनरुप, घन-, स्थायुरुप, स्थायु- २ भरीव, घट्ट ३ Math.(having or involving three dimensions, as cubic) घन-

१ घन (पु.), घन पदार्थ (पु.), स्थायु (पु.), स्थायु पदार्थ (पु.) २ Math.( a magnitude that has three dimensions, length, breadth and thickness; as a part of space, as cube, sphere etc. bounded on all sides) घन (पु.) (in solid form घनरुप-, घनरुपात, स्थायुरुप)

Geol., Math. घन कोन

घन रुप

Math. घन भूमिति

घन भूमितीय

Met. (the extent to which one metal is capable of forming solid solutions with another) घन द्रावणनीयता (घन पदार्थ द्रावणीयता)

Chem. घनरुप द्रावण

भरीव गोळा

घनरुप अवस्था, स्थायु अवस्था

(generally that branch of physics which deals with the structure and properties of solids) घन अवस्था भौतिकी

घनन (न.), घनीकरण (न.), घनीभवन (न.)

घनन करणे, घनित होणे, घनरुप करणे, घनरुप होणे

Geol. (as a soil creep on sloping ground) मृदाप्रवहन (न.) (also called solifluxion)

एकाकी, एकल

१ Chem. द्रावणीयता (स्त्री.) २ Math. उत्तरक्षमता (स्त्री.)

द्रावणीयता गुणांक

Chem. द्रावणीयता आलेख

द्रावणीयता गुणाकार

१ Chem. द्रावणीय २ Math. (as solvable) उत्तरक्षम

Chem.(as a dissolved substance) द्राव्य (न.)

१ Chem. द्रावण (न.) २ (an action or process of solving a problem; an answer to or means of answering a problem) सिद्धि (स्त्री.), उत्तर (न.)

Chem. (as the tendency of a substance to pass into a solution) द्रावण दाब

सुटणारा

(as to find an answer, solution to, to perform the operations required to solve mathematical problem etc.) सोडवणे

Chem.(as a substance capable of or used in dissolving) द्रावक (न.)

Chem. द्रावक अपघटन (न.)

(a term formed from the contraction of sound, navigation and ranging - an apparatus that detects the presence and the location of a submerged object as a submarine or underwater mine by means of sonic and ultrasonic waves which are reflected back to it form the object) सोनार (पु.)

(as a unit of loudness) सोन (न.)

(utilising, produced by or relating to sound waves; having a frequency within the audibility range of the human ear) ध्वनि-, स्वन-

ध्वनि वारंवारता (स्त्री.अ.व.)

ध्वनि द्रुतता

(acoustics esp. in its technological and supersonic aspects) स्वनिकी (स्त्री.)

स्वरमापी (पु.)

(producing sound as when struck; marked by or productive of loud sounds) सुस्वनिक

काजळी (स्त्री.)

काजळीमय

प्रकृष्ट, सुविकसित

प्रकृष्ट यंत्रणा, सुविकसित यंत्रणा

(to take up and hold either by adsorption or absorption) शोषण करणे

(a general term for the processes of absorption, adsorption and persorption) शोषण (न.) absorption अवशोषण adsorption अधिशोषण chemisorption or chemosorption रासायनिक अधिशोषण persoption परिशोषण physisorption भौतिक शोषण

(class, kind, species) तऱ्हा (स्त्री.), प्रकार (पु.)

१ (to separate into sorts) विल्हेवारी लावणे २ वेगळे करणे, पृथक करणे

विल्हेवारी (स्त्री.)

Acous. ध्वनि (पु.), स्वन (पु.)

(to measure the depth of; to probe; to explore or examine) परिज्ञापन करणे

ध्वनि अवशोषक

ध्वनि अवशोषण

ध्वनि अवशोषी

ध्वनि विश्लेषक

Acous. ध्वनि पेटिका (स्त्री.)

ध्वनि ऊर्जा

ध्वनि ऊर्जा घनता

ध्वनि ऊर्जा अभिवाह घनता

ध्वनि क्षेत्र

ध्वनिपट्टी (स्त्री.), ध्वनिफिल्म (स्त्री.)

(as the intensity of a sound in a specified direction measured by the average rate at which sound energy passes through the unit area) ध्वनि तीव्रता

ध्वनि तीव्रता पातळी

ध्वनि पातळी

ध्वनि प्रकाशचित्रण

Acous. ध्वनि दाब

ध्वनि शोधाग्र

ध्वनिप्रारणमापी

ध्वनि स्थानन (न.)

ध्वनि पुनर्बलन

ध्वनि पुनरुत्पादन संहति

ध्वनि तरंग (पु.)

१ ध्वनित्र (न.) २ Ocean.(any instrument used for determining the depth of the sea) परिज्ञापक (पु.)

(as measurement by sounding) परिज्ञापन (न.)

परिज्ञापी echo depth sounding प्रतिध्वनि गभीरता परिज्ञापन echo sounding परिज्ञापी फुगा, परिज्ञापी बलून

ध्वनिहीन, ध्वनिरहित, निःस्वन

ध्वनिरोधी

ध्वनिरोधन (न.)

१ उद्गम (पु.), उत्पत्तिस्थान (न.), उगमस्थान (न.) २ (as the point of origin, a generative force or stimulus) प्रभव (न.) ३ मूळ (न.)

उउद्गम पातळी

१ ऊर्जेचे उगमस्थान २ ऊर्जेचे प्रभव

दक्षिण धुव

दक्षिणेकडे वळणारा धुव (also called south pole)

१ (as the region beyond the earth's atmosphere; all of the universe beyond the solar system) अवकाश (पु.), अंतराळ (न.) २ (as continuous and boundless extension considered as a vacuous entity in which extended things may exist and move; also a limited extension in one, two or three dimensions) अवकाश (पु.) ३ (as the distance between points or objects whether regarded as filled or unfilled) अंतर (न.) ४ Math.(as a mathematical model that pictures physical space) अवकाश (पु.) ५ (as a region; the part marked off or bounded in some way) प्रदेश (पु.)(as in Faraday dark space फॅरॅडे अदीप्त प्रदेश; cathode dark space कॅथोड अदीप्त प्रदेश ६ (room) जागा(स्त्री.), पैस (पु.)

उपातळ्यांमधील अंतर

Thermionics (as the electric charge carried by a cloud or stream of electrons or ions in a vacuum or a region of low gas pressure) अवकाश प्रभार

अवकाश प्रभार विगुच्छन

अवकाश प्रभार घनता

Thermionics अवकाश प्रभार ग्रिड

Thermionics (as of currents) अवकाश प्रभार परिसीमन

अवकाश प्रभार प्रदेश

अवकाश सहनिर्देशक (पु.अ.व.)

thermionic current

अवकाश वितरण

१ अवकाश गुणक २ Elec.Eng.(as the ratio of the active cross sectional area of an insulated conductor to the total area occupied by it) क्षेत्रांक (पु.)

अवकाश जाल

Crystal.(a group o array of symmetry elements on the points of a space lattice) अवकाश गट

Crystal.(as the network arrangement of the structural units of a crystal) अवकाश जालक

१ अवकाश गति २ (as space velocity) अवकाश वेग

अवकाश आवृत्ति फल

अवकाश मंच (also called space station)

(quantisation in respect to direction in space) अवकाश क्वांटीकरण

अवकाश परावर्तन

अवकाश अन्योन्यसंबंध

अवकाश अग्निबाण

अवकाश स्थानक (न.) (also called space platform)

(a suit equipped with air supply and other elaborate provisions intended to make life in free space possible for its wearer) अवकाश कपडे, अवकाश सूट

(as a space of four dimensions which specify the space and time coordinates of an event) अवकाश काल (पु.)

(as of a classical particle) अवकाश काल पथ

अवकाश प्रवास (पु.)

Nucl.Phys. स्थानानुवर्ती भाग

अवकाश वाहन

Astron.(the rate and direction of a star's motion in space of three dimensions) अवकाश वेग

अवकाश तरंग

spaceship

अंतरित

अंतरित आकाशग (पु.अ.व.), अंतरित ऍन्टेने (पु.अ.व.)

अंतरक (पु.)

अवकाशयान (न.) (also spacecraft)

spatial

१ अंतर (न.) २ (as a process) अंतरण (न.)

Radio अंतरण तरंग

(a nuclear reaction in which light particles are ejected as a result of bombardment as, by high energy protons - distinguished from fission) समुत्खंडन (न.)

१ (something conceived of as an extent, stretch, reach or spread between two definite limits) विस्तृति (स्त्री.) २ कालांश (पु.)

स्फुल्लिंग (न.) flame

ठिणगी पाडणे, ठिणगी पडणे

स्फुल्लिंग रक्षक

स्फुल्लिंग कक्ष

स्फुल्लिंग गणित्र

स्फुल्लिंग विमोच (विद्युन्मोच)

स्फुल्लिंग अंतराल

स्फुल्लिंग लांबी

स्फुल्लिंग रेषा

(because of greater stimulus given to the atom) स्फुल्लिंग पंक्ति arc spectrum प्रज्योत पंक्ति

स्फुल्लिंगन (न.)

स्फुल्लिंगन अंतर

Elec.Eng. स्फुल्लिंगन विभव

स्फुल्लिंगहीन

(of in relation to, existing in space) अवकाशिक, अवकाशी, अंतराळासंबंधी (also spacial)

अवकाशी क्वांटीकरण

अवकाशिकतः

अवकाशी सहनिर्देशक (पु.अ.व.)

(a flat thin flexible dull edged implement) कलथा (पु.)

१ (shaped like a spatula) कलथाकृति २ (spoon shaped) चमचाकृति

विशेष, विशिष्ट

विशिष्ट सापेक्षता

विशिष्ट सापेक्षता सिद्धांत (also special theory of relativity)

१ विशेषीकरण (न.) २ विशेषज्ञता (स्त्री.)

१ विशेषीकरण करणे २ विशेषज्ञता प्राप्त करणे

विशेषीकृत, विशेष

विशेषता (स्त्री.)

१ (having a real and fixed relationship to and usu. constituting a characteristic of, being peculiar to) विशिष्ट २ (characterised by precise formulation or accurate restriction as in stating, defining etc.) विनिर्दिष्ट

विशिष्ट ध्वनि प्ररोध

विशिष्ट ध्वनि रोध

Nucl.Phys.(as the activity per unit mass of any sample of radio active material or of pure radionuclide etc.) विशिष्ट सक्रियता

conductivity

विशिष्ट ऊर्जा

(as the ratio of the density of a substance to the density of some substance, as pure water) विशिष्ट गुरुत्व

घनतामापी बाटली (also specific gravity flask or density bottle)

विशिष्ट ऊष्मा

विशिष्ट ऊष्मा धारकता

विशिष्ट आर्द्रता

विशिष्ट संरोध

(as of radiation) विशिष्ट तीव्रता

(as the number of ion pairs formed per unit distance along the track of an ion passing through matter) विशिष्ट आयनन primary specific ionisation प्राथमिक विशिष्ट आयनन relative specific ionisation सापेक्ष विशिष्ट आयनन total specific ionisation पूर्ण विशिष्ट

विशिष्ट संदर्भ प्रतल

विशिष्ट अपवर्तन

विशिष्ट रोध

विशिष्ट घूर्णन

विशिष्ट ऊष्मा धारकता

(the volume of unit mass) विशिष्ट आकारमान

विशिष्ट भार

विनिर्देशपूर्वक

१ (as specifying, specified details) विनिर्देश (पु.) २ (esp. in pl.- detailed description of construction, workmanship, materials etc. of work undertaken etc.) विनिर्देश (पु.)

विशिष्टता (स्त्री.)

विशिष्ट प्रभाव्यता

विनिर्दिष्ट

Elec.Eng. विशिष्ट रोधिता

विनिर्दिष्ट करणे, विशिष्ट उल्लेख करणे

नमुना (पु.) model

(a small discolouration in or on something; a tiny bit of something) ठिपका (पु.), डाग (पु.)

१ पंक्ति (स्त्री.अ.व.), स्पेक्ट्रा (पु.अ.व.) २ Math. मानपंक्ति (स्त्री.अ.व.) (sing. spectrum)

१ (of or relating to a spectrum; made by the spectrum) पंक्तीय, पंक्ति-, स्पेक्ट्रमी २ Math. मानपंक्तीय

पंक्तीय विश्लेषण, स्पेक्ट्रमी विश्लेषण

पंक्ति वर्ण

१ पंक्ति घनता २ Math. मानपंक्ति घनता

पंक्ति वितरण

पंक्ति वितरण आलेख

पंक्ति ऊर्जा वितरण

पंक्ति रेखा, पंक्ति रेषा

पंक्तीय शुद्धता

पंक्तीय उत्तापमापी

पंक्तीय परावर्तनांक

पंक्तीय प्रदेश

१ पंक्तीय वियोजन २ Math. मानपंक्तीय वियोजन

Photog. पंक्तीय संवेदिता

Light (as a system of lines in a spectrum in which there is an obvious regularity) पंक्तीय श्रेणी

पंक्तीय पारगमन

Astron.(of a star) पंक्तीय प्रकार

(in comb.)(spectral and.... of, or relating to spectra) पंक्ति-, स्पेक्ट्रो-

(as a combination of spectroscope and bolometer) स्पेक्ट्रोबोलोमीटर (पु.)

(as a record produced by a spectrograph) पंक्तिलेख (पु.)

Light (as an apparatus for dispersing radiation into a spectrum and for photographing or mapping the spectrum) पंक्तिलेखी (पु.), स्पेक्ट्रोग्राफ (पु.) annular magnetic spectrograph वलयाकृति चुंबकीय पंक्तिलेखी autocollimating spectrograph स्वसमांतरी

पंक्तिलेखीय

(the art or technique of using the spectrograph) पंक्तिलेखन (न.)

Astron. सौर वर्ण पंक्तिलेखी (पु.)

Astron. सौर वर्ण पंक्तिदर्शी (पु.)

Light (an instrument used to measure spectra or to determine wavelengths of the various radiations) पंक्तिमापी (पु.), स्पेक्ट्रोमीटर (पु.) autocollimation spectrometer स्वसमांतरी पंक्तिमापी curved crystal spectrometer वक्र स्फटिक पंक्तिमापी ultraviolet

पंक्तिमितीय

(the art or process of using a spectrometer or of measuring wavelengths of rays of spectrum) पंक्तिमिति (स्त्री.)

पंक्ति सूक्ष्मदर्शी (पु.)

पंक्ति सूक्ष्मदर्शीय

(a photometer for measuring the relative intensities of the light in different parts of the spectrum) पंक्ति अनुदीप्तिमापी (पु.)

पंक्ति अनुदीप्तिमितीय

(the art or process of comparing photometrically the relative intensities of the light in different parts of a spectrum) पंक्ति अनुदीप्तिमिति (स्त्री.)

(an instrument for measuring the energy distribution in the visible and ultraviolet spectrum of emitted radiation from the sun) पंक्ति सौर तापमापी

पंक्ति उत्तापमापी (पु.)

(an instrument used to measure the spectral distribution of radiant energy) पंक्ति प्रारणमापी (पु.)

पंक्ति प्रारणमितीय

पंक्ति प्रारणमिति (स्त्री.)

Light (as an instrument for observing spectra) पंक्तिदर्शी (पु.), स्पेक्ट्रोस्कोप (पु.) comparison spectroscope तुलना पंक्तिदर्शी constant deviation spectroscope स्थिर विचलन पंक्तिदर्शी direct vision spectroscope सरल दृष्टि पंक्तिदर्शी grating

पंक्तीय spectroscopical

पंक्तीय रासायनिक विश्लेषण

पंक्तीय वियोजन शक्ति

पंक्तिदृष्ट्या, पंक्तियतः

पंक्तिदृष्ट्या शुद्ध मूलद्रव्य

(the production and investigation of spectra; the science of spectroscopic phenomena) पंक्तिदर्शन (न.) beta ray spectroscopy बीटा किरण पंक्तिदर्शन gamma ray spectroscopy गॅमा किरण पंक्तिदर्शन grating spectroscopy जाल पंक्तिदर्शन high resolution

पंक्ति तापलेखी (पु.)

पंक्ति तापलेखन (न.)

spectral

१ (as an array of the components of an emission or wave separated and arranged in the order of some varying characteristic) पंक्ति (स्त्री.), स्पेक्ट्रम (पु.) २ (in case of band spectrum) वर्णाली (स्त्री.), पट्टपंक्ति (स्त्री.) ३ Math. मानपंक्ति (स्त्री.)

पंक्ति विश्लेषक

Chem.(as the analysis of a substance by observation of its spectrum) पंक्ति विश्लेषण

सौर डाग पंक्ति

(of relating to, or having the qualities of a mirror; having a smooth relfecting surface or a metallic lustre) दर्पण-, दर्पणी

angle of reflection

सुव्यवस्थित परावर्तनांक

mirror reflection

वाक् विरुपण

(as the ratio of the distance covered by a moving body to the time taken, either in a straight line or in a continuous curve) चाल (स्त्री.), द्रुतता (स्त्री.) acceleration

द्रुत

चाल अपस्करण

चाल अंतर आलेख

लेन्स द्रुतता

प्रकाशाची चाल, प्रकाशाची द्रुतता

चाल नियामक

चाल काल आलेख, चाल व काल यांचा आलेख

विशिष्ट इलेक्ट्रॉनी प्रभार

खर्ची पाडणे

खर्ची पडलेला, भुक्तशेष

१ (as a form of globe) गोल (पु.) (as in celestial sphere खगोल) २ (as a ball) गोळा (पु.) ३ क्षेत्र (न.) (as in sphere of influence प्रभावक्षेत्र)

(as of molecular forces) आकर्षणाचे क्षेत्र, आकर्षण क्षेत्र

गोलीय, गोलाकृति

Light गोलीय विपथन

गोलीय दर्पण, गोलीय आरसा

गोलीय प्रारी

गोलीय तरंगमुख

Optics सिलिंडर गोलीय भिंग

(a figure rsembling but not identical to a sphere) गोलाभ (पु.)

(as spheroidal) गोलाभ

गोलाभ (also spheroid)

Nucl.Phys. गोलाभ क्रोड प्रतिकृति

Geol.etc. गोलाभ संरचना

गोलाभ सममिति

(a measuring instrument used to determine the curvature of a spherical surface) गोलत्वमापी (पु.)

कोळीतंतु (पु.)

१ (sharp point) अणुकुची (स्त्री.), आर (स्त्री.) २ (a long nail) खिळा (पु.)

सांडणे, अधिप्लवन होणे

अधिप्लवन (न.)

(as the rapid rotation of an elementary particle on its own axis) आभ्रास (पु.) (आ + भ्राम revolving, turning round as about the axis)

(to rotate about an axis) आभ्रामण होणे

आभ्रास सहनिर्देशक

Nucl.Phys. आभ्राम जालक अन्योन्यक्रिया

आभ्राम जालक शिथिलन

Nucl.Phys. आभ्राम संवेग

Nucl.Phys. आभ्राम कक्षा अन्योन्यक्रिया

Nucl.Phys. आभ्राम धुवित

Nucl.Phys.आभ्राम क्वांटम अंक

Nucl.Phys. आभ्राम सापेक्षता द्विक

आभ्राम संस्पंदन

आभ्राम संवेदी

आभ्राम आभ्राम युग्मन (also s-s coupling)

आभ्राम अवस्था

आभ्राम वेग

आभ्राम तरंग

तर्कु (पु.) (i.e. टकळी in Marathi), चाती (स्त्री.)

आभ्रामी

आभ्रामण (न.)

आभ्रामी इलेक्ट्रॉन

आभ्रामी भोवरा

आभ्रामरोधी

(an instrument in which scintillations are visually observed or counted through a magnifying lens system- used for visual detection of alpha particles, alpha rays) प्रस्फुरणदर्शी (पु.)

(the path of a point in a plane moving around a centred point while continuously receding from or approaching it; a three dimensional curve with one or more turns about an axis) सर्पिल (न.) heix हेलिक्स

(of relating to, or resembling a spiral) सर्पिलरुप, सर्पिलाकार, सर्पिल-

सर्पिल वक्र

सर्पिल क्रमवीक्षण

सर्पिल पृष्ठ

Chem. स्पिरिट (न.)

स्पिरिट दिवा, स्पिरिटचा दिवा

(as an instrument for finding horizontal line or plane) स्पिरिट लेव्हल

ढलपी (स्त्री.)

विभाजन करणे, विभाजन होणे segregate

विभक्त

Optics विभक्त भिंग

Elec.Eng. विभक्त प्रावस्थिक

Elec.Eng. विभक्त प्रावस्थिक

विभक्त वलय

(fractional part of a second, flash, instant) निमिषार्ध (पु.)

विभाजन (न.)

Nucl.Phys. विभाजन गुणक

Nucl.Phys. पातळी विभाजन

Nucl.Phys. रेषा विभाजन

पंक्ति रेषा विभाजन

खराब करणे, खराब होणे

आरा (पु.)

स्पंज (पु.) (also spunge)

उत्स्फूर्तता (स्त्री.), उत्स्फूर्ति (स्त्री.)

(occuring by virtue of inherent properties or energy as distinguished from processes carried out by deliberate application of an external agency) उत्स्फूर्त (as in spontaneous combustion उत्स्फूर्त दहन), स्वतःप्रवर्तित

(nuclear fission taking place without particles or photons entering the nucleus from outside) उत्स्फूर्त विखंडन

Elec., Magn. उत्स्फूर्त चुंबकन, स्वतःप्रवर्तित चुंबकन

उत्स्फूर्ततेने, स्वतःप्रवर्तित

(a cylinder on which yarn, thread, cinematograph films etc. are wound) कांडी (स्त्री.), रीळ (न.)

चमचा (पु.), पळी (स्त्री.) (as in deflagrating spoon जाळपळी)

चमचाकृति-

तुरळक

तुरळक परावर्तने (न.अ.व.)

१ बिंदु (पु.) २ ठिपका (पु.), डाग (पु.) ३ स्थान (न.)

१ बिंदुकित २ ठिपकेदार

चोच (स्त्री.), तोटी (स्त्री.)

चोचदार बाटली

तुषारणे, फवारणे, फवारा मारणे

उतुषार (पु.), फवारा (पु.)

तुषार कणित्र

तुषारण (न.)

१ प्रसार करणे, प्रसार होणे, फैलावणे २ पसरणे, पसरवणे

१ प्रसार (पु.) (as in band spread) पट्ट प्रसार) २ प्रसारक्षेत्र (न.), फैलाव (पु.)

ऊर्जा प्रसारक्षेत्र

प्रसार (पु.)

प्रसारी

प्रसारी गुणांक

तन्या (स्त्री.), स्प्रिंग (स्त्री.)

स्प्रिंगतुला (स्त्री.)

Astron.(those high tides occurring when the moon is new or full) उधाण (न.)

sponge

(as false, counterfeit) छद्मी, छद्म-

Radio (as radiation of frequencies outside the band allotted to the transmission) छद्मी प्रारण

चौ.(चौरस) (abbr. of square)

१ (abbr.sq.) चौरस (पु.) २ Math. वर्ग (पु.)

Math. वर्गमूळ (न.)

Nucl.Phys. चौरस तरंग

Nucl.Phys. चौरस कूप

पिळणे, पिळून काढणे

पिळणी (स्त्री.)

पिळण (न.)

स्थायीकरण (न.), स्थायीभवन (न.)

स्थायीकरण करणे, स्थैर्य आणणे

स्थायीकृत

Chem.Thermionics etc. स्थिरक (पु.)

स्थायीकारी

(as in thermo-nuclear programme) स्थायीकारी चुंबकीय क्षेत्र

(a quality, state or degree of being stable) स्थायित्व (न.), स्थैर्य (न.)

Nucl.Phys. स्थायित्व वक्र

स्थायित्व गुणक

(as constant, permanent; placed so as to resist forces tending to cause motion; not readily decomposing or changing otherwise) स्थायी immobile

स्थायी वर्ण

Mech. स्थायी समतोल

Nucleonics स्थायी समस्थानिक, स्थायी समप्रोटॉन

(the circle of constant radius described by accelerated particles) स्थायी कक्षा

(as an oscillation whose amplitude does not increase) स्थायी दोलन

१ रास (स्त्री.) २ (as pileup) रासचिति (स्त्री.)

रास लावणे

राशीकरणीय

राशीकृत पत्री पद्धति

१ टप्पा (पु.) २ (as step) पद (न.) (as in multistage amplifier बहुपद प्रवर्धी)

पद प्रवर्धी

कुंठित, अवरुद्ध

कुंठित होणे, अवरुद्ध होणे, वाहण्याचे बंद होणे

कुंठितता (स्त्री.) अवरुद्धता (स्त्री.)

Fluids कुंठितता बिंदु

Fluids कुंठितता बिंदु दाब

१ (as to colour by processes affecting chemically or otherwise; absorb colouring matter) अभिरंजन करणे, अभिरंजित होणे २ डाग लावणे, डाग लागणे

१ (colouring material) अभिरंजक (न.) २ डाग (पु.)

१ अभिरंजित २ डाग लावलेला, डाग लागलेला

अभिरंजन (न.)

(as a frame on or in which something may be placed for support) घोडा(पु.), बैठक (स्त्री.)

१ (something that is set up and established by authority as a rule for the measure of quantity, weight, quality, value etc.) मानक (न.) २ (as a definite level or degree of quality that is proper and adequate for a specific purpose) प्रमाण (न.)

१ मानक- २ प्रमाण-, प्रमाणित normal

(the light given by a standard candle used as a unit for comparisons) मानक मेणबत्ती, मानक कॅन्डल

Elec.Eng. मानक घट (मानक विद्युतघट)

मानक स्थिति

Math. प्रमाणित विचलन, प्रमाण विचलन (also called root mean square deviation)

मानक घटक

मानक त्रुटि

प्रमाणित वारंवारता

प्रमाण खनिज

मानक दाब

मानक अपवर्तन

प्रमाणित रोध

(as a stable form of a substance at unit activity) प्रमाण अवस्था

मानक एकक

मानक आकारमान, मानक आयतन

१ मानकन करण्याजोगा २ प्रमाणन करण्याजोगा

१ मानकन (न.) २ प्रमाणन (न.)

१ मानकन करणे २ प्रमाणन करणे

१ मानकित २ प्रमाणीकृत

प्रमाणीकृत उपकरण

(as stationary) अप्रगामी

Elec.Eng.(as a single frequency mode of vibration of a body or physical system - as compared to travelling wave) अप्रगामी तरंग, स्थिर तरंग (also stationary wave)

Acous. Radio अप्रगामी तरंग (पु.अ.व.), स्थिर तरंग (पु.अ.व.) (also called stationary waves)

Anat.(the innermost of the chain of ossicles of the ear of mammals) पदिका (स्त्री.), रिकीब (स्त्री.) (पदिका अस्थि, रिकीब अस्थि) (pl. stapes or stapedes)

Astron. तारा (पु.)

(of or relating to a star; composed of stars) तारक (as in star belt तारक पट्टा)

Nucl.Phys. तारक कण

(after Johannes Stark, Ger. physicist- as an effect similar to Zeeman effect) स्टार्क परिणाम first order stark effect प्रथमक्रम स्टार्क परिणाम second order stark effect द्वितीयक्रम स्टार्क परिणाम third order stark effect तृतीयक्रम स्टार्क परिणाम zeeman

स्टार्क परिणाम क्वांटम अंक

ताराकृति-

तारांकित

तारांकित राशी (स्त्री.अ.व.)

आरंभ करणे, आरंभ होणे

आरंभ (पु.)

१ आरंभक (पु.) २ (as a switch, button etc.) चालक (पु.)

आरंभक परिपथ

आरंभिक

आरंभिक घर्षण (also called static friction)

(as of matter- solid, liquid, fluid etc.) अवस्था (स्त्री.)

अवस्था गुच्छ

समुच्चयन अवस्था

समतोल अवस्था

वस्तु अवस्था

गतिमान अवस्था

विराम अवस्था

१ (fixed) ठराविक २ (regular) नियमित ३ निर्देशिलेला, नमूद केलेला

१ निवेदन (न.) २ (of facts, events etc.) कथन (न.) ३ (as a table) तक्ता (पु.)

(of or relating to statics, of or relating to bodies at rest or forces in equilibrium- as against dynamic) स्थितिक

(as electrical discharges in the atmosphere; atmospherics) तडितक्षेप (पु.)

(as opposed to dynamic electricity) स्थितिक विद्युत

स्थितिक समतोल

Mech.(also called starting friction) स्थितिक घर्षण

Elec. Magn. स्थितिक चुंबकीय द्विधुव

१ (as the force per unit area that is exerted by a fluid upon a surface at rest relative to the fluid) स्थितिक दाब २ Acous. स्थितिक दाब

(the static force exerted on a body by other bodies by which it is supported in equilibrium) स्थितिक प्रतिक्रिया

(as a branch of mechanics dealing with the relations of forces that produce equilibrium among material bodies) स्थितिशास्त्र (न.) mechanics

१ स्थानक (न.) (as in spacestation अवकाश स्थानक) २ केंद्र (न.) (as in transmitting station पारेषण केंद्र)

ठेवणे

१ (as fixed in a station, course or mode) स्थावर, स्थाणु २ (standing still) स्थिर immobile

स्थिर ऊष्मा प्रवाह (स्थिर तापमान ऊष्मा प्रवाह)

स्थिर दोलन

स्थिर आवर्ती ऊष्मा प्रवाह (स्थिर आवर्ती तापमान ऊष्मा प्रवाह)

(as a stable or metastable quantum state) स्थावर अवस्था, स्थाणु अवस्था

स्थिर भ्रमी

standing wave