वाणिज्यशास्त्र

अधःआनीत, पु. ने. (पुढे नेलेला) (brought down)

अग्रेआनीत, पु. आ. (पुढे आणलेला) (brought forward)

१ (to countersign or endorse as, a cheque, etc.) पृष्ठांकित करणे २ (to assume financial responsibility for; to provide financial security for - as, to back an enterprise, a currency, etc.) पुष्टी देणे n. पाठीमागचा भाग (पु.) adj. मागील, पूर्व -

१ विपत्र पृष्ठांकित करणे, विपत्रहमी देणे (a term used in connection with bills of exchange विपत्र. When a person backs a bill by endorsing it, he is guaranteeing हमी that it will be met)

countervailing credit

१ पृष्ठांकन (न.) २ पुष्टी (स्त्री.)

अधस्तर उद्योग एकीकरण

कराचे पश्चांतरण

Stock-exch. (opposit to contango) विक्रेता मुदत वटाव (पु.) (the seller's विक्रेता postponement of delivery मुदतवाढ of stock or shares with the consent of the buyer either upon payment of premium वटाव to the letter or the premium paid in backwardation)

प्रत्याधावी परिणाम

हीणकस नाणे

Bookkeeping बुडीत कर्ज

बुडीत कर्ज राखीव निधि (also reserve for bad debts)

बुडीत कर्ज राखीव निधि लेखा

बुडीत कर्ज लेखा

बुडीत कर्ज वसुली लेखा

१ (as, debased coinage) निकृष्ट मुद्रा, निकृष्ट पैसा २ (as, an alternative term for hot money) गतिमान द्रव्य

discommodity

(वस्तूंचा) निक्षेप करणे n. १ जमानतदार (सा.) cf. surety २ जमानत (स्त्री.) cf. bailment निक्षेप earnest इसारा, विसार, बयाणा lien धारणाधिकार parole पारोल security प्रतिभूति

जमानतपत्र (न.), जामीनखत (न.), जामीन बंधपत्र (न.)

निक्षेपग्राही (सा.)

bailor

Law (a delivery of goods in trusts) निक्षेप (पु.) bail

निक्षेपक (सा.) (also bailer)

१ संतुलन करणे, समतोल असणे २ Acctt. संतुलित करणे, संतुलित होणे n. १ समतोल (पु.) २ Acctt. शेष (पु.), शिल्लक (स्त्री.), बाकी (स्त्री.) book-balance पुस्तकी शिल्लक closing balance अखेरची शिल्लक contra balance प्रतिशेष dead balance बुडीत बाकी opening balance

समतोल अर्थसंकल्प सिद्धांत, समतोल अर्थसंकल्प प्रमेय

हातची शिल्लक, रोख शिल्लक

शिल्लक खातेवही

(a summary of international transactions, such as, commodity and srvice transactions, capital transactions, etc. over a given period of time. It is a sort of statement of income and expenditure on international account) आंतरराष्ट्रीय ताळेबंद (also balance

(the relationship between a country's payments for imports and its receipts from the exports) व्यापारशेष (पु.), आयातनिर्यात शेष (also visible balance or trade balance)

ताळेबंदाचे अधिप्रमाणन

भाग शिलकी पत्र

जमा शिल्लक

ताळेबंद (पु.)

१ समतोल २ संतुलित

समतोल अर्थसंकल्प

समपार्श्वन (न.), संतुलन (न.) balancing of trial

(heavy material loaded into a ship to keet it steady) स्थैर्यभार (पु.), निरीम (न.)

निरीम भाडे (न.)

१ (a secret vote) गुप्त मत (न.) २ (act of voting, usu. in secret) गुप्त मतदान (न.) ३ मतपत्रिका (स्त्री.)

बंदी (स्त्री.) cf. embargo v.t. बंदी घालणे

बँकोर (पु.,न.)

१ बँकेत ठेवणे २ (usu. with with) ..... बँकेशी व्यवहार करणे n. (also bank of deposit) बँक (स्त्री.), ठेव बँक (स्त्री.), अधिकोष (पु.) agricultural bank कृषि बँक bankers' bank बँकांची बँक, प्राधिकोष central bank प्राधिकोष commercial bank वाणिज्य बँक

बँक स्वीकृति

बँक खाते

बँक अग्रिमे

ँबँकेतील शिल्लक

बँक ताळेबंद

बँक दलाल

बँक रोकड

बँक समाशोधन, अधिकोष समाशोधन

बँक पत

बँक अभिरक्षा

बँक ठेवीदार

बँक ठेवी

बँक बट्टा (also banker's discount)

बँक पृष्ठांकन

बँक बुडणे

बँक कर्ज

बँक पैसा

bank of issue

bank

(a bank authorised by law to issue bank-notes) नोटप्रचालन बँक (also bank of circulation)

बँक व्यवहार

बँक अधिकर्ष

बँक पासबुक

बँक प्रदानादेश

बँक प्रेष विपत्र

बँक मेळ विवरणपत्र

banking reserves

banking operations

banking treasury

बँक विपत्र (न.)

बँक पुस्तक (न.)

बँक आकार (पु.)

बँक धनाकर्ष (पु.), बँक ड्राफ्ट (पु.) (also banker's draft)

बँक सुटी (स्त्री.)

बँक नोट (स्त्री.)

discount rate

बँक दर धोरण

बँक भाडे (न.)

बँक विवरण (न.)

१ बँक निक्षेप लेखा २ बँकेच्या ठेवींचा लेखा

बँक गुंतवणूक लेखा

बँकेचा तरता गुंतवणूक लेखा

बँकेचा स्थायी गुंतवणूक लेखा

बँकेची दायित्वे

बँकग्राह्य

(receivable as the equivalent of cash at the bank such as notes, cheques, bank-bills, etc.) बँकग्राह्य धनपत्र

कर्जयोग्य प्रस्ताव

१ बँक व्यवसायी (सा.), बँकर (सा.) २ बँक (स्त्री.) (as in banker's cheque बँक धनादेश)

(a bank that deals only with other banks; specif. a central bank) बँकांची बँक, प्राधिकोष (पु.)

बँकेचा मागणी दर

बँक रोखपट

(the name sometime given to the compromise that a banker has to make between his concern for the liquidity of his assets on the one hand and his desire for profit-earning assets on the other) बँकरची शृंगापत्ति

bank discount

bank draft

banker's reference

बँक धारणाधिकार general banker's lien बँकेचा सामान्य धारणाधिकार particular banker's lien बँकेचा विशेष धारणाधिकार

(a note from the bank stating that the customer's financial position is sound) बँकरचे वित्तप्रमाण, बँकरची ग्वाही (also banker's inquiry)

बँक व्यवसाय (पु.), अधिकोषण (न.)

बंक व्यवसाय कंपनी

बँक व्यवसाय गंडांतर

बँक व्यवसायी संस्था

बँक व्यवहारांची सवय

बँकेचे कामाचे तास

बँक विधिविधान

बँकेचे व्यवहार (also bank transctions)

बँक राखीव निधी (also bank reserves)

अधिकोषण संप्रदाय

१ बँक व्यवसाय संघ २ बँक संहति

बँक व्यवसाय पद्धती

अधिकोष कोषागार, बँक कोषागार (also bank treasury)

दिवाळखोर (सा.)

दिवाळखोरी (स्त्री.)

दिवाळखोरीविषयक कार्यवाही

सौदा (पु.) v.i. सौदा करणे

(the vendee in a bargain and sale) सौदा घेणारा (पु.)

(the relative capacity of each of the parties to a negotiation or dispute to compel or secure agreement on its own terms) सौदा शक्ति

(... टक्के) व्याज असलेला, व्याजी

(something that serves to register accurately the changes in fluctuating activity or state) स्थितिमापक (पु.)

१ अवरुद्ध २ रोधित

बंजर जमीन, बरड जमीन

१ आडकाठी (स्त्री.), रोध (पु.) २ (gate where duties are collected) नाका (पु.)

वस्तुविनिमय (पु.), निमय (पु.) v.t. वस्तुविनिमय करणे sell  (also truck)

वस्तुविनिमय पद्धति, निमय पद्धति

(as, in international trade) वस्तुविनिमय व्यापार करार, निमय व्यापार करार

वस्तुविनिमयकर्ता (पु.), निमयकर्ता (पु.)

१ पाया (पु.) २ आधार (पु.), अधिष्ठान (न.) ३ Stat. आधारांक (पु.) v.t. आधारणे adj. १ (constituting or serving as a base) पायाभूत, आधारभूत, आधार - २ (as, basic) मूळ, मूलभूत, मूल -

(of tax) कराधार लवचिकता

आधार कालखंड base stock method, Accountancy Costing (when the value of money is falling rapidly the valuation of current assets presents a problem. This method is one way of surmounting this difficulty. Here certain amount of raw material is treated as basic stock and valued at the price at which it was originally purchased) आधार संग्रह पद्धति

(the year selected as a base for index number, series, etc.) आधार वर्ष

आधारित, अधिष्ठित

१ मूळ, मूलभूत, मूल - २ पायाभूत, आधारभूत

मूलाधार वस्तु

मूलभूत उद्योग

स्थाननिरपेक्ष वाहणावळ पद्धति (it is a method of standardising freight charges वाहणावळ to all the customers irrespective of the distance स्थाननिरपेक्ष the goods have to be carried)

विदेशी चलन समुच्चय

बाजार (पु.)

Stock-exch. (one who sells stocks for delivery at a future date, anticipating a fall in price) मंदीवाला (पु.)  bull तेजीवाला

मंदीवाल्याचा लेखा

मंदीवाल्याचे क्षतितारण

मंदीवाल्यांची धाड

१ वाहक (सा.) २ (as, holder) धारक (सा.) adj. (freely negotiable by the holder; not registered with title being transferred merely by delivery) दर्शनी

दर्शनी बंधपत्र

दर्शनी धनादेश

दर्शनी ऋणपत्र

दर्शनी रोखे

......... दिनांक घातलेला, दिनांकित

Stock-exch. Econ. मंदीचा

मंदीची प्रवृत्ति

परधन हरण नीति

१ वागणूक (स्त्री.), वर्तन (न.) २ (the response of an individual, group, or species to the whole range of factors constituting its environment; as, tendency) वृत्ति (स्त्री.)

मालकीच्या वस्तू (स्त्री.अ.व.) wealth

अवमूल्याने, अवमूल्यावर

अवमूल्य (न.)

पट्टा (पु.)

१ हितकारी २ लाभप्रद

(a term used by A. Marshall - as opposed to onerous rates) हितकारी दर (also remunerative rates)

हिताधिकारी (सा.)

१ लाभ (पु.), फायदा (पु.) २ हित (न.) cf. gain लाभ good फायदा, लाभ interest हित profit फायदा, नफा v.t. i. लाभ करून देणे, लाभ होणे accident benefit अपघात लाभ disablement benefit विकलांगता लाभ sickness benefit रुग्णता लाभ survival benefit उत्तरजीवित्व लाभ

कराधानाचा लाभ दृष्टीकोन

cost benefit ratio

कराधानाचे लाभतत्त्व

हितकारी संस्था

लाभ सिद्धान्त

लाभ कराधानसिद्धान्त

लोकहितैषी, हितकारी

लोकहितैषी निधि, हितकारी निधि

मृत्युपत्रित देणगी (स्त्री.)

जुगार कर

पूर्वग्रह (पु.)

द्विसदनीय, द्विसदन-

द्विसदनीय विधानमंडळ

बोली बोलणे n. बोली (स्त्री.) (as, at an auction sale)

बोली किंमत

बोलीदार (सा.), बोली बोलणारा (पु.)

बोली (स्त्री.)

१ (of an agreement made between two persons, governments etc.)_ उभयपक्षी २ (of on, with two sides) द्विपार्श्विक, द्विपार्श्व lateral

उभयपक्षी करार

द्विपार्श्व संतुलन

द्विपार्श्व प्रवाह

उभयपक्षी एकाधिकार, उभयपक्षी मक्तेदारी

उभयपक्षी व्यापार

द्विपक्षव्यापारवाद (पु.), उभयपक्ष व्यापारवाद (पु.)

१ (a bill of exchange) विपत्र (न.) (विनिमय पत्र), हुंडी (स्त्री.) (a term generally used of bill of exchange in India sep. in the internal finance of trade) २ (as, of payment) देयक (न.), बिल (न.) ३ (as, of Parliament or Legislature) विधेयक (न.)

विपत्र नोंदपुस्तिका

discount market

पतचिठ्ठी (स्त्री.)

(particulars of all goods imported into the country which are required by the customs at the port of entry) मालनोंदपत्र (न.)

विपत्र (न.) (विनिमय पत्र) demand bill of exchange दर्शनी विपत्र foreign bill of exchange विदेशी विपत्र indigenous bill of exchange देशी विपत्र inland bill of exchange आंतर्देशीय विपत्र period bill of exchange मुदती विपत्र (short bill)

(it gives the name of the ship and full particulars of the goods - the quantity, their type, etc.) नौभरणपत्र (न.), भरणपत्र (न.)

(a method of raising a loan on the security of one's possessions - furniture, stock-in -trade, etc. It is a document given as security for money borrowed authorising seizure of the property on default) विक्रयाधिकारपत्र (न.)

(a document used in the import trade and given to the customs officer when a full description of the goods cannot be provided, to enable the goods to be landed, etc.) देखत मालनोंदपत्र

दर्शनी विपत्र

विपत्र पुस्तक (न.)

विपत्र दलाल (पु.)

संच विपत्र

देय विपत्र पुस्तक

प्राप्य विपत्र पुस्तक

द्विधातुक

द्विधातुचलन (न.), द्विधातुवाद (पु.)

द्विधातुचलनी गुणोत्तर

संतति नियमन

जन्म अन्तराल

natality rate

जन्मसिद्ध अधिकार (पु.)

(a black market in foreign exchange) विदेशी चलनाचा काळा बाजार

(unauthorised exchange rates when exchange rates are controlled similar to the black market when retail prices are controlled) विदेशी चलनाचा काळ्या बाजारातील दर

काळा बाजार (also parallel parket)

काळी यादी (स्त्री.)

संपफोड्या (पु.)

कोरी जागा (स्त्री.), रिकामी जागा (स्त्री.) adj. १ कोरा, रिकामा २ निरंक ३ अनाम, निनावी

१ कोरे विपत्र २ अनाम विपत्र

कोरा धनादेश

कोरी पत, खुली पत

कोरी पृष्ठांकित प्रतिभूति

(an endorsement of a commercial paper that omits the name of a person in whose favour the endorsement is made and makes the paper payable to the bearer) निनावी पृष्ठांकन, कोरे पृष्ठांकन

कोरा नमुना

अनाम हस्तांतरण

(including or covering a group or class without any individual apportionment; effective or applicable in all instances or contingencies) व्यापक

व्यापक अनुज्ञप्ति

(a combination of parties, nations, etc. for a common purpose) गट (पु.)

१ अडवणे, अवरोध करणे २ (with up or in) अवरुद्ध करणे, कोंडून ठेवणे n. १ गट (पु.) २ अडथळा (पु.)

गट अनुदान

नाकेबंदी (स्त्री.) cf. embargo v.t. नाकेबंदी करणे

अवरुद्ध, कोंडलेला

अवरुद्ध लेखा, अवरुद्ध खाते

अवरुद्ध मत्ता

अवरुद्ध भांडवल

अवरुद्ध विदेशी चलन

उत्तम शेअर, उत्तम भाग

(गलबतात, आगगाडीत, वगैरे) चढवणे, चढणे n. मंडळ (न.) arbitration board लवाद मंडळ conciliation board समेट मंडळ ऐwage board वेतन मंडळ association

संचालक मंडळ

(a board or an organisation that regulates, promotes, supervises or protects commercial or business enterprises or interests) व्यापार मंडळ (also trade board)

संस्था (स्त्री.), निकाय (पु.) association

निगम निकाय

Law १ सद्भावपूर्ण २ खराखुरा, वास्तविक adv. सद्भावपूर्वक

Law १ सद्भाव (पु.) २ खरेपणा (पु.)

१ (a written obligation to pay a sum or to perform a contract) बंधपत्र (न.), खत (न.) २ (a bond made by government, etc. as an evidence of debt; also alternative name for a stock or security) रोखआ (पु.) ३ (that which binds) बंध (पु.) active bond चालू

१ बंधपत्र ठेव पद्धति २ बंध निक्षेप पद्धति

बंधपत्र (न.)

बंधपत्र धनको (सा.)

बंधपत्र ऋणको (सा.)

बंधपत्रकधारक (सा.)

१ (secured by bonds) बंधपत्रित २ (as, secured by bond till the duty, etc. is paid) शुल्कबंध

बंधपत्रित ऋण

शुल्कबंध माल

१ बंधपत्रित कामगार, बंधपत्रित श्रमिक २ करारबद्ध कामगार

१ (a warehouse insured against loss or damage to goods stored therein) बंधपत्रित वखार २ (a warehouse under a bond for payment of customs duties or taxes on goods stored or processed there) शुल्कबंध वखार

बोनस (पु.), अधिलाभांश (पु.)

बोनस निधि, अधिलाभांश निधि

अधिलाभांश भाग bonus share

१ पुस्तक (न.), पुस्त (न.), वही (स्त्री.) २ (oft. pl - any of the records, as the cash-book, sales book, etc. in which a systematic record of business transactions may be kept) लेखा पुस्तक (न.) v.t. १ पुस्तकात लिहिणे २ नोंद करणे, नोंदवणे ३ आगाऊ राखून ठेवणे

पुस्तकी जमा

लेखा पुस्तक

मूळ नोंदपुस्तक

पुस्तकी खातेबदल

पुस्तकी मूल्य

पुस्तकी शिल्लक (स्त्री.)

पुस्तकी ऋण (न.)

खुली डाक (स्त्री.), पुस्तक डाक (स्त्री.) (as in by book-post खुल्या डाकेने, पुस्तक डाकेने)

लेखा पुस्तपाल (सा.)

१ (a branch of accounting that deals with the systematic classification, recording and summarising of business and financial transactions in books of account) लेखापालन (न.) २ (the act and practice of keeping books of account) लेखाकार्य (न.)

पुस्तिका (स्त्री.)

(a term used to describe a period when business activity is at a high level. It is marked with an expansion of economic activity that is characterised by increased employment, rising prices, credit expansion, etc.) तेजी (स्त्री.), तेजीची लाट (स्त्री.)

उसने घेणे, कर्ज घेणे

कर्जाऊ रक्कम, उधार निधि

उसने घेणारा (पु.), कर्ज घेणारा (पु.)

ऋणकोचे खाते

उधार रक्कम (स्त्री.), कर्ज (न.), कर्ज घेणे (न.)

किमान किंमत, निर्धारित किमान किंमत, न्यूनतम किंमत (also floor price or minimum price)

नौतारण बंधपत्र respondentia bond

Bookkeeping (a bookkeeping term. It contains a list of all items purchased by a business) क्रय पुस्तक

क्रय खातेवही

(a statemetn giving details of transaction supplied to a principal by his broker on stock-exchange or produce exchange) खरेदी सूचनापत्र

परिबद्ध फल

(a reward, premium or subsidy esp. when offered or given by a government for encouraging industry, export, etc.) अर्थसाहाय्य (न.)

१ (a place where merchants, bankers and brokers meet for business at certain hours) बाजार (पु.), विपणी (स्त्री.) २ शेअर बाजार (पु.)

बहिष्कार टाकणे n. बहिष्कार (पु.) embargo

(as, of bank, office, etc.) शाखा (स्त्री.)

शाखा लेखा

शाखा समायोजन

शाखा अधिकोषण

शाखा खातेवही

शाखा अधिकोषण नीति

शाखांतरण लेखपट

छाप (पु.), चिन्ह (न.)

चिन्हांकित माल

चिन्हांकन (न.), चिन्हन (न.)

नाणेपाडणी आकार (पु.)

भंग (पु.)

संविदाभंग (पु.)

विश्वासघात (पु.)

प्राश्वासन भंग

विभागणी (स्त्री.)

विभागणी मूल्य

मोडतोड (स्त्री.), फूटतूट (स्त्री.)

१ कोसळणे (न.) २ तपशील देणे (न.) ३ मोडणे (न.)

सुवर्ण प्रमाणाचे विघटन

संबिंदूपर्यंत नेणे adj. संबिंदुक

संबिंदुक आलेख, ना नफातोटा आलेख

संबिंदुक (पु.), ना नफातोटा बिंदु

अंतरिम वित्तव्यवस्था

खंडित, तुटलेला, मोडलेला

खंडित लेखा

खंडावधि व्याज अधिपत्र

दलाल (पु.)

दलालाचे खरेदी क्रीतपत्र

दलालाचे विक्रीतपत्र

दलाली (स्त्री.) commission अडत, कमिशन discount बट्टा, कसर drawback करप्रतिग्रह, शुल्कप्रतिग्रह rebate वटाव set-off वजावट

अधःआनीत, पुढे नेलेला

अग्रेआनीत, पुढे आणलेला

अर्थसंकल्प (पु.) balanced budget समतोल अर्थसंकल्प capital budget भांडवली अर्थसंकल्प deficit budget तुटीचा अर्थसंकल्प family budget कौटुंबिक अर्थसंकल्प revenue budget महसुली अर्थसंकल्प revised budget सुधारित अर्थसंकल्प surplus budget शिलकी अर्थसंकल्प (also

अर्थसंकल्पीय वित्तव्यवस्थापन

अर्थसंकल्प शीर्ष

price line

अर्थसंकल्पीय

अर्थसंकल्पीय शिल्लक

अर्थसंकल्पीय संरोध

अर्थसंकल्पीय नियंत्रण

अर्थसंकल्पन (न.), अर्थसंकल्प तयार करणे (न.)

१ प्रत्यारोधी निधि २ भावस्थिरक निधि

(a stock of basic commodity acquired in a period of low and unstable prices and distributed in a period of high prices to stabilise the market) भावस्थिरक साठा

१ (to raise up) उभारणे २ (as tradition, reputation, etc.) निर्माण करणे n. (of a make) बांधणी (स्त्री.)

लेख्याची मांडणी

(forming an integral part of; present by reason of the nature or make-up of some other relevant matter) अंतर्रचित

अंतर्रचित निम्यता

अंतर्रचित स्थिरके

अधिकांश उत्पादन परिव्यय तत्त्व

stock-exch. (one who operates on a stock, commodity or produce exchange in expectation of a rise in price) तेजीवाला (पु.) bear

तेजीवाल्याचा लेखा

तेजीची मोहीम

तेजीचे कारण

बुलेटिन (न.), वृत्तक (न.) circular

१ सोनेचांदी (स्त्री.) २ (as, metal in the mass) धातु (पु., स्त्री.)

सोनेचांदी लेखा

सोनेचांदी विनिमय

सोनेचांदी बाजार

धातुवाद (पु.)

धातुवादी (पु.)

Stock exch. Econ. तेजीचा

तेजीची प्रवृत्ति

कराधानाची एकूण लवचिकता

भार (पु.)

१ (office) केंद्र (न.) २ (department) विभाग (पु.)

१ नोकरशाही (स्त्री.) २ अधिकारीवर्ग (पु.)

घरफोडी (स्त्री.)

घरफोडी विमा

१ कामधंदा (पु.) avocation उपव्यवसाय calling आजीविका employment नोकरी occupation व्यवसाय profession पेशा service नोकरी vocation व्यवसाय work काम, कार्य २ धंदा (पु.) cf. trade ३ (as, trade or commerce) व्यापार (पु.) ४ (of a meeting, etc.) कामकाज (न.) ५ (tas

व्यापार स्थितिमापक

व्यापारचक्र (न.)

व्यवसाय प्रभु

व्यापार पद्धति

धंद्यातील नाव

१ व्यापार संघटन २ व्यापार संघटना

व्यापारी प्रथा

धंद्यातील मेख

व्यवसाय क्षेत्र

(characterised by or exhibiting qualities felt to be common or advantageous in business) व्यापार-अनुरूप, पद्धतशीर, व्यवहारनुकूल

व्यवसायकर्ता (पु.)

भारी हंगाम, जोराचा हंगाम

विकत घेणे, खरेदी करणे

अंतःक्रय करणे, आतबोलीने परत घेणे

क्रेता (पु.) consumer

क्रेत्याचे अधिकार

consumer's surplus

(a condition in a merket where demand is low relative to supply, so that prices tend to be low and therefore, to the advantage of buyers- opposed to serllers' market) क्रेता बाजार

खरेदी (स्त्री.), क्रय (पु.)

Stock-exch. तेजी लावणे

Stock-exch. तेजी-मंदी लावणे

क्रय प्रेरणा

purchasing power

Stock-exch. मंदी लावणे

क्रय दर

क्रय अनुभाग

उपविधि (पु.)

हप्तेबंदीने

उपौत्पादन (न.), आनुषंगिक पदार्थ (पु.)