ग्रंथालयशास्त्र

Home » ग्रंथालयशास्त्र

ग्रंथालयशास्त्र

All | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
There are currently 2863 names in this directory
aabridged
संक्षिप्त

aarchetypal novel
जुन्य वळणाची कादंबरी

abbreviated catalogue card
संक्षेपित तालिका पत्र

abbreviated title card
संक्षेपित ग्रंथनाम पत्र

abbreviations
संक्षेपाक्षरे (न.अ.व.)

abbreviator
संक्षेपक (सा.)

abbrivated card
संक्षेपित पत्र

aberrant copy
सदोष मजकुरी प्रत

abnormal book
असाधारण ग्रंथ

abridged decimal classification
संक्षिप्त डेसिमल वर्गीकरण, संक्षिप्त दशांश वर्गीकरण

abridged edition
संक्षिप्त आवृत्ति

abridgment
संक्षेप (पु.) (also abridgement)

absolute location
स्थिर स्थान (also fixed location)

absolute size
निर्दिष्ट आकार (also called exact size)

absorbency
शोषणक्षमता (स्त्री.) (also absorbancy)

absorption
१ शोषण (न.) २ समावेशन (न.)

abstract
सार (न.)

abstract bulletin
सारपत्रिका (स्त्री.) (also called abstracting periodical or abstract journal)

abstracting
सारलेखन (न.)

abstracting periodical
सार नियतकालिक (also called abstract journal or abstracts' bulletin(

abstracting service
सारलेखन सेवा

abstraction
अमूर्त वर्गीकरण (न.)

academic library
विद्यासंस्था ग्रंथालय

academic library system
विद्यासंस्था ग्रंथालय प्रणाली

academy publication
अकादमी प्रकाशन

accesion list
१ दाखलनोंंद यादी २ अवाप्ति यादी

access
१ प्रवेश (पु.), प्रवेश पद्धति (स्त्री.) २ पहावयास मिळणे (न.)

accessibility
अभिगम्यता (स्त्री.)

accessible
अभिगम्य

accession
१ दाखलनोंद करणे (न.) २ अवाप्ति (स्त्री.)

accession assistant
दाखलनोंंद सहायक

accession number
१ दाखल क्रमांक, दाखल अंक २ अवाप्ति क्रमांक

accession order
दाखलक्रमानुसारी मांडणी

accession section
१ दाखलनोंंद विभाग २ अवाप्ति विभाग

accession slip
दाखलनोंंद चिठ्ठी

accession stamp
दाखलक्रमांक शिक्का

accessioning
दाखलनोंंदणी (स्त्री.) (स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)(स्त्री.)

accident
(w.r.t. five predicables) अभावित गुण (पु.)

accompanying material
सहसाहित्य (न.)

accredited library school
अधिस्वीकृत ग्रंथालयशास्त्र शिक्षणसंस्था (also called approved library school)

acetate film
ऍसिटेट फिल्म (सहज पेट न घेणारी फिल्म)

acquisition
अर्जन (न.) (as in acquisition of books ग्रंथार्जन)

ACRL
एसीआरएल (short for Association of College and Research Libraries)

acronym
initionym

acting edition
रंगावृत्ति (स्त्री.)

ad interim copyright
निर्णय अंतरिमकालीन प्रतिलिपि अधिकार

adaptation
रुपांतर (न.)

adapter
रुपांतरकार (सा.)

added entry
अधिक नोंद, पूरक नोंद

addenda
भरपृष्ठे (न.अ.व.)

adjournment of meeting
सभास्थगन (न.)

adjustable
समायोज्य, सोयीचा

adjustable classification
समायोज्य वर्गीकरण, सोयीचे वर्गीकरण

adjustable periodicals list
समायोज्य नियतकालिक सूची

adjustable shelf
सोयकप्पा (पु.) (सोयीनुसार वरखाली करता येणारा कप्पा)

adm9ission record
प्रवेश अभिलेख

administration
प्रशासन (न.)

administrative comments
प्रशासकीय अभिप्राय (पु.अ.व.)

admission card
प्रवेश पत्र

admission slip
प्रवेश चिठ्ठी

ADS
(सही केलेला स्वलिखित प्रलेख) सस्वप्र (short for autograph document signed)

advance copy
अनिबद्ध प्रकाशन, अग्रथित प्रकाशन (also called early sheets)

advance sheets
early sheets

advertisement file
जाहिरात नमुनाफाईल

advisory function
सल्लाविषयक कार्य

agent
१ प्रतिनिधि (पु.) २ एजंट (पु.)

aggregate
समुच्चय (पु.)

aided library
प्राप्तानुदान ग्रंथालय

air dried paper
वायुशोषित कागद

aisle
पार्श्वपथिका (स्त्री.) (ग्रंथसंग्रहदालनाभोवतीचा मार्ग) (instack)

ajoure binding
आजूर बांधणी

ALA
ईलए (short for American Library Association)

albumin process
१ श्विति प्रक्रिया २ अल्ब्युमिन प्रक्रिया

alcove
कोष्ठिका (स्त्री.) (also called carrel or research cubicle)

Aldine (Italian) style
अल्डाईन (इटालियन) शैली

alkali process
अल्क प्रक्रिया

all along binding
एकधागी बांधणी

all along sewing
फम्र्याची एकसूत्री शिवण

all over binding
सर्वांगीण बांधणी

all over style
सर्वालंकरण शैली

all rights reserved
सर्वाधिकार सुरक्षित

allocation
१ विल्हेवारी (स्त्री.) २ वाटप (न.)

allocation of grant
नियत वाटप (न.)

allotment of grant
अनुदान नियतवाटप

allusion book
नावावर खपवलेला ग्रंथ

almanac
ephemeris

alphabet
मूळाक्षर (न.)

alphabetic
वर्णक्रमी-, वर्णानुक्रमी, वर्णानुसारी alphabetical

alphabetic order table
वर्णक्रमी क्रम तक्ता

alphabetic subject catalogue
वर्णक्रमी विषयतालिका

alphabetic subject filing system
वर्णक्रमी विषयरचना पद्धति

alphabetic subject index
वर्णक्रमी विषयनिर्देशसूची

alphabetical catalogue
वर्णक्रमी तालिका (also called alphabetical device or dictionary catalogue)

alphabetical device
वर्णक्रमी क्लुप्ति (also called alphabetical catalogue)

alphabetical index
वर्णक्रमी निर्देशसूची

alphabetical sequence
वर्णक्रमी क्रम

alphabetico-classed catalogue
वर्णक्रमी वर्गतालिका

alphabetico-specific
वर्णक्रमी विनिर्दिष्ट

alphabetisation
वर्णक्रमी रचना (स्त्री.)

alphabetising
वर्णानुक्रम लावणे (न.), वर्णक्रमी रचना (स्त्री.), वर्णक्रमानुसार रचना करणे (न.) alphabeting

ALS
सस्वप (सही केलेले स्वलिखित पत्र) (short fokr autograph letter signed)

alternative location (in classification)
(वर्गीकरणातील) पर्यायी स्थान

alternative title
पर्यायी ग्रंथनाम

amalgamation
एकत्रीकरण (न.)

ambiguous title
संदिग्ध ग्रंथनाम

American Library Association
अमेरिकन लायबरी असोसिएशन (abbr. ALA)

amgnetic record
चुंबकीय अभिलेख

Ampere classification
ँपिअर वर्गीकरण

ampersand
ँपरसँड (न.) (and या शब्दाचे संक्षिप्तचिन्ह )

anagram
वर्णविपर्यस्त शब्द (पु.)

analogue computer
अनुरुप संगणक

analyse
विश्लेषण करणे

analysis
विश्लेषण (न.)

analytical bibliography
विश्लेषणात्मक ग्रंथसूची (also pure bibliography) (also called critical bibliography)

analytical cataloguing
विश्लेषणात्मक तालिकीकरण

analytical entry
विश्लेषणात्मक नोंद

analytical method
विश्लेषणात्मक पद्धति

analytical note
विश्लेषणात्मक टीप

analytical table of contents
विश्लेषणात्मक अनुक्रमणिका

analytico-synthetic
विश्लेषण- संश्लेषण-, विश्लेषण संश्लेषणात्मक

anastatic
चित्रांतरण-

anastatic process
चित्रांतरण प्रक्रिया

anastatic reprint
चित्रांतरण पुनर्मुद्रण

ancillary
साहाय्यभूत

angle bracket
चौकोनी कंस (पु.)

angle top
पृष्ठ बाह्य टॅब (पु.) (also angle tab-guide)

Anglo-American Code 1908
ँग्लो-अमेरिकन तालिका संहिता १९०८; ए.ए.कोड, १९०८

animal sizing
चरबी लेपन

annalistic arrangement
कालक्रमी रचना

annals
कालक्रमी वृत्तांत (पु.अ.व.), वर्षवृत्तांत (पु.अ.व.)

anniversary issue
१ जयंती अंक २ (in case of institute) वर्धापन अंक

annotated
सटीप

annotated documentation list
विवरणटिपांसह प्रलेखन यादी, सटीप प्रलेखन यादी

annotation
विवरण टीप (स्त्री.)

annual
वार्षिक (न.) biannual अर्धवार्षिक biennial द्विवार्षिक fortnightly पाक्षिक half yearly षण्मासिक journal कालिक magazine कालिकपत्रिका monthly मासिक periodical नियतकालिक quarterly त्रैमासिक serial क्रमकालिक weekly साप्ताहिक

anonym
(one that retains anonymity or is of unknown name) अनाम (न.), निनावी (न.)

anonymous
अनामिक

anonymous author
अनामिक लेखक

anonymous classic
अनामिक अभिजात ग्रंथ

anonymous work
अनामिक कर्त्याची कृति

anterior division
पूर्ववर्ती विभाग

anteriorisation
पूर्ववर्तीकरण (न.)

anteriorise
पूर्ववर्ती करणे

anterioriser
पूर्ववर्तीकार (पु.)

anteriorising
पूर्ववर्तनी

anteriorising common isolates
पूर्ववर्तनी सामान्य विविक्तके (न.अ.व.)

anthology
(a collection from the writings of one or more authoर्s having a common characteristic usually limited to poetry or to a particular subject) वेचक साहित्य संग्रह (पु.)

anticipatory documentation list
अपेक्षित प्रलेखन यादी

antique paper
ँटिक कागद, ँटिक पेपर

antique tooling
ँटिक अलंकरण

antohymous catchword
विरुद्धार्थी सूचक शब्द

antonym
विरुद्धार्थी शब्द (पु.)

apoeryphal book
शंकास्पद ग्रंथ

apograph
मूळ हस्तलिखित प्रत (स्त्री.)

apparatus
उपकरण संच (पु.)

appendix
परिशिष्ट (न.)

application card
आवेदन पत्र

application file
ग्रंथऋऋणग्राही फाईल (also borrower file)

application form
आवेदनपत्राचा नमुना

applied bibliography
historical bibliography

appraisal
मूल्यन (न.)

apprentice
शिकाऊ उमेदवार (पु.)

approach
१ पोच (स्त्री.) २ प्रवेशमार्ग (पु.) ३ दृष्टिकोन (पु.)

approach material
उपसाधन (न.)

approved library school
मान्यताप्राप्त ग्रंथालय शास्त्र शिक्षणसंस्था (also called accredited library school)

Arabic figures
अरेबिक आकडे (पु.अ.व.)

Arabic numerals
अरेबिक अंक (पु.अ.व.)

architect
वास्तुशास्त्रज्ञ (सा.)

archives
१ पुराभिलेख (पु.) २ अभिलेखागार (न.)

archivist
पुराभिलेखपाल (सा.), पुराभिलेखतज्ञ (सा.)

area number
geographical number

armorial book plate
आयुधांकित ग्रंथालयमुद्रा

arrange
व्यवस्थित लावणे

arrangement
१ व्यवस्था (स्त्री.) २ क्रम (पु.) ३ रचना (स्त्री.)

arrangement of sections
उपविभाग व्यवस्था

array
१ विन्यास (पु.) २ पंक्ति (स्त्री.)

array of classes
वर्ग विन्यास

arrester
समाप्ति चिन्ह (न.)

arrow
बाण (पु.)

arrow backward
उलटा बाण (कोलन वर्गीकरणातील संकेत चिन्ह, जसे  (also backward arrow)

arrow forward
सुलटा बाण (कोलन वर्गीकरणातील संकेत चिन्ह जसे १९०० --- ) (also forward arrow)

art craft
कृत्रिम कातडी बांधणी (बांधणीचा एक प्रकार), आर्ट क्राफ्ट

art file
picture file

art paper
आर्ट पेपर, चित्र कागद

art vellum
आर्ट वेलम

article
लेख (पु.)

artificial characteristic
कृत्रिम लक्षण

artificial classification
कृत्रिम वर्गीकरण

artificial composite book
कृत्रिम संमिश्र ग्रंथ

artificial language of ordinal numbers
क्रमवाचक अंकांची कृत्रिम भाषा

ascender type
Pरिन्त्. आरोही मुद्र

aslib
(short for Association of Special Libraries and Information Bureaux which was later merged with Association for Information management) aslib

assemblage
जुळवणी (स्त्री.)

assemblage of loose subjects
विविध विषय समुच्चय

assembling
(Binding) फर्मा जुळवणी (स्त्री.)

assender
आरोहक (पु.) (मुद्राक्षराचा एक भाग)

assigned notification blank
नियोजित पाठार्थ ग्रंथसूची

assigned reading room
रक्षित ग्रंथवाचन कक्ष

assistant
सहायक (सा.)

associate
सहयोगी (सा.)

associate editor
सहयोगी संपादक

associate librarian
सहयोगी ग्रंथपाल

associated
१ सहयोगी २ संबंधित

associated book
१ सहयोगी ग्रंथ २ सहयोगी पुस्तक

associated book note
सहयोगी ग्रंथ टीप

association
संघ (पु.)

association book
स्मृतिनिगडीत ग्रंथ

Association of College and Research Libraries
असोसिएशन ऑफ कॉलेज ँन्ड रिसर्च लायबरीज (abbr. ACRL)

association publication
संस्था प्रकाशन (also society publication)

asterisk
() ताराचिन्ह (न.) (तळटीप चिन्ह)

astronomical map
खगोलीय नकाशा

asyndetic catalogue
(a catalogue without cross references) प्रतिसंदर्भविरहित तालिका

Athenaeum
ऍन्थेनिअम (न.) (ग्रीसमधील अथेन्स येथील प्रार्थनास्थाळातील ग्रंथालय)

atlas
नकाशापुस्तक (न.), ऍटलास (पु.)

atlas folio
elephant folio

attendant
ग्रंथपरिचर (सा.)

attributed author
संदिग्ध ग्रंथकार (also presumed author of supposed author)

auction catalogue
लिलाव सूची

audio visual
दृकश्रृति-, दृकश्राव्य

audio visual aids
दृकश्रृति साधने (न.अ.व.)

audio visual library
दृकश्रृति साधन ग्रंथालय

audio visual material
दृकश्रृति साहित्य

audit
लेखापरीक्षा (स्त्री.)

auditorium
श्रोतृगृह (न.)

author
१ लेखक (पु.), लेखिका (स्त्री.) २ ग्रंथकार (पु.), -कर्ता (पु.) ३ लेखनिक (पु.), लेखकू (पु.) (also writer)

author affiliation
ग्रंथकार संबंधन

author analytic entry
ग्रंथकार विश्लेषणात्मक नोंद

author authority card
१ प्राधिकृत ग्रंथकारनामपत्र २ स्वीकृत ग्रंथकार नामपत्र

author bibliography
लेखक ग्रंथसूची

author card
ग्रंथकार पत्र

author catalogue
ग्रंथकार तालिका

author entry
ग्रंथकार नोंद

author fullness
ग्रंथकार पूर्णाएल्लेख

author heading
१ लेखक शीर्षक २ ग्रंथकार शीर्षक

author indention
(नोंदपत्रावरील) प्रथम समासांतर (also first indention or first vertical)

author index entry
ग्रंथकार निर्देश नोंद

author mark
ग्रंथकार चिन्ह

author number
ग्रंधकारांक (पु.)

author publisher
लेखक - प्रकाशक (पु.)

author style
१ लेखक शीर्ष २ लेखन शैली

author table
ग्रंथकार नाम संक्षेप तक्ता (also Cutter's table)

author's binding
खास बांधणी

author's correction
अंतिम मुद्रिते (न.अ.व.) (also author's proofs or author's revise)

authorised edition
अधिकृत आवृत्ती

authority
१ प्राधिकारी (सा.) २ प्राधिकरण (न.) ३ प्राधिकार (पु.) ४ प्राधिकारपत्र (न.)

authority card
information card

authority entry
प्रमाण नोंद

authority file
प्रमाण फाईल

authority list
प्रमाण यादी

auto abstract
संगणकी सार (न.)

auto bias device
स्वयंकल क्ळ्^इप्ति (स्त्री.) (also called super imposition device)

auto-
स्वयं- (also automatic)

autoamtic book carrier
स्वयंचलित ग्रंथवाहिका

autobiography
आत्मचरित्र (न.)

autograph
१ (ग्रंथकाराची) स्वहस्ताक्षरी (स्त्री.) २ स्वहस्तलिखित ग्रंथ (पु.)

autograph document signed
सही केलेला स्वलिखित प्रलेख (सस्वप्र) (abbr. ADS)

autograph letter signed
सही केलेले स्वलिखित पत्र (सस्वप) (abbr. ALS)

autographed copy
स्वाक्षरित प्रत

autographed edition
स्वाक्षरित आवृत्ति

autolithography
स्वयंशिलामुद्रण (न.)

automatic
auto-

automatic abstracting
संगणकी सारलेखन

automatic book charging
स्वयंचलित ग्रंथदेवाण नोंद

automatic book delivery
स्वयंचलित ग्रंथ वितरण

automatic datamation
datamation

automatic feeder
स्वयं संभरक

automatic indexing
संगणकी निर्देशन

automatic routing
नियतक्रम प्रेषण

automatic selector
स्वयंचलित निवडयंत्र

automation
स्वयंचलन (न.)

autonym
(ओप्प्. अल्लोन्य्म्, प्सेउदोन्य्म्) मूळ नाव (न.)

auxiliaries
साहाय्यके (न.अ.व.)

auxiliary division
साहाय्यकारी विभाग

auxiliary number
साहाय्यकारी क्रमांक

auxiliary publication
साहाय्यकारी प्रकाशन

auxiliary table
साहाय्यकारी तक्ता

auxiliary title
साहाय्यकारी ग्रंथनाम

azure laid paper
अझ्युअर लेड कागद, अझ्युअर लेड पेपर

azure tooling
समरेखीय अलंकरण

Baaconian classification
बेकन वर्गीकरण

bachure
उठाव रेघ (स्त्री.)

back
कणा (पु.) (also backbone or backstrip or spine)

back edge
पार्श्वकड (स्त्री.)

back file
(issues of a periodical preceding the current number) मागील अंक

back lining
cover lining

back title
बांधणीवरील ग्रंथनाम (also binder's title)

backstrip
back

backward arrow
arrow backward

band
पट्टी (स्त्री.)

banding
पट्टी अलंकरण (न.) binding

banned
१ बंदी घातलेला २ आक्षिप्त (also proscribed)

banned book
१ बंदी घातलेला ग्रंथ २ आक्षिप्त ग्रंथ

bar
(ई) दंड (पु.)

bark
साल (स्त्री.)

base line
आधाररेषा (स्त्री.)

base of notation
चिन्हांकन पाया

basi fosi
अंगभूत लक्ष्ये (न.अ.व.)

basic
१ आधारभूत २ अंगभूत ३ मूलभूत

basic book
आधारभूत ग्रंथ

basic class
summum genus

basic facet
अंगभूत पैलू

basic reference service
१ मूलभूत संदर्भ सेवा २ मूलभूत संदर्भ साहाय्य

basic stock
आधारभूत संग्रह

bastard title
half title

battered
झिजलेला

bay
अंतराल (न.), मधली जागा (स्त्री.)

bay guide
अंतराल फलक

bead
ग्रंथ काढणी (स्त्री.), बिडिंग (न.) beading

beater
बडवणी (स्त्री.)

belles letters
ललित साहित्य (न.)

Ben Day process
बेन डे प्रक्रिया (स्त्री.)

bench sewing
बेंच शिवण

bespeaking book
१ प्रकाशनपूर्व आरक्षित ग्रंथ २ प्रकाशनपूर्व आरक्षित पुस्तक ३ सतत मागणीतील ग्रंथ ४ सतत मागणीतील पुस्तक

best book
१ उत्तम ग्रंथ २ उत्तम पुस्तक

best seller
उत्तम खपाचे पुस्तक

bi-weekly
द्विसाप्ताहिक (न.) (आठवड्यातून दोनदा निघणारे)

biannual
अर्धवार्षिक (न.) annual

bias
कल (पु.)

bias device
कल क्ळ्^इप्ति

biasing phase
अभिनत प्रावस्था

bibelot
छोटेखानी पुस्तक (न.), गुटका (पु.) (also miniature book or vade-mecum)

bibliographer
ग्रंथसूचीकार (पु.)

bibliographical classification
ग्रंथाशयी वर्गीकरण

bibliographical classification system
ग्रंथाशयी वर्गीकरण पद्धति

bibliographical control
(collecting, classifying and making readily accesible all kinds of recorded knowledge) ग्रंथ वृत्त नोंदणी

bibliographical description
ग्रंथसूचीविषयक वर्णन

bibliographical function
ग्रंथसूचीविषय कार्य

bibliographical ghost
(a book recorded in a bibliography of whose existence there is no reasonable proof) सूचीमावस्थ ग्रंथ

bibliographical note
ग्रंथविषयक टीप

bibliographical reference
ग्रंथविषयक संदर्भ

bibliographical services
ग्रंथसूची सेवा

bibliographical tools
ग्रंथवृत्त साधने (न.अ.व.)

bibliography
१ अभ्यासवाङ्मय सूची (स्त्री.) २ वाङ्मय सूची (स्त्री.) ३ ग्रंथसूची (स्त्री.) ४ साहित्यसूची (स्त्री.) analytical bibliography विश्लेषणात्मक ग्रंथसूची author bibliography लेखक ग्रंथसूची bibliophilic bibliography ग्रंथसंग्रहप्रेमी ग्रंथसूची comprehensive

bibliography of bibliographies
ग्रंथसूच्यांची ग्रंथसूची

bibliography of periodicals
नियतकालिकांची ग्रंथसूची

bibliography of serials
क्रमकालिकांची सूची

bibliomania
ग्रंथछंद (पु.), ग्रंथवेड (न.)

bibliophile
ग्रंथसंग्रहप्रेमी (पु.)

bibliophile edition
ग्रंथसंग्रहप्रेमी आवृत्ति

bibliophilic bibliography
ग्रंथसंग्रहप्रेमी ग्रंथसूची

bibliophobia
ग्रंथभीति (स्त्री.)

bibliopole
दुर्लभग्रंथ विक्रेता (पु.), दुर्मिळ ग्रंथ विक्रेता (पु.)

bibliothec classification
ग्रांथिक वर्गीकरण (also bibliothecal classification)

bibliotheca
ग्रंथालय (न.)

biennial
द्विवार्षिक (न.) annual

bifurcate classification
द्विभागी वर्गीकरण (also called classification by dichotomy)

bifurcation
द्विभाजन (न.)

bilingual dictionary
द्वैभाषिक कोश

bill
१ देयक (न.) २ विधेयक (न.)

bill drafting
विधेयक प्रारुपण

bimonthly
द्वैमासिक (दोन महिन्यांतून एकदा निघणारे)

binder
बांधणीकार (पु.)

binder's board
बांधणी फलक

binder's seal
बांधणीकार मुद्रा (also binder's ticket)

binder's title
back title

bindery
बांधणी विभाग (पु.)

binding
बांधणी (स्त्री.) ajoure binding आजूर बांधणी author's binding खास बांधणी cloth binding कापडी बांधणी coil binding सर्पिल बांधणी deluxe binding शाही बांधणी edition binding मूळ बांधणी embroidered binding कशिदा बांधणी extra binding विशेष बांधणी flexible

binding copy
बांधणी प्रत

binding edge
बांधणी खाच

binding proof
योग्य बांधणीचा पुरावा

binding register
बांधणी नोंदवही

binding sequence
बांधणी क्रम

biographee
चरित्रनायक (पु.)

biographical dictionary
चरित्रकोश (पु.)

biography
चरित्र (न.)

bipartite
द्विभागी

bipartite catalogue
द्विभागी तालिका

birchbark leaf
भूर्जपत्र (न.)

Biscoe time table
बिस्को समय तक्ता

black face
bold face

black letter type
ठळक मुद्र, गोथिक मुद्र (also Gothic antique or Gothic type)

blank leaf
कोरे पान

blanking
धातु ठसा मुद्रण (न.)

bleaching
विरंजन (न.)

bleed illustration
समासहीन लेखचित्र

bleeding
अपकृंतन (न.)

bleeding page
अपकृंतित पृष्ठ

blind reference
प्रतिनोंदविरहित निर्देश

blind stamping
१ शाईविरहित मुद्रांकन २ शाईविरहित ठसा

block
गट (पु.)

block accession
गटवार दाखलनोंद

block arrangement
गटवार रचना (also block plan)

block book
ठोकळमुद्रित ग्रंथ (also xylographic book)

block formation
गट रचना

block letters
कॅपिटल अक्षरे (न.अ.व.) (कॅपिटल रोमन लिपीतील अक्षरे) (also capital letters or capitals)

block library committee
गट ग्रंथालय समिति

block plan
block arrangement

block printing
ठसे मुद्रण (also relief process of illustrations)

block system
शालेय वर्ग देवघेव पद्धति, गटवार देवघेव पद्धति

blotting paper
टिपकागद (पु.)

blue book
शासकीय अहवाल (पु.), शासन अहवाल (पु.)

blurb
मलपृष्ठांतर्गत परिचय (पु.)

BNB
(short for British National Bibliography) बीएनबी

board
मंडळ (न.)

board label
booklet

Board of Directors
संचालक मंडळ

Board of Library Trustees
ग्रंथालय विश्वस्त मंडळ

bock
बॉक (चामडीचा प्रकार)

bodkin stiching
stabbing

body matter
विषय वस्तु (स्त्री.)

body of the book
ग्रंथ मुख्यांग

body of the entry
नोंद मुख्यांग

bold face
ठळक मुद्राक्षर (also black face)

bold types
ठळक मुद्राक्षरे (न.अ.व.)

bond paper
बाँड पेपर

book
१ पुस्तक (न.) २ ग्रंथ (पु.) abnormal book असाधारण ग्रंथ associated book १ सहयोगी ग्रंथ २ सहयोगी पुस्तक bibelot miniature book vade mecum छोटेखानी पुस्तक, गुटका miniature book bibelot oriental book प्राच्यविद्या ग्रंथ simple book साधे पुस्तक source book

book acquisition
ग्रंथार्जन (न.)

book arrangement
१ पुस्तक मांडणी २ ग्रंथ मांडणी

book band
ग्रंथ बंध (पु.)

book bank
ग्रंथपेढी (स्त्री.)

book bin
ग्रंथधानी (स्त्री.) (also book stand)

book box
ग्रंथ पेटी

book brace
book support

book card
ग्रंथपत्र (न.)

book carrier
ग्रंथवाहिनी (स्त्री.) (also book trolly or book truck)

book case
पुस्तकधान (न.)

book classification
ग्रंथ वर्गीकरण

book club
वाचक मंडळ (न.)

book cover
मलपृष्ठ (न.) (also dust cover; book jacket; dust jacket; dust wrapper)

book cradle
book holder

book display
ग्रंथ संदर्शन (न.)

book distributor
ग्रंथवितरक (पु.)

book drive
ग्रंथप्राप्ति मोहीम (स्त्री.)

book elevator
ग्रंथ उद्वाहक

book end paper
(book binding paper) कागदी अस्तर

book exhibition
ग्रंथ प्रदर्शन

book fair
ग्रंथ जत्रा (स्त्री.)

book form catalogue
ग्रंथरुप तालिका

book holder
ग्रंथधारक (पु.) (also book cradle, book rest; copy holder)

book hunter
१ ग्रंथान्वेषी (पु.) २ ग्रंथसंग्राहक (पु.)

book index entry
ग्रंथनिर्देशी नोंद

book jacket
book cover

book label
ग्रंथचिठ्ठी (स्त्री.)

book lift
ग्रंथ उद्वाहन

book list
ग्रंथ यादी (स्त्री.)

book mark
ग्रंथखूणपत्र (न.)

book mobile
mobile library

book number
ग्रंथांक (पु.)

book on approval
पसंतीसाठी ग्रंथ

book on loan
उसनवार पुस्तक

book piracy
साहित्य चौर्य

book plate
ग्रंथालयमुद्रा (स्त्री.)

book pocket
ग्रंथपत्र पाकीट (न.) (also card pocket)

book post
खुली डाक (स्त्री.), पुस्तक डाक (स्त्री.)

book process card
ग्रंथ उपस्कार पत्र, ग्रंथ प्रक्रिया पत्र

book purchasing section
ग्रंथ खरेदी विभाग

book rack
ग्रंथ शिडाळे (न.)

book rarities
अप्रुप ग्रंथ (पु.अ.व.)

book repair department
ग्रंथ दुरुस्ती विभाग

book rest
book holder

book review
ग्रंथ समीक्षा

book selection
ग्रंथ निवड

book seller's catalogue
ग्रंथविक्रेत्याची सूची

book service
ग्रंथालय सेवा

book shelf
ग्रंथ कपाट

book shrine
ग्रंथायतन (न.)

book stand
book bin

book stock
ग्रंथसंग्रह (पु.)

book support
ग्रंथ टेकणी (also book brace)

book talk
ग्रंथपरिचय भाषण

book trade
ग्रंथ व्यापार (पु.)

book tray
ग्रंथ धारिणी

book trolly
book carrier

book week
ग्रंथ सप्ताह

book with translation
सानुवाद ग्रंथ

book worm
पुस्तकी किडा (पु.)

bookbinding
ग्रंथबांधणी (स्त्री.)

booklet
पुस्तिका (स्त्री.) handbook  (also board label)

borrower
ग्रंथऋऋणग्राही (ग्रंथ उसनवारीने घरी घेऊन जाणारा वाचक) (पु.), वाचक सभासद (सा.)

borrower file
application file

borrower's card
ग्रंथऋऋणग्राहक पत्र, सभासद पत्र

borrower's card number
१ सभासद पत्र क्रमांक २ सभासद पत्र संख्या (also card number)

borrower's index
ग्रंथऋऋणग्राहक सूची

borrower's number
ग्रंथऋऋणग्राहक क्रमांक

borrower's record
नावे पुस्तक नोंद

borrower's register
वाचक सभासद नोंदवही

borrower's ticket
वाचक सभासद तिकीट

bottom note
तळटीप (स्त्री.)

bound
बांधणी केलेले, बांधीव

bracket
(चौकोनी) कंस (पु.)

bracket shelf
कोनबैठकी मांडणी

Braille
बेल लिपि (स्त्री.)

branch library
शाखा ग्रंथालय

brick book
इष्टिका (स्त्री.) (also clay tablet)

British National Bibliography
बिटिश नॅशनल बिल्विओग्राफी (abbr. BNB)

brittle paper
ठिसूळ कागद

broad classification
स्थूल वर्गीकरण

broadsheet
बृहत् पत्रक (न.), मोठा ताव (पु.) broad side

brochure
लघुपुस्तक (न.) handbook

broken file
खंडित फाईल (also incomplete file)

broken order
खंडित क्रम

Brown's classification
बाउन वर्गीकरण

browsing
स्फुटवाचन (न.)

browsing room
स्फुटवाचन कक्ष

browsing room
स्फुटवाचन कक्ष

Brussels' expansion scheme
universal decimal classification

buckram
बकरम (न.)

budget
अर्थसंकल्प (पु.)

budget allotment
अर्थसंकल्पीय नियतवाटप

budget committee
अर्थसंकल्प समिति

budget estiamtes
अर्थसंकल्पीय अंदाज (पु.अ.व.)

budget provision
अर्थसंकल्पीय तरतूद

bulletin
पत्रिका (स्त्री.), बुलेटिन (न.)

business characteristic
व्यवसाय लक्षण

business library
व्यवसाय ग्रंथालय

cabinet
खण कपाट (न.) (also card cabinet)

cabinet edition
library edition

calculating machine
१ परिगणक (पु.) २ परिगणित्र (न.) (also calculator)

calendar
दर्शिका (स्त्री.), कॅलेंडर (न.)

calender
झिलईयंत्र (न.)

calendered paper
झिलईदार कागद

calendering
झिलईकाम (न.)

call card
मागणीपत्र (न.)

call number
बोधांक (पु.), मागणी अंक (पु.)

call number entry
मागणी अंक नोंद

call of the hour
१ कालप्रवाह (पु.) २ काळाची गरज (also efflux of time)

call slip
मागणी चिठ्ठी

call station
मागणी केंद्र

calligraphy
अक्षररेखनकला (स्त्री.)

campus library
परिसर ग्रंथालय

cancel
दुरुस्त भाग (पु.)

cancelled leaf
रद्द पान

canon
सूत्र (न.)

canon of ascertainability
निश्चितिक्षमता सूत्र

canon of consistency
सुसंगति सूत्र

canon of context
पूर्वापार संदर्भ सूत्र

canon of currency
प्रचलितता सूत्र

canon of individualisation
व्यवच्छेदन सूत्र

canon of mnemonics
स्मृतिसाधक सूत्र

canon of permanence
स्थायित्व सूत्र

canon of prepotence
अधिक्षमता सूत्र

canon of recall value
पुनर्मागणी मूल्य सूत्र

canon of relevance
संबद्धता सूत्र

canon of reticence
मतनिरपेक्षता सूत्र

canon of sought heading
इष्ट शीर्षक सूत्र

canonical
सूत्रविहित

canonical class
सूत्रविहित वर्ग

canonical division
सूत्रविहित विभाग

canonical order
सूत्रविहित क्रम

canonical sequence
सूत्रविहित अनुक्रम

capital letters
capitals block letters

capitalisation
कॅपिटल अक्षरात लिहिणे (न.)

caption
मथळा (पु.)

card
१ पत्र (न.) २ कार्ड (न.)

card cabinet
cabinet

card charging
पत्ररुप देवघेव

card form of catalogue
पत्ररुप तालिका

card frame
पत्र चौकट

card index
पत्ररुप निर्देशसूची

card number
borrower's card number

card pocket
book pocket

card repertory
१ संयुक्त सूची २ संयुक्त तालिका (also joint catalogue or union catalogue)

cardinal number
संख्यावाचक अंक

carpet area
चटई क्षेत्र, फरसबंद क्षेत्र

carrel
संशोधन कक्ष (पु.) (also carrell) (also called alcove or research cubical)

cartographer
नकाशाकार (पु.)

cartography
नकाशाविद्या (स्त्री.)

cartridge
वायुचलित पेटिका (स्त्री.)

case binding
आवरणी बांधणी (also casang oir case work)

casting of type
मुद्र ओताई, अक्षर ओताई

catalogue
१ तालिका (स्त्री.), कॅटलॉग (पु.) २ (as a list) सूची (स्त्री.) alphabetical catalogue वर्णक्रमी तालिका alphabetico classed catalogue वर्णक्रम वर्गतालिका alphabetic subject catalogue वर्णक्रमी विषय तालिका asyndetic catalogue प्रतिसंदर्भविरहित तालिका author

catalogue card
तालिका पत्र

catalogue card cabinet
तालिका पत्र कपाट

catalogue code
तालिका संहिता

catalogue raisonne
वर्गीकृत तालिका

catalogue slip
cataloguer's slip

cataloguer
तालिकाकार (पु.)

cataloguer's slip
प्रक्रिया चिठ्ठी, उपस्कार चिठ्ठी (also catalogue slip, guide slip; process slip or work slip)

catalogues catalogorum
कॅटलॉगस कॅटलॉगोरम

cataloguing
तालिकीकरण (न.)

cataloguing in publication
प्रसिद्धिपूर्व तालिकीकरण (also cataloguing in source or pre-natal cataloguing)

catch letters
सूचक अक्षरे (न.अ.व.)

catchword
सूचक शब्द (पु.)

catechism
प्रश्नोत्तरी (स्त्री.)

categorical tables
प्रवर्ग तक्ते (पु.अ.व.)

category
प्रवर्ग (पु.) favoured category प्राधान्य प्रवर्ग fundamental category मूलभूत प्रवर्ग

caution money
deposit

CD system (classification decimale universelle)
universal decimal classification

cellulose
सेल्यूलोज (न.)

cellulose acetate
सेल्यूलोज ऍसिटेट

cellulose nitrate
सेल्यूलोज नायट्रेट

centennial
शतसांवत्सरिक

central catalogue
मध्यवर्ती तालिका

central library
केंद्रीय ग्रंथालय प्राधिकरण (also main library)

centralised cataloguing
केंद्रीकृत तालिकीकरण

cess
उपकर (पु.)

chain
साखळी (स्त्री.)

chain mark
साखळी चिन्ह, शृंखला चिन्ह (also chain line)

chain procedure
साखळी कार्यपद्धति

chained book
शृंखलाबद्ध ग्रंथ

change of title note
ग्रंथनामबदल टीप

changed name
बदललेले नाम

changed title
बदललेले ग्रंथनाम

chapter
अध्याय (पु.), प्रकरण (न.)

characteristics
लक्षणे (न.अ.व.)

charge
(ग्रंथ) दिल्याची नोंद (स्त्री.)

charge
(ग्रंथ) दिल्याची नोंद करणे

charging
issuing

charging desk
देवघेव कक्ष, देवघेव काऊंटर (also circulation desk or loan desk)

charging file
circulation file

charging guide
देवाण मार्गदर्शिका

charging record
देवाण नोंद

charging system
देवघेव पद्धति

charging tray
देवघेव नोंद खण

chart
तक्ता (पु.)

charter
सनद (स्त्री.)

chase
मुद्रचौकट (स्त्री.)

cheap book
स्वस्त पुस्तक

cheap edition
स्वस्त आवृत्ति

check card
तपासणी पत्र

check list
१ ग्रंथालयातील उपलब्धता सूची २ प्रकाशकाची उपलब्धता सूची

chemical pulp
रासायनिक लगदा

chemical wood pulp
रासायनिक लाकडी लगदा

chief librarian
मुख्य ग्रंथपाल

children's library
बालक ग्रंथालय

china paper
चायना कागद, चायना पेपर, चिनी कागद, चिनी पेपर

choice of heading
शीर्षक निवड

chronicle
बखर (स्त्री.)

chronogram
कालगणना संकेत (पु.)

chronological
कालक्रमानुसारी, कालक्रम-

chronological device
कालक्रम क्ळ्^इप्ति

chronological division
कालक्रम विभाग, काल विभाग (also time division)

chronological order
१ कालानुक्रम (पु.) २ कालानुसारी क्रम

chute
घसरणी (स्त्री.)

circa
अंदाजे, सुमारे

circular
परिपत्रक (न.)

circular bracket
गोल कंस

circulating library
अभिसारी ग्रंथकेंद्र

circulation
१ परिचलन (न.) २ खप (पु.)

circulation desk
charging desk

circulation file
देवाण फाईल (also charging file)

circulation section
देवघेव विभाग

circulation statistics
देवघेव आकडेवारी

citation
उद्धरण (न.)

citation index
उल्लेख निर्देश

city and town library committee
शहर व नगर ग्रंथालय समिति

city central library
नगर केंद्रीय ग्रंथालय

city library
नगर ग्रंथालय

claim
मागणी हक्क (पु.), क्लेम (पु.)

class
वर्ग (पु.) basic class summum genus आधारभूत वर्ग canonical class सूत्रविहित वर्ग form class ललितसाहित्य रुपानुसारी वर्ग generalia class संकीर्ण वर्ग main class मुख्य वर्ग

class entry
वर्ग नोंद

class guide
वर्ग मार्गदर्शी

class heading
वर्ग शीर्षक

class index entry
वर्ग निर्देश नोंद

class mark
वर्गांक (पु.), वर्गचिन्ह (न.) (also class notation or class number)

classed catalogue
classified catalogue

classic
१ अभिजात ग्रंथ (पु.) २ (in pl.) अक्षर वाङ्मय (न.)

classic device
अभिजात क्ळ्^इप्ति

classical
अभिजात

classification
वर्गीकरण (न.) abridged decimal classification संक्षिप्त डेसिमल वर्गीकरण, संक्षिप्त दशांश वर्गीकरण adjustable classification समायोज्य वर्गीकरण Ampere classification ँपिअर वर्गीकरण artificial classification कृत्रिम वर्गीकरण Baconian classification बेकन

classification by dichotomy
द्विभाजन वर्गीकरण (also called bifurcate classification)

classification chart
वर्गीकरण तक्ता

classification code
वर्गीकरण संहिता

classification decimale universelle
CD system

classification schedule
वर्गीकरण तक्ता, वर्गीकरण अनुसूची

classification scheme
वर्गीकरण पद्धति

classificationist
वर्गीकरण संकल्पक (पु.)

classificatory language
वर्गीकरण भाषा

classified
वर्गीकृत

classified arrangement
वर्गीकृत रचना

classified catalogue
वर्गीकृत तालिका (also classed catalogue)

classified filing system
वर्गीकृत फाईल पद्धती

classified order
वर्गीकृत क्रम

classified part
वर्गीकृत भाग

classified sequence
वर्गीकृत अनुक्रम

classified subject catalogue
वर्गीकृत विषय तालिका

classified subject index
वर्गीकृत विषय निर्देशसूची

classifier
वर्गीकरणकार (पु.)

clay tablet
brick book

clientele
उपयोक्ता (पु.)

clipping
कात्रण (न.)

close classification
depth classification

closed
१ प्रतिबंधित २ नियंत्रित

closed access
नियंत्रित प्रवेश

closed collection
नियंत्रित संग्रह

closed entry
बंद नोंद

closed library
नियंत्रित प्रवेश ग्रंथालय

closed notation
प्रतिबंधित चिन्हांकन

closed stock
आरक्षित संग्रह

cloth binding
कापडी बांधणी

co-author
१ सहलेखक (पु.) २ सहग्रंथकार (पु.) (also joint author)

co-extensiveness
समव्याप्ति (स्त्री.), समव्यापकता (स्त्री.)

co-ordinate
समन्वित

co-ordinate class
समन्वित वर्ग

co-ordinate indexing
समन्वित निर्देशन

co-ordination
समन्वय (पु.)

code
१ संहिता (स्त्री.) २ संकेत (पु.)

code number
संकेतांक (पु.)

codex
पोथीरुप हस्तलिखित (न.) (कातडी किंवा कागदी)

codification
१ संकेतन (न.) २ संहितीकरण (न.)

coding
संकेतन (न.)

coil binding
सर्पिल बांधणी

cold type setting
शीत मुद्ररचना

collaboration
सहयोग (पु.)

collaborator
सहयोगी (पु.)

collate
१ (ग्रंथ) पडताळणे २ संकलन करणे

collateral
समस्तर

collation
ग्रंथ रुपनिर्देश (पु.)

collected documents
संग्रहित प्रलेख (पु.अ.व.)

collected edition
समग्र आवृत्ति (also called omnibus edition)

collected works
संकलित साहित्य

collection
संग्रह (पु.)

collection mark
संग्रह चिन्ह, संग्रहांक (पु.) collection symbol

collective title
सामूहिक ग्रंथनाम (also called uniform title)

collector
संग्राहक (पु.)

college library
महाविद्यालय ग्रंथालय

collocation
सहस्थापन (न.)

colon
द्विबिंदु (पु.), कोलन (न.)

colon abbrevition
कोलन वर्गीकरण, द्विबिंदु वर्गीकरण

colophon
समाप्तिलेख (पु.)

colour book
श्वेत पत्रिका

colour half tone
रंगबिंदुमुद्रा (स्त्री.)

colour scheme
रंगसंगति (स्त्री.)

coloured illustration
रंगीत लेखचित्र

coloured map
रंगीत नकाशा

column
स्तंभ (पु.), रकाना (पु.)

comma
स्वल्पविराम (पु.)

commemoration volume
स्मृतिग्रंथ (पु.)

commentary
भाष्य (न.), टीका (स्त्री.)

commentator
भाष्यकार (सा.), टीकाकार (सा.)

comments on definition
व्याख्या स्पष्टीकरण

commerce library
वाणिज्य ग्रंथालय

commercial library
व्यापारी ग्रंथालय

commission
आयोग (पु.)

committed amount
बांधील रक्कम

committed expenditure
बांधील खर्च

committee
समिति (स्त्री.)

common isolate
सामान्य उपांग

common seal
सामान्य मुद्रा

common sub-division
सामान्य उपविभाग

communication
संप्रेषण (न.)

communication of information
माहिती संप्रेषण

communique
अभिपत्रक (न.)

compact storage
सघन मांडणी

comparative library system
तौलनिक ग्रंथालय प्रणाली

comparative study
तौलनिक अभ्यास

comparison phase
तुलनात्मक प्रावस्था

compass map
कंपास नकाशा

compendium
सारसंग्रह (पु.)

compensatory allowance
पूरक भत्ता

compilation
संकलन (न.)

compiler
संकलक (पु.)

complementary
संपूरक

complex subject
संकुल विषय, मिश्र विषय

complimentary copy
भेट प्रत

component part
घटक भाग

compose
जुळणी (स्त्री.)

composer
रचनाकार (पु.)

composite authors
संयुक्त लेखक (पु.अ.व.)

composite book
संयुक्त पुस्तक

compositor
Pरिन्त्. जुळारी (पु.)

compound name
जोडनाम (न.)

compound subject
मिश्र विषय

compound subject heading
मिश्र विषय शीर्षक

comprehensive bibliography
सर्वसमावेशक ग्रंथसूची

comprehensive indexing system
सर्वसमावेशक निर्देशन पद्धति

computer
संगणक (पु.) अनलोगुए चोम्पुतेर् अनुरुप संगणक दिगितल् चोम्पुतेर् अंक संगणक

concept
संकल्पना (स्त्री.)

concomitance
सहगामित्व (न.)

concordance
शब्दसंदर्भसूची (स्त्री.)

concrete
१ प्रत्यक्ष २ मूर्त

condemned book
निषिद्ध पुस्तक

conduct of meeting
सभा चालवणे, सभा संचालन

conference
संमेलन (न.), परिषद (स्त्री.)

confidential file
गोपनीय फाईल

connecting symbol
संयोग चिन्ह

connotation
लक्षितार्थ (पु.)

consecutive
लागोपाठ येणारा

consensus
सर्वसामान्य मत (न.)

consideration file
विचाराधीन फाईल

consistent
सुसंगत

consolidated entry
एकत्रित नोंद

consolidated index
एकत्रित निर्देशसूची

consolidated trade catalogue
संयुक्त व्यापारी तालिका (also union trade catalogue)

constitution
१ संविधान (न.) २ संघटना (स्त्री.)

constitution of committee
समितीची घटना

consulting librarian
सल्लागार ग्रंथपाल

contact library
संपर्क ग्रंथालय

content
आशय (पु.)

content analysis
आशय विश्लेषण

contents
अनुक्रमणिका (स्त्री.)

contents note
विषय टीप

context
पूर्वापार संदर्भ (पु.), संदर्भ संगति (स्त्री.)

contiguity
संलग्नता (स्त्री.)

continuation
सातत्य (न.)

continuation card
continued card

continuation file
अनुवर्ती फाईल

continuation order
standing order

continued
पुढे चालू

continued card
संतत पत्र (also run on card or continuation card)

contribution
१ लिखाण (न.) २ सहभाग (पु.) ३ भर (स्त्री.)

contributor
सहभागी लेखक (पु.)

contributor index entry
सहभागी लेखक निर्देश नोंद

conventional
रुढ

conventional name
रुढ नाव

conventional title
रुढ ग्रंथनाम

conveyor capacity
ग्रंथवहन क्षमता

cooperative book buying
सहकारी पुस्तक खरेदी

cooperative book selection
सहकारी पुस्तक निवड

cooperative cataloguing
सहकारी तालिकीकरण

coopted member
स्वीकृत सदस्य

copper plate
ताम्रपट (पु.)

copy
प्रत (स्त्री.). प्रतिलिपि (स्त्री.)

copy facet
प्रत पैलू

copy holder
book holder

copy letter
प्रत चिन्ह

copy number
प्रत अंक

copying
प्रतिलिपीकरण (न.)

copying machine
प्रतिलिपियंत्र (न.)

copyright
प्रतिलिपि अधिकार (पु.), कॉपीराईट (पु.)

copyright library
अधिनिक्षेप ग्रंथालय

corner mark
(तालिकापत्रावरील) कोणाग्र चिन्ह

corporate author
समष्टि ग्रंथकार

corporate body
समष्टि (स्त्री.)

corporate name
समष्टिनाम (न.) (corporate body name)

correlated
परस्पर संबंधित, परस्परसंबद्ध

correlation
परस्परसंबंध (पु.)

corrigendum
शुद्धिपत्र (न.)

couching
स्तरांकरण (न.)

council
परिषद (स्त्री.)

counter
१ काऊंटर (न.) २ फलिका (स्त्री.)

cover
वेष्टन (न.)

cover lining
वेष्टन अस्तर (also back lining)

cover title
वेष्टन ग्रंथनाम

cowhide
गोचर्म (न.)

criterion
निकष (पु.)

critical bibliography
सटीप ग्रंथसूची (also called analytical bibliography)

critical edition
१ संशोधित आवृत्ति २ चिकित्सक आवृत्ति

criticism
टीका (स्त्री.), समीक्षा (स्त्री.)

criticism facet
टीका पैलू, समीक्षा पैलू

criticism number
समीक्षांक (पु.)

cross classification
छेदक वर्गीकरण

cross division
छेदक विभाजन

cross reference
प्रतिसंदर्भ (पु.)

cross reference entry
प्रतिसंदर्भ नोंद

cross reference index entry
प्रतिसंदर्भ निर्देश नोंद

crown
(a size of paper) क्रॉऊन (न.)

cuebook
परिमाण ग्रंथव्याप्ति एकक (न.) परिमाण ग्रंथव्याप्ति

cumulated volume
क्रमसंचयी खंड

cumulation
क्रमसंचय (पु.)

cumulation cyclopaedia
१ क्रमसंचयी विश्वकोश २ क्रमसंचयी ज्ञानकोश

cumulative
क्रमसंचयी

cumulative index
क्रमसंचयी निर्देशसूची

cuneiform writing
कीलाकार लेखन

cupboard
कपाट (न.)

curator
अभिरक्षक (सा.)

cut in heading
उपांत्य शीर्षक (न.)

cut in index
thumb index

cut in note
उपांत्य टिप्पण (न.) (also cut in side note; dot in note, in cut note; let in note)

Cutter's table
author table

cycle story
कथामाला (स्त्री.)

cyclopaedia
१ विश्वकोश (पु.) २ ज्ञानकोश (पु.) (also encyclopaedia)

cyclostyled
चक्रमुद्रित

cylinder press
दंडगोल मुद्रणयंत्र, सिलिंडर मुद्रणयंत्र

dagger
कट्यार चिन्ह (न.) (तळटीप चिन्ह)

daily
दैनिक (न.)

daily newspaper
दैनिक वृत्तपत्र, दैनिक वर्तमानपत्र

dash
(-) जोडरेषा (स्त्री.), डॅश (स्त्री.) (वर्गीकरणातील चिन्ह)

data
आधारसामग्री (स्त्री.)

data base
डाटा बेस, सामग्री आधार

data collection
data storage

data processing
आधारसामग्री संस्करण, आकडेवारी संस्करण

data storage
आधारसामग्री संकलन (also data collection)

datamation
स्वयंचलित आधारसामाग्री संकलन (न.) (also automatic datamation)

date card
दिनांकित कार्ड

date due
नियत दिनांक (also due date)

date guide
दिनांक दर्शक

date label
दिनांक चिठ्ठी

date letter
कालदर्शक अंक

date line
दिनांक रेखा (स्त्री.)

date number
कालांक (पु.)

date of birth
जन्मवर्ष (न.) (कोलन वर्गीकरणात वाङ्मयाचे वर्गीकरण करताना वापरलेली संज्ञा)

date of foundation
स्थापना वर्ष

date of issue
देवाण दिनांक

date of publication
year of publication

date of return
परतीचा दिनांक

date record
time record

date slip
दिनांक चिठ्ठी, दिनांक पत्रिका (also dating slip)

dater
दिनांक ठसा (पु.)

day of publication
प्रकाशन दिन

day to day work
दैनंदिन काम

dead stock
जडवस्तु सामग्री (स्त्री.)

dead stock register
जडवस्तुसामग्री नोंदवही

decennial
दशवार्षिक

decimal
दशांश (पु.)

decimal
दशांश-, डेसिमल

decimal classification
दशांश वर्गीकरण, डेसिमल वर्गीकरण

decimal notation
दशांश चिन्हांकन

decimal number
दशांश अंक, डेसिमल अंक

decipher
अक्षर लावणे, अक्षर उकलणे

deck
पोटमाळा (पु.)

deck area
ग्रंथसंग्रह मांडणी क्षेत्र

decorated cover
अलंकृत वेष्टन

decorative type
अलंकारी मुद्र

decreasing extension
उतरती व्याप्ति

dedicatee index entry
समर्पिती निर्देश नोंद

dedication
अर्पणपत्रिका (स्त्री.)

dedication copy
समर्पण प्रत

dedication date
समर्पण दिनांक

deduction
निगमन (न.)

deep etch process
उत्कीर्णन प्रक्रिया

deep etching
उत्कीर्णन (न.)

defaulter
नियमोल्लंघी (पु.), कसूरदार (पु.)

deferred
स्थगित

definitive edition
प्रमाणभूत आवृत्ति

degressive description
महत्त्वानुसारी विवरण

delegation
प्रतिनिधिमंडळ (न.)

delegation of powers
अधिकारांचे प्रत्यायोजन

delete
वगळणे

deliery van
वितरण यान, देवघेव गाडी

delivery desk
देवघेव डेस्क

delivery room
देवघेव कक्ष, वितरण कक्ष

deluxe binding
शाही बांधणी

deluxe edition
शाही आवृत्ति

demand slip
मागणी चिठ्ठी

demonstration library
प्रायोगिक सेवा ग्रंथालय

demy
(a size of paper) डेमि (पु.)

denotation
१ अर्थव्याप्ति (स्त्री.) २ वाच्यार्थ (पु.)

denudation
व्याप्तिसंकोच (पु.)

department
विभाग (पु.)

departmental catalogue
विभागीय तालिका

departmental head
विभाग प्रमुख

departmental library
विभागीय ग्रंथालय

dependent body
उपसमष्टि (स्त्री.)

dependent work
अवलंबी कृति

deposit
अनामत (स्त्री.) (also caution money)

deposit collection
निक्षेप संग्रह

deposit copy
ठेव प्रत

deposit library
deposit station

deposit of funds
निधि ठेव

deposit station
देवघेव स्थानक, वितरण स्थानक (also deposit library)

depositor
अनामतदार (सा.)

depository catalogue
ठेवप्रत तालिका

depository library
ठेवप्रत ग्रंथालय

depth classification
सखोल वर्गीकरण (also close classification)

depth of field
विषयाची सखोलता (also depth of focus)

deputy librarian
उपग्रंथपाल

derived composite term
साधित संमिश्र संज्ञा

descender type
अवरोही मुद्र

descriptive bibliography
वर्णनात्मक ग्रंथसूची

descriptive cataloguing
वर्णनात्मक तालिकीकरण

descriptive element
वर्णनात्मक घटक

descriptive language
वर्णनात्मक भाषा (also descriptor language)

descriptor
स्वीकृत विषयनाम (न.)

descriptor language
descriptive language

desiderata
वांच्छित ग्रंथसूची (स्त्री.) (also want list)

design
आराखडा (पु.), संकल्पचित्र (न.)

desk schedule
कार्यासन अनुसूची (also duty list)

destination slip
इष्टस्थान चिठ्ठी

detached copy
वर्ज्यपृष्ठ पत्र

Detroit self charging system
डेट्रॉइट देवघेव पद्धति

development order
विकास क्रम

device
क्ळ्^इप्ति (स्त्री.) alphabetical device वर्णक्रमी क्ळ्^इप्ति auto bias device स्वयंकल क्ळ्^इप्ति bias device कल क्ळ्^इप्ति chronological device कालक्रम क्ळ्^इप्ति classic device अभिजात क्ळ्^इप्ति favoured category device प्राधान्य प्रवर्ग क्ळ्^इप्ति gap

device of enumeration
प्रगणन क्ळ्^इप्ति

diacritical mark
उच्चारचिन्ह (न.)

diagram
रेखाकृति (स्त्री.)

diary
दैनंदिनी (स्त्री.)

diazo printing
डायाझो मुद्रण

dichotomy
द्विभाजन (न.)

Dickman charging system
डिकमन देवघेव पद्धति

dictionary
शब्दकोश (पु.), कोश (पु.)

dictionary catalogue
कोश तालिका, अक्षरानुसारी तालिका (also called alphabetical catalogue or alplhabetical device)

dictionary stand
कोशधानी (स्त्री.)

die
साचा (पु.)

difference
१ (.w.r.t. five predicables) विभिन्नीकरण (न.) २ फरक (पु.), अंतर (न.)

difference phase
विभेद प्रावस्था

differentiating quality
व्यवच्छेदक गुण

differentiation
विभेदन (न.)

diffusion transfer
विसरण स्थानांतरण

digest
सारसंग्रह (पु.)

digit
अंक (पु.)

digital computer
अंक संगणक

digraph
युताक्षर (न.) (also double letter or ligature)

dilapidated condition
जीर्णावस्था (स्त्री.)

dime novel
सवंग ललितसाहित्य

dimension
१ मिति (स्त्री.) २ परिमाण (न.)

diptych codex
मेण द्विपत्र

direct subdivision
थेट उपविभाग

directing term
निर्देशी संज्ञा

direction and control
संचालन आणि नियंत्रण

direction line
प्रारंभिक बांधणी चिन्ह (also title sheet or title signature)

director
संचालक (सा.)

director of libraries
ग्रंथालय संचालक

directory
निर्देशिका (स्त्री.), डिरेक्टरी (स्त्री.)

disc
तबकडी (स्त्री.)

discard
काढून टाकणे

discharging
घेवाण (स्त्री.)

discharging record
घेवाणनोंद, परतीची नोंद

discharging work
घेवाण कार्य

discipline
ज्ञानशाखा (स्त्री.)

discount
सूट (स्त्री.), सवलत (स्त्री.)

discourse
१ प्रपाठ (पु.) २ प्रवचन (न.)

displan stand
संदर्शनी मांडणी

display of book
ग्रंथ संदर्शन

display type
संदर्शनी मुद्र

display van
संदर्शनी यान

disqualification of member
सदस्याची अपात्रता

dissection
विच्छेदन (न.)

dissemination
प्रसार (पु.), प्रसारण (न.)

dissertation
शोधप्रबंध (पु.)

dissing
distributing

distinctiveness
विभिन्नता (स्त्री.)

distributing
मुद्र वितरण (न.) (also dissing)

distributing station
वितरण केंद्र

distribution
मुद्र वितरण (न.)

district library
जिल्हा ग्रंथालय

district library authority
जिल्हा ग्रंथालय प्राधिकरण

district library fund
जिल्हा ग्रंथालय निधि

diverse hand
विविधलेखकी (वि.)

divide like...
.... प्रमाणे विभाजन करा

division
१ Admn. विभाग (पु.) २ श्रेणी (स्त्री.) (as in first division प्रथम श्रेणी) ३ Admn. स्तर (पु.) (as in lower division निम्नस्तर) ४ (act of dividing) विभागणी (स्त्री.) ५ Pearl.practice (seperation of members to ascertain votes) विभाजन (न.)

division head
विभाग प्रमुख

division of dichotomy
द्विभाजन (न.)

divisional
विभागीय

divisional library
विभागीय ग्रंथालय

divisional title page
ग्रंथनामपृष्ठ (न.)

docket
निर्देशपत्र (न.)

document
१ प्रलेख (पु.) २ दस्ताइवज (पु.)

document bibliography
प्रलेख ग्रंथसूची

documentalist
प्रलेखनज्ञ (पु.)

documentation
प्रलेखन (न.)

documentation list
प्रलेखन यादी

documentation service
प्रलेखन सेवा

documentation work
प्रलेखन कार्य

dog-ear
कोपरा मुडपलेले पृष्ठ (न.)

donar
देणगीदार (पु.), दाता (पु.)

donation
दान (न.), देणगी (स्त्री.)

donation record
दान अभिलेख, देणगी अभिलेख

dormitory library
सुप्त ग्रंथागार

dot
बिंदु (पु.)

dot in note
cut in note

dot map
टिंब नकाशा

double acting card catalogue case
द्विमुखी तालिका पत्र कपाट

double book
अर्धपृष्ठ मुद्रित ग्रंथ

double crown
डबल क्राउन

double dagger
दुहेरी कट्यार चिन्ह (न.) (तळटीप चिन्ह)

double entry
दुहेरी नोंद

double letter
digraph

double plate
द्विपृष्ठी चित्र

double reigster
दुहेरी नोंदवही

draft
प्रारुप (न.), मसुदा (पु.)

drawer
खण (पु.)

drawing
रेखाचित्र (न.)

due date
date due

dues
१ आदेय (न.) २ देय (न.)

dummy
प्रतिकाय (पु.)

duodecimo
twelvemo

duotone
द्विरंगी बिंदुचित्र (न.)

duplex paper
दुपर्ती कागद

duplicate copy
जादा प्रत

duplicate exchange
जादा प्रतींचा विनिमय

duplicate pay collection
विशेष शुल्क संग्रह (also rental pay collection)

duplicate purchase
दुबार खरेदी

duplicate ticket
प्रतितिकीट (न.)

duplicate title
दुसरे शीर्षक, दुसरे ग्रंथनाम

duplicated signatures
दुहेरी बांधणी क्रमचिन्हे (न.अ.व.)

duplicating machine
प्रतिलिपि यंत्र

duplicating technique
प्रतिलिपि तंत्र

dust cover
dust jacket book cover

dust wrapper
book cover

dustproof
धूलिरोधक

duty list
desk schedule

dynamic map
गतिक नकाशा

early sheets
अनिबद्ध पाने (न.अ.व.), अग्रथित पाने (न.अ.व.) (also called advance copy) (also advance sheets)

edge notched
खाचयुक्त

edge notched card
खाचयुक्त पत्र

editio princeps
first published edition

edition
आवृत्ति (स्त्री.) abridged edition संक्षिप्त आवृत्ति acting edition रंगावृत्ति autographed edition स्वाक्षरित आवृत्ति bibliophile edition ग्रंथसंग्रहप्रेमी आवृत्ति cabinet edition library edition cheap edition स्वस्त आवृत्ति collected edition समग्र

edition binding
मूळ बांधणी (also publisher's binding)

edition statement
(the apart of the catalogue entry which relates to the edition of the book of the catalogue) आवृत्ति नोंद

editor
संपादक (पु.) associate editor सहयोगी संपादक joint editor सहसंपादक sub editor उपसंपादक

editor entry
editor reference

editor reference
संपादक नोंद (also editor entry)

editorial
संपादकीय (न.)

editorial
संपादकीय-

educand characteristic
छात्र लक्षण

efflux of time
call of the hour

eighteen mo
octodecimo

elasticity
लवचिकपणा (पु.)

electic bibliography
मतसंग्रही ग्रंथसूची

election of members
सदस्यांची निवडणूक

elective auditor
निर्वाचित लेखापरीक्षक

elective bibliography
पसंती ग्रंथसूची

electrotype
विद्युतमुद्र (पु.), इलेक्ट्रोटाईप (पु.)

elephant folio
विशाल दुडा (also atlas folio)

elevation
पुरोदर्शन (न.)

embossed
उमटरेखित

embossed book
उमटरेखित ग्रंथ (अंधांकरिता)

embossing
उमटरेखन (न.)

embroidered binding
कशिदा बांधणी (also needlework binding)

emendation
पाठशुद्धि (स्त्री.)

enalrgement ratio
परिवर्धन प्रमाण

encyclopaedia
encyclopedia cyclopaedia

end matter
अंतिम भाग (पु.)

endpaper
आधारपृष्ठ (न.)

energy facet
ऊर्जा पैलू

energy isolate
ऊर्जा विविक्तक

engineering drawing
अभियांत्रिकी रेखाचित्र

engraving
१ कोरीव काम (न.) २ कोरीव ठसे (न.)

enlarged edition
परिवर्धित आवृत्ति

enlargement
परिवर्धन (न.)

enrolment
नावनोंदणी (स्त्री.)

entity
१ वस्तु (स्त्री.) २ अस्तित्व (न.), भाव (पु.)

entrance
प्रवेश (पु.)

entrance
प्रवेश (पु.)

entry
नोंद (स्त्री.)

entry a line index
एकपंक्तिक निर्देश

entry element
नोंद घटक

entry word
नोंद शब्द (also filing term)

enumeration
प्रगणन (न.)

enumerative
प्रगणनीय

enumerative bibliography
प्रगणन ग्रंथसूची

enumerative scheme
प्रगणन पद्धति

ephemera
तात्पुरते महत्त्वाचे साहित्य (न.)

ephemeris
पंचांग (न.) (also almanac)

epidiascope
पारचित्रदर्शक (पु.), एपिडायास्कोप (पु.)

epigraph
१ पुरालेख (पु.) २ प्राग्वाक्य (न.)

epigraphy
पुरालेखविद्या (स्त्री.)

epilogue
उपसंहार (पु.)

epistemology
ज्ञानमीमांसा (स्त्री.)

epitome
संक्षेप (पु.)

epitomisation
संक्षेपण (न.)

epitomiser
संक्षेपक (सा.)

equipment
साधनसामग्री (स्त्री.)

erotica
शृंगारिक साहित्य (न.)

errata
शुद्धिपत्र (न.)

esparto
एस्पार्टाए (पु.) (कागद)

establishment of libraries
ग्रंथालयांची स्थापना

et alia
आणि इतर (abbr. et.al.) (and others)

etching
कोरण (न.), उत्कीर्णन (न.)

ethnic number
वंशांक (पु.)

evaluation
मूल्यांकन (न.)

even page
समांकी पृष्ठ

evolutionary
उत्क्रांतीनिष्ठ-

evolutionary order
उत्क्रांती क्रम

ex officio member
पदसिद्ध सदस्य

exact size
निश्चित आकार (also called absolute size)

excavationh
उत्खनन (न.)

excerpt
उतारा (पु.)

exchange
विनिमय (पु.)

exchange list
विनिमय यादी

exchange of book
ग्रंथ विनिमय

exchange rate
विनिमय दर

exclusive
१ वर्जक २ अनन्य

exclusiveness
वर्जकता (स्त्री.)

executive
कार्यकारी

exhaustive bibliography
परिपूर्ण ग्रंथसूची

exhibition room
प्रदर्शन कक्ष

exhibition van
प्रदर्शन यान

exit
निर्गम (पु.)

exit counter
निर्गम काउन्टर

expansibility
विस्तारक्षमता (स्त्री.)

expansive classification
विस्तारशील वर्गीकरण

expenditure
खर्च (पु.), व्यय (पु.)

explanatory guide card
स्पष्टीकरण दर्शकपत्र

explanatory reference
स्पष्टीकरणात्मक संदर्भ

explicit
स्पष्ट

exposure
उद्भासन (न.)

exposure time
उद्भासन कालावधि

expressiveness
१ अर्थवाहकता (स्त्री.) २ अभिव्यंजकता (स्त्री.)

expurgated edition
विशोधित आवृत्ति

extension
विस्तार (पु.)

extension activity
विस्तार कार्यक्रम

extension work
विस्तार कार्य

external reader
बहिःस्थ वाचक

extra binding
विशेष बांधणी

extract
उतारा (पु.)

extract note
उतारा टीप

extraction note
उद्धरण टीप

f.o.r.
(short for free on rail) रेखमु (रेल्वे खर्च मुक्त)

faacsimile
प्रतिरुप (न.)

facet
पैलू (पु.)

facet analysis
पैलू विश्लेषण

facet formula
पैलू सूत्र

faceted
पैलूयुक्त

faceted classification
पैलूयुक्त वर्गीकरण

faceted classification scheme
पैलूयुक्त वर्गीकरण पद्धति

faceted structure
पैलूयुक्त संरचना

facetiae
चावट साहित्य (न.)

facsimile edition
प्रतिरुप आवृत्ति

fair copying declaration
न्याय्य प्रतिलेखन प्रतिज्ञापन पत्र

fairy tale
परीकथा (स्त्री.)

false date
खोटे प्रकाशन वर्ष

false link
अर्थहीन दुवा

false title
half title

family
कुल (न.)

fanciful title
कल्पनारम्य ग्रंथनाम

Farmington plan
फर्मिंगटन योजना

fasciculus
ग्रंथभाग (पु.), पृष्ठसंच (पु.) (also fascicule)

fat faces
मुद्राक्षरे (न.अ.व.)

favoured
प्राधान्य-

favoured category
प्राधान्य प्रवर्ग

favoured category device
प्राधान्य प्रवर्ग क्ळ्^इप्ति

favoured country
प्राधान्य देश

favoured language
प्राधान्य भाषा

favoured principle
प्राधान्य तत्त्व

favoured script
प्राधान्य लिपि

FBLA
(short for Fellow of the British LIbrary Association) एफबीएलए

feather weight
हलक्या वजनाचा

feather weight paper
फेदरवेट कागद, फेदरवेट पेपर

feature card
वैशिष्ट्य पत्र

feature heading
प्रधान शीर्षक

feeder service
पूरक सेवा

feet
मुद्रपाद (पु.)

felicitation volume
गौरवग्रंथ (पु.) (also festschrift)

Fellow of the British Library Association
फेलो ऑफ दि बिटिश लायबरी असोसिएशन (abbr. FBLA)

ferrotype
फेरी टाईप (पु.), चमकदार मुद्रण (न.) (also glossy point)

festschrift
felicitation volume

fiction
१ कथा (स्त्री.) २ कादंबरी (स्त्री.)

FID
(short for Federation International de Documentation) एफआयडी

field work
१ क्षेत्र कार्य (न.) २ प्रत्यक्ष अनुभव (पु.)

file
फाईल (स्त्री.)

filiatory
सानुबंध-

filiatory arrangement
सानुबंध रचना

filiatory order
सानुबंध क्रम

filing
क्रमरचना (स्त्री.)

filing code
फाईल संकेत

filing term
entry word

filler
Binding पूरक पत्र (न.)

fillet
roll

film library
फिल्म ग्रंथालय

film script
पटकथा (स्त्री.)

film slide
फिल्म स्लाइड

film splicing
फिल्म संयोजन

film spool
फिल्म रीळ (also tape reel or tape spool)

film strip
फिल्म पट्टी

film viewer
hand viewer

filter
फिल्टर (पु.), निस्यंदक (पु.)

finance
वित्तव्यवस्था (स्त्री.)

finance committee
वित्त समिति

financial year
वित्तीय वर्ष

finding list
अतिसंक्षिप्त सूची

finis
समाप्ति (स्त्री.)

finish
परिष्करण (न.)

first assistant
प्रथम सहायक

first edition
first published edition

first impression
प्रथम मुद्रण

first indention
author indention

first line index
प्रथमचरण निर्देशसूची

first link
पहिला दुवा

first phase
प्रथम प्रावस्था, पहिली प्रावस्था

first published edition
प्रथम आवृत्ति (also frist edition; editio princeps)

first series
प्रथम माला

first summary
पहिले कोष्टक (वर्गीकरण)

first vertical
author indention

first word entry
प्रथम पद नोंद

five laws of library science
ग्रंथालय पंचसूत्री

five predicabls
पंचविधेये (न.अ.व.) (i.e. accident अभावित गुण, difference विभिन्नीकरण, genus मूळवर्ग, property गुणधर्म, species उपवर्ग)

fixed location
absolute location

fixer hypo
स्थिरक हायपो

flap
आवरण पट्टी (स्त्री.)

flat back
Binding सपाट कणा

flat rate
सरसकट दर

flexibility
लवचिकपणा (पु.)

flexible binding
लवचिक बांधणी

flexible classification
लवचिक वर्गीकरण

floating library service
अस्थायी ग्रंथालय सेवा

floor duty
वाचक सेवा

fly leaf
कोरे पान (ग्रंथाच्या आरंभीचे व शेवटचे)

fly title
half title

focal point
केंद्र बिंदू

focus
(in classification) १ लक्ष्य (न.) २ केंद्र (न.)

focus finding
लक्ष्यशोध (पु.)

fold
मोड (स्त्री.), घडी (स्त्री.)

fold sewings
मोड शिवण

fold symbol
मोड चिन्ह, घडी चिन्ह

folded book
घडीचे पुस्तक

folder
मोडपत्रक (न.)

foldings
घड्या (स्त्री.अ.व.)

foliated
पत्रांकित

foliation
पत्रांकन (न.), पत्रसंख्या (स्त्री.)

folio
(abbr. fo. or fol.) १ दुडा (पु.) २ द्विपत्री ग्रंथ (पु.) ३ फोलिओ (पु.)

folio edition
द्विपत्री आवृत्ति

follow block
follower block

follow copy
यथामूळ प्रत

follow up file
पाठपुरावा फाईल

follow up notice
अनुवर्ती स्मरणपत्र, पाठपुरावा स्मरणपत्र

follower block
अनुस्थापक (पु.) (also follow block)

font
मुद्रावर्ग (पु.) (also fount)

foolscap
(a size of paper) फुलस्केप (पु.)

foot
१ पुस्तकपाद (पु.) २ पृष्ठपाद (पु.)

foot line
तळ पंक्ति, पाद पंक्ति

foot note
तळटीप (स्त्री.)

for perusal
अवलोकनार्थ

fore edge
दर्शनी कड (also front edge)

fore edge painting
कड रंगचित्र, कडचित्रण (न.)

foreign periodical
विदेशी नियतकालिक

forel
ग्रंथवेष्टिका (स्त्री.) (also forrel)

forename
प्रथमनाम (न.), व्यक्ति नाम (न.)

foreward
प्रास्ताविक (न.)

form
१ आवेदनपत्र (न.) २ रुप (न.) ३ नमुना (पु.) ४ आकार (पु.)

form class
ललित साहित्य-रुपानुसारी वर्ग

form division
स्वरुप विभाग

form entry
रुपानुसारी नोंद

form of catalogue
तालिका प्रकार

form of exposition facet
अभिव्यक्ति पैलू

formal communication
औपचारिक संप्रेषण

format
१ आकार (पु.) २ रुपरेषा (स्त्री.) ३ स्वरुप नोंद (स्त्री.)

forme
फर्मा (पु.)

forme gauge
फर्मा मापक

formula
सूत्र (न.)

forrel
forel

fortnightly
पाक्षिक (न.) annual  (also half monthly or semi monthly)

forward arrow
arrow forward

forwarding
अग्रेषण (न.)

forwarding charges
अग्रेषण आकार, पाठवणी आकार

foundry
ओतशाळा (स्त्री.)

fount
font

free access
open access

free end paper
मुक्त आधार पृष्ठ

free hand
मुक्तहस्त

free lance
स्वायत्त

free on rail
(अब्ब्र्. फ़्.ओ.र्.) रेल्वे खर्च मुक्त (रेखमु)

freight
वाहतूक आकार (पु.)

French joint
Binding फेंच जोड (also open joint)

front board
वरचा पुठ्ठा

front edge
fore edge

front matter
आरंभिक सामग्री (also called preliminaries)

frontispiece
ग्रंथारंभ चित्र (न.)

fugitive facts file
दुष्प्राप्य साहित्य फाईल

fugitive literature
दुष्प्राप्य साहित्य

full binding
पूर्ण बांधणी

full cataloguing
संपूर्ण तालिकीकरण

full stop
पूर्णविराम (पु.) (कोलन वर्गीकरणातील एक चिन्ह)

fumigation
धुरी (स्त्री.), धुरी देणे (न.)

fumigator
धुरी यंत्र (न.)

functional
कार्यानुरुप

functional planning
कार्यानुरुप नियोजन

fundamental category
मूलभूत प्रवर्ग

fundamental constituent term
मूल घटक संज्ञा

fundamentals
मूलतत्त्वे (न.अ.व.)

fundamentals of cataloguing
तालिकीकरणाची मूलतत्त्वे (न.अ.व.)

furniture
फर्निचर (न.), सुविधा सामग्री (स्त्री.), सामान (न.)

gadget
१ कळयंत्र (न.) २ उपकरण (न.)

galley
Pरिन्त्. पाट (पु.)

galley proof
Pरिन्त्.पाटमुद्रित (न.) (also slip proof)

gangway
मार्गिका (स्त्री.)

gangway guide
मार्गिका फलक

gap card
अभावदर्शक नोंदपत्र

gap device
रिक्त क्ळ्^इप्ति

gate pass
द्वारपत्र (न.), गेटपास (पु.) (also out pass)

gate register
प्रवेश नोंदवही

gathering machine
फर्मा जुळणी यंत्र

gazette
१ राजपत्र (न.) २ समाचारपत्र (न.)

gazetteer
दर्शनिका (स्त्री.)

genealogical table
वंशावळी तक्ता

genealogical tree
वंशवृक्ष (पु.)

general entry
सर्वसाधारण नोंद

general relation phase
व्यापक संबंध प्रावस्था

generalia class
संकीर्ण वर्ग

generalia form main classes
संकीर्णस्वरुपी मुख्य वर्ग (पु.अ.व.)

generalia main classes
संकीर्ण मुख्य वर्ग (पु.अ.व.), समूह वर्ग (पु.अ.व.)

generic title
सामूहिक ग्रंथनाम

genus
(w.r.t. five predicables) मूळवर्ग (पु.)

geographial entry
स्थाननामानुसारी नोंद

geographical
भौगोलिक

geographical area
भौगोलिक क्षेत्र

geographical characteristic
भौगोलिक लक्षण

geographical code
geographical number

geographical contiguity
भौगोलिक संलग्नता

geographical device
भौगोलिक क्ळ्^इप्ति

geographical division
भौगोलिक विभाग

geographical facet
भौगोलिक पैलू

geographical number
स्थलांक (पु.) (also area number; geographical code; space isolate number)

geographical order
भौगोलिक क्रम

Gestalt alphabetisation
गेस्टॉल्ट अक्षरक्रमरचना

Gestalt order
गेस्टॉल्ट क्रम

get up
बाह्य रुप (न.)

gift
देणगी (स्त्री.)

gift binding
मानार्थ बांधणी

gift card
देणगी निर्देशपत्र

gift card
देणगी निर्देशपत्र

gilt edge
सोनेरी कडा

gilt top
सोनेरी शीर्ष

girdle book
मेखलाबद्ध पुस्तक

gist
मथितार्थ (पु.)

glair
ग्लेअर (पु.) (बांधणीसाठी द्रवपदार्थ)

glassine paper
Pरिन्त्. ग्लासाइन कागद

glazed morocco
चमकदार मोरोक्को (कातडे)

globe
पृथ्वीगोल (पु.)

gloss
१ चकाकी (स्त्री.) २ अर्थबोधिनी (स्त्री.)

glossary
१ शब्दावली (स्त्री.) २ शब्दार्थसूची (स्त्री.)

glossary of technical terms
पारिभाषिक शब्दार्थसूची

glossy point
ferrotype

glyphography
उत्कीर्ण लेखन (न.)

gold tooling
सोनेरी सुशोभन

Gothic antique
Gothic type black letter type

gouge
गाउज (पु.) (बांधणीचे एक साधन)

gouge index
thumb index

government library
शासकीय ग्रंथालय

government publication
शासकीय प्रकाशन, सरकारी प्रकाशन

gradation
1 प्रतवारी (स्त्री.) 2 प्रतवारी लावणे (न.)

gramophone library
ध्वनिमुद्रिका ग्रंथालय

Grangerising
(एन्ग्रविन्ग)

grant
अनुदान (न.)

grant in aid
सहायक अनुदान (न.)

graph
आलेख (पु.)

graphic record
आरेखी अभिलेख

gravure
(photogravure) उत्कीर्णन (न.), ग्रॅव्ह्युअर (न.)

gravure cylinder
उत्कीर्ण मुद्रणचिति

gravure printing
उत्कीर्ण मुद्रण

grey literature
विक्रीसाठी उपलब्ध नसलेले साहित्य

Grolieresque
ग्रोलिअर बांधणी पद्धति (स्त्री.)

groove
खाच (स्त्री.) (also kerf)

group
गट (पु.)

group characteristic
गटलक्षण (न.)

guarantee
हमी (स्त्री.)

guarantor
हमीदार (सा.)

guard
Binding 1 बांधणी रक्षी (पु.), रक्षकपट्टी (स्त्री.) 2 रक्षण (न.) (also stub)

guard book catalogue
ग्रंथरुप चिठ्ठी तालिका

guardsheet
रक्षणपत्र (न.)

guidance
मार्गदर्शन (न.)

guide
१ मार्गदर्शक (पु.), मार्गदर्शी (पु.) २ फलक (पु.)

guide board
मार्गदर्शक फलक

guide book
मार्गदर्शिका (स्त्री.)

guide letter
अलंकृत आद्याक्षर

guide slip
cataloguer's slip

guillotine
१ गिलोटिन (न.) २ प्रकर्तन यंत्र (न.)

hading
१ Journalism मथळा (पु.) २ शीर्षक (न.)

hair line
बारीक रेखा (स्त्री.)

hair space
अत्यल्प अंतर (न.)

half binding
अर्ध बांधणी (स्त्री.)

half cloth binding
अर्ध कापडी बांधणी

half leather binding
अर्ध कातडी बांधणी

half linen
अर्ध लिनन (न.)

half monthly
fortnightly

half sheet imposition
अर्ध पत्र संयोजन (also half sheet work)

half title
लघु ग्रंथनाम (न.) (also bastaard title or false title or fly title)

half tone
Print. बिंदुमुद्रा (स्त्री.)

half yearly
षण्मासिक (न.) annual  (also semi annual)

half yearly
षण्मासिक-

hand composition
hand setting

hand copied book
(अंधांसाठी) हस्तांकित पुस्तक

hand gravure
हस्तोत्कीर्णन (न.)

hand made paper
हात कागद

hand press
हातछपाई यंत्र (न.), हस्तमुद्रणयंत्र (न.)

hand setting
हातजुळणी (स्त्री.) (also hand composition)

hand tooling
अलंकरण (न.) (also tooling)

hand viewer
सूक्ष्म वाचनी (भिंग) (also film viewer or viewer)

handbill
हस्तपत्रक (न.) handbook

handbook
१ निदेशपुस्तक (न.) २ नियमपुस्तिका (स्त्री.) booklet board label पुस्तिका brochure लघुपुस्तक handbill हस्तपत्रक handout प्रसिद्धिका pamphlet पत्रिका souvenir स्मरणिका white paper श्वेतपत्रिका

handout
प्रसिद्धिका (स्त्री.) handbook

hanging indention
आलंबित समासांतर

Harleian style
हार्लेयन शैली

Harvard system
हार्वर्ड पद्धति

head
शीर्ष

head band
शीर्ष पट्टी

head cap
कणाबंधक (पु.)

head of the state
राज्यप्रमुख (सा.)

head ornament
शीर्ष अलंकरण (also head piece)

head title
शीर्ष ग्रंथनाम

headline
१ अग्ररेषा (स्त्री.) २ ठळक मथळा (पु.)

hectograph process
शतलेखी प्रक्रिया, हेक्टोग्राफ प्रक्रिया

heel nick
खाच (स्त्री.)

heliography
हेलिओग्राफी (स्त्री.)

heliogravure
हेलिओग्रॅव्ह्युअर (न.), हेलिओ उत्कीर्णन (न.)

helpful order
उपयुक्त अनुक्रम (also helpful sequence)

hierarchical
श्रेणीय

hieroglyphics
चित्रलिपि (स्त्री.)

hieronym
गोत्रनाम (न.)

historiated initial
सार्थचित्राक्षर (न.)

historical bibliography
ग्रंथशास्त्रेतिहास अभ्यास (also applied bibliography)

history card
(w.r.t. corporate body) समष्टि ग्रंथकार संदर्भपत्र

holding card
उपलब्धि पत्र

holdings
संग्रह (पु.)

holdings of periodicals
नियतकालिकांचा संग्रह

holiday issue
सुटीनिमित्त देवाण

Hollander
हॉलंडर (पु.)

hollowback
पोकळ पृष्ठभाग (पु.) (also loose back)

holograph
संपूर्ण आलेख (पु.), स्वलेख (पु.)

home bindery
ग्रंथालयांतर्गत बांधणी विभाग

home lending department
lending department

homology
सजातीयता (स्त्री.)

homonym
समनाम (स्त्री.)

honorific title
मानार्थ पदवी

honorific word
मानार्थी शब्द

horizontal line
आडवी रेघ

horn book
शृंगी पुस्तक (१६ व्या शतकातील एक पुस्तक प्रकार)

hospital library
रुग्णालयीन ग्रंथालय

hospitality
समावेशकता (स्त्री.)

hospitality in array
पंक्तिरचनेतील समावेशकता

hospitality in chain
साखळीतील समावेशकता

hospitality in notation
चिन्हांकनातील समावेशकता

house journal
संस्था पत्रिका (also house magazine or house organ)

house paper
संसदीय पत्र

humanities
मानवविज्ञान (न.)

humidity
आर्द्रता (स्त्री.)

I size card
index size card

IASLIC
(short for Indian Association of Special Libraries and Information Centres) भाविग्रंमाकेसं

ibidem
(in the same place) तत्रैव, कित्ता (abbr. ib. or ibid)

idea plane
वैचारिक स्तर

identification card
ओळखचिन्ह पत्र

identity card
ओळखपत्र (न.)

ideograph
भावार्थचित्र (न.)

IFLA
(short for International Federation of Library Association) आयएफएलए, आग्रंमसं

illuminated book
अलंकृत ग्रंथ

illuminated initial
अलंकृत आद्याक्षर

illustrated
लेखचित्रित

illustration
लेखचित्र (न.)

illustrator
लेखचित्रकार (पु.)

illustrator entry
लेखचित्रकार नोंद

image
प्रतिमा (स्त्री.)

imitation art paper
हलका आर्ट कागद, हलका आर्ट पेपर

imperfect copy
१ अपूर्ण प्रत २ सदोष प्रत

imperfect set
१ अपूर्ण संच २ सदोष संच

imperfection
१ अपूर्णता (स्त्री.) २ सदोषता (स्त्री.)

imperial
(a size of paper) इंपीरिअल (पु.)

implement
कार्यान्वित करणे

imposition
पृष्ठसंयोजन (न.)

impression
मुद्रित प्रत (स्त्री.)

imprint
प्रकाशनवृत्त (न.) (also imprint line)

imprint date
प्रकाशन वर्ष

imprint line
imprint

in figures
आकड्यांत

in print
(प्रकाशकाकडे) उपलब्ध ग्रंथ

in process
प्रक्रियाधीन

in quires
अबद्ध

in stock
संग्रही आहे

in-charge librarian
प्रभारी ग्रंथपाल

in-cut-note
cut in note

inclusive edition
समावेशक आवृत्ति

incomplete file
broken file

incorporation
समावेशन (न.)

increasing complexity order
वाढता जटिलता क्रम

increasing concreteness order
वाढता मूर्तता क्रम

incunabula
दोलामुद्रिते (न.अ.व.)

indent
मागणीपत्र (न.)

indention
समासांतर (न.) first indention प्रथम समासांतर second indention द्वितीय समासांतर

independents
एकत्रित बांधणीतील स्वतंत्र ग्रंथ (पु.अ.व.)

index
१ निर्देशसूची (स्त्री.) २ (of books) उल्लेखसूची (स्त्री.)

index entry
निर्देशसूची नोंद

index map
निर्देशक नकाशा, दर्शक नकाशा

index mark
निर्देश चिन्ह

index size card
सूचीपत्र (न.) (also I-size card)

index to article
लेख निर्देशसूची

index to periodical
नियतकालिक लेख निर्देशसूची

index to periodical
नियतकालिक लेख निर्देशसूची

index translationum
अनुवाद निर्देशसूची

index verborum
शब्दानुसारी निर्देशसूची

indexer
निर्देशसूचीकार (सा.)

indexing
निर्देशन (न.)

indexing periodical
निर्देशात्मक नियतकालिक

India paer
इंडिया पेपर

India proof
इंडिया प्रूफ

Indian Association of Special Libraries and Information Centres
भारतीय विशेष ग्रंथालये व माहिती केन्द्र संघ (abbr. IASLIC)

Indian ink
इंडियन शाई

Indian Standards Institute
भारतीय मानक संस्था (abbr. ISI)

indicator
निर्देशफलक (पु.)

individual entry
१ वस्तुनाम नोंद २ व्यक्तिनाम नोंद

individualisation
वस्तुविशेषीकरण (न.)

individuality
वस्तुविशेषत्व (न.)

Indo-Aarabic numerals
इंडो अरेबिक अंक (पु.अ.व.)

Indology
भारतीय विद्या (स्त्री.)

industrial library
औद्योगिक ग्रंथालय

ineditus
(unpublished) अप्रकाशित (abbr. ined.)

influencing phase
प्रभावी प्रावस्था

informal communication
अनौपचारिक संप्रेषण

information
माहिती (स्त्री.), ज्ञान (न.)

information card
सूचना पत्र, स्वीकृत शीर्षक पत्र (also authority card)

information centre
माहिती केंद्र

information explosion
माहिती स्फोट

information file
माहिती फाईल

information grid
माहिती जालक

information officer
माहिती अधिकारी

information processing
माहिती संस्करण

information retrieval
माहिती प्रतिप्राप्ति

information science
माहिती विज्ञान

information storage
माहिती संचय

information system
माहिती पद्धति

information theory
माहिती सिद्धांत

infr-red light
अवरक्त प्रकाश

ingrain
इन्ग्रेन कागद (पु.)

initial
प्रारंभिक

initial
आद्याक्षर (न.)

initial letter
अलंकृत आद्याक्षर

initionym
आद्याक्षरसंज्ञा (स्त्री.) (also acronym)

inlay
ग्रंथांतर्गत अलंकरण (न.)

inner form
अंतर्गत रचना

input
निविष्टि (स्त्री.)

inscribed copy
स्वाक्षरित प्रत

inscribing
अंतर्लेखन (न.)

inscription
कोरीव लेख (पु.)

insertion
उत्तर समावेशन (न.), पश्च समावेशन (न.)

inservice training
सेवांतर्गत प्रशिक्षण

inset map
लक्षवेधी नकाशा

institute
संस्था (स्त्री.) institution

institutional library
संस्था ग्रंथालय

instrument
१ उपकरण (न.) २ संलेख (पु.)

integer
पूर्णांक (पु.)

integer notation
पूर्णांक चिन्हांकन

integral
अविभाज्य

intension
सघनता (स्त्री.), सखोलता (स्त्री.)

intensive reference service
सखोल संदर्भ सेवा

inter leaf
अंतःपान (न.) (also slip sheet)

intercalation
अंतर्वेशन (न.) (also interpolation)

interdependent
परस्परावलंबी

interests record
अभिरुची नोंद

intergovernmental body
१ आंतर शासकीय संस्था २ अंतःशासकीय संस्था

interior arrangement
अंतर्व्यवस्था (स्त्री.)

interlending
आंतर देवघेव (स्त्री.)

interlibrary loan
आंतर ग्रंथालयीन देवघेव

intermediate department
किशोर विभाग (also called intermediate library)

intermediate item
मध्यम अनुच्छेद

intern
अंतर्वासित (सा.)

internal research reports
अंतर्गत संशोधन अहवाल (पु.अ.व.)

international bibliography
आंतरराष्ट्रीय ग्रंथसूची

International Federation of Library Associations
आंतरराष्ट्रीय ग्रंथालय महासंघ (abbr. IFLA)

International Organisation for Standardisation
आंतरराष्ट्रीय मानक संघटना (abbr. ISO)

International Standard for Bibliographic Description (Monograph)
आंतरराष्ट्रीय प्रमाण ग्रंथसूची वर्णन (एक विषय संशांएधन क्रमकालिक) abbr. ISBD(M)

International Standard for Bibliographic Number
आंतरराष्ट्रीय प्रमाण ग्रंथ क्रमांक (abbr. ISBN)

International Standard Serial Number
आंतरराष्ट्रीय प्रमाण कालिक क्रमांक  (abbr. ISSN)

internship
अंतर्वासिता (स्त्री.)

interpolated note
अंतर्वेशित टीप

interpolation
intercalation

interpolation device
अंतर्वेशन क्ळ्^इप्ति

interrogation mark
प्रश्नचिन्ह (न.)

interupted publication
खंडित प्रकाशन

introduction
परिचय (पु.)

inventory
वस्तुसूची (स्त्री.)

inversion of title
शीर्षनाम स्थानबदल

inverted commas
अवतरण चिन्हे (न.अ.व.)

inverted entry
स्थानबदल नोंद, पुनर्रचित नोंद

inverted pages
द्विमुखी ग्रंथ

inverted title
विषयरचित ग्रंथनाम (नोंदीसाठी ग्रंथनामांची सोयीस्कर मांडणी)

invoice
बीजक (न.)

irregular periodical
अनियतकालिक (न.)

ISBD(M)
(short for International Standard for Bibliographic Description (Monograph)) आप्रग्रंव (ग्रं)

ISBD(S)
(short for International Standard for Bibliographic Description (Serial)) आप्रग्रंव (का)

ISBN
(short for International Standard for Bibliographic Number) आप्रग्रंक्र

ISI
(short for International Organisation for Standardisation) भामासं

ISO
(short for International Organisation for Standardisation) आमासं

isolate
विविक्तक (न.), उपांग (न.)

ISSN
(short for International Standard Serial Number) आप्रकाक्र

issue
१ जावक (स्त्री.) २ अंक (पु.) ३ देवाण (स्त्री.)

issue counter
देवघेव काऊंटर

issue date
देवाण दिनांक

issue out pass
देवाणपत्र (न.)

issue register
देवघेव नोंदवही

issue system
देवघेव पद्धति (also issuing system)

issuing
देवाण (स्त्री.) (also charging)

issuing system
issue system

italic
इटालिक, तिरपा

italic
इटालिक मुद्राक्षरे (न.अ.व.) तिरपी मुद्राक्षरे (न.अ.व.)

item
बाब (स्त्री.)

jacket
वेष्टन (न.)

jail library
कारागृह ग्रंथालय (also prison library)

job
सोपीव काम (न.)

joint
सांधा (पु.), जोड (पु.)

joint author
co-author

joint author entry
१ सहग्रंथकार नोंद २ सहलेखक नोंद

joint author index entry
१ सहग्रंथकार निर्देशी नोंद २ सहलेखक निर्देशी नोंद

joint catalogue
card repertory

joint code
संयुक्त संहिता

joint corporate author entry
सहसमाष्टि ग्रंथकार नोंद

joint editor
सहसंपादक (पु.)

joint editor entry
सहसंपादक नोंद

joint entry
संयुक्त नोंद

joint personal author
१ सहव्यक्ति लेखक २ सहव्यक्ति ग्रंथकार

journal
कालिक (न.) annual

journalese
पत्रकार शैली (स्त्री.), वर्तमानपत्री भाषा (स्त्री.)

journalism
१ पत्रकारिता (स्त्री.) २ वृत्तपत्रव्यवसाय (पु.)

journalist
पत्रकार (पु.)

junior book
बालसाहित्य (न.)

junior library
बालग्रंथालय (न.)

jurisdiction
अधिकारिता (स्त्री.)

justification
पंक्ति समकरण (न.), ओळ समकरण (न.)

juvenile book
कुमार ग्रंथ

juvenile library
कुमार ग्रंथालय

juvenilia
प्रारंभिक रचना (स्त्री.), प्रारंभिक कृति (स्त्री.)

kaleidoscope
१ चित्ररुपदर्शक (न.) २ कॅलेडोस्कोप (पु.)

kerf
groove

kernel title
मूळ ग्रंथनाम

key author
प्रमुख लेखक

key title
प्रमुख ग्रंथनाम

keyword
प्रमुख शब्द (पु.)

keyword in context
संदर्भगत प्रमुख शब्द

keyword index
प्रमुख शब्द निर्देशसूची

keyword out of context
संदर्भबाह्य प्रमुख शब्द

kind
प्रकार (पु.)

knowledge
ज्ञान (न.)

knowledge classification
ज्ञानात्मक वर्गीकरण (also called philosophical classification)

label
चिठ्ठी (स्त्री.), लेबल (न.)

label holder
बोधचिठ्ठी धारक

label tag
बोधचिठ्ठी (स्त्री.)

labelling
बोधचिठ्ठी काम (न.), लेबल काम (न.)

laboratory manual
प्रयोगशाळा निदेशपुस्तक

laid mould
धारांक साचा, लेड साचा

laid paper
धारांक कागद, लेड कागद

lamination
१ स्तर विभाजन (न.) २ पटलीकरण (न.)

language
भाषा (स्त्री.)

language division
भाषा विभाग

language engineering
भाषा अभियांत्रिकी

language facet
भाषा पैलू

language isolate
भाषा उपांग

language isolate number
भाषा उपांग अंक

language number
भाषा अंक

large paper edition
बृहदाकार आवृत्ति (also large paper copy)

last link
शेवटचा दुवा

late fee
विलंब शुल्क

later title
अपर ग्रंथनाम

lateral filling
समान्तरित क्रमरचना

latest edition
नवीनतम आवृत्ति

law
१ (as hypothesis) सूत्र (न.) २ सिद्धांत (पु.)

law of library science
ग्रंथालयशास्त्र सिद्धांत

lay out
१ मांडणी (स्त्री.) २ रेखांकन (न.)

leadeerette
संपादकीय स्फुट (न.)

leader writer
अग्रलेखाकार (पु.)

leading
पंक्तिबंधन (न.), लेडिंग (न.)

leading article
प्रमुख लेख

leading line
अग्ररेषा (स्त्री.)

leading section
अग्रविभाग (पु.)

leaf
(पाठपोट) पान (न.)

leaflet
पर्णक (न.)

learned periodical
ज्ञानप्रधान नियतकालिक

learned society
विद्वत् संस्था

leather binding
कातडी बांधणी

lecture
व्याख्यान (न.)

lecture series
व्याख्यानमाला (स्त्री.)

ledger
वही (स्त्री.), खतावणी (स्त्री.)

ledger catalogue
वही तालिका

ledger charging system
खतावणी देवघेव पद्धति (also ledger issuing system)

legend
दंतकथा (स्त्री.)

legend
दंतकथा (स्त्री.)

lending department
देवघेव विभाग (also home lending department or lending section)

lens
भिंग (न.)

let in note
cut in note

letter by letter arrangement
(all through alplhabetisation) अक्षरानुसारी क्रमरचना

lettered proof
कोरीव चित्र प्रकाशन वृत्त

lettering
अक्षरलेखन (न.)

letterpress
अक्षरमुद्रण (न.)

letterpress
अक्षरमुद्रण (न.)

levant
लेवॅन्ट चामडे (न.)

level
१ स्तर (पु.) २ (stack) पोटमाळा (पु.)

lexicographer
कोशकार (पु.)

lexicon
शब्दकोश (पु.)

liaison officer
संपर्क अधिकारी

librachine
फिरते ग्रंथालय (न.)

librarian
ग्रंथपाल (सा.)

librarianship
ग्रंथपालन (न.)

library
१ ग्रंथालय (न.) २ वाचनालय (न.)

Library act 1967
ग्रंथालय अधिनियम १९६७

library administration
ग्रंथालय प्रशासन

library agency
ग्रंथालय अभिकरण

library association
ग्रंथालय संघ

library attendant
ग्रंथालय परिचर

library authority
ग्रंथालय प्राधिकरण

library binding
ग्रंथालयीन बांधणी

library budget
ग्रंथालय अर्थसंकल्प

library catalogue
ग्रंथालय तालिका

library cess
ग्रंथालय उपकर (also called library levy)

library co-operation
ग्रंथालय सहकार

library committee
ग्रंथालय समिति

library design
ग्रंथालय संकल्पचित्र

library development plan
ग्रंथालय विकास योजना

library discount
ग्रंथालय सूट (also library economy)

library edition
ग्रंथालय आवृत्ति (also cabinet edition)

library extension
ग्रंथालय विस्तार

library fee
ग्रंथालय शुल्क

library finance
ग्रंथालय वित्तव्यवस्था

library for the blind
अंधांकरिता ग्रंथालय

library fund
ग्रंथालय निधि

library hand
१ ग्रंथालयीन अक्षरवळण २ ग्रंथालय मदतनीस

library has
ग्रंथालयात उपलब्ध

library hours
ग्रंथालयाच्या वेळा (स्त्री.अ.व.)

library lacks
ग्रंथालयात अनुपलब्ध

library law
ग्रंथालय कायदा

library legislation
ग्रंथालय विधिविधान, ग्रंथालय कायदा

library levy
१ ग्रंथालय कर २ ग्रंथालय कर आकारणी (also called library cess)

library lighting
ग्रंथालयातील प्रकाशव्यवस्था

library location
ग्रंथालय स्थान

library movement
ग्रंथालय चळवळ

Library of Congress Classification
लायबरी ऑफ काँग्रेस क्लासिफिकेशन

library ortganisation
१ ग्रंथालय संघटना २ ग्रंथालय संघटन

library pass
ग्रंथालय प्रवेशिका

library permit
ग्रंथालय परवाना

library planning
ग्रंथालय नियोजन

library publicity
ग्रंथालय प्रसिद्धि

library rate schedule
ग्रंथालयकराचे दरपत्रक

library research board
ग्रंथालय संशोधन मंडळ

library rule
ग्रंथालय नियम

library science
ग्रंथालयशास्त्र (न.)

library security
ग्रंथालय सुरक्षा

library service
ग्रंथालय सेवा

library staff
ग्रंथालय कर्मचारी वर्ग

library statistics
ग्रंथालय आकडेवारी

library supplies
ग्रंथालय वस्तुपुरवठा

library tax
ग्रंथालय कर

library ticket
ग्रंथालय तिकीट (also called reader's card or reader's ticket)

libretto
संगीतिका पाठ (पु.)

librkary copy
ग्रंथालय प्रत

ligature
digraph

Lilliput edition
छोटेखानी आवृत्ति (also miniature edition)

limited cataloguing
मर्यादित तालिकीकरण

line division mark
पंक्ति विभाजन चिन्ह (also line ending)

line drawing
रेखाचित्र (न.)

line ending
line division mark

line engraving
रेखा उत्कीर्णन

lineblock
रेखा चित्रठसा (पु.)

linen finish
लिनन परिष्करण (न.)

linen paper
लिनन कागद (पु.)

linen-faced
लिननसदृश

linguistic bibliography
भाषिक ग्रंथसूची

linguistic number
भाषांक (पु.)

lining page
अस्तर पृष्ठ

lining paper
अस्तर कागद

link
दुवा (पु.) false link अर्थहीन दुवा first link पहिला दुवा last link शेवटचा दुवा एsought link वांच्छित दुवा unsought link अवांच्छित दुवा

linked book
अनुबद्ध पुस्तक

linotype
१ पंक्तिमुद्राक्षर (न.) २ पंक्तिमुद्रणयंत्र (न.)

list
यादी (स्त्री.)

list of additions
नव्याने आलेल्या ग्रंथांची यादी

literature
साहित्य (न.), वाङ्मय (न.)

literature search
साहित्य शोध, वाङ्मय शोध

lithograph
शिलामुद्रित (न.)

lithography
शिलामुद्रण (न.)

little periodicals
(irregular periodicals) लघु अनियतकालिके (न.अ.व.)

loan
देवघेव (स्त्री.)

loan department
देवघेव विभाग

loan desk
charging desk

loan of books
ग्रंथांची देवघेव

local bibliography
स्थानिक ग्रंथसूची

local collection
स्थानीय संग्रह

local library authority
स्थानिक ग्रंथालय प्राधिकरण

local library authority composition
स्थानिक ग्रंथालय प्राधिकरण रचना

local unit card
स्थानीय एकक पत्र

local variation
ग्रंथालयनिविष्ट फेरबदल

location
स्थान (न.)

location index
स्थाननिर्देशी (पु.)

location mark
स्थानांक (पु.)

location symbol
स्थान चिन्ह

logical classification
तार्किक वर्गीकरण

logical division
तर्कसिद्ध विभाजन

logical notation
तर्कसिद्ध चिन्हांकन

long range reference service
संशोधनावलंबी संदर्भ सेवा, दूरान्वयी संदर्भ सेवा

loose back
hollowback

lower case
खालची मुद्रधानी

machine literature searching
यंत्रद्वारा साहित्य शोध, यंत्रद्वारा वाङ्मय शोध

machine readable form
यंत्रद्वारा वाचनीय स्वरुप नोंदी (स्त्री.अ.व.)

machine translation
यंत्रद्वारा भाषांतर

macro-
स्थूल-

macrodocument
स्थूल प्रलेख (पु.)

macroform
स्थूल स्वरुप (न.)

macrothought
स्थूल विचार (पु.)

magazine
कालिकपत्रिका (स्त्री.) annual

magazine room
कालिक कक्ष, कालिक दालन (also called periodical room)

magnetic core
चुंबकीय आंतरिक

magnetic disc
चुंबकीय चकती

magnetic drum
चुंबकीय नळकांडे

magnetic tape
चुंबकीय फीत

mailing list
प्रेषण यादी

main card
मुख्य नोंद (also main entry)

main class
मुख्य वर्ग

main entry
main card

main heading
मुख्य शीर्षक

main library
central library

main number
मुख्य अंक

main sub-division
मुख्य उपविभाग

main title
मुख्य ग्रंथनाम

maintenance
परिरक्षण (न.)

maintenance of a library
ग्रंथालयाचे परिरक्षण

maintenance section
परिरक्षण विभाग

major series
प्रधान माला

management
व्यवस्थापन (न.)

manifestation
प्रतीतीभवन (न.)

manila paper
मनिला कागद

manual
१ निदेशपुस्तक (न.) २ नियमपुस्तिका (स्त्री.)

manual
हस्तचलित

manuscript
हस्तलिखित (न.)

manuscript catalogue
हस्तलिखित तालिका

map
नकाशा (पु.)

map cabinet
नकाशा खणकपाट

marginal notes
(marginalia) समासटिपा (स्त्री.अ.व.)

mark
चिन्ह (न.), खूण (स्त्री.)

mark of interrogation
question mark

mark of omission
विलोपन चिन्ह

mark of reference
संदर्भ चिन्ह

master card
unit card

master catalogue
सर्वांगीण तालिका

master film
मूळ व्यस्त पट (also master negative film)

masterpiece
सर्वाएत्कृष्ट कृति (स्त्री.)

material
साहित्य (न.)

matrix
मातृका (स्त्री.) (pl. matrices)

matter
वस्तु (स्त्री.)

matter facet
वस्तु पैलू

mechanical composition
यंत्रजुळणी (स्त्री.)

mechanical pulp
यंत्रनिर्मित लगदा

mechanical wood pulp
यंत्रनिर्मित काष्ठलगदा

mechanised retrieval
यंत्रित प्रतिप्राप्ति

mechanised retrieval system
यंत्रित प्रतिप्राप्ति पद्धति

media file
माध्यमांची फाईल

media of communication
संप्रेषण माध्यमे (न.अ.व.)

member
सभासद (पु.), सदस्य (पु.)

membership card
सभासद पत्र

membership form
सभासद आवेदनपत्र नमुना

membership record
सभासदनोंद अभिलेख

memoirs
१ संस्मरणिका (स्त्री.) २ आठवणी (स्त्री.अ.व.)

memorial volume
स्मृतिग्रंथ (पु.), स्मारक ग्रंथ

memory unit
स्मृतिमंजुषा (स्त्री.)

metaphysical division
आध्यात्मिक विभागणी, आध्यात्मिक विभाजन

method
पद्धति (स्त्री.)

methodology
पद्धतिमीमांसा (स्त्री.)

micro-
(used in comb.) सूक्ष्म-

microcard
सूक्ष्मपत्र (न.)

microcard reader
सूक्ष्मपत्र वाचनयंत्र

microcopy
सूक्ष्मप्रत (स्त्री.)

microdocument
सूक्ष्मप्रलेख (पु.)

microfiche
सूक्ष्मपत्रपृष्ठ (न.)

microfilm
सूक्ष्मपट (पु.)

microfilm reader
सूक्ष्मपट वाचनयंत्र

microfilming
सूक्ष्मचित्रीकरण (न.)

microform
सूक्ष्म स्वरुप (न.)

microopaques
सूक्ष्म अपारदर्शिते (न.अ.व.)

micropane
माइक्रोपेन (पु.), सूक्ष्मकाचफोटो (पु.)

microphotography
सूक्ष्म छायाचित्रण (न.)

microprint
सूक्ष्ममुद्रण (न.)

microrecording
सूक्ष्म अभिलेखन (न.)

microscopic edition
सूक्ष्म आवृत्ति, सूक्ष्माक्षर आवृत्ति

microstat
सूक्ष्मलेख छायाचित्र (न.)

microstrip
सूक्ष्मपट्टी (स्त्री.)

microthought
सूक्ष्मविचार (पु.)

microtransparencies
सूक्ष्म पारदर्शिका (स्त्री.अ.व.)

mimeograph
चक्रमुद्रण (न.)

miniature book
bibelot

miniature edition
Lilliput edition

minor series
उपमाला (स्त्री.)

mint book
कोरे करकरीत पुस्तक

miscellaneous
संकीर्ण

miscellany
संकीर्ण लेखसंग्रह (पु.)

misprint
मुद्रणदोष (पु.)

mixed notation
मिश्र चिन्हांकन

mnemonic
स्मृतिसाधक, स्मृतिसुलभ

mnemonic device
स्मृतिसुलभ क्लुप्ति

mnemonics
स्मृतिसाधके (न.अ.व.)

mobile library
फिरते ग्रंथालय (also book mobile)

modification of resolution
ठरावात फेरबदल

modular
परिवर्तनसुलभ

modular construction
परिवर्तनसुलभ रचना

modular planning
परिवर्तनसुलभ नियोजन

modulated subject chain
क्रमागत विषय साखळी

modulation
क्रमागत (पु.)

monochrome
एकवर्णक (पु.)

monograph
एकविषयी ग्रंथ (पु.)

monolingual dictionary
१ एकभाषिक शब्दकोश २ एकभाषिक कोश

monotype
१ एकमुद्राक्षर (न.) २ एकमुद्राक्षरयंत्र (न.)

monthly
मासिक (न.) annual

Moon type
मूनटाईप (पु.) (अंधांसाठी मुद्राक्षरे)

morgue
ख्यातव्यक्तिचरित्रसंदर्भ (पु.)

morocco
मोरोक्को (न.)

mosaic
मोझेक (न.)

mould-made paper
साचा निर्मित कागद

movable location
relative location

movie pictures
चलचित्रे (न.अ.व.)

multi dimension
बहुमिति (स्त्री.)

multifaceted
बहुपैलू-, बहुपैलूयुक्त

multifaceted class
बहुपैलू वर्ग

multifocal
बहुलक्ष्यी

multilingual dictionary
१ बहुभाषिक शब्द कोश २ बहुभाषिक कोश

multiphased
बहुप्रावस्थी, बहुअंगी, अनेकांगी

multiphased classes
बहुप्रावस्थी वर्ग (पु.अ.व.)

multiphased subject
बहुप्रावस्थी विषय

multiple class
अनेकवस्तु वर्ग

multiple copies
अनेक प्रती (स्त्री.अ.व.)

multiple headings
बहुविध शीर्षके (न.अ.व.)

multiple series note
बहुमाला टीप

multivolumed book
१ बहुखंड पुस्तक २ बहुखंड ग्रंथ

multivolumed simple book
१ खंडात्मक साधे पुस्तक २ खंडात्मक साधा ग्रंथ

muniment room
प्रलेख कक्ष

museum
वस्तुसंग्रहालय (न.)

music library
संगीत ग्रंथालय

mutually exclusive
परस्परवर्जक

n.d.
(short for no date) एनडी

name authority file
प्रमाणनाम शीर्षकावली

name catalogue
नाम तालिका

name entry
नाम नोंद

name index
नाम निर्देशसूची

name reference
नाम संदर्भ (पु.)

narration
निवेदन (न.)

narrator
निवेदक (पु.)

nascent
१ नवीनतम २ नवजात

national bibliography
राष्ट्रीय ग्रंथसूची

national catalogue
राष्ट्रीय तालिका

National Central Library
राष्ट्रीय केंद्रीय ग्रंथालय

National Library
राष्ट्रीय ग्रंथालय

natural classification
स्वाभाविक वर्गीकरण

natural science
नैसर्गिक शास्त्र

needlework binding
embroidered binding

negative selection
weeding

net book agreement
निव्वळ मूल्य पुस्तक करार

net book price
पुस्तकाचे निव्वळ मूल्य

net price
निव्वळ किंमत

new arrivals
१ नवागत ग्रंथ (पु.अ.व.) २ नवागत पुस्तके (न.अ.व.)

Newark charging system
नेवार्क देवघेव पद्धति

news magazine
वृत्तपत्रिका (स्त्री.)

news print
वृत्तपत्री कागद (पु.)

news weekly
वृत्त साप्ताहिक

newspaper
वृत्तपत्र (न.), वर्तमानपत्र (न.)

newspaper stand
वृत्तपत्रधानी (स्त्री.)

no date
वर्षांकरहित (abbr. n.d.)

no due certificate
ना देय प्रमाणपत्र

nom-de-plume
allonym

nomenclature
१ नाव (न.), संज्ञा (स्त्री.) २ नामपद्धति (स्त्री.)

nomination of members
सदस्यांचे नामनिर्देशन

non aided library
विनाअनुदान ग्रंथालय

non book material
ग्रंथेतर साहित्य

non fiction
ललितेतर

non recurring aid
अनावर्ती सहायक अनुदान

non transferable
अहस्तांतरणीय

non-fiction
ललितेतर वाङ्मय (न.)

norm
प्रमाणक (न.)

not available
उपलब्ध नाही

not in stock
संग्रही नाही

not traceable
सध्या अप्राप्य

not transferable
अहस्तांतरणीय

notation
१ संकेतन (न.) २ चिन्हांकन mixed notation मिश्र चिन्हांकन open notation खुले चिन्हांकन packeted notation वेष्टित चिन्हांकन pure notation शुद्ध चिन्हांकन retroactive notation भूतलक्षी चिन्हांकन

notation system
चिन्हांकन पद्धति

notational plane
चिन्हांकन स्तर

note
टीप (स्त्री.)

nothing before something system
word by word arrangement

notice board
सूचना फलक

notification
अधिसूचना (स्त्री.)

novel
कादंबरी (स्त्री.)

novelette
कादंबरिका (स्त्री.)

novelist
कादंबरीकार (पु.)

number
१ संख्या (स्त्री.), अंक (पु.) २ (मासिक वगैरेचा) अंक (पु.)

numbered and signed edition
संख्यांकित स्वाक्षरित आवृत्ति

numbered copy
संख्यांकित प्रत

numbered trade
संख्यांकित प्रकाशन

numbering
क्रमांकन (न.)

numerals
अंक (पु.अ.व.) Arabic numerals अरेबिक अंक Indo-Arabic numerals इंडो अरेबिक अंक Roman numerals रोमन अंक

numerical order
संख्या क्रम

objective
उद्दिष्ट (न.)

oblique
तिरपी रेघ (स्त्री.) (also slant stroke)

octave
अष्टक (न.)

octave device
अष्टक क्ळ्^इप्ति

octave principle
अष्टक तत्त्व

octavo
अष्टपत्री (न.), सोळापृष्ठी (न.) (abbr. 8vo)

octodecimo
अठरापत्री (न.), छत्तीसपृष्ठी (न.) (abbr. 18 mo) (also eighteenmo)

off-print
separate

offset
एअक्षरप्रतिरुप (न.)

omnibus book
समग्र वाङ्मय ग्रंथ (also omnibus volume)

omnibus book
समग्र वाङ्मय ग्रंथ (also omnibus volume)

omnibus edition
सर्वसमावेशक आवृत्ति (also called collected edition)

omnibus volume
omnibus book

on loan
उसनवार

onlay
ग्रंथवेष्टनालंकरण (न.)

opaque screen
अपारदर्शी पडदा

open access
मुक्त प्रवेश (also free access)

open back case
संरक्षक आवरण (also slide box, slide case; slip case or slip in case)

open entry
खुली नोंद

open joint
French joint

open notation
खुले चिन्हांकन

open reserve
मुक्त प्रवेशी रक्षित संग्रह

oral history
मौखिक इतिहास

order
१ आदेश (पु.) २ मागणी (स्त्री.) ३ क्रम (पु.) sequence अनुक्रम

order card
मागणीपत्र (न.)

ordinal number
क्रमवाचक अंक

ordinal value
क्रमवाचक मूल्य

organ
अवयव (पु.), अंग (न.)

organ characteristic
अवयव लक्षण

organisation
१ संघटना (स्त्री.) २ संघटन (न.)

oriental book
प्राच्यविद्या ग्रंथ

oriental research
प्राच्यविद्या संशोधन

orientation
दिशानिदेशन (न.)

orientation lecture
परिचायक व्याख्यान

original sources
primary sources

original worki
मूळ कृति, स्वतंत्र कृति

out of date
कालबाह्य

out of print
प्रकाशकाकडे अनुपलब्ध, बाजारात अनुपलब्ध

out of stock
विक्रेत्याकडे अनुपलब्ध

out pass
gate pass

outer form
बाह्य स्वरुप

outer forme
बाह्य फर्मा

outlier library
बाह्यस्थित ग्रंथालय (राष्ट्रीय ग्रंथालयामार्फत देवघेव करणारे ग्रंथालय)

output
निष्पन्न (न.)

outside user
सदस्येतर उपयोक्ता

overdue
विलंबित

overdue charges
विलंब आकार

overhead projector
उपरि प्रक्षेपक

overlapping
परस्परव्यापी

overlapping subjects
परस्परव्यापी विषय (पु.अ.व.)

oversized
मोठ्या आकाराचा

ownership mark
मालकी चिन्ह

package library loan
१ पुस्तिका संग्रह देवघेव २ कात्रण संग्रह देवघेव

packeted notation
वेष्टित चिन्हांकन

packing
आवेष्टन (न.)

page
१ पृष्ठ (न.) (एक बाजू) २ ग्रंथ परिचर (पु.)

page heading
पृष्ठ शीर्षक

page turner
पृष्ठ उलटणी

pagination
१ पृष्ठसंख्या नोंद (स्त्री.) २ पृष्ठक्रमांकन (न.), पृष्ठसंख्यांकन (न.)

palimpsest
पुर्नहस्तलिखित (न.)

palm leaf
तालपत्र (न.)

pamphlet
पत्रिका (स्त्री.) handbook

pamphlet collection
पुस्तिका संग्रह

pamphlet section
पुस्तिक कक्ष

paper binding
कागदी बांधणी

papyrus
पपायरस (न.), पॅपिरस (न.)

paragraph
परिच्छेद (पु.) (also passage)

paragraph mark
तळटीप चिन्ह

parallel arrangement
आकारानुसारी ग्रंथरचना

parallel entry
समांतर पाठभेद नोंद

parallel mark
तळटीप चिन्ह

parallel title
समांतर ग्रंथनाम

parameter
१ प्राचल (न.) २ प्रमाण परिमिति (स्त्री.) ३ प्रमापक (न.)

parchment
१ कातडे (न.) २ चर्मपत्र (न.)

parenthesis
गोलकंस (पु.)

parliamentary
संसदीय

part
१ भाग (पु.), अंश (पु.) २ विभाग (पु.) ३ अवयव (पु.) ४ खंड (पु.)

partial
आंशिक

partial bibliography
आंशिक ग्रंथसूची

partial comprehensive main class
अंश समावेशी मुख्य वर्ग

partial title
लघु ग्रंथनाम

partition
आडपडदा (पु.)

pass
प्रवेशिका (स्त्री.) (as in library pass ग्रंथालय प्रवेशिका)

passage
paragraph

patent
एकस्व (न.), पेटंट (न.)

penalty
दंड (पु.), शिक्षा (स्त्री.)

pending
प्रलंबित, साचलेले, अनिर्णित

penname
allonym

penultimate
उपांत्य

penultimate class
उपांत्य वर्ग

penultimate octave
उपांत्य अष्टक

perfecting
दुपाठी मुद्रण (न.)

perforating stamp
छिद्रण शिक्का

peridocial bibliography
नियतकालिक सूची

periodical
नियतकालिक (न.) annual

periodical room
नियतकालिक कक्ष, नियतकालिक दालन (also called magazine room)

periodical section
नियतकालिक विभाग

periodicity
नियतकाल (पु.)

periodicity section
प्रसिद्धि कालखंड विभाग (मुख्य नोंद)

permanent collection
स्थायी संग्रह

permit
परवाना (पु.)

permuted subject index
अदलाबदल विषयनाम निर्देश

personal author
व्यक्ति ग्रंथकार

personal bibliography
व्यक्तिनिष्ठ ग्रंथसूची

personal collection
व्यक्तिगत संग्रह

personal name
व्यक्तिनाम (न.)

personality
व्यक्तित्व (न.)

personality facet
व्यक्तित्व पैलू

personnel
कर्मचारी वर्ग (पु.), सेवकवर्ग (पु.)

perusal
अवलोकन (न.)

phase
प्रावस्था (स्त्री.) biasing phase अभिनत प्रावस्था comparison phase तुलनात्मक प्रावस्था difference phase विभेद प्रावस्था first phase प्रथम प्रावस्था, पहिली प्रावस्था general relation phase व्यापक संबंध प्रावस्था influencing phase प्रभावी प्रावस्था second

phase analysis
प्रावस्था विश्लेषण

phase relation
प्रावस्था संबंध

philosophical classification
तत्त्वज्ञानात्मक वर्गीकरण (also called knowledge classification)

phono record
ध्वनिमुद्रिका (स्त्री.)

phono roll
ध्वनिपट (पु.)

phonogram
ध्वनिचिन्ह (न.)

photo
छायाचित्र (न.)

photo copy
छायाचित्र प्रत

photo duplication service
छायाचित्र प्रतिलिपि सेवा

photographic reproduction
छायाचित्री मुद्रण

photolithography
छायाशिलामुद्रण (न.)

photomicrography
सूक्ष्म छायाचित्रण (न.)

photostat
छायाचित्रित लेख (पु.)

photostat copy
छायाचित्रित लेख प्रत

photozincography
फोटोझिंकोमुद्रण (न.)

phrase
१ वाक्यांश (पु.) २ वाक्प्रयोग (पु.)

physical bibliography
ग्रंथ प्रकृतिशास्त्र

physical description area (collection)
ग्रंथरुपनिर्देश क्षेत्र (खंडपृष्ठादि वृत्त)

physical forms of catalogue
तालिकेचे प्राकृतिक प्रकार

physical verification
प्रत्यक्ष पडताळणी

pica
Print. पाइका (पु.)

pictograph
चित्रलेख (पु.)

picture file
चित्रसंग्रह (पु.) (also art file)

pilot library
पथदर्शी ग्रंथालय

pirated edition
अपहृत आवृत्ति

placard catalogue
फलक तालिका

place bibliography
स्थल ग्रंथसूची

plagiarism
वाङ्मयचौर्य (न.)

plan
१ नकाशा (पु.) २ रचनाकल्प (पु.) (स्थापत्य)

plane
स्तर (पु.) idea plane वैचारिक स्तर notational plane चिन्हांकन स्तर verbal plane शाब्दिक स्तर, शब्दांकन स्तर

planographic printing
समतल मुद्रण

plate
१ चित्रपृष्ठ (न.) २ मुद्रणपट्ट (पु.)

platen
Print. प्लॅटन (न.)

pocket book
छोटेखानी पुस्तक

point
१ पॉइन्ट (पु.) २ बिंदु (पु.)

point measurement of type
मुद्राक्षर पॉइन्टमापन

polyglot
बहुभाषीय ग्रंथ (पु.)

polygraph
बहुवाङ्मय लेखन (न.)

polyonym
बहुलेखकी ग्रंथ (पु.)

polyonymous
बहुनामक

popular periodicals
१ लोकरंजक नियतकालिके (न.अ.व.) २ लोकप्रिय नियतकालिके (न.अ.व.)

pornography
अश्लील वाङ्मय (न.)

portable
हातवाही

portolan
खलाशी नकाशा (पु.) portulan chart

post
(a size of paper) पोस्ट (पु.)

posterior
उत्तरवर्ती, परवर्ती

posterior division
उत्तरवर्ती विभाग

posteriorising common isolate
उत्तरवर्ती सामान्य विविक्तक

posthumous work
मरणोत्तर प्रकाशित, मरणोत्तर प्रकाशन

postulate
आधारतत्त्व (न.)

practical
प्रात्यक्षिक (न.)

pre-first octave
प्रथमपूर्वक अष्टक

pre-natal cataloguing
cataloguing in publication

preface
प्रस्तावना (स्त्री.)

preliminaries
आरंभीचा भाग (पु.), विषयपूर्व भाग (पु.) (also called front matter)

preliminary classification schedule
प्रारंभिक वर्गीकरण अनुसूची

preliminary pages
आरंभिक पृष्ठे (न.अ.व.), विषयपूर्व पृष्ठे (न.अ.व.)

prelude
प्रारंभक (पु.)

preprints
पूर्वमुद्रिते (न.अ.व.)

prerequisites
पूर्वावश्यकता (स्त्री.)

prescribed
विहित, नेमलेले

presentation copy
भेट प्रत

preservation
जतन (न.)

press-copy
मुद्रण प्रत (स्त्री.)

presumed author
attributed author

primary bibliography
प्रारंभिक ग्रंथसूची, मूळ ग्रंथसूची

primary sources
मूलगामी साधने (न.अ.व.) (also original sources)

principal author
मुख्य लेखक, प्रधान ग्रंथकार

principle
तत्त्व (न.)

principle of parallel movement
समांतरण तत्त्व

printed book
छापील पुस्तक

printed catalogue
मुद्रित तालिका

printing
मुद्रण (न.)

priority
१ प्राथम्य (न.) २ अग्रक्रम (पु.)

prison library
jail library

privilege issue
प्रासंगिक विशेष देवघेव

procedure
कार्यपद्धति (स्त्री.)

procedure manual
कार्यपद्धति निदेशपुस्तिका (also work manual)

proceedings
कार्यवृत्ते (न.अ.व.)

process
प्रक्रिया (स्त्री.), उपस्कार (पु.)

process slip
cataloguer's slip

process stamp
प्रक्रिया ठसा, उपस्कार ठसा

processing of books
ग्रंथ सोपस्करण

programme
(computer science) सूचनापट (पु.)

programmer
सूचनापटकार (सा.)

prohibited literature
suppressed literature

project
१ प्रकल्प (पु.) २ परियोजना (स्त्री.)

project
पुढे येणे, पुढे काढणे

project oriented
प्रकल्पाभिमुख

projector
प्रक्षेपक overhead projector उपरि प्रक्षेपक

proof correction
मुद्रित शोधन

property
(w.r.t. five predicables)(of an entity) गुणधर्म (पु.)

proscribed
banned

prospectus
अभ्यासक्रम पुस्तिका (स्त्री.)

pseudo class
आभासी वर्ग (पु.)

pseudo classic
आभासी अभिजात ग्रंथ (पु.)

pseudo-series
कृतक-माला (स्त्री.)

pseudonym
allonym

public library
सार्वजनिक ग्रंथालय public library - class A सार्वजनिक ग्रंथालय अ वर्ग public library - class B सार्वजनिक ग्रंथालय ब वर्ग public library - class C सार्वजनिक ग्रंथालय क वर्ग public library - class D सार्वजनिक ग्रंथालय ड वर्ग

Public Library Act
सार्वजनिक ग्रंथालय अधिनियम

public library movement
सार्वजनिक ग्रंथालय चळवळ

public library service
सार्वजनिक ग्रंथालय सेवा

publication
प्रकाशन (न.)

publicity method
प्रसिद्धि पद्धति

publisher
प्रकाशक (पु.)

publisher's binding
edition binding

publisher's catalogue (as a list)
(प्रकाशकाची) प्रकाशन सूची

publisher's series
प्रकाशन माला

puff title
प्रचारी ग्रंथनाम

pulp
लगदा (पु.)

punched card
छिद्रित पत्र, छिद्रित कार्ड

punched card system
छिद्रित पत्र पद्धति

punctuation mark
विरामचिन्ह (न.)

purchase of books
ग्रंथ खरेदी

pure bibliography
analytical bibliography

pure notation
शुद्ध चिन्हांकन

quads
Print. गिट्टिका (स्त्री.)

quantum of grants
अनुदानाचे ठरीव प्रमाण

quarterly
त्रैमासिक (न.) annual

quarto
चौपत्री (न.), अष्टपृष्ठी (न.) (abbr. 4to)

quasi-class
वर्गवत्

query
संदर्भ विचारणा (स्त्री.)

question mark
प्रश्नचिन्ह (न.) (also mark of interrogation)

questionnaire
प्रश्नावली (स्त्री.)

quick reference book
तात्काळ संदर्भ ग्रंथ

quinquennial
पंचवार्षिक-

quorum of the meeting
सभेची गणपूर्ति

quotation
१ दरपत्रक (न.) २ उद्धरण (न.), अवतरण (न.) ३ Print. पोकळे (न.)

quotation mark
अवतरण चिन्ह

rack
शिडाळे (न.), रॅक (स्त्री.)

rag paper
चिंध्यांपासून तयार झालेला कागद (पु.)

ramification
१ शाखा (स्त्री.) २ शाखा विस्तारण (न.)

rapid selector
शीघ वेचक

rare book
१ दुर्मिळ पुस्तक २ दुर्मिळ ग्रंथ

rarities bibliography
दुर्मिळ ग्रंथसूची (दुर्मिळ ग्रंथांची ग्रंथसूची )

ratio
प्रमाण (न.)

reader
१ वाचक (पु.) २ वाचनिक (पु.) ३ पाठ्यपुस्तक (न.) ४ पाठ्यग्रंथ (पु.) ५ प्रपाठक (पु.)

reader printer
वाचनी मुद्रक

reader's card
वाचक पत्र, वाचक तिकीट (also called library ticket) (also reader's ticket)

reader's record
वाचक नोंदाभिलेख

reader's register
वाचक नोंदवही

reader's ticket
reader's card

readily available
सहज उपलब्ध, सहज प्राप्य

reading aids
वाचन साधने (न.अ.व.)

reading circle
वाचक मंडळ reading club

reading course
वाचन अभ्यासक्रम

reading list
वाचन यादी

reading material
वाचन साहित्य

reading room
वाचन कक्ष (पु.)

ready reference
तात्काळ संदर्भ, सिद्ध संदर्भ

ready reference service
तात्काळ संदर्भ सेवा, सिद्ध संदर्भ सेवा

real name
खरे नाव

reback
पुनःपृष्ठयोजन करणे

rebinding
पुनर्बांधणी (स्त्री.)

recall notice
ग्रंथपरतीची सूचना

recall value
पुनर्मागणी मूल्य

recent additions (of books)
(ग्रंथांची) नवी भर

recent edition
अलिकडची आवृत्ति

reconditioning
पूर्वप्रायकरण (न.)

record
१ अभिलेख (पु.), दप्तर (न.) २ नोंद (स्त्री.) ३ ध्वनिमुद्रिका (स्त्री.)

recorded
१ अभिलिखित २ नोंद केलेला

recorded information
अभिलिखित माहिती

recorded knowledge
अभिलिखित ज्ञान

recovery of sums due
देय रकमेची वसुली

recreational reading
मनोरंजनात्मक वाचन

recto
उजवीकडील पृष्ठ (न.), विषम पृष्ठ (न.), दर्शनी पृष्ठ (न.)

recurring aid
आवर्ती अनुदान

red edges
रंगीत कडा (स्त्री.अ.व.)

reduction
लघूकरण (न.)

reference
संदर्भ (पु.)

reference assistant
संदर्भ सहायक

reference bibliography
संदर्भ ग्रंथसूची

reference book
संदर्भ ग्रंथ

reference card
संदर्भ पत्र

reference collection
संदर्भ संग्रह

reference librarian
संदर्भ ग्रंथपाल

reference marks
तळटीप चिन्हे (न.अ.व.)

reference material
संदर्भ साहित्य

reference process
संदर्भ प्रक्रिया

reference question
संदर्भ प्रश्न

reference section
संदर्भ प्रभाग

reference service
१ संदर्भ साहाय्य २ संदर्भ सेवा

reference slip
संदर्भ चिठ्ठी

reference source
१ संदर्भआधार (पु.) २ संदर्भसाधन (न.)

reference tools
संदर्भ साधने (न.अ.व.)

reference work
१ संदर्भ कार्य २ संदर्भ ग्रंथ

reflex copying
परावर्तनी प्रतिलिपीकरण

reflex copying method
परावर्तनी प्रतिलिपि पद्धति

refund
(रक्कम) परत करणे

refund
परतावा (पु.)

regional bibliography
प्रादेशिक ग्रंथसूची

regional classification
भौगोलिक स्थानानुसारी वर्गीकरण

regional library
प्रादेशिक ग्रंथालय

register
नोंदवही (स्त्री.)

register card
नोंदणीपत्र (न.)

regulation
विनिमय (पु.)

reinforced binding
प्रबलित बांधणी

reissue
१ पुनर्देवघेव (स्त्री.) २ विशेषरुप प्रतिमुद्रण (न.)

related material
संबंधित साहित्य

relation phase
सापेक्ष अंग

relative
सापेक्ष

relative index
सापेक्ष ग्रंथसूची

relative location
सापेक्ष स्थान (also moveable location)

relative order
सापेक्ष क्रम

relativity
सापेक्षता (स्त्री.)

relevance
संबद्धता (स्त्री.)

relevant sequence
संबद्ध क्रम

relief map
उठावदर्शी नकाशा, उंचसखलतादर्शी नकाशा

relief process of illustrations
block printing

religion characteristic
धर्म लक्षण

remainders
(प्रकाशकाकडे) न खपणारे ग्रंथ (पु.अ.व.) (also surplus copies)

remedial reading
वाचनदोषपरिहारी वाचन

remote genus
दूरस्थ मूळवर्ग

rendering
अनुलेखन (न.)

renewal
१ नवीकरण (न.) २ मुदतवाढ (स्त्री.)

rental pay collection
duplicate pay collection

repeal of-
-चे निरसन

replacement copy
भरपाई प्रत

replica
प्रतिकृति (स्त्री.)

report
१ अहवाल (पु.), प्रतिवृत्त (न.) २ वृत्तांत (पु.)

repository
संघयोजनेतील मध्यवर्ती संग्रहालय

reprint
पुनर्मुद्रित (न.)

reproduction
प्रतिरुप (न.)

reprography
प्रतिरुपलेखन (न.)

requisite capacity
ग्रंथसंग्रह क्षमता

requisition
ग्रंथमागणी (स्त्री.)

reregistration
पुनर्नाएंदणी (स्त्री.)

research cubicle
अभ्यासिका (स्त्री.) (also called alcove or carrel)

research institute
संशोधन संस्था

research library
संशोधन ग्रंथालय

reservation
१ राखून ठेवणे (न.) २ आरक्षण (न.)

reservation ard
आरक्षण पत्र

reserved
१ (reserved for certain...) आरक्षित २ (as a book not to be issued) रक्षित

reserved book
१ आरक्षित ग्रंथ २ रक्षित ग्रंथ

reserved collection
आरक्षित संग्रह

residual main class
अवशिष्ट मुख्यवर्ग

resource centre
ज्ञानसाधन केंद्र

resources sharing
ज्ञानसाधन सहभाग

restricted access
निर्बंधित प्रवेश

restricted circulation
निर्बंधित देवघेव restricted loan

resume
सारांश (पु.)

retarded reader
मतिमंद वाचक

reticence
मतनिरपेक्षता (स्त्री.)

retrieval
प्रतिप्राप्ति (स्त्री.)

retroactive notation
भूतलक्षी चिन्हांकन

retrospective search
गतकालिक शोध

return counter
परतीचा काऊंटर, परतीची फलिका, परतीचे स्थान

return date
परतीचा दिनांक

review
आढावा घेणे

review
१ आढावा (पु.) २ परीक्षण (न.)

reviewer
समालोचक (पु.)

reviewing periodicals
१ समीक्षणात्मक नियतकालिके (न.अ.व.) २ सर्वेक्षणात्मक नियतकालिके (न.अ.व.)

revised edition
सुधारित आवृत्ति

reviser
पुनरीक्षक (पु.) revisor

rexin binding
रेक्झिन बांधणी

ribbon arrangement
रिबन रचना (लक्ष वेधण्यासाठी केलेली आडवी ग्रंथरचना)

Rider's international classification
रायडरची वर्गीकरण पद्धति

rigid classification
साचेबंद वर्गीकरण

rigidity
१ साचेबंदपणा (पु.) २ ताठरता (स्त्री.)

roll
१ नामावली (स्त्री.) २ गुंडाळी (स्त्री.) (also fillet)

Roman numerals
रोमन अंक (पु.अ.व.)

Romanisation
रोमनीकरण (न.)

roster
नामावली (स्त्री.), रोस्टर (न.)

rota print
प्रतिरुपमुद्रण (न.), रोटामुद्रण (न.)

rotated catalogue
विवरणात्मक विषयतालिका

rotated entry
विवरणात्मक विषयनोंद

round
फेरी (स्त्री.)

round back
binding गोलाकार कणा

routine
नित्यक्रम (पु.)

routine work
नित्याचे कामकाज

routing
आवर्ती देवघेव (स्त्री.)

royal
(a size of paper) रॉयल (पु.)

royalty
स्वामित्वधन (न.)

rules and regulations
नियम व विनिमय (पु.अ.व.)

run on card
continued card

runner
ग्रंथपरिचर (पु.)

running number
क्रमानुसारी अंक

running title
आवर्ती ग्रंथनाम

rural central library
ग्रामीण केंद्रीय ग्रंथालय

rural library
ग्रामीण ग्रंथालय

rural library service
ग्रामीण ग्रंथालय सेवा

rush books
प्रासंगिक मागणी पुस्तके (न.अ.व.)

sacred book
पवित्र ग्रंथ

sample
नमुना (पु.)

sanserif
Print. अपलक (पु.)

save otherwise provided in the act
अधिनियमात केलेल्या तरतुदीव्यतिरिक्त

scanning
छाननी (स्त्री.)

scenario
पटकथा (स्त्री.)

schedule
अनुसूची (स्त्री.)

schedule of mnemonics
स्मृतिसाधक अनुसूची

schedule of preliminaries
प्रारंभिक अनुसूची

scheme
१ योजना (स्त्री.) २ पद्धति (स्त्री.)

school library
शालेय ग्रंथालय

scope
व्याप्ति (स्त्री.), वाव (पु.)

scribe
१ लेखनिक (पु.) २ लेखकू (पु.)

script
१ लिपि (स्त्री.) २ लिखित (न.)

scripture
१ धर्मग्रंथ (पु.) २ बायबल (न.)

scroll
गुंडाळी (स्त्री.)

SDI
(short for selective dissemination of information) निमाप्र

seal
मुद्रा (स्त्री.), मोहोर (स्त्री.)

search procedure
search technique

search strategy
माहिती शोधतंत्र (न.)

search technique
शोधतंत्र (न.) (also search procedure)

seating arrangement
आसनव्यवस्था (स्त्री.)

seating capacity
आसनक्षमता (स्त्री.)

second favoured language
द्वितीय प्राधान्य भाषा

second indention
द्वितीय समासांतर

second phase
द्वितीय प्रावस्था

second section
द्वितीय प्रभाग

second series
द्वितीय माला

second summary
दुसरे कोष्टक

second vertical
दुसरी उभी रेघ

secondary
दुय्यम, गौण

secondary bibliography
१ दुय्यम संदर्भग्रंथ २ दुय्यम ग्रंथसूची

secondary entry
गौण नोंद, दुय्यम नोंद

secondary sources
दुय्यम साधने (न.अ.व.)

secretary
कार्यवाह (पु.)

section
१ Admin. (division of a department) उपविभाग (पु.) २ (as a branch) शाखा (स्त्री.) ३ वर्ग (पु.) ४ तुकडी (स्त्री.) ५ Law (of an act) कलम (न.) ६ छेद (पु.) ७ विशिष्ट प्रकार (स्त्री.) ८ प्रभाग (पु.)

section card
प्रभाग पत्र

section mark
तळटीप चिन्ह

section of an entry
नोंद प्रभाग

sectionalised index
उपविषयानुसारी निर्देशसूची

sector
क्षेत्र (न.)

sector
क्षेत्रीय

sector analysis
क्षेत्र विश्लेषण

sector device
क्षेत्र क्ळ्^इप्ति

see also entry
आणखी पहा नोंद

see also reference
आणखी पहा संदर्भ

see entry
पहा नोंद

see reference
पहा संदर्भ

select bibliography
निवड ग्रंथसूची

select card
निवड पत्र, निवड कार्ड

select list
निवड यादी

selected classification
निवडक वर्गीकरण

selected works
निवडक साहित्य

selections
वेचे (पु.अ.व.)

selective bibliography
निवडक ग्रंथसूची

selective cataloguing
निवडक तालिकीकरण

selective dissemination of information
निवडक माहितीचे प्रसारण (निमाप्र)  (abbr. SDI)

self charging system
स्वयंदेवघेव पद्धति

self perpetuating scheme
स्वयंवर्धी पद्धति

semantic development
शब्दार्थ विकास

semi annual
half yearly

semi-monthly
fortnightly

semi-weekly
अर्धसाप्ताहिक (न.)

semicolon
अर्धविराम (पु.)

seminal isolate idea
बीज विविक्तक कल्पना

seminal mnemonics
बीज स्मृतिसाधके (न.अ.व.)

seminar
चर्चासत्र (न.)

seminar library
चर्चासत्र ग्रंथसंग्रह

seminar proceedings
चर्चासत्र कामकाजवृत्त

separate
सुटी मुद्रित प्रत (स्त्री.) (also off print)

sequel
उत्तरभाग (पु.)

sequence
अनुक्रम (पु.) order

serial
क्रमकालिक (न.) annual

serial number
अनुक्रमांक (पु.)

series
माला (स्त्री.), मालिका (स्त्री.)

series area
माला नोंदजागा

series entry
माला नोंद

series note
माला टीप

serif
Print. सपलक (पु.) (also seriph or ceriph)

service
सेवा (स्त्री.)

service point
सेवा स्थान

set
संच (पु.)

set of books
ग्रंथसंच, पुस्तक संच

sexto
सहापत्री (न.), षटपत्री (न.), बारापृष्ठी (न.) (abbr. 6to)

sexto decimo
सोळापत्री (न.), षोडशपत्री (न.), बत्तीसपृष्ठी (न.) (abbr. 16 mo) (also sixteen-mo)

shared authorship
सहभागी लेखकत्व

sheaf form of catalogue
चिठ्ठीरुप तालिका

shelf
१ मांडणी (स्त्री.) २ कपाट (न.) ३ शिडीपाट (पु.) ४ कप्पा (पु.) (as in adjustable shelf सोयकप्पा)

shelf arrangement
ग्रंथ मांडणी

shelf capacity
ग्रंथधारण क्षमता

shelf guide
मांडणी दर्शक (न.)

shelf list
मांडणी सूची, स्थान सूची

shelf reading
ग्रंथरचना पाहणी

shelving
जागी ठेवणे (न.)

short cataloguing
लघु तालिकीकरण

short range reference service
अल्पकालीन संदर्भ सेवा

short title
संक्षिप्त ग्रंथनाम

show case
दर्श कपाट (न.)

signature
स्वाक्षरी (स्त्री.)

signature mark
बांधणी चिन्ह

significant link
अर्थपूर्ण दुवा

significant title
अर्थपूर्ण ग्रंथनाम (विषयसूचक)

simple book
साधे पुस्तक (तालिकीकरणाच्या संबंधात)

simple cataloguing
सुलभ तालिकीकरण simplified cataloguing

single volumed
एक खंडात्मक

sixteenmo
sexto-decimo

sixty-fourmo
(abbr. ६४ mo) चौसष्ठपत्री (न.)

size and measurement
पृष्ठआकार व ओळ लांबी, पृष्ठ आकार व पंक्ति लांबी

size of papers
कागदाचे आकार (पु.अ.व.) crown क्रॉउन demy डेमि foolscap फुलस्केप imperial इंपीरिअल post पोस्ट royal रॉयल

sizing
१ लेपन (न.) २ चिक्कणन (न.)

skeleton of the main entry
मुख्य नोंदीचा आराखडा (पु.)

slant
कल (पु.)

slant stroke
oblique

slanted abstract
कलदर्शक सारलेखन

slide box
ए slide case open back case

slip
चिठ्ठी (स्त्री.)

slip case
slip in case open back case

slip proof
galley proof

slip sheet
inter leaf

social sciences
सामाजिक शास्त्रे (न.अ.व.)

society
संस्था (स्त्री.), मंडळी (स्त्री.)

society publication
association publication

sorting
विल्हेवारी (स्त्री.)

sorting tray
विल्हेवारी खण

sought
वांच्छित

sought headingt
वांच्छित शीर्षक

sought link
वांच्छित दुवा

source book
मूळसाधन ग्रंथ

source material
मूळसाधन साहित्य

souvenir
स्मरणिका (स्त्री.) handbook

space
१ स्थल (न.) २ जागा (स्त्री.)

space facet
स्थल पैलू

space isolate number
geographical number

space isolates
स्थळ उपांगे (न.अ.व.)

spacing
अंतरयोजन (न.)

spare copy
जादा प्रत

special cross reference entry
विशेष प्रतिसंदर्भ नोंद

special library
विशेष ग्रंथालय

specialisation
विशेषज्ञता (स्त्री.)

specialist
विशेषज्ञ (पु.)

specialist reader
विशेषज्ञ वाचक

species
(w.r.t. five predicables) उपवर्ग (पु.)

specific
विनिर्दिष्ट, विवक्षित, नेमका

specific class number
विनिर्दिष्ट वर्गांक

specific entry
विवक्षित नोंद

specific index
विवक्षित निर्देशसूची

specific subject
विनिर्दिष्ट विषय

specification
विनिर्देश (पु.)

specimen
नमुना (पु.)

specimen copy
नमुना प्रत

speech
भाषण (न.)

spine
back

spine of the book
ग्रंथाचा कणा

spiral binding
सर्पिल बांधणी

split board
विभाजित फलक

splitting
स्वतंत्र भाग करणे (न.)

sponsor
पुरस्कर्ता (पु.)

square bracket
चौकटी कंस

stabbing
सळी बांधणी (also bodkin stiching)

stack room
ग्रंथसंग्रह मांडणी कक्ष (पु.)

stack room guide
ग्रंथसंग्रह कक्ष फलक

stacking
ग्रंथसंग्रह मांडणी (स्त्री.)

staff manual
कर्मचारी निदेशपुस्तक

staff pattern
कर्मचारी संरचना

stamp
१ मुद्रांक (पु.) २ शिक्का (पु.), ठसा (पु.)

stamping
शिक्का मारणे (न.)

standard
१ मानक (न.) २ प्रमाण (न.)

standard book
प्रमाण ग्रंथ (also standard work)

standard number
मानक क्रमांक

standard work
standard book

standardisation
१ मानकीकरण (न.) २ प्रमाणीकरण (न.)

standing advisory committee
स्थायी सल्लागार समिति

standing order
स्थायी आदेश (also continuation order)

standing vendor
स्थायी विक्रेता

starter
आरंभ चिन्ह (न.)

state central library
राज्य मध्यवर्ती ग्रंथालय

state library
राज्य ग्रंथालय

state library council
राज्य ग्रंथालय परिषद

state library directorate
राज्य ग्रंथालय संचालनालय

state library fund
राज्य ग्रंथालय निधि

state library service
राज्य ग्रंथालय सेवा

stationery
लेखनसामग्री (स्त्री.)

statistics
आकडेवारी (स्त्री.)

statute
१ संविधि (पु.) २ परिनियम (पु.)

stereotyping
साचेबंद मुद्रण (न.)

stock
संग्रह करणे

stock
संग्रह (पु.)

stock taking register
संग्रह पडताळणी नोंदवही

stocktaking
संग्रह पडताळणी (स्त्री.)

storage
संचय (पु.)

storage library
संग्रह ग्रंथालय

stray
फुटकळ

stray issue of periodical
नियतकालिकाचा फुटकळ अंक

striking title
ठळक ग्रंथनाम

structure
संरचना (स्त्री.)

stub
guard

study room
अभ्यासिका (स्त्री.)

style
शैली (स्त्री.)

stylus
कोरणी (स्त्री.)

sub-class
उपवर्ग (पु.)

sub-committee
उपसमिति (स्त्री.)

sub-division
उउपविभाग (पु.)

sub-divisional library
उपविभागीय ग्रंथालय

sub-editor
उपसंपादक (पु.)

sub-heading
उपशीर्षक (न.)

sub-section
उपविभाग (पु.)

sub-title
उपग्रंथनाम (न.)

subject
विषय (पु.)

subject analytical entry
विषय विश्लेषणात्मक नोंद

subject bibliography
विषय ग्रंथसूची

subject card
विषय पत्र

subject catalogue
विषय तालिका

subject classification
विषय वर्गीकरण

subject device
विषय क्ळ्^इप्ति

subject entry
विषय नोंद

subject focus
प्राधान्य विषय

subject heading
विषय शीर्षक

subject matter
प्रतिपाद्य विषय

subject specialist
विषय विशेषज्ञ

subject sub-heading
विषय उपशीर्षक

subordinate subject
पोटविषय (पु.)

subscription
वर्गणी (स्त्री.)

subscription library
वर्गणी ग्रंथालय

subsequent
नंतरचा

subseries
उपमालिका (स्त्री.), उपमाला (स्त्री.)

subsidiary
गौण, दुय्यम

successive numbers
अनुगामी क्रमांक (पु.अ.व.)

summary
१ सारांश (पु.) २ (वर्गीकरणाच्या संबंधात) कोष्टक (न.)

summum genus
आधारभूत वर्ग (also basic class)

super imposition device
अधिसमावेशन क्ळ्^इप्ति (also called autobias device)

superintendence
अधीक्षण (न.)

supervised reading
पर्यवेक्षी वाचन

supervision
पर्यवेक्षण (न.)

supplement
पुरवणी (स्त्री.)

supposed author
attributed author

suppressed literature
निषिद्ध वाङ्मय, निषिद्ध साहित्य (also prohibited literature)

supra-
तत्रैव

surname
आडनाव (न.)

surplus copies
remainders

survey
सर्वेक्षण (न.), पाहणी (स्त्री.)

suspended publication
स्थगित प्रकाशन

symbol
संकेतचिन्ह (न.)

symposium
परिसंवाद (पु.)

syndetic
संबंधक

syndetic catalogue
संबंधक तालिका

synonym
समानार्थी शब्द (पु.), समानार्थी संज्ञा (स्त्री.), पर्याय (पु.)

synopsis
रुपरेषा (स्त्री.)

synthesis
संश्लेषण (न.)

system
१ पद्धति (स्त्री.)(as in charging system देवघेव पद्धति) २ प्रणाली (स्त्री.) (as in academic library system विद्यासंस्था ग्रंथालय प्रणाली)

system analyst
पद्धति विश्लेषक

systematic
पद्धतशीर

systematic bibliography
शास्त्रसिद्ध ग्रंथसूची

tab
टॅब (पु.)

table
१ टेबल (न.) २ तक्ता (पु.) ३ कोष्टक (न.)

table of contents
अनुक्रमणिका (स्त्री.) analytical table of contents विश्लेषणात्मक अनुक्रमणिका

tag
खूणचिठ्ठी (स्त्री.)

talk
बोलणे (न.)

talking book
ध्वनिमुद्रित ग्रंथ

taluka library
तालुका ग्रंथालय

tape
१ फीत (स्त्री.) २ ध्वनिफीत (स्त्री.)

tape recorder
फीत ध्वनिमुद्रक (न.)

tape reel
tape spool film spool

technical reading of a book
ग्रंथाचे तांत्रिक वाचन (यात मूळ मजकुराच्या साहाय्यभूत अंगांची पहाणी अभिप्रेत असून त्यामध्ये पुस्तकाला मूर्त स्वरुप देणारे ग्रंथनामपृष्ठ, अनुक्रमणिका, प्रस्तावना, परिचय तसेच ग्रंथसूची विषयक विवरणासह पुस्तकाचे आकारमान, प्रकाशन दिनांक, प्रकाशक व इतर तपशील यांचाही समावेश होतो.)

technical report
तांत्रिक अहवाल

technical services
तांत्रिक कामे (न.अ.व.), (वर्गीकरण, तालिकीकरण इ.)

technique
तंत्र (न.)

tele facsimile
दूर प्रतिरुपकरण

telescoped array
संमिश्र विन्यास, दूरस्थ पंक्ती (स्त्री.अ.व.)

telescoped facets
संमिश्र पैलू (पु.अ.व.)

temporary collection
तात्कालिक संग्रह

temporary sequence
तात्पुरता क्रम, अस्थायी क्रम

tender
निविदा (स्त्री.)

term
संज्ञा (स्त्री.)

terminology
परिभाषा (स्त्री.)

terms and conditions
अटी आणि शर्ती

terms of availability
उपलब्धतेच्या अटी

tertiary bibliography
१ तिय्यम संदर्भग्रंथ २ तिय्यम ग्रंथसूची

tertiary sources
तृतीयक साधने (न.अ.व.)

text book
पाठ्यपुस्तक (न.)

textual bibliography
पाठभेददर्शक ग्रंथसूची

textual criticism
पाठचिकित्सा (स्त्री.)

theoretical
१ सैद्धांतिक, तात्त्विक २ औपपत्तिक

theory
१ सिद्धांत (पु.), तत्त्व (न.) २ उपपत्ति (स्त्री.)

thermographic process
तापमुद्रण प्रक्रिया

thesaaurus
शब्दकुलकोश (पु.)

thesis
प्रबंध (पु.)

thirty twomo
बत्तीसपत्री (न.) चौसष्ठपृष्ठी (न.) (abbr. 32mo) (also tricesimo secundo)

thought content
विचार आशय

three card system
त्रिपत्र पद्धति

three phased
त्रिअवस्थिक

thumb index
अंगुष्ठ निर्देश (also cut in index or gouge index)

tier
माळा (पु.), स्तर (पु.)

tier guide
माळा फलक

time
काळ (पु.), काल (पु.)

time division
chronological division

time facet
काल पैलू

time isolate
काल उपांग, काल विविक्तक

time numbers
समय अंक (पु.अ.व.)

time record
काल नोंद (also date record)

time table
वेळापत्रक (न.), समयसारणी (स्त्री.)

tissue paper
टिश्यू कागद, टिश्यू पेपर

title
ग्रंथनाम (न.) alternative title पर्यायी ग्रंथनाम ambiguous title संदिग्ध ग्रंथनाम auxiliary title साहाय्यकारी ग्रंथनाम back title binder's title बांधणीवरील ग्रंथनाम bastard title half title changed title बदललेले ग्रंथनाम collective title सामूहिक

title card
ग्रंथनाम पत्र

title entry
ग्रंथनाम नोंद

title index entry
ग्रंथनामनिर्देश नोंद

title note
ग्रंथनाम टीप

title page
ग्रंथनामपृष्ठ (न.)

title section
ग्रंथनाम प्रभाग

title sheet
title signature direction line

to the extent of
- च्या मर्यादेपर्यंत

tool phase
साधन प्रावस्था

tooling
hand tooling

topical bibliography
पुरवणी ग्रंथसूची (प्रकरणाच्या शेवटी दिलेली सूची)

topographical map
स्थलरुपिक नकाशा topographic map

tracing
पूरक नोंद टिपण (न.)

tract
प्रचार वाङ्मय (न.)

trade bibliography
ग्रंथव्यापारसूची (स्त्री.)

trade catalogue
व्यापार सूची

train of characteristics
लक्षण मालिका

transcript
प्रतिलेख (पु.)

transformation
१ रुपांतरण (न.), आकारांतरण (न.) २ रचनांतरण (न.)

translation
१ अनुवाद (पु.) २ भाषांतर (न.)

translator
१ अनुवादक (सा.) २ भाषांतरकार (सा.)

translator entry
अनुवादक नोंद

transliteration
लिप्यंतरण (न.)

transmission
प्रेषण (न.)

travelling allowance
प्रवास भत्ता

travelling library
फिरते ग्रंथालय, फिरता ग्रंथसंग्रह (also travelling collection)

tray
१ तबक (न.) २ धारिणी (स्त्री.) (as in book tray ग्रंथ धारिणी)

Tree of Porphyry
पॉर्फिरी वर्गीकरण क्ळ्^इप्ति

tricesimo secundo
thirty twomo

trolly
ढकलगाडी (स्त्री.) (also trolley)

trustee
विश्वस्त (पु.)

twelvemo
चोवीसपत्री (न.), अठ्ठेचाळीस पृष्ठी (न.) (abbr. 12mo) (also vicesimoquarto)

twentymo
वीसपत्री (न.), चाळीसपृष्ठी (न.) (abbr. 20 mo) (also vicesimo)

two phased
द्विप्रावस्थिक

type
मुद्र (पु.)

typecase
मुद्रधानी (स्त्री.)

typeface
अक्षरवळण (न.)

types of catalogues
तालिकांचे प्रकार (पु.अ.व.)

typography
मुद्राक्षरकला (स्त्री.)

UDC
(short for universal deciman classification) युदव, युडेव

ultimate class
१ अंतिम वर्ग २ एकशेष वर्ग  (also unitary class)

undersized
लघुआकारी, लघुआकार-

unfinished book
प्रकाशित अपूर्ण पुस्तक

unidimension
एकमिति (स्त्री.)

unifocal
एकलक्ष्यक

uniform
एकरुप

uniform title
एकरुप ग्रंथनाम (also called collective title)

uniformity
एकरुपता (स्त्री.)

union catalogue
card repertory

union trade catalogue
consolidated trade catalogue

unipartite
एकभागी

unipartite catalogue
एकभागी तालिका

unique
एकमेव

unit
१ एकक (न.) २ घटक (पु.)

unit bibliography
एकक ग्रंथसूची, घटक ग्रंथसूची

unit card
एकक पत्र (also master card)

unit card system
एकक पत्र पद्धति, एकक कार्ड पद्धति

unitary class
ultimate class

unitary group
एकवस्तु गट

uniterm indexing
एकसंज्ञा निर्देशन

universal bibliography
जागतिक ग्रंथसूची, आंतरराष्ट्रीय ग्रंथसूची (also world bibliography)

universe of knowledge
ज्ञानविश्व (न.)

university librarty
विद्यापीठ ग्रंथालय

unkeep
निगा (स्त्री.)

unscheduled mnemonics
अनुसूचीबाह्य स्मृतिसाधके (न.अ.व.)

unserviceable
अनुपयोगी, अनुपयोज्य

unsought link
अवांच्छित दुवा

unviersal decimal classification
युनिव्हर्सल दशांश वर्गीकरण (युदव), युनिव्हर्सल डेसिमल वर्गीकरण (युडेव) (abbr. UDC) (also Brussel's expansion scheme or CD system)

up-to-date
अद्ययावत

upper case
वरची मुद्रधानी

urban library
नगर ग्रंथालय

utilitarian classification
व्यवहारोपयोगी वर्गीकरण

utility characteristic
उपयोगिता लक्षण

vade-mecum
bibelot

validity of acts
अधिनियमांची विधिग्राह्यता

value payable post
(abbr.VPP) मूल्यदेय डाक

variant
पाठभेद (पु.) (शब्दनोंद)

variant edition
दुरुस्त आवृत्ति

variorum edition
पाठचिकित्सात्मक आवृत्ति

vellum
वेलम (पु.) (कातडीचा एक प्रकार)

vendor
विक्रेता (पु.)

ventilation
वायुवीजन (न.)

verbal plane
शाब्दिक स्तर, शब्दांकन स्तर

verbatim report
शब्दशः अहवाल

vernacular
देशी भाषा (स्त्री.)

version
१ अर्थौकल (स्त्री.) २ रुपांतर (न.)

verso
डावे पृष्ठ (न.), पार्श्व पृष्ठ, समपृष्ठ (न.)

vertical file
उभी फाईल

vesting of powers
अधिकारांचे प्रत्यायोजन

vicesimo
twentymo

vicesimo-quarto
twenty fourmo

viewer
hand viewer

village library
ग्राम ग्रंथालय

visible index
दृश्य निर्देशसूची

visitor's book
अभ्यागत वही

visual aids
दृक् साधने (न.अ.व.)

vocabulary
शब्दसंग्रह (पु.)

volume
१ ग्रंथ (पु.) २ खंड (पु.)

volume facet
खंड पैलू

volume number
खंडांक (पु.)

voluminous author
बहुग्रंथ लेखक

VPP
(short for value payable post) मूल्यदेय डाक

waiting list
प्रतीक्षा यादी

want list
desiderata

watermark
जलचिन्ह (न.)

weeding
काढून टाकणे (न.), निंदणी (स्त्री.) (also negative seletion)

weekly
साप्ताहिक (न.) annual

white paper
श्वेतपत्रिका (स्त्री.) handbook

who's who
व्यक्तिपरिचय कोश

wicket gate
फिरते द्वार

withdrawals register
रद्दबादल नोंदवही

wood cut
काष्ठ ठसा

wood engraving
काष्ठकोरण (न.)

woodpulp
काष्ठ लगदा (पु.), लाकूड लगदा (पु.)

word by word arrangement
शब्दानुसारी क्रमरचना (also nothing before something system)

work
कृति (स्त्री.)

work load
कार्यभार (पु.)

work manual
procedure manual

work number
कृति अंक

work responsibility schedule
सोपवलेल्या कामाची यादी

work slip
cataloguer's slip

work space
कामकाजाची जागा

works
साहित्य (न.)

world bibliography
universal bibliography

wove paper
जालांक कागद, जालांक पेपर, वोव्ह कागद, वोव्ह पेपर

wrap case
वेष्टन पेटी

wrapper
आवरण (न.), वेष्टन (न.)

write off
निर्लेखित करणे

writer
author

xerograph
xerox copy

xerography
शुष्कछायामुद्रण तंत्र (न.), झेरोग्राफी तंत्र (न.)

xerox copy
शुष्कछायामुद्रण प्रत, झेरॉक्स प्रत, शुष्कछायाचित्र (न.) (also xerograph)

xerox machine
शुष्कछायामुद्रण यंत्र, झेरॉक्स यंत्र

xylographic book
block book

year book
सांवत्सरिक (न.), वार्षिक (न.)

year of publication
प्रकाशन वर्ष (also date of publication)

zincography
जस्तचित्रांकन (न.)

zonal analysis
परिमंडल विश्लेषण

zone
परिमंडल (न.)