धातूशास्त्र

Home » धातूशास्त्र

धातूशास्त्र

All | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
There are currently 6418 names in this directory
aaqueous electrolysis
जलीय विद्युतापघटन

aaqueous solution
जलीय द्रावण

aareal measurement
क्षेत्रीय माप

aarsenical copper
आर्सेनिकल तांबे

aartificial sand
कृत्रिम वाळू

aatomic absorption coefficient
आण्विक अवशोषण गुणांक

aatomiser test
सूक्ष्मकणित्र चाचणी

aberration
विपथन (न.)

abnormal grain growth
अपसामान्य कणवृद्धि

abradability
अपघर्षणक्षमता (स्त्री.)

abrasion
अपघर्षण (न.), झीज (स्त्री.)

abrasion resistant steel
अपघर्षणरोधी पोलाद

AI
(symbol for aluminium) ऍल्युमिनिअम (न.) (सं. Al)

air director
वात निर्देशक

air entrainment
वात प्रवेश

air filter
वात गाळणी

air furnace
वातभट्टी (स्त्री.)

air hardening
वात कठिणीकरण (न.)

air hoist
वात उच्चालक

air infiltrator
वात अंतःप्रवेशक

air lancing
वात प्रक्षेपण

air lift
वात उत्थापक

air quenching
वात द्रुतशीतन

air rammer
वात ठोकणी

air register
वात झडप

air setting
वात दृढन, वात दृढता

air setting moulding
वातजन्य दृढीभवन

airless blast cleaning
वातहीन झोत स्वच्छन

airless spray painting
वातविहीन रंगतुषारण

Airy stress function
एअरी प्रतिबल फल

Alcad sheet
ऍल्युमिनिअम आवृत पत्रा

Alclad
ऍल्युमिनिअम आवृत

alignment
संरेखन (न.)

alignment spacer
(Al-casting method) संरेखन अंतरक

aliquot
अशेषभाजक (पु.)

alizarin yellow
अलझॅरिन पिवळा, तांबूस पिवळा

alkali
Chem. अल्क (पु.)

alkalimetry
अल्कमिति (स्त्री.)

alkaline
अल्कधर्मी

alkaline cleaning
अल्की स्वच्छन

alkaline earths
अल्कधर्मी माती

alkaline electroless plating
अल्कीय विद्युतविहीन लेपन

alkyd resins
अल्काइड राळ

all core mould
सर्वक्रोड साचा

all weld metal test specimen
पूर्ण सांधण धातूचा चाचणी नमुना

Allen cone
ऍलन शंकु

alligatoring
नक्रवत दोष (पु.)(रंग)

allotropic transformation
बहुरुपी परिवर्तन

allotropy
बहुरुपता (स्त्री.), अनेकरुपता (स्त्री.)

allowable stress
अनुज्ञेय प्रतिबल

allowance in pattern
आकृतिबंध माया

allowed energy zones
अनुमत ऊर्जा कटिबंध

alloy
मिश्रधातु (पु.)

alloy cast iron
मिश्र बीड

alloy diagram
मिश्रधातु आकृति

alloy steel
मिश्र पोलाद

Almen gage
आल्मेन प्रमापी

alpha brass
आल्फा पितळ

alpha iron
आल्फा लोह

alum
तुरटी (स्त्री.)

alumilite process
ऍल्युमिलाइट प्रक्रिया

aluminium
(symbol Al) ऍल्युमिनिअम (न.)

aluminized coating
ऍल्युमिनिअम लेपन, ऍल्युमिनिकरण (न.) (also aluminizing)

amalgam
Chem. पारदसंमिश्र (न.)

amalgamation
पारदसंमिश्रण (न.)

ambient air
परिवेशी वात

ambrac
ऍम्बरॅक मिश्रधातु (पु.)

amgnetic crack detector
चुंबकीय तडा अन्वेषी

ammonia cracker
अमोनिआ विघटक (also ammonia dissociator)

ammonium salt
अमोनिअम क्षार

amorphous
अस्फटिक-, अस्फटिकी

amorphous precipitate
अस्फटिकी अवक्षेप

amphoteric
उभयधर्मी

amphoteric ion
उभयधर्मी आयन

amphoteric oxide
उभयधर्मी ऑक्साइड

anaaerobes
विनॉक्सि जीव (पु.अ.व.) (also anaerobic bacteria)

anaerobic
विनॉक्सि-

anaerobic bacteria
anaerobes

analysis of rolling
लाटण विश्लेषण

analytical balance
विश्लेषणात्मक तराजू

analytical factor
विश्लेषणात्मक घटक

analytical indexing
विश्लेषणात्मक निर्देशांकन

anchor
स्थिरक (पु.)

Andrade analysis of creep
ँन्ड्रेड विसर्पण विश्लेषण

anelastic behaviour
विषम प्रत्यास्थ वर्तन

anelasticity
विषम प्रत्यास्थता (स्त्री.)

aneroid chamber
निर्द्रव कक्ष

angle of bevel
तिर्यक कोन (also bevel angle)

angle of bite
पकड कोन (also angle of nip)

angle of contact
स्पर्श कोन

angle of nip
angle of bite

angle of repose (sand)
स्थैर्य कोन

angle sleeker
चिक्कणक (पु.)

Angstrom unit
ँगस्ट्रॉम एकक

angular shear
कोनीय कर्तन

anhydrous
निर्जल

anhydrous ammonia
निर्जल अमोनिआ

aniline point
ऍनिलीन बिंदु

anion
ऍनायन (पु.)

anion exchanger
ऍनायन विनिमयक

anisotropic phase
विषमदिशिक प्रावस्था

anisotropy
विषमदिशिकता (स्त्री.)

annealing
अनुशीतन (न.)

annealing texture
अनुशीतन पोत

annealing twin
अनुशीतन यमल

anode
ऍनोड (पु.)

anode bag
ऍनोड बॅग

anode cleaning
ऍनोडी स्वच्छन (also reverse current cleaning)

anode copper
ऍनोड तांबे

anode corrosion efficiency
ऍनोड संरक्षण कार्यक्षमता

anode lead
ऍनोड प्रवेशी तार

anode mud
ऍनोड गाळ

anode polarisation
ऍनोड धुवण

anode shield
ऍनोड परिरक्षक

anodic coating
ऍनोडी लेपन

anodic depolariser
ऍनोडी विधुवक

anodic proteciton
ऍनोडसिद्ध रक्षण

anodic reaction
ऍनोड अभिक्रिया

anodic replica
ऍनोडी प्रतिकृति

anodic replica
ऍनोडी प्रतिकृति

anodizing
ऍनोडीकरण (न.)

anodizing of aluminium
ऍल्युमिनिअमचे ऍनोडीकरण

anolyte
ऍनोलाइट (न.) ऍनोड अपघट्य (न.)

anolyte layer
ऍनोलाइट स्तर

anomalous dispersion
असंगत विकिरण

anomalous scattering
असंगत प्रकीर्णन

anomalous transmission of X rays
क्ष किरणांचे असंगत पारेषण

anorthic
triclinic

anthracite
ँथासाइट (पु.)

anti-ferroelectricity
प्रतिलोहविद्युत (स्त्री.)

anti-ferromagnetic exchange
प्रतिलोहचुंबकीय विनिमय

antichils
मंदशीतके (न.अ.व.)

antifoaming agent
फेनरोधक (पु.)

antifreeze solution
गोठणरोधी द्रावण

antimonial lead
ँटिमनीयुक्त शिसे

antimony
ँटिमनी (न.)

antimony glance
ँटिमनी ग्लान्स

antinode
Acous. प्रतिनिस्पंद (पु.)

antioxidant
ऑक्सिडीकरण रोधक (पु.), प्रतिऑक्सिडीकारक (पु.)

antiparallel setting
प्रतिसमांतर योजन

antiphase boundary
(abbr. A.P.B.) प्रतिप्रावस्था सीमा

antiphase domain
प्रतिप्रावस्थिक अधिक्षेत्र

antipiping compound
नलिकादोष प्रतिबंधक संयुग

antipitting agent
गर्तन रोधक

antiscatter slit
प्रकीर्णरोधक फट

antiscuffing treatment
क्षतिरोधन उपचार

antisymmetric wave function
प्रतिसममित तरंग फल

apochromatic lens
अतिअवर्णी भिंग

apparent density
आभासी घनता

apparent porosity
आभासी सरंधता

approach distance
अभिगम अंतर

apron feeder
ऍप्रन संभरक

apron plate conveyor
संरक्षक पट्ट-वाहक

aqua-regia
Chem. आम्लराज (पु.)

arbitrary reference state
यादृच्छिक संदर्भ स्थिति

arbitration bar
test bar

arbor
आधारक (पु.)

arc
प्रज्योत (स्त्री.)

arc blow
प्रज्योत धमन

arc brazing
प्रज्योत पिझाळण

arc cutting
प्रज्योत कर्तन

arc furnace
प्रज्योत भट्टी

arc length
प्रज्योत लांबी

arc of contact
संपर्क चाप

arc oxygen cutting
प्रज्योत ऑक्सिजन कर्तन

arc plasma welding
प्रज्योत प्लाझ्मा सांधण

arc time
प्रज्योत काल

arc voltage
प्रज्योत व्होल्टता

arc welding
प्रज्योत सांधण

arch
कमान (स्त्री.)

arching in coal
कोळसा कमानीभवन

Argand diagram
आरगंड आकृति

argentometry
रजतमिति (स्त्री.)

argon arc welding
ऍरगॉन प्रज्योत सांधण

Armco iron
आर्मको लोह

aromatic emulsion cleaner
ऍरोमॅटिक पायस स्वच्छक

aromatic hydrocarbon
ऍरोमॅटिक हायड्रोकार्बन

arrest device
arrester

arrest point
अवरोध बिंदु

arrest quench test
द्रुतशीतन अवरोध चाचणी

arrested reaction
अवरुद्ध अभिक्रिया

arrester
अवरोधक (पु.), अवरोधी (पु.) (also arrestor or arrest device)

arrowhead defect
शराग्रदोष (पु.)

arsenical antimony
आर्सेनिकल ँटिमनी

artifact
सत्याभास (पु.)

artificial ageing
कृत्रिम कालप्रभावन

as cast structure
ओतस्थित संरचना

as welded
यथासंधित

asbestos
Min. ऍस्बेस्टॉस (न.)

ash
राख (स्त्री.), रक्षा (स्त्री.)

ash fusibility
राखेची गलनीयता

assay
निकषमूल्य (न.)

asstigmatism
अबिंदुता (स्त्री.)

asterism
तारासदृशता (स्त्री.)

Aston process
ऍस्टन प्रक्रिया

asymmetry of deformation
विरुपण असममिति

asymptotic Curie temperature
अनंतवर्ती क्युरी तापमान

athermal transformation
अनुष्मीय रुपांतरण

atmospheric exposure
वातावरणीय उभ्दासन

atmospheric riser
वातावरणी उन्मार्ग

atom
अणु (पु.)

atom position
अणु स्थान

atomci fuel
अणुइंधन (न.)

atomic
आण्विक, अण्वीय

atomic bombardment
अण्वीय अभिधाव

atomic bond
अणुबंध (पु.)

atomic energy
अणुउर्जा (स्त्री.)

atomic hydrogen welding
अणु हायड्रोजन सांधण

atomic percentage
आण्विक प्रतिशतता

atomic scattering factor
आण्विक प्रकीर्णन गुणक

atomic scattering factor curve
आण्विक प्रकीर्णन गुणक आलेख

atomic structure
अणु संरचना (स्त्री.)

atomic weighrt
अणुभार (पु.)

atomisation
कणीकरण (न.)

atomiser
सूक्ष्मकणित्र (न.)

atomising
कणीकरण (न.), कणन (न.)

atomistics
आण्विकी (स्त्री.)

attenuation
१ क्षीणन (न.) २ क्षीणता (स्त्री.)

attritious wear
संनिघर्षण झीज

Auger effect
ऑगर प्रभाव

auger mining
गिरमिट खाणकाम, ऑगर खाणकाम

ausforming
ऑस्फॉर्मीकरण (न.)

austempering
ऑस्टेंपरीकरण (न.)

austenite reversion
ऑस्टेनाइट प्रत्यावर्तन

austenitic cast iron
ऑस्टेनायटी बीड

austenitic stainless steel
ऑस्टेनायटी निष्कलंक पोलाद

austenitizing
ऑस्टेनायटीकरण (न.)

austenitizing temperature
ऑस्टेनायटीकरण तापमान

autocatalytic
स्वयं-उत्प्रेरित

autocatalytic reaction
स्वयं-उत्प्रेरित अभिक्रिया

autoclave
निपीडतापपात्र (न.), ऑटोक्लेव्ह (न.)

autoforge
स्वयंघडाई (स्त्री.)

autofrettage
स्वयंकुचन (न.), ऑटोफिटेज (न.) स्वयंघडाई (स्त्री.)

autogenous grinding
स्वजात प्रेषण

autogenous process
स्वजात प्रक्रिया

autogenous roasting
स्वजात भर्जन

automatic gas cutting
स्वयंचलित वायु कर्तन

automatic oxygen cutting
स्वयंचलित ऑक्सिजन कर्तन

automatic plating machine
स्वयंचलित लेपन यंत्र

automatic welding
स्वयंचलित सांधण

automation
स्वयंचलन (न.)

automotive
स्वयंचलित्र (न.)

auxiliary punch
साह्यकारी दाबक

auxilliary anode
साह्यकारी ऍनोड

auxochrome
वर्णवर्धक (पु.), वर्णवर्धी (पु.)

available lime
उपलब्ध चुना

avalanche effect
अवधाव परिणाम

average linear strain
सरासरी एकघाती विकृति

average reciprocal density
सरासरी व्यस्त घनता

average stress
सरासरी प्रतिबल

aviation mixture
विमान इंधन मिश्रण

Avogadro's number
ऍव्होगॅड्रोचा अंक

axial
अक्षीय

axial glide
अक्षीय घसरण

axial ratio
अक्षीय गुणोत्तर

axial relief
अक्षीय मुक्तांतर

axial roll adjustment
अक्षीय रुळ अनुयोजन

axial run out
अक्षीय बहिर्गमन

axial transformation
अक्षीय रुपांतरण

axis of a weld
सांध्याचा अक्ष

axle
अक्षल (पु.)

azimuth
दिगंश (पु.)

azimuthal quantum number
दिगंशी क्वांटम अंक

babbitt metal
बॅबिट धातु

back bead
पश्चमणि (पु.)

back draft
उलटा कोन (also reverse taper)

back fire
पश्च प्रज्वलन (न.)

back pass
पश्च स्तर

back reflection
प्रतिपरावर्तन (न.)

back scattering
पश्च प्रकीर्णन

back stay
कमान आधार

back step sequence
पश्च पद क्रम

back stress
उलट प्रतिबल, विरुद्ध प्रतिबल

back tension
विरुद्ध ताण, मागील ताण

back titration
पश्च अनुमापन

back weld
पश्च सांधा

backer
टेकू (पु.)

backfill
पश्च भराव (पु.)

backhand welding
पश्च सांधण (also backward welding)

backing
आधार (पु.)

backing board
आधार फलक

backing insulation
साह्यक निरोधन

backing pass
आधार स्तर

backing ring
आधार वलय

backing sand
आधार वाळू

backing strip
आधार पट्टी (also backing strap)

backing weld
आधार सांधा

backlash
विगति (स्त्री.)

backup
आधार (पु.)

backup ring
आधार वलय

backup roll
आधार रुळ

backward extrusion
पश्च दाबसारण

backward spinning
पश्चग फिरकी घडण

backward welding
backhand welding

bacterial
जीवाणु-, जीवाणुसंबंधी

bacterial leaching
जीवाणु उद्विलयन

bad section
सदोष छेद

baddeleyite
बॅडिलिआइट (न.)

baffe plate
अडथळा पट्टी

bagasse
चिपाड (न.)

baghouse
गाळण पिशवी घर (न.)

bail
बेल (स्त्री.)

bainitic hardening
बेनाइटी कठिणीकरण

baking
भर्जन (न.)

baking temperature
भर्जन तापमान

balanced blast
संतुलित झोत

balanced core
संतुलित क्रोड, संतुलित गाभा

balanced draught
संतुलित प्रवात (also balkanced draft)

balanced filter
संतुलित गाळणी

balancing method
संतुलन पद्धति

bald headed fracture
खल्वाट भंग

ball clay
कुंभार माती

ball mandrel
गोलक आधारदंड

ball mill
गोलक निर्माणी, गोलक गिरणी

ball mill consumption
१ गोलक गिरणीचा वापर २ गोलक गिरणीची झीज

band saw
पट्टी करवत

band theory
पट्ट सिद्धांत

banded constituents
पट्टित घटक

banded structure
पट्टित संरचना

banding
पट्टन (न.)

banking the cupola
क्यूपोला तप्त ठेवणे

bar
गज (पु.), कांब (स्त्री.), शीग (स्त्री.)

bar folder
दुमड्या (पु.)

bar pusher
ढकल्या दंड

Bardoni peak
बारडोनी शिखर

bare electrode
अनावृत इलेक्टोड

bare metal arc welding
अनावृत धातुप्रज्योत सांधण

bark
(a defect) वल्क दोष (पु.)

barn
(a nuclear term; used as a unit in describing the cross section of a nucleus) बार्न (पु.) )(१ बार्न १० (-)२४ सें.मी.२)

barrel cleaning
पिंप स्वच्छन

barrel finishing
shine rolling

barrel furnace
पिंप भट्टी

barrel roll
पिंपाकृति लाटणी

basal plane
आधार समतल

base
१ आधार (पु.) २ Chem. आम्लारि (पु.)

base box
तळपेटी (स्त्री.)

base bullion
अपरिष्कृत बुलीयन

base exchange
आम्लारि विनिमय

base metal
हीन धातु, मुळ धातु

base potential
नीच विभव

basic brick
अल्कधर्मी वीट

basic oxide
आम्लारि ऑक्साइड

basic pig
आम्लारि अशुद्ध लोह

basic refractories
आम्लारि उत्तापसह सामग्री

basic slag
आम्लारि धातुमळी

basic smoke
आम्लारि धूर

basic structure
आधारभूत संरचना

basicity series
आम्लारिधर्मता श्रेणी

batch furnace
असंतत भट्टी (also intermittent furnace)

batten
रीफ (स्त्री.)

batter
उतारकोन (पु.), चढावकोन (पु.)

battery plate
बॅटरी पट्टी

Bauer-Vogel process
बॉएर-व्होगेल प्रक्रिया

Baum jig
बाऊम धावक (also Baum washer)

Bauschinger effect
बॉसिंजर परिणाम

bauxite
Min. बॉक्साइट (पु.)

bay
गाळा(पु.)

bay bettery wax
कायफळ मेण

Bayer process
बायर प्रक्रिया

bead
मणि (पु.)

bead tool
मणि अवजार

bead weld
मणि सांधा

beaded flange
मणिमय विस्फार

beaded roll
गोटयुक्त लाटणी

beading
गोट घालणे (न.)

beam
१ शलाका (स्त्री.) (as in direct beam दिष्ट शलाका) २ तुळई (स्त्री.) (as in H beam H तुळई; I beam I तुळई)

beam and sling
दंड व दोर

beam pass
तुळई खाच

bearing babbitt metal
धारक बॅबिट धातु

bearing material
धारक पदार्थ

bearing metals
धारक धातू (पु.अ.व.)

Beckmann thermometer
बेकमन तापमापी

bed charge
तळभरण (न.), आदिभरण (न.)

bed height
संस्तर उंची

bedded in mould
जमिनीतील साचा

bedding
संस्तरण (न.)

beehive coke
कोशमय कोक

bell
घंटा (स्त्री.)

bell and cone arrangement
घंटा व शंकु व्यवस्था

bell furnace
घंटा भट्टी

bell metal
घंटा धातु

bellows
भाता (पु.)

belt conveyor
पट्टा वाहक

belt grinding
पट्टा पेषण

belt wrapper
पट्टा परिवेष्टन

bench moulder
बेंच साचेकार

bend allowance
नमन माया

bend angle
नमन कोन

bend cone
नमन शंकु

bend radius
नमन त्रिज्या

bend tangent
नमन स्पर्शरेषा

bend test
नमन चाचणी

Bendelari jig
बेंडेलर जिग

bending method
नमन पद्धति

benefication
अभिशोधन (न.)

Bengough Stuart process
बेंगॉग स्टुअर्ट प्रक्रिया

bent crystal monochromator
वक्रस्फटिक एकवर्णक

bentonite
बेंटोनाइट (स्त्री.) (एक प्रकारची माती)

Berg Barrett arrangement
बर्ग बॅरेट व्यवस्था

BErnoulli equation
बन्युले समीकरण

Bessemer converter
बेसेमर रुपांतरित्र

Bessemer process
बेसेमर प्रक्रिया

beta brass
बीटा पितळ

beta iron
बीटा लोह

beta ray gauge
बीटा किरण प्रमापी

beta rays
बीटा किरण

Bett's electrolytic process
बेटची विद्युत अपघटनी प्रक्रिया

bevel
तिर्यक

bevel angle
angle of bevel

bevel coining
अनुयोजी मुद्रारुपण

bevelling
तिर्यकीकरण (न.)

BHN
(abbr. of Brinell hardness number) बिक्राक (बिनेल काठिण्य क्रमांक)

biaxial stress
द्विअक्षीय प्रतिबल

biaxiality
द्वि-अक्षीयता (स्त्री.)

billet
बिलेट (स्त्री.), लगड (स्त्री.)

billet conditioning
लगड संस्करण

billet heating temperature
लगड तापन तापमान

billet mill
बिलेट मिल, लगड निर्माणी

bimetal
द्विधातु (पु.)

bimetal
द्विधात्वीय

bimetallic corrosion
द्विधात्वीय संक्षरण, द्विधात्वीय संक्षारण

bimetallic rolling
द्विधातु लाटण

bimetallic wire
द्विधातु तार

bin and feeder system
धानी व संभरक व्यवस्था

binary alloy
द्विघटकी मिश्रधातु

binary phase diagram
द्विवर्णी प्रावस्था आकृति

binder
बंधक (पु.)

biogas
जैव वायु (पु.)

bipolar anode
द्विधुवी ऍनोड

bipolar electrode
द्विधुवी इलेक्ट्रोड

bipolar field
द्विधुवीय क्षेत्र

birefringence
द्विवक्रीभवन (न.)

biscuit firing
Ceramics अर्धभर्जन (न.) (also biscuiting)

bismuth
बिस्मथ (न.)

bismuth glance
बिस्मथ ग्लान्स, बिस्मथिनाइट (न.) (also bismuthinite)

bisque
Enamelling कच्चे काचलेपन (न.)

bitty
Painting कणीदार (रंग)

bituminous coal
बिट्यूमेनी कोळसा

black annealing
कृष्ण अनुशीतन

black body condition
कृष्णिक स्थिति

black copper
काळे तांबे

black finishing
कृष्णीकरण (न.)

black heart
कृष्णच्छेदी

black lignite
काळे लिग्नाइट

black pickle
कृष्ण आम्लमार्जनी

black sand
काळी वाळू

black speck
Enamelling काळा ठिपका

blackening
कृष्णन (न.)

blacking
ग्राफाइट लेपन (न.)

blacksmith welding
forge welding

blade mixer
पाते मिश्रणी

Blake crusher
ब्लेक भरडणी

blank
१ (संस्कारपूर्व) पत्रा (पु.) २ (संस्कारपूर्व) ठोकळा (पु.) ३ (संस्कारपूर्व) तुकडा (पु.)

blank experiment
चाचणी प्रयोग

blank holder
पत्रा पकड, ब्लँक होल्डर

blank nitriding
रिक्त नायट्रायडीकरण

blank reciprocal lattice
रिक्त व्यस्त जालक

blanking die
कर्तक रुपद

blast cleaning
झोत स्वच्छन

blast furnace
झोतभट्टी (स्त्री.)

blast furnace burden
झोतभट्टी प्रभार

blast furnace charging
झोतभट्टी प्रभारण

blast furnace chemical reaction
झोतभट्टी रासायनिक अभिक्रिया

blast furnace stack
झोतभट्टीचा मध्यभाग

blast gate
झोत द्वार

blast saturation temperature
झोत संपृक्ति तापमान

bleaching
विरंजन (न.)

bleed bands
स्त्रावपट्ट (पु.अ.व.)

bleeder
स्त्रावी (पु.)

bleeder valve
स्त्रावी झडप

bleeding
स्त्रवण (न.)

blending
संमिश्रण (न.)

blending of sand
वाळू जल संमिश्रण (also tempering of sand)

blind hole
बंद छिद्र

blind pores
प्रच्छन्न रंधे (न.अ.व.)

blind riser
अदृश्य उन्मार्ग, प्रच्छन्न उन्मार्ग

blinding
छिद्रे बुजणे (न.), छिद्ररोधन (न.)

blister
Enamelling पुळी (स्त्री.)

blister copper
पुळीदार तांबे

blister steel
पुळीदार पोलाद

blistering
Painting पुळीभवन (न.)

blisterous
पुळीदार

bloating
आफुल्लन (न.)

block brazing
गट झाळकाम

block moulding
गट साचेकाम

block sequence
(in welding) ठोकळ्यांचा क्रम

blocking
ठोकळा घडाई (स्त्री.)

bloom
१ (metal work) ब्लूम (पु.) २ (painting) फुलोरा (पु.)

bloom defects
ब्लूम दोष (पु.अ.व.)

bloom reheating
ब्लूम पुनस्तापन

blooming mill
ब्लूम निर्माणी

blotter
शोषक (पु.)

blow
फुंकणे (न.), धमन (न.)

blow hole
वातछिद्र (न.)

blow plate
धमन पट्ट

blowdown control
अवधमन नियंत्रण

blower
भाता (पु.), धमनित्र (न.)

blowing in
प्रज्वलित करणे, पेटवणे (न.)

blowing out
(भट्टी) विझवणे (न.), (भट्टी) मालवणे (न.)

blowpipe
फुंकणी (स्त्री.)

blue annealing
नील अनुशीतन

blue brittleness
नील क्षणभंगुरता

blue water gas
नील जलवायु

blueing
नीलन (न.)

blueprint
नीलप्रत (स्त्री.)

blunting
बोथटीकरण (न.)

blushing
दुधाळणे (न.) (लाख रोगण)

board drop hammer
फलक संपाती घण

board mould machine
फलक साचेकाम यंत्र

boart
bort

bob
(buffing) बॉब (पु.)

bod
bott

bod stick
bott stick

body centered cubic structure
कार्यकेंद्रित घनसंरचना

bog iron ore
दलदली लोहधातुक

Bohr model
बोर प्रतिकृति

Bohr radius
बोर त्रिज्या

Bohr theory
बोर सिद्धांत

boilings
Enamelling उकळपुळ्या (स्त्री.अ.व.)

bolster
बैठक (स्त्री.), टेकण (न.)

bomb calorimeter
बॉम्ब ऊष्मामापी, बॉम्ब कॅलरीमापी

bond
बंध (पु.)

bond strength
बंध सामर्थ्य

bonding
१ बंधन (न.) २ बंधन पद्धति (स्त्री.)

bonding
बंधक-

bonding clay
बंधक मृत्तिका, बंधक माती

bone ash
अस्थि भस्म

book mould
पुस्तक साचा

Borrmann effect
बोरमन प्रभाव

bort
हिरकणी (स्त्री.) (also boart)

Bosch process
वॉश प्रक्रिया

bosh
बॉश (पु.), झोतभट्टीचा अधोभाग (पु.)

boss
उभार (पु.)

bott
बॉट (पु.) (also bod)

bott stick
बॉट शीग (also bod stick or tap hole plug stick)

bottled gas
बाटलीबंद वायु

bottom board
तल फलक

bottom gate
तल द्वार

bottom pour ladle
तलप्रवाही डावला

bottom pouring
तल ओतन

bottoming tap
तल तोटी

bound ejected electron state
उत्क्षेपित इलेक्ट्रॉन ऊर्जा अवस्था

boundary lubrication
सीमा वंगणक्रिया

boundary meridian
सीमा रेखांश

Bourdon tube
बूर्डान नळी

bowing
बाक येणे (न.)

bowl classifier
द्रोण वर्गीकरण यंत्र

box annealing
पेटी अनुशीतन (also pot annealing)

box pass
पेटी खाच

Bradford breaker
बॅडफोर्ड भंजक

Bragg angle
बॅगचा कोन

Bragg arrangement
बॅग व्यवस्था

Bragg law modification
बॅगच्या नियमाची सुधारणा

Bragg spectrometer
बॅगचा वर्णपंक्तिमापी

Bragg's law
बॅगचा नियम

branch gate
शाखा द्वार

branching
शाखन (न.)

brass
पितळ (न.)

brass dezincification
पितळ वि-जस्तन

Bravais lattice
बाव्हे जालक

braze
झाळणे, पिझाळणे

brazeability
झाळणक्षमता (स्त्री.)

brazed joint
झळित जोड

brazed structure
झाळित संरचना

brazing
झाळकाम (न.) (also braze welding)

break
Painting वियोजन (न.)

breakaway corrosion
निपाती संक्षारण

breakdown pass
क्षयन गमनिका

breakdown potential
critical pitting potential

breakdown sequence
क्षय क्रम

breaker
भंजक (पु.)

breaking stress
भंजन प्रतिबल

breeching
धूम्रवाहिका (स्त्री.)

Breit-Dirac recoil factor
बेट डायरॅक प्रतिक्षेप गुणक

bridging
सेतूभवन (न.)

Bridgman method
बिजमन पद्धति

bright annealing
उज्ज्वल अनुशीतन

bright dipping
उज्ज्वल निमज्जन

bright field illumination
उज्ज्वल क्षेत्र दीपन (also verticle illumination)

bright plate
उज्ज्वल लेप

bright range
उज्ज्वल कक्षा

brightener
उज्ज्वलक (पु.)

brine
लवणजल (न.)

brine corrosion
लवणजल संक्षारण

brine quenching
लवणजल द्रुतशीलन

Brinell hardness
बिनेल काठिण्य

Brinell hardness number
(abbr. BHN) बिनेल काठिण्य क्रमांक (बिकाक्र)

brinelling
बिनलेन (न.)

briquette
इष्टका (स्त्री.), छोटी वीट (स्त्री.)

briquetting
इष्टकाकरण (न.)

brittle coating
ठिसूळ लेप

brittle fracture
ठिसूळ भंग

brittle material
ठिसूळ पदार्थ

brittle transition range
ठिसूळ संक्रमण व्याप्ति, भंगूर संक्रमण व्याप्ति

brittle transition temperature
भंगूर संक्रमण तापमान

brittleness
ठिसूळपणा (पु.), भंगुरता (स्त्री.)

broaching
पोखरण (न.)

Brodie's reagent
बॉडी अभिकारक

bromatometry
बोमॅटमिति (स्त्री.)

bronze
कासे (न.), बँआझ (न.)

bronze metal
gun metal

brown coal
भुरा कोळसा

brucite
बुसाइट (न.)

brush plating
बश लेपन

bubble alumina
बुद्बुद दोष (पु.)

bucket elevator
बादली उद्वाहक

buckle
क्षत दोष (पु.) (also pull down)

buckling
बाक (पु.)

Bucky diaphragm
बकी सच्छिद्र पटल, बकी सच्छिद्र पडदा

Buerger circuit
बर्जर परिपथ

Buerger equi-inclination method
बर्जर समकलन पद्धति

Buerger precession camera
बर्जर परांचन कॅमेरा

Buerger single crystal diffractometer
बर्जरचा एकल स्फटिक विवर्तनमापी

Buerger's vector
बर्जरचा सदिश

buff
उजाळा देणे

buffer
प्रत्यारोधी (पु.), बफर (पु.)

buffer action
बफर क्रिया

buffer mixture
बफर मिश्रण

buffer solution
बफर द्रावण

buffing
उजाळण (न.)

buffing wheel
उजाळण चक्र (also buff section)

build up
वर्धन (न.)

build up sequence
१ वर्धन क्रम २ धातुभरण क्रम

builders
(अल्कधर्मी) स्वच्छक (न.अ.व.) (alkaline cleaning)

built up edge
वर्धित कडा

bulbing punch
फुगाकारी दाबक, फुगाकारी पंच

bulk modulus
घनफळ मापांक

bulk-floatation
पुंजप्लवन (न.), पुंजतरण (न.)

bull block
कुंडलक खंड, कुंडलक ठोकळा

bull head
वृषभ शीर्ष

bull ladle
मोठा डावला

bumper
१ आगातसाही (पु.) २ आघातदाबी (पु.)

bumping
आघातन (न.)

bung
भट्टी छत (न.)

burden
प्रभार (पु.)

burette
ब्यूरेट (स्त्री.), मोजनळी (स्त्री.)

burned ammonia atmosphere
दग्ध अमोनिया वातावरण

burned sand
भर्जित वाळू

burner
ज्वालक (पु.)

burner port
ज्वालक द्वार

burning
ज्वलन (न.)

burning off
अति-ऑक्सिडीभवन (न.)

burning on
(in foundry) ज्वलन सांधण (न.)

burnishing
चकाकी आणणे (न.)

burnishing balls
चकाकी गोलक (पु.अ.व.)

burnt deposit
ज्वलित निक्षेप

burst
स्फोट दोष (पु.)

bursting
स्फोटन (न.)

bursting
स्फोटकारी

bursting disc
स्फोटरोधी तबकडी

bus bar
बसबार (पु.), महावाही (पु.)

bush pattern
झुडुप फर्मा

bushing
अस्तर नलिका (स्त्री.)

buster
रुपद युग्म (न.)

butler finish
मंद चकाकी

butt joint
कड सांधा

butt rammer
कड ठोकणी

butt tear
समंत विदारणदोष

butt weld
कड सांधा

butt welding
कड सांधण, समंत सांधण

butterfly method
बिंब पद्धति

butterfly pass
पतंग गमनिका

buttering
सांधा लिंपण (न.)

button
बटण (न.)

by-product
उपौत्पादन (न.), सहौत्पादन (न.)

by-product coke
सहौत्पादित कोक

C curve
time Temperature transformation curve

c process
कवच साचेकाम (also cronic process)

caesium
cesium

caking coal
केकनक्षम कोळसा

caking properties of coal
कोळशाचे केकन गुणधर्म (पु.अ.व.)

calcareous
कॅल्शिअमयुक्त, चुनखडीचा

calcareous scale
कॅल्शिअमयुक्त शल्क

calcining
आतंचन (न.)

calcium
कॅल्शिअम (न.)

calcium boride
कॅल्शिअम बोराइड

calcium carbide
कॅल्शिअम कार्बाइड

calcium silicon
कॅल्शिअम सिलिकॉन

calibrated absorber
अंशशोधित अवशोषक

calibration
१ अंशशोधन (न.) २ अंशांकन (न.)

calor gas
कॅलॉर वायु

calorie
कॅलरी (स्त्री.)

calorific intensity
ऊष्मीय तीव्रता

calorifier
ऊष्मक (न.)

calorimeter
कॅलरीमापी (पु.), ऊष्मामापी (पु.)

calorimetry
कॅलरीमिति (स्त्री.), ऊष्मामिति (स्त्री.)

calorizing
(ऍल्युमिनिअम) तापलेपन (न.)

cam piercing
गाम वेधन

cam press
गाम दाबयंत्र

camber
बाह्यगोलत्व (न.)

cambering
बाह्यगोलन (न.)

camera carriage
कॅमेरा गाडी

cannel coal
कॅनेल कोळसा

canning
हवाबंद करणे (न.)

cantilever anode
प्रबाहु ऍनोड

capacity
क्षमता (स्त्री.), धारकता (स्त्री.)

capacity lag
क्षमता पश्चता

capillary attraction
केशाकर्षण (न.) (also capillary action)

capillary condensation
केशाकर्षी संद्रवण

capillary pipe
केशनलिका (स्त्री.)

capped steel
आच्छादित पोलाद

capping
आच्छादन (न.)

captive foundry
बद्ध ओतशाळा

car bottom furnace
गाडी भट्टी

carat
कॅरट (न.)

carbanalyser
कार्ब-विश्लेषी (पु.)

carbide
कार्बाइड (न.)

carbide network
कार्बाइड जालक

carbide precipitation
कार्बाइड अवक्षेपण

carbometer
कार्बनमापी (पु.)

carbon
कार्बन (पु.)

carbon activity
कार्बन सक्रियता

carbon arc cutting
कार्बन प्रज्योत कर्तन

carbon arc lamp
कार्बन प्रज्योत दीप

carbon arc welding
कार्बन प्रज्योत संआधण

carbon black
काजळी (स्त्री.)

carbon concentration curve
कार्बन संहति आलेख (also carbon concentration profile)

carbon dioxide moulding process
कार्बन डायॉक्साइड साचेकाम पद्धति

carbon disulphide
कार्बन डायसल्फाइड

carbon electrode
कार्बन इलेक्ट्रोड

carbon electrode arc welding
कार्बन इलेक्ट्रोड प्रज्योत सांधण

carbon equivalent
कार्बन सममूल्य

carbon replica
कार्बन प्रतिकृति

carbon residue
कार्बन अवशेष

carbon restoration
कार्बन पुनःस्थापन

carbon shadowing
कार्बन छायाकरण

carbon spiral apparatus
कार्बन सर्पिल उपकरणसंच

carbon spot
कार्बन ठिपका

carbon steel
कार्बन पोलाद

carbonaceous dressing
कर्बयुक्त लेपन

carbonising
कार्बनीकरण (न.)

carbonising flame
कार्बनीकरण ज्योत

carbonitriding
कार्बाएनायट्रायडीकरण (न.) (नायकार्बिंग) (also called nicarbing)

carbonyl iron
कार्बाएनिल लोह

carbonyl powder
कार्बाएनिल चूर्ण

carbonyl process
कार्बाएनिल प्रक्रिया

carborundum sand
कार्बाएरंडम वाळू

carburetor water gas
कार्बुरित्र जलवायु

carburetting
कर्बमिश्रण (न.)

carburising
कार्बनभरण (न.), कार्बुरीकरण (न.)

carburising flame
कार्बनभरण ज्योत, कार्बुरीकरण ज्योत

Caro's acid
कॅरो आम्ल

carrier concentration
वाही तीव्रता, वाहक तीव्रता

carrier gases
संवाहक वायू (पु.अ.व.)

carrier mobility
वाही चलनशीलता, वाहक चलनशीलता

cartridge brass
काडतूस पितळ

cascade pickling
सोपानी आम्लमार्जन

cascade sequence
सोपानी क्रम

cascading
सोपानन (न.)

case
कवच (न.)

case carburising
कवच कार्बुरीकरण

case depth
कवच जाडी

case hardening
कवच कठिणीकरण

cast alloy
ओतीव मिश्रधातु

cast brass
ओतीव पितळ

cast component
ओतीव घटक

cast iron
बीड (न.) acicular cast iron सूचिवत बीड alloy cast iron मिश्र बीड chilled cast iron शीघ ओतीव लोखंड, अभिशीतीत लोखंड gray cast iron काळे बीड malleable cast iron कमी ठिसूळ बीड, उष्णोपचारित कमी ठिसूळ बीड mottle cast iron काळे पांढरे मिश्र बीड wear resisting

cast iron classification
बीड वर्गीकरण

cast iron shot
बीड गोळी, बीड छर्रा

cast metal
ओतीव धातु

cast steel shot
ओतीव पोलाद गोळी, ओतीव पोलाद छर्रा

castability
ओतकामक्षमता (स्त्री.)

castable
ओतनीय, ओतप्रवण

castable refractories
ओतप्रवण उत्तापसहसामग्री

casting
ओतकाम (न.), ओतन (न.)

casting alloy
ओतकाम मिश्रधातु

casting design
ओतकाम संकल्पन

casting pit
ओतकाम गाळा

casting strain
ओतकाम विकृति

casting stress
ओतकाम प्रतिबल

casting texture
ओतकाम पोत

casting yield
ओतकाम उपलब्धि

catalysis
उत्प्रेरण प्रक्रिया (स्त्री.)

catalyst
उत्प्रेरक (पु.)

catenary furnace
कॅटनरी भट्टी  (also free loop furnace)

cathode
कॅथोड (पु.), ऋऋणाग्र (न.)

cathode copper
कॅथोड तांबे

cathode deposit
कॅथोड निक्षेप

cathode efficiency
कॅथोड कार्यक्षमता

cathode lead
कॅथोड प्रवेशी तार

cathode luminescence
ऋऋणाग्र अनुदीप्ति, कॅथोड अनुदीप्ति

cathode reaction
कॅथोड अभिक्रिया

cathodic inhibitor
कॅथोड निरोधक

cathodic protection
कॅथोडी संरक्षण

cathodic reactant
कॅथोडी अभिक्रियाकारी

cathodic sputtering
कॅथोडी कणरंजन

cathodoluminescence
कॅथोडी अनुदीप्ति (स्त्री.)

catholyte
कॅथोड अपघट्य (न.), कॅथोलाइट (न.)

cation
कटायन (न.)

cation exchanger
कटायन विनिमयक

cauliflower growth
गुल्म वृद्धि

caustic cracking
दाहजन्य भंजन, दाहजन्य तडकणे

caustic dip
कॉस्टिक निमज्जन, दाहक निमज्जन

caustic embrittlement
दाहजन्य ठिसुळीकरण, दाहजन्य भंगुरीकरण

caustic magnesite
दाहजन्य मॅग्नेसाइट

cavitation
गृहिकाकरण (न.), कोटरण (न.)

cavitation damage
गृहिकाकरण क्षति

cavitation damage
गृहिकाकरण क्षति

cavitation erosion
गृहिकी झीज

cavitation of dies
रुपद कोटरण

cavity
गृहिका (स्त्री.)

cell
१ सेल (पु.), घट (पु.) २ कोश (पु.)

cell feed
घट संभरण

cellosolve
Plastics सेलोसॉल्व (न.)

cellular crystal
कोशमय स्फटिक

cellular structure
कोशमय संरचना

cellulose
Chem. सेल्युलोज (न.)

cement binder
सिमेंट बंधक

cement moulding
सिमेंट साचेकाम

cement sand
सिमेंटयुक्त वाळू

cementation
१ संधानन (न.) २ सिमेंटीकरण (न.)

cementation process
सिमेंटीकरण प्रक्रिया

cemented carbide
सिमेंटित कार्बाइड

cementite
सिमेंटाइट (न.)

cementite network
सिमेंटाइट जालक

centering
केंद्रण (न.)

centrifugal casting
अपकेंद्री ओतकाम, केंद्री ओतन

centrifugal classification
अपकेंद्री वर्गीकरण

centrifugal pump
अपकेंद्री पंप

centrifuging
अपकेंद्रण (न.)

centring cone
केंद्रण शंकु

centroid
मध्यगा संपात (पु.)

centrosymmetrical
केंद्रसममित

ceramal
सिरॅमल (न.)

ceramic moulding
सिरॅमिक साचेकाम (also ceramicast)

ceramic shell mould
सिरॅमिक कवची साचा

ceramics
सिरॅमिकी (स्त्री.), सिरॅमिकशास्त्र (न.)

cereal binder
पिष्ट बंधक

cerimetry
सिरिअममिति (स्त्री.)

cerium
सिरिअम (न.)

cerium alloy
सिरिअम मिश्रधातु

cermet
सिरधातु (पु.) (सिरॅमिक + धातु)

cesium
(element) सिझिअम (न.) (also caesium)

cesium chloride structure
सिझिअम क्लोराइड संरचना

chain grate
शंऋखला जालक

chain reaction
शृंखला अभिक्रिया

chainomatic balance
शंऋखलायुक्त तराजू

chalcocite
कॅल्कोसाइट (न.) (खनिज)

chalcogenides
कॅल्कोजेनाइड संयुगे (न.अ.व.)

chalk test
खडू चाचणी

chalking
पिठूळणे (न.)

Chalkley equation
चॉकले समीकरण

chamber drier
कक्ष शुष्कक

chamber furnace
कक्ष भट्टी

chamfer
तिरफ (स्त्री.)

chamfering
तिरफ मारणे (न.)

chamotte mould
शामोत साचा

channel
१ काटकोनी पन्हळ (पु.) २ प्रणाल (पु.), पन्हळ (पु.)

channelling in gas producer
वायुनिर्माणीमधील प्रणालन

chaplet
क्रोड आधार (पु.)

characteristic line
विशिष्ट रेषा

characteristic spectrum
विशिष्ट वर्णपंक्ति

charcoal base atmosphere
लोणारी कोळसानिर्मित वातावरण

charge
भरण (न.), भार (पु.)

charge bucket
भारवाही बादली

charge density
भार घनता

charge neutrality
भारप्रभाव शून्यता

charging sheet
प्रभारण तक्ता

Charpy impact test
चार्पी आघात चाचणी

Charpy vee notch
चार्पी V खाच (स्त्री.)

chase
विखाच (स्त्री.) (विशिष्ट खाच)

chaser
विखाचणी (स्त्री.)

check
मधली पेटी (स्त्री.)

checker
(also chequer) जाळीदार रचना (स्त्री.), जालचिति (स्त्री.)

checker brick
जाळीदार वीट

cheek
(a defect) गाल (पु.), (दोष)

cheesy
चीझवत, पनीरवत

chemcial thinning
रासायनिक विरलन

chemical analysis
रासायनिक विश्लेषण

chemical bond
रासायनिक बंध

chemical brightening
रासायनिक उज्ज्वलन

chemical composition
रासायनिक घटन

chemical compound
रासायनिक संयुग

chemical conversion coating
रासायनिक रुपांतरण लेपन

chemical polishing
रासायनिक उजाळण

chemical potential
रासायनिक विभव

chemical treatment
रासायनिक संस्करण

chemical vapour plating
gas plating

chemisorption
रासायनिक अधिशोषण (न.)

chequer
checker

chi-carbide
काय-कार्बाइड (न.)

chill coating
शीघ शीतक लेपन

chill coil
शीघ शीतक कुंडल

chill mould
शीघ शीतक साचा

chill nail
शीघ शीतक कील

chill ring
शीघ शीतक वलय

chill time
शीघ शीतन काल

chilled cast iron
शीघ शीतित बीड, अभिशीतित बीड

chilled crystal
शीघ शीतित स्फटिक

chilled shot
शीघ शीतक गोळी

chilling
शीघ शीतन (न.)

chilling power
शीघ शीतन शक्ति

chills
शीघ शीतके (न.अ.व.)

china clay
(the common or commercial name for kaolin) चिनी माती

Chinese script
(structure) चिनी लिपी (संरचना)

chipping
१ छिनणे (न.), तासणे (न.) २ Enamelling टवके पडणे (न.)

chipping edge
तास कडा

chipping resistance test
तासरोध चाचणी

chloride salt bath
क्लोराइड क्षार मज्जनी

chloridizing
क्लोरायडीकारी

chloridizing roast
क्लोरायडीकारक भर्जन

chlorinated hydrocarbon
क्लोरिनीकृत हायड्रोकार्बन

chlorination
क्लोरीनन (न.)

chock
रोध ठोकळा (पु.)

choke
संकोचन (पु.)

choke feeding
ठासून भरणे

chopper
शकलक (पु.)

chromate coating
क्रोमेट लेपन

chromatic aberration
वर्णीय विपथन

chromating process
क्रोमेट प्रक्रिया

chromatograph
क्रोमेटोग्राफ (पु.), वर्णलेख (पु.)

chromatography
वर्णालेखशास्त्र (न.)

chromatometry
क्रोमेटमिति (स्त्री.)

chrome pickle
क्रोम आम्लमार्जन

chrome pickle treatment
क्रोम आम्लोपचार

chrome picotite
क्रोम पिकोटाइट

chromic acid anodizing
क्रोमिक आम्ल ऍनोडीकरण

chromic mixture
क्रोमिक मिश्रण

chromium
क्रोमिअम (न.), क्रोम (न.)

chromium plating
क्रोमिअम विलेपन, क्रोम विलेपन

chromium shadowing
क्रोमिअम छायाकरण

chromized
क्रोमलेपित

chromizing
क्रोमीकरण (न.), क्रोमिअम विलेपन क्रिया (स्त्री.), क्रोम विलेपन क्रिया (स्त्री.), क्रोम पट्टन क्रिया (स्त्री.)

chromophore
वर्णमूलक (पु.), क्रोमोफोर (पु.)

chuck
बंधक (पु.)

churn
१ मंथन (न.) २ घुसळण यंत्र (न.)

chute
पन्हळ (पु.)

chvorinov's rule
च्वोरिनॉव्ह नियम

cinder
खंगर (पु.)

cinder notch
धातुमळी खाच (also slag notch)

cinemicrography
सूक्ष्मचलचित्रलेखनतंत्र (न.)

circular function
वर्तुलीय फल

circular seam welding
वर्तुलीय टीप सांधण

circumferential seam welding
परिघीय टीप सांधण

cissing
Painting शुष्कन दोष (पु.)

city gas
नगर वायु (also town gas)

clad plate
आवृत पट्टी

clad sheet
आवृत पत्रा

cladding
आवरण (न.)

cladding layer
आवरण स्तर

clamp
पकड (स्त्री.), चाप (पु.)

Clarke's minimum error projection
क्लार्कचे किमान त्रुटि प्रक्षेपण

classical theermodynamics
अनाधुनिक ऊष्मागतिकी

classification
वर्गीकरण (न.)

classifier
१ वर्गीकरणकर्ता (पु.) २ वर्गीकरण यंत्र (न.)

Clausius-Clapeyron equation
क्लासिअस-क्लॅपेरॉन समीकरण

clay
माती (स्त्री.), मृत्तिका (स्त्री.)

clay binder
माती बंधक

cleaner
मार्जनी (स्त्री.)

cleanness test
स्वच्छता चाचणी

clear point of titration
अनुमापन निवळबिंदु

cleavage
पाटन (न.), विपत्रण (न.)

cleavage fracture
पाटन भंग, विपत्रण भंग

cleavage plane
पाटन पृष्ठ

cleavage stress
पाटन प्रतिबल, विपत्रण प्रतिबल

climb of dislocation
विसंध आरोहण, निःसंध आरोहण, स्थानभ्रंशाचे आरोहण

clinker
खंगर (पु.)

clip gauge
चाप प्रमापी

close packing
घन संकुलन

close topped housing
बंद माथा धानी

closed beam pass
आवृत तुळई खाच

closed circuit grinding
आवृत परिपथ पेषण

closed flange pass
आवृत विस्फार खाच

closed packed structure
घनसंकुलित संरचना

closed pass
आवृत खाच

closest packed layer
अतिघन संकुलित स्तर

closest packing
अतिघन संकुलन

cloud point
अभ्र बिंदु

cloudburst treatment
shot peening

clouding
ढगाळणे (न.)

cluster
पुंज (पु.)

cluster mill
पुंज लाटणी, समूह लाटणी

clustering
पुंजन (न.)

co-precipitation
सह अवक्षेपण (न.)

co2 process
co२ प्रक्रिया

coal bunker
कोळसागार (न.)

coal gas
कोळसा वायु

coal grading
कोळशाची प्रतवारी

coal tar fuel oil
कोल डांबरी तेल

coal tar pitch
कोळसाजन्य डांबर

coalfield
कोळसाखाण क्षेत्र (न.), कोळसा क्षेत्र (न.)

coalification
कोळसाकरण (न.)

coarse grain
स्थूल कण, भरड कण, भरड दाणा

coarse texture
भरड पोत

coarsening
स्थूलीकरण (न.)

coated abrasive
लेपित अपघर्षक

coated electrode
लेपित इलेक्ट्रोड

coating
लेपन (न.)

coating process
लेपन प्रक्रिया

coating thickness
लेपन जाडी

coaxing
समाराधन (न.)

cobalt
कोबाल्ट (न.)

cobaltite
कोबाल्टाइट (न.)

Cochrane abrasion test
कोच्रान अपघर्षण चाचणी

cod
कॉड (पु.)

coefficient of discharge
निर्भारण गुणांक

coefficient of friction
घर्षण गुणांक

coercive field
विचुंबकन क्षेत्र

coercive force
विचुंबकन बल

cogging
छेदक्षयन (न.)

cogging mill
छेदक्षयन निर्माणी

coherence
संसंजकता (स्त्री.)

coherency
१ संसंजकता (स्त्री.) २ सुसंगति (स्त्री.)

coherent
सुसंगत

coherent boundaries
सुसंगत सीमा (स्त्री.अ.व.)

coherent interfaces
सुसंगत आंतरपृष्ठे (न.अ.व.)

coherent precipitate
सुसंगत अवक्षेप

coherent scattering
सुसंगत प्रकीर्णन

cohesive force
संसंजी बल

coil binding machine
कुंडल बंधन यंत्र

coil box
कुंडलपेटी (स्त्री.)

coil breaks
कुंडलन वळ्या (स्त्री.अ.व.)

coil grab
कुंडल पकड

coil heating furnace
कुंडल तापन भट्टी

coil winding machine
कुंडल बंधन यंत्र

coiler
कुंडलक (पु.)

coincidence method
एकरुप पद्धति

coining
मुद्रारुपण (न.)

coke
कोक (पु.)

coke breeze
कोकची खर

coke oven gas
कोक भट्टी वायु

cold ball testing method
शीत गोलक चाचणी पद्धति

cold chamber machine
(ओतकाम) शीत कक्ष यंत्र

cold cracking
शीत विदरण दोष

cold deforamtion
शीत विरुपण

cold die quenching
शीत रुपद द्रुतशीलन

cold drawing
शीत कर्षण

cold forging
शीत घडाई

cold forming
शीत रुपण

cold gas efficiency
शीत वायु कार्यक्षमता

cold heading
शीत शीर्षीकरण

cold laps
शीत वळ्या (स्त्री.अ.व.)

cold mounting
शीत आरोपण

cold pressing
शीत दाबन

cold pressure welding
शीत दाब सांधण

cold reduction
शीत लघूकरण

cold reduction mill
शीत लघूकरण लाटणी

cold roll forming
शीत रुळ रुपण

cold rolling
शीत लाटण

cold shortness
शीत त्रुटि

cold shut
शीत असंधि दोष

cold straightening
शीत सरलीकरण

cold welding
शीत सांधण

cold working
शीत रुपण (न.)

Cole polariser monochromator
कोलचा धुवणकारी एकवर्णक

collapse
निपात (पु.)

collapsibility
निपातशीलता (स्त्री.)

collapsible
निपातशील, निपाती, निपातक्षम

collapsible core
निपाती क्रोड, निपातक्षम क्रोड

collar
कडपट्टी (स्त्री.)

collar bearing
कडपट्टी धारवा

collaring
कंठन (न.)

collector
संग्राहक (पु.)

collector ion
संग्राहक आयन

Collett's apparatus
कोलेटचे उपकरण

collimating system
१ संधान पद्धति २ समांतरण पद्धति

collimator
१ संधानकारक (पु.) २ समांतरित्र (न.)

collision breakdown
समाघात विभंग

collodion mount
कोलोडिऑन आरोपण

colloidal fuel
कलिली इंधन

colloidal suspension
कलिली निलंबन

colony structure
समूह संरचना

colorimeter
वर्णमापी (पु.)

colorimetry
वर्णमिति (स्त्री.)

colour anodising
रंग ऍनोडीकरण

colour buffing
रंगौजाळण (न.)

colour space group
वर्ण अवकाश गट

colouring
रंगविणे (न.)

columbite
कोलम्बाइट

columbium
कोलंबिअम (न.) (निओबिअम) (also called niobium)

columnar crystals
स्तंभाकार स्फटिक (पु.अ.व.)

columnar grain
स्तंभाकार कण

coma in lenses
भिंग विपथन दोष

combined carbon
संयोगित कार्बन

combined stress
संयुक्त प्रतिबल

combined stress test
संयुक्त प्रतिबल चाचणी

combustibility of coke
कोकची ज्वलनक्षमता

combustible
ज्वलनक्षम

combustion control
ज्वलन नियंत्रण

comet tail
धूमकेतु पुच्छ

commercially pure metal
वाणिज्यिकदृष्ट्या शुद्ध धातु

comminution
चूर्णन (न.)

commutator-controlled welding
ultraspeed welding

compaction
घनीकरण (न.), दृढीकरण (न.) (also compacting)

comparator
तुलचित्र (न.)

comparison solution
तुलना द्रावण

compensation annealing
प्रतिपूरक अनुशीतन

complete penetration
पूर्ण अंतर्वेशन

complex plane
संमिश्र समतल

complexing agent
जटिल कारक

component
घटक (पु.)

component of stress
प्रतिबल घटक

composite
संमिश्र, संयुक्त

composite compact
संमिश्र संघन

composite elecrode
संमिश्र इलेक्ट्रोड, संयुक्त इलेक्ट्रोड

composite joint
संयुक्त जोड

composite plating
अनेकपदरी लेप

composition
१ घटकप्रमाण (न.) २ घटन (न.), रचना (स्त्री.) ३ मिश्रण (न.)

compound
संयुग (न.)

compound die
संयुग रुपद

comprehensive efficiency
व्यापक कार्यक्षमता

compression
संपीडन (न.), दाबणे (न.)

compression bending
दाब वंकन

compression forming
दाब रुपण

compression mounting
संपीडन आरोहण

compression ratio
संपीडन गुणोत्तर

compression test
dump test

compressional wave
संपीडी तरंग

compressive force
संपीडक बल, संपीडन बल

compressive stress
संपीडक प्रतिबल, संपीडन प्रतिबल

compsite roll
संमिश्र रुळ

Compton modified scattering
कॉम्पटन सुधारित प्रकीर्णन

Compton shift
कॉम्पटन उपसर

concave fillet weld
अंतर्वक्र फिलेट सांधा

concavity
अंतर्वक्रता (स्त्री.)

concentration
१ श्रेणीवर्धन (न.), मूल्यवर्धन (न.), प्रतवर्धन (न.) २ संहति (स्त्री.), संघात (पु.) ३ सांद्रण (न.)

concentration cell
१ संहति घट २ प्रतवर्धन घट

concentration gradient
१ संहति प्रवणता २ सांद्रण प्रवणता

concentration overpotential
संहति अधिविभव

concentration ratio
प्रतवर्धन गुणोत्तर

concentrator
श्रेणीवर्धन उपकरण (न.) मूल्यवर्धन उपकरण (न.), प्रतवर्धन उपकरण (न.)

concentricity
संकेंद्रीयता (स्त्री.)

concurrent heating
सहतापन (न.)

condensed phase
संघनित प्रावस्था

condensing ring
शीघ शीतक कडे, संघनन कडे

conditioning
१ संस्कारण (न.) २ अनुकूलन (न.)

conditioning agent
संस्कारण अभिकारक

conductive mounting
वाही आरोपण

conductivity
वाहकता (स्त्री.), वाहिता (स्त्री.)

conductometric titration
वाहकतामितीय अनुमापन

conductometry
वाहकतामिति (स्त्री.)

conduit tubing
वाहनळी (स्त्री.)

cone
कोन (पु.), शंकु (पु.)

cone axis photograph
शंकु अक्ष छायाचित्र

cone diaphragm
सच्छिद्र पटल, सच्छिद्र पडदा

configuration
आविन्यास (पु.)

configurational entropy
आविन्यासी एन्ट्रॉपी

confined flow
(in forging) निबद्ध वहन

conforming anode
संरुपी ऍनोड

congruent
एकरुप

congruent melting
एकरुप वितळण

congruent transformation
एकरुप रुपांतरण

conical
शंकुरुप, शंक्वाकार, शंक्वाकृति-, निमुळता

conical projection
शंकुरुप प्रक्षेपण

coning
शंक्वीकरण (न.)

coning and quartering
शंक्वीकरण आणि चौथाईकरण

conjugate of a complex quantity
संमिश्र राशीचा संयुग्मी

conjugate slip systems
संयुग्मी सरक प्रणाली (स्त्री.अ.व.)

conjugate translation
संयुग्मी स्थानांतरण

conservation of coking coal
कोकन कोळशाचे संरक्षण

consistency
Enamelling एकजिनसीपणा (पु.)

constant potential circuit
स्थिर विभव परिपथ

constitutional diagram
रचनाकृति (स्त्री.), रचनादर्शक आकृति

constitutional supercooling
रचनासंबद्ध अतिशीतन

constitutional undercooling
रचनासंबद्ध अवशीतन

constructive interference
संपोषी व्यतिकरण

consumable electrode
व्ययशील इलेक्ट्रोड

consumable pattern
व्ययशील फर्मा, व्ययशील आकृतिबंध

contact bimetal
स्पर्शक द्विधातु

contact potential
संपर्क विभव

contact resistance
संपर्क रोध

contamination
संदूषण (न.)

continuity bond
सातत्य बंध

continuous
अखंडित

continuous billet mill
अखंड लगड निर्माणी

continuous cascade pickling
अखंड सोपानी आम्लमार्जन

continuous casting
अखंडित ओतकाम, अखंडित ओतन

continuous cooling curve
अखंडित शीतन वक्रालेख

continuous furnace
अखंडित भट्टी

continuous mill
अखंडित निर्माणी

continuous pickling
अखंडित आम्लमार्जन

continuous precipitation
अखंडित अवक्षेपण

continuous sand mill
अखंडित वालुका निर्माणी

continuous sequence
सतत अनुक्रम

continuous spectrum
अखंडित वर्णाली, अखंडित वर्णपंक्ति

contour polishing
रुपरेखा उजळण, रुपरेखा झिलई

contour roll forming
रेखीय रुळ संरुपण

contraction
आकुंचन (न.)

contraction allowance
आकुंचन माया

contraction stress
आकुंचन प्रतिबल

control
नियंत्रण (न.)

control of deoxidation
विऑक्सिडन नियंत्रण

controlled arc welding
नियंत्रित प्रज्योत सांधण

controlled atmosphere
नियंत्रित वातावरण

controlled cooling
नियंत्रित शीतन

controlling pass
नियामक गमनिका, नियंत्रक खाच

convection
प्रक्रमण (न.), संवहन (न.)

convection heat flow
संवहन ऊष्मा प्रवाह

convergent gating
केंद्राभिमुख द्वारण

convergent radiation
अभिसारी प्रारण

conversion
रुपांतरण (न.), परिवर्तन (न.)

conversion coating
परिवर्तन लेपन

conversion factor
रुपांतरण गुणक

converter
रुपांतरित्र (न.)

convex fillet weld
बहिर्वक्र फिलेट सांधा

convexity
बर्हिवक्रता (स्त्री.)

conveyer
वाहक (पु.), वाही (पु.) (also conveyor)

conveyor belt
वाहक पट्टा

conveyor hook
वाहक आकडा

convolution function
संवलन फल

cool time
शीतन काल

coolant
शीतनक (न.)

coolidge X ray tube
कूलिज क्ष किरण नलिका

cooling
शीतन (न.)

cooling bank
शीतन कक्ष

cooling curve
शीतन वक्रालेख

cooling fin
शीतन कंगोरा  (also cracking strip)

cooling rate
शीतन प्रमाण, शीतन वेग

coordinate
सहनिर्देशक (पु.)

coordinate valency
सहनिर्देशक संयुजा

coordination number
सहनिर्देशांक (पु.)

coordination polyhedron
सहनिर्देशी बहुपृष्ठाकृति

cope
शिरोपेटिका (स्त्री.), वरची पेटी (स्त्री.), माथा पेटी (स्त्री.)

cope pattern plate
वरचा प्रतिरुप पट

coping
अश्मकर्तन (न.)

copper
कॉपर (न.), तांबे (न.), ताम्र (न.)

copper bearing
ताम्रयुक्त

copper head
Enamelling तांबूस पुळी

copper mine
तांब्याची खाण

copper powder
ताम्रचूर्ण

copper sweetening
ताम्र मधुरण

core
क्रोड (पु.), गाभा (पु.)

core arbour
क्रोड प्रबलक

core baking
क्रोड भर्जन

core barrel
क्रोड नळी

core blower
क्रोड भाता, क्रोड धमनित्र (also core blowing machine)

core box
क्रोड पेटी

core carrier
क्रोड वाहक

core collapsibility
क्रोड निपातशीलता

core dressing
क्रोड लेपन

core drier
क्रोड शुष्कक

core drop
क्रोड निपात

core electrode
क्रोड इलेक्ट्रोड

core filler
क्रोड पूरक

core finishing
क्रोड अंत्यरुपण

core floating
क्रोड तरण

core former
क्रोड आकारक

core frame
क्रोड चौकट

core gate
क्रोड द्वार

core grid
क्रोड जाल

core grinder
क्रोड पेषणी

core hanging
क्रोड लंबन दोष

core jig
क्रोड जिग

core jointing
क्रोड जोडणे

core making
क्रोड निर्माण

core marker
क्रोड स्थापक

core material
क्रोड द्रव्य

core mould
क्रोड साचा

core mud
क्रोड पंक

core oil
क्रोड तेल

core oven
क्रोड आवा

core paste
क्रोड खळ

core piercer
क्रोड भेदक, गाभा भेदक

core print
क्रोड ठसा, क्रोड छाप

core raise
क्रोड उत्थापन दोष

core raise
क्रोड उत्थापन दोष

core retractor
क्रोड प्रतिकर्षक

core sag
क्रोड झोळ

core sand
क्रोड वाळू

core setting
क्रोड स्थिरीकरण, क्रोड बसवणे

core shift
क्रोड विस्थापन

core shop
क्रोड शाळा

core support
क्रोड आधारक

core vent
क्रोड निष्कास

cored opening
क्रोडित मुख

cored structure
क्रोडयुक्त संरचना, गाभायुक्त संरचना

coreless
क्रोडरहित, गाभाविरहित

coring
१ (घनीभवनजन्य) क्रोडन (न.) २ अनेकजिनसीपणा (पु.)

corner joint
कोपरा सांधा, कोन सांधा

corner tool
कोन अवजार

corona
(corona tube) कारोना नलिका (स्त्री.)

corpuscular theory
कण सिद्धांत

correlation operation
सहसंबंध परिकर्म

corrodkote test
लेप चाचणी (गंज)

corrosion
संक्षरण (न.), संक्षारण (न.)

corrosion cell
संक्षारण कोष्ठिका

corrosion current
संक्षारण धारा, संक्षारण प्रवाह

corrosion embrittlement
संक्षारी ठिसुळीकरण, संक्षारी भंगुरीकरण

corrosion fatigue
संक्षारण श्रांति

corrosion interaction
संक्षारण आंतरक्रिया (also interaction)

corrosion monitoring
संक्षारण बोधक

corrosion pitting
संक्षारण गर्तन

corrosion potential
संक्षारण विभव

corrosion product
संक्षारण उत्पाद

corrosion-erosion
संक्षारण धूप (स्त्री.) (also called erosion-corrosion)

corundum
कोरंडम (न.)

corundum abrasive
कोरंडम अपघर्षक

cosmic ray
अंतरिक्ष किरण

Cottrell locking
कॉट्रेल पाशन

Cottrell Lomer barrier
कॉट्रेल लोमर प्रतिबंध

Cottrell precipitation
कॉट्रेल अवक्षेपण

Coulomb's law of sliding friction
कूलोमचा सरक घर्षणाचा नियम

Coulombmetric transfer
कूलोममितिक स्थलांतर

counter
गणित्र (न.)

counterblow hammer
प्रत्याघाती घण

countercurrent principle
प्रतिप्रवाह तत्त्व

counterflange
प्रतिविस्फार (पु.)

countersinking
प्रतिसंछिद्रण (न.)

counting rate meter
गणन दरमापी (पु.)

coupled reaction
जोड अभिक्रिया

coupling box
जोडण पेटी

coupling constant
युग्मन स्थिरांक

coupon
चाचणी खंड, नमुना खंड (also test coupon)

covalent
सहसंयुज

covalent bond
सहसंयुज बंध

cover core
आवरण कोड

cover glass
आवरण काच

cover half die
स्थिरार्थ रुपद

covered electrode
आच्छादित इलेक्ट्रोड

covered filler rod
आच्छादित पूरक दंड

covering power
Enamelling आवरण क्षमता, आच्छादन क्षमता

cowl
छत्र (न.)

crack
भेग (स्त्री.), चीर (स्त्री.), तडा (पु.)

crack extension force
चीर वर्धन बल

crack front arrest line
चीर रोधक रेषा

crack propagation
भेग प्रसारण

crack propagation velocity
भेग प्रसारण वेग

crack resisting
भंजनरोधी

cracking
१ तडकणे (न.) २ भंजन (न.) ३ (polishing) टंकन (न.) (चकाकी चक्र)

cracking strip
cooling fin

crackle finish
Painting खवले रंगकाम

crank press
कूर्पर दाबयंत्र

Crapo process
क्रॅपो प्रक्रिया

crater
कुंड (न.)

crater cracks
कुंड भेगा (स्त्री.अ.व.)

cratering
कुंडीभवन (न.)

crawling
तीव्रशुष्कन दोष (पु.)

crazing
Painting तडकणे (न.)

creep
विसर्पण (न.) diffusional creep विसरणी विसर्पण dynamic creep गतिक विसर्पण logarithmic creep लागीय विसर्पण low temperature creep लघु तापमान विसर्पण primary creep प्राथमिक विसर्पण quasiviscous creep सांद्रवत विसर्पण secondary creep दुय्यम विसर्पण steady

creep curve
विसर्पण वक्रालेख, विसर्पण वक्र

creep environmental effects
विसर्पणावरील पर्यावरण परिणाम (पु.अ.व.)

creep limit
विसर्पण मर्यादा

creep recovery
विसर्पण बल

creep under combined stresses
संयुक्त प्रतिबलजन्य विसर्पण

creep variable
विसर्पण परिवर्ती

creosote
क्रिओसोट (पु.)

crevice corrosion
फट संक्षारण

crib
शिखर (न.), क्रिब (न.)

crimping
१ चूणन (न.), चुण्या पडणे (न.) २ सुरकुती दोष (पु.) (also called wrinkling) (also called crinkling, rivelling)

critical air blast
क्रांतिक वात झोत

critical angle
क्रांतिक कोन

critical anode current density
क्रांतिक ऍनोड प्रवाह घनता

critical cooling rate
क्रांतिक शीतन गति, क्रांतिक शीतन वेग

critical current density
क्रांतिक प्रवाह घनता

critical grain growth
क्रांतिक कण वाढ

critical humidity
क्रांतिक आर्द्रता

critical pitting potential
क्रांतिक गर्तन विभव (also breakdown potential)

critical point
क्रांतिक बिंदु

critical potential
क्रांतिक विभव

critical range
क्रांतिक कक्षा

critical resolved shear stress
क्रांतिक विभेदित कर्तन प्रतिबल

critical speed
क्रांतिक वेग

critical temperature
क्रांतिक तापमान

cronic process
c process

crookesite
क्रूकेसाईट (न.)

crop
शेंडा (पु.), शिखा (स्त्री.)

cropping
कर्तन (न.)

cross bar
आधार दंड

cross buffing
व्यत्यस्त उजाळण

cross linking
व्यत्यस्त शंऋखला बंधन

cross product
फुली गुणाकार

cross rolling
व्यत्यस्त लाटण

cross section sensitivity
काटछेद संवेद्यता

cross slip
व्यत्यस्त घसर (स्त्री.)

cross wire weld
तारफुली सांधा

crowsfooting
काकपद दोष (पु.)

crucible
मूस (स्त्री.), मुषा (स्त्री.)

crucible furnace
मूस भट्टी

crush
दलन (न.), साचाभंजन दोष (पु.)

crush forming
दलन रुपण

crusher
भरडणी (स्त्री.), खडी यंत्र (न.)

crushing
तोडणे (न.), फोडणे (न.), भरडणे (न.)

crushing strength
दलन सामर्थ्य

cryolite
(mineeral) क्रायोलाइट (न.)

cryostat
निम्नतापस्थापी (पु.)

cryptocrystalline graphite
अतिसूक्ष्मस्फटिकी ग्रॅफाइट

crystal
स्फटिक (पु.)

crystal angle
स्फटिक कोन

crystal axes
स्फटिक अक्ष

crystal boundary
स्फटिक सीमा

crystal classes
स्फटिक उपप्रकार (पु.अ.व.)

crystal field effect
स्फटिक क्षेत्र प्रभाव

crystal imperfection
स्फटिक न्यूनता, स्फटिक अपरिपूर्णता

crystal lattice
स्फटिक जालक

crystal monochromator
स्फटिक एकवर्णक

crystal systems
स्फटिक प्रकार (पु.अ.व.)

crystalline
स्फटिकी

crystalline fracture
स्फटिक भंग

crystalline hydrate
स्फटिकी हायड्रेट

crystalline precipitate
स्फटिकी अवक्षेप

crystallisation
स्फटिकीभवन (न.), स्फटिकीकरण (न.)

crystallisation front
स्फटिकीभवन आघाडी

crystallisation zone
स्फटिकभवन परिक्षेत्र

crystallite size analysis
लघुस्फटिक आकार विश्लेषण

crystallographic direction
स्फटिकरचनात्मक दिशा

crystallographic fibering
स्फटिक रेखायन

crystallographic orientation
स्फटिक संरचनात्मक दिशादेशन

crystallographic plane
स्फटिकी पृष्ठ

crystallographicaxes
स्फटिक अक्ष (पु.अ.व.)

crystallography
स्फटिकरचनाशास्त्र (न.)

cube texture
घन पोत

cubic space lattice
घनाकृति अवकाश जालक

cubica dilation
घनीय विस्फारण

cummulativel damage
संचयी हानी

cumulative percentage
संकलित टक्केवारी

cup cone fracture
कप शंकु भंग

cupel
(a thick bottomed shallow dish made of bone ash) क्यूपेल (न.)

cupellation
क्यूपेलन (न.)

cupola
क्यूपोला भट्टी (स्त्री.), द्रावणी (स्त्री.)

cupola drop
क्यूपोला भट्टी पाडणे

cupola lining
क्यूपोला अस्तर

cupola tender
क्यूपोला चालक

cuppability
कपनक्षमता (स्त्री.)

cuppiness
कपरुपता (स्त्री.)

cupping
१ (a phenomenon indicating a defect in wire) कपदोष (पु.) २ Enamelling कपन (न.)

cupping test
कपन चाचणी

cuprite
Min. क्युप्राइट (न.)

cupro-nickel
क्यूप्रोनिकेल (न.)

cure
पकणे (न.)

Curie point
क्यूरी बिंदु

curing
पकाई (स्त्री.)

curium
क्यूरिअम (न.)

curling
कुंतलन (न.)

curly structure
कुरल संरचना

current density
प्रवाह घनता

current efficiency
प्रवाह कार्यक्षमता

current gain factor
विद्युतप्रवाह लाभांक

current noise
प्रवाह विक्षोभ

current regulator
धारा नियामी

current shield
धारा परिरक्षी

curve
आलेख (पु.)

cut and colour compound
चकाकी रंजन संयुग (also double duty compound)

cutting attachment
कर्तन उपसाधन

cutting blowpipe
कर्तन ज्योत (also cutting torch)

cutting down
(buffing) प्राथमिक उजाळण

cutting fluid
कर्तन द्रायु

cutting nozzle
कर्तन नलिकाग्र (also cutting tip)

cutting torch
cutting blowpipe

cyanidation
सायनायडीकरण (न.), सायनाइडन (न.) (cyanide process)

cyanide hardening
सायनाइड कठिणीकरण

cyaniding
सायनाइडीकरण (न.)

cyclic loading
चक्री भारण

cyclical group
चक्रीय गट

cyclone burner
अपकेंद्री ज्वालक

cyclone classifier
अपकेंद्री वर्गीकरण यंत्र

cyclotron
Thermionics सायक्लोट्रॉन (पु.)

cylindrical camera
रंभाकार कॅमेरा

cylindrical coordinates
दंडगोलीय सहनिर्देशक (पु.अ.व.)

cylindrical joint
रंभाकार सांधा

cylindrical projection
रंभाकार प्रक्षेपण

Czochralski's method
झोक्राल्स्की पद्धत

damage tolerance
क्षति सह्यता

damped balance
अवमंदित तराजू

damper
मंदक (पु.)

damping
अवमंदन (न.)

damping capacity
अवमंदन क्षमता

dangier
flexible electrode

Daniell cell reaction
डॅनियल घट अभिक्रिया

dark field illumination
कृष्ण क्षेत्र दीपन

dash pot
संदमन पात्र

data processing
दत्त संस्करण

daubing
भेगा दुरुस्ती (स्त्री.)

De Lavaud process
डी लाव्हा प्रक्रिया

de-enamelling
वि-काचलेपन (न.)

deactivation
अक्रियीकरण (न.)

deactivation
अक्रियीकरण (न.)

dead burned magnesite
परिदग्ध मॅग्नेसाइट

dead roasting
संभर्जन (न.)

dead soft steel
अति मृदु पोलाद

dead space
निश्चेष्ट पोकळी

dead time of counter
गणिताचा क्रियाशून्य काल

deaerator
वातनिष्कासक (पु.)

dealuminized bronze
विऍल्युमिनिकृत कासे

deburring
वर काढणे (न.), कडाखंडन (न.)

Debye characteristic temperature
डिबायचे विशिष्ट तापमान

Debye rings
डिबाय वलये (न.अ.व.)

Debye scattering equation
डिबायचे प्रकीर्णन समीकरण

Debye specific heat theory
डिबायचा विशिष्ट ऊष्मा सिद्धांत

decalescence
पुनरोष्म शोषण (न.)

decantation
निवळणे (न.)

decanted liquid
निवळलेला द्रव

decanting
निवळी ओतणे (न.)

decarbonisation
विकार्बनीकरण (न.)

decarburisation
विकार्बनीकरण (न.), विकार्बुरीकरण (न.)

decay
क्षय (पु.)

decay coefficient
क्षयगुणांक (पु.)

decay curve
क्षय आलेख

decomposition potential
विघटन विभव

decoration
सुशोभन (न) अलंकरण (न.)

decoration of dislocation
स्थानभ्रंशाचे अलंकरण

deep drawing
गभीर कर्षण, खोल दाबन

defect
दोष (पु.), उणीव (स्त्री.)

defection in drawing
कर्षण दोष

deflection
विक्षेप (पु.)

deflocculation
Enamelling कणविकलन (न.)

deformation
विरुपण (न.)

deformation band
विरुपण पट्ट

deformation cell structure
विरुपण कोश संरचना

deformation damage
विरुपण क्षति

deformation fault
विरुपण भ्रंश

deformation texture
विरुपण पोत

deformation twin
विरुपण युग्म

degasifier
वायुनिष्कासक (पु.)

degassing
वायुनिष्कासन (न.)

degassing process
वायुनिष्कासन प्रक्रिया

degenerate energy level
विघटित ऊर्जा स्तर

degreasing
विग्रीझीकरण (न.)

degree
मात्रा (स्त्री.), प्रमाण (न.)

degree of freedom
मुक्तिमात्रा (स्त्री.)

degree of liberation
विमोचन प्रमाण

dehydration
निर्जलीकरण (न.)

deionisation
निरायनन (न.)

delayed failure
विलंबित भंग (also sustained load failure)

delayed fishscaling
Enamelling विलंबित मत्स्यशल्कन (दोष)

delayed fracture
विलंबित भंग

delayed yielding
विलंबित परिनयन, विलंबित शरणता, विलंबित शरणन

delinearing etchant
विरेखी कोरक

deliquescence
प्रस्वेदन (न.)

delta carbide
डेल्टा कार्बाइड

delta iron
डेल्टा लोह

demagnetiser
वि-चुंबकनित्र (न.)

denatured alcohol
विप्रकृत अल्कोहोल

dendrite
(tree like or fern like crystals) वृक्षाकृति, शाखाकार, शाखाकृति (स्फटिक इ.)

dendritic
शाखाकार

dendritic structure
शाखाकार संरचना

denickelification
वि-निकेलन (न.)

dense medium process
जड माध्यमी प्रक्रिया

densener
घनित्र (न.)

densitometer
(as of a photoplate) घनतामापी (पु.), (photometer) प्रकाश तीव्रतामापी (पु.)

density of crystal
स्फटिक घनता

density ratio
घनता गुणोत्तर

dental amalgam
दंतीय पारदसंमिश्र

dental solder alloy
दंतीय डागकाम मिश्रधातु

deoxidation
विऑक्सिडीकरण (न.)

deoxidised copper
phosphorized copper

depolarisation
विधुवीकरण (न.)

depolariser
विधुवक (पु.)

deposition efficiency
निक्षेपण कार्यक्षमता

deposition rate
निक्षेपण प्रमाण

deposition sequence
निक्षेपण क्रम

depressing agent
अवगमन सहायक

depression
खळगा (पु.)

depth of cut
कर्तन गभीरता

depth of fusnion
वितळण गभीरता

depth of hardening
कठिणीकरण गभीरता

depth of penetration
अंतर्वेशन गभीरता

derivative structure
अनुजात संरचना

derivative symmetry
अनुजात सममिति

descaling
विशल्कन (न.)

deseaming
टीपदोष निरसन (न.)

desiccating agent
शुष्क कारक

desiccator
शुष्कक (न.), शुष्कनपात्र (न.)

desiliconization
विसिलिकन (न.)

destructive distillation
विनाशी ऊर्ध्वपातन

destructive interference
विनाशी व्यतिकरण

destructive testing
विनाशी चाचणी

desulphurization
निर्गंधकन (न.)

desulphurizer
निर्गंधककारी (पु.)

detector
शोधक (पु.)

detergent
निर्मलक (न.)

detoxification
निर्विषीकरण (न.)

deuteron
ड्यूटरॉन (पु.)

Devarda's alloy
देवार्डा मिश्रधातु

deviator of strain
विकृति विचलक

dew point analyser
दवांक विश्लेषक

dew point method
दवांक पद्धति

dew-point
दवांक (पु.)

Dewar flask
देवर चंबू

dewatering
जलनिष्कासन (न.)

dewaxing
मेणनिष्कासन (न.)

dextrin
डेक्सट्रिन (न.)

dezincification
वि-जस्तीकरण (न.)

diagonal glide
तिरकस घसरण

diagonal pass
कर्ण खाच

dial comparator
तबकडी तुलनित्र

diamagnetic
प्रतिचुंबकीय

diamond
हिरा (पु.)

diamond abrasive
हीरक अपघर्षी

diamond pass
समचतुर्भुज खाच

diamond pyramid hardness
हीरकमेरु काठिण्य

diaphragm
१ सच्छिद्र पटल (न.) सच्छिद्र पडदा (पु.) २ पट (पु.), पटल (न.)

diaphragm pump
पटल पंप

diaspore
Min. डायस्पोर (न.)

diatomaceous earth
डायाटमी माती

diatomite
Min. डायटोमाइट (न.)

dibasic acids
द्विक्षारकी आम्ले (न.अ.व.)

dichroism
बहुवर्णता (स्त्री.)

dichromate treatment
डायक्रोमेट उपचार

die
रुपद (पु.), दाबसाचा (पु.)

die casting
रुपद ओतकाम

die clearance
रुपद अवकाश

die coating
रुपद लेपन

die cushion
रुपद धानी

die insert
रुपद निविष्ट

die rolling
रुपद लाटण

die scalping
रुपद तासकाम

die shoe
रुपद बैठक

die welding
रुपद सांधण

dieing machine
रुपद निर्माणी

dielectric
पराविद्युत-

dielectric dore baking
पराविद्युत क्रोड भर्जन

dielectric separation
पराविद्युत विलगन

differential
भेददर्शी, विभेदी

differential aeration
भेददर्शी वातन

differential cooling cuirve
भेददर्शी शीतन आलेख

differential density process
घनता विभेदी प्रक्रिया

differential floatation
विभेदी प्लवन, विभेदी तरण

differential hardening
भेददर्शी कठिणीकरण, विभेदी कठिणीकरण

differential heating
विभेदी तापन

differential interference contrast microscopy
भेददर्शी व्यत्ययी वैधर्मी सूक्ष्मदर्शिकी

differential quenching
भेददर्शी द्रुतशीतन

diffraction
विवर्तन (न.)

diffraction angle
विवर्तन कोन

diffraction cone
विवर्तन शंक

diffraction grating
विवर्तन जालक

diffraction maxima
विवर्तन महत्तमे (न.अ.व.)

diffraction pattern
विवर्तन आकृतिबंध

diffraction profile analysis
विवर्तन रेषा विश्लेषण

diffraction spot
विवर्तन ठिपका

diffraction symbol
विवर्तन प्रतीक, विवर्तन चिन्ह

diffraction symmetry
विवर्तन सममिति

diffractometer
विवर्तनमापी (पु.)

diffractometer geometry
विवर्तनमापी रचनामिति

diffractometry
विवर्तनमिति (स्त्री.)

diffusion
विसरण (न.), विसारण (न.)

diffusion bonding
विसरण बंधन, विसारण बंधन

diffusion coating
विसरण लेपन

diffusion current
विसरण धारा

diffusion hardening
विसरण कठिणीकरण

diffusion structure
विसरण संरचना

diffusional creep
विसरणी सर्पण

diffusionless shear transformation
विसरणरहित कर्तनी परिवर्तन

diffusivity
विसरणशीलता (स्त्री.)

dihedral group
द्विफलकी गट

dilation
विस्फारण (न.)

dilatometer
विस्फारणमापी (पु.)

dilatometry
विस्फारणमिति (स्त्री.)

dilution
विरलन (न.)

dilution of solution
द्रावणाचे विरलन

dimension
१ परिमाण (न.), मात्रा (स्त्री.) २ घात (पु.) ३ मिति (स्त्री.)

dimensional accuracy
परिमाणी अचूकता

dimensional change
परिमाणी बदल

dimensional control
परिमाणी नियंत्रण

dimensional tolerance
परिमाणी सह्यता

dimple
खळी (स्त्री.)

dinas brick
दिनास वीट

dinking
पोगरण (न.)

dinking die
पोगर (पु.)

dip brazing
निमज्जी झाळकाम

dip cleaning
निमज्जी स्वच्छन

dip coating
निमज्जी लेपन

dip transfer welding
निमज्जी अंतरण सांधण

diphase cleaning
द्विप्रावस्थी पायस स्वच्छक

dipole
द्विधुव (पु.), द्विअग्र (न.)

dipping
निमज्जन (न.)

direct arc furnace
प्रत्यक्ष प्रज्योत भट्टी

direct beam
दिष्ट शलाका

direct current cleaning
दिष्ट धारा स्वच्छन

direct extrusion
प्रत्यक्ष दाबसारण

direct quench transformation
प्रत्यक्ष द्रुतशीतन परिवर्तन

direct reduction
प्रत्यक्ष क्षपण

direct smelting
प्रत्यक्ष विगालन

directional cooling
दिशात्मक शीतन

directional solidification
दिशात्मक घनीभवन

directional structure
दिशात्मक संरचना

dirt spot
डाग (पु.)

disappearing phase method
प्रावस्थालोप पद्धति

disc
तबकडी (स्त्री.), चकती (स्त्री.)

disc crusher
तबकडी भरडणी

disc powder
चकती चूर्ण

discard
काढून टाकणे

discontinuous precipitation
खंडित अवक्षेपण

discontinuous structure
खंडित संरचना

discontinuous yielding
खंडित परिनयन, खंडित शरणता, खंडित शरणन, असंतत शरणता

discrete state
विविक्त अवस्था

discriminator
विवेचक (पु.)

disintegration
विघटन (न.)

disintegrator
विघटित्र (न.)

disk grinder
चकती पेषणी

dislocation
स्थानभ्रंश (पु.), विस्थानन (न.) edge dislocation कड स्थानभ्रंश extended dislocation वाढीव स्थानभ्रंश, दूरमार्गी स्थानभ्रंश, विस्तारित स्थानभ्रंश Frank partial dislocation फँक आंशिक स्थानभ्रंश glissile dislocation अस्थायी स्थानभ्रंश imperfect dislocation

dislocation defect
स्थानभ्रंश दोष

dislocation density
विस्थानन घनता

dislocation forest
स्थानभ्रंशाचा गुंता

dislocation line
स्थानभ्रंश रेषा

dislocation network
स्थानभ्रंश जाल

dislocation node
स्थानभ्रंश संधि

dislocation pile up
स्थानभ्रंश पुंज

dislocation plane
स्थानभ्रंश प्रतल

dislocation tangle
स्थानभ्रंश गुंता

disordered structure
क्रमहीन संरचना

dispersed phase
विखरित प्रावस्था

dispersing agent
विखरक (पु.)

dispersion
१ विकिरण (न.) २ विसरण (न.), विखरण (न.)

dispersion hardening
विकिरण कठिणीकरण

dispersoid
विखरणाभ (न.)

displacement testing
विस्थापन चाचणी

disproportionation
असमान विभाजन (न.)

disruptive expansion
स्फोटकारी विस्तार

disruptive strength
विदारी सामर्थ्य

dissimilar joint
असमान सांधा, असमान जोड

dissipation
अपक्षयन (न.)

dissociated ammonia atmosphere
विचरित अमोनिआ वातावरण

dissociation constant
वियोजन स्थिरांक

dissolution
विलयन (न.)

dissolved carbon
विलीन कार्बन

distensibility
धमन क्षमता (स्त्री.)

distillation
१ आसवन (न.) २ ऊर्ध्वपातन (न.)

distilling column
ऊर्ध्वपातन स्तंभ

distortion
विकृति (स्त्री.), विरुपण (न.)

distortion allowance
विकृति माया

distortion control
विकृति नियंत्रण

distortion energy
विरुपण ऊर्जा

distortion in lens
भिंग विकृति

distribution
वितरण

distribution coefficient
वितरण गुणांक

distribution constant
वितरण स्थिरांक

distribution of draught
क्षेत्र लघूकरण वितरण

distribution of pressure
दाब वितरण

distribution of work
कार्य वितरण

disturbed metal
व्यस्त धातु

divalency
द्विसंयुजा (स्त्री.)

divergence
अपसरण (न.), (केंद्रापसरण)

divergence angle
अपसरण कोन

divergence slit
अपसरण फट

divergent gating
केंद्रापसारी द्वारण

divergent radiation
अपसारी प्रारण

diverging beam
अपसारी किरणशलाका

divorced eutetic
विभक्त द्रवणक्रांतिक-

divorced pearlite
विभक्त पर्लाइट

dodecahedral planes
द्वादशपृष्ठीय प्रतले (न.अ.व.)

dolomite
डोलोमाइट (न.)

domain
अधिक्षेत्र (न.)

domain boundary
अधिक्षेत्र सीमा

doping
अपद्रव्य भरण (न.)

dore silver
सुवर्णयुक्त चांदी (also dore metal)

Dorn parameter test
डॉर्न प्राचल चाचणी

dosimetry
मात्रामिति (स्त्री.)

double bent crystal
द्विवक्र स्फटिक

double bevel groove weld
दुहेरी तिर्यक खाच सांधा

double cells
दुहेरी कोषिका (स्त्री.)

double coated film
द्विलेपित फिल्म

double cone mixer
द्विशंकु मिश्रक

double deformation fault
दुहेरी विरुपण भ्रंश

double duty compound
cut and colour compound

double ionisation
द्विआयनन (न.)

double J groove weld
दुहेरी J खाच सांधा

double lap joint
दुहेरी चढाव सांधा

double reflections
दुहेरी परावर्तने (न.अ.व.)

double scarf joint
दुहेरी ग्रीवापट्ट सांधा

double slagging
दुबार मळी काढणे

double tempered structure
दुहेरी मृदूकृत संरचना

double texture
दुहेरी पोत

double U groove weld
दुहेरी U खाच सांधा

double Vee groove weld
दुहेरी V खाच सांधा

doublet
द्विक (न.)

down gate
अधोद्वार (न.)

down slope time
अनुप्रवणता काल

downhand cutting
अधोहस्त कर्तन

draft
कलन (न.), ढाळ (पु.) (also taper)

draft tolerance
कलन सह्यता

drag
१ तळपेटी (स्त्री.), अधोपेटी (स्त्री.), खालची पेटी (स्त्री.) २ कर्षण (न.), लोढणे (न.) ३ प्रतिकर्ष (पु.)

drag pattern plate
खालचा प्रतिरुप पट

dragging
(buffing) (छिद्रे व खळगे यांच्याभोवतीचे) अतिउजळण (न.)

dragline
कर्षण दुवा (पु.)

draught
१ प्रवात (पु.) २ ( reduction in area) प्रतिशत क्षेत्र लघूकरण (न.), ड्राफ्ट (पु.)

draught gauge
प्रवातमापी (पु.)

draught per pass
प्रति गमन लघूकरण

draw
कर्षण (न.), ओढणे (न.), खेचणे (न.)

draw bead
कर्षण मणि

draw bending
कर्ष वंकण

draw die forming
कर्षण रुपद बनवणे

draw marks
कर्षण खुणा (स्त्री.अ.व.)

draw peg
ओढ खुंटी

draw plate
ओढ पट्टी

draw radius
कर्ष त्रिज्या

draw ring
कर्ष वलय

draw screw
ओढ सूत्रक (न.)

draw stress
कर्षण प्रतिबल

drawability
कर्षणक्षमता (स्त्री.)

drawbench
कर्षणमंच (पु.)

drawhead
कर्षणशीर्ष (न.)

drawing
१ कर्षण (न.) २ आरेखन (न.)

drawing compound
कर्षण मिश्रण

drawing punch
कर्ष दाबक, कर्ष पंच

drawing ratio limit
कर्षण गुणोत्तर सीमा

drawing reduction ratio
कर्षण लघूकरण गुणोत्तर

drawing with frictions
घर्षणाद्वारे कर्षण

drawn sections
कर्षित खंड (पु.अ.व.)

Dresden formula
ड्रेस्डेन सूत्र

dressing
१ लेपन (न.), संस्करण (न.) २ (buffing) उजाळण (न.) ३ (raking) उजाळण चक्राचे संस्करण (न.)

dressing of polishing wheel
चकाकी चक्र संस्करण

drier
शुष्कक (पु.)

drift velocity
अपवाह वेग

drill
वेधनी (स्त्री.)

drilling
वेधन (न.)

drip feed system
थेंबभरण पद्धति

drip pan
बिंदुधर पात्र

drive fit
दाब जुळणी (also pressure fit)

drive ring
ढकल कडे

drop
पात दोष (पु.) (also drop defect)

drop ball
आघात गोल (also skull cracker)

drop forging
stamping

drop gate
पात द्वार

drop hammer
पात घण

drop hammer forming
पात घण रुपण

drop off
बहिःपात (पु.) (also drop out)

drop test
पात चाचणी

drop weight test
भार पात चाचणी

dross
ड्रॉस (पु.)

drum type shears
विरंभ कर्तरिका

dry bond
शुष्क बंध, सुका बंध

dry bottom
शुष्क तल

dry bottom furnace
शुष्क तल भट्टी

dry bulb temperature
शुष्क बल्ब तापमान

dry cleaning process of coal washing
कोळशाची निर्जल धुलाई प्रक्रिया

dry corrosion
निर्द्रव संक्षरण, शुष्क संक्षरण

dry cyaniding
निर्द्रव सायनाइडीकरण, शुष्क सायनाइडीकरण

dry finish
(buffing) प्रथमोत्तर उजाळण

dry permeability
शुष्क पार्यता

dry quenching
शुष्क द्रुतशीतन

dry sand casting
शुष्क वालुका ओतकाम

dry sand core
शुष्क वालुका क्रोड

dry strength (as of sands)
कोरड्या वाळूची प्रबलता

drying
निर्जलन (न.), शुष्कन (न.)

drying of precipitate
अवक्षेप निर्जलन

dual metal
द्विधातु (पु.)

ductile crack
तन्य भेग

ductile fracture
तन्य भंग

ductility
तारक्षमता (स्त्री.), तन्यता (स्त्री.)

duff
डफ (स्त्री.) (कोळसापूड)

dummy block
नकली ठोकळा

dump box
राशिपात पेटी

dump test
दाब चाचणी (वर्धनीयतेसाठी) (also compression test for malleability)

dunite
ड्यूनाइड (पु.)

duplex grain structure
द्विविध कण संरचना

duplex process
द्वैध प्रक्रिया

duplex structure
द्विविध संरचना

duplexing
द्वैधीकरण (न.)

Duralumin
ड्युराल्युमिन (न.) (ऍल्युमिनिअम मिश्र धातु)

duranickel
ड्युरानिकेल (न.)

Durville casting process
डर्वील ओतकाम पद्धति

dust arrester
धूलि अवरोधक

dust cleaning
धूलि स्वच्छन

dust recovery
धूलि पुनराप्ति

dusting
धूलि शिंपण (न.)

duty cycle
कार्य आवर्त

dynamic creep
गतिक विसर्पण

dynamic electrode force
गतिक इलेक्ट्रोड बल

dynamic recovery
गतिक उपलब्धि

dynamic recrystallisation
गतिक पुनःस्फटिकीभवन, गतिक पुनःस्फटिकीकरण

dynamic strength
गतिक प्रतिबल

dynamic torque
गतिक आघूर्ण

dynamical theory
गतिकीय सिद्धांत

Dyson objective lens
डायसन वस्तुभिंग

earing
कर्णसदृशी विरुपता (स्त्री.)

earth's crust
भू-कवच (न.)

easy glide
सुलभ घसरण

ebullition chamber
उत्कलन कक्ष

Eckman process of siliconizing
एकमनची सिलिकोनायझिंग प्रक्रिया

economic recovery
लाभदायी पुनराप्ति

economister
मितपयोजक (पु.)

eddy current loss
भोवरा धारा हानि

eddy current testing
भोवरा धारा चाचणी

eddying
विवर्तन (न.)

edge
कड (स्त्री.), कडा (स्त्री.)

edge dislocation
कड स्थानभ्रंश

edge forming
कडरुपण (न.)

edge joint
कड सांधा

edge point
कड बिंदु

edge preparation
कड तयार करणे

edge preservation
कड परिरक्षण

edge trimming
कड कर्तन

edge trimming shear
कड कर्तक

edge weld
कड सांधा

edger
अग्रक (पु.)

edging
किनारबंदी (स्त्री.), कडबंदी (स्त्री.), कडरुपण (न.)

edging pass
कडरुपण गमन

effective case depth
परिणामकारक कवच जाडी, प्रभावी कवच जाडी

effective strain
प्रभावी विकृति (also significant strain)

effective stress
प्रभावी प्रतिबल (also significant stress)

efficiency
कार्यक्षमता (स्त्री.)

efficiency of counter
गणित्राची कार्यक्षमता

effloresce
उत्फुल्ल होणे

efflorescence
उत्फुल्लन (न.)

effluent
निःसृत (न.)

effusion
निस्सरण (न.)

ejector
उत्क्षेपक (पु.)

ejector box
उत्क्षेपक पेटी

Ekelund formula
एकेलुंड सूत्र

elastic
प्रत्यास्थ, प्रत्यास्थी

elastic anisotropy
प्रत्यास्थ विषमदिशिकता

elastic behaviour
प्रत्यास्थ वर्तन

elastic compliance
प्रत्यास्थ पूर्तता

elastic constant
प्रत्यास्थ स्थिरांक

elastic deformation
प्रत्यास्थ विरुपण

elastic hysteresis
प्रत्यास्थ मंदायन

elastic limit
प्रत्यास्थ सीमा

elastic modulus
प्रत्यास्थता मापांक

elastic recovery
प्रत्यास्थ पूर्वीभवन

elastic strain
प्रत्यास्थ विकृति अंक

elastic strain energy
प्रत्यास्थ विकृति ऊर्जा

elasticity
प्रत्यास्थता (स्त्री.), स्थितिस्थापकत्व (न.), स्थितिस्थापकता (स्त्री.)

elastoplastic
प्रत्यास्थ-सुघट्य (न.)

electric arc
विद्युत प्रज्योत

electric arc furnace
विद्युत प्रज्योत भट्टी

electric arc process
विद्युत प्रज्योत प्रक्रिया

electric conductivity
इलेक्ट्रॉनी वाहकता

electric double layer
विद्युत द्विस्तर

electric furnace
विद्युत भट्टी

electric induction
विद्युत प्रेरण

electric resistance
विद्युतरोध (पु.)

electric resistance furnace
विद्युतरोध भट्टी

electric retort
विद्युत अभिक्रियापात्र

electric smelting
विद्युत विगालन

electric steel
विद्युतभट्टी पोलाद

electrical contact metals
विद्युत संपर्क धातू (पु.अ.व.)

electrical discharge machining
विद्युत निर्भारण यंत्रण

electrical disintegration
विद्युत विघटन

electrical induction furnace
विद्युत प्रेरण भट्टी, विद्युत प्रवर्तन भट्टी

electro deposition
विद्युत निक्षेपण (न.)

electro-brightening
विद्युत उज्ज्वलन (न.)

electro-deburring
विद्युत-कडाखंडन (न.)

electro-endosmosis
electro-osmosis

electro-osmosis
विद्युतपरासरण (न.) (also electro-endosmosis)

electro-refining
विद्युत परिष्करण (न.)

electrocapillary curve
विद्युत केशिक आलेख

electrochemical desorption
विद्युतरासायनिक अपशोषण

electrochemical polishing
विद्युतरासायनिक झिलई

electrochemical series
विद्युतरासायनिक श्रेणी

electrochemical valency
विद्युतरासायनिक संयुजा

electrocleaning
विद्युतस्वच्छन (न.)

electrocure process
विद्युतदृढीकरण प्रक्रिया

electrode
इलेक्ट्रोड (पु.), विद्युताग्र (न.)

electrode consumption
इलेक्ट्रोड व्यय

electrode force
इलेक्ट्रोड बल (also welding force)

electrode holder
इलेक्ट्रोड धारक

electrode reference
इलेक्ट्रोड संदर्भ, विद्युताग्र संदर्भ

electrode skid
इलेक्ट्रोड विसर्पण

electrodischarge machining
विद्युतनिर्भारण यंत्रण

electrodynamic theory
विद्युतगतिकी सिद्धांत

electroforming
विद्युतरुपण (न.)

electrogalvanising
विद्युतजस्तलेपन (न.)

electrogravimetry
विद्युतभारमिति (स्त्री.)

electrohydraulic forming
विद्युतद्रवदाब रुपण

electroless plating
विद्युतहीन लेपन

electrolysis
विद्युतापघटन (न.)

electrolyte
विद्युतापघटनी (पु.), विद्युतापघट्य (न.)

electrolyte circulation
विद्युतापघटनी परिसंचारण (न.)

electrolytic
विद्युतापघटनी-

electrolytic acid cleaning
विद्युतापघटनी आम्लस्वच्छन

electrolytic alkaline cleaning
विद्युतापघटनी अल्कधर्मी स्वच्छन

electrolytic brightening
विद्युतापघटनी उज्ज्वलन

electrolytic cleaning
विद्युतापघटनी स्वच्छन

electrolytic corrosion
विद्युतापघटनी संक्षरण

electrolytic etching
विद्युतापघटनी कोरण

electrolytic iron
विद्युतापघटित लोह

electrolytic lap polishing
विद्युत विशाणन (also electromechanical polishing)

electrolytic machining
विद्युतापघटनी यंत्रण

electrolytic pickling
विद्युतापघटनी आम्लमार्जन

electrolytic polishing
विद्युतापघटनी झिलई

electrolytic powder
विद्युतापघटनी चूर्ण

electrolytic process
विद्युतापघटनी प्रक्रिया

electrolytic protection
विद्युतापघटनी संरक्षण

electrolytic refining
विद्युतापघटनी परिष्करण

electrolytic tinning
विद्युतापघटनी कथीललेपन

electrolytic tinplate
विद्युतापघटनी कथील विलेपित पत्रा

electromagnetic forming
विद्युतचंउबकीय रुपण

electromagnetic testingof metals
धातूंची विद्युतचुंबकीय चाचणी

electromechanical polishing
electrolytic lap polishing

electrometallurgy
विद्युत धातुशास्त्र (न.)

electromotive force
विद्युतगामी बल, विद्युतगामक बल

electromotive series
विद्युतगामी श्रेणी

electron acceptor
इलेक्ट्रॉन स्वीकारी

electron beam
इलेक्ट्रॉन शलाका

electron beam melting
इलेक्ट्रॉन शलाका वितळण

electron beam welding
इलेक्ट्रॉन शलाका सांधण

electron channeling
इलेक्ट्रॉन प्रणालन

electron cloud
इलेक्ट्रॉन मेघ, इलेक्ट्रॉन पुंज (इलेक्ट्रॉन वायु) (also called electron gas)

electron compound
इलेक्ट्रॉन संयुग

electron density of a crystal
स्फटिकाची इलेक्ट्रॉन घनता

electron density projection
इलेक्ट्रॉन घनता प्रक्षेपण

electron diffraction
इलेक्ट्रॉन विवर्तन

electron gas
इलेक्ट्रॉन वायु (also called electron cloud)

electron microscopy
इलेक्ट्रॉन सूक्ष्मदर्शिकी, इलेक्ट्रॉन सूक्ष्मदर्शनशास्त्र

electron probe
इलेक्ट्रॉन अवगाहन

electron state
electron energy state

electron unit
इलेक्ट्रॉन एकक

electronic energy state
इलेक्ट्रॉन ऊर्जा अवस्था (also electron state)

electronic heat control
इलेक्ट्रॉनी ऊष्मा नियंत्रण

electrophoresis
विद्युतकणसंचलन (न.)

electrophoretic plating
विद्युतकणसंचलित लेपन

electroplated coating
विद्युतविलेपित मुलामा

electroplated nickel silver
विद्युतविलेपित निकेल सिल्व्हर

electroplating
विद्युतविलेपन (न.), विद्युतलेपन (न.)

electroplating plant
विद्युतविलेपन संयंत्र

electroplating solution
विद्युतविलेपन द्रावण

electropotential series
विद्युतविभव श्रेणी

electroslag refining of steel
पोलादाचे विद्युतधातुमळी परिष्करण

electroslag welding
विद्युतधातुमळी सांधण

electrostatic dust separator
विद्युतस्थितिक धूलि विलगक

electrostatic gas cleaning
विद्युतस्थितिक वायु स्वच्छन

electrostatic precipitation
विद्युतस्थितिक अवक्षेपण

electrostatic separation
विद्युतस्थितिक विलगन

electrostatic spray painting
विद्युतस्थितिक तुषार रंगकाम

electrostriction
विद्युत विकृति प्रभाव (पु.) electrostrictive effect

electrothermal refining process
विद्युत तापीय परिष्करण प्रक्रिया

electrotyping
विद्युतटंकन (न.)

electrovalent bond
विद्युतसंयुज बंध

electrovolumetry
विद्युतआकारमिति (स्त्री.)

electrowinning
विद्युतनिष्कर्षण (न.)

electrum
इलेक्ट्रम (पु.) (सोने रुप्याचा मिश्र धातु)

ellipsoid
विवृत्तज (न.), दीर्घवृत्तज (न.)

elongation
दीर्घीकरण (न.), दीर्घीभवन (न.), दीर्घन (न.), लंबन (न.)

eloxal process
इलोक्सल प्रक्रिया

elution
निक्षालन (न.)

elutriation
प्रवाहजन्यकण वर्गीकरण (न.)

elutriator
प्रवाह पृथक्करणी (स्त्री.)

embeddability
न्याविष्टता (स्त्री.), अंतःस्थापन क्षमता (स्त्री.)

embossing
समुद्भरण (न.)

embrittlement
ठिसूळीभवन (न.)

embryo
भ्रूण (पु.)

emery
कुरुंद (पु.)

emery abrasive
कुरुंद अपघर्ष

emission
उत्सर्जन (न.)

emission line
उत्सर्जन रेखा

emissive power
उत्सर्जक शक्ति

emissivity
उत्सर्जकता (स्त्री.)

emissivity correction factor
उत्सर्जकता संशुद्धि गुणक

empirical
अनुभवजन्य

emulsification
पायसीकरण (न.), पायसन (न.)

emulsion
पायस (न.)

emulsion cleaning
पायस स्वच्छन

enamel
काचवण (न.) काचलेप (पु.), एनॅमल (न.)

enamelling
काचलेपन (न.)

enantiomorphism
प्रतिबिंबरुपत्व (न.)

enantiomorphous
प्रतिबिंबरुपी

encapsulation
संपुटन (न.)

end hardening
टोक कठिणीकरण

end quench test
अग्र निमज्जन चाचणी

end thrust
अंत्य प्रणोद

end-centered lattice
अग्रकेंद्रित जालक

endless rolling
निरंत लाटण

endogenous freezing
अंतर्जात गोठन

endothermic
ऊष्माशोषी

endothermic base atmosphere
ऊष्माशोषी वातावरण

endothermic compound
ऊष्माशोषी संयुग

endothermic reaction
ऊष्माशोषी अभिक्रिया

endurance
सहनशक्ति (स्त्री.)

endurance limit
fatigue limit

endurance ratio
सहन गुणोत्तर

energiser
ऊर्जक (पु.)

energy analysis
ऊर्जा विश्लेषण

energy band model
ऊर्जा पट्ट प्रतिकृति

energy level diagram
ऊर्जा पातळी रेखाकृति

engineering stress strain curve
अभियांत्रिकी प्रतिबल विकृति वक्र

enstatite
(mineral) एन्स्टटाइट (न.)

enthalpy
Heat (as a thermodynamic property of a working substance) एन्थॅल्पी (स्त्री.), पूर्णऊष्मा (पु.)

entrance and exit losses
आगम आणि निर्गम हानी

entropy
एन्ट्रॉपी (स्त्री.)

entry angle
प्रवेश कोन

environment of corrosion
संक्षरणाचे पर्यावरण

eosin
इओसिन (न.)

epigenetic deposits
पश्चजात निक्षेप (पु.अ.व.)

epitaxy
दिष्ट उपरिवृद्धि (स्त्री.) (also epitaxial growth)

epoxide
इपॉक्साइड (न.)

epoxy
इपॉक्सी (न.)

epoxy based resin
इपॉक्सीधारक राळ

epoxy phenol
इपॉक्सी फिनॉल

epoxy polysulphide
इपॉक्सी पॉलिसल्फाइड

epoxy resin
इपॉक्सी राळ

epoxy resin pattern
इपॉक्सी राळ प्रतिरुप

epoxy silicon
इपॉक्सी सिलिकॉन

epsilon carbide
एप्सिलॉन कार्बाइड

epsilon structure
एप्सिलॉन संरचना

equal settling particles
सम अवसादी कण (पु.अ.व.)

equal turbidity method
सम पंकिलता पद्धति

equation
समीकरण (न.)

equator
विषुववृत्त (न.)

equi axed structure
समाक्ष संरचना

equi-axed crystal
समाक्ष स्फटिक

equi-axed grains
समाक्ष कण (पु.अ.व.)

equi-axed precipitate particle
समाक्ष अवक्षेप कण

equi-inclination Weissenberg camera
समकलन वायसेनबर्ग कॅमेरा

equicohesive temperature
समसंसंजी तापमान

equilibrium constant
संतुलन स्थिरांक

equilibrium cooling rate
संतुलन शीतन वेग

equilibrium diagram
संतुलन आकृति, समतोलन आकृति

equilibrium potential
समतोलन विभव

equimolar mixture
समरेणु मिश्रण

equipment
साधनसामग्री (स्त्री.)

equipoint set
समबिंदु सट

equivalence point
समतुल्यता बिंदु, तुल्यता बिंदु

equivalent position
समतुल्य जागा, समतुल्य स्थान

equivalent section
समतुल्य छेद

equivalent torque
समतुल्य आघूर्ण

equiverse furnace
समतोल ज्वलन भट्टी

erbium
अर्बिअम (न.)

Erichsen cupping test
एरिकसन कप चाचणी

erosion
धूप (स्त्री.), झीज (स्त्री.)

erosion corrosion
धूप संक्षरण, धूप संक्षारण (also called corrosion-erosion)

erosion scab
झीज पापडी दोष

error
विभ्रम (पु.), त्रुटि (स्त्री.)

eta carbide
इटा कार्बाइड

etch attack
कोरण आक्रमण

etch pits
कोरण खात (पु.अ.व.)

etch pitting
कोरण खातन

etch polishing
कोरण झिलई

etch primers
pretreatment primers

etchant
कोरक (पु.)

etchant solution
कोरक द्राव

etching
कोरण (न.)

ethanol
एथनॉल (न.)

ethyl silicate
एथिल सिलिकेट

ethylene diamine
एथिलिन डायामाइन

ethylsilicate binder
एथिलसिलिकेट बंधक

eudiometer
वायुमापी (पु.)

Euler's construction
यूलर रचना

europium
युरोपिअम (न.)

eutectic
द्रवणक्रांतिक (न.)

eutectic
द्रवणक्रांतिक-

eutectic alloy
द्रवणक्रांतिक मिश्रधातु

eutectic cell
द्रवणक्रांतिक कोश

eutectic colony
द्रवणक्रांतिक समूह

eutectic grain
द्रवणक्रांतिक कण

eutectic particle
द्रवणक्रांतिक कण

eutectic point
द्रवणक्रांतिक बिंदु

eutectic structure
द्रवणक्रांतिक संरचना

eutectoid
घनक्रांतिक (न.)

eutectoid
घनक्रांतिक-

eutectoid point
घनक्रांतिक बिंदु

eutectoid steel
घनक्रांतिक पोलाद (०.८ टक्के कार्बन)

eutectoid structure
घनक्रांतिक संरचना

Evans diagram
इव्हान्स आकृति

evaporation
बाष्पीकरण (न.), बाष्पीभवन (न.), बाष्पन (न.)

evaporative cooler
बाष्पीय शीतक

Ewald sphere
इवाल्ड गोल

Ewald's construction
इवाल्डची रचना

excess air
अतिरिक्त वात

excess entropy
अतिरिक्त एन्ट्रोपी

exchange adsorption
विनिमय अधिशोषण

exchange current density
विनिमय प्रवाह घनता

exchange integral
विनिमय समाकल

excitation
उत्तेजन (न.)

exclusion principle
अपवर्जन तत्त्व

exfoliation
शल्कन (न.)

exfoliation type corrosion
शल्क संक्षारण

exhaust gas
निष्कास वायु

exhaust system
निष्कास पद्धति

exogenous freezing
बहिर्जात गोठण

exogenous inclusion
बहिर्जात समावेश

exothermic base atmosphere
ऊष्माक्षेपी वातावरण

exothermic compound
ऊष्मादायी संयुग, ऊष्माक्षेपी संयुग

exothermic endothermic base atmosphere
ऊष्माक्षेपी ऊष्माशोषी वातावरण

exothermic feeding aids
ऊष्मादायी संभरण साधने (न.अ.व.)

exothermic reaction
ऊष्माक्षेपी अभिक्रिया

exothermic sleeve
ऊष्माक्षेपी नळी

expanding alloy
विस्तारी मिश्रधातु

expanding test
प्रसरी चाचणी, विस्तारी चाचणी

expansion reducer
प्रसरण क्षपणक

expansivity
प्रसरणशीलता (स्त्री.)

experimental technique
प्रायोगिक तंत्र, प्रयोगतंत्र (न.)

exploration
समन्वेषण (न.)

explosion bulge test
विस्फोट फुगवटा चाचणी

explosion welding
विस्फोट सांधण

explosive forming
स्फोटक रुपण

explosive shattering
स्फोटीय खंडन

explosiveness
स्फोटकता (स्त्री.)

exposure
उद्भासन (न.)

extended dislocation
वाढीव स्थानभ्रंश, दूरमार्गी स्थानभ्रंश, विस्तारित स्थानभ्रंश

extender
Painting विस्तारक (पु.)

extensometer
विस्तारमापी (पु.)

external interference effect
बाह्य व्यतिकरण प्रभाव

external projection
बाह्य प्रक्षेपण

extinction
लोप (पु.)

extraction
१ निष्कर्षण (न.) २ निष्कासन (न.)

extraction replica
निष्कर्षण प्रतिकृति

extractor condenser
निष्कर्षी संघनित्र

extreme pressure oil
परम दाब तेल

extrinsic
बहिर्भूत

extruded section
दाबसारित छेद, दाबसारित खंड

extrusion
दाबसारण (न.)

extrusion constant
दाबसारण स्थिरांक

extrusion defect
दाबसारण दोष

extrusion equipment
दाबसारण साधनसामग्री

extrusion ratio
दाबसारण गुणोत्तर

extrusion temperature
दाबसारण तापमान

extrusion texture
दाबसारण पोत

exudation
निःस्त्रपण (न.)

eye lens
नेत्रभिंग (न.)

eyeleting
अक्षिकन (न.)

F M beam
एफ एम शलाका

fabrication
संविरचना (स्त्री.)

fabrication test
संविरचना चाचणी

face bend test
सांधापृष्ठ नमन चाचणी

face centred cubic lattice
पृष्ठकेंद्री घन जालक

face of weld
सांधापृष्ठ (न.)

face shield
मुख संरक्षक (also hand shield)

facing
पृष्ठन (न.)

facing material
पृष्ठन पदार्थ

facing sand
पृष्ठन रेती, पृष्ठन वाळू

factor of safety
सुरक्षांक (पु.)

false bottom
अस्थायी तल

false cope
अस्थायी माथापेटी

false flange
भ्रामक विस्तार

false indication
भ्रामक निर्देश

Fankuchen condensing monochromator
फांकुचेन संघननकारी एकवर्णक

fanning
(buffing) हलके उजाळण (न.) (also wiping)

Faraday's law
फॅरॅडे सिद्धान्त

fast quenching oil
अतिद्रुतशीतन तेल

fatigue
श्रांति (स्त्री.)

fatigue limit
श्रांति सीमा  (also endurance limit)

fatigue notch factor
श्रांति खाच गुणक

fatigue range
पृष्ठन व्याप्ति

fatigue ratio
श्रांति गुणोत्तर

fatigue striation
१ श्रांति रेखांकन २ श्रांतिरेखा (स्त्री.)

fatigue under combined stresses
संयोगित प्रतिबल श्रांति

fayalite
फायलाइट (न.)

faying surface
जोड पृष्ठ

feather crystal
पिच्छ स्फटिक

feed bob
संभरण गोल

feed rate
संभरण गति

feeder
(riser) संभरक (पु.)

feeder head
संभरक शीर्ष

feeders
संभरक (पु.अ.व.) (also headers)

feeding
संभरण (न.)

feeding direction
संभरण दिशा

feeding distance
संभरण अंतर

feeding of casting
ओतिवाचे संभरण

feldspar
फेल्डस्पार (न.)

Fermi energy
फर्मी ऊर्जा

Fermi level
फर्मी स्तर

ferrimagnetism
लघुलोहचुंबकत्व (न.)

ferrite
फेराइट (न.)

ferrite banding
फेराइट पट्टन

ferritic steel
फेराइट पोलाद

ferro alloy
लोहक मिश्रधातु (पु.) फेरो मिश्रधातु (पु.)

ferro chromium
लोहक क्रोमिअम (न.)

ferro manganese
लोहक मँगनीज (न.) (also spiegel)

ferro molybdenum
लोहक मॉलिब्डेनम (न.)

ferro niobium
लोहक निओबिअम (न.)

ferro tungsten
लोहक टंगस्टन (न.)

ferroalloying metal
फेरो मिश्रधातु, लोहक मिश्रधातु

ferromagnetic
लोहचुंबकीय

ferromagnetic damping
लोहचुंबकीय अवमंदन

ferromagnetism
लोहचुंबकत्व (न.)

ferrostatic pressure
लोहस्थैतिक दाब

ferrous hydroxide
फेरस हॉयड्रॉक्साइड

ferrous metal
लोहित धातु

ferroxyl test
लोहदर्शी चाचणी, फेरॉक्झिल चाचणी

ferruginous
लोहमय

ferrule
शेंबी (स्त्री.), धातुटोपण (न.)

fettling
१ स्वच्छन (न.) २ (trimming) कर्तन (न.)

fettling of casting
ओतिवाचे स्वच्छन

fettling of feeders
१ संभरकांचे कर्तन २ संभरकांचे विलगन

fibre
तंतु (पु.), धागा (पु.)

fibre composite
तंतुमिश्र (पु.)

fibre matrix interface
तंतु आणि आधारद्रव्य यांमधील आंतरपृष्ठ

fibre reinforced metal
तंतु प्रबलित धातु

fibre reinforced system
तंतु प्रबलित यंत्रणा

fibre stress
तंतु प्रतिबल

fibre structure
तंतु संरचना

fibre texture
तंतु पोत

fibrous fracture
तंतुमय भंग

fibrous structure
तंतुमय संरचना

fictitious plane
कल्पित समतल

field ion microscopy
क्षेत्र आयन सूक्ष्मदर्शिकी

fiex roll
सरलकारी लाटणे

figure of merit
गुणवत्ता अंक

file hardness test
कानस काठिण्य चाचणी

filiform corrosion
तंतुरुप संक्षारण, तंतुरुप संक्षरण

filler
भरण चौकट (स्त्री.) (also filler frame, filling frame, upset or upset frame)

filler metal
पूरक धातु

filler rod
पूरक कांडी, पूरक दंड

fillet
गोलाई (स्त्री.), फिलेट (स्त्री.)

fillet joint
फिलेट जोड

fillet weld
फिलेट सांधा

filling frame
filler

film
पटल (न.), पापुद्रा (पु.)

film formation
पटलीभवन (न.)

film shrinkage
पटल संकुंचन

filter
गाळणी (स्त्री.)

filter glass
गाळणी काच, निस्यंदी काच

filter paper
गाळणी कागद

filtration
निस्यंदन (न.)

fin
कंगोरा (पु.) (also spit or flash)

final inspection
अंतिम निरीक्षण

fine edge blanking
स्वनरहित कडा वर्तन (also fine flow blanking)

fine grain
सूक्ष्म कण

fine sand
वस्त्रगाळ रेती (also flour sand)

fine silt
सूक्ष्म गाळ

fines
सूक्ष्म कण (पु.अ.व.)

finger buff
(buffing) अंगुलि उजाळण चक्र

finger gate
उपद्वार (न.)

finish allowance
परिष्करण माया

finish annealing
परिष्करण अनुशीतन

finishing
१ अंत्यरुपण (न.) २ परिष्करण (न.)

finishing operation
अंत्यरुपण परिकर्म

finishing pass
अंत्यरुपण गमन

Fink formula
फिंक सूत्र

Fink process
फिंक प्रक्रिया

fire assaying
अग्निमूल्यन (न.)

fire bridge
ज्वलन सेतु (पु.)

fire gilding
अग्निरंजन (न.)

fire hazard
अग्निधोका (पु.)

fire refined copper
अग्निपरिष्कृत तांबे

fire refining
अग्नि परिष्करण

fire scale
अग्निजन्य शल्क

fire setting
अग्निघट्टन (न.)

fire-bars
अग्निदंड (पु.अ.व.)

fish glue
मत्स्य सरस

fishtail burner
मत्स्यपुच्छ ज्वालक

fission
विखंडन (न.)

fissure
भेग (स्त्री.)

Fixanal reagent
फिक्सानल अभिकारक

fixed carbon
अवबद्ध कार्बन

fixed count method
नियत गणनांक पद्धति

fixed sieve
बद्ध चाळणी

fixed time method
नियत काल पद्धति

fixture
खिळण (स्त्री.), खिळणी (स्त्री.)

flade potential
फ्लेड विभव

flake powder
पत्री चूर्ण

flakes
पत्री (स्त्री.)

flakes prevention
पत्रीभवन प्रतिबंध

flame
ज्योत (स्त्री.), ज्वाला (स्त्री.)

flame bardening
ज्योत कठिणीकरण (also spin hardening)

flame brazing
ज्योत झाळकाम

flame cleaning
ज्योत स्वच्छन

flame cutting
ज्योत कर्तन

flame descaling
ज्योत विशल्कन

flame gouging
ज्योत खोबणीकरण

flame plating
ज्योत लेपन

flame propagation
ज्योत प्रसारण

flame radiation
ज्योत प्रारण

flame scarfing
ज्योत पृष्ठदोष निवारण

flange pass
विस्फार खाच

flange tool
विस्फार अवजार

flannel buff
उजाळा कापड, उजाळा फ्लॅनेल

flapping
ताडण (न.)

flash
१ क्षणदीप्ति (स्त्री.) २ पंख (पु.) ३ (also fin or spit) कंगोरा (पु.)

flash roaster
क्षणदीप्ति भर्जक

flash roasting
क्षणदीप्ति भर्जन

flash smelting
क्षणदीप्ति विगालन

flash welding
क्षणदीप्ति सांधण

flashing allowance
कंगोरा माया

flashing time
क्षणदीप्ति काल (flash off time)

flask
साचापेटी (स्त्री.)

flask clamp
साचापेटी पकड

flask pin
साचापेटी मेख

flat position
सपाट स्थिति

flat position welding
सपाट स्थिति सांधण

flat products
सपाट वस्तू (स्त्री.अ.व.) (also flats)

flattening die
समतलक रुपद

flaw
दोष (पु.), उणीव (स्त्री.)

flexibility
नम्यता (स्त्री.), लवचिकपणा (पु.)

flexible electrode
अनुयोजी इलेक्ट्रोड (also dangier)

flexure test
आनुमत चाचणी

flimsy pattern
नैमित्तिक प्रतिरुप, नैमित्तिक फर्मा

Flink index
फ्लिंकचा निर्देशांक

flint
फ्लिंट (न.), गारगोटी (स्त्री.)

floatability
तरणक्षमता (स्त्री.), प्लावनक्षमता (स्त्री.)

floatation
प्लावन (न.), प्लवन (न.), तरण (न.) (also flotation)

floatation activator
प्लवन सक्रियक, तरण सक्रियक

floatation circuit
प्लवन परिपथ, तरण परिपथ

floatation collection
प्लवन संग्राहक, तरण संग्राहक

floatation concentration
तरण प्रतवर्धन

floatation depressor
प्लवन अवगामी, तरण अवगामी

floatation reagent
प्लावन अभिकारक

floatation sequence
प्लवन अनुक्रम, तरण अनुक्रम

flocculating agent
कणसंकलक (पु.)

flocculation
कणसंकलन (न.)

flocculent
कणसंकलक

Floe process
फ्लो प्रक्रिया

floor heating
तलतापन (न.)

floor moulding
जमिनीतील साचेकाम, तल साचेकाम

floor sand
तल वालुका

flotation
floatation

flour sand
fine sand

flow behaviour
प्रवाह वर्तन

flow brazing
प्रवाह झाळकाम

flow characteristics
प्रवाह अभिलक्षणे (न.अ.व.)

flow coefficient
प्रवाह गुणांक

flow curve
प्रवाह वक्र (यथार्थ प्रतिबल विकृति वक्र) (also called truestress strain curve)

flow forming
प्रवाह रुपण

flow line
प्रवाह रेषा, विरुपण रेखा

flow sheet
प्रक्रम तक्ता

flow stress
प्रवाह प्रतिबल, विरुपण प्रतिबल

flow welding
प्रवाह सांधण

flowability
(of sand) प्रवाहिता (स्त्री.)

flowing film
वाही पटल

flue gas
धूम (पु.)

fluid sand process
द्रव रेती पद्धति

fluidity
द्रवता (स्त्री.), पातळपणा (पु.), तरलता (स्त्री.)

fluidity spiral
तरलता सर्पिल

fluidity test
तरलता चाचणी

fluidized bed
द्रवीकृत थर

fluidized bed carburizing
द्रवीकृत थर कार्बुरीकरण

fluidizing
द्रवीकरण (न.)

fluo silicic acid
फ्लुओ सिलिसिक आम्ल

fluo solid roaster
द्रवाभ घन भर्जक

fluorescent
प्रतिदीप्त

fluorescent analysis
प्रतिदीप्त विश्लेषण

fluorescent penetrant inspection
प्रतिदीप्त अंतर्वेशी निरीक्षण

fluorescent scattering
प्रतिदीप्त प्रकीर्णन

fluoroscopy
प्रतिदीप्ति परीक्षा (स्त्री.)

fluorspar radiation
फ्लुअर्स्पार प्रारण

flux
अभिवाह (पु.)

flux arc welding process
अभिवाह प्रज्योत सांधण प्रक्रिया

flux density
अभिवाह घनता

flux dip brazing
अभिवाह निमज्जन झाळकाम

flux oxygen cutting
अभिवाह ऑक्सिजन कर्तन

flux wash
अभिवाह लेप

fly ash
उडती राख

flying shears
भ्रामी कर्तनी

flywheel
जडचक्र (न.)

foamed plaster mould
फेसाळ प्लास्टर साचा

foamed slag
फेसाळ मळी

focal spot of x ray tube
क्ष किरण नलिकेचा केंद्रस्थ ठिपका

focusing arrangement
संकेंद्रण व्यवस्था

fog quenching
द्रवकण द्रुतशीतन

fogging
धुकटणे (न.)

foil
वर्ख (पु.)

fold of an axis
अक्षाची आवर्तन क्षमता

folded buff (buffing)
घडी उजाळण चक्र

follow board
आकृतिबंध आधारतक्ता

follow die
अनुगामी रुपद

forbidden energy level
निषिद्ध ऊर्जा स्तर

forbidden reflection
वर्जित परावर्तन

forbidden transition
वर्जित संक्रमण

force
बल (न.)

forced air quenching
बलप्रेरित वात द्रुतशीतन

forced circulation furnace
बलप्रेरित अभिसरण भट्टी

forced draught
बलप्रेरित प्रवात

forehand welding
अग्र सांधण

forge delay time
घडाई विलंब काळ

forge welding
घडाई सांधण (also blacksmith welding)

forging
घडाई (स्त्री.)

forging classification
घडाई वर्गीकरण

forging defect
घडाई दोष

forging equipment
घडाई साधनसामग्री

forging machine
घडाई यंत्र

forging rolls
घडाई रुळ (पु.अ.व.)

forging structure
घडाई संरचना

forging tool
घडाई अवजार, घडाई हत्यार

form
रुप (न.)

form block
अस्थायी रुपद (also temporary die)

form cutter
आकार कर्तक

form die
आकार रुपद

form grinding
आकार पेषण

formability
आकार्यता (स्त्री.), आकारक्षमता (स्त्री.)

formability test
आकार्यता चाचणी

former
रुपद आकारक (पु.), रुपद साचा (पु.)

forming
रुपण (न.)

forming process
रुपण प्रक्रिया

forming process classification
रुपण प्रक्रिया वर्गीकरण

forsterite
(mineral) फोर्स्टेराइट (न.)

forward bias
अग्र अभिनति

forward diffracted beam
पुरोविवर्तित किरणशलाका

forward slip
(in rolling) अग्र सटक

fouling
शेवाळणे (न.)

foundry
१ ओतशास्त्र (न.) २ ओतशाळा (स्त्री.)

foundry nails
ओतकाम खिळे (पु.अ.व.)

foundry returns
foundry scrap

foundry sand
ओतकामाची रेती

foundry scrap
ओतकाम भंगार (also foundry returns)

four circle diffractometer
चौवर्तुळ विवर्तनमापी

four high rolling mill
चार रुळांचे लाटण यंत्र

four slide forming
multiple slide forming

fractinal liquid extraction
भागशः द्रव निष्कासन

fractional distillation
भागशः ऊर्ध्वपातन

fractionating oil diffusion pump
प्रभाजक तेल विसरण पंप

fractography
भंगपरीक्षण (न.), भंगाभ्यास (पु.)

fracture
भंग (पु.)

fracture curve
भंग वक्र

fracture mechanics
भंगशास्त्र (न.)

fracture stress
भंग प्रतिबल

fracture toughness
भंग दृढता

fracture wear
भंजन झीज

Frank partial dislocation
फँक आंशिक स्थानभ्रंश

Frank Rhead source
फँक रीड उगम

free acid value
मुक्त आम्लांक

free cementite
मुक्त सिमेंटाइट

free cutting steel
सुकर्त्य पोलाद

free electron theory
मुक्त इलेक्ट्रॉन सिद्धांत

free energy
मुक्त ऊर्जा

free feeding
मुक्त भरण

free ferrite
मुक्त फेराइट

free fit
सहज अन्वायुक्ति

free loop furnace
catenary furnace

free particles
मुक्त कण (पु.अ.व.)

free settling
मुक्त अवसाद, मुक्त अवसादन

free settling ratio
मुक्त अवसाद गुणोत्तर

free silica
मुक्त सिलिका

freeze
गोठवणे, गोठणे

freeze drying
गोठण निर्जलीकरण (न.)

freezing
गोठण (न.)

freezing point curve
गोठण बिंदु वक्र

French chalk
संगजिरा (पु.)

frequency
वारंवारता (स्त्री.)

frequency distribution
वारंवारता वितरण

Fresnel zone theory
फेस्नेल क्षेत्र सिद्धांत

fretting corrosion
घर्षणजन्य संक्षरण

fretting fatigue
घर्षणजन्य श्रांति

friability of coal
कोळशाची चूर्णशीलता

friction hill
घर्षण टेकडी, घर्षण उंचवटा

friction in rolling
लाटणातील घर्षण

friction sawing
घर्षण करवतन

friction welding
घर्षण सांधण

frictional power
घर्षणजन्य शक्ति, घर्षण शक्ति

Friedel's law
फिडेलचा नियम

frit
फिट (न.)

fritting
आगलन (न.)

front tension
पुढील ताण

frosting
हिमदोष (पु.) (रंग)

froth
फेन (पु.)

froth flotation
फेन प्लावन

frother
फेनकारी (पु.)

frozen mercury process
गोठित पारा प्रक्रिया

fuel ash corrosion
इंधन राख संक्षारण, इंधन राख संक्षरण

fuel consumption
इंधन व्यय, इंधन वापर

fuel injection
इंधन अंतःक्षेपण

fuel magazine
इंधन कोष

full annealing
पूर्ण अनुशीतन

full disc buff (buffing)
पूर्ण चकती उजाळण चक्र

full fillet weld
पूर्ण फिलेट सांधा

full mould casting process
पूर्णसाचा ओतकाम पद्धति

full wave rectifier circuit
पूर्ण तरंग दिष्टकारी परिपथ

fuller
फुलर (पु.)

fuller's earth
मुलतानी माती

fullering
विस्तारण (न.)

fume collection
धूम संग्रह

fume extraction
निर्धूमन (न.)

fumigation
धुरी देणे (न.), धूमन (न.)

fuming
धूमन (न.)

functional design
कार्यनिष्ठ संकल्पचित्र

fundamental frequency
मूलभूत वारंवारता

fundamental reflection
मूलभूत परावर्तन

funnel
नरसाळे (न.), चाडी (स्त्री.)

furnace
भट्टी (स्त्री.) air furnace वात भट्टी arc furnace प्रज्योत भट्टी barrel furnace पिंप भट्टी batch furnace intermittent furnace असंतत भट्टी bell furnace घंटा भट्टी blast furnace झोत भट्टी box furnace पेटी भट्टी car bottom furnace गाडी भट्टी catenary

furnace atmosphere
भट्टी वातावरण

furnace brazing
भट्टी झाळकाम

furnace campaign
भट्टी कार्यकाल

furnace insulation
भट्टी निरोधन

furnace lining
भट्टी अस्तर

Furnas Harker diffractometer
फर्नास हार्कर विवर्तनमापी

fused salt
वितळित क्षार द्रव्य

fusible alloy
गलनीय मिश्रधातु

fusing point
वितळबिंदु (पु.)

fusion
१ वितळण (न.) २ एकीकरण (न.)

fusion mixture
वितळ मिश्रण

fusion penetration
वितळ अंतर्वेशन

fusion welding
वितळ सांधण

fusion zone
वितळ क्षेत्र

gag press
गॅग दाबयंत्र

gag straightening
गॅग सरलीकरण (also gagging)

gagger
(lifter) गळ (पु.)

gagging
gag straightening

galena
गॅलिना (न.)

gallery vent
गॅलरी निर्गम

galling
कणपाटण (न.)

galling marks
कणपाटण खुणा (स्त्री.अ.व.)

gallium
गॅलिअम (न.)

galvanic action
गॅल्व्हानी क्रिया

galvanic cell
गॅल्व्हानी विद्युतघट

galvanic corrosion
गॅल्व्हानी संक्षरण

galvanic couple
गॅल्व्हानी युग्म

galvanic series
गॅल्व्हानी श्रेणी

galvanised
जस्त विलेपित

galvanising
जस्त विलेपन (न.)

galvanostatic method
गॅल्व्हानोस्थित पद्धति

galvanostatic polarisation
गॅल्व्हानोस्थित धुवण (स्थिरप्रवाही धुवण) (also called intentiostatic polarisation)

gamma flaw detector
गॅमा दोष शोधक

gamma iron
गॅमा लोह

gamma radiographic inspection
गॅमा किरण निरीक्षण

gangue
धातुमल (पु.)

ganister
गॅनिस्टर (न.) gannister

gap
फट (स्त्री.), अंतराल (न.)

gap frame press
अंतराली चौकट दाबयंत्र

gap rolling
फट लाटण

gas
वायु (पु.) bio gas जैव वायु blue water gas नील जलवायु bottled gas बाटलीबंद वायु calor gas कॅलॉर वायु carburetor water gas कार्बुरित्र जलवायु carrier gases संवाहक वायू (पु.अ.व.) city gas town gas नगर वायु coal gas कोळसा वायु coke oven gas कोक भट्टी वायु

gas
वायु (पु.) bio gas जैव वायु blue water gas नील जलवायु bottled gas बाटलीबंद वायु calor gas कॅलॉर वायु carburetor water gas कार्बुरित्र जलवायु carrier gases संवाहक वायू (पु.अ.व.) city gas town gas नगर वायु coal gas कोळसा वायु coke oven gas कोक भट्टी वायु

gas brazing
torch brazing

gas carburizing
वायु कार्बुरीकरण

gas cavity
वायु गृहिका

gas chromatography
वायु वर्णलेखशास्त्र (न.)

gas constant
वायु स्थिरांक

gas content
वायु प्रमाण

gas cutter
oxygen cutter

gas diaphgram
काच पटल

gas fired furnace
वायु भट्टी

gas flow proportional counter
वायु प्रवाह समानुपाती गणित्र

gas gouging
oxygen gouging

gas hole
वायु छिद्र

gas plating
रासायनिक वायु लेपन (also chemical vapour plating)

gas pocket
वायु कोष्ठ

gas probe
वायु शोधाग्र

gas quenching
वायु द्रुतशीतन

gas regulator
वायु नियामी

gas shielded arc welding
वायु परिरक्षित प्रज्योत सांधण

gas torch
वायु ज्योत

gas welding
ज्योत सांधण

gas x ray tube
वायु क्ष किरण नलिका

gasification of coal
कोळशाचे वायूकरण

gassing
वायु बुद्बुद्न (न.)

gassy surface
पुळीदार पृष्ठभाग

gastight jacket
वायुबंद वेष्टण

gate
द्वार (न.)

gate cutter
द्वार कर्तक

gated pattern
द्वारित आकृतिबंध, द्वारित फर्मा

gating ratio
द्वारण गुणोत्तर

gating system
द्वारण पद्धति (also running system)

gauge
प्रमापी (पु.)

gauge length
प्रमापी लांबी

Gaussian law
गाऊसीय नियम

Gay Lussac method
गे लुसेक पद्धति

Geiger Muller counter
गाइनर मुलर गणित्र

general lattice
सर्वसाधारण जालक

geometric mean area
भूमितीय सरासरी क्षेत्र

geometrical errors
भूमितीय विभ्रम

geometrical hardening
मितीय कठिणीकरण

germanite
जर्मनाइट (न.) (खनिज)

germanium
जर्मेनिअम (न.)

getter
(getting agent) शोषी निर्वातक (न.)

ghost bands
आभासी पट्ट (पु.अ.व.)

Gibbs-Duhem equation
गिब्ज ड्युहेम समीकरण

Gibbs-Helmholtz equation
गिब्ज हेल्म होल्टझ् समीकरण

Gibbs' phase rule
गिब्ज्चा प्रावस्था नियम

gibbsite
Min. गिब्साइट (न.)

gilding
१ जडावकाम (न.) २ गिलिटकाम (न.) ३ सुवर्णलेपन (न.)

gilding metal
गिलिटी धातु

glance
ग्लान्स (न.) (as in antimony glance ँटिमनी ग्लान्स)

glancing cell
ग्लान्स कोश

glass bead
काचमणि (पु.)

glass core
काच क्रोड

glass electrode
काच इलेक्ट्रोड

glass eye
काच बुडबुडा (पु.)

glass wool
काच तंतु

glassware
काचसामान (न.)

glaze
(buffing) गुळगुळीतपणा (पु.)

glide
घसरण (स्त्री.)

glide plane
घसरण प्रतल

glide reflection
घसरण परावर्तन

glide strain
घसरण विकृति

glissile dislocation
अस्थायी स्थानभ्रंश

Globar furnace
ग्लोबार भट्टी

globular cementite
गोलाकार सिमेंटाइट

gloss firing
चकाकी भर्जन

gloss test
चकाकी चाचणी

glossmeter
चकाकीमापी (पु.)

glow discharge
प्रभानिर्भारण (न.)

glue
शिरस (पु.), सरस (पु.) (also hide glue)

glyceregia
ग्लिसरेजिया (पु.)

gnomic projection
त्रैज्य प्रक्षेप

gober gas
गोबर गॅस

goethite
Min. गेथाइट (न.)

gold
सोने (न.), सुवर्ण (न.)

gold ink
सुवर्ण शाई

gold plating
सुवर्ण विलेपन, सोन्याचे पाणी देणे

Goldschmidt thermit process
गोल्डश्मिट थर्मिट प्रक्रिया

goniometer head
कोनमापी शीर्ष

goniometry
कोनमापनशास्त्र (न.)

goniostat
कोनस्थायी (पु.)

Gooch curcible
गूच मूस, तलछिद्रित मूस (also Gooch filter)

Goodman diagram
गुडमन रेखाकृति

gorge
गॉर्ज (स्त्री.), निदरी (स्त्री.)

gorge draught
गॉर्ज ड्राफ्ट

gorge roll
गॉर्ज रुळ

gouging
(welding) खोबणीकरण (न.)

gouging blowpipe
खोबणीकारक फुंकनळी

grab sampling
स्वैर प्रतिदर्शन

grade
श्रेणी (स्त्री.), दर्जा (पु.), प्रत (स्त्री.)

grade of concentrate
संहत श्रेणी

grade of grinding wheel
शाणक चक्र दर्जा

grade of metal
धातूचा दर्जा

grade of ore
धातुक दर्जा

grading of moulding sand
साच्याच्या रेतीचे श्रेणीकरण

grain
कण (पु.)

grain boundary
कणसीमा (स्त्री.)

grain boundary deformation
कणसीमा विरुपण

grain boundary relaxation
कणसीमा शिथिलन

grain flow
कण प्रवाह

grain growth
कणवृद्धि (स्त्री.)

grain orientation
कण दिशादेशन

grain refiner
कण लघूकारक

grain refining
कण लघूकरण

grain size control
कण आकार नियंत्रण

grain size number
कण आकार अंक

grain structure
कण संरचना

graining
Enamelling नक्षीकाम (न.)

gram equivalent
ग्रॅम तुल्यांक (पु.)

grand master pattern
आदिगुरु आकृतिबंध

granular
कणीदार

granular powder
कणीदार भुकटी

granulated metal
कणीदार धातु

granulation
कणीकरण (न.)

granulator
कणित्र (न.)

graphical extrapolation
आलेखी बहिर्वेशन

graphical indexing
आलेखी निर्देशांकन

graphite
Min. ग्रॅफाइट (न.)

graphitic carbon
ग्रॅफाइटरुपी कार्बन

graphitic corrosion
ग्रॅफाइटी संक्षारण, ग्रॅफाइटी संक्षरण

graphitic embrittlement
ग्रॅफाइट ठिसुळीकरण

graphitization
ग्रॅफाइटीकरण (न.)

gravel
खडी (स्त्री.), चाळ (पु.)

gravel bed filter
खडीतळ चाळणी

gravelometer
ग्रॅव्हेलोमीटर (पु.)

gravimetric method
भारात्मक पद्धति

gravity concentration
१ गुरुत्वाधारित प्रतवर्धन २ गुरुत्व संहति

gravity conveyor
गुरुत्व वाहक

gravity die casting
गुरुत्व रुपद ओतकाम

gravity hammer
गुरुत्व घण

gravity segregation
गुरुत्वाकर्षी विलगन

gravity stamp mill
गुरुत्व पात कुट्टनित्र

gray cast iron
काळे बीड

gray slag
करडी धातुमळी

greaseless buffing
ग्रीझरहित उजाळण

greaseless compound
ग्रीझरहित संयुग

green bond
ओला बंध

green rot
हरित अपक्षय

green sand
ओली रेती

green sand casting
ओली रेती ओतकाम

green sand cores
ओली रेती क्रोड (पु.अ.व.)

green sand moulds
ओली रेती साचे (पु.अ.व.)

green strength (of sand)
ओल्या वाळूची प्रबलता

greenockite
Min. ग्रीनोकाइट (न.)

Greninger chart
ग्रेनिंजर तक्ता

Griffith theory
ग्रिफिथ सिद्धांत

grindability
पेषणक्षमता (स्त्री.)

grindability index
पेषणक्षमता गुणांक

grinder
पेषणी (स्त्री.)

grinding
१ पेषण (न.), दलन (न.) २ शाणन (न.)

grinding checks
शाणन चौकडे (पु.अ.व.)

grinding cracks
शाणन भेगा (स्त्री.अ.व.)

grinding sensitivity
पेषण संवेदनशीलता

grip die
पकड रुपद

grit arester
वालुकण अवरोधक

grit blast
रेव ताडन

grizzly
दंडचाळण (स्त्री.)

grog
ग्रॉग (पु.), भाजीव मातीचा चुरा (पु.)

groove
खाच (स्त्री.), गाळा (पु.)

groove angle
खाचकोन (पु.) (included angle)

groove face
खाच पृष्ठ

groove radius
खाच त्रिज्या

groove weld
खाच सांधा

grooved roll
खाचयुक्त रुळ

gross porosity
स्थूल सरंधता

ground connection
भूसंपर्क (पु.)

ground lead
भूसंपर्क जोडतार

ground state
निम्नतम अवस्था

groundbed
आधारभूमि (स्त्री.)

grounded circuit
भूसंपर्कित परिपथ

growth
वृद्धि (स्त्री.)

growth fault
वृद्धि दोष

guide
मार्गदर्शी (पु.), पथदर्शक (पु.)

guided bend test
मार्गदर्शी नमन चाचणी

guillotine shear
झटका कर्तनी

Guinier asymmetric arrangement
गिनियरची असममित मांडणी

Guinier Preston zones
गिनियर प्रेस्टन क्षेत्रे (न.अ.व.)

gun metal
कासे (न.) (also bronze metal)

guncrete
उत्तापसह काँक्रीट (न.)

gutter
निष्कासिका (स्त्री.), नाली (स्त्री.)

gypsum
Min. जिप्सम (न.)

gyratory crusher
घूर्णी भरडणी, घूर्णन दलित्र

gyromagnetic ratio
घूर्णचुंबकीय गुणोत्तर

H beam
H तुळई (स्त्री.)

H ion process
H आयन प्रक्रिया

H iron process
H लोह प्रक्रिया

habit
(of crystal) (स्फटिकाचे) स्वरुप (न.), (स्फटिकाचा) आकार (पु.)

habit plane
स्फटिकविशिष्ट समतल

hack saw
धातु आरा

Hadfield steel
हॅडफिल्ड पोलाद

haematite
Min. हेमॅटाइट (न.)

haircrack
केशिका चीर (स्त्री.), केशसदृश चीर (स्त्री.) (also hairline crack)

half cell potential
अर्धतरंग विभव

halfwidth
अर्धरुंदी (स्त्री.)

halide
हॅलाइड (न.)

Hall Heroult process
हॉल हेरॉल्ट प्रक्रिया

halloysite
हॅलॉयसाइट (न.)

halogen
हॅलोजन (न.)

hammer
घण (पु.), हातोडा (पु.)

hammer welding
आघाती सांधण

Hanawalt grouping
हॅनावॉल्ट समूहीकरण

hand rammed moulding machine
हस्त धुमस साचेकाम यंत्र

hand shield
face shield

hand sorting
हस्त चयन

hand squeeze moulding machine
हस्तदाब साचेकाम यंत्र

hanging core
आलंबी क्रोड

hard anodizing
टणक ऍनोडीकरण

hard buffing
टणक उजाळण

hard chromium plating
जाड क्रोम लेपन

hard drawn
दृढकर्षित

hard facing
कठीण पृष्ठन (न.)

hard fired
उच्चतापित

hard metal
कठीण धातु

hard surfacing
कठीण पृष्ठन

hardenability
कठिणीकरण (न.), कठिणीभवन (न.)

hardhead
(as in tin liquation) कठीण अवशिष्ट (न.)

hardness
कठीणता (स्त्री.). काठिण्य (न.)

hardness gradient
काठिण्य प्रवणता

hardness number
काठिण्य अंक

Harker section
हार्कर छेद

Harker-Kasper inequality
हार्कर-कास्पर असमता

harmonic oscillator equation
सुसंवादी दोलक समीकरण

Harris process
हॅरिस प्रक्रिया

Harz jig
हार्झ जिग

headers
feeders

heading
शीर्षन (न.)

health hazards
आरोग्यविघातक धोके (पु.अ.व.)

heap leaching
राशि उद्विलयन

hearth
भट्टीतळ (पु.)

hearth ore
भट्टीतळ धातुक

hearth roasting
भट्टीतळ भर्जन

heat
ऊष्मा (पु.)

heat affected zone
ऊष्मा बाधित क्षेत्र

heat balance
ऊष्मा संतुलन

heat capacity
ऊष्मा क्षमता

heat capacity
ऊष्मा क्षमता

heat checks
ऊष्माजन्य चौकडी भेगा (स्त्री.अ.व.)

heat exchanger
ऊष्मा विनिमयक

heat of dissolution
द्रावण ऊष्मा

heat of formation
घडण ऊष्मा

heat of fusion
वितळ ऊष्मा

heat of mixing
मिश्रण ऊष्मा

heat of reaction
अभिक्रिया ऊष्मा

heat of transformation
रुपांतरण ऊष्मा

heat pump
ऊष्मा पंप

heat soaking
ऊष्मा मुरवण

heat time
तापन काल

heat tinting
ऊष्मा रंजन

heat transmission
ऊष्मा पारेषण

heat treating fixture
ऊष्मोपचारार्थ खिळण

heat treating oil bath
ऊष्णोपचारी तेल मज्जनी

heat treatment
ऊष्मोपचार (पु.)

heating curves
तापन वक्र (पु.अ.व.), ऊष्मन वक्र (पु.अ.व.)

heating gate
तापन द्वार

heavy atom method
जड अणु पद्धति

heavy liquid
जड द्रव

heavy media separation
जड माध्यमी विलगन

heavy section
बृहत खंड

Hegeler furnace
हेगेलर भट्टी

helical gears
मळसूत्री दंतचक्रे (न.अ.व.)

helium
हेलिअम (न.)

helix angle
मळसूत्री कोन

helmet
शिरस्त्राण (न.)

hematite
हेमॅटाइट (न.)

hemetag powder
हेमेटॅग चूर्ण

hemming
तुरपणे (न.)

hercynite
Min. हर्सिनाइट (न.)

Heroult furnace
हेरुल्ट भट्टी

Hesse plot
हेस आलेख

heterogeneity
१ विषमांगता (स्त्री.) २ विजातीयता (स्त्री.)

heterogeneous
विषमांग, विजातीय

heterogeneous precipitation
विषमांग अवक्षेपण, विजातीय अवक्षेपण

heteropolar bond
विषमधुवीय बंध

hexagonal axes
षट्कोनी (स्फटिक) अक्ष (पु.अ.व.)

hexagonal close packed lattice
षट्कोनी घनसंकुलित जालक

hexagonal indices
षट्कोनी स्फटिक निर्देशांक (पु.अ.व.)

hide glue
glue

hiding power of paint
रंगाची प्रच्छादन क्षमता, रंगाची प्रच्छादकता

high duty refractory
गुरु कार्य उत्तापसाही सामग्री

high frequency resistance welding
उच्च कंप रोधी सांधण

high pressure moulding
उच्च दाब साचेकाम

high rate forming
शीघ रुपण

high speed steel
शीघ गति पोलाद

high temperature
उच्च तापमान

high temperature oxidation
उच्च तापमान ऑक्सिडन

high top pressure
उच्च शीर्ष दाब

high top pressure operation
उच्च शीर्ष दाब परिकर्म

high voltage discharge forming
उच्च व्होल्टता निर्भारण रुपण

hindered contraction
अवरुद्ध आकुंचन

hindered settling
१ अवरुद्ध अवसाद २ अवरुद्ध अवसादन

hindered settling ratio
१ अवरुद्ध अवसाद गुणोत्तर २ अवरुद्ध अवसादन गुणोत्तर

histogram
आयतालेख (पु.)

hitch feed
योजक संभरण

hobbing
ससूत्र कर्तन (न.)

Hoeganas process
हीगॅनस प्रक्रिया

hoist
उच्चालक (पु.)

holding furnace
धारण भट्टी

holding time
धारण काल

hole
छिद्र (न.)

holiday
लेपनदोष (पु.) (as in corrosion)

homogeneous
सजातीय, एकजिनसी, समांग

homogenisation
समांगीकरण (न.)

homogenising
एकजिनसीकरण (न.)

homokpolar crystal
समधुवी स्फटिक

homopolar bonds
समधुवी बंध (पु.अ.व.)

honeycomb structure
मधुकोश संरचना

honing
प्रशाणन (न.)

honing compound
प्रशाणन संयुग

hook
आकडा (पु.)

Hooke's law
हूकचा नियम

Hooker process
हुकरची प्रक्रिया

horizontal batch furnace
आडवी असंतत भट्टी

horn
शृंग (न.)

horn gate
शृंगद्वार (न.)

horn press
शृंग दाबयंत्र

horn spacing
१ शृंगांतर (न.) २ शृंग अवकाशन (also platen spacing)

hot bed
तप्त तल

hot box process
तप्त पेटी प्रक्रिया

hot centring
उष्ण केंद्रण, तप्त केंद्रण

hot chamber die casting process
तप्त कक्ष रुपद ओतकाम प्रक्रिया

hot corrosion
तप्त संक्षरण

hot cracking
तप्त तडकन

hot dip coating
तप्त निमज्जन लेपन

hot dip coating
तप्त निमज्जन लेपन

hot dip galvanising
तप्त निमज्जन जस्त विलेपन

hot dip galvanising
तप्त निमज्जन जस्त विलेपन

hot dip tinning
तप्त निमज्जन कथिल लेपन

hot dip tinning line
तप्त निमज्जन कथिल लेपन पंक्ति

hot dipping
तप्त निमज्जन

hot drawing
तप्त कर्षण

hot face refractories
तप्तपृष्ठ उत्तापसाही सामग्री

hot finishing
तप्त अंत्यरुपण

hot forming
तप्त रुपण

hot hardness
तप्त काठिण्य

hot heading
तप्त शीर्षीकरण

hot junctions
तप्त जोड, तप्त संधी

hot metal process
तप्त धातु प्रक्रिया

hot pressing
तप्त दाबन

hot rolling
तप्त लाटण

hot scragging
तप्त प्रबलीकरण

hot shortness
तप्त ठिसुळता (स्त्री.)

hot spruing
तप्त रसनलिका कर्तन

hot stamping
तप्तमुद्रा ठोकण

hot tear
तप्त विदारण

hot top
तप्त शीर्ष

hot twist test
तप्त पीळ चाचणी

hot working
तप्त रुपण

Housgrig process
हाऊसग्रीग प्रक्रिया

housing
धानी (स्त्री.) (also stand)

housing strain
धानी विकृति

hub tool
तुंबा अवजार

hubbing
रुपद गर्तन (न.)

Huey test
ह्यूए चाचणी

Hull cell
हल कोश

humectant
आर्द्रक (न.)

humid environment
आर्द्र पर्यावरण

hump table
मदारवत टेबल

humpback furnace
मदार भट्टी

hutch product
तलीय उत्पादन

hybrid state
संकरित अवस्था

hydration
सजलन (न.)

hydraulic blast
द्रविक झोत

hydraulic bond
द्रविक बंध

hydraulic bulge test
द्रवदाब फुगवटा चाचणी

hydraulic classifier
द्रविक वर्गीकरण यंत्र

hydraulic expander
द्रवीय प्रसारक

hydraulic jig
द्रविक जिग

hydraulic press
द्रवचलित दाबयंत्र

hydraulic roll balance
द्रवीय रुळ संतुलन

hydraulic scale disposal
द्रवीय शल्क विल्हेवाट

hydroblasting
जलताडन (न.)

hydrocarbon gases
हायड्रोकार्बन वायू (पु.अ.व.)

hydrocyclone classifier
द्रव आवर्ती वर्गीकरण यंत्र

hydroforming
द्रवरुपण (न.)

hydrogen
हायड्रोजन (पु.)

hydrogen brazing
हायड्रोजन झाळकाम

hydrogen embrittlement
हायड्रोजन ठिसूळीभवन

hydrogen exponent
हायड्रोजन घातांक

hydrogen overpotential
हायड्रोजन अधिविभव (हायड्रोजन अधिव्होल्टता) (also called hydrogen overvoltage)

hydrogen overvoltage
हायड्रोजन अधिव्होल्टता (हायड्रोजन अधिविभव) (also called hydrogen overpotential)

hydromatic welding
pressure controlled welding

hydrometallurgy
जलीय धातुशास्त्र (न.)

hydrophilic
जलप्रिय

hydrophobic
जलद्वेषी

hydropress forming
द्रवदाब रुपण

hydrostamp
द्रवीय पात घडाई यंत्र (न.)

hydrostatic compression
द्रवस्थैतिक संपीडन

hydrostatic extrusion
द्रवस्थैतिक दाबसारण

hydrostatic tension
द्रवस्थैतिक ताण

hydroxyl exponent
हायड्रॉक्सिल घातांक

hygroscopic
आर्द्रताग्राही

hygroscopic water
आर्द्रता जल

HYL process
HYL प्रक्रिया

hypereutectic alloy
अतिद्रवणक्रांतिक मिश्रधातु

hypereutectoid
अतिघनक्रांतिक

hypoeutectic alloy
अधोद्रवणक्रांतिक मिश्रधातु

hypoeutectoid
अधोघनक्रांतिक

hypophosphite
हायपोफॉस्फाइट (न.)

hyposulphite leaching
हायपोसल्फाइट उद्विलयन

hysteresis
पश्चशीलता (स्त्री.)

I beam
I तुळई (स्त्री.)

icicle
धातुलंब (पु.)

ideal critical diameter
आदर्श क्रांतिक व्यास

ideally imperfect crystal
आदर्शदृष्ट्या अपरिपूर्ण स्फटिक

identity period
सरुपता काल

idiomorphic crystals
आत्मरुपी स्फटिक (पु.अ.व.)

igneous
अग्निज

ignite
प्रज्वलित करणे, प्रज्वलित होणे

ignition
प्रज्वलन (न.)

ignition of precipitate
अवक्षेप प्रज्वलन

ignition technique
प्रज्वलन तंत्र

Ihrig process of siliconizing
सिलिकोनायझिंगची आयरिंग प्रक्रिया

illite
इलाइट (न.)

illumination
दीपन (न.)

ilmenite
Min. इल्मेनाइट (न.)

image seeking method
प्रतिबिंब अन्वेषी पद्धति

immersed electrode furance
निमज्जित इलेक्ट्रोड भट्टी

immersion cleaning
निमज्जन स्वच्छन (also soak cleaning)

immersion coating
निमज्जन लेपन

immersion plating
निमज्जन विलेपन

immersion test
निमज्जन चाचणी

impact
आघात (पु.)

impact extrusion
आघात दाबसारण

impact forging
आघात घडाई

impact properties
आघात गुणधर्म (पु.अ.व.)

impact resistance
आघात रोध

impact swaging
१ आघात फुलरण २ आघात घडाई

impact test
आघात चाचणी impact testing

impedance matching
संरोध संतुलन

imperfect dislocation
अपरिपूर्ण स्थानभ्रंश

imperfection
न्यूनता (स्त्री.), दोष (पु.), अपरिपूर्णता (स्त्री.)

impingement attack
(as in corrosion) आघात संक्षरण

impingement ring
आघात कडे

implication theory
आनुषंगिक सिद्धांत

impoverishment
क्षयन (न.)

impregnated tape metal arc welding
अंतर्भरित फीत धातु प्रज्योत सांधण

impregnation
अंतर्भरण (न.)

impressed current
प्ररोपित धारा, प्ररोपित प्रवाह

impression
ठसा (पु.)

improper rehardening
अयुक्त पुनःकठिणीकरण

improper rotation
अयुक्त घूर्णन

improper rotation axes
अयुक्त घूर्णन अक्ष (पु.अ.व.)

impurity
अपद्रव्य (न.)

impurity atom
अपद्रव्य अणु

impurity scattering
अपद्रव्य विकिरण

in situ
स्वस्थानी

in-process inspection
प्रक्रियांतर्गत निरीक्षण

inactive mixer
अक्रिय मिश्रक

incandescent zone
तापदीप्त क्षेत्र

incipient shrinkage
प्रारंभिक संकुंचन

inclusion
समावेश (पु.), समावेशन(न.)

incoherent boundaries
विसंगत सीमा (स्त्री.अ.व.)

incoherent scattering
असंबद्ध प्रकीर्णन

inconel alloy
इनकॉनेल मिश्रधातु

incongruent melting
नैकरुप वितळण

incongruent melting point
नैकरुप वितळण बिंदु

incubation period
उद्भवन काल

indentation
क्षत (न.)

index of refraction
अपवर्तनांक (पु.)

index of relative hardness
सापेक्ष कठिणता निर्देशांक

indexable carbide tip
विभाजनक्षम कार्बाइड अग्र

indexing procedure
निर्देशांकन पद्धति

indicator
सूचक (पु.), सूची (स्त्री.), दर्शक (पु.)

indigenous inclusion
अंतर्जात समावेश

indirect arc furnace
अप्रत्यक्ष प्रज्योत भट्टी

indirect extrusion
अप्रत्यक्ष दाबसारण (also inverse extrusion)

induced magnetic moment
प्रेरित चुंबकीय आघूर्ण

induced spread
प्रेरित प्रसरण

induction
प्रेरण (न.)

induction brazing
प्रेरण झाळकाम

induction electric furnace
प्रेरण विद्युत भट्टी

induction furnace
प्रेरण भट्टी

induction hardening
प्रेरण कठिणीकरण

induction stirrer
प्रेरण ढवळणी

induction welding
प्रेरण सांधण

inelastic action
अप्रत्यास्थ क्रिया

inelastic properties
अप्रत्यास्थ गुणधर्म (पु.अ.व.)

inequality
असमता (स्त्री.)

inert
निष्क्रिय

inert gas arc welding
निष्क्रिय वायु प्रज्योत सांधण

inert gas carbon arc welding
निष्क्रिय वायु कार्बन प्रज्योत सांधण

inert gas metal arc pipe welding
निष्क्रिय वायु धातु प्रज्योत नळ सांधण

inert gas shielded arc welding
निष्क्रिय वायु परिरक्षित प्रज्योत सांधण

infiltrated
अंतःस्यंदित

infiltration
१ अंतःसरण (न.) २ अंतःस्पंदन (न.)

inflammability limit
ज्वालाग्राहिता सीमा

inflection temperature
नतिपरिवर्तन तापमान

infra red ray
अवरक्त किरण

ingate
अंतर्द्वार (न.)

ingot
इनगॉट (पु.), ढेप (स्त्री.), धातुपिंड (पु.)

ingot car
धातुपिंड वाहिका

ingot defect
spill

ingot iron
ढेप लोह

ingot mould
ढेप साचा

ingotism
ढेपदोष (पु.)

ingotted alloys
पिंडित मिश्रधातू (पु.अ.व.)

ingredient
घटकद्रव्य (न.)

inherent grain size
अंगभूत कण आकार

inhibitor
निरोधक (पु.)

injection
अंतःक्षेपण (न.)

inlet gate
आगम द्वार

innoculation
अंतःक्षेपण (न.)

inorganic adhesive
अकार्बनी आसंजक

inorganic binder
अकार्बनी बंधक

inseparable anodes and cathodes
अपृथक्करणीय ऍनोड व कॅथोड (पु.अ.व.)

insert
निविष्ट (न.)

inside band
आंतर पट्ट

insoluable anode
अविलयी ऍनोड, अद्रावणीय ऍनोड

instability constant
अस्थिरता मूल्यांक, अस्थिरता अंक

instantaneous strain
तत्क्षणिक विकृति

instantaneous stress
तत्क्षणिक प्रतिबल

instrumental alignment
उपकरणीय संरेखन

instrumental factor
उपकरणीय घटक

instrumentation
१ उपकरणशास्त्र (न.) २ उपकरणसाधना (स्त्री.) ३ उपकरणयोजना (स्त्री.)

insulating coating
निरोधी लेपन

insulating flange
निरोधक विस्फार

insulating pad
निरोधक पॅड

insulating sleeves
निरोधक खोळ

insulation
निरोधन (न.)

insulator
निरोधी (न.)

integral free energy
समाकल मुक्त ऊर्जा

integral width
समाकल रुंदी

integrated intensity
समाकलित तीव्रता

integrated reflecting power
समाकलित परावर्तन शक्ति

integrating camera
समाकलित कॅमेरा

intensification
तीव्रीकरण (न.)

intensifying screen
तीव्रकारी पडदा

intensity measurement
तीव्रता मापन

intensity of magnetisation
चुंबकन तीव्रता

intentiostatic polarisation
स्थिरप्रवाही धुवण (गॅल्व्हानोस्थित धुवण) (also called galvanostatic polarisation)

interaction
corrosion interaction

interatomic bond
आंतर आण्विक बंध

interatomic diffusion
आंतरआण्विक विसारण

interaxial angle
आंतराक्षीय कोन

intercept
अंतःखंड (पु.)

intercept method
अंतःखंड पद्धति

interchange reaction
अदलाबदल अभिक्रिया

intercommunicating porosity
आंतरसंचरणीय सरंधता

intercommunication
आंतरसंचरण (न.)

intercrystalline fracture
आंतरस्फटिकी भंग

interdendritic
आंतरशाखारुपी

interdiffusion
आंतरविसरण (न.), आंतरविसारण (न.)

interface
आंतरपृष्ठ (न.)

interferometer for X rays
क्ष किरण व्यतिकरणमापी

interferometry
व्यतिकरण मापनशास्त्र (न.)

intergranular
आंतरकणीय

intergranular fracture
आंतरकणीय भंग

intermediate
अंतःस्थित

intermediate constituent
आंतरधातुक संयुग (also intermetallic compound)

intermediate electrode
अंतःस्थित इलेक्ट्रॉड

intermediate metal
अंतःस्थित धातु

intermediate phase
अंतःस्थित प्रावस्था

intermetallic compound
intermediate constituent

intermittent furnace
batch furnace

intermittent welding
असंतत सांधण

internal adsorption
आंतरिक अधिशोषण

internal chills
आंतिक शीघशीतके (न.अ.व.)

internal energy
आंतरिक ऊर्जा

internal friction
आंतरिक घर्षण

internal interference effect
आंतरिक व्यतिकरण प्रभाव

internal oxidation
आंतर ऑक्सिडीकरण, आंतर ऑक्सिडीभवन (also subscale formation)

internal standard technique
आंतरिक मानक तंत्र

international symbol
आंतरराष्ट्रीय चिन्ह

interpass temperature
१ अंतर्गमन तापमान २ आंतरस्तर तापमान

interplaner spacing
आंतरप्रतलीय अंतर

interrupted ageing
खंडित कालप्रभावन

interrupted current plating
खंडित प्रवाह विलेपन

interrupted quenching
खंडित द्रुतशीतन

intersecting slip
परस्परछेदी घसर

intersection dislocation
परस्परछेद स्थानभ्रंश

interstitial
आंतरकोशी

interstitial atom
आंतरकोशी अणु

interstitial compound
आंतरकोशी दोष

interstitial solid solution
आंतरकोशी घन द्रावण

interstitial solute
आंतरकोशी विद्राव्य

intrinsic semiconductor
अंतर्भूत अर्धवाही

intrusion
अंतस्सारण (न.)

invariance
निश्चरता (स्त्री.)

invariants of stress
प्रतिबल अचले (न.अ.व.)

inverse
व्यस्त, प्रतिलोम, व्युत्क्रम

inverse extrusion
indirect extrusion

inverse segregation
व्यस्त विलगन

inversion
व्यस्तन (न.), प्रतिलोमन (न.) व्युत्क्रमण (न.), प्रतीपन (न.)

inversion centre
व्युत्क्रमण केंद्र

inversion peak
व्युत्क्रमण शिखर

inverted die
पर्यस्त रुपद

inverted swaging
पर्यस्त घडाई

investment casting
lost wax process

investment mould
फर्मावितळ साचा

investment precoat
फर्मावितळ पूर्वलेप

iodometry
आयोडोमिति (स्त्री.)

ion
आयन (पु.)

ion exchange
आयन विनिमय

ion exchange liquid
आयन विनिमय द्रव

ion exchanger
आयन विनिमयक

ion implantation
आयन रोपण

ionic bond
आयनी बंध

ionic hypothesis
आयनी परिकल्पना

ionic strength of solution
विलयनाचे आयनी सामर्थ्य

ionization
आयनन (न.)

ionization chamber
आयनन कक्ष

ionization energy
आयनीकरण ऊर्जा

ionizer
आयनकारी (न.)

iridium
इरिडिअम (न.)

iron
लोह (न.), लोखंड (न.)

iron age
लोह युग

iron carbon equilibrium diagram
लोह कार्बन संतुलन आरेख

iron concentration test
लोह संघनन चाचणी

iron ore
लोह धातुक

iron oxide
आयर्न ऑक्साइड

iron oxide boil
आयर्न ऑक्साइड उत्कलन

iron powder
लोह चूर्ण

ironing
तनूकरण (न.)

ironing process
तनूकरण प्रक्रिया

irradiation damage
प्रारण क्षति (also radiation damage)

irradition
प्रारण (न.), किरणन (न.)

ISF process
ISF प्रक्रिया

iso-corrosion chart
समसंक्षारण तक्ता, समसंक्षरण तक्ता

iso-corrosion lines
सम-संक्षारण रेखा (स्त्री.अ.व.), समसंक्षरण रेखा (स्त्री.अ.व.)

iso-structural compounds
समसंरचित संयुगे (न.अ.व.)

isochromatic
समवर्णी

isochronous stress strain curve
समसंकालिक प्रतिबल विकृति वक्र

isoelectric point
समविद्युत बिंदु

isogonal symmetry
समकोनीय सममिति

isometric drawing
सममितीय आरेखन

isomorphous compound
समाकृतिक संयुग

isomorphous substitution
समाकृतिक प्रतिस्थापन

isoprene molecule
आयसोप्रिन रेणु

isostatic pressing
समदाबी दाबन

isothermal annealing
समतापी अनुशीतन

isothermal holding
समतापी धारण

isothermal mass transfer
समतापी वस्तुमान स्थलांतरण

isothermal process
समतापी प्रक्रिया

isothermal quenching
समतापी द्रुतशीतन, समोष्ण निमज्जन

isothermal transformation
समतापी परिवर्तन

isotope
समस्थानिक (पु.)

isotypic compounds
समरुपी संयुगे (न.अ.व.)

Izod notch impact test
आयझोड खाच आघात चाचणी

jacket mold
वेष्टन साचा

jamb
जांब (न.)

jaw crusher
जंभ भरडणी

jewellery
जडजवाहीर (न.)

jig
जिग (पु.)

jig plunger
जिग मुसली

jigging
जिगन (न.)

jigging concentration
जिगन संघनन, प्रतवर्धी संघनन

jigging cycle
जिगन चक्र

jigging ratio
जिगन गुणोत्तर

jobbing foundry
हरकामी ओतशाळा

Joffe effect
जॉफचा परिणाम, जॉफ प्रभाव

jog dislocation
खंडित स्थानभ्रंश

joining of metals
धातुजोडकाम (न.)

joint
जोड (पु.), सांधा (पु.), संधि (पु.)

joint design
सांधा संकल्पन

joint efficiency
सांधा कार्यक्षमता

joint gate
संधिद्वार (न.)

joint geometry
सांधा आकारमाप

joint penetration
सांधा अंतर्वेशन, जोड अंतर्वेशन

jolt moulding machine
धूमस साचेकाम यंत्र

jolt ramming machine
धुमस यंत्र

jolt squeeze machine
धुमस दाब यंत्र

jolt table
धुमस टेबल

jolting
गदागदा हलवणे (न.) (also shaking)

Jominy test
जॉमिनी चाचणी

journal bearing
जर्नल बेअरिंग, धारवा आरोही

jump test
उडी चाचणी, जंप चाचणी

junction transistor
जोड ट्रॅन्झिस्टर

kaldo process
कालडो प्रक्रिया

kaolin
केओलिन (स्त्री.), चिनी माती (स्त्री.)

kaolinite
केओलिनाइट (न.)

katabatic winds
अवरोही वारे (पु.अ.व.)

Katanga shituru process
कटांगा शितरु प्रक्रिया

katharometer
ऊष्मावाहकतामापी (पु.)

kauri-butanol value
Paint.(a measure of the solven tpower of a petroleum thinner for paints etc.) कावरी ब्युटेनल मूल्य

keel test
कील चाचणी

kerf
१ खाच (स्त्री.) २ पाट (पु.)

kerosene base emulsion cleaner
रॉकेलयुक्त पायस स्वच्छक

kerosene solvent cleaner
रॉकेलद्रावक स्वच्छक

keyhole notch
चावी गाळा खाच

keyhole specimen
चावी गाळा नमुना

Kick's law
किक् नियम

kieselguhr
किझलगूर (न.) (also kieselgur)

killed steel
शमित पोलाद

killing (of steel)
(पोलाद) शमन (न.)

kiln
लंबाकार भट्टी (स्त्री.)

kinematic viscosity
गतिकीय विष्यंदिता

kinetics
बलगतिकी (स्त्री.)

kink bands
वळी पट्ट

kish
किश (न.)

kiss gate
lap gate no grind gate

knee of TTT curves
TTT वक्र जानु

knife gate
पाते द्वार

knife line attack
क्षुरधारा संक्षरण, क्षुरधारा संक्षारण (also knife line corrosion)

knifing
पाते कर्तन (न.)

knifing action
पाते कर्तन क्रिया

knock down test
अभिघात चाचणी

knock out
समुत्क्षेपण (न.)

knock out pin
समुत्क्षेपण मेख

knurling
विखाचन (न.)

kossel lines
कोसेल रेखा (स्त्री.अ.व.)

kossel structure
कोसेल संरचना

Krause rolling mill
क्राऊज लाटणी यंत्र

Kroll process
क्रोल प्रक्रिया

Krupp mill
क्रूप पेषणी

Krupp Renu process
क्रूप रेन प्रक्रिया

L-d process
L-d प्रक्रिया

L-d-AC process
L-d-AC प्रक्रिया

labelled atoms method
चिन्हित अणु पद्धति

laboratory vessel
प्रयोगशाळा पात्र

labour cost
मजुरी (स्त्री.)

lacing coiler
पट्टिका कुंडलक

lacquer
लाखरोगण (न.)

lacquer diluent
Paint. लाखरोगण विरलीकारक

lacquer plate
लाखरोगण पट्टिका, लाखरोगण पट्टी

lacquer thinner
Paint. लाखरोगण विस्तारक

ladle
डावला (पु.)

ladle addition
डावला अंतःक्षेप

ladle lining
डावला अस्तरण

ladle lip
डावला चोच

laeral opening
पार्श्वमुख (न.), पार्श्व रिक्क्तता (स्त्री.)

laeral stress
पार्श्व प्रतिबल

lag
पश्चता (स्त्री.)

lagging
ऊष्मारोधक लेप (पु.)

Lame's constant
लामे स्थिरांक

lamellar
स्तरमय, पटलित

lamellar eutectic structure
स्तरमय द्रवणक्रंआतिक संरचना

laminated mandrel
पटलित रुपक दंड, स्तरित आधारखंड

laminated rolled stock
पटलित लाटीव वस्तू (स्त्री.अ.व.)

lamination
बहुपटलता (स्त्री.)

lamp black
काजळी (स्त्री.)

Lancashire ion
लँकेशायर आयन

lancing
प्रक्षेपण (न.)

Land cassette
लँड पेटिका

Lane's process
लेन प्रक्रिया

Lang arrangement
लँग मांडणी

lap
छाद (पु.)

lap gate
छाद द्वार (also kiss gate or no grind gate)

lap joint
चढाव सांधा

lap weld
चढाव वितळजोड

lapping
विशाणन (न.)

Larson Miller parameter
लार्सन मिलर निर्देशांक

laser machining
लेसर यंत्रण

latent hardening
अप्रकट कठिणीकरण

latent heat
अप्रकट ऊष्मा

lateral contraction
पार्श्व आकंउचन

lateral instability
पार्श्व अस्थिरता

lateral movement
पार्श्वचलन (न.)

lateral non uniformity
पार्श्व असमानता, पार्श्व विषमता

lateral strain
पार्श्व विकृति

lattice array
जालक रचना

lattice centring
जालक केंद्रण

lattice defect
जालक दोष

lattice direction
जालक दिशा

lattice extinction
जालक लोप

lattice imperfection
जालक अपरिपूर्णता

lattice parameter
जालक निर्देशांक

Laue group
लॉये समूह

Laue monotonic scattering
लॉये एकसूरी प्रकीर्णन

Laue photograph
लॉये छायाचित्र

Laue symmetry
लॉये सममिति

Laue theorem
लॉये सिद्धांत

launder
पन्हळ (पु.)

lautal
लाउटल (पु.) (ऍल्युमिनिअम मिश्रधातु)

Lauth mill
लॉथ निर्माणी

Lave's phase
लेव्हस प्रावस्था

law of continuity
सातत्य नियम

law of rational indices
परिमेय घातांक नियम

lay
मांडणे, ठेवणे

layer corrosion
स्तर संक्षारण

layer dezincification
स्तर विजस्तीकरण

layer line screen
स्तर रेखा पडदा

layer reflections
स्तर परावर्तने (न.अ.व.)

lazy flame burner
मंद ज्योत ज्वालक

Le Chatelier's principle
ले शॅटेलेचे तत्त्व

leaching
उद्विलयन (न.), निर्विलयन (न.)

leaching agent
उद्विलयन सहायक

leaching in situ
स्वस्थानी उद्विलयन

leaching of potash
पोटॅशचे उद्विलयन (also lixiviation)

leaching solvent
उद्विलयन द्रावक

leaching vat
उद्विलयन पात्र

lead
शिसे (न.), लेड (न.)

lead alloy
शिसे मिश्रधातु

lead bath heat treatment
शिसे मज्जनी उष्णोपचार

lead pigment
शिसे वर्णक

lead sintering
शिसे संपुंजन

lead softening
शिसे मृदुकरण

leader pass
रुपणारंभ गमनिका

leaf handed motif
डावे रुपचिन्ह

leafing
पर्णन (न.)

lean gas
हलक्या प्रतीचा वायु

least square procedure
न्यूनतम वर्ग पद्धति

leave off
(buffing) अंत्यखूण (स्त्री.)

leg of fillet weld
फिलेट सांधण विस्तार

LEidenfrost phenomenon
लायडेनफॉस्ट घटना

Leonhardt chart
लिओन्हार्ड तक्ता

lessing process
लेसिंग प्रक्रिया

leveller
समतलक (पु.) (also leveler)

levelling
समतलन (न.) levelling action

lever rule
तरफ नियम

levigation
संपेषण (न.)

levitation melting
प्रोत्थापन वितळण

liberation
विमोचन (न.)

liberation of minerals
खनिज विमोचन

liberation size
विमोचन आकार

lifter
उचल्या (पु.)

lifting
Paint. उद्वहन (न.)

lifting plate
उचलपट्टी (स्त्री.), उचलतक्ता (पु.)

lifting ring
उचल कडे

lifting ring
उचल कडे

lifting screw
उचल स्क्रू

lifting strap
उचलपट्टी (स्त्री.)

lifting strap
उचलपट्टी (स्त्री.)

lifting table
उत्थापी टेबल

ligament
एकसंघ भाग (पु.)

light alloy
हलका मिश्रधातु

light filter
प्रकाश गाळणी

lightly coated electrode
अल्पलेपित इलेक्ट्रॉड

lightning
तडित (स्त्री.)

lignin
लिग्निन (न.)

lime
चुना (पु.)

lime boil
चुना उकळी

limestone
चुनखडी (स्त्री.)

limiting density
सीमाकारी घनता

limiting drawing ratio
सीमाकारी कर्षण गुणोत्तर

limiting sphere
मर्यादक गोल

limonite clay
लिमोनाइट मृत्तिका

line
१ रेखा (स्त्री.) २ पंक्ति (स्त्री.)

line defect
रेखा दोष

line frequency
तारमार्ग वारंवारता

line lattice
रेखा जालक

line tension dislocation
रेखा ताण स्थानभ्रंश

lineage model of crystal
स्फटिकाचे शाखा प्रतिरुप

lineage structure
शाखाकारी संरचना

linear absorption coefficient
रेखीय अवशोषण गुणांक

linear elastic fracture mechanics
रेखीय प्रत्यास्थ भंग यांत्रिकी

linear hardening
रेखीय कठिणीकरण

linear polarisation
रेखीय धुवण

lining
अस्तर (न.), अस्तरण (न.)

link ball mandrel
जोड गोलक आधारदंड

linseed oil
अळशीचे तेल, जवसाचे तेल

lip pouring ladle
मुखप्रवाही डावला

liquation
विगलन (न.), आंशिक विगलन (न.)

liquid
द्रव (पु.)

liquid film
द्रव पटल

liquid fuel
द्रव इंधन

liquid metal corrosion
द्रव धातु संक्षारण, द्रव धातु संक्षरण

liquid shrinkage
द्रव संकुंचन

liquid state
द्रव अवस्था

liquidus
द्रवसीमा (स्त्री.)

liquified petroleum gas
द्रवीभूत पेट्रोल वायु

litharge
लिथार्ज (न.)

lithium
लिथिअम (न.)

litmus
लिटमस (न.)

litre
लिटर (पु.)

liver of antimony
ँन्टिमनीयुक्त मिश्रण

liver of sulphur
गंधकयुक्त मिश्रण

livering
Paint. दाट होणे (न.)

lixiviation
leaching of potash

load characteristics of arc furnace
प्रज्योत भट्टीची भार अभिलक्षणे (न.अ.व.)

load extension diagram
भार विस्तार रेखाकृति

load factor
भारगुणक (पु.)

load reversal
भार व्युत्क्रमण

loading method
भारण पद्धति

loam
लोम (स्त्री.)

loam core
लोम क्रोड

loam mould casting
लोम माती साचा ओतकाम

loam moulding
लोम साचेकाम

local action
स्थानिक क्रिया

local anode
स्थानीय ऍनोड

local current density
स्थानिक प्रवाह घनता

local preheating
स्थानीय पूर्वतापन

localised attach
स्थानीभूत संक्षारण localised corrosion

localised precipitation
स्थानीकृत अवक्षेपण

location points
स्थाननिश्चयी खुणा (स्त्री.अ.व.)

locator pins
स्थलदर्शी दंडिका (स्त्री.अ.व.)

lock
बंध (पु.)

locked particles
बद्ध कण (पु.अ.व.)

Lode's strain parameter
लोड विकृति निर्देशांक

Lode's stress parameter
लोड प्रतिबल निर्देशांक

log washer
ओंडका स्वच्छक

logarithmic creep
लागीय विसर्पण

logarithmic decrement
लागीय क्षय, लागीय घट

logarithmic mean area
लागीय सरासरी क्षेत्र

logarithmic strain
लागीय विकृति

long range
दीर्घ व्याप्ति

long range order
दीर्घ व्याप्ति क्रम

long range order parameter
दीर्घ व्याप्ति क्रम प्राचल

longitudinal direction
अनुलंब दिशा

longitudinal field
अनुलंब क्षेत्र

longitudinal fracture
अनुलंब भंग

longitudinal seam welding
अनुलंब टीप सांधण

longitudinal sequence
अनुलंब क्रम

longitudinal wave
अनुलंब तरंग

loop dislocation
फासाकृति स्थानभ्रंश

loop holder
चाप धारक

looper
चापकारी (पु.)

looping
वलयन (न.)

looping mill
वलयी लाटणी

loose pattern
सुटा आकृतिबंध

loose shaping
सैल रुपण

Lorentz factor
लॉरेन्झ धुवण गुणक

loss in storage
साठवणघट (स्त्री.)

lost wax process
फर्मा वितळ ओतकाम (also investment casting)

louver
झडप (स्त्री.) (also louvre)

low angle boundary
निम्नकोन सीमा

low angle grain boundary
निम्न कोन कण सीमा

low cycle fatigue
अल्प आवर्तन श्रांति

low expansion alloy
अल्प प्रसरण मिश्रधातु

low grade fuel
हलक्या प्रतीचे इंधन

low hydrogen electrode
अल्प हायड्रोजन इलेक्ट्रोड

low melting alloy
निम्नताप वितळण मिश्रधातु

low pressure gravity die casting
निम्नदाब गुरुत्व रुपद ओतकाम

low temperature creep
लघु तापमान विसर्पण

lower punch
अधो दाबक

lower yield point
अधःस्खलन बिंदु

lubricant
स्नेह (पु.), वंगण (न.)

lubrication
स्नेहन (न.). वंगणन (न.)

Luder's band
ल्यूडर पट्ट

Lueder's line
ल्यूडर रेखा (also stretcher strain)

luminescence
अनुदीप्ति (स्त्री.)

lustre
द्युति (स्त्री.), चमक (स्त्री.)

lute
लिंपणे

lute
लिंपणे (न.)

luting
लिंपण (न.)

machinability
कर्त्यता (स्त्री.)

machine finishing
यंत्र अंत्यरुपण

machine forging
यंत्र घडाई

machine moulding
यंत्र साचेकाम

machine tool
यंत्र हत्यार, यंत्र अवजार

machine tool bits
यंत्र हत्यार खंड (पु.अ.व.)

machining allowance
यंत्रण माया

macroanalysis
स्थूल विश्लेषण (न.)

macroetching
स्थूल कोरण (न.)

macroexamination
स्थूल परीक्षा (स्त्री.)

macrograph
स्थूल आलेख (पु.)

macroscopic
दृष्टिगोचर

macrosegragation
स्थूल विलग्नन (न.)

macroshrinkage
स्थल संकुंचन (न.)

macrostructure
स्थूल संरचना (स्त्री.)

macrostructure inspection
स्थूल संरचना निरीक्षण

magazine
कोष (पु.)

magentic crack detection
चुंबकीय तडा अन्वेषण

magma
शिलारस (पु.)

magnesium alloy
मॅग्नेशिअम मिश्रधातु

magnet
चुंबक (पु.)

magnetic ageing
चुंबकीय कालप्रभावन

magnetic alloy
चुंबकीय मिश्रधातु

magnetic anisotropy
चुंबकीय विषमदिशिकता

magnetic change point
चुंबकीय बदल बिंदु

magnetic concentration
चुंबकीय प्रतवर्धन

magnetic core
चुंबकीय गाभा

magnetic domain
चुंबकीय अधिक्षेत्र

magnetic dust test
चुंबकीय भुकटी चाचणी

magnetic forming
चुंबकीय रुपण

magnetic material
चुंबकीय वस्तु, चुंबकीय पदार्थ

magnetic particle inspection
चुंबकीय कण निरीक्षण

magnetic pulley
चुंबकीय कप्पी

magnetic pulse forming
चुंबकीय स्पंद रुपण

magnetic separation
चुंबकीय विलगन

magnetic separation of ores
धातुकांचे चुंबकीय विलगन

magnetic separator
चुंबकीय विलगक

magnetic temperature compensation
चुंबकीय तापमान प्रतिरुपण

magnetic test for quenching medium
द्रुतशीतन माध्यमासाठी चुंबकीय चाचणी

magnetic test for quenching medium
द्रुतशीतन माध्यमासाठी चुंबकीय चाचणी

magnetic tracer
चुंबकीय अन्वेषक, चुंबकीय अनुवर्तक

magnetic trancer
चुंबकीय अन्वेषक, चुंबकीय अनुवर्तक

magnetic transformation temperature
चुंबकीय परिवर्तन तापमान

magnetic transformation temperature
चुंबकीय परिवर्तन तापमान

magnetically hard
चुंबकीयदृष्ट्या कठीण

magnetically soft
चुंबकीय दृष्ट्या मृदु

magnetite
मॅग्नेटाइट (न.)

magnetostriction
चुंबकीआकारभेद (पु.)

Magnus law
मॅग्नस नियम

main drive
मुख्य परिचालक

major segregation
प्रमुख विलग्नन, प्रधान विलग्नन

malleability
पत्राक्षमता (स्त्री.), वर्धनीयता (स्त्री.)

malleable cast iron
कमी ठिसूळ बीड, उष्णोपचारित कमी ठिसूळ बीड

malleableizing
(as in white casting) (बिडाचे) मृदूकरण (न.) (also malleablizing)

mandrel
रुपक दंड (पु.), आधार दंड (पु.)

manganese
मँगनीज (न.)

manganese bronze
मँगनीज बाँझ

manganese steel
मँगनीज पोलाद

manganin
मँगनीन (न.)

mangle
वेल्लन दाबयंत्र (न.)

manifold
बहुउन्मार्गी

manifold casting
बहुउन्मार्गी ओतकाम

manipulator
कलाटणी साधन (न.)

Mannesmann mill
मॅनेस्मन लाटणी

Mannesmann process
मॅनेस्मन प्रक्रिया

manometer
दाबमापी (पु.)

Manson-Haferd parameter
मॅन्सन-हॅफर्ड निर्देशांक

mapping
मानचित्रण (न.)

Mar quenching
मार द्रुतशीतन (न.)

Mar tempering
मार सौम्यीकरण (न.)

Mar tensitic transformation
मार्टेन्सायटी रुपांतरण

Marform process
मारफॉर्म प्रक्रिया

marine foulign
सागरी शेवाळ

marine properties
सागरी गुणधर्म (पु.अ.व.)

Martin process
मार्टिन प्रक्रिया

mash seam weld
आघाती टीप सांधा

masking
प्रच्छादन (न.)

masking agent
प्रच्छादक (पु.)

mass absorption coefficient
द्रव्यमान अवशोषण गुणांक

mass effect
वस्तुमान प्रभाव

mass spectroscopy
वस्तुमान वर्णपंक्तिदर्शिकी

master alloy
मुख्य मिश्रधातु

master die
गुरु रुपद

master pattern
गुरु आकृतिबंध

match plate
अनुरुप पट्टी

match plate pattern
अनुरुप पट्टी आकृतिबंध

matched parting
अनुरुप विभाजन

material handling
माल हाताळणी

matrix
आधात्री (स्त्री.)

matte
मॅट (न.)

matte finish
मॅट अंत्यरुप

matte smelting
मॅट विगालन (न.)

matte surface
खर पृष्ठ

maxima
महत्तमे (न.अ.व.) (as in diffraction maxima विवर्तन महत्तमे) (sing. maximum)

maximum
महत्तम (न.) (pl. maxima)

maximum
महत्तम, कमाल

maximum load
महत्तम भार

maximum shear stress theory
कमाल कर्तन प्रतिबल सिद्धांत

Maxwell's distribution law
मॅक्स्वेलचा वितरण नियम

McQuaid-Ehn test
मॅक्वेड एन चाचणी

mean free path
सरासरी मुक्त पथ

mean stress
सरासरी प्रतिबल

measuring cylinder
मापन नळकांडे

measuring flask
मापन चंबू, मापन पात्र

mechanical
यांत्रिक

mechanical classifier
यांत्रिक वर्गीकरण यंत्र

mechanical descaling
यांत्रिक विशल्कन

mechanical fibering
यांत्रिक रेखायन

mechanical handling
यांत्रिक हाताळणी

mechanical joining
यांत्रिक जुळणी, यांत्रिक जोडणी

mechanical joint
यांत्रिक संधि, यांत्रिक सांधा

mechanical plating
यांत्रिक विलेपन

mechanical press
यांत्रिक दाबयंत्र

mechanical properties
यांत्रिक गुणधर्म (पु.अ.व.)

mechanical stocker
यांत्रिक कोळसाभरक

mechanical testing
यांत्रिक चाचणी

mechanical twin
यांत्रिक यमल

mechanisation
यांत्रिकीकरण (न.)

mechanism
कार्यतंत्र (न.)

MeKee revolving head
मॅकी परिभ्रमी शीर्ष

melt
वितळवणे, वितळणे

melt control
वितळण नियंत्रण

melt out
वितळण निष्कासन

melting
वितळण (न.)

melting atmosphere
वितळण वातावरण

melting charge
वितळण भरण

melting furnace
वितळण भट्टी

melting loss
वितळण क्षय

melting process
वितळण प्रक्रिया

melting rate
वितळण वेग

mercurimetry
पारदमिति (स्त्री.)

mercury
पारा (पु.), पारद (पु.), मर्क्युरी (पु.)

mercury pattern
पारा प्रतिरुप

meridian
१ रेखावृत्त (न.), याम्योत्तर (न.) २ रेखांश (पु.)

meridian projection
रेखावृत्त प्रक्षेपण, याम्योत्तर प्रक्षेपण

mesh number of screen
चाळणीची जाळीछिद्र संख्या, चाळणीची जालाक्ष संख्या

metal
धातु (पु., स्त्री.)

metal arc cutting
धातु प्रज्योत कापणी

metal arc welding
धातु प्रज्योत सांधण

metal distribution ratio
धातु वितरण गुणोत्तर

metal finishing
धातु अंत्यरुपण

metal flow
धातु प्रवाह

metal inert gas welding
धातु निष्क्रिय वायु संआधण

metal ion redution
धातु आयन क्षपण

metal laminate
धातुस्तर (पु.), धातुपदर (पु.)

metal mixer
धातु मिश्रणी

metal penetration
धातु अंतर्वेशन

metal powder
धातु चूर्ण

metal spraying
धातु फवारण, धातु तुषारण

metal whiskers
धातु केश (पु.अ.व.)

metallic bond
धातु बंध

metallic characteristic
धातु वैशिष्ट्य, धातु अभिलक्षण

metallic drillings
धातूचा भुसा

metallic material
धातु वस्तु, धातु पदार्थ

metallic shine
धात्वीय चमक

metalliferous mineral
धातुप्रद खनिज

metallographic examintion
धातु संरचना परीक्षा

metallographic technique
धातुसंरचना तंत्र

metallography
धातुसंरचनाशास्त्र (न.)

metalloid
उपधातु (पु.)

metallurgical coke
धातुशास्त्रीय कोक

metallurgical control
धातुशास्त्रीय नियंत्रण

metallurgical engineering
धातु अभियांत्रिकी

metallurgical thermodynamics
धातुशास्त्रीय ऊष्मागतिकी

metallurgy
धातुशास्त्र (न.)

metamorphic
रुपांतरित

metastable
मितस्थिर

method of teeming
ढेप ओतन पद्धति

Meyer hardness
मेयर काठिण्य

Meyer hardness number
मेयर काठिण्य अंक

Meyer index
मेयर निर्देशांक

Mf and Ms points
Mf व Ms बिंदू (पु.अ.व.)

mica
अभ्रक (न.)

microanalysis
सूक्ष्म पृथक्करण (न.)

microbial corrosion
सूक्ष्मजीव संक्षारण, सूक्ष्मजीव संक्षरण

microconstituent
सूक्ष्म घटक (पु.)

microcrack
सूक्ष्म भेग (स्त्री.)

microfissure
सूक्ष्म भेग (स्त्री.)

microfocus x ray unit
सूक्ष्म केंद्र क्ष किरण उपकरण

microhardness
सूक्ष्म स्थानीय काठिण्य (न.)

microphotography
सूक्ष्मदर्शी प्रकाशचित्रण (न.) (also photomicrography)

microplasticity
सूक्ष्म आकार्यता (स्त्री.)

microporosity
सूक्ष्म सरंधता (स्त्री.), सूक्ष्म सच्छिद्रता (स्त्री.)

microradiography
१ सूक्ष्म प्रारण चित्रणशास्त्र (न.) २ सूक्ष्म प्रारणचित्रण (न.)

microsection
सूक्ष्म छेद (पु.)

microsegregation
सूक्ष्म विलग्नन (न.)

microshrinkage
सूक्ष्म संकुंचन (न.)

microstress
सूक्ष्म प्रतिबल (न.)

microstructure
सूक्ष्म संरचना (स्त्री.)

microthrowing power
सूक्ष्मक्षेपण शक्ति

microtome
सूक्ष्म छेदनित्र (न.)

middlings
मध्यक (पु.)

Midget impinger
मिजेट आघाती

migration of ions
आयन स्थानांतरण

mild steel
मृदु पोलाद

mill
१ (as grinding mill) पेषणी (स्त्री.) २ (as rolling mill) लाटणी (स्त्री.) ३ गिरणी (स्त्री.) ४ निर्माणी (स्त्री.)

mill scale
ऑक्साइड शल्क

Miller index
मिलर निर्देशांक, मिलर अंक

Miller process
मिलर प्रक्रिया

milling
पेषण (न.), दलन (न.)

mineral
खनिज (न.)

mineral deposit
खनिज निक्षेप

mineral dressing
खनिज संस्करण

mineral engineering
खनिज अभियांत्रिकी

mineral oil
खनिज तेल

mineral processing
खनिज प्रक्रिया

mineral treatment
खनिज उपचार

mineralogy
खनिजशास्त्र (न.), खनिशास्त्र (न.), खाणशास्त्र (न.)

minimal symmetry
अल्पतम सममिति

minimum bending radius
अल्पतम नमन त्रिज्या

minimum creep rate
किमान विसर्पण गति

mining
खाणकाम (न.)

minority carrier injection
अल्पसंख्य वाहक अंतःक्षेपण

minral technology
खनिज तंत्रशास्त्र, खनिज तंत्रविद्या

minral wool
खनिज तंतु

minting
नाणे पाडणी (स्त्री.)

mirror plane
दर्पण समतल

Misch metal
मिश धातु

miscibility gap
मिश्रणक्षमता त्रुटि

mismatch
विजोडता (स्त्री.)

mismatching
विजोड

misplaced core
स्थानभ्रष्ट क्रोड

misrun
(in casting) भरणदोष (पु.) (ओतकामातील)

missile
क्षेपणास्त्र (न.)

mixer
मिश्रणी (स्त्री.)

mixing chamber
मिश्रण कप्पा, मिश्रण कक्ष

mobility
चलनशीलता (स्त्री.), गतिशीलता (स्त्री.)

modification
सुधारणा (स्त्री.)

modified line
सुधारित रेषा

modified structure
परिवर्तित संरचना

modifying agent
संस्कारक (पु.)

modulating control
आपरिवर्ती नियंत्रण

modulus
मापांक (पु.)

modulus of elasticity
प्रत्यास्थता मापांक

modulus of rigidity
परिदृढता मापांक

modulus of rupture
भंजन मापांक

Moebius process
मोबिअस प्रक्रिया

Mohr method
मोर पद्धति

Mohr's circle of strain
मोर विकृति वर्तुळ

Mohr's circle of stress
मोर प्रतिबल वर्तुळ

Mohs' hardness
मोझचे काठिण्य

moisture in sand
वाळूतील ओलावा

moisture proof powder
जलरोधी चूर्ण

molar concentration
रेणव संघात, रेणव गाढता

molar heat capacity
रेणव ऊष्माधारकता

molar polarizability
रेणुधुवणक्षमता (स्त्री.)

molarity
रेणुता (स्त्री.)

molasses
मळी (स्त्री.)

mold
mould

molybdenite
Min. मॉलिब्डेनाइट (न.)

momentum space
संवेग अवकाश

Mond gas
माँड वायु

Mond Nickel process
माँड निकेल प्रक्रिया

monel
मोनेल (न.)

monkey cooler
धातुमळीवाही शीतक (also slag notch cooler)

monochromator
एकवर्णित्र (न.)

monoclinic
एकनताक्ष-

monoclinic crystal
एकनताक्ष स्फटिक

monoethanolamine scrubbing system
मोनोएथनॉलॅमाइन गाळणी पद्धति

monolithic
एकाश्म, एकसंघ

monolithic furnace structure
एकसंघ भट्टी संरचना

monolithic lining
एकाश्म अस्तर

monomolecular film
एकरेवणीय पटल

monotectic
एकद्रवणक्रांतिक

monotectoid
एकघनक्रांतिक

monovalent
एकसंयुजी

Moore filter
मूर गाळणी (स्त्री.)

mortar
बंधक मिश्रण (न.)

mosaic model
जालसदृश प्रतिकृति

Moseley's law
मोस्ले नियम

motif
रुपचिन्ह (न.)

motor spirit
मोटर स्पिरिट

mottle finishing
(of steel) संमिश्र अंत्यरुपण (न.)

mottled cast iron
काळे पांढरे मिश्र बीड

mould
साचा (पु.), साचेकाम (न.) (also mold)

mould assembly
साचे जुळणी, साचे जुळवणी

mould blower
साचेकाम भाता

mould board
साचा फलक

mould design
साचा अभिकल्प

mould dressing
साचा लेपन

mould drying
साचा शुष्कन

mould expansion
साचा प्रसरण

mould hardness
साच्याची कठिणता

mould jacket
साचावेष्टन (न.)

mouldability
साचेकामक्षमता (स्त्री.)

moulding
साचेकाम (न.)

moulding box
साचेकाम पेटी

moulding gravel
साचेकामातील चाळ

moulding machine
साचेकाम यंत्र

moulding process
साचेकाम पद्धति

moulding sand
साच्याची वाळू

mounted split pattern
आरोहित विभक्त फर्मा

mounting
आरोपण (न.)

moving film method
चलत पटल पद्धति

moving grizzly
चल दंडचाळणी

moving sieve
हलती चाळणी

muffle furnace
अवगुंठित भट्टी

mullite
म्युलाइट (न.)

multifeeding device
बहुसंभरण साधन

multiple cell
बहुकोशिका (स्त्री.)

multiple copper refining
तांब्याचे बहुविध परिष्करण

multiple exposure
एकाधिक उद्भासन

multiple impulse weld timer
बहु आवेगी सांधण कालनियामक (also pulsation weld timer)

multiple impulse welding
बहु विस्पंद सांधण, बहु आवेगी सांधण

multiple layer laminate
बहुस्तर पटल

multiple mould
एकाधिक साचा

multiple pass welding
बहुगमन सांधण

multiple reflections
गुणित परावर्तने (न.अ.व.)

multiple slide forming
बहु सरक रुपण (also four slide forming)

multiple slip
सरक बाहुल्य

multiple spot welding
बहुस्थान सांधण

multiple welding
pulsation welding

multiplication of dislcoation
स्थानभ्रंश गुणन

multiplicity
बहुगुणनत्व (न.)

multiturn induction coil
बहुवेढी प्रेरण कुंडल

Muntz metal
मुंट्झ धातु

mushy freezing alloy
लेह्य गोठण मिश्रधातु

n fold rotor
n आवर्ती घूर्णक

n th layer line
n वी स्तर रेखा

n th order diffraction wave
n क्रमी विवर्तन तरंग

nail
कील (पु.), खिळा (पु.)

native metals
मूलरुपी धातू

natural ageing
स्वाभाविक कालप्रभावन

natural gas
नैसर्गिक वायु

natural moulding sand
साच्याची नैसर्गिक वाळू

natural pressure cycle
नैसर्गिक दाब आवर्तन

naval brass
नौबास (न.), नौ-पितळ (न.)

necked down riser
ग्रीवित उन्मार्ग

necking
ग्रीवन (न.)

negative
ऋऋण

negative potential
ऋऋण विभव

negative segregation
विषम विलग्नन

neocrystallization
नवस्फटिकीकरण (न.), नवस्फटिकीभवन (न.)

neoprene rubber
निओप्रीन रबर

neostructural phase
नवसंरचनात्मक प्रावस्था

nephelometry
मेघतामिति (स्त्री.)

Nernst equation
नर्न्स्ट समीकरण

Nessler's reaction
नेस्लरची अभिक्रिया

nesting layout
समावेशन आराखडा

Neumann bands
न्यूमन पट्ट (पु.अ.व.)

neutral
उदासीन, अक्रिय

neutral flame
उदासीन ज्योत, अक्रिय ज्योत

neutral line
अक्रिय रेखा

neutral point
अक्रिय बिंदु

neutralisation
उदासन (न.), उदासीनीकरण (न.)

neutraliser
उदासीनकारक (पु.)

neutron flux
न्यूट्रॉन अभिवाह

Newton's law of motion
न्यूटनचे गतिविषयक नियम (पु.अ.व.)

nibbling
कुरतडणी (स्त्री.)

nicarbing
नायकार्बिंग (न.) (कार्बाएनायट्रायडीकरण) (also called carbonitriding)

nickel
निकेल (न.)

nickel alloy
निकेल मिश्रधातु

nickel carbonyl
निकेल कार्बाएनिल

nickel clad steel
निकेल आवृत पोलाद

nickel dipping
निकेल निमज्जन

nickel plating
निकेल लेपन

nickel powder
निकेल चूर्ण

nickel silver
निकेल चांदी, निकेल रुपे

nickel sulphate
निकेल सल्फेट

nickel tetracarbonyl
निकेल टेट्राकार्बाएनिल

nickel titanium carbide mixture
निकेल टिटॅनिअम कार्बाइड मिश्रण

nimonic alloy
निमॉनिक मिश्रधातु

niobium
निओबिअम (न.) (कोलंबिअम)  (also called columbium)

nital
(etchant) नायटल (न.) (कोरक)

nitorgen pick up
नायट्रोजन उद्ग्रहण

nitriding
नत्रीकरण (न.)

nitriding of steel
पोलाद नत्रीकरण

nitrile rubber
नायट्राइल रबर

nitrogen base atmosphere
नायट्रोजनी वातावरण

no grind gate
lap gate

no-bake core
अ-भर्ज्य क्रोड

no-bake moulding
अ-भर्ज्य साचेकाम

noble metal
श्रेष्ठ धातु, उच्च धातु

noble potential
उच्च विभव

nodular
गोलकीय

nodular powder
गोलकीय भुकटी

nodularity standard for crankshaft
कूर्परदंडाचा गोलकता मानक

nodule
गोलक (पु.)

nodulizing
गोलकीकरण (न.)

nominal analysis
ढोबळ विश्लेषण

nominal strain
दर्शनी विकृति

nominal stress
दर्शनी प्रतिबल, अभिहित प्रतिबल

non conducting hearth
अवाहक भट्टीतळ

non conducting smoke
अवाहक धूर

non destructive testing
अविनाशी चाचणी

non uniform precipitation
असमान अवक्षेपण, विषम अवक्षेपण

non-equilibrium cooling rate
असंतुलन शीतन वेग

non-flux arc welding process
अनभिवाह प्रज्योत सांधण प्रक्रिया

non-metal
अधातु (पु.)

non-metallic cell
मूलेतर कोशिका

non-stoichiometric proposition
उत्-सूत्रप्रमाण (न.)

non-sulphide mineral
असल्फाइडी खनिज

non-synchronous initiation
असमकालिक आरंभ non synchronous timing

nondeforming
अविरुपी

nondiagram lines
अविशिष्ट रेखा (स्त्री.अ.व.) (also satellites)

nondrying oil
अशुष्कन तेल

nonferrous
अलोह, लोहेतर

nonhomogeneity
असमांगता (स्त्री.)

normal beam arrangement
अभिलंब शलाका विन्यास

normal concentration
प्रसामान्य संघात, प्रसामान्य गाढता

normal electrode potential
सामान्य इलेक्ट्रोड विभव

normal frequency distribution
प्रसामान्य वारंवारता वितरण

normal segregation
सामान्य विलग्नन

normal strain
अभिलंब विकृति

normal stress
अभिलंब प्रतिबल

normality
प्रसामान्यता (स्त्री.)

normalizing
प्रसामान्यीकरण (न.)

notation
संकेतन (न.)

notch bend test
खाच नमन चाचणी

notch brittleness
खाच ठिसूळपणा, खाच भंगूरता

notch effect
१ खाच परिणाम २ खाच प्रभाव

notch rupture strength
खाच भंजन सामर्थ्य

notch sensitivity
खाच संवेदनक्षमता

notch tensile test
खाच ताण चाचणी

notch toughness
खाच चिवटपणा, खाच दृढता

notched bar impact test
खाच दंड आघात चाचणी

nozzle
१ प्रक्षेपी (न.) २ नाकाड (न.) ३ नलिकाग्र (न.)

Nu-iron process
Nu लोह प्रक्रिया

nuclear cross section
न्युक्लीय काटछेद

nuclear engineering
न्युक्लीय अभियांत्रिकी

nuclear fission
न्यूक्लीय विखंडन

nucleating agent
केंद्रक कारक

nucleation
केंद्रकीयन (न.), केंद्रककरण (न.), केंद्रक भवन (न.)

nucleation growth process
केंद्रकीयन वृद्धि प्रक्रिया

nucleus
केंद्रक (न.)

nugget
गोळा (पु.)

null method
शून्य रीति

numerical control
संख्यात्मक नियंत्रण

nut former
नट आकारक

o ing machine
'o' रुपण यंत्र

oblique cutting
तिर्यक कर्तन

oblique projetion
तिर्यक प्रक्षेपण

occluded cell
अधिधारित कोशिका

occluded gas
अधिधारित वायु

occlusion
अधिधारण (न.)

octahedral
अष्टफलकीय

octahedral planes
अष्टफलकीय समतले (न.अ.व.)

octahedral shear stress
अष्टफलकीय कर्तन प्रतिबल

octahedral void
अष्टफलकाकृति पोकळी

odd shape
असम आकार, विषम आकार, वेडावाकडा आकार

oddside pattern moulding
विषमपृष्ठ फर्मा साचेकाम

odorizer
सुगंधकारी (न.)

off grade metal
अपप्रत धातु

off time
विश्रांति काल

offset yield strength
अंतर्लंब शरण सामर्थ्य

oil filter
oil trap

oil fired furnace
तेल भट्टी

oil gas
तेल वायु

oil hardening
तेल कठिणीकरण

oil impregnation
तैल अंतर्भरण

oil length (paint)
तेलप्रमाण (न.)

oil quenching
तेल द्रुतशीतन

oil sand
तेल वाळू (स्त्री.)

oil sand core
तेल वाळू क्रोड

oil sand mixer
तेलवाळू मिश्रणी

oil stain test
तेलडाग चाचणी

oil trap
तेल गाळणी (also oil filter)

oilless bearing
तेलरहित धारक

oleic acid
ओलेइक आम्ल, ओलेइक ऍसिड

oleo-resinous paint
तैलराळीय रंग

oleoresin
तैलराळ (स्त्री.)

oliver filter
ऑलिव्हर गाळणी

olivine
ऑलिव्हिन (न.) (खनिज)

one circle goniometer
एकवर्तुळ कोनमापी

one piece pattern
एकसंध फर्मा

opacifier
Enamelling अ पारदर्शककारक (पु.)

open castmining
पृष्ठ खनिकर्म (also surface mining)

open circuit
खुला परिपथ

open circuit voltage
खुला परिपथ व्होल्टता

open die forging
खुली रुपद घडाई

open hearth furnace
खुली पात्र भट्टी

open hearth process
खुली पात्र प्रक्रिया

open pass
खुली गमनिका, अनावृत खाच

open riser
खुला उन्मार्ग

open sand casting
खुले वाळु ओतकाम

open sand moulding
खुले वाळु साचेकाम

open topped housing
खुली माथा धानी

opening mode crack extension
वियोजनात्मक चीरवर्धन

operating stress
परिकर्म प्रतिबल

operation
परिकर्म (न.)

operational factor
परिकर्मात्मक घटक

optical alignment
प्रकाशीय संरेखन

optical density
प्रकाशीय घनता

optimum crystal size
इष्टतम स्फटिक आकार

orange peel effect
(alligator skin) नारिंग साल दोष

orbit
कक्षा (स्त्री.)

orbital
कक्षीय

order disorder change
क्रम-अक्रम बदल

ordered structure
क्रमित संरचना

ore
धातुक (न.)

ore beneficiation
ore dressing

ore body
धातुक संचय

ore boil
धातुक उकळी

ore deposit
धातुक साठा

ore dressing
धातुक संस्करण (also ore beneficiation)

ore grade
धातुक प्रत

ore hearth process
धातुक भट्टीतल प्रक्रिया

ore mining
धातुक खनिकर्म

ore separation
धातुक विलगीकरण

Orford process
ऑरफोर्ड प्रक्रिया

organic binder
जैव बंधक

organic bond
जैव बंध

organic reagent
कार्बनी अभिकारक

organosol
कार्ब-विलय (पु.)

orientation photograph
दिशानिदेशी प्रकाशचित्र

orientation texture
दिशानिदेशित पोत

orifice meter
रंधमापी (पु.)

ornamental casting
नक्षीदार ओतकाम

orthographic projection
लंब प्रक्षेपण

orthorhombic cell
समचतुर्भुजी कोशिका

oscillating crystal method
दोलित स्फटिक पद्धति

oscillating die press
दोलित रुपद दाबयंत्र

oscillation photograph
दोलन छायाचित्र

oscillator
दोलक (पु.)

oscillator strength
दोलक सामर्थ्य

oscillogram
दोलन लेख (पु.)

oscillograph
दोलनलेखी (पु.)

Oslen ductility test
ओसलेन तारक्षमता चाचणी

ounce metal
औंस धातु

outage
गलनहानि (स्त्री.)

outside core
बाह्य क्रोड

oval
लंबगोलाकार, अंडाकृति-

oval pass
लंबगोलाकार खाच

ovalising
लंबगोलीकरण (न.)

overageing
अतिकालप्रभावन (न.)

overburden
अतिभार (पु.)

overdraft
ऊर्ध्ववक्रीभवन (न.)

overdrafting
(as in rolling) ऊर्ध्ववक्रीभवन (न.)

overfill
अतिभरण (न.)

overfire jet
अधिज्वल झोत

overhead position
उपरिस्थान (न.)

overhead position welding
उपरिस्थान सांधण

overheating
अतितापन (न.), अतिऊष्मन (न.)

overlap
परस्परव्याप्ति (स्त्री.)

overlapping zones
परस्परव्याप्त क्षेत्रे (न.अ.व.)

overpickling
अतिआम्लमार्जन (न.)

oversize powder
अतिआकार चूर्ण

overstressing
अतिप्रतिबलन (न.)

overvoltage
अतिव्होल्टता (स्त्री.)

oxidation
१ ऑक्सिडीकरण (न.) २ ऑक्सिडीभवन (न.)

oxidising
ऑक्सिडीकारी

oxidising agent
ऑक्सिडीकारक (पु.)

oxidising flame
ऑक्सिडीकारक ज्योत

oxidising roast
ऑक्सिडीकारक भर्जन

oxy gas cutting
ऑक्सि-वायु कर्तन

oxy gas welding
ऑक्सि-वायु सांधण

oxy-acetylene cutting
ऑक्सिऍसिटिलिन कर्तन

oxy-acetylene pressure welding
ऑक्सिऍसिटिलिन सांधण

oxy-acetylene pressure welding
ऑक्सिऍसिटिलिन सांधण

oxy-arc cutting
ऑक्सि-प्रज्योत कर्तन

oxy-hydrogen cutting
ऑक्सि-हायड्रोजन कर्तन

oxy-hydrogen welding
ऑक्सि-हायड्रोजन सांधण

oxy-propane cutting
ऑक्सि-प्रोपेन कर्तन

oxy-propane welding
ऑक्सि-प्रोपेन सांधण

oxygen argon process
ऑक्सिजन आर्गीन प्रक्रिया

oxygen co2 blast
ऑक्सिजन co२ झोत

oxygen cutter
ऑक्सिजन कर्तक (पु.) (also gas cutter)

oxygen cutting
ऑक्सिजन कर्तन

oxygen enrichment
ऑक्सिजन प्रमाणवृद्धि

oxygen free copper
ऑक्सिजनमुक्त तांबे

oxygen gouging
ऑक्सिजन खोबणीकरण (also gas gouging)

oxygen lance
ऑक्सिजन प्रक्षेपिका

oxygen lance cutting
ऑक्सिजन प्रक्षेपिका कर्तन

oxygen lancing
ऑक्सिजन प्रक्षेपण

oxygen steam blast
ऑक्सिजन बाष्प झोत

oyster shell marking
शिंपला सदृश दोष

pack annealing
आवेष्टित अनुशीतन

pack carburising
solid carburising

pack rolling
गठ्ठा लाटण

packaging
आवेष्टन (न.)

packaging
आवेष्टन (न.)

packing
tamping

paddle mixer
पाते मिश्रणी

paint
रंग (पु.), रंगलेप (पु.)

painting
रंगकाम (न.)

painting of patterns
फर्मा रंगकाम

palladium
पॅलाडियम (न.)

pan conveyor
पात्र वाहक (पु.)

pancake rolling
परुष लाटण (also rough rolling)

panel test
प्रपट्ट चाचणी

paper pulp
कागदाचा लगदा

parabolic hardening
अन्वस्तीय कठिणीकरण

parabolic oxidation
अन्वस्तीय ऑक्सिडीकरण

paraelectric structure
परावैद्युत संरचना

paraffin test
पॅराफिन चाचणी

paraffin wax
पॅराफिन मेण

parafocussing
पराकेंद्रण (न.)

parallel blade shear
समांतर पाते कर्तनी

parallel flow burner
समांतर प्रवाह ज्वालक

parallel radiation
समांतर प्रारण

parallel setting
समांतर मांडणी

parallel shaft gear
समांतर दंड दंतचक्र

parallelogram lattice
समांतरभुज चौकोनी जालक

paramagnetic
पराचुंबकीय

parameter
निर्देशांक (पु.), प्राचल (पु.)

parametral plane
निर्देशी तल

Parchuca tank
पचुका कुंड

parent metal
मूल धातु

Parke's process
पार्क प्रक्रिया

parkerising
पार्करायझिंग (न.)

partial current
आंशिक प्रवाह

partial dislocation
आंशिक स्थानभ्रंश

partial joint penetration
आंशिक जोड अंतर्वेशन

partial molar free energy
आंशिक रेणु मुक्त ऊर्जा

partial reaction
आंशिक अभिक्रिया

parting compound
विभाजन संयुग

parting down of a mould
साच्याचे विषमतल विभाजन

parting gate
विभाजन द्वार

parting line
विभाजन रेखा

parting off
अलग होणे

pass
१ खाच (स्त्री.) २ गमनिका (स्त्री.) ३ (operation) गमन (न.)

passivation
अक्रियीकरण (न.)

passivator
अक्रियक (पु.)

passivity
अक्रियता (स्त्री.)

passivtion potential
अक्रियीकरण विभव

paste
खळ (स्त्री.)

pasty feeding
लेह संभरण

patching
ठिगळकाम (न.)

patenting
कर्षसुलभन (न.)

pattern
प्रतिरुप (न.), फर्मा (पु.), आकृतिबंध (पु.)

pattern board
फर्मा फलक

pattern coating
फर्मा लेपन

pattern draft
फर्मा कोन, प्रतिरुप कोन

pattern injection
फर्मा अंतःक्षेपण

pattern layout
फर्मा रेखांकन

pattern making
प्रतिरुप करणे, प्रतिरुप बनवणे, फर्मा करणे, फर्मा बनवणे

pattern plate
प्रतिरुप पाट

pattern shop
फर्मा शाला

pattern theory
नमुना सिद्धांत

patternmaker's shrinkage
फर्माकाराची संकुंचन माया

Patterson peak
पॅटर्सन उच्चबिंदु

Pattinson process
पॅटिन्सन प्रक्रिया

Paulis' exclusion principle
पौलिचे वर्जन तत्त्व

pay off reel
उलगडणारे रीळ

peacock ore
मयूर धातुक

peak
उच्चबिंदु (पु.)

pearlite
पर्लाइट (न.), शुक्तिक (न.)

pearlitic steel
पर्लाइटयुक्त पेलाद, शुक्तिकयुक्त पोलाद

pebble mill
गोटा पेषणी

pebble stove
गोटा चूल

peeling
विलगीकरण (न.)

peeling of sand
वाळूचे विलगीकरण

peeling off
पापुद्रा सुटणे, पोपडा सुटणे

peen hardening
ताडन कठिणीकरण

peen pin
कील धुमस (also pin rammer)

peen plating
ताडनलेपन (न.)

peening
ताडन (न.)

peg rammer
खुंटी धुमस

pegmatite
पेग्माटाइट (पु.)

pellet
गोळी (स्त्री.)

pelleted pitch
गोळीबंद खड्या डांबर

pelletizing
गोळीकरण (न.)

pencil flow off
pencil pop off

pencil gate
पेन्सिल द्वार (also pop gate)

pencil pop off
पेन्सिलसम निर्गम मार्ग (also penci flow off)

pendulum rolling mill
दोलक लाटणी

penetrameter
अंतर्वेशन मापी (पु.)

penetrant
अंतर्वेशी

penetrant inspection
अंतर्वेशी निरीक्षण

penetration
अंतर्वेशन (न.)

peptisation
पेप्टीयन (न.), कलीलन (न.)

percentage
प्रतिशतता (स्त्री.), टक्केवारी (स्त्री.)

percentage concentration
प्रतिशत संघात, प्रतिशत गाढता

percentile
शततम (न.)

percolation leaching
पाझर उद्विलयन, झिरपण उद्विलयन

percussion drilling
आघाती वेधन

percussion lance
आघाती प्रक्षेप

percussion weld
आघाती सांधा

percussion welding
आघाती सांधण

perforating
छिद्रण (न.)

periclase
पेरिक्लेस (न.)

periodic kiln
नियतकालिक भट्टी

periodic reverse (PR)
अनुकालिक व्युत्क्रम

periodic table
आवर्ती सारणी

peritectic
द्रव परिक्रांतिक

peritectic reaction
द्रव परिक्रांतिक अभिक्रिया

peritectoid
घनपरिक्रंआतिक

permanent deformation
आकार्य विरुपण, स्थायी विरुपण (also plastic deformation)

permanent magnet alloy
टिकाऊ चुंबक मिश्रधातु

permanent mould
टिकाऊ साचा

permanent mould casting
स्थायी साचा ओतकाम

permanent set
स्थायी विरुपण

permanganatometry
परमँगनेटीमिति (स्त्री.)

permeability
पार्यता (स्त्री.)

permeability of moulds
साच्यांची पार्यता

permeation cell
पार्यण कोश

permittivity
पारगम्यता (स्त्री.)

perspective projction
यथार्थदर्शक प्रक्षेपण

pertubation theory
सूक्ष्मविचलन सिद्धान्त

petroforge
पाषाण घडाई (स्त्री.)

petrography
पाषाण विवरण (न.)

petroleum solvent emulsion cleaner
पेट्रोद्रावक पायस स्वच्छक

PH control
PH नियंत्रण

PH value
PH मूल्य

phase
प्रावस्था (स्त्री.)

phase analysis
प्रावस्था विश्लेषण

phase change
प्रावस्था बदल

phase contrast technique
प्रावस्था वैधर्मीय तंत्र

phase diagram
प्रावस्था आकृति

phase factor
प्रावस्था गुणक

phase identifiction
प्रावस्था अभिज्ञान

phase lag
प्रावस्था पश्चता

phase preservation
प्रावस्था परिरक्षण

phase rule
प्रावस्था नियम

phase segregation
प्रावस्था विलगन, प्रावस्था विलग्नता

phenol formaldehyde
फिनॉल फॉर्मलडिहाइड

phenolic resin
फिनॉलयुक्त राळ

phosphate coating
फॉस्फेट लेपन

phosphating
फॉस्फेटीकरण (न.)

phosphide eutectic
फॉस्फाइड द्रवणक्रांतिक

phosphide streak
फॉस्फाइड रेखा

phosphor bronze
फॉस्फर बाँझ

phosphor coated screen
फॉस्फराच्छादित पडदा

phosphorescence
स्फुरदीप्ति (स्त्री.)

phosphorized copper
विऑक्सिडीकृत तांबे (also deoxidised copper)

photo voltaic effect
प्रकाशव्होल्टीय प्रभाव

photocolorimetry
प्रकाशवर्णमिति (स्त्री.)

photoconducting detector
प्रकाशवाही शोधक

photoconductivity
प्रकाशवाहकता (स्त्री.)

photoelastic analysis
प्रकाशप्रत्यास्थ विश्लेषण

photoelectric cell
प्रकाशविद्युत घट

photoelectron
प्रकाश इलेक्ट्रॉन (पु.)

photograph
प्रकाशचित्र (न.), छायाचित्र (न.)

photographic intensity
प्रकाशचित्रण तीव्रता

photometer
densitometer

photomicrography
microphotography

photomultiplier
प्रकाश गुणित्र (न.)

photosensitivity
प्रकाश संवेदिता (स्त्री.)

physico chemical method
भौतिक रासायनिक पद्धति

physico-chemical
भौतिक रासायनिक

pick off
उचल उपकरण (न.)

pick up
Enamelling १ उद्ग्रहण (न.) २ उद्ग्राही (पु.)

picking belt
निवड पट्टा

pickle patch
आम्लमार्जनी चट्टा

pickle stain
आम्लमार्जनी डाग

pickling
आम्लमार्जन (न.) (also acid pickling)

pickling bath
आम्लमज्जनी (स्त्री.)

pickling belt
आम्लमार्जन पट्टा

pickling blisters
आम्लमार्जनी पुळ्या (स्त्री.अ.व.)

pickling brittleness
आम्लमार्जन ठिसूळपणा, आम्लमार्जन भंगुरता

pickling rate
आम्लमार्जन वेग

pickling restrainer
आम्लमार्जन संयतकारी

picral
(etchant) पिक्राल (न.) (कोरक)

Pidgeon process
पिजन प्रक्रिया

pieced buff
(buffing) तुकड्यांचे उजाळणचक्र

pierced vents
सूचिविद्ध वायु निर्गमनिका (स्त्री.)

piercing
वेधन (न.)

piercing cone
वेधन शंकु

piezo electric effect
दाबविद्युत परिणाम

pig casting
अशुद्ध लोह ओतन

pig casting bed
अशुद्ध लोहखंड चर

pig casting bed
अशुद्ध लोहखंड चर

pig iron
अशुद्ध लोह

pigment
रंगद्रव्य (न.)

pigskin
Enamelling सूकर चर्मसन दोष (पु.)

pile
राशि (स्त्री.)

pile up dislocation
स्थानभ्रंशाचे चयन

Pilger head
पिल्जर शीर्ष

Pilger mill
पिल्जर लाटणी

Pilger mill drive
पिल्जर लाटणी चालन

Pilger process
पिल्जर प्रक्रिया

Pilger stand
पिल्जर धानी

piling
राशिभवन (न.)

piling table
थप्पी टेबल

Pilling Bedworth ratio
पिलिंग बेडवर्थ गुणोत्तर

pilot punch
अभिदर्शी दाबक

pin expansion test
कील प्रसरण चाचणी

pin lift moulding machine
कीलौचल साचेकाम यंत्र

pin rammer
peen pin

pine oil
पाईन तेल

pinhole
सूक्ष्म वातछिद्र (न.), सूक्ष्म छिद्र (न.)

pinhole system
सूक्ष्मछिद्र व्यवस्था

pinholing
(paint) सूक्ष्मवातछिद्रण (न.)

pinion stand
दंतचक्र धानी

pinning of dislocation
स्थानभ्रंशाचा अटकाव

pipe
नळ (पु.), नलिका (स्त्री.)

pipe defect
नलिका दोष

pipe gas
नलिका वायु

pipe threading machine
नळसूत्री यंत्र

pipe welding
नळ सांधण

pipette calibration
शोषनळी अंशांकन

pipetting
पिपेटी चूषण (न.)

piping
नलिका दोष (पु.)

pit furnace
गर्त भट्टी

pit moulding
गर्त साचेकाम

pitch
खड्या डांबर (न.)

pitch binder
खड्या डांबर बंधक

pitch diameter
अभ्यंतर व्यास

pitch of screw
मळसूत्र अक्ष अभ्यंतर

pitcher
आकारक (पु.)

Pitot tube
पिटॉट नलिका

pitting
गर्तन (न.)

pitting corrosion
गर्तन संक्षारण, गर्तन संक्षरण

pitting index
गर्तन निर्देशांक

placer deposit
स्थानांतरित निक्षेप

plain barrelled roll
खाचरहित रुळ

plains tripper moulding machine
साधे अपसारी साचेकाम यंत्र

plane crystal
समतल स्फटिक

plane defect
समतल दोष

plane group
समतल गट

plane lattice
समतल जालक

plane strain
समतल विकृति

plane strain condition
समतल प्रतिबलस्थिति

planetary rolling mill
परिक्रमी लाटणी

planimetric method (for grain size)
क्षेत्र फलमापी पद्धति

planishing pass
उपांत्यरुपण गमनिका

plant scrap
संयंत्र अवशिष्ट

plaser of Paris
पॅरिस प्लास्टर

plasma arc flame spraying
प्लाझ्मा प्रज्योत फवारणी

plaster casting
प्लास्टर ओतकाम

plaster mould
प्लास्टर साचा

plastic
प्लास्टिक (न.)

plastic coated metals
प्लास्टिक लेपित धातू (पु.अ.व.)

plastic coating
प्लास्टिक लेपन

plastic constraint
प्लास्टिक व्यवरोध

plastic deformation
permanent deformation

plastic forming of cerments
सिरधातूंचे सुघट्य रुपण

plastic properties
आकार्य गुणधर्म

plastic slip
प्लास्टिक सरक

plastic strain
आकार्य विकृति

plasticiser
आकार्यताकारक (पु.), सुघट्यकारी (न.), आकार्यता सहायक (पु.)

plasticity
आकार्यता (स्त्री.), घडणसुलभता (स्त्री.), सुघट्यता (स्त्री.)

plastisol
प्लास्टिक द्राव (पु.)

platen
पटल (न.), पाटा (पु.)

platen force
पाटाबल (न.)

platen spacing
horn spacing

plating
लेपन (न.), विलेपन (न.)

platinised anode
प्लॅटिनमलेपित ऍनोड

platinum
प्लॅटिनम (न.)

platinum crucible
प्लॅटिनम मूस

plug
प्लग (पु.), निग (पु.)

plug drawing
प्लग कर्षण, निग कर्षण

plug mandrel
निग आधारदंड

plug quenching
प्लग द्रुतशीतन, निग द्रुतशीतन

plug rolling mill
प्लग लाटणी यंत्र

plug vent
प्लग वायु निर्गमनिका, निग वाउ निर्गमनिका

plug weld
प्लग सांधण

plugged impression
निग ठसा (पु.)

plumber's brass
नळकाम पितळ plumber's white

plunge
मुसळ (न.)

plunger
निमज्जी (स्त्री.)

plus sieve
धन चाळणी

plutonium
प्लूटोनिअम (न.)

ply
(buffing) थर (पु.), स्तर (पु.)

ply metal
स्तर धातु

pneumatic jig
वायवीय जिग

pneumatic table
वायवीय पाट

pock marking
वण (पु.)

point defect
बिंदु दोष

point group
बिंदु गट

point of meta instability
अंशास्थिरता बिंदु

point of meta-stability
अंशस्थिरता बिंदु

poisoning of bath
मज्जनीचे दूषितीकरण

Poisson's ratio
प्वाँसाँ गुणोत्तर

poke weld
टोच सांधा, ढकल सांधा (also push weld)

poke welding
टोच सांधण, ढकल सांधण (also push welding)

polaarogram
पोलॅरोग्राम (पु.), धुवणलेख (पु.)

polar coordinates
धुवीय सहनिर्देशक

polar lattice
धुवीय जालक

polar projection
धुवीय प्रक्षेपण

polarisation
धुवण (न.)

polarisation factor
धुवण गुणक

polarisation of x rays
क्ष किरणांचे धुवण

polarisation resistance
धुवण रोध

polarograph
पोलॅरोग्राफ (पु.), धुवणलेखी (पु.)

polarograph wave
धुवणलेखी तरंग

polarographic method
धुवणलेखी पद्धति

polaroid film
पोलरॉइड पटल

pole
धुव (पु.)

pole figure
दिशादर्शी आकृति

poling
दंड विचालन (न.)

polish
झिलई देणे, उजाळा देणे

polishing
उजाळण (न.), उजाळा (पु.) झिलई (स्त्री.), झिलई देणे (न.)

polishing abrasive
उजाळण अपघर्षी

polishing and buffing
चकाकी व उजाळण

polyamide
पॉलिअमाइड (न.)

polybasic acid
बहुआम्लारि आम्ल

polycrystalline
बहुस्फटिकी

polyester
पॉलिएस्टर (न.)

polygonization
१ बहुकोनीकरण (न.) २ बहुभुजन (न.)

polymerisation
बहुवारिकीकरण (न.)

polymers
बहुवारिक संयुगे (न.अ.व.)

polymorphic
बहुरुपी

polysterene
पॉलिस्टेरिन (न.)

polytetrafluorethylene
पॉलिटेट्राफ्लूरेथेलिन (न.)

polyurethane
पॉलियुरेथेन (न.)

polyvinyl acetate
पॉलिव्हिनिल ऍसिटेट

polyvinyl chloride
पॉलिव्हिनिल क्लोराईड

pop gate
pencil gate

pop in
ताण शैथिल्य (न.)

popping
स्फोटन दोष (पु.)

porcelain crucible
पोर्सिलिन मूस

porcelain enamelling
पोर्सिलिन काचलेपन, पोर्सिलिन एनॅमलन

pore
रंध (न.)

porosity
रंधता (स्त्री.), सच्छिद्रता (स्त्री.)

porous
सरंध, सच्छिद्र

porphyry copper ore
पॉर्फिरी ताम्रधातुक

port
द्वार (न.) (as in x ray port)

portevin Le Chatelier effect
पोर्टेव्हिन ल चाटेलियर प्रभाव

porthole die
पोर्टछिद्र रुपद

positioned weld
सुस्थितिक सांधा

positive
धन

positive potential
धन विभव

positive segregation
धन विलग्नन

post aerated burner
पश्च वायु मिश्रित ज्वालक

post heating
उत्तर तापन

post precipitation
पश्च अवक्षेपण (न.)

post weld heat treatment
सांधणोत्तर उष्णोपचार

post weld interval
सांधणोत्तर मध्यंतर

pot annealing
box annealing

potassium cyanide
पोटॅशियम सायनाइड

potassium stannate
पोटॅशियम स्टॅनेट

potential
विभव (पु.)

potential PH equilibrium diagram
Pour baix diagram

potentiometric
विभवमितीय, विभवमापी

potentiometric titration
विभवमितीय अनुमापन

potentiometry
विभवमिति (स्त्री.)

potentiostatic polarisation
स्थिरविभव धुवण

pounding
कांडन (न.)

pour point
ओतन बिंदु

Pourbaix diagram
पूर्बे आकृति (also potential PH equilibrium diagram)

pouring
ओतन (न.)

pouring basin
pouring cup runner bush

powder
भुकटी (स्त्री.), चूर्ण (न.)

powder burning
चूर्ण कर्तन (also powder cutting)

powder camera
चूर्ण रुपित्र, चूर्ण कॅमेरा

powder cutting
powder burning

powder diffractometer
चूर्ण विवर्तनमापी

powder metallurgy
चूर्ण धातुशास्त्र

powder method
चूर्ण पद्धति

powder rolling
चूर्ण लाटण

powderfilm reader
चूर्णपटल वाचक

power factor
शक्तिगुणक (पु.)

power operated moulding machine
शक्तिचालित साचेकाम यंत्र

power squeeze moulding machine
यंत्रदाब साचेकाम यंत्र, शक्तिदाब साचेकाम यंत्र

pre-cast block
पूर्वओतित ठोकळा

precharge
पूर्वभार (पु.)

precipitated form
अवक्षेपित रुप

precipitation
वर्षाव (पु.), अवक्षेपण (न.)

precipitation hardening
अवक्षेपण कठिणीकरण (also temper hardening)

precipitation method
अवक्षेपण पद्धति

precise lattice constant
निश्चित जालक स्थिरांक

precision casting
अचूकमाप ओतकाम, परिशुद्ध ओतकाम

precision moulding process
अचूकमाप साचेकाम प्रक्रिया, परिशुद्ध साचेकाम प्रक्रिया

precision press
अचूकमापी दाबयंत्र

precoat
पूर्वलेपन (न.)

precoated sand
पूर्वलेपित वाळू

precursor
पूर्वप्रवर्तक

preferred orientation
अधिमान्य दिशादेशन

preforming
पूर्वरुपण (न.)

preheater
पूर्वतापक

preheating
पूर्वतापन (न.)

preloaded rolls
पूर्वभारित रुळ (पु.अ.व.)

prepared atmosphere
निर्मित वातावरण

presintering
पूर्वसंपुंजन (न.)

press
दाबयंत्र (न.)

press brake
आडवे दाबयंत्र

press forging
दाबयंत्र घडाई

press plate
दाब पट्टिका

press quenching
दाब द्रुतशीतन

press slide
दाबयंत्र सरक

press stroke
दाबयंत्र घाव

pressed density
दाबित घनता

pressing
दाबणे (न.), दाबन (न.)

pressing crack
दाब भंजन

pressure
दाब (न.)

pressure casting
दाब ओतन

pressure controlled welding
दाबनियंत्रित सांधण (also hydromatic welding)

pressure die casting
दाब रुपद ओतकाम

pressure feeding
दाब संभरण

pressure fit
drive fit

pressure gas welding
दाब ज्योत सांधण

pressure gating system
दाब द्वारण पद्धति

pressure nitriding
दाब नायट्रायडिंग

pressure pin
दाब कील

pressure ring
दाब वलय

pressure riser
दाब उन्मार्ग

pressure test
दाब चाचणी

pressure thermit welding
दाब थर्मिट सांधण

pressure tight
दाब बंद

pressure vessel manufacture
दाब पात्र निर्मिति

pressure welding
दाब सांधण press welding

pretreatment primers
उपचारपूर्व आद्यलेप (पु.अ.व.) (also etch primers; wash primers)

preweld interval
सांधणपूर्व मध्यंतर

prima cord
विस्फोटक रज्जु

primary adsorption
प्राथमिक अधिशोषण

primary air
प्राथमिक हवा

primary boiling
प्राथमिक उकळण (दोष)

primary carbide
प्राथमिक कार्बाइड

primary creep
प्राथमिक विसर्पण

primary current
प्राथमिक प्रवाह

primary extinction
प्राथमिक विलोप

primary extinction coefficient
प्राथमिक विलोप गुणांक

primary graphite
प्राथमिक ग्रॅफाइट

primary metal
प्राथमिक धातु

primary slip system
प्राथमिक सरक प्रणाली

primary standard
प्राथमिक प्रमाण

primitive cell
मूल कोशिका

principal axis
प्रधान अक्ष, मुख्य अक्ष

principal meridian
प्रधान याम्योत्तर

principal normal strain
मुख्य अभिलंब विकृति

principal normal stress
मुख्य अभिलंब प्रतिबल

principal plane
मुख्य समतल, प्रधान समतल

principal shearing strain
मुख्य कर्तन विकृति

principal strain
प्रधान विकृति

principal stress
प्रधान प्रतिबल

printed circuit
मुद्रित परिपथ

process annealing
प्रक्रिया अनुशीतन

producer gas
निर्माणी वायु

producibility
उत्पादनक्षमता (स्त्री.) (also productivity)

production
उत्पादन (न.)

productivity
producibility

proeutectoid
घनक्रांतिकपूर्व-

progressive ageing
प्रगामी कालप्रभावन

progressive block sequence
वाढता गट क्रम

progressive die
प्रगामी रुपद

progressive flame hardening
प्रगामी ज्योत कठिणीकरण

progressive forming
प्रगामी रुपण

progressive fracture
प्रगामी भंग

progressive induction hardening
प्रगामी प्रेरण कठिणीकरण

progressive spinning flame hardening
प्रगामी फिरकी ज्योत कठिणीकरण

projection
प्रक्षेप (पु.), प्रक्षेपण (न.)

projection weld
प्रक्षेपण सांधा

projection welding
प्रक्षेपण सांधण

proof load
शरणतुल्य भार

proof stress
शरणतुल्य प्रतिबल

proof test
प्रमाणचाचणी (स्त्री.), प्रमाणकसोटी (स्त्री.)

prop
धिरा (स्त्री.), आधार (पु.), टेकू (पु.)

propeller agitator
प्रणोदक क्षोभक

proper rotation
युक्त घूर्णन

proportional counter
समानुपाती गणित्र

proportional limit
समानुपाती सीमा

proportional loading
समानुपाती भारण

proration
यथाप्रमाणन (न.)

Prot test
प्रॉट चाचणी

protection
रक्षण (न.), संरक्षण (न.)

protective
संरक्षी

protective alkalinity
संरक्षक अल्कधर्मिता

protective atmosphere
संरक्षक वातावरण

protective colloid
संरक्षी कोलाइड, संरक्षी कलील

prover test
प्रमाणक चाचणी

proximate analysis
स्थूल विश्लेषण

Prussian blue
प्रशियन ब्लू, प्रशियन नील

pseudo-Kossel Lines
आभासी कोसल रेषा (स्त्री.अ.व.)

psseudomorphism
आभासी रुपता (स्त्री.)

psychrometer
आर्द्रतामापक (न.)

psychrometric chart
आर्द्रतामापी तक्ता

puckering
वलीयन (न.)

puddling process
पडलिंग प्रक्रिया

pug
गारा (पु.)

pull cracks
अभिकर्ष भेगा (स्त्री.अ.व.)

pull down
buckle

pulp density
रांधा घनता

pulsating flow
स्पंदनी प्रवाह

pulsation weld timer
multiple impulse weld timer

pulsation welding
बहुआवेगी सांधण (also multiple welding)

pulsator jig
स्पंदनी जिग

pulse echo method
स्पंद प्रतिसाद पद्धति

pulse height analyser
स्पंद उच्चता विश्लेषक

pulse height discriminator
स्पंद उच्चता विवेचक

pulsed arc welding
स्पंदित प्रज्योत सांधण

pulseheight distribution
स्पंद उच्चता वितरण

pulverisatoion
चूर्णन (न.)

pulverised coal
चूर्णित कोळसा

pulveriser
चूर्णक (पु.)

pulverising
चूर्णन (न.)

punch
दाबक (पु.), छिद्रक (पु.)

punching
छिद्रण (न.)

pure shear
केवल कर्तन

purging furnace
क्षालन भट्टी

purification
शुद्धीकरण (न.)

push plate conveyor
ढकलपट्ट वाहक

push up
वाळू विस्थापन दोष

push weld
poke weld

push welding
poke welding

pusher
ढकल्या (पु.)

pushertype continuous furnace
ढकल्या असलेली अखंडित भट्टी

pyramidal plane
पिरॅमिड प्रतल

pyro-electric
उत्तापविद्युत प्रभाव

pyrolysis
ताप अपघटन (न.)

pyrometalurgy
उत्ताप धातुशास्त्र (न.)

pyrometer
उत्तापमापी (पु.)

pyrometric cone equivalent
उत्तापमापी शंकु तुल्यांक

pyrophoric alloys
स्वयंज्वलनशील धातुके (न.अ.व.)

qualitative analysis
गुणात्मक विश्लेषण

quality control
गुणार्थ नियंत्रण

quality factor
दर्जा गुणक

quantitative analysis
परिमाणात्मक विश्लेषण

quantitative measurement
परिमाणात्मक मापन

quantization
पुंजीभवन (न.)

quantometry
प्रमात्रामिति (स्त्री.)

quantu8m state of an atom
पुंज स्थिति, क्वांटम स्थिति

quantum
प्रमात्रा (स्त्री.)

quantum number
क्वांटम अंक, पुंजांक (पु.)

quarry
खुली खाण (स्त्री.)

quartering
चतुर्थांशन (न.)

quartz
१ गार (स्त्री.) २ क्वार्ट्झ (न.)

quartz sand
क्वार्ट्झ वाळू, क्वार्ट्झ वालुका, क्वार्ट्झ सिकता

quartzite
क्वार्ट्झाइट (न.)

quasibinary system
द्विघटक प्रणाली

quasirational analysis
तर्काभासी विश्लेषण

quasiviscous creep
सांद्रवत विसर्पण

quaternary alloy
चतुष्क मिश्रधातु

quench ageing
age hardening

quench annealing
द्रुत अनुशीतन

quench cracks
द्रुतशीतनोत्तर भेगा (स्त्री.अ.व.)

quench craking
द्रुतशीतनोत्तर भेगन

quench retarding plates
द्रुतशीतन मंदक पट्या (स्त्री.अ.व.)

quench time
द्रुतशीतनकाल (पु.)

quenchant
द्रुतशीतक

quenching
द्रुतशीतन (न.)

quenching medium
द्रुतशीतन माध्यम

quenching stress
द्रुतशीतन प्रतिबल

quicklime
चुनकळी (स्त्री.)

quill
तर्कु (पु.)

rabble
ढवळणी (स्त्री.)

rabbling
ढवळणे (न.)

rad
(unit of radiation dose) रॅड (न.)

radial distribution funtion
त्रिज्यात्मक वितरण फल

radial draw forming
अरीय कर्ष रुपण

radiation damage
irradition damage

radiation dosimetry
प्रारण मात्रामिति

radiation hardening
प्रारण कठिणीकरण

radiation heat flow
प्रारण ऊष्मा प्रवाह

radiationless transition
प्रारणहीन संक्रमण

radio-frequency induction hardening
रेडिओ वारंवारता प्रेरण कठिणीकरण

radioactivity
किरणोत्सारिता (स्त्री.)

radioative isotope
किरणोत्सारी समस्थानिक

radioative tracer
किरणोत्सारी अनुवेधी

radiographic examination
अदृश्य किरण परीक्षा radiographic inspection

radiographid sensitivity
प्रारण आलेखीय सुग्राहित्व, प्रारण आलेखीय संवेदिता

radiography
प्रारणचित्रणशास्त्र (न.)

radioisotope tracer test
किरणोत्सारी समप्रोटॉन अन्वेषक चाचणी

radiology
किरणोपयोजनशास्त्र (न.)

radiusing
(barrel finishing) कंगोरे काढणे (न.)

ragging
रॅगिंग धातु (पु.)

rail mill
१ रुळ निर्माणी २ रुळ लाटणी

rail section
रुळ छेद

rake angle
कल कोन

rake face
कल पृष्ठ

raking
(buffing) उजाळण चक्राचे संस्करण (न.) dressing

ram
दाबक (पु.), धारक (पु.)

ram away
धुम्मसणी दोष, ठासण दोष (also ram off)

ram die
दाब रुपद

ram die
दाब रुपद

ram off
ran away

ram off
ran away

ramet
रॅमेट (न.)

ramet
रॅमेट (न.)

ramming
धुम्मसणे (न.), ठासणे (न.)

ramming
धुम्मसणे (न.), ठासणे (न.)

ramming mass
धुम्मस मिश्रण ramming mixture

ramming mass
धुम्मस मिश्रण ramming mixture

random layer structure
यादृच्छिक स्तर संरचना

random layer structure
यादृच्छिक स्तर संरचना

random sequence
अनियत अनुक्रम (also skip sequence or wandering sequence)

random sequence
अनियत अनुक्रम (also skip sequence or wandering sequence)

rank of coal
कोळशाची श्रेणी

rank of coal
कोळशाची श्रेणी

rank of equipment (set)
समबिंदु (सटाची) श्रेणी

rapping
सोडवणे (न.)

rapping bar
चपेटा (पु.)

rapping plate
चपेट पट्टी

rare earth elements
दुर्मिळ मृदा मूलद्रव्ये (न.अ.व.)

rare earth metals
विरल मृदा धातू (पु.अ.व.)

rat
फुगवटा (पु.)

rat tail
मूषक पुच्छ दोष

rate of corrosion
संक्षरण प्रमाण, संक्षारण प्रमाण

rational plane
सुसंगत समतल

raw materials for casting
ओतकामासाठी कच्चा माल

rayon
रेयॉन (न.)

reaction kinetics
अभिक्रिया बलगतिकी

reaction stress
अभिक्रिया प्रतिबल

reaction velocity
अभिक्रिया वेग

reactor
प्रतिरोधी (पु.)

reagent feeder
अभिकारक संभरक

reboiling
पुन्हा उकळणे (न.)

rebonded sand
उपुनः संस्कारित वाळू

rebound hardness
प्रतिक्षेप कठिणता

recalescence
पुनरुष्मोद्भवन (न.)

recalescence point
पुनरुष्मोद्भव बिंदु

recarburizing
पुनः कार्बुरीकरण (न.)

receiving ladle
ग्राही डावला

receiving slit
ग्राही फट

recess
खोबणी (स्त्री.)

reciprocal lattice
व्यस्त जालक

reciprocal lattice photograph
व्यस्त जालक प्रकाशचित्र

reciprocal space
व्यस्त अवकाश

reciprocity relations
व्यस्तता संबंध

reclaim rinse
पुनःप्रापण क्षालन

recombination centre
पुनःसंयोग केंद्र

recovery
उपलब्धि (स्त्री.), पूर्वीभवन (न.)

recrystallisation
पुनःस्फटन (न.)

recrystallisation temperature
पुनःस्फटन तापमान

recrystallisation texture
पुनःस्फटिकी पोत

rectangular lattice
आयताकृति जालक

rectification
परिशोधन (न.)

recuperation
पुनर्याएजित्र (न.)

red hardness
रक्त काठिण्य

red lead
शेंदूर (पु.)

red mud
लाल पंक

red shortness
रक्त भिदुरता

redox potential
ऑक्सिक्षपण विभव

redox reaction
रेडॉक्स पद्धति, ऑक्सिक्षपण अभिक्रिया redox system

redrawing
१ (as applied in wire drawing) पुनःकर्षण (न.) २ (as applied in pressing) पुनःसंपीडन (न.)

redressing
पुनःसंस्करण (न.)

reduced cell
लघुत्तम कोशिका

reducer
१ विस्तारक (पु.) २ विरलक (पु.) ३ क्षपणक (पु.) (also thinner)

reducing agent
क्षपणक (पु.)

reducing atmosphere
क्षपणकारी वातावरण

reducing flame
क्षपणकारी ज्योत

reducing mill
लघूकरण लाटणी

reducing roast
क्षपणकारी भर्जन

reduction
लघूकरण (न.), क्षपण (न.)

reduction of area
क्षेत्र लघूकरण, क्षेत्र लघूभवन, क्षेत्र संकोचन

reduction process
क्षपण प्रक्रिया

reduction ratio
लघूकरण गुणोत्तर

reductor
अपचायक (पु.), रिडक्टर (पु.)

reed
जिव्हिका (स्त्री.)

reeking of mould
साचा पृष्ठलेपन

reel
रीळ (न.)

reeling
१ गुंडाळणे (न.) २ परिरुपण (न.)

reeling cone
परिरुपण शंकु

reeling machine
परिरुपण यंत्र

reeling mill
परिरुपण निर्माणी

reeling section
परिरुपण छेद

reference electrode
प्रमाण विद्युताग्र, प्रमाण इलेक्ट्रोड

reference plane
संदर्भ प्रतल

reference sphere
संदर्भ गोल

refinery product
शोधनशाला उत्पादन

refining
परिष्करण (न.)

refining kettle
परिष्करण किटली

refining melting
परिष्करण वितळण

refining temperature
परिष्करण तापमान

reflecting circle
परावर्ती वृत्त

reflection microscope
परावर्तन सूक्ष्मदर्शी

reflection peak
परावर्तक उच्च बिंदु

reflector
परावर्तक (पु.)

reflowing
(as in tin alloy plates) पुनःप्रवहन (न.)

reformer
परिशोधित्र (न.)

refractories
उत्तापसाही सामग्री refractory material

refractoriness
दुर्द्राव्यता (स्त्री.), उत्तापसह्यता (स्त्री.)

refractory alloy
उत्तापसाही मिश्रधातु

refractory material
refractories

refractory metal
दुर्द्राव्य धातु

refrigerant
शीतलन द्रायु (पु.)

regeneration
पुनर्जनन (न.)

regeneration and recuperation
पुनर्जनन आणि पुनर्याएजन

regenerative soaking pit
पुनर्जननी मुरवण गर्त

regenerator
पुनर्जनित्र (न.)

regulus
शुद्धप्राय धातु (पु.)

reheating
पुनस्तापन (न.)

reinforcement of weld
सांधा प्रबलन

reinforcing rib
प्रबलन पट्टिका

rejections
अस्वीकृते (न.अ.व.)

relative humidity
सापेक्ष आर्द्रता

relaxation
शिथिलन (न.)

relaxation time
शिथिलन काल

relief angle
विमोचन कोन

relief sprue
विमोचन रसनलिका

relieving
परिहार (पु.)

remanence
शेष चुंबकत्व (न.)

remnant induction
अवशिष्ट प्रेरण

remote potential
सुदूर विभव

repeater
आवर्ती (पु.)

repeating operation
पुनरावर्ती परिकर्म

replica technique
प्रतिकृति तंत्र

repressing
पुनर्दाबन (न.)

reserves
उपलभ्य (न.), राखीव साठा (पु.)

residual elements
शेष मूलद्रव्ये (न.अ.व.)

residual field
शेष क्षेत्र

residual method
शेष पद्धति

residual oil
अवशिष्ट तेल

residual pattern test
अवशिष्ट डाग चाचणी

residual stress
शेष प्रतिबल, अवशिष्ट प्रतिबल

residual stress analysis
शेष प्रतिबल विश्लेषण

residual titration
अवशिष्ट अनुमापन (न.)

resilience
१ प्रत्यास्कंदन (न.) २ (elastic energy) प्रत्यास्थ ऊर्जा (स्त्री.)

resin
राळ (स्त्री.)

resin binder
राळ बंधक

resin bonded sand
राळबंधित वाळू

resin bonding
राळ बंधन

resin moulding
राळ साचेकाम

resinoid wheel
राळ चक्र

resistance brazing
रोध झाळकाम

resistance butt welding
रोध कड सांधण

resistance furnace
रोध भट्टी

resistance pyrometer
रोध उत्तापमापी

resistance spot welding
रोध ठिपका सांधण

resistance strain guage
रोध विकृति प्रमापी

resistance to penetration
अंतर्वेशन रोध

resistance welding electrode
रोध सांधण विद्युताग्र

resistivity
रोधकता (स्त्री.)

resistor
रोधी (पु.)

resolution
विभेदन (न.)

resolved shear stress
विभेदित कर्तन प्रतिबल

resolving power
विभेदनक्षमता (स्त्री.)

resonance bond
संस्पंदन बंध

response test
प्रतिसाद चाचणी

ressitance welding
रोध सांधण

rest point
स्थिर बिंदु

restriking
पुनराघाती, पुनराघात-

resulphurized steel
पुनर्गंधकित पोलाद

retained austenite
ऊर्वरित ऑस्टेनाइट, शेष ऑस्टेनाइट, शिलकी ऑस्टेनाइट

retardation time
ंमंदन काल

retarded cooling
मंदित शीतन

retention time
संधारण काल

retentivity
धारणशीलता (स्त्री.)

retort
बकपात्र (न.)

retrograde solid solubility
प्रतिगामी घन विलयन क्षमता

retrograde stability
प्रतिगामी स्थैर्य

return die
प्रत्यागामी रुपद

reusability
पुनर्वापरक्षमता (स्त्री.)

reverberatory furnace
परावर्तन भट्टी

reversal control
व्युत्क्रमण नियंत्रण

reverse bias
पश्च अभिनति

reverse classification
व्युत्क्रमी वर्गीकरण

reverse current cleaning
anode cleaning

reverse drawing
व्युत्क्रमी कर्षण

reverse redrawing
व्युत्क्रमी पुनःकर्षण

reverse taper
उलटा कोन (also back draft)

reversed polarity
व्युत्क्रमी धुवता

reversible
व्युत्क्रमी

reversible concentration cell
व्युत्क्रमी संहतिघट

reversible electrode
व्युत्क्रमी इलेक्ट्रोड

Reynold's number
रेनॉल्ड अंक

rhenium
ऱ्हेनियम (न.)

rheological property
स्त्रोतशास्त्रीय गुणधर्म

rhodium
ऱ्होडिअम (न.)

rhombohedral indices
समचतुर्भुजपृष्ठीय अंक

rhombohedral subsystem
समचतुर्भुज व्यवस्था

rice busk
तूस (न.)

rich gas
उच्चप्रतीचा वायु

riddle
प्रचालनी (स्त्री.)

riddled sand
प्रचालित वाळू

riddlings
चाळ (पु.)

rider
आरोही (पु.), रायडर (पु.)

rigging
संचकरण (न.)

right angled projection
काटकोनी प्रवर्धी

right handed motif
उजवे रुपचिन्ह

rimmed steel
rimming steel

rimming
प्रबुद्बुदीकरण (न.)

rimming ingot
प्रबुद्बुद् ढेप

rimming steel
प्रबुद्बुद पोलाद (also rimmed steel)

ring core
वलय क्रोड

ring gate
वलय द्वार

ring test
वलय चाचणी

ringing
नादन (न.)

rinsing
प्रक्षालन (न.), विसळणे (न.)

ripening
पक्वन (न.)

ripple
ऊर्मिका (स्त्री.)

riser
उन्मार्ग (पु.)

riser neck
उन्मार्ग ग्रीवा

riser shape
उन्मार्ग आकार

riser size
उन्मार्ग आकारमान

rivelling
सुरकुती दोष (पु.) (also called crinkling, wrinkling)

river pattern
धारा (सदृश) आकृतिबंध

riveting
रिबीट करणे (न.)

RN process
RN प्रक्रिया

roak
पृष्ठदोष (पु.) (also roke)

roasting
भर्जन (न.)

robber
धाराहारी (न.) (विद्युतलेपन) (also thief)

Robertson test
रॉबर्टसन चाचणी

rocking arc furnace
डोल प्रज्योत भट्टी

rocking resistor furnace
डोल रोध भट्टी

Rockwell hardness
रॉकवेल काठिण्य

Rockwell hardness test
रॉकवेल काठिण्य चाचणी

rod
सळई (स्त्री.), दंड (पु.)

rod mill
१ दंड निर्माणी, शलाका निर्माणी २ दंड लाटणी, दंड चूर्णित्र

rodding
दंडप्रबलन (न.)

roentgen
(international unit of X radiation or gamma radiation) रेंटगेन (न.)

roke
roak

roll adjusting mechanism
रुळ अनुयोजन यंत्रणा

roll barrel
रुळरंभ (पु.)

roll bending
रुळ वक्रण

roll camber
रुळ बाह्यगोलत्व

roll changing
रुळ बदलणे

roll coining
रुळ मुद्रारुपण

roll compacting
रुळ घनीकरण

roll crusher
रुळ भरडणी

roll crusher
रुळ भरडणी

roll diameter
रुळ व्यास

roll down furnace
प्रवणित तल भट्टी

roll flattening
रुळ सपाटीकरण

roll forging
रुळ घडाई

roll formed shape
लाटित आकार

roll forming
रुळ संरुपण

roll hump
रुळ उच्चदाबभाग

roll neck
लाटन ग्रीवा

roll over moulding machine
turn over moulding machine

roll pass design
आंतररुळ गमनिका अभिकल्प

roll slippage streak
रुळ निसर्पी खाच

roll speed
रुळ वेग

roll spot welding
चक्री ठिपका सांधण

roll stand
रुळ धानी

roll straightener
रुळ सरलक

roll straightening
रुळ सरलन

roll sweep
लाटणी प्रसर्प

roll table
रुळ मंच

roll threader
लाटणी सूत्रक

roll wear
रूळ झीज

roll welding
रुळ सांधण

rolled gold
पुरणाचे सोने

rolled in scale
वेल्लित शल्क

rolled zinc
लाटीव जस्त, वेल्लित जस्त

roller leveller
रुळ समतलित्र

roller seam welding
रुळ टीप सांधण

rolling
लाटन (न.)

rolling classification
लाटन वर्गीकरण

rolling defect
लाटन दोष

rolling equipment
लाटन सामग्री

rolling mill
लाटणी यंत्र

rolling sequence
लाटन अनुक्रम

rolling torque
लाटन घूर्णी परिबल

Ronceray runner
रोन्सेरे रसवाहिनी

root bend test
सांधातल नमन चाचणी

root crack
सांधातल भेग (also root opening or root gap)

root edge
सांधातल कड

root face
सांधातल पृष्ठ

root gap
root crack

root mean square torque
वर्ग माध्य वर्गमूळ आघूर्ण

root of joint
सांधा मूळ root of weld

root opening
root crack

root pass
मूळ खाच (as in welding)

root penetration
सांधातल अंतर्वेशन

root radius
सांधातल त्रिज्या

roping
रेखादोष (पु.)

rosin oil
रोझिन तेल

Ross filter
रॉसची गाळणी

rota forming
घूर्णी रुपण

rota forming
घूर्णी रुपण

rotap screening
घूर्णी चपेटी चाळणी

rotap screening
घूर्णी चपेटी चाळणी

rotary bending machine
घूर्णी नमन यंत्र

rotary bending machine
घूर्णी नमन यंत्र

rotary convertor
घूर्णी रुपांतरित्र

rotary convertor
घूर्णी रुपांतरित्र

rotary disc shear
घूर्णी चकती कर्तनी

rotary filter
घूर्णी गाळणी

rotary filter
घूर्णी गाळणी

rotary forging
घूर्णी घडाई

rotary furnace
घूर्णी भट्टी

rotary kiln
घूर्णी लंबाकार भट्टी

rotary piercing
घूर्णी भेदन

rotary press
घूर्णी दाबयंत्र

rotary retort furnace
घूर्णी बक भट्टी

rotary straightener
घूर्णी सरलक

rotary swaging
१ घूर्णी आकारण २ शुण्डाकार घडाई

rotating crystal arrangement
घूर्णी स्फटिक व्यवस्था

rotating crystal arrangement
घूर्णी स्फटिक व्यवस्था

rotating crystal photograph
घूर्णी स्फटिक छायाचित्र

rotation axis
घूर्णन अक्ष

rotation peaks
घूर्णन उच्चबिंदू

roto inversion axis
घूर्णी व्यस्तन अक्ष

roto reflection axis
घूर्णी परावर्तन अक्ष

rotoil sand mixer
तेलवाळू घूर्णी मिश्रणी

rotor
घूर्णक (पु.)

rotor oxygen process
रोटर ऑक्सिजन प्रक्रिया

rough rolling
pakcake rolling

rough surface
खरखरीत पृष्ठ

rougher concentration
प्रारंभिक प्रतवर्धन

roughing
परुषण (न.)

roughing pass
परुषण गमनिका

rubber blanket
रबरी तुकडा

rubber forming
रबर रुपण

rubber hydroforming
रबरद्वारा द्रवदाबरुपण

rubber pad forming
रबर पॅड रुपण

rubber punch forming
रबर दाब रुपण

rubidium
रुबिडिअम (न.)

ruling section
प्रमाण छेद

rumbling machine
कोलांटे यंत्र  (also tumbling machine)

run
ओघळ (पु.)

run in table
अंतःप्रवेश मंंच

runner
रसवाहिनी (स्त्री.)

runner box
रसवाहिनी पेटी

runner bush
ओतन द्रोणी (also pouring cup or pouring basin)

running system
gating system

runout
बहिर्गमन दोष (पु.)

runout table
बहिर्गमन मंच

rupture
भंग (पु.)

rupture potential
भंजन विभव

rupture strength
भंजन सामर्थ्य

rust
गंज (पु.)

S curve
time Temperature transformation curve

S N curve
(stress number of cycles) SN आलेख

sacrificial anodes
स्वलोपी ऍनोड (पु.अ.व.)

sacrificial protection
स्वलोपी रक्षण

saddle
पल्याण (न.)

SAE steels
SAE पोलाद (Society of Automotive Engineers)

sag
झोळ (पु.)

Sagaidachny's method
सगायडॅक्नी पद्धति

sagger
मृत्तिका पेटी (स्त्री.)

sagging
Enamelling झोळदोष (पु.)

salt bath
क्षारकुंड (न.), क्षार मज्जनी

salt bath brazing
क्षार मज्जनी झाळकाम

salt bath furnace
क्षार मज्जनी भट्टी

salt effect
लवण प्रभाव

salt spray test
क्षार तुषारण चाचणी, क्षार फवारा चाचणी

salting out
क्षेपण (न.)

salts in leaching
उद्विलयन क्षार

salvaging
(in casting) दोषनिरसन (न.)

sample
प्रतिदर्श (पु.), नमुना (पु.)

sample spinner
प्रतिदर्श आभ्रामक

sampler
प्रतिदर्शी (पु.)

sampling
नमुना गोळा करणे (न.)

sand blasting
वालुका ताडन

sand burning
वाळू भर्जन दोष

sand casting
वाळू ओतकाम

sand conditioning equipment
वाळू संस्करण साधनसामग्री

sand contorl
वाळू नियंत्रण

sand expansion
वाळू प्रसरण

sand grading
वाळुची प्रतवारी

sand mould casting
रेती (माती) साचा ओतकाम

sand moulding
वाळू साचेकाम

sand pump
वाळू पंप

sand reclamation
वाळूचे पुनःप्रापण sand reconditioning

sand slinging
रेतीक्षेपण (न.)

sandslinger
रेतीक्षेपण यंत्र (न.)

sandstone
वालुकाश्म (पु.)

sandwich rolling
सँडविच लाटन

saponification
साबणीकरण (न.)

satellites
nondiagram lines

satin finish
सॅटिन परिष्कृति

saturation index
संपृक्ति निर्देशांक

saw
करवत (स्त्री.)

sawdust
लाकडी भुसा (पु.)

sawing
कापणे (न.), करवतन (न.)

scab
पापडी दोष (पु.)

scaffold
स्कॅफोल्ड (पु.), भारनिलंबी (पु.)

scalar
अदिश (पु.)

scale
शल्क (पु.), खवला (पु.)

scale breaker
खवला भंजक, शल्क भंजक

scale disposal
शल्क विल्हेवाट

scale formation
शल्क निर्मिति

scale removal
शल्क निष्कासन साधन

scalping
तासणे (न.)

scanning
सूक्ष्म विश्लेषण (न.), क्रमवीक्षण (न.)

scanning electron microscope
क्रमवीक्षी इलेक्ट्रॉन सूक्ष्मदर्शक

scarf joint
ग्रीवापट्टसंधि (पु.)

scarfing
१ पृष्ठ दोष छेदन (न.) २ (as edge preparation) कड तयार करणे (न.) (deseaming, desurfacing)

scattering
प्रकीर्णन (न.)

scattering cross section
प्रकीर्णन छेद

scattering power of an atom
अणूची प्रकीर्णन शक्ति

Schmid's law
स्मिडचा नियम

Schoop process
श्यूप प्रक्रिया

scintillation counter
प्रस्फुरण गणित्र

scleroscope
काठिण्यदर्शी (पु.)

scouring
घर्षणजन्य झीज (स्त्री.)

scrap control
भंगार नियंत्रण

scrap treatment
भंगार उपचार

screen
१ पडदा (पु.) २ चाळणी (स्त्री.)

screen analysis
चाळणी विश्लेषण

screen blinding
चाळणी बुजणे

screen conveyor
चाळणी वाहक

screen efficiency
चाळणी कार्यक्षमता

screw axis
मळसूत्राक्ष (पु.)

screw dislocation
मळसूत्री स्थानभ्रंश, पेच स्थानभ्रंश

screw press
पेच दाबयंत्र

screw stock
पेच दंड, पेच तार

scum
मळफेस (पु.)

sea coal
कोळसा भुकटी

seal weld
झिरपरोध सांधा, सीलबंद सांधा

sealant
सच्छिद्रता बंधक (न.)

sealed off x ray tube
सीलबंद क्ष किरण नलिका

sealed porosity
प्रच्छन्न सच्छिद्रता

seam
टीप (स्त्री.)

seam weld
टीप सांधा

seam weld timer
टीप सांधा कालनियामक

seam welding
टीप सांधण

seamless pipe production
जोडरहित नळ उत्पादन

seamless ring rolling
जोडरहित वलय लाटन

seamless tube
जोडरहित नलिका

season cracking
कालभंजन (न.)

secant modulus
छेदिका मापांक

second phase particle
द्वितीय प्रावस्था कण

secondary absorption
द्वितीयक अधिशोषण

secondary air
द्वितीयक हवा

secondary creep
दुय्यम विसर्पण

secondary extinction
द्वितीयक विलोप

secondary grain growth
द्वितीय कण वृद्धि

secondary hardness
द्वितीयक काठिण्य

secondary metal
दुय्यम धातु

secondary recrystallisation
द्वितीय पुनःस्फटिकीभवन

secondary slip
द्वितीय सरक

secondary solid solution
द्वितीय घन विलयन

section mill
छेद लाटणी

section sensitivity
छेद संवेदनशीलता

section size
छेद आकारमान

sectioning of specimen
नमुना छेदन

sedimentary
अवसादी, गाळाचा

segregation
विलग्नन (न.), विलग्नता (स्त्री.)

seizure
पकड (स्त्री.)

selective attack
वरणात्मक आघात

selective block sequence
वरणात्मक गट अनुक्रम

selective carburising
वेचक कार्बुरीकरण, वेचक कार्बनभरण

selective corrosion
वरणात्मक संक्षारण

selective flotation
वरणात्मक प्लवन, वरणात्मक तरण

selective heating
वरणात्मक तापन

selective leaching
वरणात्मक उद्विलयन, वरणात्मक निर्विलयन selective parting

selective quenching
वरणात्मक द्रुतशीतन

selective titration
वरणात्मक अनुमापन

selectivity index
निवडक्षमता निर्देशांक

selenium
सेलेनिअम (न.)

self annealing
स्वयं अनुशीतन (न.)

self diffusion
स्वयं विसरण (न.)

self hardening
स्वयं कठिणीकरण (न.)

self quenching
स्वयंद्रुतशीतन (न.)

self rectified circuit
स्वयं-एकदिशित मंडल

self regulating solution
(chromium) स्वनियंत्री द्रावण

semi automatic arc welding
अर्ध स्वयंचलित प्रज्योत सांधण

semi dry pressing
अर्धशुष्क दाबन

semi killed steel
हतप्राय पोलाद

semi water gas
अर्धजल वायु

semiautomatic plating
अर्धस्वयंचलित विलेपन

semiconductor
अर्धवाही (पु.)

semicontinuous mill
अंशखंडित लाटणी

Sendzimir mill
सेंडझिमिर लाटणी

sensible heat
संवेदी ऊष्मा

sensing electrode
संवेदी इलेक्ट्रोड

sensitisation
संवेदीकरण (न.)

sensitised structure
सुसंवेदित संरचना

sensitivity
संवेदनशीलता (स्त्री.)

separating force
विलगक बल

separation
विलगन (न.)

separator
विलगक (पु.)

sequence timer
अनुक्रम कालनियामक

sequential control
अनुक्रमी नियंत्रण

sequestering agents
प्रच्छादके (न.अ.व.)

series welding
श्रेणी सांधण

serpentine
सर्पिल

serpentine glide
सर्पिल घसरण

serration
सरी (स्त्री.)

sessile disloction
स्थायी स्थानभ्रंश

set copper
सेट तांबे

setting
१ स्थिरीकरण (न.), स्थिरावणे (न.) २ मांडणी (स्त्री.)

setting test
स्थिरीकरण चाचणी

setting the core
क्रोड ठेवणे, क्रोड प्रतिस्थापन

setting up agent
उद्ग्रहणवर्धकारक (पु.)

settling
अवसादन (न.), अवसाद (पु.)

settling
अवसादी

severity of quench
द्रुतशीतन तीव्रता

shaft furnace
स्तंभ भट्टी

shake out machine
हल्लनित्र (न.)

shaker hearth furnace
चलतळ भट्टी

shaking
jolting

shank
दांडा (पु.)

shank ladle
दांड्याचा डावला

shape factor
आकार गुणांक (पु.)

shape of motif
रुपचिन्ह आकार

shape of precipitate
अवक्षेप आकार

shape of reflection
परावर्तन आकार

shape texture
आकाराधारित पोत

shaper
रुपित्र (न.), आकारक (पु.)

shaping
रुपण (न.)

shaping pass
रुपण गमनिका

shatter index
तडकन गुणांक

shatter test
तडकन चाचणी

Shaw process
शॉ प्रक्रिया

shear angle
कर्तन कोन

shear cutting force
कर्तन बल

shear lip
कर्तन ओष्ठ

shear modulus
कर्तन मापांक

shear plane
कर्तन समतल

shear spinning
फिरकी कर्तन घडाई

shear strain
कर्तन विकृति

shear strain
कर्तन विकृति

shear stress
कर्तन प्रतिबल

shearing
कर्तन (न.)

shearing line
कर्तन रेषा

sheet
पत्रा (पु.)

sheet and plate mill
पत्रा व पट्टी निर्माणी

sheet metal bending
धातु पत्रा नमन

sheet metal blanking
धातु पत्रा बेतणी

sheet metal forming
धातु पत्रा रुपण

sheet metal redrawing
धातु पत्रा पुनर्दाबन

sheet metal working
धातुपत्राकाम (न.)

sheet mill
पत्रा लाटणी

sheet texture
पत्रा पोत

sheet thickness
पत्रा जाडी

shell
कवच (न.)

shell core
कवच क्रोड

shell core machine
कवच क्रोड यंत्र

shell moulding
कवच साचेकाम

shell moulding process
कवच साचा पद्धति

sherardising
जस्त चूर्ण लेपन (न.)

shielded arc welding
परिरक्षित प्रज्योत सांधण

shielded carbon arc welding
परिरक्षित कार्बन प्रज्योत सांधण

shielded metal arc welding
परिरक्षित धातु प्रज्योत सांधण

shielded stud welding
परिरक्षित मेख सांधण

shielding
परिरक्षण (न.)

shim
पर्णी (स्त्री.)

shim stock test for carbon potential
कार्बन विभवासाठी पर्णी चाचणी

shimmy dies
आंदोलक रुपद

shine rolling
पिंप स्वच्छन, पिंप अंत्यस्वच्छन (also barrel finishing)

shock cooling
आघात शीतलन

shock resistance
आघात रोध

shock resisting tool steel
आघातरोधी हत्यार पोलाद

shockless jolt moulding machine
निष्कंप धुम्मस दाब यंत्र

Shore hardness
शोर काठिण्य

Shore test
शोर चाचणी

short pouring
अपूर्ण भरण

short range order
लघु व्याप्ति क्रम

short range order parameter
लघु व्याप्ति क्रम प्राचल

short wavelength limit
लघु तरंगलांबी सीमा

shot
गोळी (स्त्री.), छर्रा (पु.), गुलिका (स्त्री.)

shot blasting
गुलिका ताडन

shot peening
ठोके मारणे, गुलिका ताडन (also cloudburst treatmetn)

shoulder
(root face) सांधा तलपृष्ठ (न.)

shovel
फावडे (न.), उत्खनित्र (न.)

shower gate
फवारा द्वार

shrink bob
संकुंचन गोलक

shrink fit
संकुंचन जुळणी

shrink forming
संकुंचन रुपण

shrink ring
संकुंचन वलय

shrink rule
संकुंचन पट्टी

shrinkage
(as in film shrinkage) संकुंचन (न.), आक्रसणे (न.)

shrinkage allowance
संकुंचन माया

shrinkage cavity
संकुंचन गृहिका

shrinkage errors
संकुंचन विभ्रम

shrinkage in casting
ओतकामातील संकुंचन

shrinkage porosity
संकुंचन रंधता

shrinkage rule
संकुंचन नियम

shrinkage stress
संकुंचन प्रतिबल

side blown converter
पार्श्व धमित रुपांतरित्र (also stock converter)

side gate
पक्ष द्वार

sideerite
Min. सिडेराईट (न.)

Siemens process
सिमेन्स प्रक्रिया

Siemens-Martin process
सिमेन्स-मार्टिन प्रक्रिया

sieve classification
चाळणी वर्गीकरण

sieve test
चाळणी चाचणी

sigma phase
सिग्मा प्रावस्था

significant strain
effective strain

significant stress
effective stress

silica
सिलिका (स्त्री.)

silica fibre
सिलिका तंतु

silica flour
सिलिका पीठ

silica gel
सिलिका जेल

silicate
सिलिकेट (न.)

silicate degree
सिलिकेट मात्रा

silicide coating
सिलिसाइड लेप, सिलिसाइड मुलामा

silicon
सिलिकॉन (स्त्री.)

silicon bronze
सिलिकॉन बाँझ

silicon carbide
सिलिकॉन कार्बाइड

siliconising
सिलिकोनायझिंग (न.)

silicosis
Med. सिलिकामयता (स्त्री.), सिलिकॉसिस (पु.)

silimanite
सिलिमनाइट (न.)

silver
चांदी (स्त्री.), रजत (न.)

silver brazing
चांदी झाळकाम, रजत झाळकाम

silver brazing alloy
चांदी झाळकाम मिश्रधातु

silver glance
रजत ग्लान्स

silver graphite
रुपेरी ग्रॅफाइट

silver plating
चांदी लेपन, रजत लेपन

silver solder
रजत डाग मिश्रधातु

silver soldering
चांदी झाळकाम, रजत झाळकाम

single bevel groove weld
एकेरी तिर्यक खाच सांधा

single crystal
एकल स्फटिक

single crystal diffractometer
एकल स्फटिक विवर्तनमापी

single crystal diffractometer
एकल स्फटिक विवर्तनमापी

single crystal diffractometry
एकल स्फटिक विवर्तनमिति

single emulsion film
एकल पायस पटल

single exposure method
एकल उद्भासन पद्धति

single impulse welding
एकेरी आवेग सांधण

single J groove weld
एक J खाच सांधण

single pan balance
एक पारडे तराजू

single pass weld
एक गमन सांधण

single shot induction hardening
एकवस्तु प्रेरण कठिणीकरण

sink and float
निमज्जन व प्लवन

sink float concentration
निमज्जन तरण प्रतवर्धन (न.)

sinking
अपगमन (न.)

sinking head
१ उद्गत धातु २ निर्गत धातु

sinking mill
अपगामी लाटणी

sinter forging
संपुंज घडाई

sintered iron compact
संपुंजित लोह संघट्ट

sintering
ताप संसंजन (न.), ताप संपुंजन (न.)

size distribution of particles
कणमान वितरण

size effect
आकार परिमाण

sizing
समाकरण (न.)

sizing mill
समाकरण निर्माणी

sizing stand
समाकरण धानी

sizing tube
समाकरण नलिका

skeleton pattern
सांगाडा आकृतिबंध, फर्मा आकृतिबंध

skelp
नाल पट्टी (स्त्री.)

skelp forming
नाल पट्टी रुपण

skelp mill
स्केल्प लाटणी, नालपट्टी लाटणी

skew rolling
विषमतलीय लाटन

skewness
विषमतलता (स्त्री.)

skim bob
साका गोलक

skim gate
साका द्वार

skimmer
साकानिर्मूलक (पु.)

skin dried mould
शुष्कित पृष्ठ साचा

skin drying
पृष्ठ शुष्कन

skin feeding
पृष्ठ संभरण

skin floatation
पृष्ठ प्लावन

skin freezing alloy
पृष्ठ गोठण मिश्रधातु

skin lamination
पृष्ठपटलन (न.) (दोष)

skin rolling
पृष्ठीय लाटन

skin solidifiction
पृष्ठ घनीभवन

skins tretch forming
कवच ताण रुपण

skip hoist
डोली उच्चालक

skip sequence
random sequence

skiving
खरडणे (न.)

skull
कर्पर (न.)

skull cracker
drop ball

slab
लादी (स्त्री.)

slab pusher
लादी ढकल्या

slab squeezer
लादी दाबक

slabbing mill
लादी लाटणी

slack quenching
मंद द्रुतशीतन

slag
धातुमळी (स्त्री.)

slag attack
धातुमळीकृत अपचय

slag control
धातुमळी नियंत्रण

slag disposal
धातुमळीची विल्हेवाट

slag entrapment
धातुमळी अडकणे

slag inclusion
धातुमळी समावेशन

slag notch
cinder notch

slag notch cooler
monkey cooler

slag pocket
धातुमळी कप्पा

slag wool
धातुमळी तंतु

slaked lime
विरवलेला चुना

slant fracture
तिर्यक भंग

sleek
चिक्कणक (न.) sleeker

sliding
Enamelling घसरणदोष (पु.)

sliding die
सरक रुपद

slime
अवपंक (पु.)

slip
१ सरक (स्त्री.) २ Enamelling एनॅमल मिश्रण (न.), काचलेप मिश्रण (न.)

slip band extrusion
सरक पट्ट उत्सारण

slip band intrusion
सरक पट्ट अंतःसारण

slip bands
सरक पट्ट (पु.अ.व.)

slip factor
सरक गुणक

slip flask
सरक साचापेटी

slip flask
सरक साचापेटी

slip forming
सरक रुपण

slip forming
सरक रुपण

slip mechanism
सरक यंत्रणा

slip plane
सरक प्रतल

slip system
१ सरक गट २ घसर प्रणाली

slit system
फट पद्धति

slitting line
चिरण रेषा

slitting shear
चिरण कर्तनी

sliver
खवला दोष (पु.)

slotting
खाचण (स्त्री.)

slow bend test
मंद नमन चाचणी

sludge ladle
अवमल डावला

sludging
अवमलन (न.)

slug
लोष्ठक (पु.)

sluice box
जलनिर्गम कक्ष

sluice gate
सरक द्वार

slump test
अवसर्प चाचणी

slurry
गारा (पु.)

slush casting
स्लश ओतकाम

slush forging
स्लश घडाई

slushing
Enamelling विपंकन (न.)

small angle scattering
लघुकोनी प्रकीर्णन

smelter
विगालक (पु.)

smelting
विगालन (न.)

smoke
धूर (पु.), धूम्र (पु.)

smoke alarm
धूर इशारा

smoke eliminator
धूर विलोपक

smut
धातु कंड (पु.)

snagging
पेषण स्वच्छन (न.)

snap flask
उघडझाप साचापेटी (स्त्री.)

snug fit
शिथिल जुळणी

soak alkaline cleaning
मुरवण अल्कधर्मी स्वच्छन

soak cleaning
immersion cleaning

soaking
मुरणे (न.), मुरवणे (न.)

soaking pit
मुरवण गर्त

soap floatation
साबण प्लावन

soapstone
सोपस्टोन (पु.)

soda ash treatment
सोडा ऍश उपचार

Soderberg electrode
सॉडरबर्ग इलेक्ट्रोड

sodium
सोडिअम (न.)

sodium picrate etchant
सोडिअम पिक्रेट कोरक

sodium silicate
सोडिअम सिलिकेट

soft soldering
कमजोर डागकाम

soft x ray region
सौम्य क्ष किरण प्रदेश

softening
मृदुकरण (न.)

softening point
मृदुकरण बिंदु (also squatting value)

solder
डागकाम मिश्रधातु (पु.)

solder embrittlement
डागकाममिश्रधातु ठिसुळीभवन

soldering
डागकाम (न.)

soldering iron
डागकाम खड्या

solid carburising
घन कार्बुरीकरण  (also pack carburising)

solid diffusion
घन विसरण

solid phase welding
घन प्रावस्था सांधण

solid shrinkage
घन संकुंचन

solid solubility
घनविलयनक्षमता

solid solution
घन विलयन

solid solution hardening
घन विलयन कठिणीकरण

solidification constant
घनीभवन स्थिरांक

solidification rate
घनीभवन वेग

solidification shrinkage
घनीभवन संकुंचन

solidification time
घनीभवन काल

solidus
घन सीमा (स्त्री.)

solubility
विलयनक्षमता (स्त्री.)

solubility product
विलयनता गुणांक

soluble anode
द्रावणीय ऍनोड

solute
द्राव्य (न.)

solution
द्रावण (न.)

solution hardening
द्रव कठिणीकरण

solution heat treatment
द्रावण ऊष्णोपचार

solution potential
द्रावण विभव

solution treatment
द्रावण उपचार

solvent
द्रावक (न.)

solvent extraction
द्रावक निष्कर्षण

solvus line
घनविलयन सीमा

sonar
सोनार (न.) (a term formed from the contraction of soumd, navigation and ranging an apparatus)

sonic testing
स्वन चाचणी

soot blower
काजळी धमनित्र

sooting
काजळी धरणे (न.)

sorbite
सॉरबाइट (न.)

sorbitising
सॉर्बाइटन (न.)

sorting
चयन (न.), प्रतवारी (स्त्री.)

sorting bridge
प्रतवारी यंत्र

soundness
दृढता (स्त्री.), निर्दाएषता (स्त्री.)

soundness of casting
ओतन दृढता

space group
अवकाश समूह

space group symbol
अवकाश समूह चिन्ह

space lattice
अवकाश जालक

spacer strip
अवकाशन पट्टी

spalling
पापुद्रे पडणे (न.)

sparingly soluble salt
अल्प विलेय क्षार

spark arrester
स्फुल्लिंग अवरोधी

spark gap induction hardening
स्फुल्लिंग अंतर प्रेरण कठिणीकरण

spark test
ठिणगी चाचणी, स्फुल्लिंग चाचणी

spatter
तडतडणे

spatter
तडतडणे (न.)

spatter loss
तडतड क्षय

specific heat
विशिष्ट ऊष्मा

specification
विनिर्देश (पु.)

specimen
नमुना (पु.)

spectral emissivity
वर्णालि उत्सर्जकता, वर्णपंक्ति उत्सर्जकता

spectrochemical analysis
वर्णपंक्ति रासायनिक विश्लेषण

spectrochemical technique
वर्णपंक्ति रासायनिक तंत्र

spectrograph
वर्णपंक्तिलेखी (पु.)

spectroscopy
वर्णपंक्तिदर्शिकी (स्त्री.)

spectrum
वर्णालि (स्त्री.), वर्णपंक्ति (स्त्री.)

speculum
स्पेक्युलम (पु.), दर्पणधातु (पु.)

speedy moisture teller
शीघ आर्द्रतादर्शी

spelter
स्पेल्टर (न.), अपरिष्कृत जस्त (न.)

spelter bronze
डागकाम कासे

spelter solder
डागकाम स्पेल्टर

sperrylite
स्पेरिलाईट (न.)

sphalerite
स्फेलेराईट (न.)

sphere of reflection
परावर्तन गोल

spherical aberration
गोलीय विपथन

spherical component of strain
विकृतीचा गोलीय घटक

spherical mandrel
गोलाकार आधार दंड

sphericity
गोलाकारता (स्त्री.), गोलाई (स्त्री.)

spheroidal graphite
गोलाभ ग्रॅफाइट

spheroidised cementite
गोलाभकृत सिमेंटाइट

spheroidising
गोलाभकरण (न.)

sphrical projection
गोलाकार प्रक्षेपण

spider die
जालक रुपद

spiegel
ferro manganese

spiegel evaluation
स्पिगेल मूल्यांकन

spigot
निग (पु.)

spill
उत्प्लव दोष (also ingot defect)

spill type burner
उत्प्लवी ज्वालक

spin block
फिरकी ठोकळा

spin hardening
flame hardening

spin quantum number
आभ्रामी पुंजांक

spindle
आस (पु.)

spinel
स्पिनेल (न.)

spinel structure
स्पिनेल संरचना

spinner
आभ्रामक (पु.)

spinning
फिरकी घडण (स्त्री.)

spinning gate
फिरकी द्वार (न.) (also whirl gate)

spiral concentration
सर्पिल प्रतवर्धन

spit
fin

splash
उसळणे (न.), उसळी (स्त्री.)

splash core
उसळ क्रोड, आस्फालन क्रोड

splayed flange
अपसारी भंजित विस्फार

splines
१ (external) खाच पट्या (स्त्री.अ.व.) २ (internal) खाचा (स्त्री.अ.व.)

splint coal
ढलपी कोळसा

split box
विभाजित पेटी, विभक्त पेटी

split die
विभक्त दाबसाचा

split pattern
विभक्त आकृतिबंध

spllit transformation
विभाजित रुपांतरण

sponge iron
स्पंज लोह

sponginess
स्पंजता (स्त्री.)

sponging
स्पंजन (न.)

spongy casting
स्पंजी ओतकाम

spoon test
चमचा चाचणी

spot flame hardening
स्थानीय ज्योत कठिणीकरण

spot weld
ठिपका सांधा

spot welding
ठिपका सांधण

spray coating
तुषार लेपन

spray drier
तुषार शुष्कक

spray quenching
तुषार द्रुतशीतन

spray quenching
तुषार द्रुतशीतन

spray tower
तुषार मनोरा

spray tower
तुषार मनोरा

spraying
फवारणी (स्त्री.)

spraying of paint
रंगतुषारण (न.)

spraying of paint
रंगतुषारण (न.)

spread
प्रसरण (न.)

spread
प्रसरण (न.)

spreader
प्रसारक (पु.)

spring back
पश्च क्षेप

sprinkler
सिंचक (पु.), शिंप्पक (पु.)

sprue
रसनलिका (स्त्री.)

sprue button
रसनलिका बटन

sprue cutter
रसनलिका कर्तन

sprue hole
रसनलिका छेद

sprue plug
रसनलिका निग, रसनलिका प्लग

spun glass
तंतूकृत काच

square fracture
चौरस भंग

square groove weld
चौरस खाच सांधा

square lattice
चौकोनी जालक

squared crystal
वर्गित स्फटिक

squatting value
softening point

squeeze machine
दाबयंत्र (न.)

squeeze moulding
दाब साचेकाम

squeeze moulding equipment
दाब साचेकाम साधनसामग्री

squeeze plate
दाब पट्टी

squeeze time
दाब काल

sspring
१ स्प्रिंग (पु.) २ स्कंद (पु.)

sstrickle moulding
संताडन साचेकाम

stabilised structure
स्थिरीकृत संरचना

stabilising
स्थायीकारी

stabilising
स्थायीकरण (न.)

stabilising annealing
स्थायीकारी अनुशीतन

stabilising treatment
स्थायीकरण उपचार

stability of balance
तराजूची स्थिरता

stack cutting
राशि कर्तन

stack moulding
राशि साचेकाम

stack welding
राशि सांधण

stacking fault
राशीकरण दोष

stacking fault energy
राशीकरण दोष ऊर्जा

stacking of spheres
गोलांचे राशीकरण

stacking sequence
राशीकरण अनुक्रम

staggered intermittent fillet welding
सांतरित असंतत फिलेट सांधण

stagnant layer
कुंठित स्तर

stainless steel
निष्कलंक पोलाद

stake
मेख (स्त्री.), खुंटी (पु.)

staking
पोगर फुलवण (न.)

stamping
१ (also drop forging) पात घडाई (स्त्री.) २ (as in ore dressing) पात कुट्टन (न.)

stamping machine
१ पात घडाई यंत्र २ पात कुट्टन यंत्र

stamping mill
पात कुट्टनी

stand
housing

standard electrode potential
प्रमाण इलेक्ट्रोड विभव

standard projection
प्रमाण प्रक्षेपण

standard sample
मानक प्रतिदर्श, मानक नमुना, प्रमाण नमुना

standard sand
प्रमाण वाळू

standardisation
प्रमाणीकरण (न.)

standing wave
स्थिर तरंग

starch
मंड (पु.), खळ (स्त्री.)

starting sheet
आरंभक पत्रा

state of stress
प्रतिबल अवस्था

state of three dimension
त्रिमिति अवस्था

state of two dimension
द्विमिति अवस्था

static fatigue
स्थितिक श्रांति

static frequency converter
स्थैतिक वारंवारता रुपांतरित्र

static recrystallisation
स्थितिक पुनःस्फटिकीभवन

stationary flame hardening
अचल ज्योत कठिणीकरण

statistical control
सांख्यिकी नियंत्रण

statistical nature of fatigue
श्रांतीचे सांख्यिकीय स्वरुप

statutory casting
मूर्ति ओतकाम

Stave construction
स्टेव्ह रचना

steady state creep
स्थिर अवस्था विसर्पण

steady state potential
स्थिर अवस्था विभव

steam atmosphere
बाष्प वातावरण

steam coal
बाष्पित्र कोळसा

steam drop hammer
बाष्प संपाती घण

Steckel mill
स्टेकेल लाटणीयंत्र

steel casting
पोलाद आवरण

steel ingot
पोलाद ढेप

steel section
पोलाद छेद

steel wire
पोलादी तार

steel work
पोलादी काम

step bar test
सोपान घन चाचणी

step scanner
क्रमवार सूक्ष्मविश्लेषक

step test
(as in fatigue) क्रमवर्धी चाचणी

step welding
अनुक्रम सांधण

stepped extrusion
सोपानी दाबसारण

stepped joint
सोपानी संधि, सोपानी सांधा

stereographi net
गोलीय जाल

stereographic micro radiography
घनदर्शी सूक्ष्मप्रारण चित्रण

stereographic projection
गोलीय प्रक्षेप, त्रिमिति प्रक्षेपण, त्रिमिति प्रक्षेप

stereographic ruler
गोलीय पट्टी

stereographic triangle
गोलीय त्रिकोण

stereoscopic picture
त्रिमिति चित्र

sterling silver
स्टर्लिंग चांदी

stibnite
स्टिबनाइट (न.)

sticher
शिलाई सांधण यंत्र (न.) (also stich welding machine)

stick welding
शिलाई सांधण

stickw elding machine
stitcher

Stiefel mill
स्टीफेल लाटणी

stiffener
दृढकारी (न.)

stiffening joint
दृढन संधि, दृढन सांधा

stiffness
दृढता (स्त्री.), ताठरपणा (पु.), ताठरता (स्त्री.)

stock converter
side blown converter

stock core machine
स्कंध क्रोड यंत्र

stoichiometric number
एसूत्रमितीय अंक

stoichiometric water
सूत्रमितीय पाणी

stoichiometry
(रस) सूत्रमिति (स्त्री.)

stokers
कोळसाभरक (पु.अ.व.)

stoking
कोळसाभरण (न.)

stone age
अश्मयुग (न.)

stoning
Enamelling तासणी (स्त्री.)

stop off
प्रतिबंधन (न.)

stoping
निखनन (न.), खनन (न.)

stopper
प्रतिबंधी (पु.), बूच (न., पु.)

stopper tube
प्रतिबंधी नलिका

storage
संचय (पु.),साठा (पु.)

stored energy
संचित ऊर्जा

stored energy in fatigue
श्रांतीतील संचित ऊर्जा

stored energy welding
संचित ऊर्जा सांधण

stove
स्टोव्ह (पु.)

stoving
भाजणे (न.)

straight draw moulding machine
सरल कर्ष साचेकाम यंत्र

straight polarity
सरल धुवता

straightening
सरलीकरण (न.)

straightening agent
सरलकारी पथदर्शक (also sweep guide)

strain
विकृति (स्त्री.) average linear strain सरासरी एकघाती विकृति casting strain ओतकाम विकृति effective strain significant strain प्रभावी विकृति glide strain घसरण विकृति housing strain धानी विकृति instantaneous strain तत्क्षणिक विकृति lateral strain पार्श्व

strain ageing
विकृति कालप्रभावन

strain band
विकृति पट्ट

strain distribution
विकृति वितरण

strain ellipsoid
विकृति विवृत्तज, विकृति दीर्घवृत्तज

strain energy
विकृति ऊर्जा

strain energy release rate
ताण ऊर्जा विमोजन वेग

strain gauge
विकृति प्रमापी

strain hardening
विकृति कठिणीकरण

strain hardening coefficient
विकृति कठिणीकरण गुणांक

strain hardening exponent
विकृति कठिणीकरण घातांक

strain induced martensite
विकृतिप्रेरित मार्टेन्साइट

strain induced precipitation
विकृतिप्रेरित अपक्षेपण

strain peening
ताण ताडन

strain rate
विकृति प्रमाण

strain rate sensitivity
विकृतिवेग संवेदन क्षमता

strain ratio
विकृति गुणोत्तर

strainer core
गाळणी क्रोड

strand
गुंफण (स्त्री.)

strapping
(buffing) पट्टा उजळण (न.)

stratification
स्तरीभवन (न.)

Straumanis mounting
स्ट्रॉमॉनीस आरोहण

stray current corrosion
स्वैरधारा संक्षारण

streamline flow
सुवाही प्रवाह

strength
सामर्थ्य (न.)

stress
प्रतिबल (न.) allowable stress अनुज्ञेय प्रतिबल average stress सरासरी प्रतिबल back stress उलट प्रतिबल, विरुद्ध प्रतिबल breaking stress भंजन प्रतिबल casting stress ओतकाम प्रतिबल cleavage stress पाटन प्रतिबल, विपत्रण प्रतिबल combined stress संयुक्त प्रतिबल

stress concentration
प्रतिबल संकेंद्रण, प्रतिबल संहति

stress corrosion
प्रतिबल संक्षारण

stress cracking
प्रतिबल भंजन

stress deviator
प्रतिबल विचलक

stress distribution at neck
ग्रीवा प्रतिबल वितरण

stress gradient
प्रतिबल प्रवणता

stress intensity factor
प्रतिबल तीव्रता अंक

stress raiser
प्रतिबल वर्धक

stress relaxation
प्रतिबल शिथिलन

stress relief
प्रतिबल विमोचन

stress relief analysis
प्रतिबल विमोचन विश्लेषण

stress relieving
प्रतिबल मोचन

stress reversal fatigue
प्रतिबल प्रतिवर्ती श्रांति

stress rupture
प्रतिबल भंग

stress rupture curve
प्रतिबल भंग आलेख

stress rupture properties
प्रतिबल भंग गुणधर्म

stress rupture test
प्रतिबल भंग चाचणी

stress strain diagram
प्रतिबल विकृति आकृति, प्रतिबल ताण आकृति

stress waves
प्रतिबल तरंग (पु.अ.व.)

stressing
(cyclic) (चक्रवर्ती) प्रतिबलन (न.)

stretch forming
खेचरुपण (न.), ताण रुपण (also wrap forming)

stretch reducing mill
ताण लघूकरण लाटणी

stretch wrapping
ताण परिवेष्टन

stretcher strain
Luder's line

strickle
साचा आकारक (पु.)

strickle board
साचा आकारक फलक (also striking board or sweep)

strike
१ सूक्ष्मलेप (पु.), सूक्ष्मलेपन (न.) २ आघात (पु.)

striking board
strickle board

string bead
सूत्र मणि

stringer
(as in microscopy) मालिका (स्त्री.)

strip
पट्टी (स्त्री.)

strip drawing
पट्टी कर्षण

strip mill
पट्टी लाटणीयंत्र, पट्टी लाटणी

stripper
अपसारी (पु.), विमोचक (पु.)

stripper punch
विमोचक दाबक

stripper roll
अपसारक रुळ

stripping
१ (as in solvent extraction) पुनर्उपलब्धि (स्त्री.) २ विमोचन (न.)

stripping plate
विमोचन पट्टी

structural change
संरचनात्मक बदल

structure
संरचना (स्त्री.)

structure factor
संरचना गुणक

structure insensitive properties
संरचना असंवेदी गुणधर्म

structure sensitive properties
संरचना संवेदी गुणधर्म

stuccoing material
पलिस्तर सामग्री

stud
(in foundry) आधारक (पु.)

stud welding
मेख सांधण

sub zero cooling
अवशून्य शीतन

sub-grain structure
उपकण संरचना

subatmospheric cooling
अववातावरणीय शीतन

subboundaries
उपसीमा (स्त्री.अ.व.)

subcritical annealing
अवक्रांतिक अनुशीतन

subcritical cooling
अवक्रांतिक शीतन

subcritical temperature
अवक्रांतिक तापमान

subcutaneous blowhole
अधस्त्वचीय वातछिद्र

subgrains
उपकण (पु.अ.व.)

subgroup
उपगट (पु.)

sublattice arrays
उपजालक विन्यास (पु.अ.व.)

sublevel stoking
अवतल निखनन, अवतल खनन

sublimation
संप्लवन (न.)

submerged arc furnace
निमज्जित प्रज्योत भट्टी

submerged arc welding
निमज्जित प्रज्योत सांधण

submicroscopic cavities
अतिसूक्ष्म गुहिका

subscale formation
internal oxidation

subsieve analysis
उपकण विश्लेषण

subsieve fraction
उपकण अपूर्णांक

subsieve sizing
उपकण आकारमापन

substitutional solid solution
प्रतिस्थापन घन द्रावण

substrate
अधःस्तर (पु.) (also substratum)

substructure
उपसंरचना (स्त्री.)

subsystem
(as in trigonal subsystem) उपप्रणाली (स्त्री.)

suction pyrometer
चूषण उत्तापमापी

sulphating
सल्फेटीकरण (न.)

sulphatizing
सल्फेटीकारी

sulphidizing
सल्फायडीकरण (न.)

sulphite lye
सल्फाइट लाय

sulphur
सल्फर (न.), गंधक (न.)

sulphuric acid
सल्फ्युरिक आम्ल

super conducting alloy
अतिवाहक मिश्रधातु

super-refractory
अत्युच्चतापसह

supercooling
under cooling

superfines
अतिसूक्ष्मकण (पु.अ.व.)

superfinishing
अतिपरिरुपण (न.)

supergroup
अधिगट (पु.)

superheating
अतितापन (न.)

superimposed core
अध्यारोपित क्रोड

superlattice
अतिजालक

superlattice reflection
अतिजालक परावर्तन

superplastic
शीघ घडणसुलभ

supersaturated solid solution
अतिसंयुक्त घन द्रावक

supersonic test
स्वनातीत चाचणी

surface active agent
पृष्ठ सक्रियकारक

surface adsorption
पृष्ठ अधिशोषण

surface bonding
पृष्ठ बंधन

surface casting
पृष्ठ ओतकाम

surface defect
पृष्ठ दोष

surface diffusion
पृष्ठ विसरण, पृष्ठ विसारण

surface energy
पृष्ठ ऊर्जा

surface face
working face

surface finish
पृष्ठ अंत्यरुप

surface fusion welding
पृष्ठ वितळ सांधण

surface hardening
पृष्ठ कठिणीकरण

surface mining
open cast mining

surface residual stresses
पृष्ठीय अवशिष्ट प्रतिबले (न.अ.व.)

surface roughness
पृष्ठपरुषता (स्त्री.)

surface tension
पृष्ठ ताण

surface treatment
पृष्ठ उपचार, पृष्ठोपचार (पु.)

surfacing
पृष्ठन (न.)

suspended core
निलंबित क्रोड

sustained load failure
delayed failure

swab
पुसणी (स्त्री.)

swaging
१ (rotary) शुंडाकार घडाई (स्त्री.), घूर्णी आकारण (न.) २ फुलकण (न.)

swarf removal
कचरा काढणे

sweating
स्वेदन (न.)

sweep
strickle board

sweep guide
straightening agent

sweep pattern
प्रसर्प आकृतिबंध

swell
फुगवटा (पु.) (also swelling)

symmetkry center
सममिति केंद्र

symmetrical pass
सममित गमनिका

symmetry element
सममिति घटक

symmetry factor
सममिति अंक

synchronous initiation
समकालिक आरंभण synchronous timing

synergistic action
परस्परपूरक क्रिया

syntectic
समक्रांतिक

synthesis gas
संश्लेषित वायु

synthetic material
कृत्रिम माल, कृत्रिम द्रव्य (न.)

synthetic sand
कृतक वाळू

system
(as in pinhole system) व्यवस्था (स्त्री.)

system sand
सर्वाएपयोगी वाळू

systematic absence
प्रणालित लोप

systematic errors
प्रणालित विभ्रम

T.T.T. curve
का.ता.प. आलेख (काल तापमान परिवर्तन वक्र आलेख) (short for Time Tempertature Transformation curve) (also C curve, S curve)

tabling
पाट घोळवण (स्त्री.)

tack
(paint) चिकटपणा (पु.)

tack welding
टाका सांधण

tail gas
पुच्छ वायु

tail print
पुच्छ मुद्रा

tailings
शेषभाग (पु.अ.व.)

take off angle
उड्डाण कोन

take up reel
गुंडाळणारे रीळ

Talbot process
टालबॉट प्रक्रिया

talc
टाल्क (स्त्री.),, संगजिरा (पु.)

tally mark
ताळा चिन्ह

tamping
ठासणे (न.) (also packing)

tandem die
अनुक्रमी रुपद

tandem mill
अनुक्रमी लाटणी

tandem welding
अनुक्रमी सांधण

tangent bending
स्पर्श वक्रण

tank gauge
टाकी प्रमापी

tantalite
टँटलाइट (न.)

tantalum
टँटालम (न.)

tantalum carbide
टँटालम कार्बाइड

tap density
आहत घनता

tap hole
बहिर्द्वार (न.)

tap hole plug stick
bott stick

tap out bar
च्यावन शीग

taper
निमुळता, शुंडाकार

taper
निमुळता, शुंडाकार

taper allowance
शुंडाकार माया

taper mandrel
शुंडाकार आधार दंड

taper reeling
शुंडाकार परिरुपण

taper turning
शुंडाकार कातन

tapered ingot
शुंडाकार धातुपिंड

tapping
च्यावन (न.)

tar distillation
डांबर ऊर्ध्वपातन

target
लक्ष्य (न.)

tarnish
वर्णमलिन होणे

tarnish
वर्णमलिन होणे (न.)

tautomerism
चलसमघटकता (स्त्री.)

Taylor's law
टेलरचा नियम

tea pot ladle
किटली डावला

tear
विदारणदोष (पु.)

tearing
Enamelling विदारण लेपदोष (पु.)

tee joint
T जोड (पु.), टी जोड (पु.)

teeming
ढेप ओतन (न.), ढेप प्रपूरण (न.)

tellurium
टेलूरिअम (न.)

Telsmith ionized collector
टेल्स्मिथ आयनित संग्राहक

temper alloy
सौम्य मिश्रधातु

temper brittleness
सौम्यीभूत ठिसूळपणा

temper carbon
सौम्यीभूत कार्बन

temper colour
टेंपर रंग

temper hardening
precipitation hardening

temper rolling
टेंपर लाटन

temper time
मृदूकरण काल

temperability
टेंपरक्षमता (स्त्री.)

temperature
तापमान (न.)

temperature diffuse scattering (TDS)
तापविसृत प्रकीर्णन

temperature gradient
तापमान प्रवणता

temperature susceptibility
तापमान प्रभाव्यता

tempered martensite
मृदूकृत मार्टेन्साइट

tempering
सौम्यीकरण (न.), मृदूकरण (न.)

tempering of sand
blending of sand

tempering of steel
पोलादाला पाणी देणे

tempering oil
टेंपर तेल

template die
फर्मा रुपद

templet
फर्मा पत्री (स्त्री.) (also template)

temporary die
form block

temporary pattern
अस्थायी फर्मा

tenacity
तन्यता (स्त्री.)

tenor of ore
धातुकाची प्रत

tensile load
ताण भार

tensile strength
ताण सामर्थ्य, तन्यता सामर्थ्य

tensile stress
ताण प्रतिबल

tensile test
ताण चाचणी (also tension test)

tensile testing
ताण चाचणी

tensile testing machine
ताण चाचणी यंत्र

tension test
tensile test

terminal phase
सीमान्त प्रावस्था

terminal solid solution
सीमांत घन द्रावण

terminal velocity
अंत्य वेग

ternary alloy
त्रिघटकी मिश्रधातु

terne metal
टर्न मिश्रधातु

terne plate
टर्नलेपित पत्रा

tertiary creep
तृतीय विसर्पण

test
चाचणी (स्त्री.)

test lug
चाचणी लग

test sample (test sprue)
चाचणी प्रतिदर्श, चाचणी नमुना

tetragonal
चतुष्कोणीय

tetravalent
चतुःसंयुजी

texture
पोत (पु.)

thallium
थॅलिअम (न.)

theoretical cohension strength
सैद्धान्तिक संसंजी सामर्थ्य

theoretical stress concentration factor
सैद्धान्तिक प्रतिबल संकेंद्रण गुण

theories of fatigue
श्रांति सिद्धांत

therm
थर्म (न.)

thermal agitation
औष्णिक क्षोभ

thermal analysis
तापीय विश्लेषण

thermal arrest
तापीय अटकाव

thermal balance
औष्णिक संतुलन

thermal diffusivity
तापीय विसरणशीलता

thermal electromotive force
तापीय विद्युतगामी बल

thermal equilibrium
तापीय समतोलन

thermal faceting
औष्णिक पैलू पाडणी

thermal fatigue
तापीय श्रांति

thermal flux effect
तापीय अभिवाह परिणाम

thermal hysteresis
तापीय पश्चशीलता

thermal loop
तापीय वलय

thermal power
औष्णिक शक्ति

thermal shield
तापरोधी कवच

thermal shock resistance
तापीय आघात रोध

thermal spike
तापीय कंटक

thermal stability
तापीय स्थायित्व

thermal stress
तापीय प्रतिबल

thermionic emission
तापायनिक उत्सर्जन

thermit
थर्मिट (न.), थर्माइट (न.)

thermit fusion welding
थर्मिट वितळ सांधण

thermit mixture
थर्मिट मिश्रण

thermit mould
थर्मिट साचा

thermit process
थर्मिट प्रक्रिया

thermit reaction
थर्मिट अभिक्रिया

thermit welding
थर्मिट सांधण

thermocouple
तापयुग्म (न.)

thermocouple protection tube
तापयुग्म रक्षण नलिका

thermodynamic
ऊष्मागतिक, तापगतिक

thermoelastic effect
तापप्रत्यास्थ परिणाम

thermoelectric effect
तापविद्युत परिणाम

thermogalvanic corrosion
तापगॅल्व्हानी संक्षारण, तापगॅल्व्हानी संक्षरण

thermograph
तापलेखी (पु.)

thermoplastic resin
तापसुघट्य राळ

thermosetting resin
तापदृढी राळ

thickner
प्रगाढक (पु.)

thief
robber

thinner
reducer

thixotropy
कंपानुवर्तिता (स्त्री.)

Thomas converter
थॉमस रुपांतरित्र

Thomas process
थॉमस प्रक्रिया

thoriated nickel
थोरिएटयुक्त निकेल

thorium ore
थोरिअम धातुक

thorium powder
थोरिअम चूर्ण

three circle diffractometer
त्रिवर्तुळ विवर्तनमापी

three circle goniometer
त्रिवर्तुळ कोनमापी

three crystal diffractometer
त्रिस्फटिक विवर्तनमापी

three high rolling mill
त्रिरुळी लाटणी

three layer process
तीन स्तरी प्रक्रिया

three roll forming
त्रिरुळ रुपण

threshold frequency
देहली वारंवारता

threshold stress
देहली प्रतिबल

throat depth
कंठ गभीरता

throat of a fillet weld
फिलेट सांधणाचा कंठ

through weld
आरपार सांधा

throw of an axis
अक्ष फेक, अक्ष क्षेप

throwing power
क्षेपण शक्ति, क्षेप शक्ति

Thum process
थम प्रक्रिया

thymol blue
थायमॉल ब्लू, थायमॉल नील

ticonal
टिकोनल (पु.)

tie line
बंध रेषा

tie piece
बंधक दंड

tilt boundary
प्रणति सीमा

tilting burner
कलता ज्वालक

tilting furnace
कलन भट्टी

tilting table
कलन मंच

time constant
काल स्थिरांक

time quenching
काल द्रुतशीतन

Time Temperature Transformation curve
काल तापमान परिवर्तन आलेख (का.ता.प.आलेख) (short T.T.T. curve) (also C curve, S curve)

tin
टिन (न.), कथील (न.)

tin plate
कथीललेपित पत्रा

tin plating
कथील लेपन

tin sweat
कथील स्वेद

tinning
कल्हई लावणे (न.), कल्हई करणे (न.), कथील लेपन (न.)

titanium
टिटॅनिअम (न.)

titanium carbide
टिटॅनिअम कार्बाइड

titanium clad mild steel plate
टिटॅनिअम आवृत मृदु पोलाद पट्टी

titanium pigment
टिटॅनिअम वर्णक

titanomagnetite
टिटॅनोमॅग्नेटाइट (न.)

titanomagnetite
टिटॅनोमॅग्नेटाइट (न.)

titanometry
टिटॅनोमिति (स्त्री.)

titration curve
अनुमापन आलेख

titre
अनुमापांक (पु.), टायटर (पु.)

toe crack
अग्रभेग (स्त्री.)

toe of a weld
सांधणाचा अग्र

toggle press
तरफ दाबयंत्र

tolerance
सह्यता (स्त्री.)

tolerance in composition
संघटन सह्यता

tongue and groove beam
जिव्हा खाच तुळई

tongue effect
जिव्हा परिणाम

tool
अवजार (न.)

tool bit
हत्यार खंड

tool steel
हत्यार पोलाद

top board
माथा फलक

topographic method
स्थलरुपिक पद्धति

topography
स्थलरुपिकी (स्त्री.)

torch
१ ज्योत (स्त्री.) २ ज्योतक (पु.)

torch brazing
ज्योत झाळकाम (also gas brazing)

torch tip
ज्योतक अग्र

torch welding
ज्योत सांधण

tore
वृत्तवलय (न.)

tore of reflection
परावर्तनाचे वृत्तवलय

torison fracture
मोटन भंग

toroid
कडे (न.)

torque
घूर्णी परिबल (न.)

torr
(unit of pressure) टॉर (न.)

torsion
मोटन (न.)

torsional moment
मोटन आघूर्ण

total acid value
एकूण आम्लांक

total case depth
एकूण कवच जाडी

total elongation
एकूण दीर्घीकरण, एकूण दीर्घीभवन, पूर्ण दीर्घीभवन

total reflection
पूर्ण परावर्तन

toughness
१ चिवटपणा (पु.) २ दृढता (स्त्री.)

town gas
city gas

toxicity
विषाक्तता (स्त्री.)

trace element
लेश तत्त्व

trammels
रेखी (पु.)

transcrystalline
पारस्फटिकी

transcrystalline fracture
पारस्फटिकी भंग

transfer
स्थलांतर (न.)

transfer coefficient
स्थलांतर गुणांक

transfer ladle
स्थलांतरण डावला

transfer lag
स्थलांतर पश्चता

transformation
१ रुपांतरण (न.) २ परिवर्तन (न.)

transformation in crystal
स्फटिकातील रुपांतरण

transformation point
परिवर्तन बिंदु

transformation range
परिवर्तन कक्षा

transformation temperature
परिवर्तन तापमान

transgranular fracture
पारकणीय भंग

transient defect
क्षणिक दोष

transistor
ट्रान्झिस्टर (पु.)

transite
ट्रँझाइट (न.)

transition
संक्रमण (न.)

transition elements
संक्रमण मूलद्रव्ये (न.अ.व.)

transition lattice
संक्रमण जालक

transition metal
संक्रमण धातु

transition point
संक्रमण बिंदु

transition temperature
संक्रमण तापमान

translation
स्थानांतरण (न.)

translation group
स्थानांतरण गट

transverse properties
व्यत्यस्थ गुणधर्म

transverse seam welding
व्यत्यस्थ टीप सांधण

transverse strength
व्यत्यस्थ सामर्थ्य

transverse wave
व्यत्यस्थ तरंग

trap level
कूट स्तर

tray drier
तबक शुष्कक

trial production
चाचणी उत्पादन, प्रायोगिक उत्पादन

triangular lattice
त्रिकोणी जालक

triboluminescence
घर्षण अनुदीप्ति (स्त्री.)

trichlorethylene
ट्रायक्लोरैथेलिन (न.)

triclinic
त्रिनताक्ष (also anorthic)

tridymite
ट्रायडीमाइट (न.)

trigonal subsystem
त्रिकोणीय उपप्रणाली

trimming
कडा कर्तन (न.)

triple cell
त्रिक कोशिका

triple point
त्रिक बिंदु (पु.)

triple tempered structure
तिहेरी मृदुकृत संरचना

triplex process
तिहेरी प्रक्रिया

triplexing
त्रिधाकरण (न.)

tripoli powder
ट्रिपोली चूर्ण

trivalent
त्रिसंयुजी

troostite
ट्रस्टाइट (न.)

Tropenas converter
ट्रोपेनास रुपांतरित्र

tropical environment
ऊष्णकटिबंधीय पर्यावरण

true current density
प्रत्यक्ष प्रवाह घनता

true fracture strain
यथार्थ भंग प्रतिबल

true lcoal necking strain
स्थानीय ग्रीवन यथार्थ विकृति

true strain
वास्तव विकृति, यथार्थ विकृति

true stress
वास्तव प्रतिबल, यथार्थ प्रतिबल, प्रत्यक्ष प्रतिबल

true stress strain curve
यथार्थ प्रतिबल विकृति वक्र (प्रवाह वक्र) (also called flow curve)

true uniform strain
यथार्थ एकरुप विकृति

try off
साचा चाचणी

tube
नलिका (स्त्री.)

tube billet mill
नलिका बिलेट लाटणी

tube drawing
नलिका कर्षण

tube expansion
नलिका प्रसारण

tube extrusion
नलिका दाबसारण

tube forming pass
नलिका रुपण गमनिका

tube mill
नलिका पेषणी

tube round
नलिका गोल

tuberculation
पीटिकाभवन (न.)

tucking
बोट चेपन चाचणी (स्त्री.)

tumbler mixer
उत्पाती मिश्रणी

tumbling
कोलांटे

tumbling barrel
कोलांटे पिंप

tumbling machine
rumbling machine

tundish
द्रोण (पु.), डोण (पु.)

tung oil
टंग तेल

tungsten carbide
टंगस्टन कार्बाइड

tungsten electrode
टंगस्टन इलेक्ट्रोड

tungsten inert gas welding
टंगस्टन निष्क्रिय वायु सांधण (टंंइ.सांधण) (abbr. t.i.g. welding)

tunnel diode
सुरंग डायोड

tunnel effect
सुरंग प्रभाव

tunnel furnace
बोगदा भट्टी

tup
पाती घण (पु.)

turbidimetric
गढूळतामितीय

turbulence
क्षुब्धता (स्त्री.)

turbulence factor
क्षुब्धता गुणक

turbulent flow
क्षुब्ध वाह

turn over device
उलटवण साधन

turn over moulding machine
कोलांट साचेकाम यंत्र (also roll over moulding machine)

turn table
परिवर्ती मंच

turning
कातन (न.)

turning tongs
फिरविण्याचा चिमटा

tuyere
वायुक्षिप (न.) (also tuoyere)

twin band
जुळी पट्टी

twin carbon arc brazing
द्वि कार्बन प्रज्योत झाळकाम

twin carbon arc welding
द्वि कार्बन प्रज्योत सांधण

twinning
यमलन (न.)

twinning plane
यमलन समतल

twist boundary
पीळ सीमा

twisted joint
पिळाचा सांधा

twisting action
पिरगळण्याची क्रिया

two circle goniometer
द्विवर्तुळ कोनमापी

two exposure method
द्विउद्भासन पद्धति

two fold axis
द्वि आवर्ती अक्ष

two fold rotor
द्वि आवर्ती घूर्णक

two high mill
दोनरुळ लाटणी

Tyler seive set
टायलर चाळणी संच

type metal
मुद्रण धातु

Tysland Hole furnace
टायलँड होल भट्टी

Tysland Hole process
टायलँड होल प्रक्रिया

U ing machine
U रुपण यंत्र

Ugine Sejournet process
युजिन सेजरने प्रक्रिया

ultimate analysis
अंतिम विश्लेषण

ultimate tensile load
अंतिम ताण भार

ultimate tensile strength
अंतिम ताण सामर्थ्य

ultimate tensile stress
अंतिम ताण प्रतिबल

ultra speed welding
अतिशीघ सांधण (also commutator controlled welding)

ultrasoft x ray
अतिसौम्य क्ष किरण

ultrasonic cleaning
स्वनातीत स्वच्छन

ultrasonic degreasing
स्वनातीत दोष शोधन

ultrasonic testing of metals
धातूंची स्वनातीत चाचणी

ultrasonic vibration
स्वनातीत कंपन

ultrasonic welding
स्वनातीत सांधण

umbrella core
छत्राकार क्रोड

unburnt carbon
अज्वलित कार्बन

unburnt magnesite
अज्वलित मॅग्नेसाइट

uncentered lattice
अकेंद्रित जालक

uncoiler
उलगडणारे रीळ (न.)

undeeerbead crack
अधोमणि भेग

underbead
अधोमणि (पु.)

undercooled graphite
अवशीतित ग्राफाइट

undercooling
अवशीतन (न.) (also supercooling)

undercut
१ (foundry) प्रतिप्रवण (पु.) २ अधोकाट (पु.)

underdraft
अधोवक्रीभवन (न.)

underfilling
अवभरण (न.)

underground mining
भूगत खनिकर्म

undersize powder
अवआकार चूर्ण

understressing
अवप्रतिबलन (न.)

uniform corrosion
सम संक्षारण

uniform elongation
१ एकरुप दीर्घीकरण २ एकरुप दीर्घीभवन

uniform precipitation
एकरुप अवक्षेपण

uniform true strain
एकरुप यथार्थ विकृति

unit cell
एकक कोशिका

unit cube
एकक घन

unit die
एकक रुपद

unit dislocation
एकक स्थानभ्रंश

unit process
एकक प्रक्रिया

unit sand
एकक वालुका

universal indicator
विविधवर्ण सूचक

universal mill
व्यापक लाटणी

universal structural mill
विविध छेद लाटणी

unmixed indices
अमिश्र निर्देशांक

unmodified scattering
अपरिवर्तित प्रकीर्णन

unsound casting
सदोष ओतकाम

unstable state
अस्थायी अवस्था

up ending test
फुलवण चाचणी

updraught sintering
उद्वात संपुंजन

uphill quenching
व्युत्क्रमी द्रुतशीतन

upper level Weissenberg photograph
उपरिस्तर वायझेनबर्ग प्रकाशचित्र

upset
फुलवण (स्त्री.)

upset butt welding
फुलवण कड सांधण

upset forging
फुलवण घडाई, व्यासवर्धन घडाई

upset frame
भरण चौकट filler frame

upsetting force
फुलवण बल

upsetting test
व्यासवर्धन चाचणी

upsetting time
फुलवण काल

uptakes
उद्ग्राहक नळ (पु.अ.व.)

uranium
युरेनिअम (न.)

uranium ore
युरेनिअम धातुक

urea formaldehyde
युरिया फॉर्मालिडिहाइड

vacancy
रिक्ति (स्त्री.)

vacancy defect
रिक्तता दोष

vacancy formation
रिक्तीभवन (न.)

vacant site
रिक्त स्थान

vacuum arc melting
निर्वात प्रज्योत वितळण

vacuum coating
निर्वात लेपन

vacuum degassing
निर्वात वायुनिष्कासन

vacuum deposition
निर्वात निक्षेपण

vacuum distillation
निर्वात आसवन

vacuum forming
निर्वात रुपण

vacuum refining
निर्वात परिष्करण

vacuum spectrograph
निर्वात वर्णपंक्तिलेखी

vacuum tube induction hardening
निर्वात नलिका प्रेरण कठिणीकरण

vacuuming
निर्वातन (न.)

valency
संयुजा (स्त्री.)

valency compound
संयुजा संयुग

valency electron
संयुजा इलेक्ट्रॉन, संयुजा ऋऋणिका

Van Arkel process
व्हॅन आर्केल प्रक्रिया

van der Waals bond
वॅन दे वॉल्झ बंध

van der Waals forces
वॅन दे वॉल्झ बले

vanadatometry
व्हॅनॅडॅटोमिति (स्त्री.)

vanadium
व्हॅनेडिअम (न.)

vanning
घोळणी (स्त्री.)

vapour
बाष्प (न.)

vapour blanket
बाष्प आवरण

vapour blasting
बाष्प ताडन

vapour degreasing
बाष्प विग्रीझीकरण

vapour pahse reaction
बाष्प प्रावस्था अभिक्रिया

vapour plating
बाष्प लेपन

vapour pressure
बाष्प दाब

varnish
वॉर्निश (पु.)

Vegard's law
वेगार्डचा नियम

veining
रेषाजाल (न.)

vent
वायु निर्गमनिका (स्त्री.), निष्कास (पु.), निर्गम (पु.) (also whistler)

ventilation
वायुवीजन (न.)

venting
निष्कासन (न.)

vermicular graphite
कृमिरुप ग्रॅफाइट

vermiculites
व्हर्मिक्युलाइटे (न.अ.व.)

vertical broaching machine
उभे पोखरण यंत्र

vertical divergence
अनुलंब अपसारण

vertical retort furnace
उभी बक भट्टी

verticle illumination
bright field illumination

vessel
पात्र (न.)

VHN
व्हिकर्स काठिण्य क्रमांक, व्हि. का. क्र. VPN (Vickers Pyramid Hardness number)

vibrating conveyor
कंपन वाहक

vibrating screen
कंपन चाळणी

vibratory polishing
कंपन उजाळण

vicarious atom
पर्यायी अणु

Vickers hardness test
व्हिकर्स काठिण्य चाचणी

vinyl resin
व्हायनिल राळ

virgin metal
जातरुप धातु

virgin stock
जातरुप साठा

virtual oscillator
आभासी दोलक

visco-elastic material
विष्यंद प्रत्यास्थ सामग्री

viscometer
विष्यंदिता मापी (पु.)

viscosity
प्रवाहिता (स्त्री.), विष्यंदिता (स्त्री.)

viscosity measurement
विष्यंदिता मापन

viscosity slag
विष्यंदिता धातुमळी

visual colorimetry
दृक वर्णमिति

vitreous bond
काचाभ लेप

vitreous silica
काचाभ सिलिका

void
पोकळी (स्त्री.)

void coalescence
रिक्तता संलयन

volatic cell
व्होल्टीय घट

volatilisation of metal
धातुचे बाष्पन

volatilise
बाष्पित होणे, बाष्पित करणे

volume defect
आकारमान दोष

volume strain
आकारमान विकृति

volumetric method
आकारमान पद्धति

volumetric modulus
आकारमानी मापांक

volumetric shrinkage
आकारमानी संकुंचन

Von Mises yielding criterion
फॉन माईसेस शरणन निकष

vulcanisation
व्हल्कनीकरण (न.)

Waelz process
वेल्झ प्रक्रिया

walking beam hearth
चल तुळई चूलतळ

walnut parting
अक्रोड संमिश्रण

wandering sequence
random sequence

warpage
विद्रुपण होणे (न.), वेडावाकडा होणे (न.) warping

wash
(a defect) वाळू प्रक्षालन दोष (पु.)

wash bottle
धावन बाटली

wash liquid
धावन द्रव

wash primers
pretreatment primers

Washbourne core
वॉशबार्न क्रोड

washer
वायसर (पु.), वॉशर (पु.)

washing
धावन (न.)

waste disposal
अपशिष्ट विल्हेवाट, गाळफेक (पु.)

waste gas cleaning
अपशिष्ट वायु स्वच्छन

waste heat boiler
अपशिष्ट ऊष्मा बाष्पित्र

waste heat recovery
अपशिष्ट ऊष्मा उपलब्धि

watch glass
वॉच ग्लास

water bath
जल मज्जनी

water break test for cleanness
स्वच्छतादर्शी जलपटल चाचणी

water core
जलाभिसरण क्रोड

water gas
जलवायु (पु.)

water jacket
जलवेष्टन (न.)

water jacketted cupola
जलवेष्टित क्यूपोला

water quenching
जल द्रुतशीतन

water softening
जल मृदूकरण

water soluble oil
जलविलयी तेल

water test
जलदाब चाचणी

waterglass
वॉटरग्लास (पु.)

wave mechanics
तरंग यांत्रिकी

wave number
तरंग अंक

wavefront
तरंग अग्र (न.)

wavelength of x rays
क्ष किरणांची तरंगलांबी

wax pattern
मेण आकृतिबंध

wax string vent
मेणसूत्र निष्कास

wax vent
मेण निष्कास (पु.)

weak sand
शिथिल वाळू

wear
झीज (स्त्री.)

wear and tear
झीज व तूट

wear resistance
झीज प्रतिरोध

wear resisting alloy
झीज प्रतिरोध मिश्रधातु

wear resisting cast iron
झीज प्रतिरोध बीड

weathering
वातावरणी अपक्षय (पु.)

weatherometer
हवामानरोधमापी (पु.)

weave bead
नागमोडी मणि

weave beading
नागमोडी मणिप्रक्षेप

web
युजपट्टी (स्त्री.)

web cutting pass
युजपट्टी कर्तन खाच

wedge block
पाचर खंड

wedge furnace
पाचर भट्टी

wedge test
पाचर चाचणी

weep hole
जलछिद्र (न.)

weighed form
तूलित रुप

weld
सांधणे

weld
सांधा (पु.)

weld bead
सांधण मणि

weld crack
सांधण चीर

weld decay
(as in stainless steel) सांधणक्षय (पु.), सांधणदोष

weld delay time
सांधण विलंब काळ

weld gauge
सांधण प्रमापी

weld interval
सांधण मध्यांतर, सांधण अंतर

weld interval timer
सांधण मध्यांतर कालनियामक

weld line
सांधण रेषा

weld metal
सांधण धातु (पु.)

weld metal area
सांधण धातु क्षेत्र

weld nugget
सांधण गोळा

weld time
सांधण काल

weld zone
सांधण क्षेत्र (न.)

weldability
सांधणक्षमता (स्त्री.)

welder
संधाता (पु.)

welding
सांधण (न.)

welding current
सांधण प्रवाह

welding cycle
सांधण चक्र

welding force
electrode force

welding generator
सांधण जनित्र

welding goggles
सांधण गॉगल

welding joint
सांधण सांधा

welding lead
सांधण जोडतार

welding machine
सांधण यंत्र

welding operator
सांधण यंत्रचालक

welding pressure
सांधण दाब

welding rod
सांधण सळई

welding schedule
सांधण अनुसूची

welding stress
सांधण प्रतिबल

welding technique
सांधण तंत्र

welding tip
सांधण अग्र

welding torch
सांधण ज्योतक

welding transformer
सांधण परिवर्तित्र

weldments
सांधिते (न.अ.व.)

well
कूप (क्यूपोला) (पु.)

wet charge smelting
आर्द्र भार विगालन, सांद्र भार विगालन

wetting agent
क्लेदनकारक (पु.)

whirl gate
spinning gate

whisker
केश (पु.)

whistler
vent

white cast iron
श्वेत बीड

white heart
श्वेतछेदी

white heart malleable C.T.
श्वेतछेदी घडणसुलभ बीड

white layer
(वायु नायट्रायडिंगमधील) श्वेतस्तर (पु.) ( in gas nitriding)

white metal
श्वेत धातु

white slag
पांढरी धातुमळी

white x rays
श्वेत क्ष किरण

whiting
सफेता (पु.), लांबी (स्त्री.), व्हायटिंग (पु.)

widmanstatten structure
वीडमनस्टेटन संरचना

wilfley table
विल्फ्ले घोळवण टेबल, विल्फ्ले पाट

William's core
विल्यम क्रोड

William's riser
विल्यम उन्मार्ग

wing core
पंख क्रोड

wing firing
पार्श्व ज्वलन

wiper forming
निपटी रुपण

wiperg soderfors process
वायपर्ग सॉडरफॉर्स प्रक्रिया

wiping
fanning

wiping effect
विसर्पण प्रभाव

wiping test
पुसण चाचणी

wire
तार (स्त्री.)

wire bar
तार गज (पु.)

wire drawing
तार कर्षण (न.)

wire rod mill
तार दंड लाटणी

wire texture
तार पोत

wobber
डगडगणारा

Wohler fatigue test
वोलरश्रांति चाचणी

Wohlwill process
वोलविल प्रक्रिया

wolframite
वल्फमाइट (न.)

wood filler
पूरक भुसा

wood flour
लाकडी भुसा

wood patterns
लाकडी आकृतिबंध

wood's metal
वुड मिश्रधातु

woody structure
लाकडी संरचना

Wootz process
वूटझ प्रक्रिया

work angle
कारक कोन

work hardening
कार्यज कठिणीकरण

work roll
रुपद रुळ

work roll diameter
रुपद रुळ व्यास

work softening
कार्यमृदूकरण (न.)

work stress
कार्य प्रतिबल

workability
कार्यसुलभता (स्त्री.)

working edge
संदर्भ कड

working face
संदर्भ पृष्ठ (also surface face)

working stress
कार्यकारी प्रतिबल

wrap forming
stretch forming

wrapping test
परिवेष्टन चाचणी

wrinkle finish (paint)
सुरकुत्या रंगकाम

wrinkles
सुरकुत्या (स्त्री.अ.व.)

wrinkling
१ (also called crimping) चुणन (न.), चुण्या पडणे (न.) २ (also called crinkling, rivelling) सुरकुती दोष (पु.)

wrought alloys
घडीव मिश्रधातु

wrought iron
घडीव लोखंड

wrought metal
घडीव धातु

Wulff net
वुल्फ जाल

Wyckoff notation
वायकॉफ संकेतन

x ray absorption
क्ष किरण शोषण

x ray crystallography
क्ष किरण स्फटिकविज्ञान

x ray density
क्ष किरण घनता

x ray detector
क्ष किरण शोधक

x ray diffraction
क्ष किरण विवर्तन

x ray examination
क्ष किरण परीक्षा

x ray filter
क्ष किरण गाळणी

x ray gauge
क्ष किरण प्रमापी

x ray port
क्ष किरण द्वार

x ray radiography
क्ष किरण प्रारणचित्रण

x ray refletion
क्ष किरण परावर्तन

x ray test
क्ष किरण चाचणी

x ray tube
क्ष किरण नलिका

x ray tube
क्ष किरण नलिका

x unit
क्ष एकक (न.)

xylene
झायलिन (न.)

yield point
शरणबिंदु (पु.)

yield strength
शरण सामर्थ्य

yield stress
शरण प्रतिबल

Yielding criterion
शरणन निकष, शरणता निकष

Young's modulus
यंग मापांक

yttrium
इट्रियम (न.)

Zener Hollowmon parameter
झेनर हॉलोमन निर्देशांक

zenithal projection
ख मध्य प्रक्षेपण

zero error
शून्य स्थानदोष

zero gauge length
शून्य प्रमापी लांबी

zero level Weissenberg photograph
शून्यस्तर वायझेनबर्ग प्रकाशचित्र

zero point
शून्यस्थान बिंदु

zeta potential
झिटा विभव

zinc
जस्त (न.)

zinc blende
जस्त धातुक

zinc phosphate
झिंक फॉस्फेट

zinc plating
जस्त लेपन

zincal aluminium process
झिंक ऍल्युमिनियम प्रक्रिया

zincating
झिंकेटिंग (न.) (ऍल्युमिनियमवरील) जस्त-स्तरीकरण (न.)

zink pigment
जस्त वर्णक

zircaloy
झिर्कलॉय (पु.)

zircon
झिरकॉन (पु.)

zircon flour
झिरकॉन चूर्ण

zirconium
झिर्कॉनिअम (न.)

zone
१ (in crystallography) गट (पु.) २ मंडल (न.) ३ कटिबंध (पु.)

zone axis
मंडल अक्ष, गटाक्ष (पु.), कटिबंध अक्ष

zone melting
क्षेत्र परिष्करण zone refining

zone refining melting
क्षेत्र परिष्करण वितळण

zone theory
क्षेत्र सिद्धांत

zoned structure
मंडलित संरचना