भूशास्त्र

Home » भूशास्त्र

भू शास्त्र

All | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
There are currently 8617 names in this directory
A-axis
A-अक्ष (पु.)

A-horizon
A-संस्तर (पु.)

A.C.F. diagram
A.C.F. आकृति

aa
आआ (पु.)

ab-plane
ab-समतल (न.)

ablation
१ क्षयन (न.) २ (w.r. to glaciation) हिमक्षय (पु.), हिम-क्षयन (न.)

ablation cone
हिमक्षय शंकु

ablation factor
हिमक्षय मान

ablation till
क्षयन धोंडमाती

abney level
ऍबनी लेव्हल

abnormal anticlinorium
अपसामान्य समपनति

abnormal assay
अपसामान्य निकषमूल्य

abnormal pressure
अपसामान्य दाब

abnormal synclinorium
अपसामान्य समभिनति

abrasion
अपघर्षण (न.) corrasion

abrasive
अपघर्षक (न.)

abrasive
अपघर्षी

absarokite
ऍब्झारोकाइट (पु.)

absolute age
निरपेक्ष वय

absolute permeability
निरपेक्ष पार्यता

absolute porosity
निरपेक्ष सच्छिद्रता

absolute pressure
निरपेक्ष दाब

absolute temperature
निरपेक्ष तपमान

absolute time
निरपेक्ष काल

absolute viscosity
निरपेक्ष विष्यंदिता

absolute zero
निरपेक्ष शून्य

absorb
शोषून घेणे

absorbed water
अधिशोषित जल

absorption
शोषण (न.)

abstract time
अमूर्त काल

abstraction
प्रत्याहरण (न.)

abstraction test
प्रत्याहरण चाचणी

abutment
अंत्याधार (पु.)

abyssal
अगाध littoral समुद्रतटीय neritic उत्तलीय pelagic खोलसागरी

abyssal deposits
अगाध निक्षेप (पु.अ.व.)

abyssal environment
अगाध पर्यावरण

abyssal gap
अगाध खिंडार

abyssal hill
अगाध टेकडी

abyssal plain
अगाध मैदान

abyssal plain
अगाध मैदान

abyssal sea
अगाध सागर

ac-fracture
ac-भंग (पु.)

ac-girdle
ac-मेखला (स्त्री.)

ac-joint
ac-संधि (पु.)

ac-plane
ac-समतल (न.)

acanthite
ऍकॅन्थाइट (न.)

acceleration
त्वरण (न.)

acceleration of gravity
गुरुत्व त्वरण

accelerometer
त्वरणमापी (पु.)

accessory
गौण

accessory clays
गौण मृत्तिका

accidental inclusions
आगंतुक अंतर्वेश

accordant
१ सुसंगत २ समोच्च

accordant drainage
सुसंगत निस्सार

accordant fold
सुसंगत वलि

accordant summits
समोच्च शिखरे

accordion
भाता (पु.)

accordion fold
भाता वलि concertina fold

accretion
संवृद्धि (स्त्री.)

accretion bedding
संवृद्धि स्तरण

accretion hypothesis
संवृद्धि परिकल्पना

accretion theory
संवृद्धि सिद्धांत

accretion topography
संवृद्धि स्थलरूप

accretion vein
संवृद्धि शीर

accretionary ridge
संवृद्ध कटक

accumulate
अभिचयाश्म (पु.)

accumulator plant
संचायक वनस्पति

achondrite
ऍकॉन्ड्राइट (न.)

acicular
सूचिवत

acicularity
सूचिवत्ता (स्त्री.)

aciculate
सूचिवत

acid
१. Chem. आम्ल- २ (as, containing large proportion of silica) अधिसिलिक

acid
Chem. आम्ल (न.)

acid circuit
आम्ल परिपथ

acid clay
अधिसिलिक माती

acid rock
अधिसिलिक खडक

acidic
१ Chem. आम्लधर्मी २ अधिसिलिक

acidization
आम्लन (न.)

acmite
Min. ऍक्माइट (न.)

acoustic impedance
ध्वनिक संरोध

acoustic velocity
ध्वनिक वेग

acoustic waves
ध्वनि तरंग

acoustical well logging
ध्वनिककूप क्रमलेखन

acquired characteristics
उपार्जित लक्षणे

acre inch rain
एकर इंच पाऊस

activable
सक्रियणीय

activated
सक्रियित

activation
सक्रियण (न.)

activator
सक्रियक (पु.)

active
१ चल २ क्रियाशील ३ जागृत dormant सुप्त extinct मृत

active glacier
चल हिमवाह

active layer
क्रियाशील थर

active permafrost
क्रियाशील नित्य गोठित भूमि

active volcano
जागृत ज्वालामुखी

actual relative movement
वास्तविक सापेक्ष हालचाल

acute bisectrix
लघुकोन अर्धका

adamantine
वज्रसम

adamellite
ऍडॅमेलाइट (पु.)

additive
समावेशी

additive metamorphism
समावेशी रूपांतरण

adhesion
आसंग (पु.)

adhesive material
आसंगी वस्तु, आसंगी पदार्थ

adinolization
अडिनोलन (न.)

adit
Civ. Engin. ऍडिट (स्त्री.)

adjacent
संलग्न, लगतचा

adjusted stream
अनुयोजित नदी

adjustment
अनुयोजन (न.)

adobe
ऍडोब (पु.)

adsorbed ion
अधिशोषित आयन

adsorbent
अधिशोषक (पु.)

adsorbent
अधिशोषक-

adsorption
Chem. अधिशोषण (न.)

adsorptive
अधिशोषी

adularia
Min. ऍडुलेरिया (न.)

advection current
अभिक्रमण प्रवाह

aegirine
Min. एजिरिन (न.)

aegirite
Min. एजिराइट (न.)

aelotropic
विषमदिक्

aeolian
१ वातज २ वातोड eolian

aeration
वातन (न.)

aeration of soil
मृदा वातन

aerial
हवाई

aerial camera
हवाई कॅमेरा

aerial magnetometer
हवाई चुंबकत्वमापी airborne magnetometer

aerial photography
हवाई फोटोग्राफी

aerial photography
हवाई फोटोग्राफी

aerobic
वातापेक्षी

aerocartograph
हवाई नकाशारेखित्र (न.)

aerofloat
वातप्लव (पु.)

aerolite
एरोलाइट (न.), अश्मौल्का (स्त्री.)

aeromagnetic
हवाई चुंबकीय

aeropath camera
एरोपाथ कॅमेरा

affine transformation
सजातीय परिवर्तन

afforestation
वनरोपण (न.)

AFK-diagram
AFK आकृति (स्त्री.)

aftershock
उत्तरधक्का (पु.), नंतरचा धक्का (पु.)

agate
Min. अगेट (न.), अकीक (न.)

age
१ युग (न.) २ वय (न.) era

agglomerate
ऍग्लोमरेट (पु.)

agglomerate tabling
संमिश्रण मंचन

agglutinate
अभिश्लेषण (न.)

aggradation
उच्चयन (न.)

aggrade
उच्चयन होणे, उच्चयन करणे

aggrading
उच्चयनी

aggrading
उच्चयन (न.)

aggregate
समुच्चय (पु.), पुंज (पु.)

aggregation
एकत्रण (न.)

aggregation mechanism
एकत्र यंत्रणा

agitair
वातक्षोभी (पु.)

agitair flotation machine
वातक्षोभी प्लावन यंत्र

agitation
क्षोभ (पु.)

agitation froth flotation
क्षोभी फेन प्लावन

agmatic structure
ऍग्मटी संरचना

agmatite
ऍग्मटाइट (पु.)

agonic line
शून्यदिवपाती रेखा

agricultural gypsum
कृषि जिप्सम

air
हवा (स्त्री.)

air base
हवाई संदर्भरेषा

air capacity
वायुधारण क्षमता

air classifier
वात वर्गक

air compressor
वायु संपीडक

air current
वातप्रवाह (पु.)

air drill
हवाई वेधनी

air duct
वातवाहिनी

air elutriation
वात प्रोद्धावन

air gauge
वात मापक

air jig
वात जिग

air pulsated jig
वात स्पंदित जिग

air shooting
हवाई स्फोटन

airborne
हवाई

airborne magnetometer
हवाई बकत्वचुंमापी aerial magnetometer

airborne radioactivity survey
हवाई किरणोत्सार सर्वेक्षण

airborne scintillation counter
हवाई प्रस्फुरण गणित्र

Airy isostasy
एरी समस्थायित्व

alabaster
Min. ऍलाबॅस्टर (न.)

alaskite
अलास्काइट (पु.)

albedo
परावर्तकता (स्त्री.)

albite
Min अल्बाइट (न.)

albitisation
अल्बिटन (न.)

albitite
अल्बिटाइट (पु.)

alexandrite
Min. ऍलेक्झान्ड्राइट (न.)

algae
Bot. शेवाळ (न.), शैवाल (न.)

algal
शेवाळी

algal bound sand flat
शैवाल बद्ध वालु पाट

algal limestone
शेवाळी चुनखडक

algal reef
शेवाळी प्रवाली

algal structure
शेवाळी संरचना

alidade
Surv. ऍलिडेड (न.)

alinement
एकरेखन (न.) alignemnt

alkali
अल्क (पु.)

alkali (igneous) rocks
अल्क (अग्निज) खडक (पु.अ.व.)

alkali feldspar
अल्क फेल्डस्पार

alkali flat
खाजण (स्त्री.)

alkali metal
अल्क धातु

alkaline
१ अल्क- २ अक्लधर्मी

alkaline soils
अल्कधर्मी मृदा

allanite
Min. ऍलानाइट (न.)

allanite
Min. ऍलानाइट (न.)

Allen cone
ऍलन शंकु

allochthon
परस्थानी खडक (पु.)

allochthonous
परस्थानी

allogene
अन्यत्रजात (न.) allothigene

allogenic
अन्यत्रजात

allophane
Min. ऍलोफेन (न.)

allotriomorphic
अनात्मरूपी hypidiomorphic उपात्मरूपी idiomorphic आत्मरूपी xenomorphic

allotropic
अपररूपी

alloy
संमिश्र धातु (स्त्री.)

alluvial
जलोढ-, जलोढीय

alluvial fan
जलोढ पंखा

alluvial plain
जलोढ मैदान

alluvial soils
जलोढ मृदा

alluviation
जलोढन (न.)

alluvium
जलोढ (पु.)

almandine
Min. आल्मण्डाइन (न.)

alnoite
अलनाइट (पु.)

alpha particle
अल्फा कण

alpha radiation
अल्फा प्रारण

alpha rays
अल्फा किरण (पु.अ.व.)

Alpine glacier
आल्पीय हिमालयी

Alpine orogeny
आल्पीय गिरिजनन

Alpine range
आल्पीय रांग

Alpine revolution
आल्पीय भूक्रांति

alpinotype tectonics
आल्पीय भूविवर्तनिकी

alsifilm
अल्सिफिल्म (स्त्री.)

alternate
एकांतर

alternation
एकांतरण (न.)

alternation
एकांतरण (न.)

altimeter
उच्चतामापी (पु.)

altimetric frequency curve
उच्चतामितीय वारंवारता वक्र

altiplanation
समतलन (न.), सपाटन (न.)

altitude
उच्चता (स्त्री.)

alum minerals
तुरटी खनिजे

alum shale
तुरटी शेल

alum stone
तुरटी खडक

alumina
अल्युमिना (पु.)

alunite
Min. ऍलुनाइट (न.)

alunitization
ऍल्युनिटन (न.)

alunogen
Min. ऍल्युनोजेन (न.)

amalgam
Chem. पारदसंमिश्र (न.)

amalgam trap
पारदसंमिश्र बंध

amalgamating barrel
पारदसंमिश्री पिंप

amalgamation
पारदसंमिश्रण (न.)

amalgamting plate
पारदसंमिश्री पाटी

amazonstone
Min. ऍमेझॉनस्टोन (न.)

amber
ऍम्बर (न.)

ambient temperature
सभोवतीचे तपमान

amblygonite
Min. ऍम्ब्लिगोनाइट (न.)

ambulacrum
वीथि क्षेत्र (न.)

amenability
प्रभाव्या (न.)

amenable
प्रभाव्य

amethyst
Min. ऍमेथिस्ट (न.)

aminated quartz
स्तरिकित क्वार्ट्झ

ammonite
अमोनॉइठ (न.)

ammonite
अमोनॉइठ (न.)

ammonoidea
अमोनॉयडिआ (पु.)

amorphous
अस्फटिक, अस्फटिकी

amortization
परतफेडीची तरतूद (स्त्री.)

amortization of capital
भांडवलाची परतफेड

amortization tonnage
परतफेडी टनभार

amortize
परतफेडीची तरतूद करणे

amosite
Min. ऍमोसाइट (न.)

amphibole
Min. ऍम्फिबोल (न.)

amphibolite
ऍम्फिबोलाइट (पु.)

amphibolitisation
ऍम्फिबोलिटन (न.)

amphitheatre
रंगमंडल (न.)

amphitheatre valley head
रंगमंडली दरी शीर्ष

amphoteric
उभयधर्मी

amplitude
आयाम (पु.)

amplitude modulation
आयाम परिवर्तन

amygdale
भरित कुहर (न.)

amygdaloidal
भरित कुहरी

anaclinal
प्रतिनतिक

anadiagenesis
प्रानुनिक्षेपण (न.)

anadiagenetic
प्रानुनिक्षेपी

anaerobic
वातनिरपेक्षी

anaglyph
दुरंगीत्रिमितचित्र (न.)

analbite
ऍनाल्बाइट (न.)

analcime
Min. ऍनलसाइम (न.)

analcite
Min. ऍनाल्साइट (न.)

analyse
विश्लेषण करणे

analyser
विश्लेषक (सा.)

analysis
विश्लेषण (न.)

analysis of parallax
परासर विश्लेषण

anamorphic zone
अभिरूपांतरी विभाग

anamorphism
अभिरूपांतरण (न.) katamorphism अपरूपांतरण metamorphism रूपांतरण

anastomosing
गुंफित

anatase
Min. ऍनाटेज (न.)

anatexis
पुनर्गलन (न.)

anatexite
पुनर्गलनाश्म (पु.)

anatexitic
पुनर्गलनी

anatomy
रचना (स्त्री.)

anauxite
Min. ऍनाक्साइट (न.)

anchored dune
रोधित धन्व

andalusite
Min. ऍण्डालुसाइट (न.)

andesine
Min. ऍण्डेसाइन (न.)

andesite
ँडेसाइट (पु.)

andradite
Min. ँड्राडाइट (न.)

anemometer
Meteor पवनमापी (पु.)

Angara
अंगारा (न.)

angiosperm
आवृतबीज (न.)

angle
कोन (पु.)

angle fault
उच्चकोन भ्रंश

angle of differential parallax
विभेदनी परासर कोन

angle of dip
नति कोन

angle of incidence
आपतन कोन

angle of repose
स्थैर्य कोन

angle of repose
स्थैर्य कोन

anglesite
Min. ँग्लेसाइट (न.)

angstrom unit
ँगस्ट्रॉम एकक

angular
१ कोनीय २ कोनित

angular coverage
कोनीय व्याप्ति

angular drainage
कोनीय निस्सार

angular drainage pattern
कोनीय निस्सार प्ररूप

angular unconformity
कोनीय अभिविसंगति

angularity
कोनिता (स्त्री.), कोनीयता (स्त्री.)

anhedral
अपृष्ठीय euhedral पूर्णपृष्ठीय -hedral -पृष्ठीय subhedral अंशपृष्ठीय

anhydrite
Min. ऍनहायड्राइट (न.)

anhydrous
निर्जल

anion
ऍनायन (न.)

anisotropic
विषमदिक

anisotropy
विषमदिकता (स्त्री.)

ankerite
Min. ँकराइट (न.)

annabergite
Min. ऍनाबर्जाइट (न.), निकल ब्लूम (न.) nickel bloom

anneal
अनुशीतन, सावकाश निववणे

annealed
अनुशीतित, सावकाश निववलेला

annelida
Zool ऍनेलिडा (पु.)

annual
वलयी

annualr drainage
वलयी निस्सार

annuity
वार्षिकी (स्त्री.)

anomalous anisotropism
असंगत विषमदिकता

anomaly
असंगति (स्त्री.)

anorthite
Min. ऍनॉर्थाइट (न.)

anorthoclase
ऍनॉर्थोसाइट (पु.)

antecedent
पूर्ववर्ती consequent

antecedent platform
पूर्ववर्ती मंच

antecedent platform
पूर्ववर्ती मंच

antecedent river
पूर्ववर्ती नदी

antecedent valley
पूर्ववर्ती दरी

antecedent veinlets
पूर्ववर्ती शिरिका (स्त्री.अ.व.)

anterior
अग्र, पुरस्थ

anthophyllite
Min. ऍन्थोफिलाइट (न.)

anthracite
ँथासाइट (पु.)

anthracitisation
ँथासिटन (न.)

anthracitous coal
ँथासायटी कोळसा

anthraxolite
ँथाक्झोलाइट (पु.)

anthraxolith
ँथाक्झिलॉन (पु.)

anthropic erosion
मानवनिर्मित अपक्षरण

anthropogenetic
मानवी, मानव निर्मित

anticlinal
अपनति-

anticlinal axis
अपनति अक्ष

anticlinal bead
अपनति वाक

anticlinal mountain
अपनति पर्वत

anticlinal theory
अपनति सिद्धांत

anticline
अपनति (स्त्री.) pitch

anticlinorium
समपनति (स्त्री.)

anticlise
बृहत् वेदी घुमट (पु.)

anticlockwise
प्रतिघटि

anticyclone
प्रतिचक्रवात (पु.)

antiform
ऊर्ध्वरूपी

antifouling paint
बिघाडरोधी रंग

antifriction metal
प्रतिघर्षणी धातु

antigorite
Min. ऍन्टिगोराइट (न.)

antiknock compound
धक्कारोधी घटक

antimonite
Min. ऍटिमोनाईट (न.)

antimony
Met. ँटिमनी (न.)

antiperthite
Min. ँटिपर्थाइट (न.)

antiplanation
प्रतिसमतलन (न.)

antipodal
प्रतिपाद, प्रतिपदस्थ

antipode
प्रतिपद (न.)

antistress minerals
प्रतिउद्बल खनिजे

antithetic
१ प्रतिनत २ विरोधी

antithetic fault
प्रतिनत भ्रंश

AO-horizon
AO-संस्तर (पु.)

AOO-horizon
AOO-संस्तर (पु.)

apatite
Min. ऍपेटाइट (न.)

apex
अग्र (न.)

aphanite
अदृश्यकणी खडक (पु.)

aphanitic
अदृश्यकणी

API gravity
API गुरुत्व

aplanatic surface
अविपथी पृष्ठ

aplite
ऍप्लाइट (पु.)

apo-epigenesis
पृष्ठजनन (न.)

apophyllite
Min. ऍपोफिलाइट (न.)

apophysis
जिवा (स्त्री.) epiphysis

Appalachian orogeny
ऍपलेशिअनी गिरिजनन

apparent
आभासी

apparent density
आभासी घनता

apparent dip
आभासी नति

apparent plunge
आभासी अवनति

apparent relative movement
आभासी सापेक्ष हालचाल

apparent resistivity
आभासी रोधिता, आभासी रोधकता

apparent velocity
आभासी वेग

apparent vicosity
आभासी विष्यंदिता

application
प्रयुक्ति (स्त्री.)

applied geophysics
उपयोजित भूभौतिकी

appressed fold
अतिघट्ट वलि

apron conveyor
ऍप्रन वाहक

apron feeder
ऍप्रन पूरणी

apron plate
ऍप्रन पाटी

aquafact
जलघृष्ट (पु.)

aquamarine
Min. ऍक्वामरिन (न.)

aquatolysis
निक्षेपपूर्व जलक्रिया (स्त्री.)

aqueous
जलीय

aqueous ripple marks
जलीय तरंग चिन्हे

aquiclude
जलकृपण (पु.)

aquifer
जलवाहक (पु.)

aquifuge
जलरोधक (पु.)

aragonite
Min. ऍरॅगोनाइट (न.)

arbitrary triangles
यादृच्छिक त्रिकोण (पु.अ.व.)

arborescent
वृक्षसम

arc
१ चाप (पु.), २ कंस (पु.)

arch
कमान (स्त्री.)

arch dam
कमान धरण

Archaean
आर्कियन

archaeology
पुरातत्त्वशास्त्र (न.)

Archaeozoic
आर्किओझोइक

arching
चापन (न.)

archipelago
द्वीपसमूह (न.)

arctic
उत्तरधुवीय

arcuate
चापाकार

arcuate fault
चापाकार भ्रंश

area
क्षेत्र (न.) region

area of influence
प्रभाव क्षेत्र

area of influence polygons
प्रभाव क्षेत्राचे बहुकोन

areal geology
प्रादेशिक भूविवरण

areal map
प्रादेशिक नकाशा

areic
अवाह वालुपृष्ठ (न.)

arenaceous
वालुकामय, सॅमाइटी psammitic

arenite
ऍरेनाइट (पु.) arenyte

arete
१ शूक (न.) २ कटक (न.)

arfvedsonite
Min. आर्फव्हेड्सोनाइट (न.)

argentiferous
रजतयुक्त

argentite
Min. अर्जेण्टाइट (न.)

argillaceous
मृण्मय pelitic

argillite
अर्जिलाइट (पु.)

arid
शुष्क

aridity
शुष्कता (स्त्री.)

arkose
आर्कोज (पु.)

arkosic
आर्कोजी

arkosic sandstone
आर्कोजी वालुकाश्म

arm
१ बाहु (पु.) २ चाप (पु.) ३ भुजा (स्त्री.)

arrival
आगमन (न.)

arrival time
आगमन समय

arroyo
शुष्कनाला (पु.)

arsenate
आर्सेनेट (पु.)

arsenic
आर्सेनिक (न.)

arsenide
आर्सेनाइड (न.)

arsenolite
Min. आर्सेनोलाइट (न.)

arsenopyrite
Min. आर्सेनोपायराइट (न.)

arterite
आर्टेराइट (पु.)

artesian
आर्टेशिअन

artesian aquifer
आर्टेशिअन जलधारक

artesian basin
आर्टेशिअन द्रोणी

artesian ground water
आर्टेशिअन भूजल

artesian spring
आर्टेशिअन झरा

artesian water
आर्टेशिअन पाणी

artesian well
आर्टेशिअन विहीर, कारंजी विहीर, वाहती विहीर flowing well

arthogeosyncline
अर्थोभूअभिनति (स्त्री.)

arthogneiss
ऑर्थोनाइस (पु.)

artificial porosity
कृत्रिम सच्छिद्रता

asbestos
Min. ऍस्बेस्टॉस (न.)

aschistic
अविभेदित

ash
राख (स्त्री.), रक्षा (स्त्री.)

ash cone
रक्षा शंकु (पु.)

ash fall
रक्षा वर्षाव (पु.) ash shower

ash flow
रक्षा प्रवाह

ASO lava
आसो लाव्हा

aspect
स्वरूप (न.)

asphalt
ऍस्फॉल्ट (न.), डांबर (न.)

asphalt base petroleum
ऍस्फाल्ट-आधारी पेट्रोलियम, ऍस्फाल्ट-आधारी खनिज तेल

asphaltic material
डांबरी पदार्थ

asphaltic pyrobitumen
डांबरी पायरीबिट्युमेन

asphaltic sand
डांबरी वाळू

asphaltite
ऍस्फाल्टाइट (पु.)

assay
निकषमूल्यन (न.), निकषमूल्य (न.)

assay
निकषमूल्य काढणे

assay averaging
निकषमूल्य सरासरी

assay data
निकषमूल्य माहिती

assay foot
निकषमूल्य फूट

assay inch.
निकषमूल्य इंच

assay limit
निकषमूल्य सीमा

assay map
निकषमूल्य नकाशा

assay ton
निकषमूल्य टन

assay value
निकषमूल्य (न.), निकषमूल्यन (न.)

assemblage zone
समुच्चन विभाग

asset
मालमत्ता (स्त्री.), मत्ता (स्त्री.)

assimilation
सात्मीकरण (न.)

association
साहचर्य (न.)

assorted
विल्हेवारित

assured
खात्रीचे

assured ore
खात्रीचे धातुक

asteriod
Astron. लघुग्रह (पु.), ग्रहिका (स्त्री.)

asterism
ताराचिन्हन (न.)

asthenolith
अस्थेनोलिथ (पु.)

asthenosphere
दुर्बलावरण (न.)

asymmerrieal fold
असममित वलि

asymmetrical
असममित

asymmetrical ripple mark
असममित लहर चिन्ह

atacamite
Min. ऍटॅकॅमाइट (न.)

atmoclast
अपक्षयशकल (न.)

atmogenic
वातावरणजात

atmolith
वातावरणाश्म (पु.)

atmophile
वातावरणस्य chalcophile गंधकासक्त lithophile शिलास्थ siderophile लोहौल्कास्थ

atmosphere
वातावरण (न.)

atmospheric pressure
वातावरणीय दाब barometric pressure

atoll
ऍटॉल (न.)

atoll reef
ऍटॉल प्रवाली

atoll texture
ऍटॉल पोत

attenuation
क्षीणन (न.)

attitude
प्रवृत्ति (स्त्री.)

attrition
संनिघर्षण (न.) corrasion

attritus
कोलचुरा (पु.), ऍट्रिटस (पु.)

audible signal
श्राव्य संकेत

augen gneiss
नेत्री नाइस

augen structure
नेत्री संरचना eyed structure

augite
Min. ऑगाइट (न.)

aureole
कोष (पु.)

aurora
धुवप्रभा (स्त्री.)

authigenic
तत्रजात

auto-metamorphism
स्वयंरूपांतरण (न.)

autoarenite
स्वयंऍरेनाइट (पु.)

autocatharsis
स्वयंविरेचन (न.)

autocathartic
स्वयंविरेचनी

autochthon
स्वस्थानी (पु.)

autochthonous
स्वस्थानी

autoclast
स्वयंशकल (न.)

autogeosyncline
स्वयंभूअभिनति (स्त्री.)

autohydrothermal
स्वयंउष्णजलीय

autointrusion
स्वयंअंतर्श्रेदन (न.)

autolith
स्वजाताश्म (पु.)

autolysis
स्वयंलयन (न.)

auxiliary minerals
दुय्यम खनिजे

avalanche
अवधाव (पु.)

aventurine
ऍव्हेंच्युराइन (न.)

average velocity
सरासरी वेग

axial
अक्षीय

axial angle
अक्षीय कोन

axial compression
अक्षीय संपीडन

axial cross
अक्षीय काट

axial culmination
अक्षीय परमोच्च बिंदु

axial curve
अक्षीय वक्र

axial depression
अक्षीय अवनमन

axial direction
अक्षीय दिशा

axial elements
अक्षीय घटक (पु.अ.व.)

axial hinge line
अक्षीय बिजागरी रेषा

axial hinge surface
अक्षीय बिजागर पृष्ठ

axial line
अक्षीय रेषा

axial plane
अक्षीय तल

axial plane cleavage
अक्षीय तल विदरण

axial plane folding
अक्षीय वलीयन

axial plane foliation
अक्षीय तल पर्णन

axial plane schistosity
अक्षीय तल सुभाज्यता

axial plane schistosity
अक्षीय तल सुभाज्यता

axial plane separation
अक्षीय तल विलगन

axial ratio
अक्षीय गुणोत्तर

axial strain
अक्षीय विकृति

axial surface
अक्षीय पृष्ठ

axial symmetry
अक्षीय सममिति

axial trace
अक्षीय अनुलेख

axial trend
अक्षीय कल

axial trough
अक्षीय द्रोणी

aximuth grid
दिगंश जाल

axinite
Min. ऍक्सिनाइट (न.)

axiolitic structure
ऍक्सिओलायटी संरचना

axis
अक्ष (पु.) branchy axis बॅकी अक्ष clino axis नताक्ष macro axis बृहत् अक्ष ortho axis ऑर्थो अक्ष

axis of folding
वलीयन अक्ष

axis of rotation
घूर्णन अक्ष

axis of symmetry
सममिति अक्ष

axis of tilt
कल अक्ष

azimuth
दिगंश (पु.)

azimuth line
दिगंश रेखा

azimuthal projection
दिगंशी प्रक्षेपण

Azoic
ऍझोइक, अजीव

azonal
अविभागीय

azonal soil
अस्तरित मृदा

azurite
Min. ऍझुराइट (न.)

b-axis
b-अक्ष (पु.)

b-axis
b-अक्ष (पु.)

B-girdle
B-मेखला (स्त्री.)

B-horizan
B-संस्तर (न.)

B-tectonite
B-टेक्टोनाइट (पु.)

B-tectonite
B-टेक्टोनाइट (पु.)

babbit metal
बॅबिट धातु

back pressure
प्रतिदाब (पु.), उलटा दाब

back rush
प्रतिवाह (पु.) back wash

back shore
पश्चतट (पु.)

back swamp deposits
पूरतटपश्च निक्षेप

back wash
प्रतिवाह (पु.) back rush

back wastage
पश्चक्षति (स्त्री.)

back water
खाडी (स्त्री.)

backfolding
प्रतिवलीयन (न.) backward folding

background
पार्श्वमूल्य (न.)

backland
पश्चभूमि (स्त्री.)

backlimb
पश्चबाहु (पु.)

backsight (methods)
पश्चदृश्य (पद्धती)

backterial oxidation
जीवाणु ऑक्साइडन

backward folding
backfolding

bad land
दुर्भूमि (स्त्री.)

baddeleyite
Min. बॅडेलेआइट (न.)

bahada
बहाडा (पु.), संयुक्त जलोढ पंखा bajada compound alluvial fan

bahamite
बहामाइट (पु.)

bahn metal
बान धातु

bakelite mounting
बॅकेलाइटी जडवण

balance
तुला (स्त्री.), संतुलन (न.)

balanced
संतुलित

balanced forces
संतुलित बले (न.अ.व.)

balas
बलास (न.)

bald headed structure
खल्वाटी संरचना

ball and pillow structure
कंदुकौपधानी संरचना

ball clay
चिलीम माती pipe clay

ball mill
गोलक चक्की

ballas
बल्लास (न.)

ballast
बॅलास्ट (पु.), स्थैर्यभार (पु.)

band
पट्ट (पु.)

banded
पट्टित

banded ore
पट्टित धातुक

banded rock
पट्टित खडक

banded structure
पट्टित संरचना

banded texture
पट्टित पोत

banded vein
पट्टित शीर

banding
पट्टन (न.)

banding segregation
पट्टन विलग्नन

bank
तट (पु.)

bank deposit
तट निक्षेप

bar
दांडा (पु.), दंड (पु.)

bar finger sand
दंडांगुलि वाळू

Barbados earth
बार्बाडोस माती, ट्रिपोली Tripoli

barbed
काटेरी

barbed drainage
काटेरी निस्सार

barchan
(crescent shaped dune) बारखन (न.)

barite
Min. बराइट (न.), बराइटिस (न.) barytes

barite rose
तबकडी बराइट barite rosette

barograph
Meteor हवादाब आलेख (न.)

barometer
हवादाबमापी (पु.)

barometric pressure
वातावरणीय दाब aumospheric pressure

barrel
बॅरल (न.)

barren
वंध्य

barren area
वंध्य क्षेत्र

barrier
रोधक (पु.)

barrier beach
रोधक पुलिन, रोधक पुळण

barrier island
दांडाबेट (न.) offshore bar

barrier reef
रोधक प्रवाली

barysphere
भारावरण (न.), केंद्रावरण (न.) centrosphere

barytes
Min. बराइट (न.), बराइटिस (न.) barite

barytocalcite
Min. बॅरिटोकॅल्साइट (न.)

basal
तलस्थ, आधार-

basal conflomerate
तलस्थ पिंडाश्म

basal pinacoid
आधार पिनॅकॉइड, बेसल पिनॅकॉइड

basal plane
आधार तल

basal till
तलस्थ धोंडमाती

basalt
बेसाल्ट (पु.)

basaltic crystal layer or shell
बेसाल्टी स्तर

basanite
बेसानाइट (पु.)

base correction
संदर्भस्थान दुरुस्ती

base exchange
आम्लारि विनिमय, कॅटायन प्रतिस्थापन cation replacement

base flow
मूल वाह

base height ratio
तल-उंची गुणोत्तर

base level
निम्नतम पातळी

base line
संदर्भ रेषा, तल रेषा

base map
संदर्भ नकाशा

base metal
हीण धातु

base net
(w.r. to triangulation) आधार जालक

base station
संदर्भ स्थान

basement
तळ (पु.)

basement complex
पायाबूत जटिल fundamental complex

basic
अल्पसिलिक

basic front
अल्पसिलिक आघाडी

basin
१ द्रोणी (स्त्री.) २ खोरे (न.)

basin and range landscape
दऱ्याडोंगरी भूदृश्य

basin and range topography
दऱ्याडोंगरी स्थलरूप

basket of eggs topography
अंडकरंडक स्थलरूप

batea
बाटी (स्त्री.)

batholith
बॅथोलिथ (पु.), गधीर शैल (पु.)

bathometer
Ocean. गबीरतामापी (पु.)

bathyal
गभीर

bathyal environment
गभीर पर्यावरण

bathyal zone
गभीर प्रदेश

bathygenesis
गभीरजन (न.)

bathymetric chart
गभीरता तक्ता

bathymetry
गबीरतामिति (स्त्री.)

bathyplankton
गभीर प्लँक्टन (न.)

bathysphere
बॅथिस्फिअर (न.)

Baume gravity
बोमे गुरुत्व

bauxite
बॉक्साइट (न.)

bauxitization
बॉक्सिटन (न.)

Baveno law
बॅव्हनो नियम

bay
उपसागर (पु.) creek

bc-fracture
bc-भंग (पु.)

bc-plane
bc-प्रतल (न.)

beach
पुळण (स्त्री.), पुलिन (स्त्री.)

beach cusp
पुलिन शृंग

beach placer
पुळण प्लेसर

beach plain
पुळण मैदान

beach ridge
पुळण कटक

beach scarp
पुळण कडा

bead
मणी (पु.)

beaded drainage
मणिसर निस्सार

beaded stream
बोरमाळ प्रवाह

bean ore
वाटणी धातुक pea ore

bearing
दिक्कोन (पु.)

bed
१ संस्तर (पु.) २ (of a river) पात्र (न.) crust

bed load
तल भार bottom load

bedded deposit
संस्तरित निक्षेप

bedding
संस्तरण (न.) contorted bedding परिकुंचित संस्तरण convolute bedding संवलित स्तरण cross bedding काट संस्तरण current bedding प्रवाही संस्तरण discordant bedding विसंवादी संस्तरण distorted bedding विकृत संस्तरण false bedding मिथ्या संस्तरण festoon bedding

bedding cleavage
संस्तरण विदरण

bedding fault
संस्तरण भ्रंश

bedding fissility
संस्तर पत्रणक्षमता

bedding joint
संस्तरण संधि

bedding plane
स्तरतल

bedding schistosity
संस्तरण सुभाज्यता

bedding surface
संस्तरण पृष्ठ

bedding-plane fault
स्तरतल भ्रंश

bedform
संस्तररूप (न.)

bedrock
तलशिला (स्त्री.)

beekite
Min. बीकाइट (न.)

beerbachite
बीरबकाइट (पु.)

behead
शिरच्छेद करणे

beheaded stream
शिरच्छेदित नदी

beidellite
Min. बायडेलाइट (न.)

belemnite
बेलेम्नाइट (पु.)

belljar intrusion
घंटापात्र अंतर्भेद, घंटापात्री अंतर्भेदन

below ground
भूमीखालील, भूमीखाली

belt
पट्टा (पु.) region

bench
मंच (पु.) platform

bench mark
स्थिर चिन्ह

bench placer
मंच प्लेसर

bend
वाक (पु.)

bending
वाकण (न.)

beneficiate
संस्करण करणे

beneficiation
संस्करण (न.) prospecting  dressing

benthic
तलस्थ benthonic

bentonite
बेंटोनाइट (पु.)

Beº
(short for 'baume') Be

beochemical guide
जीवरसायनी दर्शी

Berek compensator
बेरेक प्रतिपूरक

Berek slit microphotometer
बेरेकचा फट-सूक्ष्मप्रकाशमापी

bergschrund
बर्गश्रुंड (स्त्री.), शीर्षभेग (स्त्री.)

beryl
Min. बेरिल (न.)

beta axis
बीटा अक्ष

beta particle
बीटा कण

beta quartz
बीटा क्वार्ट्झ

beta radiation
बीटा प्रारण

bethos
तलस्थ जीव (पु.) benthon

biaxial
द्विअक्षी

biaxial indicatrix
द्विअक्षी द्योतिका

bicarbonate
बायकार्बोनेट (न.)

bichromate
बायक्रोमेट (न.)

bight
१ वाकण (न.) २ उपआखात (न.) creek

bilateral symmetry
द्विपार्श्व सममिति

billowy structure
भाता संरचना

binary
द्विघटकी

binary magma
द्विघटकी मॅग्मा

binary system
द्विघटकी गट

binocular vision
द्विनेत्री दृष्टी

binomial
द्विपद (न.)

bioarenite
जीवऍरेनाइट (पु.)

biochemical
जीवरासायनिक, जीवरसायनी

biochemical deposit
जीवरसायनी निक्षेप

biochore
जीवसीमा (स्त्री.)

biochronology
जीवकामानुक्रम (पु.)

bioclast
जीवशकल (न.)

bioclastic
जीवशकली

biofacies
जीवरूप समजक (पु.)

biogenesis
जीवजनन (न.)

bioherm
बायोहर्म (पु.)

biolith
जीवशैल (पु.)

biolithite
जीवशिला (स्त्री.)

biology
जीवशास्त्र (न.)

biomechanical
जीवयांत्रिक

biomechanical deposit
जीवयांत्रिक निक्षेप

biopelite
जीवपंकाश्म (पु.)

biophile
जीवस्थ (पु.)

biophysical
जीवभौतिकीय

biosphere
जीवावरण (न.)

biostasy
जीवक्षरण (न.), जीवक्षरणता (स्त्री.)

biostratigraphic
जीवस्तरिकीय

biostratigraphy
जीवस्तरिकी (न.)

biostrom
बायोस्ट्रोम (पु.)

biota
जीवसमूह (पु.)

biotite
Min. बायोटाइट (न.)

biotope
समजीवक्षेत्र (न.)

bioturbation structure
जीवक्रियाजन्य संरचना

biozone
जीवस्तर विभाग (पु.)

birch
भूर्ज (पु.)

bird's eye structure
खगाक्ष संरचना

birdfoot delt
पक्षीपद डेल्टा, पक्षीपद त्रिभुज प्रदेश

birefringence
अपवर्तनांतर (न.)

birefringent
द्विअपवर्तनी

biscuit board relief
कातणी उठाव

biscuit board topography
कातणी स्थलरूप

bisectrix
अर्धका (स्त्री.)

biserial
द्विपंक्तिक

bismuthinite
Min.बिस्मथिनाइट (न.)

bisphenoid
Min. बिस्फिनॉइड (न.)

bit
अणी (स्त्री.), अग्र (न.)

bitter lake
कडू सरोवर

bittern
Chem. लवणशेषद्रव (पु.)

bitumen
Chem. बिट्युमेन (न.)

bituminous
बिट्युमेनी

bituminous coal
बिट्युमेनी कोळसा

bivalve
द्विझडप (स्त्री.)

bivariant equilibrium
द्विचल समतोल

black jack
ब्लॅक जॅक

black mud
कृष्ण पंक

black sands
काळी वाळू

black soils
कृष्ण मृदा

blade
पाते (न.) tablet

blanc fixe
ब्लँक फिक्से

blanket blast
आवरण रोह

blanket deposit
आवरण निक्षेप

blanket sand
आवरण वाळू

blanket table
आवरण मंच

blaster
सुरुंगवाला (पु.)

blastesis
प्ररोहण (न.)

blastic
१ -रोही २ (as process) प्ररोही

blasting gelatin
सुरुंगी जिलेटिन, विस्फोटक जिलेटिन

blasto-
प्ररोह-

blastocolloform
प्ररोह वृक्काकार

blastogenic
प्ररोहजात

blastogenic force
प्ररोहजात बल

blastoid
प्ररोहाभ (पु.)

blastoid
प्ररोहाभ-

blastomylonite
प्ररोहमायलोनाइट (पु.)

blastopelitic
प्ररोहमृदाश्मिक

blastophitic
(as, texture) प्ररोहवेधी

blastophitic texture
प्ररोहवेधी पोत

blastoporphyritic
प्ररोहगुरूस्फटी

blastopsammite
प्ररोह वालुकाश्म (पु.)

blastopsammitic
प्ररोहवालुकाश्मिक

blastopsephitic
प्ररोहगंडाश्मिक

bleach spot
विरिंजक ठिपका

bleaching clay
विरंजक मृत्तिका

bleb
बुंद (पु.)

bleeding core
स्त्रावी क्रोड

blending
संमिश्रण (न.)

blind valley
अंध दरी

bling end
अंधांत (पु.)

blister cone
पुळी शंकु

block
खंड (पु.)

block caving
खंड खचणी

block diagram
त्रिमिति आकृति

block fault
खंड भ्रंश

block faulting
खंड भ्रंशन

block field
खंडक्षेत्र (न.)

block folding
खंड वलीयन

block joint
खंड संधि

block lava
खांडकी लाव्हा

block mountain
खंडगिरि (पु.)

block or ore
धातुक खंड

block stripes
खंड पट्टे (पु.अ.व.)

block system
खंड पद्धति

blocked out ore
सीमांकित धातुक

bloom
फुलोरा (पु.)

blow hoe
वातविवर (न.)

blow pipe
फुंक नळी

blown or eolian sands
वातोढ वाळू

blowout
वातगर्त (स्त्री.)

blowout dune
वातगर्त धन्व

blue asbestos
निळा ऍस्बेस्टॉस

blue band
नील पट्ट

blue ground (kimberlite)
नीलाश्म (किंबरलाइट) (पु.)

blue mud
नील पंक

bluff
वप्र (न.)

boat sampling
नौकीय प्रतिदर्शचयन, बोट सँप्लिंग

bodden
बोडन (न.)

body
पिंड (पु.)

boehmite
Min. बोहमाइट (न.)

bog
दलदल (स्त्री.)

bog iron ore
दलदल लोहधातुक

bog manganese
दलदल मँगेंनीज धातुक, वॅड (न.) earthy manganese wad

bog ore
दलदल धातुक

bog soils
दलदल मृदा

bogen structure
बोगेन संरचना

boghead coal
दलदल कोळसा

boiler
बॉयलर (पु.), बाष्पित्र (न.)

bolson
बोलसन (पु.)

bomb
बॉम्ब (पु.)

bonanza
बोनांझा (पु.)

bond
बंध (पु.)

bone-bed
अस्थि-स्तर (पु.)

bonus
बोनस (पु.), अधिलाभांश (पु.)

book charges for depletion
ऱ्हासासाठी पुस्तकी आकार

book structure
पुस्त संरचना

boracite
बोरॅसाइट (न.)

borate
बोरेट (न.)

borax
Min. बोरॅक्स (न.)

borax bead
बोरॅक्स मणी

bord and pillar method
कोठी-खांब पद्धति room and pillar method

border
किनार (स्त्री.)

border fault
किनार भ्रंश

bore
वेधन करणे

bore
छिद्र (न.), वेधन (न.)

bore hole
वेधन छिद्र drill hole

bore well
नलिका कूप

boring
बीळ (न.) burrow

bornhardt
बॉर्नहार्ट (पु.)

bornite
बोर्नाइट (पु.), मयुर धातुक peacock ore purple copper ore

boron
बोरॉन (न.)

bort
Min. बोर्ट (न.)

boss
वृत्तस्कंध (पु.)

botanicla guides
वनस्पतीय दर्शके

botryoidal
घोसाकार

bottom
तळ (पु.), (as, river bottom) तल (न.)

bottom hole pressure
छिद्र तल दाब

bottom land
पूर मैदान flood plain

bottom load
तलभार

bottom of are body
धातुकपिंडाचा तळ

bottom of mining
खननाचा तळ

bottom set
तलस्थापित

bottoming
तलन (पु.)

boudin
१ लोडी (स्त्री.) २ लोडणी (स्त्री.)

boudinage
लोडी संरचना (स्त्री.), लोडणी संरचना (स्त्री.) sausage structure

Bouguer anomaly
बूगर असंगति

Bouguer correction
बूगर दुरुस्ती

boulangerite
Min. बूलेंगराइट (न.)

boulder
धोंडा (पु.) clay माती, मृत्तिका cobble टोळ dust धूळ gravel चाळ, खडंए mud चिखल, पंक pebble गोटा, गोटी sand वाळू, वालुका shingle खडी silt रेव soil ped मृदा

boulder bed
धोंडा संस्तर

boulder clay
धोंडमाती (स्त्री.), टिल (पु.) till

bounce marks
उसळी चिन्हे (न.अ.व.)

bournonite
Min. बोर्नोनाइट (न.)

box fold
पेटी वलि

box work
पेटी रचना

brachy
बॅकी-

brachy anticline
बॅकी अपनति

brachy axis
बॅकी अक्ष

brachy dome
बॅकीडोम (पु.), लघु डोम (पु.)

brachy pinacoid
बॅकी पिनॅकॉइड, लघु पिनॅकॉइड

brackish
मत्रूळ

braided
गुंफित

braided stream
गुंफित प्रवाह

brake
बेक (पु.), रोधक (पु.)

brammallite
Min. बॅमॅलाइट (न.)

branch
शाखा (स्त्री.)

branch fault
शाखा भ्रंश

brass mount
पितळी जडवण

braunite
Min. बाउनाइट (न.)

Bravais lattice
बव्हे जालक

break
फूट (स्त्री.)

break slide
फूट धसर

break thrust
फूट प्रणोद

breaker
भग्मार्मि (स्त्री.)

brecciated
संकोणाश्मित

brecciation
संकोणाश्मन (न.)

breccla
संकोणाश्म (पु.), बेशिआ (पु.)

bright coal
चकचकीत कोळसा

brine
मिठवणी (स्त्री.)

bris
बिस (पु.), गाळदगड (पु.)

brittle
१ ठिसूळ २ भंगुर

brittleness
१ ठिसूळपणा (पु.) २ भंगुरता (स्त्री.)

broad side shooting
पार्श्व स्फोटन

brochantite
Min. बोकँटाइट (न.)

bromide
Chem. बोमाइड (न.)

bromoform
Chem. बोमोफार्म (पु.)

bronzite
Min. बॉन्झाइट (न.)

brook
ओहोळ (पु.), पऱ्हा (पु.) current

brookite
Min. बूकाइट (न.)

brown cannel coal
तपकिरी कॅनल कोळसा

brown coal
तपकिरी कोळसा

brown forest soil
तपकिरी वनमृदा

brown jack
बाऊन जॅक

brucite
Min. बुसाइट (न.)

brucite marble
बुसाइट संगमरवर

Brunton
बंटन (पु.)

brush
कुंचली (स्त्री.), कुंचा (पु.)

brush marks
कुंचला चिन्हे

bubble
बुडबुडा (पु.), बुद्बुद (पु.)

bubble attachment
बुद्बुदासक्ति (स्त्री.)

bubble column flotation
बुद्बुद स्तंभ प्लावन

bubble particle force
बुद्बुद कण बल

bubble point
बुद्बुदांक (पु.)

bubble pulse
बुद्बुद स्पंद

bubble train
बुद्बुद माला

bubble trend
बुद्बुद दिशा

bucking iron
पाटा (पु.) bucking plate

buckling
मुडप (स्त्री.)

buhrstone
बर्स्टोन (पु.)

building stone
बांधकामाचा दगड

bulb glacier
कंदी हिमनग

bulk density
अखिल घनता

bulk modulus
आयतन मापांक

bulk oil flotation
तैल प्लावन

bulk sample
स्थूल प्रतिदर्श

buoy
प्लाव (पु.)

buoyance
प्लावकता (स्त्री.)

burial metamorphism
अधस्सरणज रूपांतरण

buried
आवृत

buried placer
आवृत प्लेसर

buried ridge
आवृत कटक

burnt clay
दग्ध माती

burrow
बीळ (न.)

burst
प्रस्फोट (पु.)

business cycle
व्यापार चक्र

business index
व्यापार निर्देशांक

butane
Chem. ब्युटेन (पु.)

butte
स्कंधगिरी (पु.)

buttress
आधार (पु.)

bysmalith
बिस्मलिथ (पु.), उच्छदशैल (पु.)

bytownite
Min. बायटौनाइट (न.)

c-axis
c-अक्ष (पु.)

c-wave
C-तरंग (पु.)

C.I.P.W. classification
सी.आय.पी.डब्ल्यू. वर्गीकरण

C/N ratio
C N गुणोत्तर

caatinga
काटिंगा (पु.)

cable
केबल (स्त्री.)

cable tool drilling
केबल हत्यार वेधन, चीप वेधन churn drilling

cadastral
मालकी क्षेत्र

cadastral map
मालकी क्षेत्राचा नकाशा

cadmophone
कॅड्मोफोन (पु.)

cage chain
पिंजऱ्याची साखळी

Cainozoic
केवनोझोइक (पु.), सीनोझोइक (पु.), नवजीव (पु.) Palaeozoic

Cainozoic
केनोझोइक, नवजीव-, सीनोझोइक Cenozoic

caking coal
केकी कोळसा

calamine
कॅलॅमिन (न.)

calaverite
Min. कॅलेव्हराइट (न.)

calc tufa
चुनामय टुफा

calc-
कॅल्क-

calc-alkali series
कॅल्क-अल्कली माला

calc-schist
फॅल्क शिस्ट (पु.)

calc-silicate hornfels
कॅल्क सिलिकेट हॉर्नफेल्स

calc-silicate marble
कॅल्क सिलिकेट हॉर्नफेल्स

calc-sinter
चुनामय सिंटर (न.)

calcarenaceous
चुनवालुकामय

calcarenite
चुनवालुकाश्म (पु.)

calcareous
चुनामय ferruginous लोहमय siliceoussilicious सिलिकामय

calcareous alga
चुनामय शैवाल

calcareous ooze
चुनामय सिंधुपंक

calcareous sinter
चुनामय सिंटर

calcareous tufa
चुनामय टुफा

calcareous tuff
चुनामय टुफ

calcic
कॅल्सी

calcic series
कॅल्सी माला

calcification
चुनामयन (न.)

calcify
चुनामय करणे, चुनामय होणे

calcilutite
कॅल्सिल्युटाइट (पु.)

calcirudite
चुनखंडाश्म (पु.)

calcite
Min. कॅल्साइट (न.)

calcitic dolomite
कॅल्सिटी डोलोमाइट

calcitic dolomite
कॅल्सिटी डोलोमाइट

calcitization
कॅल्सिटन (न.)

calcitization
कॅल्सिटन (न.)

calcium
Met. कॅल्शिअम (न.)

calcium carbide
कॅल्शिअम कार्बाइड

calcium carbonate
कॅल्शिअम कार्बोनेट

calclithite
चुनशकलाश्म (पु.)

calcrete
Min. कॅल्क्रीट (न.), कॅलिशी (न.), टीरा ब्लँका (न.) caliche tierra blanca

calcspar
Min. कॅल्कस्पार (न.)

caldera
महाकुंड (न.)

caldera complex
महाकुंडी संकुल

caledonian orogeny
कॅलिडोनी गिरिजनन

calgon
कॅल्गान (न.)

calibration
Phys. अंशशोधन (न.)

caliche
Min. कॅलिशी (न.), कॅल्क्रीट (न.), टीरा ब्लॅका (न.) calcrete tierra blanca

californite
Min. कॅलीफोर्नाइट (न.)

calliper
कैवार (पु.)

calliper log
कैवार क्रमलेख

callow flotation cell
कॅलो प्लावन कोष्ठ

calomorphic soil
चुनामय मृदा

calyx drill
छर्ऱ्याची वेधनी shot drill

Cambrian
कँबिअन

camera
कॅमेरा (पु.)

camera
कॅमेरा (पु.)

camera axis
कॅमेरा अक्ष

camera lucida
कॅमेरा ल्युसिडा

camouflage
छद्मावरण (न.)

camptonite
कॅम्प्टोनाइट (पु.)

canada balsam
कॅनडा बाल्सम

cancrinite
Min. कॅन्क्रिनाइट (न.)

cannel coal
कॅनल कोळसा

cannel shale
कॅनल शेल

canneloid band
कॅनलाभ पट्ट

canvas
कॅनव्हास (पु.)

canvas table
कॅनव्हास मंच, कॅनव्हास टेबल

canyon
कॅनियॉन (स्त्री.), निदरी (स्त्री.)

cap
टोपण (न.)

cap rock
टोपण शिला

capacitative geophone
धारितीय भूकर्ण

cape
भूशिर (न.)

capillarity
केशिकत्व (न.)

capillary
केशिकीय

capillary
Bot. Zool. केशिका (स्त्री.)

capillary conductivity
केशिका वाहकता

capillary fringe
केशिका किनार

capillary interstice
केशिका पोकळी

capillary lift
केशिकीय उचल

capillary migration
केशिक स्थानांतरण

capillary movement theory
केशिका चाल सिद्धांत

capillary potential
केशिका विभव

capillary pressure
केशिका दाब

capillary water
केशिका जल

cappagh brown
कॅपाघ बाउन

capping
टोपन (न.) cropping

captive bubble
बद्ध बुद्बुद

capture
१ अपहरण (न.) २ प्रग्रहण (न.)

capture
अपहरण करणे

car sampling
कार सँप्लिंग, वाहिका प्रतिदर्शचयन

carat
कॅरट (पु.)

carbide
Chem. कार्बाइड (न.)

carbon crystallite
कार्बन क्रिस्टलाइट

carbon ratio
कार्बन गुणोत्तर

carbon ratio theory
कार्बन गुणोत्तर सिद्धांत

carbonaceous
कार्बनमय

carbonaceous coal
कार्बनी कोळसा

carbonaceous matter
कार्बनी पदार्थ

carbonaceous rocks
कार्बनमय खडक (पु.अ.व.)

carbonaceous shale
कार्बनमय शेल

carbonado
कार्बोनेडो (न.)

carbonate
Chem. कार्बोनेट (न.)

carbonation
Chem. कार्बोनेटन (न.)

carbonatite
कार्बोनेटाइट (पु.)

carbonatization
कार्बोनेटस्थापन (न.) carbonitization

carbondioxide
Chem. कार्बन डायॉक्साइड (पु.)(न.)

carboniferous
कार्बनीफेरस

carbonitization
कार्बोनेटस्थापन (न.) carbonatization

carbonization
Chem. कार्बनन (न.)

carborundum
कार्बोरंडम (पु.)

caries texture
दंतक्षत पोत

carinate fold
नौतल वलि

carisbad twin
कार्ल्सबाड यमल

carnallite
Min. कार्नलाइट (न.)

carnivore
मांसभक्षी (पु.)

carnotite
Min. कार्नलाइट (न.)

Carolina bays
कॅरोलिना सरोवरे

Carrara marble
करारा संगमरवर

carrier
वाहक (पु.)

carrier bed
वाहक स्तर

cartographer
नकाशारेखक (पु.)

cartography
Surv. १. नकाशाविद्या (स्त्री.), २ नकाशारेखन (न.)

cartridge
काडतूस (न.)

carving
कोरणे (न.), तक्षण (न.)

cascade
सोपानी प्रपात (पु.)

cascade
सोपानी प्रपात (पु.)

cascade flotation
प्रपात प्लावन

cascading
(as, flotation) प्रपातन (न.)

case valuation
उदाहरणी मुल्यन

cash value of mine
खाणीचे रोखमूल्य

casing
अस्तर (न.) drive pipe

cassiterite
Min. कॅसिटराइट (न.)

cast
ओत (न.)

castings
विष्ठाश्म (पु.), कॉप्रोलाइट (पु.) coprolite

cat's eye
लसण्या (पु.), माजरिनेत्र (पु.)

cataclasis
अपदलन (न.)

cataclasite
अपदलिकाश्म (पु.)

cataclastic metamorphism
अपदलिक रूपांतरण

cataclysm
प्रलय (पु.)

cataract
महाप्रपात (पु.)

catastrophe
विप्लव (पु.), घोर आपत्ति (स्त्री.)

catastrophism
विप्लववाद (पु.)

catazone
अधोविभाग (पु.) katazone

catchment area
पाणलोट क्षेत्र

catchment basin
पाणलोट खोरे

catena
कॅटिना (पु.)

catharsis
विरेचन (न.)

cathartic
विरेचनी

cathode
कॅथोड (पु.)

cathode rays
कॅथोड किरण (पु.अ.व.)

cation
कॅटायन (न.)

cation exchange
कॅटायन विनिमय

cation replacement
कॅटायन प्रतिस्थापन, आम्लारि विनिमय base exchange

catlinite
कॅट्लिनाइट (पु.)

catoctin
कॅटोक्टिन (पु.), मोनॅडनॉक् (पु.) monadnock

catstep
मांजर पायरी (स्त्री.)

cauldron subsidence
कटाह खचणी

caustic metamorphism
दाहक रूपांतरण

caustobiolith
कर्बाश्म (पु.)

cave
गव्हर (न.)

cave
गव्हरित होणे creep

cave breccia
गव्हर संकोणाश्म

cave coral
गव्हर प्रवाळ

cave in
कपार पडणे

cave system
गव्हर प्रणाली

cavern flow
गव्हर वाह

cavernous
गव्हरयुक्त

cavernous porosity
गव्हरी सच्छिद्रता

caving
१ खचणे (न.) २ गव्हरण (न.)

caving system
खचणी पद्धति

cavitation
गुहिकायन (न.)

cavity
पोकळी (स्त्री.), गुहिका (स्त्री.)

Cca-horizon
Cca-संस्तर (पु.)

celadonite
Min. सेलाडोनाइट (न.)

celestine
Min. सेलेस्टाइन (न.)

celestite
Min. सेलेस्टाइट (न.)

cellular
कोशमय

cellular structure
कोशी संरचना

Celsius scale
सेल्सिअस मापनश्रेणी

cement
सिमेंट (न.), संधायक (न.)

cement rock
सिमेंट खडक

cement texture
संधायकी पोत

cementation
संधान (न.)

cemented
संधानित

Cenozoic
सीनोझोइक, केनोझोइक, नवजीव- Cainozoic

Cenozoic
सीनोझोइक (पु.), कोनोझोइक (पु.), नवजीव (पु.) Palaeozoic

center
केंद्र (न.) centre

centigrade scale
सेंटीग्रेड मापनश्रेणी

centipoise
सेंटीपॉईज (न.)

central eruption
केंद्रीय उद्रेक

central stable region
केंद्रीय स्थिर प्रदेश

centre
केंद्र (न.) center

centre counter
केंद्र गणित्र

centre line
केंद्र रेखा, केंद्र रेषा

centre of gravity
गुरुत्व केंद्र

centre of instrument
उपकरण केंद्र

centre of symmetry
सममिति केंद्र

centre point
केंद्र बिंदु

centrifugal classifier
अपकेंद्री वर्गक

centrifugal force
अपकेंद्री बल

centrifugal radial drainage
अपकेंद्री अरीय निस्सार

centrifugal replacement
अपकेंद्री प्रतिस्थापन

centring
(as, of microscopes) समकेंद्रण (न.)

centring screw
समकेंद्रण स्क्रू

centripetal
अभिकेंद्री

centripetal drainage
अभिकेंद्री निस्सार

centripetal radial drainage
अभिकेंद्री अरीय निस्सार

centroclinal
अनुकेंद्री

centrocline
अनुकेंद्री (पु.)

centrosphere
केंद्रावरण (न.), भारावरण (न.) barysphere

ceramic
सिरॅमिक

ceramics
सिरॅमिके (न.अ.व.)

cerargyrite
Min. सेजार्जिराइट (न.)

ceratite
सेराइट (पु.)

ceresine wax
सेरेसिन मेण

cerromatrix alloy
सीरोमॅट्रीक्स मिश्रधातु

cerussite
Min. सेरूसाईट (न.)

chabazite
Min. चॅबझाइट (न.)

chadacryst
वेष्टितस्फट (पु.)

chain
श्रेणी (स्त्री.), शृंखला (स्त्री.), साखळी (स्त्री.)

chain coral
शृंखला प्रवाळ

chain machine
शृंखला यंत्र

chaining
शृंखलामापन (न.), शृंखला संरचना (स्त्री.)

chalcedony
Min. कॅल्सिडोनी (न.), चॅल्सिडोनी (न.)

chalcocite
Min. चॅल्कोसाइट (न.)

chalcophile
गंधकासक्त atmophile

chalcopyrite
Min. चॅल्कोपायराइट (न.)

chalk
चॉक (पु.)

chalybite
Min. चॅलीबाइट (न.)

chamber
कक्ष (पु.)

chamosite
Min. शॅमोसाईट (न.)

chance cone
चान्स शंकु

chance packing
स्वैर बंधन

change
बदल (पु.)

channel
१ नाली (स्त्री.), वाहिका (स्त्री.), २ चॅनल (पु.), सामुद्रधुनी (स्त्री.) ३ (of a river) नदीपात्र (न.) creek

channel fill deposit
नदी भरण निक्षेप

channel lag deposit
नदीत्यक्त निक्षेप

channel mouth bar
मुखदंड (पु.)

channel sample
खाची प्रतिदर्श, चॅनल सँपल

channel sampling
खाची प्रतिदर्शचयन, चॅनल सँप्लिंग

chaparral
चॅपॅरल (स्त्री.)

character
लक्षण (न.)

charcoal
लोणारी कोळसा (पु.)

charnockite
चार्नोकाइट (पु.)

chaser stone
चक्की दगड

chatter marks
अव्यवस्थित चिन्हे

chemical equilibrium
रासायनिक संतुलन

chemical weathering
रासायनिक अपक्षय, अपघटन decomposition

chemosphere
ओझोन आवरण (न.)

chernozem
चर्नोझेम (स्त्री.)

chert
Min. चर्ट (न.)

chertification
चर्टन (न.)

chevron fold
कोनित वलि, शेव्हरन वलि

chevron marks
शेव्हरन चिन्हे, कोनी चिन्हे, कोनित चिन्हे

chiastolite
Min. चिऍस्टोलाइट (न.)

chilled
द्रुतशीतित

chilled contact
द्रुतशीतित स्पर्शपृष्ठ, द्रुतशीतित सीमा chilled margin

chilled margin
द्रुतशीतित सीमा, द्रुतशीतित स्पर्शपृष्ठ chilled contact

chilling
द्रुतशीतन (न.)

chimney
चिमणी (स्त्री.), धुराडे (न.)

china clay (kaolin)
चिनि माती (केओलिन)

chip
चीप (स्त्री.)

chip sample
चीप प्रतिदर्श, चीप सँपल

chip sampling
चीप प्रतिदर्शचयन, चीप सँप्लिंग

chitin
Zool. कायटिन (न.)

chloride
Chem. क्लोराइट (न.)

chlorite
Min. कोराइट (न.)

chlorite group
क्लोराइट गट

chlorite schist
क्लोराइट शिस्ट

chloritization
क्लोरीटन (न.)

chloritoid
Min. कोरिटॉइड (न.)

chlorophaeite
Min. क्लोरोफिआइट (न.)

chondrite
कॉन्ड्राइट (पु.)

chondrodite
Min. कॉन्ड्रोडाइट (न.)

chondrule
कॉन्ड्र्यूल (न.)

chonolith
कोनोलिथ (पु.)

chorismite
कोरिस्मैट (पु.)

chorizon
c-संस्तर (पु.)

christmas tree
नाताळ-वृक्ष (पु.)

chrome
क्रोम (पु.), वर्ण (पु.)

chrome tanning
क्रोम चर्मशोधन

chronolithologic unit
काल खडक एकक time rock unit

chronology
कालानुक्रम (पु.)

chronostratigraphic unit
कालस्तरिक एकक time stratigraphic unit

chronotaxis
कालसमता (स्त्री.)

chrysoberyl
Min. क्रिसोबेरिल (न.)

chrysocolla
Min. क्रिसोकोला (न.)

chrysolite
Min. क्रिसोलाइट (न.)

chrysoprase
Min. क्रिसोप्रेज (न.)

churn drill
चीप वेधनी

churn drilling
चीप वेधन, केबल हत्यार वेधन cable tool drilling

chute
Hyd. १ अधस्सारणिका (स्त्री.), २ शूट (स्त्री.)

chute cut off
ग्रीवा छाट high angle cut off neck cut off

chymogenetic
द्रायुज

cinder
खंगारक (पु.) scoria खंगार slag धातुमल

cinder coal
खंगारक कोळसा

cinder cone
खंगारक शंकु

cinnabar
Min. सिनाबार (न.), हिंगुळ (न.)

circle
वृत्त (न.)

circuit
परिपथ (पु.)

circular section
वृत्ताकार छेद

circulation
अभिसरण (न.)

circum-Pacific Province
परिपॅसिफिक प्रदेश

circumdenudation
परिअनाच्छादन (न.)

circumferential wave
परिघीय तरंग

cirque
सर्क (न.), हिमगव्हर (न.) corrie

claim
हक्कभूमि (स्त्री.)

clan
कूळ (न.) consanguinity समोद्भवता kindred गोत्र suite गट, कुल

clarain
क्लेरेन (न.)

clarke
क्लार्क (पु.)

classical
पारंपारिक, पूर्वमान्य, चिरसंमत

classification
वर्गीकरण (न.)

classifier
वर्गक (पु.)

classifying
वर्गवारी करणे (न.)

clastation
दलिक प्रक्रिया (स्त्री.) clastic process

clastic
संशकली, दलिक detrital

clastic deformation
दलिक विरूपण

clastic dike
संशकली भित्ति

clastic process
दलिक प्रक्रिया clastation

clastic ratio
संशकलन गुणोत्तर

clastic ratio map
संशकलन गुणोत्तर नकाशा

clastic rock
संशकली खडक

clastic texture
संशकली पोत

clasticity index
संशकलन निद्रेशांक

Clausius Clapeyron equation
क्लॉसिअस क्लॅपेरॉन समीकरण

clay
माती (स्त्री.), मृत्तिका (स्त्री.) boulder

clay gall
मृद्वटिका (स्त्री.)

clay gauge
मृत्तिका गाऊज

clay ironstone
मृत्तिका लोहाश्म

clay mineral
मृत्तिका खनिज

clay stone
मृत्तिकाश्म (पु.)

clay vein
मृत्तिका शीर

clayey
मृत्तिकामय

cleat of coal
कोलसंधि (पु.)

cleavable
विपत्री

cleavage
१ (as, of minerals) विपत्रण (न.) २ (as, of rocks) विदरण (न.) bedding संस्तरण foliation पर्णन lamination स्तरिकायन sheeting sheet jointing अश्मपत्र संघीयन stratification स्तरण

cleavage foliation
विदरण पर्णन

cleavelandite
Min. क्लीव्हलंडाइट (न.)

client
अशील (न.), पक्षकार (पु.)

cliff
कडा (पु.) scarp

climate
हवामान (न.)

climatic cycle
हवामान चक्र

climatic factor
हवामान कारक

climatic geomorphology
हवामान भूरूपिकी

climatic soil type
हवामानानुसारी मृदा प्रकार

climatogenetic geomorphology
हवामानजन्य भूरूपिकी

climatology
Meteor. हवामानशास्त्र (न.)

climbing ripple
आरोही लहर

clinkstone
नादाश्म (पु.), क्लिंकस्टोन (पु.)

clino axis
क्लिनोक्लोर

clino pinacoid
क्लिनो पिनॅकॉइड (पु.), नत पिनॅकॉइड (पु.)

clinodome
क्लिनोडोम (पु.), नतडोम (पु.)

clinoenstatite
Min. क्लिनोएन्सटटाइट (न.)

clinoferrosilite
Min. क्लिनोफेरोसिलाईट (न.)

clinoform
नतरूप (न.)

clinometer
Surv. नतिमाती (पु.)

clinozoisite
Min. क्लिनोझोइसाईट (न.)

clinton ore
क्लिंटन धातुक

clipped trace
छाटलेला अनुरेख

clockwise
अनुघटि

clogging
चोंदणे (न.)

close fold
आवळ वलि tight fold

close packing
घट्ट बांधणी

close-jointed
निकट संधित

close-joints cleavage
निकटसंधी विदरण

closed
१ पूर्णबंद २ घट्ट ३ निमीलित

closed basin
बंद द्रोणी

closed form
संवृत समपृष्ठक

closed grained
घट्ट कणी

closed system
संवृत गट

closure
निमीलन (न.)

cluster
पुंज (पु.)

coafification
कोलन (न.)

coal
कोल (पु.), दगडी कोळसा (पु.)

coal geology
कोल भूशास्त्र

coal maceral
कोल मॅसेरल

coal moisture
कोल आर्द्रता

coal petrography
कोल पाषाणविवरण

coal petrology
कोल पाषाणशास्त्र

coal seam
दगडी कोळशाचा थर, कोलथर (पु.)

coarse grained
स्थूल कणी, भरड कणी

coarse sand
भरड वाळू

coast
किनारपट्टी (स्त्री.)

coast line
किनारा (पु.)

coast of emergence
उद्गमन तट

coast of sumergence
निमज्जन तट

coastal
समुद्रतटीय

coastal current
समुद्रतटीय प्रवाह

coastal dune
समुद्रतटीय धन्व, समुद्रतटीय राशी

coastal plain
समुद्रतटीय मैदान

coastal subsidence
तटीय खचणी

cobble
टोळ (पु.) boulder

coccolith
Zool. कोकोलिथ (पु.)

cockade structure
वेष्टणी संरचना

coefficient
गुणांक (पु.)

coefficient of transmissibility
वाहनक्षमता गुणांक

cognate inclusion
सजात अंतर्वेश

cognate xenolith
सजात बाह्यशिला

coherent
संसक्त, संसंगी

cohesion
संसंग (पु.), संसंजन (न.)

coil
कुंडली (स्त्री.)

coiled
कुंडलित

coiling
कुंडलीयन (न.)

coiloform
वृक्काकार reniform

coiloform banding
वृक्काकार पट्टन

coke
कोक (पु.)

coking coal
कोकी कोळसा

col
विपल्याण (न.) saddle

col gully
विपल्याण घळ

colemanite
Min. कोल्मनाइट (न.)

coliapse
कोसळणे

coliapse
अवापत (पु.)

collapse breccia
अवपात संकोणाश्म

collapse caldera
अवपात महाकुंड, कोसळून झालेले महाकुंड

collapse sink
अवपात विवर

collapse structure
अवपात संरचना

collection
संग्रह (पु.)

collector
संग्राही (पु.)

collector coating
संग्राही लेप, संग्राही लेपन

collector well
संग्राही विहीर, संग्राही कूप

colliery
कोळशाची खाण (स्त्री.)

collimating marks
समातरी चिन्हे

colloid
Chem. कोलाइड (न.), कलिल (न.)

collophane
Min. कोलोफेन (न.)

collophanite
Min. कोलोफेनाइट (न.)

colluvial
मिश्रडबरी

colluvium
मिश्रडबर (न.)

colonial coral
वसाहती प्रवाळ

colour
वर्ण (पु.)

colour index
वर्णांक (पु.)

colour lake
वर्ण लाक्षक

colour ratio
वर्ण गुणोत्तर

colour tone
रंग छटा

colour-banding
वर्णपट्टन (न.)

columbite
Min. कोलम्बाइट (न.)

column
स्तंभ (पु.), रकाना (पु.)

columnar
स्तंभाकृति

columnar joint
स्तंभी संधि

columnar jointing
स्तंभी संधीयन

columnar section
स्तंभी छेद

columnar structure
स्तंभी संरचना

comagmatic
सहमॅग्मी

comb ridge
कंकत कटक, फणी कटक

comb structure
कंकत संरचना

combed vein
कंकत शीर

combination
संयोग (पु.), संयोजन (न.)

combination face average
पृष्ठसरासरीचा संयोग

combination form
संयोगज समपृष्ठक

combustible shale
दहनशील शेल

commercial deposit
वाणिज्यिक निक्षेप

commercial standard
वाणिज्यिक प्रमाण

commingtonite
Min. कमिंगटोनाइट (न.)

comminution
बहुखंडन (न.)

commodity
विक्रेय वस्तु (स्त्री.)

commodity profit index
वस्तूच्या नफ्याचा निर्देशांक

compact
१ सघन २ अकुहरी (as in compact basalt अकुहरी बेसाल्ट)

compaction
सघनन (न.)

compaction fold
सघनन वलि

compaction shale
सघनित शेल

comparator
तुलनित्र (न.)

compass
कंपास (पु.), होकायंत्र (न.)

compass orientation
कंपास दिशादेशन

compensation
प्रतिपूरण (न.), भरपाई (स्त्री.)

compensator
प्रतिपूरक (न.)

competenc
क्षमता (स्त्री.) competence

competence
क्षमता (स्त्री.) competency

competent
सक्षम

competent bed
सक्षम संस्तर incompetent bed अक्षम संस्तर

competent fold
समक्ष वलि

competent formation
सक्षम खडक

complementary rocks
पूरक खडक (पु.अ.व.)

complementary shear
पूरक कातर

complete overstep
पूर्ण अतिक्रमण

complex
१ जटिल २ मिश्र

complex
संकुल (न.) (as in reef complex प्रवाली संकुल)

complex ripple mark
मिश्र लहर चिन्ह

complex spit
मिश्र जिव्हा

componental movement
घटकी हालचाल

components of displacement
विस्थापन घटक

composite
मिश्र multiple गुणित

composite coast
मिश्र तट

composite cone
मिश्र शंकु (पु.)

composite dyke
मिश्र भित्ति

composite fault scarp
मिश्र भ्रंश कडा

composite fold
मिश्र वलि

composite gneiss
मिश्र नाइस, मिश्र पट्टिताश्म

composite map
मिश्र नकाशा

composite mobile belt
मिश्र चल पट्टा

composite photo
मिश्र फोटो

composite plan
मिश्र आराखडा

composite profile
मिश्र पार्श्वरेखा

composite sample
मिश्र प्रतिदर्श

composite section
मिश्र छेद

composite sill
मिश्र सिल, मिश्र शिलापट्ट

composite stream
मिश्र वाह

composite topography
मिश्र स्थलरूप

composite vein
मिश्र शीर

compositing of signals
संकेत जुळणी

composition
संघटन (न.), संघटना (स्त्री.)

composition plane
संयोग प्रतल

composition point
संघटन बिंदु

composition triangle
संघटन त्रिकोण

compound alluvial fan
संयुक्त जलोढ पंखा, बहाडा (पु.) bajada bahada

compound coral
संयुक्त प्रवाळ

compound fabric
संयुक्त वीण

compound interest
चक्रवाढ व्याज

compound ripple mark
संयुक्त लहर चिन्ह

compound sample
संयक्त प्रतिदर्श

compound twins
संयुक्त यमले (न.अ.व.)

compound valley
संयुक्त खोरे

compound valley glacier
संयुक्त दरी हिमवाह

compound vein
संयुक्त शीर

compound volcano
संयुक्त ज्वालामुखी

compressed air
संपीडित हवा

compressibility
Phys. संपीड्यता (स्त्री.)

compression
संपीडन (न.)

compressional wave
संपीडन तरंग

compressior
संपीडक (न.)

compressive flow
संपीडन प्रवाह

compressive strength
संपीडन सामर्थ्य

compressive stress
संपीडन उद्बल

compressive traction
संपीडन कर्षण

Compton scattering
कॉम्पटन विकीर्णन

concave
अंतर्वक्र

concentrate
संहतक (न.)

concentrate
संहनन करणे, संहनन होणे

concentrated
संहत

concentration
Chem. १ संहति (स्त्री.) २ (as a process) संहनन (न.)

concentrator
संहनित्र (न.)

concentric
समकेंद्री

concentric fold
समकेंद्री वलि

concentric fold
समकेंद्री वलि

concentric fractures
समकेंद्री भंग (पु.अ.व.), समकेंद्री भेगा (स्त्री.अ.व.)

concentric weathering
गोलकाभ अपक्षय spheroidal weathering

concept
संकल्पना (स्त्री.)

concertina fold
काँसर्टिना वलि accordian fold

concertina structure
काँर्सीटना संरचना

conch
शंख (पु.)

conchoidal
शंखाभ

concordance
सुसंवाद (पु.)

concordant
सुसंवादी discordant विसंवादी

concordant injection
सुसंवादी अंरर्भेद

concordant pluton
सुसंवादी पातालिक

concretion
१ (as, process) संग्रथन (न.) २(as, result) संग्रंथि (स्त्री.)

concretionary
संग्रंथनी

concretionary deposit
संग्रंथि निक्षेप

condensate
संद्रवन (न.)

condensate pool
संद्रवन साठा

condition
स्थिति (स्त्री.)

conditioning
अनुकूलन (न.)

conduit
नळी (स्त्री.)

cone
शंकु (पु.)

cone crusher
शंकु दलित्र

cone of depression
अवनमन शंकु cone of exhaustion cone of unwatering

cone of exhaustion
अवनमन शंकु cone of depression cone of unwatering

cone of unwatering
अवनमन शंकु cone of depression cone of exhaustion

cone sheet
(in the sense of dyke) शंकुभित्ति (स्त्री.) ring dyke वलय-भित्ति

cone-in-cone structure
शंकूतील शंकु संरचना

confermal projection
यथारूप प्रक्षेपण

configuration
घाटणी (स्त्री.)

confined aquifer
बंदिस्त, जलवाहक

confined ground water
बंदिस्त भूजल

confined reservoir
बंदिस्त संचय

confined virgation
बंदिस्त शाखन

confining bed
बंधक स्तर

confining pressure
बंधक दाब

confluence
संगम (पु.)

conformability
अभिसंगति (स्त्री.)

conformable
अभिसंगत

conformity
अभिसंगति (स्त्री.) disconformity paraconformity अनभिसंगति unconformity अभिविसंगति unconformity with overlap unconformable overlap overlap अतिव्यापन, अतिव्यापन अभिविसंगति

congel ifluction
नित्य गोठित भूमीतील मृदा प्रवहण (न.)

congelation
सुघट्टन (न.)

congelifraction frost shattering
हिमानी भंजन

congelifraction frost shattering
हिमानी भंजन

congeliturbation
नित्य गोठित भूमीतील प्रक्रिया (स्त्री.)

conglomerate
पिंडाश्म (पु.), काँग्लोमरेट (पु.) pudding stone

congruency
सर्वांग समता (स्त्री.)

congruent drag fold
संबद्ध प्रतिकर्ष वलि

congruent subsidiary fold
संबद्ध दुय्यम वलि

congruous
संबद्ध

congruous drag fold
संबद्ध प्रतिकर्ष वलि

conical
शंकु आकार

conical projection
शंकु प्रक्षेपण, शंकु आकार प्रक्षेपण

coning and quartering
शंकूयन आणि चतुर्थन

coning of water
जल शंकूयन

conjugate
संयुग्मी

conjugate fold
संयुग्मी वलि

conjugate joint system
संयुग्मी संधी समूह

conjugate shear fracture
संयुग्मी कातर भंजन

conjugate system
संयुग्मी प्रणाली

conjugated fractre or vein
संयुग्मी भंग किंवा शीर

conjunctive use
संयोजी वापर

connate
सहजात

connate water
सहजात जल formation water

connection
जोड (पु.), संधान (न.)

conoscopic
शंकुदर्शी

Conrad discontinuity
कॉन्रॅड खंडत्व

Conrad layer
कॉन्रॅड स्तर

consanguineous
समोद्भावी

consanguineous assoication
समोद्भावी साहचर्य

consanguinity
समोद्भवता (स्त्री.)

consecutive
क्रमागत

consequent
अनुवर्ती antecedent पूर्ववर्ती insequent अननुवर्ती obsequent प्रत्यनुवर्ती resequent नवानुवर्ती subsequent परवर्ती

consequent fault scarp
अनुवर्ती भ्रंश कडा

consequent river
अनुवर्ती नदी

consequent stream
अनुवर्ती वाह

conservation law
संधारण कायदा

conservation of minerals
खनिज संरक्षण

consolidated
दृढित

consolidation
दृढन (न.), घनन (न.)

constant
स्थिरांक (पु.)

constituent
घटक (पु.)

constructional
संरचनात्मक

constructive
विधायक

consulting engineer
अभियांत्रिकी सल्लागार

consulting geologist
भूशास्त्र सल्लागार

consumer price index
ग्राहक मूल्य निर्देशांक

consumptive use
व्यय (पु.)

contact
१ स्पर्श (पु.), २ स्पर्शरेखा (स्त्री.), ३ स्पर्शपृष्ठ (न.)

contact aureole
स्पर्श कोष, औष्णिक कोष thermal aureole

contact deposit
स्पर्श निक्षेप

contact metamorphism
स्पर्शी रूपांतरण

contact metasomatism
स्पर्शी द्रव्यांतरण

contact minerals
स्पर्श खनिजे

contact twin
स्पर्श यमल

contact vein
स्पर्श शीर

contact zone
स्पर्शवलय (न.)

container
धारक (पु.)

contaminate
दूषित करणे

contaminated rock
दूषण (न.)

contemporaneous
समकालीन

contemporaneous fault
समकालीन भ्रंश

conteporaneous deformation
समकालीन विरूपण

contiguous
संलग्न

continent
भूखंड (पु.)

continental basin
भूखंड द्रोणी

continental craton
भूखंड क्रेटॉन

continental crust
भूखंड कवच

continental deposit
भूखंड क्षिएप

continental displacement
भूखंड विस्थापन

continental drift
भूख्ंड अपवहन

continental glacier
भूखंड हिमवाह

continental island
भूखंड द्वीप

continental margin
भूखंड सीमा

continental nucleus
भूखंड केंद्रक, क्रेटॉन kraton kratogen craton

continental ocean
भूखंड सागर

continental plate
भूखंड पाटी

continental platform
भूखंड मंच

continental reservoir
भूखंडी संचय

continental rise
भूखंड चढ

continental rock
भूखंड खडक

continental sheet
भूखंड स्तर

continental shelf
भूखंड मंच

continental slope
भूखंड उतार

continuation
अखंडत्व (न.), विस्तार (पु.)

continued
अखंडित

continuity
अखंडत्व (न.)

continuous
अखंड, अखंडित

continuous cleavage
अखंड विदरण

continuous deformation
अखंड विरूपण

continuous permafrost zone
अखंड नित्यगोठित भूमि

continuous phase
अखंड प्रावस्था

continuous profiling
अंखडित पार्श्वरेखन

continuous reaction series
अखंड अभिक्रिया माला

continuous schistosity
अखंड सुभाज्यता

continuous velocity log
अखंड वेग क्रमलेख

continuous wave surface
अखंड तरंग पृष्ठ

contorted
परिकुंचित

contorted bedding
परिकुंचित संस्तरण

contortion
परिकुंचन (न.)

contour
समोच्च

contour
समोच्च रेखा (स्त्री.)

contour diagram
समोच्च रेखा आकृति

contour interval
समोच्च रेखांतर

contour line
समोच्चरेखा (स्त्री.)

contour map
समोच्च नकाशा

contour mapping
समोच्च मानचित्रण

contouring
समोच्च रेखन (न.)

contraction
संकोचन (न.)

contraction crack
संकोचन चीर

contraction fault
संकोचनी भ्रंश

contraction hypothesis
संकोचन परिकल्पना

contraction joints
संकोचनी संधी (पु.अ.व.)

control
नियंत्रण (न.)

control lay out
नियंत्रण मांडणी, नियंत्रण जाळे control net

control net
नियंत्रण जाळे, नियंत्रण मांडणी control lay out

control point
नियंत्रण स्थान ground control

control station
नियंत्रण स्थानक

controlled mosaic
नियंत्रित मोझेइक

convection
प्रक्रमण (न.)

conventional projection
रूढ प्रक्षेपण

convergence
केंद्राभिमुखता (स्त्री.)

conversion
परिवर्तन (न.)

conversion factor
परिवर्तन गुणक

convex
बहिर्वक्र

conveyor
वाहक (सा.)

convolute bedding
संवलित स्तरण

cooling
शीतन (न.)

copper
ताम्र (न.)

copperas
Min. कॉपेरास (न.)

coprecipitation
सह अवक्षेपण

coprolite
कॉप्रोलाइट (पु.), विष्ठाश्म (पु.) castings

coquina
कोकीना (पु.)

coral
प्रवाळ (न.)

coral limestone
प्रवाळी चुनखडक

coral mud and sand
प्रवाळ पंक आणि प्रवाळ वाळू

coral reef
प्रवाली (स्त्री.)

coral rock
प्रवाळ खडक

coral sea
प्रवाळ समुद्र

coral zone
प्रवाळ पट्टा

corded lava
दोरखंडी लाव्हा ropy lava

cordierite
Min. कॉर्डिअराइट (न.)

cordillera
कॉर्डिलेरा (पु.), पर्वतमालिका (स्त्री.)

core
क्रोड (पु.), गाभा (पु.)

core barrel
क्रोड नळी

core drill
क्रोड वेधनी

core drilling
क्रोड वेधन

core of the earth
पृथ्वीचा गाभा

core test
क्रोड चाचणी

core texture
गाभा पोत

corer
क्रोडी (स्त्री.)

corona
परिवलय (न.)

corona structure
परिवलयी संरचना

corrading stream
अपघर्षी वाह

corrasion
(प्रवाह) अपघर्षण (न.) abrasion अपघर्षण attrition संनिघर्षण corrosion क्षरण deflation अपवाहन denudation अनाच्छादन erosion अपक्षरण, धूप hydraulic action hydraulicking द्रविक क्रिया

correlating data
सहसंबंधी माहिती

correlation
१ सहसंबंध (न.) २ (as,act of correlation) सहसंबंधन (न.)

correlative rights
सहसंबंधी अधिकार (पु.अ.व.)

corrie
हिमगव्हर (न.), सर्क (न.) cirque

corrosion
Chem. क्षरम (न.) corrasion

corrosion rim or border
क्षरण किनार

cortlandite
कोर्टलंडाइट (पु.)

corundolite
कोरंडोलाइट (पु.)

corundum
Min. कोरंडम (न.)

corundum saw
कोरंडम करवत

cosmic dust
वैश्विक धूळ

cosmic origin
वैश्विक उत्पत्ति

cosmochemistry
विश्व रसायनशास्त्र (न.)

cosmogony
Astron. विश्व उत्पत्तिशास्त्र (न.)

cosmology
Astron. विश्वशास्त्र (न.)

cost of living index
राहणी खर्चाचा निर्देशांक

cost sheet
खर्चपत्रक

cotectic
सह अवस्थी eutectic सवविस्थी

cotectic surface
सह अवस्थी पृष्ठ

coulee
कूली (पु.)

coulee lake
कूली सरोवर

counter
गणित्र (न.)

country rock
स्थानिक खडक

couple
बल युग्म (न.)

covelline
Min. कोव्हेलाइन (न.)

covellite
Min. कोव्हेलाइट (न.)

cover
आवरण (न.)

coverage
व्याप्ति (स्त्री.)

crab
कर्की प्रभाव (पु.)

crack
चीर (स्त्री.), तडा (पु.) fracture

cracking
भंजन (न.)

crag and tail
सुळका व शेपूट

crater
कुंड (न.) (as in explosion crater स्फोट कुंड)

crater cone
कुंड शंकु

crater lake
कुंड सरोवर

craterlet
कुंडिका (स्त्री.)

craton
क्रेटॉन (पु.), भूखंड केंद्रक kratogen karton continental nucleus

cratonic shelf
क्रेटॉन मंच

crawling trail
रांगण माग

creek
खाडी (स्त्री.) bay उपसागर bight उपआखात channel चॅनल, सामुद्रधुनी estuaryfirthfrith खाडी gulf आखात strait सामुद्रधुनी

creep
सरपटत जाणे cave गव्हरित होणे fall पडणे flow प्रवाहित होणे, वाहणे roll घरंगळणे slide घसरणे slip घसरणे slump बसणे subside खचणे

creep
१ सरपटन (न.) (as in soil creep मृदा सरपटण) २ (in rock mechanics) मंद विरूपण (न.)

creep strength
शीण सामर्थ्य

creeping
सरपटणी (स्त्री.)

crenulate
Bot. दंतुरित, दंतुर

crenulate fold
दंतुर वलि

crenulation
दंतुरता (स्त्री.)

crenulation cleavage
दंतुर विदरण

crescumulate
लंबचयाश्म (पु.)

crescumulate structure
लंबचयाश्मी पोत

crest
शिखर (न.), शीर्ष (न.)

crest length
शीर्षांतर (न.)

crest line
शिखर रेखा

crest of wave
तरंग शीर्ष

crest point
शीर्ष बिंदु

crestal line
शीर्ष रेषा

crestal plane
शीर्ष प्रतल

crestal surface
शीर्ष पृष्ठ

Cretaceous
क्रेटेशस

crevasse
हिमविदर (न.), विदर (न.)

crevice
फट (स्त्री.)

crinoidal limestone
किनॉयडी चुनखडक

cristobalite
Min. क्रिस्टोबलाइट (न.)

criterion
आधारतत्त्व (न.)

critical angle
क्रांतिक कोन

critical damping
क्रांतिक अवमंदन

critical distance
क्रांतिक अंतर

critical minerals
चणचणी खनिजे (न.अ.व.)

critical moisture
क्रांतिक ओलावा

critical temperature
क्रांतिक तपमान

crocidolite
Min. क्रॉसिडोलाइट (न.)

crocoite
Min. क्रोकॉइट (न.)

crocydite
क्रॉसिडाइट (न.)

crooked hole
विचलित छिद्र deviated hole

cropping
टोपण (न.) capping

cross
१ क्रूस (पु.) २ फुली (स्त्री.)

cross
काट (as in cross profile काट पार्श्वरेखा)

cross bedding
काट संस्तरण

cross correlation
परस्पर सहसंबंध

cross fault
काटभ्रंश (पु.)

cross fibre
काट तंतु

cross fold
काट वलि

cross joint
काट संधि

cross lamination
काट स्तरिकायन

cross profile
काट पार्श्वरेषा transverse profile

cross section
काटछेद (पु.)

cross stratification
काट स्तरण

cross undulation
काट दोलन

cross wires
काट तंतु fibre

crosscut
काटखनन (न.), क्रॉसकट (पु.)

crossed nicols
काट निकोल

crossed twinning
काट यमलन

crude oil
कच्चे तेल, क्रूड ऑईल

crush breccia
दलन संकोणाश्म, दलन बेशिआ

crush conglomerate
दलन पिंडाश्म, दलन काँग्लोमरेट

crusher
दलित्र (न.)

crusher throat
दलित्राचा गळा

crusher throw
दलित्राची फेक

crushing
दलन

crushing strength
दलन सामर्थ्य

crust
(of the earth) कवच (न.) bed संस्तर lamella पदरिका lamina स्तरिका sheet अश्मपत्र stratum स्तर, संस्तर

crustal plate
कवट पाटी

crustification
पर्पटन (न.)

crustified banding
पर्पटी पट्टण

cryolite
Min. क्रायोलाइट (न.)

cryology
निम्नतापशास्त्र (न.)

cryptic layering
गूढ स्तरण

crypto
गूढ

crypto crystalline
गूढ स्फटिकी

crypto structure
गूढ संरचना

cryptoexplosion structure
गूढस्फोटी संरचना

cryptomelane
Min. क्रिप्टोमेलेन (न.)

cryptoperthite
Min.क्रिप्टोपर्थाइट (पु., न.)

cryptovolcanic
गूढ ज्वालामुखी

cryptovolcanic structure
गूढ ज्वालामुखी संरचना

cryptozoic
गूढजीवी

crystal
स्फट (पु.), स्फटिक (पु.)

crystal axis
स्फट अक्ष

crystal chemistry
स्फट रसायनशास्त्र

crystal class
स्फट वर्ग

crystal face
स्फटिकानीक (न.)

crystal fractionation
स्फटी प्रभाजन

crystal gliding
स्फटी धसरण

crystal lattice
स्फट जालक

crystal mush
स्फट लगदा

crystal optics
स्फट प्रकाशिकी

crystal sedimentation
स्फट अवसादन

crystal seeding
स्फट बीजन

crystal settling
स्फट अधोगमन

crystal structure
स्फट संरचना

crystal system
स्फट प्रणाली

crystalline
स्फटिकी

crystalline limestone
स्फटिकी चुनखडक

crystalline rock
स्फटिकी खडक

crystallinity
स्फटिकत्व (न.)

crystallite
क्रिस्टलाइट (न.)

crystallization
स्फटन (न.)

crystalloblast
स्फटरोही (पु.)

crystalloblastesis
स्फट प्ररोहण (न.)

crystalloblastic
स्फटरोही

crystallographic system
स्फटिकशास्त्रीय प्रणाली

crystallography
स्फटिकशास्त्र (न.) lithology

cube
घन (पु.), क्यूब (पु.)

cuberlandite
कंबरलँडाइट (पु.)

cubic
घन

cubic packing
घनी बंधन

cubic system
घनीय प्रणाली

cuesta
क्वेस्टा (पु.)

culmination
१ परमोच्च बिंदु (पु.) २ परमोच्चन (न.)

cummingtonite
Min. कमिंगटोनाइट (न.)

cumulate
चयाश्म (पु.)

cumulative
संचयी

cumulo dome
ज्वालामुखी घुमट pug dome volcanic dome

cumulose
राशिपूर्ण

cupola
घुमटी (स्त्री.)

cupriferous
ताम्रमय

cuprite
Min. क्युप्राइट (न.)

current
१ धारा (स्त्री.), २ प्रवाह (पु.) brook ओहळ, पऱ्हा flow प्रवाह river नदी rivulet ओढा stream धार, वाह, नाला, नदी

current bedding
प्रवाही संस्तरण

current mark
प्रवाह चिन्ह

current rectifier
प्रवाह दिष्टकारी

current ripple
प्रवाह लहर

current ripple mark
प्रवाह लहर चिन्ह

curve
१ आलेख (पु.) (as in normal traveltime curve सामान्य प्रवासकाल आलेख) २ वक्र (पु.)

curved crystals
वक्र स्फटिक (पु.अ.व.)

curviplanar
वक्रप्रतली

cusec
क्युसेक (न.)

cusp
उभयाग्र (न.)

customary rate
रूढ दर

cut off
सीमान्तिक

cut off
छाट (पु.) (as in neck cut off ग्रीवा छाट)

cut off grade
सीमान्तिक श्रेणी

cut off spur
काटलेला बाहु

cuttings
खडकफूट (स्त्री.)

cyanidation
सायनाइडन (न.)

cycle
चक्र (न.)

cycle of denudation
अनाच्छादन चक्र

cycle of development
विकास चक्र

cycle of erosion
अपक्षरण चक्र

cycle of sedimentation
अवसादन चक्र

cyclic evolution
चक्रीय उत्क्रांति

cyclic twinning
चक्री यमलन

cyclographic projection
चक्रालेखी प्रक्षेपण

cyclone
१ चक्रवात (पु.) २ चक्रवातित्र (न.)

cyclosilicate
चक्री सिलिकेट (न.)

cyclothem
चक्रीस्तरक्रम (पु.)

cylindrical fault
वृत्तचितीय भ्रंश

cylindrical fold
वृत्तचितीसम वलि

cylindrical projection
वृत्तचितीय प्रक्षेपण, दंडगोलाकार प्रक्षेपण

cymoid curve
सायमाभ वक्र

cymoid struture
सायमाभ संरचना

D-coal
D- कोळसा (पु.)

D-horizon
D-संस्तर (पु.)

D-horizon
D-संस्तर (पु.)

D-layer
D-स्तर (पु.)

dacite
डेसाइट (पु.)

dale
दरी (स्त्री.)

dam
धरण (न.)

damp
आर्द्र, दमट, सर्द

damping
अवमंदन (न.)

damping of geophone
भूकर्ण अवमंदन

data
दत्त (न.अ.व.), आधारसामग्री (स्त्री.अ.व.)

datum
Surv. आधार (पु.), आधारतल (पु.)

datum elevation
गणना तल datum level datum plane

datum level
गणना तल datum elevation datum plane

datum plane
गणना तल datum level datum elevation

dead coral reef
मृत प्रवाली

dead fault
मृत भ्रंश

dead glacier
मृ हिमवाह

dead ground
निष्फल भूमि

dead line
सीमा रेषा

debris
डबर (न.), भग्नशेष (पु.), मलवा (पु.)

debris avalanche
डबर अवधाव

debris cone
डबर शंकु

debris fall
डबर पात

debris flow
डबर प्रवाह

debris line
डबर रेषा

debris slide
डबर घसरण

decantation method
निवळी ओतण्याची पद्धति

decay
अपक्षय (पु.)

decay constant
अपक्षय स्थिरांक

Deccan Trap
डेक्कन ट्रॅप

decementation
विसंधानन (न.)

Decke
डेके (पु.)

decken structure
नॅप संरचना Nappe structure

declination
Astron. दिक्पात (पु.)

declination arc
दिक्पात चाप

decollement
डिकोलमट (न.) strip thrust

decomposition
अपघटन (न.), रासायनिक अपक्षय chemical weathering

decrement
ऱ्हास (पु.)

decrepitation
तडतडणे (न.)

decussate structure
क्रूसित संरचना

dedolomitisation
विडोलोमिटन (न.)

deep
गर्त (स्त्री.)

deep focus earthquake
गभीर नाभि भूकंप

deferred annuity
स्थगित वार्षिकी

deferred redemption annuity
स्थगित विमोचन वार्षिकी

deferred redemption perpetuity
स्थगित विमोचन शाश्वत वार्षिकी

deflation
अपवाहन (न.) corrasion

deflation basin
अपवाहन द्रोणी

deflected well
विचलित कूप

deflection
विक्षेप (पु.)

deforestation
निर्वनन (न.)

deformation
विरूपण (न.)

deformation ellipsoid
विरूपण विवृत्तज

deformation fabric
विरूपण वीण

deformation of rocks
खडकांचे विरूपण

deformation path
विरूपण पथ

deformation pattern
विरूपण प्ररूप

deformation plane
विरूपण प्रतल

deformation plane
विरूपण प्रतल

deformation structure
विरूपण संरचना

deglaciation
निर्हिमायन (न.), विहिमायन (न.)

degradation
नीचयन (न.)

degrade
नीचयन होणे, नीचयन करणे

degrading
नीचयनी

degrading
नीचयन (न.)

degranitisation
विग्रानाइटन (न.)

degree of freedom
मुक्तता प्रमाण

degree of variance
चलित प्रमाण

dehydrate
निर्जल करणे, विजल करणे

dehydration
Chem. निर्जलन (न.), विजलन (न.)

dehydrolysis
विजलन (न.)

delay line filtering
विलंब रेषा गालन

delay time
विलंब काल intercept time

delayed runoff
विलंबित पृष्ठवाह

deleterious minerals
हानिकारी खनिजे

deliquescent
आर्द्रविद्राव्य

delithification
विशिलायन (न.)

dellenite
डेलेनाईट (पु.)

delta
डेल्टा (पु.), त्रिभुज प्रदेश (पु.)

delta lake
त्रिभुजप्रदेशातील सरोवर

delta plain
त्रिभुज मैदान

deltageosyncline
डेल्टा भूअभिनति (स्त्री.)

deltoid
Bot. त्रिभुजाभ (पु.)

deluge theory
प्रलय सिद्धांत

demodulator
अनापरिवर्ती (पु.)

dendrite
वृक्षाकृति (स्त्री.)

dendrites
वृक्षिका (स्त्री.)

dendritic
वृक्षाकृति-

dendritic drainage
वृक्षाकृति निस्सार

dendritic drainage pattern
वृक्षाकृति निस्सार प्ररूप

dendroid
Bot. वृक्षाभ

dense
घन, घट्ट

densilog
घनता क्रमलेख (पु.)

density
घनता (स्त्री.)

density current
पंकिल प्रवाह turbidity current suspension current

density log
घनता क्रमलेख

density logger
घनता क्रमलेखी

dentate
दंतुर

denudation
अनाच्छादन (न.) corrasion

denudation chronology
अनाच्छादन कालानुक्रम

denude
अनाच्छादन करणे

deoxidation
विऑक्साइडन (न.)

depleting reserve enterprise
ऱ्हासी उपलभ्य उपक्रम

depletion kinkbands
ऱ्हास वलिकापट्ट (पु.अ.व.)

depocenter
निक्षेपण केंद्र (न.) depocentre

depolymerisation
Chem. विबहुवारिकन (न.)

deposit
निक्षेप (पु.), अवसाद (पु.)

deposition
निक्षेपण (न.), अवसादन (न.)

depositional dip
निक्षेपण नति, निक्षेपी नति

depositional environment
निक्षेपण पर्यावरण

depositional fabric
निक्षेपी वीण, अवसादनी वीण

depositional fault
निक्षेपण भ्रंश, निक्षेपी भ्रंश

depositional magnetization
अवसादनी चुंबकन, निक्षेपी चुंबकन

depositional trap
निक्षेपी बंध, अवसादनी बंध

depreciation
घसारा (पु.)

depressant
अपक्रियक (पु.)

depression
१ अवनमन (न.), खळगा (पु.) २ अपक्रिया (स्त्री.)

depth
खोली (स्त्री.)

depth cross section
खोली काटछेद

depth perception
त्रिमिति बोध

depth zones
खोलीय मंडले

deranged
अपविन्यस्त

deranged drainage
अपविन्यस्त निस्सार

derangement
अपविन्यास (पु.)

derivative map
साधित नकाशा

derric
डेरिक (न.)

derrofing
विच्छदन (न.)

descriptive
वर्णनात्मक determinative निर्धारणी interpretative अर्थशोधी

descriptive mineralogy
वर्णनात्मक खनिजशास्त्र

desert
मरूस्थल (न.), वाळवंट (न.)

desert crust
वाळवंटी फरसबंदी desert pavement

desert dome
वाळवंटी घुमट

desert pavement
वाळवंटी फरसबंदी desert crust

desert polish
वाळवंटी पॉलिश

desert topography
वाळवंटी स्थलरूप

desert varnish
वाळवंटी वॉर्निश, वाळवंटी रोगण

desiccation
शुष्कन (न.)

desilication
विसिलिकन (न.)

desliming
निराडन (न.)

desliming box
निराडन टाकी sloughing off box

desorption
विशोषण (न.)

detachment
विलगता (स्त्री.), विच्छेद (पु.)

detachment fault
विलग भ्रंश, विच्छेद भ्रंश

detector spread
(as, in seismic prospecting) भूकर्ण मांडणी

detergent
Chem. निर्मलक (न.)

detergent
निर्मलक

determinative
निर्धारणी descriptive

determinative mineralogy
निर्धारणी खनिजशास्त्र

determinative table
निर्धारण कोष्टक

detrital
संशकली, दलिक clastic

detrital ratio
संशकली गुणोत्तर

detrital rock
संशकली खडक

detritus
गाळ (पु.)

deuteric
पश्चकालिक

deuteric alteration
पश्चकालिक वायुक्रिया

deuterium
Chem. ड्युटेरिअम (न.)

developed
विकसित

developed ore
विकसित धातुक

developed property
विकसित मालमत्ता

development
Photog. १(as, of photography) चित्रव्यक्तन (न.) २ (of photographic plate) व्यक्तन (न.) ३ विकसन prospecting

deviated hole
विचलित छिद्र crooked hole

deviation
विचलन (न.)

deviation of hole
छिद्र विचलन

deviatoric
विषमदिक् non-isotropic

devitrification
विकाचन (न.)

Devonian
डेव्होनिअन

dewatering
पाणी काढून टाकणे (न.)

dextral
दक्षिण

dextral drag fold
दक्षिण प्रतिकर्ष अलि

dextral fault
दक्षिण भ्रंश, उजवा पार्श्वभ्रंश right lateral fault

dextral fold
दक्षिण वलि

Dharwar system
धारवाड समूह

diabase
डायाबेस (पु.)

diabasic
डायाबेसी

diabrochite
डायाबोकाइट (न.)

diaclase
संधि (पु.)

diaclastic
पुनस्संधित

diaclinal
वलिकारी

diadochy
आयनी प्रतिस्थापन (न.), आयनी प्रतिस्थापनत्व (न.)

diadysite
डायडीसाइट (न.)

diagenesis
अनुनिक्षेपण (न.)

diagenetic change
अनुनिक्षेपी बदल

diagenetic cycle
अनुनिक्षेपी चक्र

diagenetic differentiation
अनुनिक्षेपी विभेदन

diagenetic metasomatism
अनुनिक्षेपी द्रव्यांतरण

diagenetic reaction
अनुनिक्षेपी अभिक्रिया

diagenetic trap
अनुनिक्षेपी बंध

diagnostic minerals
निदानी खनिजे

diagonal
कर्ण-

diagonal fault
कर्ण भ्रंश

diagonal joint
कर्ण संधि

diagonal prism (hexagonal)
द्विकोनीय प्रिझम

diagonal pyramid (hexagonal)
द्विकोनीय पिरॅमिड

diagonal slip
कर्ण सरक

diagonal slip fault
कर्ण सरक भ्रंश

diagram
आकृति (स्त्री.) (as in orientation diagram दिशादेशन आकृति)

diallage
Min. डायालेज (न.)

diamagnetic
प्रतिचुंबकीय

diamagnetic material
प्रतिचुंबकीय पदार्थ

diameter
व्यास (पु.)

diamond
हिरा (पु.)

diamond bit
हिरकाग्र (न.)

diamond drilling
हीरक वेधन

diamond saw
हिरा करवत

diapir
वेधि वलि (स्त्री.) diapir fold diapiric fold piercing fold piercement fold

diapir fold
वेधी वलि diapir diapiric fold piercing fold piercement fold

diapiric fold
वेधी वलि diapir diapir fold piercing fold piercement fold

diapositive
सरलसमचित्र (न.)

diapthoresis
प्रतिगामी रूपांतरण (न.) retrograde metamorphism retrogressive metamorphism regressive metamophism

diaschistic
विभेदित

diaspore
Min. डायस्पोर (न.)

diastem
विरामक (पु.)

diastrophic
भूविवर्तनी

diastrophism
भूविवर्तन (न.)

diatexis
उच्चपुनर्गलन (न.)

diatexite
डायाटेक्साइट (पु.)

diatom
Bot. डायाटम (स्त्री.)

diatom ooze
डायटमी सिंधुपंक

diatomaceous earth
डायटमी माती

diatomite
Min. डायटोमाइट (न.)

diatreme
ज्वायुनलिका (स्त्री.) (ज्वालामुखी वायुनलिका)

dichroscope
द्विवर्णदर्शी (पु.)

dickite
Min. डिकाइट (न.)

dicotyledon
द्विबीजपत्र (न.)

didodecahedron
द्विद्वादशपृष्ठक (पु.)

dieleetric constant
पराविद्युत स्थिरांक

difference
भेद (पु.)

differential compaction
विभेदनी सघनन

differential curvature
विभेदनी वक्रता

differential erosion
विभेदनी अपक्षरण, विभेदनी धूप

differential flotation
विभेदनी प्लावन

differential force
विभेदन बल

differential melting
विभेदनी वितळण

differential pressure
विभेदनी दाब

differential thermal analysis
विभेदनी औष्णिक विश्लेषण

differential weathering
विभेदनी अपक्षय

differentiated
विभेदित

differentiation
विभेदन (न.)

diffraction
विवर्तन (न.)

diffraction spacing
विवर्तन अंतर

diffused
विसरित

diffusion
विसरण (न.)

diffusion banding
विसरण पट्टण

diffusion coefficient
विसरण गुणांक

digitations
अंगुली (स्त्री.अ.व.), बोटे (न.अ.व.)

dihexagonal prism
द्विषट्कोनीय प्रिझम

dihexagonal pyramid
द्विषट्कोनीय पिरॅमिड

dike
भित्ति (स्त्री.), कार (स्त्री.), डाईक (पु.) dyke

dike swarm
भित्ति वृंद

dike wall
भित्तिपार्श्व (स्त्री.)

dikelet
भित्तिका (स्त्री.), लहान डाईक (पु.)

dilatancy
विस्फारता (स्त्री.)

dilatation
विस्फारण (न.) dilation

dilation vein
विस्फारण शीर

dilution
Chem. विरलन (न.)

dilution
Chem. विरलन (न.)

dimension
परिमाण (न.)

dimensional
परिमाणित, आकृति-

dimensional analysis
आकृति विश्लेषण

dimensional orientation
आकार दिशादेशन

dimetric
द्विभितीय

diminishing annuity
आऱ्हासी वार्षिकी

dimorph
द्विरूपिक (न.)

dimorphism
द्विरूपता (स्त्री.)

dioctahedral
द्विअष्टपृष्ठकी

diopside
Min. डायॉप्साइट (न.)

diorite
डायोराइट (पु.)

dioxide
डायॉक्साइट (न.)

dip
नति (स्त्री.), नमन (न.)

dip fault
नति भ्रंश

dip joint
नति संधि

dip logging
नति क्रमलेखन

dip needle
नति सूचि

dip separation
नति विलगन

dip separation fault
नति विलगन भ्रंश

dip shift
नति सरक dip slip

dip shooting
नति स्फोटन

dip slip fault
नति सरक भ्रंश

dip slope
नति उतार

dip throw
नति क्षेप

diploid
डिप्लॉइट (न.)

dipole
द्विधुव (पु.)

dipping
नत, कलता

dipping platen
कलता पाट

dipyramid
द्विपिरॅमिड (पु.)

direct runoff
प्रत्यक्ष पृष्ठवाह

directed pressure
दिष्ट दाब

directional drilling
दैशिक वेधन

directional structure
दैशिक संरचना

directive (texture)
दैशिक

directivity curve
दैशिकता आलेख

directivity pattern
दैशिकता प्ररूप, दैशिकता आकृतिबंध

discharge
प्रस्त्राव (पु.)

discharge area
प्रस्त्राव क्षेत्र

discoidal
तबकडीसारखा

disconformable
अनभिसंगत

disconformity
अनभिसंगति (स्त्री.) conformity  paraconformity

discontinuity
खंडत्व (न.)

discontinuous reaction series
खंडित अभिक्रिया माला

discordance
विसंवाद (पु.)

discordant
विसंवादी concordant

discordant basin
विसंवादी खोरे

discordant bedding
विसंवादी स्तरण

discordant contact
विसंवादी स्पर्शपृष्ठ

discordant folding
विसंवादी वलीयन

discordant intrusion
विसंवादी अंतर्भेद

discount
बट्टा (पु.), कसर (स्त्री.)

discrete
१ विविक्त २ खंडित

discrete kink-bands
विविक्त वलिकापट्ट (पु.अ.व.)

disequilibrium assemblage
असंतुलित समुच्चय

disharmonic fold
असंवादी वलि

disharmonic folding
असंवादी वलीयन disintegration mechanical weathering n. विघनट (न.), यांत्रिक अपक्षय (पु.)

dislocated orebody
भ्रंशित धातुकपिंड

dislocation
१ स्थान-भ्रंश (पु.) २ भ्रंशन (न.)

dismembered river system
बुडलेले नदीकुळ

disorder
१ अव्यवस्था (स्त्री.) २ स्वैर रचना (स्त्री.)

disordered structure
विस्कळित संरचना

dispersable
अपस्करणीय

dispersal pattern
अपस्करण प्ररूप dispersion pattern

dispersed globule
अपस्कृत गुलिका

dispersed phase
अपस्कृत प्रावस्था

dispersion
अपस्करण (न.)

dispersion halo
अपस्करण वलय

dispersion pattern
अपस्करण प्ररूप dispersal pattern

displaced pool
विस्थापित साठा

displacement
विस्थापन (न.)

displacement plane
विस्थापन तल

displacement pressure
विस्थापन दाब

disseminated
विखुरित

disseminated ore
विखुरित धातुक

dissemination
विखुरण (न.)

dissociation
विचरण (न.)

dissonant
विसंवादी

distorted
विकृत

distorted bedding
विकृत संस्तरण

distortion
विकृति (स्त्री.)

distortion by parrallax
परासरी विकृति, परासरज विकृति

distortion by tilt
कलज विकृति

distortion by tilt and parallax combined
कल-परासरज विकृति, कल-परासरी विकृति

distortion of sample values
प्रतिदर्श मूल्य विकृति

distortional waves
विकृति तरंग

distributary
वितरिका (स्त्री.)

distributive fault
वितरक भ्रंश

distributive province
उगमक्षेत्र provenance provenience

district
१ प्रदेश (पु.) २ जिल्हा (पु.)

districtwide zoning
प्रदेशव्यापी मंडलन

distrubance
विक्षोभ (पु.)

ditetragonal prism
डायटेट्रॅगोनल प्रिझम, द्विचतुष्कोणीय प्रिझम

ditetragonal pyramid
डायटेट्रॅगोनल पिरॅमिड, द्विचतुष्कोणीय पिरॅमिड

ditrigonal prism
द्वित्रिकोणीय प्रिझम

ditrigonal pyramid
द्वित्रिकोणीय पिरॅमिड

diurnal
दैनंदिन, दैनिक

diurnal correction
दैनिक दुरुस्ती

diurnal variation
दैनिक फरक, दैनिक बदल

divagation
प्रवाह भ्रमण (न.)

divergence
अपसरण (न.)

divide
विभाजक (पु.)

dividend overplus
लाभांशाचे अतिरिक्त

diving bell
पाणबुडी घंटा

divining rod
पानाड्याची काठी

doab
दोआब (पु.)

dodecahedron
द्वादशपृष्ठक (पु.)

dodging
(as, in photography) प्रकाश नियंत्रण (न.)

dogtooth spar
श्वदंतस्पार

dolerite
डोलेराईट (पु.)

doleritic
डोलेराइटी

doline
डोलाइन (न.)

dolomite
Min. डोलोमाइट (न.)

dolomitisation
डोलोमिटन (न.)

dolomorphic
मुक्तखनिजी

dolostone
डोलोस्टोन (पु.)

domain
क्षेत्र (न.)

dome
डोम (पु.), घुमट (पु.)

domed mountain
घुमटी पर्वत

Doppler location system
डॉप्लर स्थानन पद्धति

dopplerite
डॉप्लेराइट (न.)

dormant
सुप्त active

double projection instrument
द्विप्रक्षेपणित्र

double refraction
द्वि अपवर्तन

doubly plunging fold
द्विधा अवनत वलि

douse
(जलसूचकाच्या साहाय्याने, धातुके इ.) शोधणे dowse douce

downstage
अधःक्षति (स्त्री.)

downstream
अनुवाह (पु.)

downthrow
अधःक्षेप (पु.)

downwarp
अधोवाक (पु.)

dowser
पानाड्या (पु.), यातु जलशोधक (पु.)

dowsing
यातु जलशोधन (न.) water witching

drag
प्रतिकर्ष (पु.)

drag-fold
प्रतिकर्षवलि (स्त्री.)

drainage
निस्सार (पु.), जलनिस्सारण (न.), जलनिस्सार (पु.), निचरा (पु.) angular drainage कोनीय निस्सार annular drainage वलयी निस्सार antecedent drainage पूर्ववर्ती निस्सार barbed drainage काटेरी निस्सार centripetal drainage अभिकेंद्री निस्सार dendritic drainage

drainage basin
जलनिस्सार खोरे

drainage density
निस्सार घनता

drainage pattern
निस्सार प्ररूप, निस्सार आकृतिबंध

drainage system
जलनिस्सार प्ररूप

dredging
गाळ उपसणी (स्त्री.)

dreikanter
त्र्यनीक (पु.), ड्रायकॅन्टर (पु.)

dressing
संस्करण (न.) prospecting  beneficiation

drewite
ड्रीवाईट (पु.)

drift
१ अपवहन (न.), अपोढ (पु.) २ (as, of instruments and in aerial photograph) विचलन (न.) ३ (as of Mining) ड्रिफ्ट (पु.)

drift & tidal correction
विचलन आणि भरती ओहोटी दुरुस्ती

drift correction
विचलन दुरुस्ती

drift curve
विचलन आलेख

drift deposit
अपोढ निक्षेप

drift map
अपोढ नकाशा

drift sheet
अपोढ स्तर

drift theory
प्लवन सिद्धांत

driftice
तरंगते बर्फ

drifting sand
अपोढ वाळू

drill
वेधन करणे

drill
वेधनी (स्त्री.) drilling machine

drill bit
वेधनी अग्र

drill core
वेधन क्रोड

drill hole
वेधन छिद्र bore hole

drill hole casing
वेधन छिद्र अस्तर

drill hole sampling
वेधनछिद्र प्रतिदर्श चयन

drilling
वेधन (न.)

drilling machine
वेधनी drill

drilling mud
वेधन पंक

drilling time log
वेधन काल क्रमलेख

drip impression
थेंब ठसा

drip stone
थेंब खडक

drive
१ ड्राइव्ह (पु.) २ (as, of mining) चालना (स्त्री.)

drive mechanism
चलनयंत्रणा (स्त्री.)

drive pipe
अस्तर casing

drive point
प्रवेश बिंदु

drive shoe
अस्तररक्षी (पु.)

drought
अवर्षण (न.)

drowned coast
निमज्जित तट, बुडलेला किनारा

drum
ड्रम (पु.), नळकांडे (न.), पिंप (न.)

drum feeder
पिंप पुरणी

drumlin
हिमोढ गिरि (पु.)

druse
स्फटकुहर (न.)

drusy
स्फटकुहरी

drusy mosaic
स्फटकुहरी मोझेइक

dry grinding
शुष्क पेषण

dry pump
शुष्क पंप

duct
वाहिनी (स्त्री.)

ductile
तन्य

ductility
तन्यता (स्त्री.), ततुक्षमता (स्त्री.)

due annuity
देय वार्षिकी

dumortierite
Min ड्युमॉटिएराइट (न.)

dump
रास (स्त्री.)

dune
धन्व (पु.)

dune complex
धन्व समूह

dune lake
धन्व सरोवर

dune ridge
धन्व कटक

dunite
ड्युनाइट (पु.)

duplex
द्विविध

durability
टिकाऊपणा (पु.)

durability index
टिकाऊपणा निर्देशांक

durain
Min. ड्युरेन (न.), ड्युराइट (न.) durite

duricrust
पृष्ठकवच (न.)

durite
ड्युराइट (न.), ड्युरेन (न.) durain

dust
धूळ (स्त्री.) boulder

duty of water
जलराशि (स्त्री.)

dye
रंजक (न.)

dyke
भित्ति (स्त्री.), कार (स्त्री.), डाईक (पु.) dike

dynamic
गतिक

dynamic analysis
गतिक विश्लेषण

dynamic breccia
विवर्तनी संकोणाश्म, विवर्तनी बेशिआ tectoonic breccia

dynamic equilibrium
गतिक समतोल

dynamic geology
प्राकृतिक भूशास्त्र physical geology dynamical geology

dynamic metamorphism
गतिक रूपांतरण

dynamical geology
प्राकृतिक भूशास्त्र physical geology dynamic geology

dynamics
बलगतिकी (स्त्री.)

dynamothermal
गति-औष्णिक

E ray
असाधारण किरण extraordinary ray

E-layer
E-स्तर (पु.)

ealstic waves
प्रत्यास्थ तरंग (पु.अ.व.)

earning power
अर्जन शक्ति

earth
१ पृथ्वी (स्त्री.) २ माती (स्त्री.) ३ भू (स्त्री.)

earth current
भौम प्रवाह telluric current

earth flow
मृदा वाह

earth movement
भूहालचाल (स्त्री.)

earth pillar
मात खांब, मृत्स्तंभ (पु.)

earth slide
भूघसरण (स्त्री.)

earth tides
भूभरती ओहोटी

earth tremor
भूकंपन (न.)

earth's crust
भूकवच (न.)

earthen dam
मातीचे धरण

earthfall
भूघसरण (स्त्री.) landslide

earthquake
भूकंप (पु.)

earthy manganese
दलदल मँगॅनीज धातुक, वॅड (न.) wad bog manganese

east
पूर्व (स्त्री.)

east north-east
पूर्व-ईशान्य (स्त्री.)

east south-east
पूर्व-आग्नेय (स्त्री.)

ebb current
ओहोटी प्रवाह

ebb tide
ओहोटी (स्त्री.)

echelon fault
एशेलाँ भ्रंश

echo sounder
Ocean. प्रतिध्वनित्र (न.)

eclogite facies
एक्लोगाईट समजक

ecolgite
एक्लोगाइठ (पु.)

ecology
पारिस्थितिकी (स्त्री.)

economic geology
आर्थिक भूशास्त्र

economic mineral
उपयुक्त खनिज

ectexis
स्वस्थानगलन (न.)

ectinite
एक्टिनाइट (पु.)

edaphology
मृदाशास्त्र (न.) pedology

eddy
भोवरा (पु.)

edge
धार (स्त्री.), काठ (पु.), कडा (स्त्री.)

edge water
कडेचे पाणी

effective focal length
प्रभावी फोकस अंतर

effective focal line
प्रभावी फोकस रेषा

effective permeability
प्रभावी पार्यता

effective porosity
प्रभावी सच्छिद्रता

effective rate of interest
व्याजाचा प्रभावी दर

effective size
प्रभावी आकार

effervescence
Chem. फुलोरा (पु.), फुलारणे (न.)

effluent seepage
घेता पाझर

effluent stream
घेता प्रवाह gaining stream

effusion
Phys. निःसरण (न.)

effusive
निस्सारी

egress
निर्गम (पु.)

Eh-oxidation reduction potential
रेडॉक्स विभव redox potential O/R potential

eismotectonic lines
भूकंपविवर्तनिक रेषा

ejecta
उत्क्षेप (पु.)  ejectamenta

ejectamenta
उत्क्षेप (पु.) ejecta

elastic
प्रत्यास्थ

elastic compaction
प्रत्यास्थ सघनन

elastic constant
प्रत्यास्थ स्थिरांक

elastic deformation
प्रत्यास्थ विरूपण

elastic limit
प्रत्यास्थता सीमा, स्खलन बिंदु yield point

elastic rebound
प्रत्यास्थ प्रतिस्कंदन

elasticity
Phys. प्रत्यास्थता (स्त्री.), स्थितिस्थापकत्व (न.), स्थितिस्थापकता (स्त्री.)

elctron capture
इलेक्ट्रॉन प्रग्रहण

electric log
विद्युत क्रमलेख

electric logging
विद्युतक्रमलेखन

electric potential
विद्युत विभव

electrical prospecting
विद्युत पूर्वेक्षण

electrical well logging
विद्युत कूप क्रमलेखन

electrnegativity
विद्युत ऋणता (स्त्री.)

electro-osmosis
विद्युत परासरण (न.)

electrochemical activity
विद्युत रासायनिक सक्रियता

electrochemical series
विद्युत रासायनिक श्रेणी

electroconductivity
विद्युत वाहकता (स्त्री.)

electrode
Elec. Engin. इलेक्ट्रोड (पु.)

electrode reaction
इलेक्ट्रोड अभिक्रिया

electrofiltration
विद्युत गालन (न.)

electrolyte
Chem. विद्युत अपघटनी (स्त्री.)

electromagnetic damping
विद्युत चुंबकीय अवमंदन

electromagnetic geophone
विद्युत चुंबकीय भूकर्ण

electromagnetic prospecting
विद्युत चुंबकीय पूर्वेक्षण

electromagnetism
विद्युत चुंबकत्व (न.)

electron
Phys. इलेक्ट्रॉन (पु.)

electron volt
इलेक्ट्रॉन व्होल्ट

electrostatic separation
विद्युत स्थितिक विलगन

electrostatic valence
विद्युत स्थितिक संयुजा

electrum
Met. इलेक्ट्रम (पु.)

element
१ मूलद्रव्य (न.) (as in minor elements गौण मूलद्रव्ये) २ घटक (पु.)

elements of symmetry
सममिति घटक (पु.अ.व.)

eleolite
एलिओलाइट (न.)

elevation
१ उन्नयन (न.), २ (as, height) उच्चता (स्त्री.)

elevation correction
उच्चता दुरुस्ती

elevator
उद्वाही (पु.)

ellipse
Math. विवृत्त (न.)

ellipsoid
विवृत्तज (पु.)

ellipsoidal basalt
शिरोधान लाव्हा, उपधानी लाव्हा ellipsoidal lava pillow lava

elongation
१ लांबी (स्त्री.), २ लांबता (स्त्री.)

elutriation
प्रोद्धावन (न.)

eluvial
अवक्षाली

eluviation
अवक्षालन (न.)

eluviofluvial
अवक्षालीनदीय

emanations
Chem. प्रसर्जने (न.अ.व.)

embankment
भराव (पु.)

embayment
किनारा खाच (स्त्री.)

embrechite
एम्बेकाइट (पु.)

embryonic volcano
भ्रूण ज्वालामुखी

emerald
Min. एमरल्ड (पु.), पाचू (पु.)

emerged
उद्गत

emergence
उद्गमन (न.), उन्मज्जन (न.)

emergent
उद्गत

emery
Min. एमरी (पु.)

emplace
अभिस्थापन करणे

emplacement
अभिस्थापना (स्त्री.)

emulsion
पायस (न.)

emulsoid
Chem. पायसाभ (पु.)

en echelon
आँ एशेलाँ

en enchelon folds
आँ एशेलाँ वलि

enantiomorphous
प्रतिबिंबरूप

enargement
परिवर्धन (न.)

enargite
Min. एनार्जाईट (न.)

encroachment
अतिक्रमन (न.)

encrustation
परिपटल (न.), परिपटलन (न.) incrustation

encrusted
परिपटलित

end member
अंत्य घटक

end moraine
अंत्य हिमोड terminal moraine

end product
अंत्य पदार्थ

end spread
एक बाजू मांडणी single ended spread

endellite
Min. एंडेलाइट (न.)

endoblastesis
अंतःप्ररोहण (न.)

endoblastic
अंतःप्ररोहणी

endogenetic
अंतर्जात endogenous

endothermic
उष्मशोषी

endrumpt
मैदान प्राय (पु.) peneplane

endurance limit
सहन सीमा

energy
Phys. ऊर्जा (स्त्री.)

energy head
ऊर्जा शीर्ष

engineering geology
अभियांत्रिकी भू-शास्त्र

englacial
अंतर्हिमानी, अंतर्हिम-

englacial ablation
अंतर्हिमानी क्षयन

englacial cavities
अंतर्हिमानी पोकळ्या

englacial drainage
अंतर्हिमानी निस्सार, अंतर्हिमानी निचरा, अंतर्हिमानी जलनिस्सार

englacial moraine
अंतर्हिम हिमोढ

englacial water table
अंतर्हिमानी भू-जलपृष्ठ

enrichment
संवर्धन (न.)

enstatite
Min. एन्स्टेटाइट (न.)

enthalphy
Phys. एंथाल्पी (न.)

entrainment
अनुकर्षण (न.)

entrenched
अवखात

entropy
Phys. एंट्रॉपी (न.)

envelop
(of a fold) आवरण (न.)

environment
१ वातावरण (न.), २ परिस्थिति (स्त्री.) ३ पर्यावरण (न.)

Eocene
इओसीन (पु.)

eolian
१ वातज २ वातोढ aeolian

eolianite
एओलिअनाइट (पु.)

Eotvos torsion balance
इओटव्होस पीळ तुला

Eotvos unit
इओटव्होस एकक

epeirogenesis
भूखंडजनन (न.)

epeirogenic
भूखंडजनक

epeirogenic movement
भूखंडजनक हालचाल

epeirogeny
भूखंडजनन (न.)

ephemeral strem
अल्पायु प्रवाह, हंगामी प्रवाह

ephemeris
Astron. पंचांग (न.)

epibolite
Min. एपिबोलाइट (न.)

epicentre
अधिकेंद्र (न.)

epiclastic
अधिशकली

epiclastic sand
अधिशकली वाळू

epicontinental
अधिखंडीय

epidiagenesis
अवताप अनुनिक्षेपण (न.)

epidiagenetic
अवताप अनुनिक्षेपी

epidiorite
एपिडायोराइट (पु.)

epidote
एपिडोट (न.)

epieugeosyncline
अधिबृहत् भूअभिनति (स्त्री.)

epigene
पृष्ठजात

epigenesis
पृष्ठजनन (न.)

epimatrix
अधिआधारक (पु.)

epineritic
अधिउत्तलीय

epiorogenic
भूखंडजनक

epiphysis
जिव्हा (स्त्री.) apophysis

epiplankton
अधिप्लवक (पु.)

epitaxial intergrowth
समरचनी आंतरवृद्धि

epithermal
अधिऔष्णिक

epizone
अधिविभाग (पु.)

epoch
उपकल्प (पु.), कालखंड (पु.) era

epsomite
Min. एप्समाइट (न.)

equal area
समक्षेत्र (न.)

equal area projection
समक्षेत्र प्रक्षेपण

equal projection
समक्षेत्र प्रक्षेपण

equant
समपरिमाणी

equant element
समपरिमाणी घटक

equator
विषुववृत्त (न.)

equatoral ridge
विषुववृत्तीय कटक

equiareal projection
समक्षेत्र प्रक्षेपण

equidimensional
समपरिमाणी

equidistant projection
समदूर प्रक्षेपण

equidistant sample spacing
समदूर प्रतिदर्श अंतरण

equigranular
समकणी

equilibrium
संतुलन (न.), समतोल (पु.)

equinox
विषुव (न.) Astron.

equiplanation
समसपाटन (न.)

equipotential
समविभव-

equipotential surface
समविभव पृष्ठ

equivalent
सममूल्य

era
महाकल्प (पु.) age युग epoch उपकल्प, कालखंड period कल्प time काल

erg
अर्ग (न.)

erosion
अपक्षरण (न.), धूप (स्त्री.) corrasion

erosion corridor
अपक्षरण वीथि

erosional unconformity
अपक्षरण अभिविसंगति

erratic
विदेशज (न.) exotic

erratic
१ विदेशज २ अनियमित

erratic assay
अनियमित निकषमूल्य

erratic block
विदेशज खंड

erratically high
अनियमी उच्च

erratically low
अनियमी नीच

erratics
विदेशज (पु.)

error
त्रुटि (स्त्री.), चूक (स्त्री.)

eruption
उद्रेक (पु.)

eruptive
उद्रेकी

erythrite
Min. एरिथाइट (न.)

escar
एस्कर (स्त्री.), ओसर (स्त्री.) eschar esker osar

escarpment
प्रतिनति कडा (पु.)

essential minerals
आवश्यक खनिजे

essexite
एसेक्साइट (पु.)

estimation
प्राक्कलन (न.), अंदाज (पु.)

estuarine
खाडी मधील, खाडी-

estuary
खाडी (स्त्री.) creek  firth frith

etch figure
कोरण चिन्ह etch mark

etch mark
कोरण चिन्ह etch figure

etched
कोरित

etching
कोरण (न.)

ethmolith
चाडीशैल (पु.)

eu
यू-, सु-

eubitumen
युबिट्युमेन (न.)

eucrystalline
सुस्फटिकी (स्त्री.)

eugeosyncline
बृहत्भूअभिनति (स्त्री.)

euhedral
पूर्णपृष्ठीय anhedral

eupelagic
केवल खोलसागरी

eustatic
समुद्रसपाटीय

eustatic movement
समुद्रसपाटीय हालचाल

eutectic
Chem. सर्वावस्थी

eutectic texture
सर्वावस्थी पोत eutectoid texture

euvitrit
यूव्हिट्रीट (न.)

euxinic
युक्सिनी

evaluation
मूल्यमापन (न.)

evaporation
बाष्पन (न.)

evaporite
बाष्पनज (पु.)

evaporosity
सच्छिद्रताबाष्पन (न.)

evapotranspiration
बाष्पी निरास (पु.)

evolution
उत्क्रांति (स्त्री.)

exaggerated
अतिशयित

exaggeration
अतिशयता (स्त्री.)

exchange value
विनिमय मूल्य

exfoliation
अपपर्णन (न.)

exhumed landscape
उत्खात भूदृश्य, उत्खनित भूदृश्य resurrected landscape

exhumed topography
उत्खात स्थलरूप, उत्खनित स्थलरूप resurrected topography

exinite
एक्झिनाइट (न.)

exodiagenesis
बाह्य अनुनिक्षेपण (न.)

exogenetic
बहिर्जात

exogenous
बहिर्जात

exogeosyncline
बहिर्भूअभिनति (स्त्री.)

exoskeleton
बाह्य सांगाडा (पु.)

exothermic
उ.अमोत्सर्गी

exotic
१ विदेशज २ अनियमित

exotic
विदेशज (न.) erratic

exotic river
विदेशज नदी

expander
प्रसरक (पु.)

expander in amplitude
आयामी प्रसरक

expansion
प्रसरण (न.)

exploding bomb texture
स्फोटी बॉम्ब पोत

exploitation
संप्रापण (न.) prospecting

exploration
समन्वेषण (न.) prospecting

exploratory
समन्वेषण-, समन्वेषणी

explosion breccia
स्फोट संकोणाश्म

explosion caldera
स्फोट महाकुंड

explosion crater
स्फोट कुंड

explosion tuff
स्फोट टुफ

explosive
स्फोटक द्रव्य (न.)

explosive
स्फोटक

explosive evolution
स्फटोक उत्क्रांति

exposure
१ Photo. उद्भासन (न.), २ (outcrop) दृश्यांश (पु.)

exposure formula
उद्भासन सूत्र

exsolution
अपविलयन (न.) unmixing

exsolved
अपविलयित

exsudation
अपशल्कन (न.)

extend
विस्तारणे, व्यापणे

extended
विस्तृत, विस्तारित

extending flow
विस्तारी प्रवाह

extension
विस्तार (पु.), व्याप्ति (स्त्री.)

extension fault
विस्तार भ्रंश

extensive
विस्तृत

extent
विस्तार

external mould
बाह्य साचा

external rotation
बाह्य घूर्णन

external structure
बाह्य संरचना

externide
बाह्यज (भूअभिनति)

extinct
मृत active

extinction
१ अंधारण (न.) २ Bio. विलोप (पु.)

extraclast
अतिशकली

extracontinental
खंडबाह्य

extraction
Chem. (खनिज, तेल इ.) काढणे (न.), निष्कर्षण (न.) prospecting  winning

extraglacial
बहिर्हिमानी

extraglacial lateral channel
बहिर्हिमानी पार्श्वनाली, बहिर्हिमानी पार्श्ववाहिका

extraglacial stream
बहिर्हिमानी प्रवाह

extramensurate orebody
अतिव्यापी धातुकपिंड

extraordinary ray
असाधरण किरण E ray

extrapolation
बहिर्वेशन (न.)

extraterrestrial
पृथ्वीबाह्य

extrazonal
बहिमँडलीय

extrusion
बहिःस्त्राव (पु.)

extrusive
बहिःस्त्रावी

extrusive rock
बहिःस्त्रावी खडक, ज्वालामुखी खडक

exudate
निःस्त्रवण होणे

exudate
निःस्त्राव (पु.)

exudation
निःस्त्रवण (न.)

eye base
नेत्र संदर्भ रेषा

eyed structure
नेत्री संरचना eugen structure

F-axis
F-अक्ष (पु.)

F-layer
F-स्तर (पु.)

fabric
वीण (स्त्री.)

fabric axis
वीण अक्ष

fabric diagram
वीण आकृति

fabric element
वीण घटक

face
१ समपृष्ठ (न.) २ (quarry) पृष्ठ (न.) ३ (crystal) अनीक (पु.)

face average
पृष्ठ सरासरी

face of the earth
भूपृष्ठ (न.)

facet
पैलू (पु.)

faceted
पैलूदार

faceted pebble
पैलूदार गोटा, पैलूदार गोटी

facies
Bot. समजक (पु.) (सम्+अज -to go together)

facies evolution
समजक उत्क्रांति

facies fossil
समजक जीवाश्म

facies map
समजक नकाशा

facies sequence
समजक अनुक्रम

facies strike
समजक चाल

facies suite
समजक कुल

facies tract
समजक प्रदेश

factor
१ अवयव (पु.) २ गुणक ३ कारक (पु.) ४ घटक (पु.) ५ मान (न.)

factor of safety
सुरक्षांक (पु.)

factors of aggregation
एकत्रण कारक (पु.अ.व.)

failure of rock
खडकाचे स्खलन

fall
प्रपात (पु.), धबधबा (पु.), पात (पु.), वर्षाव (पु.)

fall
पडणे creep

fall line
प्रपात माला

fall of energy
ऊर्जा पतन

false bedding
मिथ्या संस्तरण

false cap rock
आभासी टोपण शिला

false cleavage
मिथ्या विदरण

false reflections
मिथ्या परावर्तने ghost reflections

fan
पंखा (पु.)

fan cleavage
पंखा विदरण

fan fold
पंखा वलि

fan shooting
पंखी स्फोटन

fan structure
पंखी संरचना

fanglomerate
पंखी पिंडाश्म (पु.), फॅन्ग्लोमरेट (पु.)

fast layer
द्रुत वेगी स्तर high speed layer

fathom
पॅदम (पु.)

fathometer
फॅदममापी (पु.)

fatigue limit
श्रांति सीमा

fault
१ स्तर भ्रंश (पु.) २ भ्रंश (पु.) fracture block fault खंडभ्रंश dextral fault right lateral fault दक्षिण भ्रंश, उजवा पार्श्वभ्रंश diagonal fault कर्णभ्रंश dip fault नतिभ्रंश dip-slip fault नति-सरक भ्रंश flaw fault तीव्र विदार भ्रंश gravity fault गुरूत्व

fault basin
भ्रंश द्रोणी

fault block
भ्रंश खंड

fault breccia
भ्रंश संकोणाश्म

fault classification
भ्रंश वर्गीकरण

fault closure
भ्रंश निमीलन

fault complex
भ्रंश संकुल

fault gouge
भ्रंश गाऊज

fault line
भ्रंश रेखा

fault line scarp
भ्रंश रेखा कडा

fault mountain
भ्रंश गिरि

fault plane
भ्रंश तल

fault scarp
भ्रंश कडा

fault set
भ्रंश सट

fault strike
भ्रंश चाल

fault surface
भ्रंश पृष्ठ

fault system
भ्रंश प्रणाली

fault system
भ्रंश प्रणाली

fault trap
भ्रंश बंध

fault trellis drainage
भ्रंशी जाळीदार निस्सार

fault wedge
भ्रंश पाचर

fault zone
भ्रंश पट्टा

faulted slab
भ्रंशित लादी, अर्ध प्रतल half plane

faulting
भ्रंशन (न.)

fauna
Zool. प्राणिजात (न.)

fayalite
Min. फायलाइट (न.)

feather fracture
पिच्छ संधि

feature
लक्षण (न.)

feeder
१ प्रमार्ग (पु.) २ पूरणी (स्त्री.)

feldspar
फेल्डस्पारयुक्त felspar

feldspathoid
Min. फेल्डस्पॅथॉइड (न.) felspathic

felsenmeer
फेल्सेनमीर (पु.)

felsic
फेल्सिक

felsite
फेल्साइट (पु.)

felsitic
फेल्साइटी

felspathisation
फेल्सस्पारण (न.)

felted
फेल्टी felty

femic
फेमिक

fene diagram
समादर्शी आकृति

Fennoscandia
फेनोस्कँडिआ (पु.)

fenster
खिडकी (स्त्री.) window

ferberite
Min. फर्बराइट (न.)

fergusonite
Min. फर्ग्युसनाइट (न.)

ferricrete
Min. फेरीक्रीट (पु.)

ferride
फेराइड (न.)

ferrillite
Min. फेरीलाइट (न.)

ferrogabbro
फेरोगॅबो (पु.)

ferromagnesian
लोहचुंबकीय

ferrosilite
Min. फेरोसिलाइट (न.)

ferrous
लोहीय

ferrous metal
लोहीय धातु

ferruginous
लोहमय calcareous

festoon
तोरण (न.)

festoon bedding
तोरणी संस्तरण

fiaggy
फरशीदार

fiagstone
फरशीखडक (पु.)

fibroblastic
तंतुरोही

fiducial mark
संदर्भ चिन्ह

fiducial time
संदर्भ वेळ

field
क्षेत्र (न.) region

field intensity
क्षेत्र तीव्रता

field moisture capacity
क्षेत्रीय ओल क्षमता

field record
क्षेत्राभिलेख (पु.)

field strength
क्षेत्र सामर्थ्य

field study
क्षेत्राभ्यास (पु.)

field work
क्षेत्रपाहणी (स्त्री.)

figure
आकृति (स्त्री.)

filed book
क्षेत्र वही

fill
भरण (न.)

filled sink
भरित विवर

filler
भरण (न.)

film
पटल (न.)

film concentractor
पटल संहतिकारी

film sizing
पटल आकारवर्णन

filter
गाळणी (स्त्री.)

filter curves
गालन आलेख (पु.अ.व.)

filter pressing
दाब गालन

filter sand
गालन वाळू

filtration
Chem. गालन (न.)

fine
१ सूक्ष्म २ शूद्ध

fine gold
शुद्ध सोने

fine grained
सूक्ष्म कणी

fine sand
सूक्ष्म वाळू

fine silt
सूक्ष्म रेव

fineness
Chem. शुद्धता (स्त्री.), सूक्ष्मता (स्त्री.), कस (पु.)

fineness factor
कस गुणक, सूक्ष्मता गुणक

fines
सूक्ष्मके (स्त्री.)

finger
अंगुलि (स्त्री.)

finger lake
अंगुलि सरोवर

finite strain
सांत विकृति

fiord
फिओर्ड (पु.) fjord

fire assay
अग्निमूल्यन (न.)

fire clay
आग-माती (स्त्री.)

fire clay mineral
आग-माती खनिज

fire opal
ज्योतिर्मय ओपल sun opal

fire tongs
कोळशाचा चिमटा

fireproofing
अग्निरोधन (न.)

firn
कणहिम (न.), नेवे (न.) neve

firn basin
कणहिम द्रोणी

firn field
कणहिम क्षेत्र

firn limit
कणहिम सीमा

firn snow
कणहिम (न.) firn

first arrival
प्रथमागत

first order prism
प्रथमक्रमी प्रिझम

first order pyramid
प्रथमक्रमी पिरॅमिड

firth
खाडी (स्त्री.) creek  frith estuary

fishing
पागणे (न.), पागणी (स्त्री.)

fissile
पत्रणक्षम

fissile bedding
पत्र संस्तरण

fissility
पत्रणक्षमता (स्त्री.)

fissure
भेग (स्त्री.) fracture

fissure eruption
भेगी उद्रेक

fissure vein
भेगी शीर

fixed carbon
बद्ध कार्बन

fixed ground water
बद्ध भूजल

fjord
फिओर्ड (पु.) fiord

flags
फरश्या (स्त्री.अ.व.)

flake
पत्र (स्त्री.) tablet

flake perthite
पत्र पर्थाइट

flame
ज्योत (स्त्री.), ज्वाला (स्त्री.)

flame perthite
ज्योत पर्थाइट

flame phtometry
ज्योत दीप्तिमिति

flame structure
ज्योत संरचना

flame test
ज्योत चाचणी

flammable
ज्वालाग्राही (पु.)

flanking moraine
शाखीय हिमोढ

flaser
फ्लेसर-

flaser bedding
भिंकाभ संस्तरण

flaser gabbro
फेसर गॅबो

flaser granite
फ्लेसर ग्रॅनाइट

flaser structure
फ्लेसर संरचना

flat
समतल (न.), पाट (पु.) (as in valley flat दरी पाट)

flat
सपाट

flatness
चपटेपणा (पु.), सपाटपणा (पु.)

flatten
चपटे करणे, चपटे होणे

flattening
चपटन (न.)

flaw fault
तीव्र विदार भ्रंश

flaxseed ore
जवस धातुक

fleckschiefer
फ्लेकशीफर (पु.)

flexural flow fold
वाक प्रवाही वलि

flexural fold
वाक वलि

flexural slip
वाक सरक

flexural slip fold
वाक सरक वलि

flexure
वाक (पु.)

flexure fault
वाक भ्रंश

flexure fold
वाक वलि

flexure folding
वाक वलीयन

flexure- slip folding
वाक सरक वलीयन

flight line
उड्डाण रेषा

flight strip
उड्डाण पट्टी

flint
Min. फ्लिंट (न.)

flint clay
फ्लिंट माती

flinty crush rock
फ्लिंटी दलन खडक

float
घरंगळ (स्त्री.)

float copper
घरंगळ तांबे

float gold
चूर्ण सुवर्ण flour gold

float mineral
घरंगळ खनिज

float ore
घरंगळ धातुक

floatable mineral
प्लाव्य खनिज

floating mark
प्लवन चिन्ह

floc
गुठळी (स्त्री.)

flocculate
Chem. गुठळणे (न.)

flocculation
गुठळण (स्त्री.) flocculence

flocculent
गुठळक

floe
प्लवी हिम (न.)

flood
पूर (पु.)

flood basalt
पूर बेसाल्ट

flood basin
पूर खोरे

flood control
पूरनियंत्रण (न.)

flood control survey
पूरनियंत्रण सर्वेक्षण

flood current
पूर प्रवाह

flood frequency
पूर वारंवारता

flood plain
पूर मैदान bottom land

flood plain meander scar
पूर मैदानी नागमोड वण

flood tide
भरती (स्त्री.)

flora
Bot. १. (as plants) वनस्पतिजात (न.), २ (as treatise) वनस्पति-वर्णन (न.)

flos ferry
फ्लॉस फेरी

flotation
प्लावन (न.), तरंगवणे (न.)

flotation machine
प्लावन यंत्र

flotation routing
प्लावन पथन

flour
चूर्ण (न.) (as in rock flour शिला चूर्ण)

flour copper
चूर्ण तांबे

flour gold
चूर्ण सुवर्ण float gold

flow
प्रवाहित होणे, वाहणे creep n. १ प्रवाह (पु.) cf. current २. स्तर (पु.) (as in lava flow लाव्हा स्तर)

flow banding
प्रवाही पट्टण

flow breccia
प्रवाही संकोणाश्म

flow cast
प्रवाही ओत

flow cleavage
प्रवाही विदरण

flow fold
प्रवाही वलि

flow folding
प्रवाही वलीयन

flow gneiss
प्रवाही नाईस

flow layer
प्रवाह स्तर

flow lines
प्रवाह रेखा (स्त्री.अ.व.)

flow net
वाहजालक (न.)

flow stage
प्रवाही अवस्था

flow stone
स्त्रुत पाषाण

flow structure
प्रवाही संरचना fluidal structure fluxion structure

flow surface
प्रवहा पृष्ठ

flow symmetry
प्रवाह सममिति

flow texture
प्रवाह पोत

flow till
प्रवाह धोंडमाती

flow unit
प्रवाह एकक

flowage
प्रवहण (न.)

flowage differentiation
प्रवहण विभेदन

flowage fold
प्रवहणी वलि

flowing
प्रवाहन (न.)

flowing well
वाहती विहीर, कारंजी विहीर, आर्टेशिअन विहीर artesian well

flowsheet
क्रमचित्र (न.)

fluid
द्रायु (पु.)

fluid contact
द्रायु स्पर्शपृष्ठ

fluid flow
द्रायु वाह

fluid inclusions
द्रायु अंतर्वेश (पु.अ.व.)

fluid pressure
द्रायु दाब

fluidal structure
प्रवाही संरचना flow structure fluxion structure

fluidal texture
प्रवाही पोत

fluidity factor
प्रवाहिता गुणक

fluidity index
प्रवाहिता निर्देशांक

flume
नालिका (स्त्री.)

fluorapatite
Min. फ्लुअरऍपेटाइट (न.)

fluorescence
प्रतिदीप्ति (स्त्री.)

fluorite
Min. फ्लुओराइट (न.)

fluorspar
Min. फ्ल्युअरस्पार (न.)

flushed pool
उद्धावित साठा

flute cast
पन्हाळी ओत

fluting
पन्हाळी (स्त्री.)

fluvial
नदीय

fluvial corrasion
प्रवाह अपघर्षण

fluvial geomorphic cycle
नदीय भूरूपिक चक्र

fluviatiledeposit
नदीय निक्षेप

fluvioglacial deposit
नदीहिमज निक्षेप glacio-fluviatile deposit

flux
Chem. अभिवाह (पु.)

flux gate
फ्लक्स गेट

flux gate magnetometer
फ्लक्स गेट चुंबकत्वमापी

flux stone
अभिवाही खडक

fluxing ore
विरोधी धातुक

fluxion structure
प्रवाही संरचना flow structure fluidal structure

flysch
फ्लिश (न.)

focal
फोकस-

focal length
फोकस अंतर

focus
नाभि (स्त्री.), फोकस (पु.), केंद्र (न.)

focussing
फोकसन (न.) focussing

fog
धुके (न.)

foggy
धुकट

fold
वलि (स्त्री.)

fold axis
वलि अक्ष

fold band
वलि पट्ट

fold belt
वलि पट्टा

fold cleavage
वलि विदरण

fold crest
वलि शीर्ष

fold fault
वलि भ्रंश

fold system
वलि समूह

folded trace record
वलित अनुरेख अभिलेख

folding
वलीयन (न.)

foliate
पर्णित

foliated
पर्णित

foliation
पर्णन (न.) cleavage

folio
पापुद्रा (पु.)

fondo
गभीर भाग (पु.)

fondoform
गभीर द्रोणी (स्त्री.)

fondothem
गभीर द्रोणी निक्षेप (पु.)

footwall
तलपृष्ठ (न.)

foraminifera
फोरामिनिफेरा (पु.)

force
बल (न.)

forced vortex
बलकृत भोवरा

ford
उतार (पु.)

fore limb
अग्रबाहु (पु.)

fore reef
अग्र प्रवाली

fore set bed
अग्रस्थित संस्तर

forecasting
पूर्वानुमान (न.)

foredeep
अग्रद्रोणी (स्त्री.)

foredune
अग्रधन्व (पु.)

foreland
अग्रभूमि (स्त्री.) frontland

foreland shelf
अग्रभू मंच

foreshock
पूर्वकंप (पु.)

foreshore
ओहोटी मैदान (न.) tidal flat

foresight
पुरोवेध (पु.)

forest bed
वनस्पति संस्तर

forest soil
वनमृदा (स्त्री.)

form
१ रूप (न.) २ (in crystallogrphy) समपृष्ठक (पु.) basal pinacoid basal plane brachydome brachy pinacoid clinodome clinopinacoid cube diagonal prism diagonal pyramid dihexagonal prism dihexagonal pyramid diploid ditetragonal prism ditetragonal pyramid

formal examination
औपचारिक परीक्षा

format
फॉरमॅट (पु.)

formation
१ संच (पु.) २ खडक (as in competent formation सक्षम खडक) ३ (as, of oil geology) संचायक (न.) group

formation evaluation
संचायक मूल्यन

formation pressure
संचायक दाब

formation volume
संचायक आकारमान

formation water
सहजात जल connate water

forsterite
फोर्स्टेराइट (न.) Min.

fossil
जीवाश्म (पु.), जीवशेष (पु.), फॉसिल (न.)

fossil
पुरा-, प्राचीन

fossil flour
डायाटमी माती diatomaceous earth

fossil fuel
जीवज इंधन

fossil ore
जीवाश्मी धातुक

fossil resin
अश्मीभूत राळ

fossil soil
पुरा मृदा (स्त्री.) paleosol

fossil wax
पुरामेण (न.), ओझोसेराईट (न.) ozocerite

fossiliferous
जीवाश्ममय, पॉसिलमय

fossilisation
जीवाश्मन (न.)

fossilise
जीवश्मित होणे, जीवश्मित करणे

fossilised
जीवाश्मित

foundry work
ओतशाळा काम

fractional crystalization
प्रभाजी स्टफन Chem.

fractionation
प्रभाजन (न.) Chem.

fracture
१ भंग (पु.), भंजन (न.) २ भेग (स्त्री.) crack तड, चीर fault १ स्तर भ्रंश २ भ्रंश flssure भेग joint १ संधि २ सांधा rupture भंग

fracture cleavage
भंग विदरण

fracture filling
भेगी भरण

fracture pattern
भंजन प्ररूप

fracture porosity
भंजन छिद्रता, भंग सच्छिद्रता

fracture system
भंजन पद्धतिए

fractured
भग्न

fractured reservoir
भग्न संचय

fracturing
शकलित

fragmental
शकलित

fragmental reservoir rock
शकलित संचायक खडक

fragmental texture
शकलित पोत

framboidal texture
गुलिकागुच्छ पोत

frame
चौकट (स्त्री.)

frame work
चौकट (स्त्री.) (as in tectonic framework विवर्तनी चौकट)

francolite
फँकोलाइट (न.) Min.

G. unit
G. एकक (न.), गुरुत्व एकक gravity unit

gabbro
गॅबो (न.)

gahnite
गॅहनाइट (न.) Min.

gaining stream
घेता प्रवाह effluent stream

gal
गॅल (न.)

gale alidade
गेल ऍलिडेड

galena
गॅलीना (न.) Min.

gallery
गॅलरी (स्त्री.)

galvanometer
गॅल्व्हनोमीटर (न.) Elec., Engin.

gamma
गॅमा (न.)

gamma radiation
गॅमा प्रारण

gamma ray
गॅमा किरण

gamma ray log
गॅमा किरण क्रमलेख

gamma ray well logging
गॅमा किरण कूप क्रमलेखन

gamma structure
गॅमा संरचना

gangmylonite
गँगमायलोनाइट (पु.)

gangue
गँग (न.)

ganister
गॅनिस्टर (पु.)

gap
खिंड (स्त्री.) saddle

garnet
गार्नेट (न.) Min.

garnierite
गार्निअराइट (पु.) Min.

gas
वायु (पु.), गॅस (पु.)

gas cap drive
वायु टोपण बल

gas drive
वायु बल

gas field
वायु क्षेत्र

gas gap
वायु टोपण

gas oil ratio
वायु तेल गुणोत्तर

gas phase
वायु प्रावस्था

gas resources
वायु संपदा

gas water contact
वायु-जल स्पर्शपृष्ठ

gas well
वायु कूप

gaseous interchange
वायवी अदलाबदल

gaseous transfer
वायु अदलाबदल

gash fracture
खुला भंग

gasoiline
पेट्रोल (न.)

gastrolith
पोटगोटा (पु.) Zool.

gastrolith
पोटगोटा (पु.) Zool.

gauge
मापक (पु.) (as in air gauge वात मापक)

geanticline
भूअपनति (स्त्री.)

geiger counter
गायगर गणित्र

Geiger-Mueller counter
गायगर-म्युलर गणित्र

gem
रत्न (न.)

gemology
रत्नशास्त्र (न.)

general strain
सामान्य विकृति

genetic classification
जननिक वर्गीकरण

gentle
सौम्य

geoanticline
भूचाप (पु.)

geobarometry
भूशास्त्रीय दाबमापिकी (स्त्री.)

geobiont
भूवासी (पु.)

geobiotic
भूजीवीय Zool.

geobotanical guide
भूवनस्पतिक दर्शी

geobotany
भूवनस्पतिशास्त्र (न.)

geocentric
भूकेंद्री

geochemical anomaly
भूरासायनिक असंगति

geochemical cycle
भूरासायनिक चक्र

geochemical exploration
भूरासायनिक समन्वेषण

geochemical facies
भूरासायनिक समजक

geochemical guide
भूरासायनिक दर्शी

geochemical prospecting
भूरासायनिक पूर्वेक्षण

geochemistry
भूरसायनशास्त्र (न.)

geochrone
भूकालिक एकक geochronologic

geochronologic
भूकालिक

geochronologic sequence
भूकालिक अनुक्रम

geochronologic unit
भूकालिक एकक geochrone

geochronology
भूकालक्रम (पु.), भूकालक्रमशास्त्र (न.)

geochronometry
भूकालमिति (स्त्री.)

geode
जिओड (स्त्री.)

geodedatum
भूपृष्ठमितीय आधार

geodesic coordinates
भूपृष्ठमितीय सहनिर्देशक geodetic coordinates

geodesic line
भूपृष्ठमितीय रेषा geodetic line

geodesy
भूपृष्ठमिति (स्त्री.)

geodetic coordinates
भूपृष्टमितीय सहनिर्देशक geodesic coordinates

geodetic line
भूपृष्ठमितीय रेषा geodesic line

geofracture
भूभंग (पु.)

geographic centre
भौगोलिक केंद्र

geographic province
भौगोलिक प्रांत

geographical cycle
भौगोलिक चक्र

geographical interpretation
भौगोलिक अर्थौकल, भौगोलिक अर्थाविष्कार

geography
भूगोल (पु.), भूगोलशास्त्र (न.)

geohydrology
भूजलशास्त्र (न.), भूजलविद्या (स्त्री.)

geoid
भूगोलाभ (पु.)

geologic fence
भूशास्त्रीय सीमा

geologic frame
भूशास्त्रीय चौकट

geologic high
भूशास्त्रीय उच्च

geologic province
भूशास्त्रीय प्रांत

geologic thermometer
भूशास्त्रीय तापमापी

geological
भूशास्त्रीय

geological disturbance
भूविक्षोभ (पु.)

geological horizon
भूकालस्तर (पु.)

geological interpretation
भूशास्त्रीय अर्थौकल, भूशास्त्रीय अर्थाविष्कार

geological map
भूशास्त्रीय नकाशा

geological mapping
भूशास्त्रीय मानचित्रण

geological process
भूशास्त्रीय प्रक्रिया

geological section
भूशास्त्रीय छेद

geological survey
भूशास्त्रीय सर्वेक्षण, भूशास्त्रीय पाहणी

geological thermometry
भूशास्त्रीय तापमिति

geological time
भूशास्त्रीय काल

glaciofluvial
नदीहिम -

glaciofluviatile deposit
नदीहिमज निक्षेप fluvio-glacial deposit

glaciolacustrine
हिमसरोवरी

glaciology
हिमायनशास्त्र (न.)

glaciomarine
हिमसागरी

glance
ग्लान्स (न.)

glass
काच (स्त्री.)

glass sand
काच वाळू

glauberite
ग्लॉबराइट (न.) Min.

glauconite
ग्लॉकोनाइट (न.)

glauconitic sandstone
ग्लॉकोनाइटी वालुकाश्म

glaucophane
ग्लाकोफेन (न.) Min.

glei
ग्ले (न.) gley

gleization
ग्लेयन (न.)

gley
ग्ले (न.) glei

glide
घसर (स्त्री.)

glide direction
घसर दिशा

glide line
धसर रेषा

glide plane
घसर तल slip plane

gliding
घसर (स्त्री.)

gliding plane
घसर तल

globiegerina
ग्लोबिजोरिना ऊझ, ग्लोबिजोरिना सिंधुपंक

globular
गुलिकाकार

globular map projection
गोलीय नकाशा प्रक्षेपण

globulin
ग्लोब्युलिन (न.) Chem.

globulite
ग्लोब्युलाइट (पु.)

glomeroporphyritic
गुरुस्फटपुंजी

gneiss
नाइस (पु.), पटिताश्म (पु.)

gneissic
पट्टित, नाइसी gneissose

gneissic structure
नाइसी संरचना, पट्टित संरचना

gneissose granite
पट्टित ग्रॅनाइट, नाइसी ग्रॅनाइट

gneissosity
नाइसता (स्त्री.)

gnomonic projection
गोमुखी प्रक्षेपण

goethite
गेथाइट (न.) Min.

gold
सोने (न.), सुवर्ण (न.)

goldschmidt's mineralogical phase
गोल्डस्मिटची खनिजिकी प्रावस्था

gondwana
गोंडवन (न.)

goniometer
कोनमापी (पु.)

gorge
गॉर्ज (स्त्री.), निदरी (स्त्री.)

gossan
गॉझन (न.) iron hat

gouge
गाऊज (पु.)

grab sample
स्वैर प्रतिदर्श

grab sampling
स्वैर प्रतिदर्शन

graben
ग्राबेन (पु.)

gradation
श्रेणीयन (न.)

grade
१ प्रत (स्त्री.) (as in grade of ore धातुक प्रत) २ श्रेणी (स्त्री.) (as in grade of metamorphism रूपांतरण श्रेणी)

grade scale
प्रत श्रेणी

graded
प्रवणित, श्रेणित in regime

graded bedding
श्रेणित संस्तरण

graded profile
प्रवणित पार्श्वरेखा

graded river
प्रवणित नदी

graded sediment
श्रेणित अवसाद

graded shore line
प्रवणित किनारपट्टी

graded slope
प्रवणित उतार

gradient
प्रवणता (स्त्री.)

gradient formula
प्रवणता सूत्र

grading
श्रेणीयन (न.), प्रतवारी करणे (न.),

grading factor
प्रत गुणक, श्रेणी गुणक

grading of river
नदी प्रवणन

gradiometer
प्रवणतामापी (पु.) surv.

graduation
अंशांकन (न.)

grain
१ कण (पु.) २ उत्पाट (पु.) (as in rift grain अनुपाट व उत्पाट)

grain boundary relation
कणसीमा संबंध

grain contact
कण स्पर्शपृष्ठ

grain count
कणगणना (स्त्री.)

grain growth
कणवृद्धि (स्त्री.)

grain plane
उत्पाटप्रतल (न.)

grainal
ग्रेनाल (न.)

granite gneiss
ग्रेनाइट नाइस, ग्रेनाइट पट्टिताश्म

granite porphyry
ग्रेनाइट पॉर्फिरी

granite tectonics
ग्रेनाइट विवर्तनिकी

granitic
ग्रॅनाइटी

granitisation
ग्रॅमाइटन (न.)

granitoid
ग्रॅनाइटाभ

granoblastic
कणरोही

granodiorite
ग्रॅनोडायोराइट (पु.)

granophyre
ग्रॅनोफायर (पु.)

granophyric
ग्रॅनोफायरी

granular
दाणेदार, कणीदार, रवेदार

granular disintigration
कणी विघटन

granular texture
कणीय पोत

granularity
कणमयता (स्त्री.), कणामन (न.)

granulation
कणीयन (न.)

granule
कणिका (स्त्री.)

granulite
ग्रॅन्युलाइट (पु.)

granulite facies
ग्रॅन्युलाइट समजक

granulometric
कणीमितीय

granulose structure
कणिल संरचना

grapevine drainage
चौकडी निस्सार trellised drainage

graphic granite
लेखमय ग्रॅनाइट

graphic log
रेखचित्री क्रमलेखन

graphic structure
लेखमय संरचना

graphic texture
लेखमय पोत

graphite
ग्रॅफाइट (पु.) Min.

graptolite
ग्रॅप्टोलाइट (पु.)

grassland soil
तृणभूमि मृदा

graticule
रेखाजल (न.) Surv.

grating
जालक (न.)

gravel
चाळ (पु.), खडे (पु.अ.व.) boulder

gravimeter
गुरुत्वमापी (पु.) gravity meter

gravitation
गुरुत्वाकर्षण (न.) Phys.

gravitational constant
गुरुत्व स्थिरांक

gravitational differentiation
गुरुत्वीय विभेदन

gravitational gliding
गुरुत्वीय घसर

gravitational method
गुरुत्वीय पद्धति

gravitational separation
गुरुत्वीय विलगन

gravitational tectogenesis
गुरुत्वीय विवर्तन

gravitational theory
गुरुत्वीय सिद्धांत

gravitational water
गुरुत्वीय जल

gravity
गुरुत्व (न.), गुरुत्वाकर्षण (न.)

gravity anomaly
गुरुत्व असंगति

gravity collapse structure
गुरुत्व अवपात संरचना

gravity compaction
गुरुत्व सघनन

gravity concentration
गुरुत्व संहनने

gravity dam
गुरुत्व धरण

gravity fault
गुरुत्व भ्रंश

gravity flow
गुरुत्व प्रवाह

gravity flowage
गुरुत्व प्रवहण

gravity gradiometer
गुरुत्व प्रवणमापी

gravity meter
गुरुत्वमापी (पु.) gravimeter

gravity sliding
गुरुत्व घसरण

gravity stamp
गुरुत्व बत्ता

gravity tectonics
गुरुत्व विवर्तनिकी

gravity unit
गुरुत्व एकक, G. ओकक (न.) G. unit

gravity wave
गुरुत्व तरंग

graywacke
ग्रॅवॅक (पु.)

grease table
ग्रीज मंच

greasy
मेणचट

great circle
बृहत् वृत्त

great soil group
बृहत् मृदा गट

green horse effect
हरितगृह परिणाम

green schist
हरित शिस्ट, ग्रीन शिस्ट

green schist facies
हरित शिस्ट समजक, ग्रीन शिस्ट समजक

greenstone
हरिताश्म (पु.), ग्रीनस्टोन (पु.)

greisen
ग्रायझेन (पु.)

grid
जाळे

grid line
जालरेषा (स्त्री.)

grid method
जाल पद्धति

gridded base map
जालरेखित संदर्भ नकाशा

gridded photograph
जालरेखित फोटो

griding
१ पेषण (न.) २ घासणे (न.)

grinding amalgamator
पेषणी पारदसंमिश्रक

grinding pebbles
पेषण गोटे

grindstone
पेशणाश्म (पु.)

grit
ग्रिट (स्त्री.), कोनी वालुकाश्म (पु.)

groin
ग्रॉइन (न.) groyen

groove
खाच (स्त्री.) riffle

groove cast
खाच ओत (न.)

gross
ठोक, स्थूल , ढोबळ

gross rate of interest
व्यजाचा ठोक दर

grossularite
ग्रॉसुलराइट (न.) Min.

grotto
गुंफा (स्त्री.)

ground air
पृष्ठ हवा

ground control
नियंत्रण स्थान control point

ground ground dam
भूजल धरण

ground ice
तल हिम

ground ice mound
पिंगो pingo pingok

ground ice wedge
तल हिम पाचर

ground magnetometer
भूपृष्ठ चुंबकत्वमापी

ground motion
भूपृष्ठी हालचाल

ground resistivity
भूपृष्ठी प्रतिरोधकता

ground roll
भू-लाट (स्त्री.)

ground sluicing
भूप्रणालक्षालन (न.)

ground swell
समुद्र फुगार

ground water
भूजल (न.) subsurface water

ground water decrement
भूजल व्यय

ground water discharge
भूजल प्रस्त्राव

ground water divide
भूजल विभाजक

ground water flow
भूजल प्रवाह

ground water geology
जलभूशास्त्र (न.) hydrogelogy

ground water increment
भूजल आय

ground water level
भूजल पातळी

ground water reservoir
भूजल संचय

ground water runoff
भूजल पृष्ठवाह

ground water surface
भूजल पृष्ठ

groundmass
परिस्थ (पु.)

group
१ संघ (पु.) (as in Mesozoic group मेसोझोक संघ) २ गट (पु.) formation संच series माल stage गट system समूह

grouping
गटवारी (स्त्री.)

growth fabric
वृद्धि वीण

growth fault
वृद्धि भ्रंश

growth twinning
वृद्धि यमलन

groyen
ग्रॉइन (न.) groin

grunerite
ग्रुनेराइट (न.) Min.

guano
ग्वानो (न.)

guest mineral
अतिथि खनिज

guide
दर्शक (पु.)

guide fossil
दर्शक जीवाश्म

guide to ore
धातुक दर्शक

gulch
घळ (स्त्री.)

gulf
आखात (न.) creek

Gulf gravimeter
गल्फ गुरुत्वमापी, हॉईट गुरुत्वमापी Hoyt gravimeter

Gulf type magnetometer
गल्फ चुंबकत्वमापी, व्हॅक्विअर चुंबकत्वमापी Vacquier magnetometer

gully
घळ (स्त्री.)

gully erosion
घळी अपक्षरण

gullying
घळी पडणे (न.)

gumbo
गंबो (स्त्री.), चिकटमाती (स्त्री.)

gumbotil
गंबोटिल (स्त्री.)

gun perforating
बंदूक छिद्रण

Gunz
गुंझ (न.)

gust
झोत (पु.)

Gutenberg discontinuity
गुटेनबर्ग खंडपृष्ठ

guyot
गेयो (न.), सागरी पठार (न.) tablemount seamount

gypsum
जिप्सम (न.) Min.

gypsum flower
जिप्सम पुष्प

gypsum plate
जिप्सम पट्टिका

gyttja
यीचॉ (पु.)

habit
प्रवृत्ति (स्त्री.)

hachure
उठावरोध (स्त्री.)

hackly
खडबडीत

hade
हेड (पु.)

hailstone imprint
गारा चिन्ह

hair zeolite
केशी झिओलाइट

half life
अर्धायुकाल (पु.)

half plane
अर्ध प्रतल, भ्रंशित लादी faulted slab

half reaction
अर्ध अभिक्रिया

half width
अर्धरुंदी (स्त्री.)

halide
हॅलाइड (न.)

halite
हॅलाइट (न.), सैंधव (न.) Min.

halloysite
हॅलॉयसाइट (न.) Min.

halmorphic soil
क्षारमय मृदा

halo
वलय (न.)

halogen
हॅलोजन (पु.) Chem.

hammada
हामाडा (न.)

hammock
उंचवटा (पु.) hummock

hand jigging
हात जिगन

hand level
हात सळ (स्त्री.)

hand packing
हात वेचणी

hand sampling
हात प्रतिदर्शचयन

hand specimen
हात नमुना

hanging
लोंबता

hanging glacier
लोंबता हिमवाह glacieret

hanging valley
लोंबती दरी

hanging wall
छतपृष्ठ (न.)

hard
कठीण, टणक soft

hard coal
कठीण कोळसा

hard ground
पक्की भूमि

hard minerals
कठीण खनिजे

hard plane
कठीण स्तर

hard rock geology
पक्क्या(अग्निज किंवारूपांतरित)खडकाचे भूशास्त्र

hard rock petrology
पक्क्या (अग्निज किंवा रूपांतरित) खडकांचे पाषाणशास्त्र

hard water
कठीण पाणी, दुष्फेन जल

hard way
दुष्कर दिशा

hardness
कठीणपणा (पु.), काठिण्य (न.)

hardness scale
काठिण्यश्रेणी (स्त्री.)

harker diagram
हार्कर आकृति

harmonic
संवादी

harmonic folding
संवादी वलीयन

harmonic relation
संवादी संबंध

harpolith
हार्पोलिथ (पु.)

harz jig
हार्झ जिग

harzburgite
हार्झबर्जाइट (पु.), सॅक्सानाइट (पु.) saxonite

haulageway
वहनमार्ग (पु.)

haulageway
वहनमार्ग (पु.)

hawaiian eruption
हवाईय उद्रेक

hawaiian type bomb
हवाईय बाँब

hazard discount
धोक्याबद्दल सूट

head
शीर्ष (न.)

head erosion
शीर्ष अपक्षरण head water erosion

head of ground water
भूजल शीर्ष

head water erosion
शीर्ष अपक्षरण head erosion

head-loss
शीर्ष क्षय (पु.)

headframe
शीर्ष चौकट (स्त्री.)

headland
उंच भूशिर (न.)

headward erosion
अभिशिर अपक्षरण

heat budget
उष्मा ताळेबंद

heat capacity
उष्मा क्षमता

heat of wetting
भिजवण ऊष्णता

heat transfer
ऊष्मांतरण (न.)

heave of fault
भ्रंश क्षैतिज क्षेप

heaving shale
खचणारा शेल

heavy fluid separation
जड द्रायु विलगन

heavy liquid
जड द्रव

heavy mineral
जड खनिज

hectorite
हेक्टोराइट (न.) Min.

hedenbergite
हेडेनबगॉइट (न.) Min.

hedreocraton
प्रभावी क्रेटॉन (पु.)

height
उंची (स्त्री.)

helical
कुंडलिनीसम

heliotrope
हेलिओट्रोप (न.) Min.

hematite
हेमाटाइट (न.) Min.

hemicrystalline
अंशस्फटिकी semicrystalline hypocrystalline merocrystalline

hemidome
अर्धडोम (पु.)

hemihedral
अर्ध पृष्ठी

hemimorphic
अर्धरूपी

hemimorphite
हेमिमॉर्फाईट (न.) Min.

hemiorthodome
अर्धलंबडोम (पु.) negative hemiorthodome ऋण अर्धलंबोडम posative hemiorthodome धन अर्धलंबोडम

hemiprism
अर्धप्रिझम (पु.)

hemipyramid
अर्धपिरँमिड (न.) negative hemipyramid ऋण अर्धपिरँमिड posative hemipyramid धन अर्धपिरँमिड

heml-
अर्ध - (in comb)

heptane
हेप्टन (न.) Chem.

hercynian
हर्सिनिअन

hercynian orogeny
हर्सिनिअन गिरिजनन

hercynite
हर्सिनाईट (न.) Min.

herringbone structure
हेरिंगकाटी संरचना

herringbone texture
हेरिंगकाटी पोत

heteradcumulates
विषमांग चयाश्म (पु.अ.व.)

heteroblastic
विषमरोही

heterocyclic structure
विषमचक्री संरचना

hexacoral
षट्(सा.)

hexagonal system
षटकोणीय प्रणाली

hexane
हेक्झेन (न.)

hexaoctahedron
हेक्झाऑक्टॅहेड्रॉन (पु.), षट्-अष्टक पृष्ठक (पु.)

hieroglyph
चित्रलिपि (स्त्री.)

high
उच्च (पु.)

high
उच्च

high angle cut off
ग्रीवा छाट neck cut off chute cut off

high oblique photo
बहुतिर्यक् फोटो

high quartz
उच्च क्वार्ट्झ

high speed layer
द्रुत वेगी स्तर fast layer

high tide
भरती (स्त्री.) high water

high volatile A bituminous coal
अतिबाष्प A बिट्युमेनी कोळसा

high water
भरती (स्त्री.) high tide

high water line
भरती रेषा

highland
उच्च भूमि (स्त्री.)

highway location
महामार्ग निश्चिति

hill range
टेकड्यांची रांग

hindered setting
रुद्ध सन्निवेशन

hing
बिजागरी (स्त्री.) (of a fold)

hing line
बिजागरी रेषा

hing line fault
बिजागरी रेषा भ्रंश

hinge fault
बिजागरी भ्रंश

hingebelt
बिजागरपट्टा (पु.)

hinterland
पश्चभूमि (स्त्री.)

histogram
स्तंभी आलेख (पु.)

historical geology
भूइतिहास (स्तारिकी) (stratigraphy)

hko joint
hko संधि

hogback
वराहपृष्ठ (न.)

holarctic
सर्व उत्तरधुवीय

hole
१ गर्त (स्त्री.) (as in kettle hole हिमगर्त) २ विवर (न.), छिद्र (न.) (as in sink-hole विलयन विवर)

holocene
होलोसीन

holocrystaline
पूर्ण स्फटिकी

holohedral
पूर्ण पृष्ठी holosymmetric

holohyaline
पूर्ण काचिक

holosymmetric
पूर्ण पृष्ठी holohedral

homeoblastic
समकण रोही

homoaxial
समाक्षीय

homoaxial folding
समाक्षीय वलीयन

homoclinal ridge
समनतिक कटक

homocline
समनति (स्त्री.)

homogeneity
एकजिनसीपणा (पु.)

homogeneous
एकजिनसी, एकांगी

homogeneous bedding
एकजिनसी संस्तंरण

homogeneous series
समजात श्रेणी

homogeneous strain
एकजिनसी विकृति

homogenisation
समांगन (न.)

homolog
समजात (पु.)

homolographic projection
समक्षेत्र प्रक्षेपण equal area projection

homoseism
समकंप (पु.) isoseism

homotaxial
समाक्षीय

homothetic
संश्लेषी synthetic

homothetic
संश्लेषी (पु.)

honestone
सहाणी दगड (पु.)

honeycomb
मधुजालक (न.)

hook stream
अंकुश नदी

horizon line
क्षितिज रेषा

horizon linehorizon
१ कालस्तर (पु.) २ संस्तर (पु.) (as in A-संस्तर) ३ क्षितिज (न.)

horizontal aspect of zoning
मंडलनाचे आडवे स्वरूप

horizontal plane
क्षैतिज समतल

horizontal range
क्षैतिज व्याप्ति

horizontal slab
क्षैतिज लादी

horn
शृंग (न.)

horn coral
शृंगी प्रवाल

hornblended
हॉर्नब्लेंड (न.) Min.

hornblendite
हॉर्नब्लेन्डाइट (पु.)

hornfels
हॉर्नफेल्स (पु.)

hornito
हॉर्निटो (स्त्री.), धुनिका (स्त्री.)

hornstone
शृंगाश्म (पु.)

horse shoe lake
नाल सरोवर

horsetail structure
अश्वपुच्छीय संरचना

horst
हॉर्स्ट (पु.)

hose
घोडा (पु.)

host
गृही (पु.)

host mineral
गृही खनिज

host rock
गृही खडक

hot spring
उन्हाळे (न.), उन्हेरे (न.)

hotchkiss superdip
हॉचकिस अधिनतिसूचि

hourglass structure
डमरू संरचना

hourglass valley
डमरू दरी

housing for geophone
भूकर्ण घर

hoyt gravimeter
हॉईट गुरुत्वमापी, गल्फ गुरुत्वमापी gulf type gravimeter

huebnerite
ह्युब्नेराइट (न.) Min.

hum
उंचवटी (स्त्री.)ए

humic acid
ह्युमिक आम्ल Chem.

humid
दमट

humidity
आर्द्रता (स्त्री.)

humification
ह्यूमसन (न.)

hummock
उंचवटा (पु.) hammock

hummocky moraine
उंचवटी हिमोढ

humus
ह्यूमस (स्त्री.) Bot.

hyacinth
हायसिंथ (न.) Min.

hyaline
काची

hyalite
हायलाइट (न.) Min.

hyalo-
काच - (in comb.)

hyaloclastite
काचाभशकलाश्म (पु.)

hyalocrystalline
काच स्फटिकी

hyaloophitic
काच अंशावृती

hyalophane
हायलोफेन (न.) Min.

hyalopilitic
काचसूचिक

hybrid
संकरित

hybrid rock
संकर खडक

hybrid sand
संकरीत वाळू

hybrid sandstone
संकरित वालुकाश्म

hybridisation
संकरण (न.)

hydatogenesis
उष्णजलीयजनन (न.)

hydatogenic
उष्णजलजात

hydraration
सजलन (न.)

hydraulic
द्राविक

hydraulic action
द्राविक क्रिया corrasion  hydraulicking

hydraulic classifier
जलीय वर्गक

hydraulic conductivity
द्राविक वाहकता

hydraulic mining
द्रविक खनन

hydraulicking
द्राविक क्रिया  corrasion  hydraulic action

hydrobitite
हायड्रोबायोटाइट (न.) Min.

hydrocarban
हायड्रोकार्बन (पु.) Chem.

hydrochemical prospecting
जलरासायनिक पूर्वेक्षण

hydroclast
जलसंशकल (पु.)

hydroclastic
जलसंशकली

hydrogenation
सहायड्रोजनन (न.) Chem.

hydrogenion concentration
हायड्रोजन आयन संहति (pH)

hydrogennetic
जलज

hydrogeochemistry
जलभूरसायनशास्त्र (न.)

hydromuscovite

hydrophane
हायड्रोफेन (न.) Min.

hydrophilic
जलरागी

hydrophobic
जलभी

hydrophone
जलकर्ण (पु.)

hydroplasticity
जलआकार्यता (स्त्री.)

hydroscillator
जलदोलक (पु.)

icacolumite
इटाकोलुमाइट (पु.)

ice
बर्फ (न.), हिम (न.) meteor

ice cap
हिम टोपी

ice floe
हिमप्लव (पु.)

ice flowage
हिम प्रवहण

ice front
हिम पुरोभाग

ice island
हिम बेट

ice layer
हिमस्तर (पु.)

ice sheet
खंडीय हिमवाह glacier

ice shelf
हिममंच (पु.)

ice tongue
हिमजिव्हा

ice-age
हिमयुग (न.)

ice-cake texture
प्लवी हिम पोत

ice-cascade
हिम सोपानी प्रभात

iceberg
हिमनग (पु.) Meteor

iceland spar
आइसलँड स्पार

icelandic
आइसलंडीय hawaiian हवाईय pelean पेलीय plinian प्लिनीय strombolisn स्ट्राँबोलीय vesuvian व्हेसुव्हीय vulcanian व्हल्कॅनी

icevein
हिम शीर

ichnofossil
पुराजीवचिन्ह (न.)

ichnolite
पुराजीवचिन्हाश्म (पु.)

ichnology
पुराजीवचिन्हशास्त्र (न.)

ichor
आयकॉर (पु.)

icositetrahedron
आयकॉसिटेट्राहेड्रॉन (पु.), चतुर्विसपृष्ठक (पु.)

ideal gas
आदर्श वायु

ideal solution
आदर्श द्रावण

ideotype
आदर्श नमुना (पु.)

idioblast
आत्मरोह (पु.)

idioblastic
आत्मरोही

idioblastic cryatal
आत्मरोही स्फटिक

idiogenous
सहजात syngenetic

idiomorphic
आत्मरूपी allotriomorphic

idocrase
आइडोक्रेज (न.) Min.

idogeosyncline
इडिओभूअभिनति (स्त्री.)

igneoaqueous
अग्निजलीय

igneous
अग्निज (क्रिया) (activity)

igneous breccia
अग्निज संकोणाश्म

igneous complex
अग्निज संकुल

igneous contact
अग्निज स्पर्शपृष्ठ

igneous cycle
अग्निज चक्र

igneous emanation
अग्निज प्रसर्जन

igneous facies
अग्निज समजक

igneous rock
अग्निज खडक, मूल खडक primary rock

igneous rock series
अग्निज खडक श्रेणी

ignimbrite
इग्निम्बाइट (पु.)

ijolite
आयजोलाइट (पु.)

illite
इलाइट (न.) (also called hydromuscovite)

illium
इलिअम (न.)

illuvial
स्थापित

illuvial horizon
स्थापित संस्तर

illuviation
इल्मेनाइट (न.) Min.

ilvaite
इल्वाइट (न.) Min.

image
प्रतिमा (स्त्री.), प्रतिबिंब (न.)

imbibition
अंतर्भरण (स्त्री.) Chem.

imbibition pattern
अंतर्भरण पद्धति

imbricate
कौलारू

imbricate structure
कौलारू संरचना, कौलीय कोन schuppen structure

immature lignite
अपरिवपक्व लिग्नाइट

immature soil
अपरिपक्व मृदा

immediate annuity
तत्काळ वार्षिकी

immersion method
निमज्जन पद्धति

immersion objective
निमज्जन वस्तुका

immiscibility
अमिश्रणीयता (स्त्री.) Chem.

immiscible
अमिश्रणीय

impact slag
आघात धातुमल

impactite
आघात अश्म (पु.)

impedance
संरोध (पु.) Elec. Engin

impermeable
अपार्य

impervious
अप्रवेश्य, अपार्य

impregnate
रंधपूरण करणे

impregnation
रंधपूरण (न.)

impression
ठसा (पु.)

imprint
ठसा (पु.)

impulse
आवेग (पु.)

impurity
अपद्रव्य (न.)

in place
स्वस्थानी

in situ
स्वस्थानी

incised
कर्तित

incised or entrenched meander
अवखात नागमोड ingrown meander

inclination
आनति (स्त्री.) (as in magnetic inclination चुंबकीय आनति)

incline
इन्क्लाइन (पु.) inclined shaft

inclined
झुकलेले, नत, कललेला

inclined bedding
नत संस्तरण

inclined datum
नत आधार तल

inclined extinction
तिर्यक अंधारण

inclined fold
नत वलि

inclined refraction
नत अपवर्तन

inclined section
नत छेद

included gas
अतर्विष्ट वायु

inclusion
अंतर्वेश (पु.)

incompatibility of minerals
खनिज असहचारिता

incompatible minerals
असहचारी खनिजे

incompetent
अक्षम

incompetent bed
अक्षम संस्तर competent bed

incompetent fold
अक्षम वलि

incompetent folding
अक्षम वलीयन

incompetent formation
अक्षम खडक

incompressibility modulus
असंपीड्यता मापांक

inconel
इंकोनेल (न.)

incongruent melting
असम वितळण

incongruent solution
असम द्रावण

incongruent subeidiary fold
असम दुय्यम वलि

incongruous drag folds
असम प्रतिकर्ष वली (स्त्री.अ.व.)

incongruous fold
असम वलि

incretion
नळी संग्रंथि (स्त्री.)

incrustation
परिपटल (न.), परिपटलन (न.) encrustation

inde ellipsoid
निर्देशक विवृत्तज

indentatipon
व्रणन (न.)

index
निर्देशक (पु.), निर्देशांक (पु.)

index
निर्देशक

index contour
निर्देशक समोच्च रेखा

index fossil
निर्देशक जीवाश्म zone fossil

index map
निर्देशक नकाशा

index minerals
निर्देशक खनिजे

index mosaic
निर्देशक मोझेइक

index of maturity
परिपक्वता निर्देशांक

index of plane
निर्देशक तल, दर्शक प्रतल, निर्देशक समतल

index of refraction
अपवर्तनांक (पु.)

index zone
निर्देशक प्रदेश

indian geology
भारताचे भूविवरण geology of india

indicated ore
निर्देशित धातुक

indicato vein
दर्शक शीर

indicator
सूचक (पु.), दर्शक (पु.), दर्शी (पु.)

indicator plant
सूचक वनस्पती

indicatrix
ओतिका (स्त्री.)

indices
अंक (पु.) (as in Miller indices मिलर अंक)

indigenous
स्थानिक

Indo-Gangetic plain
गंगा-सिंधूचे मैदान

induced porosity
प्रेरित सच्छिद्रता

induction
प्रेरण (न.)

induction log
प्रवर्तन क्रमलेख

inductive
प्रेरणी

inductive kick
प्रेरणी धक्का

inductive method
प्रेरणी पद्धति

inductive response
प्रेरणी प्रतिसाद

indurated
दृढित

induration
दृढन (न.)

industrial mineralogy
औद्योगिक खनिजशास्त्र

inequidimensional
असमपरिमणित

inequigranular
असमकणी

inert gas
निष्क्रिय वायु

inerts in coal
कोळश्यातील निष्क्रिये

infancy
बाल्यावस्था (स्त्री.) (as in to prographic infancy स्थलरूपी बाल्यावस्था)

infant stream
बालप्रवाह (पु.)

inferred ore
अनुमानित धातुक

infiltration
अंतर्गालन (न.)

infinitesimal strain
अतिसूक्ष्म विकृति

influent
देता

influent seepage
देता पाझर

influent stream
देता प्रवाह

infraglacial
अवहिमानी

infralittoral
अवसमुद्रतटीय

infraneretic
अवौत्तलीय

infrared photography
अवरक्त प्रकाशचित्रण

infrastructure
अवसंरचना (स्त्री.)

ingrown meander
अवखात नागमोड incised or entrenched meander

inherent ash
अंगभूत राख

inherent character
अनुवांशिक लक्षण

inherent moisture
अंगभूत आर्द्रता

inhomogeneous
बहुजिनसी, विषमांगी heterogeneous

initial dip
प्रारंभिक नति

injected igneous body
अंतर्भेदित अग्निज पिंड

injection
अंतर्भेद (पु.), अंतःक्षेपण (न.)

injection complex
अंतर्भेदी संकुल

injection folding
अंतर्भेदी वलीयन

injection gneiss
अंतर्भेदी नाइस

injection metamorphism
अंतर्भेदी रूपांतरण

injection pressure
अंतर्भेदी दाब

injection water
अंतर्भेदी जल

injection well
अंतःक्षेपण कूप

inland
अंतर्क्षेत्र (न.), अंतर्क्षेत्री (स्त्री.)

inland
भूवेष्टित (as in inland sea भूवेष्टित समुद्र), अंतर्क्षेत्रीय

inland ice
अंतर्क्षेत्रीय हिम

inland lake
अंतर्क्षेत्रीय सरोवर

inland sea
भुवेष्टित समुद्र

inlet
अंतर्गम (पु.), उपखाडी (स्त्री.)

inlier
अंतस्थ (पु.)

inner capillary water
अंतःकेशिका जल

inner core
अंतर्गाभा (पु.)

inner glume
अंतस्तुष (पु.)

input
आगात (न.)

inregime
प्रवणित, श्रेणित graded

insecticide
कीटकनाशक (न.) Chem.

inselberg
द्वीपगिरि (पु.)

insequent
अनुवर्ती consequent

insequent river
अननुवर्ती नदी

insequent stream
अननुवर्ती नदी

inshore current
अनुतट प्रवाह

insoilicate
आयनोसिलिकेट (न.)

insolation
सूर्यापतन (न.) Meteor

insolube residue
अद्रावणीय अवशेष

inspissated deposit
सांद्रित निक्षेप

inspissated pool
सांद्रित साठा

instability
अस्तिरता (स्त्री.)

instrumental parallax
साधन परासर

insular particle
रोधी कण

insular saturation
रोधी संतृप्ति

insulated stream
पृथक धारा

intake
अंतर्ग्रहण क्षेत्र

integrated drainage
समाकलित निस्सार

intensity
तीव्रता (स्त्री.)

inter
आंतर -

interbedded
आंतरस्तरित

intercalated
आंतरस्तरिकित

intercepet
छेद (पु.)

intercepet
छेदणे

intercept time
विलंब काल delay time

interenched stream
अवखात प्रवाह

interface
आंतरपृष्ठ (न.)

interfacial angle
आंतरपृष्ठीय कोन

interfacial tension
आंतरपृष्ठीय ताण

interfacies
आंतरसमजकी (स्त्री.)

interference
व्क्तिकरण (न.)

interference colour
व्यतिकरण रंग

interference figure
व्यतिकरण आकृति

interference nipple mark
व्यतिकरण तरंग चिन्ह

interfinger
आंतरकीलन करणे

interfingering
आंतरकीलन (न.)

interfluve
आंतराप (पु.)

interfolding
आंतरवलीयन (न.)

interformational
स्तरांतर्गत

interformational conglomerate
स्तरांतर्गत पिंडाश्म

interglacial
आंतरहिमानी

interglacial time
आंतरहिमानी काल interstadial time interstate

intergranular
आंतरकणीय

intergranular film
आंतरकणीय फिल्म

intergrown
आंतवर्धित

intergrowth
आंतरवृद्धि (स्त्री.)

interior
अंतर्भाग (पु.)

interior
अंतर्भागी

interlayered bedding
आंतरस्तरी संस्तरण

interlobate deposit
आंतरपाली निक्षेप

interlocking
अंतर्बंधन (न.)

intermediary water
मध्यस्थ जल

intermediary water
मध्यस्थ जल

intermediate
मध्य, मध्यम

intermediate focus earthquake
मध्य नाभि भूकंप

intermediate porosity
मध्यम सच्छिद्रता

intermidate rock
मध्यसिलिक खडक

intermittent folding
असंतत दलीयन

intermittent stream
असंतत नदी

intermontane
आंतरपर्वती

internal
आंतरिक, आतला

internal drainage
आंतरिक जल निस्सार

internal mould
आतला साचा

internal rotation
आंतर घूर्णन

internal structure
आंतरिक संरचना

internide
अंतर्ज (भूअभिनति)

interpretation
अर्थौकल (स्त्री.), अर्थाविष्कार (पु.)

interpretative
अर्थशोधी descriptive

interpretative log
अर्थशोधी क्रमलेख

interrupted profile
खंडित, पार्श्वरेखा

interrupted projection
खंडित प्रक्षेपण

interse zoning
व्यस्त मंडलन

intersecting loci
छेदी लोकस

intersertal
आंतरकाची

interstadial time
आंतरहिमानी काल (पु.) interstate interglacial time

interstice
पोकळी (स्त्री.)

interstitial deposit
आंतरछिद्री निक्षेप

interstitial matrix
आंतरछिद्री आधारक

interstitial solid solution
आंतरछिद्री घन विलयन

interstitial water
छिद्र जल

interstratified
आंतरस्तरित

intertongued lithofacies
आंतरजिव्हिक शिलासमजक

interval
मध्यंतर (न.)

interval velocity
मध्यंतर वेग

interzonal soil
आंतरस्तरी मृदा

intra
- आंतर, - अंतर्गत

intra-pacific province
पॅसिफिकांतरी प्रांत

intrabasement feature
तलांतर लक्षण

intraclast
आंतरशकल

intraclothem
सायक्लोथेमांतर

intracratonal geosyncline
क्रेटॉनांतर भूअभिनति, पॅरा भूअभिनति parageosyncline

intracratonic
क्रेटॉनांतरी

intraformational
स्तरांतरी

intraformational conglomerate
स्तरांतरी पिंडाश्म

intrageosyncline
अंतर्भूअभिनति (स्त्री.)

intragranular movement
कणांतर्गत हालचाल

intramontane
पर्वतांतरी

intrastratal solution
आंतरस्तरीय द्रावण, आंतरस्तरीय विलयन

intratelluric
भूम्यांतरी, पृथ्वीच्या पोटातील

intrazonal soil
आंतरमंडली मृदा

intrenched meander
अवखात नागमोड

intrinsic ash
अंगभूत राख

intrinsic permeability
अंगभूत पार्यता

intrusion
अंतर्भेद (पु.), अंतर्भेदन (न.)

intrusion displacement
अंतर्भेदी विस्थापन

intrusive
अंतर्भेदी

intrusive contact
अंतर्भेदी स्पर्शपृष्ठ

intrusive rock
अंतर्भेदी खडक

intrusive sheet
अंतर्भेदी खंड

invar
इव्हार (पु.)

invariant equlibrium
अचल समतोल

inversion
व्यस्तन (पु.), व्युत्क्रम (पु.)

inversion point
व्यस्तन बिंदु

inverted limb
उलटलेला बाहु overturned limb,

involution
अंतर्वलन (न.) Zool.

iodate
आयोडेट (न.) Chem.

iodide
आयन (पु.) Chem.

ion exchange
आयन विनिमय

ionic
आयनी

ionic atmosphare
आयनी वातावरण

ionic bond
आयनी बंध

ionic diffusion
आयनी विसरण

ionic displacement
आयनी विस्थापन

ionic dissociation
आयनी विचरण

ionic substitution
आयनी प्रतिस्थापन

ionization
आयनन (न.) Chem.

ionization chamber
आयनन कक्ष

ionization constant
आयनन स्थिरांक

ionization energy
आयनन ऊर्जा

ionization potential
आयनन विभव

ionogenic group
आयनन जनक गट

ionosphere
आयनावरण (न.)

iridescence
वर्णदीप्ति (स्त्री.) Phys.

iridosmine
इरिडोस्मिन (न.) Min.

iron bacteria
लोह जीवाणु

iron hat
गॉझन gossan

iron meteorite
लोह उल्का

iron pan
लोह स्तर

ironstone
आयर्नस्टोन (पु.), लोहाश्म (पु.) Min.

ironstone shale
लोहाश्म शेल

irradiation
किरणन (न.)

irreduclibe water
अकपातीय जल

irreversible process
अप्रतिवर्ती प्रक्रिया

irreversible water
अकपातीय जल

irrotational wave
अघूर्णी तरंग

isanomaly
समासंगति रेखा (स्त्री.) isonomaly

island
बेट (न.), द्विप (न.)

island arc
द्वीप चाप

island shelf
द्वीप मंच

island slope
द्वीप उतार

isoaxial
समाक्षीय

isobaric surface
समभारित पृष्ठ

isobath
समगभीरता रेखा

isobiolith
समजीवाश्मक (पु.)

isocaloric curve
समकॅलरी रेषा, समकॅलरिक (पु.) isocal

isocarb map
समकर्ब नकाशा

isochemical series
समरासायनिक माला

isochore
समाकारमानी रेखा Chem.

isochore map
समाकारमानी रेखा नकाशा

isochron
समकाल रेखा (स्त्री.)

isochroneity
समकालकता (स्त्री.)

isochronous surface
समकालिक पृष्ठ

isoclinal fold
समनतिक वलि (स्त्री.) isoclinal fold

isoclinic line
समनतिक रेखा isodip line

isocon map
समसंहति नकाशा isoconcentration map

isodimorphism
समद्विरूपता (स्त्री.)

isodip line
समनतिक रेखा isoclinic line

isodynamic line
समगतिक रेखा

isofacial
संसमजकी

isofacies map
संसमजकी नकाशा

isogal
समगुरुत्व रेषा (स्त्री.)

isogam
समचुंबकत्व रेषा (स्त्री.)

isogeotherm
समभूताप रेषा (स्त्री.)

isogonic line
समदिक्पाती रेखा

isograde
समश्रेणी (स्त्री.)

isogradic
समश्रेणीक

isogradient contour
समप्रवणता समोच्च रेखा

isogradient map
समप्रवणता नकाशा

isogyre
छाया पथ (पु.)

isohyetal line
समवृष्टी रेखा isohyet

isohyetal trough
समवृष्टी द्रोणी, समवृष्टी खोरे

isolated reservoir
एकलित संचय

isolation
एकलन (न.)

isolation outcrop
दृश्यांश एकलन

isoline map
समरेखी नकाशा

isolith line
समाश्मी रेषा

isolith map
समाश्मी नकाशा

isomagnetic
समचुंबकीय

isomer
समघटक (पु.) Chem.

isometric projection
सममापी प्रक्षेपण normal projection

isometric system
सममापी प्रणाली

isomorph
समरूपी (पु.)

isomorphism
समरूपता (स्त्री.)

isomorphous
समरूप

isonomaly
समासंगती रेखा (स्त्री.) isonomaly

isopach
समःनजाडी रेखा (स्त्री.) isopachou line isopachyte

isopachous line
समानजाडी रेखा isopachyte isopach

isopachous map
समानजाडी नकाशा

isopachyte
समानजाडी रेखा  isopach isopachous line

isopiestic level
समदाब पातळी

isopiestic line
समदाब रेषा

isopleth
सममान रेखा (स्त्री.)

isoporic map
समबदली नकाशा

isopotential map
समविभव नकाशा

isopycnic line
समघनता रेखा

isorad
समप्रारण रेखा (स्त्री.)

isoseism
समकंप (पु.) homoseism

isoseismal
समकंप रेखा (स्त्री.)

isoseismal
समकंप

isoseismic line
समकंप रेखा

isostasy
समस्थायित्व (न.)

isostatic
समस्थायी

isostatic adjustment
समस्थायी अनुयोजन

isostatic anomaly
समस्थायी असंगति

isostatic compensation
समस्थायी प्रतिपूरण, समस्थायी भरपाई

isostatic correction
समस्थायी दुरुस्ती

isostatic equlibrium
समस्थायी समतोल

isostatic permeability
समदैशिक पार्यता

isostatic readadjustment
समस्थायी पुनःसमःयोजन

isostatic summetry
समदैशिक सममिति

isostructural
समसंरचनी

isotherm
समपात रेखा (स्त्री.)

isothermal
समतापी

isothermal contour
समतापी समोच्च रेषा

isothermal plane
समतापी तल

isothermal surface
समतापी पृष्ठ

isotope
समप्रोटान (पु.) Phys.

isotradification map
समस्तरण नकाशा

isotropiasation
समदैशिकन (न.)

isotropic
समदैशिक

isotropic fabric
समदैशिक वीण

isotropy
समदैशिकता (स्त्री.)

isovol
समबाष्पक (न.)

isovolatile curve
समबाष्पनी रेषा

istabirite
इटाबायराइट (पु.)

iteration method
पुनरावृत्ति पद्धति

jade
जेड (न.) Min.

jadeit
जेडाइट (न.) Min.

jarosite
जॅरोसाइट (न.) Min.

jasper
जॅस्पर (पु.) Min.

jasperoid
जास्उराभ

jaspilite
जॅस्पिलाइट (पु.)

jeanes and jeffre'y theory
जीन्स व जेफीचा सिद्धांत

jig
जिग (स्त्री.)

jig bed action
जिगसंस्तर क्रिया

jig suction
जिग चूषण

jigging
जिगन (न.)

johannsen's classification
जोहानसेन वर्गीकरण

joint
१ संधि (पु.) २ सांधा (पु.) block joint खंड संधि master joint प्रधान संधि mural joint भित्ति संधि sheet joint अश्मपत्र संधि १ fracture २ fracture

joint column
संधि स्तंभ

joint drags
संधि प्रतिकर्ष

joint face
संधि पृष्ठ

joint pattern
संधि बंध (पु.)

joint set
संधि संच

joint system
संधि समूह

jointing
संधीयन (न.)

jolly balance
जॉलीचा तराजू Phys.

jug
भूकर्ण (पु.) geophone sismatic detector

jump correlation
खंडित सहसंबंध

jurassic
ज्युरासिक

juvenile water
मॅग्मी जल

K- bentonite
K- बेंटोनाइट (न.)

K-feldspar
K-फेल्डस्पार (न.) Min.

kainite
केनाइट (न.) Min.

kainozoic
केनोझोइक (पु.)

kainozoic
केनोझोइक

kame
केम (स्त्री.)

kame and kettle topography
केम आणि केटल स्थलरूप, टेंगूळ आणि खळगा स्थलरूप knob and basin topography

kame complex
केम संकुल

kame field
केम क्षेत्र

kame terace
केम वेदिका

kanat
कनात (स्त्री.)

kaolin
१ केओलिन (पु.) २ चिनी माती (स्त्री.)

kaolinite
केओलिनाइट (न.) Min.

karat
कॅरट (पु.)

karst
कार्स्ट (पु.)

karst plan
कार्स्ट मैदान

karst topography
कार्स्ट स्थलरूप

karstic
कार्स्टी

katagenesis
प्रतिजनन (न.) Zool.

katamorphic zone
अपरूपांतरण प्रदेश

katazone
अधोविभाग (पु.)

katomorphism
अपरूपांतरण (न.) anamorphism

kelly
केली सांधा (पु.) kelly joint

kelsh plotter
केल्श अलेखी

kelyphitic border
प्रावर किनार

kelyphitic rim
प्रावर धाव, प्रावर नेमी

keratophyre
कॅरेटोफायर (पु.)

kernite
कर्नाइट (न.) Min.

kerobitumen
केरिबिट्युमेन (न.)

kerogen
केरोजन (न.)

kerogen shale
केरोजन शेल

kettle hole
हिमगर्त (स्त्री.)

key bed
प्रणाण संस्तर key horizon

kick
झटका (पु.), धक्का (पु.)

kieselguhr
कीजेलगूर (न.) Min.

kieserite
किसेराइट (न.) Min.

kiln
भट्टी (स्त्री.)

kilometer
किलोमीटर (पु.)

kimberlite
किंबरलाइट (पु.)

kindred
गोत्र (न.) clan

kinematic metamorphism
गतिक रूपांतरण

kinematics
गतिकी (स्त्री.) Phys.

kinematics analysis
गतिकीय विश्लेषण

kinetics
बलगतिकी (स्त्री.)

kingdom
सृष्टि (स्त्री.)

kink bands
वलिकापट्ट (पु.अ.व.)

kink fold
वलिका (स्त्री.)

klippe
क्लिप्पे (न.), क्लिप (न.)

knick point
खाच बिंदु nick point

knob and basin topography
टेंगूळ आणि खळगा स्थलरूप, केम केटल स्थलरूप

knoll
टेकाड (न.)

knotenschiefer
नॉटेन्शिफर (पु.)

kolinization
केओलिनन (न.)

kovar
कोव्हर (पु.)

kratogen
क्रेटॉन (पु.), भूखंड केंद्रक craton continental nucleus

kratogenic area
क्रेटॉनी क्षेत्र

kraton
क्रेटॉन (पु.), भूखंडक केंद्र craton kratogen continental nuclues

ksylvanite
Min. सिल्व्हानाइट (पु.)

kunkar
कंकर (पु.), चुनखडी (स्त्री.)

kyanite
कायनाइट (न.) Min.

kyriosome
प्रधान पिंड (पु.) (major part of migmatite)

L-joints
L- संधी (पु.अ.व.)

L-wave
L-तरंग (पु.), दीर्घ तरंग long wave

labile
अस्थिर Chem.

labile constituent
अस्थिर घटक

labile stage
अस्थिर अवस्था

labradorite
लॅबाडोराइट (न.) Min.

laccolite
लॅकोलाइट (पु.)

laccolith
लॅकोलिथ (पु.)

lacustrine
सरोवरी

lacustrine plain
सरोवरी मैदान

ladder vein
सोपानशीर (न.)

ladu
लाडू (पु.)

lag
विवर्तनी विलंब (पु.) tectonic gap

lag
विवर्तनी विलंब (पु.) tectonic gap

lag fault
पाश्चता भ्रंश

lag gravel
शेष चाळ, शेष खडे

lagoon
लगून (न.)

lagoon cycle
लगून चक्र

lahar
लहार (पु.)

lake
१ सरोवर (न.) २ लाक्षक (न.)

lake pigment
लाक्ष वर्णक

lake pitch
सरोवरी डांबर

lake terrace
सरोवर वेदिका

lambert projection
लँबर्ट प्रक्षेपण

lamellar
पदरित

lamellar flow
स्तरित प्रवाह, सुवाही प्रवाह laminar flow streamline flow

lamina
स्तरिका (स्त्री.) crust

laminar flow
सुवाही प्रवाह, स्तरित प्रवाह streamline flow lamellar flow

laminated
स्तरिकित

lamination
स्तरिकायन (न.) cleavage

lammella
पदरिका (स्त्री.) crust

lammellar twinning
पदरित यमलन

lamprophyre
लॅम्प्रोफायर (पु.)

land breeze
मतलई वारा

land bridge
भूसेतु (पु.)

land plaster
शेत प्लॅस्टर

land-tied island
भूबद्धद्धीप (न.), टोंबोलो (न.) tombolo

landform
भूरूप (न.)

landscape
भूदृश्य (न.)

landslide
भूघसरण (स्त्री.) earthfall

landslip
भूसरक (स्त्री.)

Lang's factor
लँग गुणांक

langbeinite
लँग्बेनाइट (न.) Min.

lapidary
१ पैलूकार (पु.), २ पैलूकाम (न.)

lapies
लॅपीज (पु.अ.व.)

lapilli
लॅपली (पु.अ.व.)

lapis lazuli
लापिस लाझुली (न.) Min.

laramide orogeny
लॅरॅमाइड गिरिजनन

larvikite
लर्व्हिकाइट (पु.)

late magmatic minerals
उत्तर मॅग्मीय खनिजे

lateral
पार्श्व, पार्श्विक, पार्श्वीय

lateral accretion
पार्श्व संवृद्धि

lateral erosion
पार्श्व अपरक्षण, पार्श्वधूप (स्त्री.)

lateral fault
पार्श्व भ्रंश

lateral migration
पार्श्व स्थानांतरण, पार्श्व स्थानांतर

lateral moraine
पार्श्व हिमोढ marginal moraine

lateral plantation
पार्श्व सपाटन, पार्श्व मैदान

lateral premeability
पार्श्व पार्यता

lateral secretion
पार्श्व स्त्राव

lateralfault displacement
पार्श्व भ्रंश विस्थापन

laterite
जांभा (पु.), लॅटेराइट (पु.)

laterite profile
लॅटेराइट पार्श्व रेखा

lateritization
लॅटरिटन (न.) laterization

laterolog
पार्श्वक्रमलेख (पु.)

lath
पट्टी (स्त्री.) tablet

lathe feed
लेथ पूरण

latite
लॅटाइट (पु.)

latitude
अक्षांश (पु.) Astrom.

latitude correction
अक्षांश दुरुस्ती

latosol
लॅटेराइट मृदा (स्त्री.), जांभी मृदा (स्त्री.)

lattice
जालक

lattice drainage
जालक निस्सार

lattice energy
जालक ऊर्जा

lattice integrowth
जालक आंतरवृद्धि

lattice intergrowth texture
जालक आंतरवृद्धि पोत

lattice orientation
जालक दिशादेशन

lattice replacement texture
जालक प्रतिस्थापन पोत

laue camera
लावे कॅमेरा

laumontite
लॉमोन्टाईट (न.) Min.

launder
वाहक द्रोणी (स्त्री.)

laurasia
लॉरेशिया (पु.)

laurdalite
लॉर्डलाइट (पु.)

laurentian
लॉरेंशिअन

laurvikite
लॉर्व्हीकाइट (पु.)

lava
लाव्हा (पु.)

lava blister
लाव्हा फुगा

lava cascade
सोपानी लाव्हा प्रपात

lava cave
लाव्हा गव्हर

lava cavern
लाव्हा गव्हर

lava cone
लाव्हा शंकु

lava delta
लाव्हा डेल्टा, लाव्हा त्रिभुज प्रदेश

lava field
लाव्हा क्षेत्र

lava flow
लाव्हा स्तर

lava fountain
लाव्हा कारंजे

lava lake
लाव्हा सरोवर

lava plain
लाव्हा मैदान

lava plateau
लाव्हा पठार

lava shield
लाव्हा ढाल

lava tongue
लाव्हा जीभ

lava tunnel
लाव्हा बोगदा

lava tupe
लाव्हा नळी

law of capture
अपहरणाचा कायदा

law of priority
अग्रता नियम

law of superposition
अधिस्थापन नियम

layer
स्तर (पु.), थर (पु.)

layered series
स्तरित श्रेणी

lazulite
लॅझुलाइट (न.) Min.

lazurite
सॅझुराइट (न.) Min.

le chatelier's principle
ले शातेलिएचे तत्त्व

leach
निक्षालन होणे, निक्षालन करणे

leached
निक्षालित

leaching
निक्षालन (न.)

leaching of copper ore
ताम्र धातुक निक्षालन

lead
शिसे (न.), लेड (न.) Met.

leaf injection
पर्णी अंतःक्षेपण

leakage halo
विखुरण वलय

leaky aquifer
गळता जलवाहक

lean
निकृष्ट

lean clay
निकृष्ट माती, निकृष्ट मृत्तिका

lean gas
निकृष्ट वायु

lease
पट्टा (पु.)

least time path
लघुतमकालपथ minimum time path

leather board
चर्मफलक (पु.)

leather dressing
चर्म संस्करण

lee
प्रतिवात (पु.)

lee side
प्रतिवात बाजू

leeward
वात विमुख

left lateral fault
वाम पार्श्व भ्रंश, वाम भ्रंश sinistral fault

left lateral sepration
डावे पार्श्व विलगन

left normal sli fault
डाव्या सामान्य सरकेचा भ्रंश

left reserve slip fault
डाव्या व्युत्क्रम सरकेचा भ्रंश

left slip fault
डाव्या सरकेचा भ्रंश

left-handed sepration
डावे विलगन

legend
संकेत सूचि (स्त्री.)

lens
भिंग (न.)

lens stereoscope
भिंग त्रिमितिदर्शी

lenticular
भिंगाकार

lenticular bedding
भिंगाकार संस्तरण

lepidoblastic
पत्रीरुह

lepidocrocite
लेपिडोक्रोसाइट (न.) Min.

lepidolite
लेपिडोलईट (न.) Min.

lepidomelane
लेपिडोमेलन (न.) Min.

leptite
लेप्टाइट (पु.)

leptogeosycline
अधिमध्य भूअभिनति (स्त्री.)

leptothermal
अधिमध्य औष्णिक

leptothermal ore deposit
अधिमध्य औष्णिक धातुक साठा

leptynite
लेप्टिनाइट (पु.)

lessee
पट्टेदार (पु.)

lessor
पट्टाकार (पु.), पट्टयाने देणारा (पु.)

leucite
ल्यूसाइट (न.) Min.

leucite basalt
ल्यूसाइट बेसाल्ट

leucitite
ल्यूसिटाइट (पु.)

leucitohedron
समलंबकपृष्ठक (पु.), ट्रॅपिझोहेड्रॉन (पु.) trapezohedron

leucitophyre
ल्युसिटोफायर(पु.)

leucocratic
फिकटवर्णी  melanocratic श्यामवर्णी mesocratic मध्यवर्णी

leucophyre
ल्युकोफायर (पु.)

leucosome
श्वेतपिंड (पु.)

leucoxene
ल्यूकॉक्झीन (न.) Min.

levee
पूरतट (पु.)

levee delta
पूरतट डेल्टा

level
पातळी (स्त्री.), लेव्हल (स्त्री.)

levelling
समतलन (न.), तलमापन (न.)

lherzolite
ल्हेर्झोलाइट (पु.)

liesegang rings
लिझेगँग वलये

life of mine
खाणीचे आयुष्य

light filter
प्रकाश गाळणी

lignite
लिग्नाइट (पु.)

lignitoid vitrit
लिग्नाइटाभ व्हिट्रिट

lignitous coal
लिग्नाइटी कोळसा

limb
बाहु (पु.)

limb of a fold
वलि बाहु

limburgite
लिम्बार्गाइट (पु.)

lime
चुना (पु.)

lime feldspar
लाइम फेल्ड्स्पार

limestone
चुनखडक (पु.)

limestone reei
चुनखडी प्रवाली

limit
सीमा (स्त्री.)

limit of fusion
मेलन सीमा

limnetic
सरोवरी limnic

limnobios
सरोवरी जीव (पु.) Bicl.

limnology
सरोवरशास्त्र (न.)

limonite
लिमोनाइट (न.) Min.

line of dip
नतिरेषा (स्त्री.)

line of flexture
वाकरेषा (स्त्री.)

line of force
बलरेषा (स्त्री.)

lineage
वंशपरंपरा (स्त्री.), वंशावळ (स्त्री.)

lineament
भूरूपीरेखा (स्त्री.)

linear
रेखी

linear cleavage
रेखी विदरण

linear element
रेखी घटक

linear perthite
रेखी पर्थाइट

linear samples
लेखी प्रतिदर्श

lineation
रेखांकन (न.)

lining
अस्तर (न.)

linked vein
साखळी शीर

liparite
लिपाराइट (पु.)

lipowitz metal
लायपोविट्स धातु

liquation
वितळवणे (न.)

liquefied gas
द्रवित वायु

liquid limit
द्रवण-सीमा (स्त्री.)

liquidus
गोठणपथ (पु.) Chem.

listric surface
वक्र पृष्ठ

lit-par-lit
स्तरानुसार

lit-par-lit-injection
स्तरानुसार अंतःक्षेपण

litharentite
लिथॅरेनाइट (पु.)

lithic
शिलावर्णनी lithologic

lithic arenite
शकलयुक्त ऍरेनाइट

lithic arkose
शकलयुक्त आर्कोज

lithic tuff
शिलायित टुफ

lithification
शिलायन (न.) lithology

lithify
शिलायित होणे, शिलायित करणे

lithoclase
शिलाशकलित

lithoclase
संधि (पु.)

lithofacies
शिलासमजक

lithofacies map
शिलासमाजक नकाशा

lithofraction
शिलाप्रभाजन (न.)

lithographic limestone
मुद्रणी चुनखडक  lithographic stone

lithoidal
शिलाभ

lithologic
शिलावर्णनी lithic

lithologic and stratigraphic guide
शिलावर्णनी व स्तरिक दर्शी

lithologic criteria
शिलावर्णनी आधारतत्त्व

lithologic log
शिलावर्णनी क्रमलेख

lithology
शिलावर्णन (न.) crystalography स्फटिकशास्त्र lithification शिलांयन mineralogy खनिजशास्त्र ore microscopy mineragraphy mineralography धातुक सूक्ष्मदर्शिकी petrogenesis पाषाणजनन petrography पाषाण विवरण petrology पाषाणशास्त्र

lithophile
शिलास्थ  atmophile

lithophile elements
शिलास्थ मूलद्रव्ये

lithophysae
शिलाकंद (पु.)

lithopone
लिथोपोन (न.)

lithosol
लिथोसोल (स्त्री.)

lithosphere
शिलावरण (न.)

lithostatic pressure
शिलास्थितिक दाब

lithostratigraphic unit
शिलास्तरिक एकक

lithostratigraphy
शिलास्तरिकी (स्त्री.)

lithotope
शिलाक्षेत्र (न.)

lithotype
शिला प्ररूप (न.)

lithozone
शिलास्तरविभाग (पु.)

littoral
समुद्रतटीय  abyasal

littoral cone
समुद्रतटीय शंकु

littoral current
समुद्रतटीय प्रवाह

littoral deposit
समुद्रतट निक्षेप

littoral drift
समुद्रतटीय विचलन, समुद्रतटीय अपवहन

littoral shelf
समुद्रतटीय मंच

littoral zone
समुद्रतटीय प्रदेश

live fault
जागृत भ्रंश

live oil occurrence
जिवंत तेलाचा आढळ

liver opal
लिव्हर ओपल

living fossil
विद्यमान जीवाश्म

load
भार (पु.) (as in load of a stream प्रवाहाचा भार)

load ball
भारकंदुक (पु.)

load cast
भार ओत

load metamorphism
भार रूपांतरण

load pouch
भारकोष्ठ (पु.)

loaded stream
भारित प्रवाह

loadstone
लोडस्टोन (पु.) loadstone

loam
लोभ (स्त्री.), मातवाळू (स्त्री.)

loamy soil
लोमी मृदा, मात वाळू मृदा

lobation
पालीयन (न.)

lobe
पालि (स्त्री.)

local
स्थानिक

local base level
स्थानिक निम्नतम पातळी, तात्पुरती निम्नतम पातळी temporary base level

local current
स्थानिक प्रवाह

local metamorphism
स्थानिक रूपांतरण

local trap
स्तानिक बंध

local unconformity
स्थानिक अभिविसंगति

local zoning
स्थानिक मंडलन

localisation
स्थान समीन (न.)

localisation of ore shoot
अतिसमृद्ध धातुक पिंडाचे स्थान सीमन

localisation zoning
स्थान सीमित मंडलन

loci and targets
लोकस आणि लक्ष्ये

locomorphism
चलानुनिक्षेपण (न.)

locus
लोकस (न.)

lode
धातुकशीर (न.)

lode claim
धातूकशीर हक्कभूमि

lode mining claim
धातुकशीर खनन हक्कबूमि

lodestone
लोडस्टोन (पु.) lodestone

loesification
लोएसन (न.)

loess
लोएस (स्त्री.)

log
क्रमलेख (पु.)

log strip
क्रमलेख पट्टी

logging
क्रमलेखन (न.)

longitude
रेखांश (पु.)

longitude correction
रेखांश दुरुस्ती

longitudinal
अनुलंब

longitudinal axis
अनुलंब अक्ष

longitudinal dune
अनुलंब धन्व

longitudinal fault
अनुलंब भ्रंश

longitudinal joint
अनुलंब संधि

longitudinal profile
अनुगामी पार्श्वरेखा

longitudinal section
अनुलंब छेद

longitudinal stream
अनुलंब नदी

longitudinal valley
अनुलंब दरी

longitudinal wave
अनुलंब तरंग, P- तरंग P-wave push wave

longshore bar
अनुतट दांडा

longshore drift
अनुतट अपोढ

loop
वेलांटी (स्त्री.)

lopolith
लेपोलिथ (न.)

loran
लोआन (स्त्री.)

losing stream
देता प्रवाह influent stream

lost circulation
लुप्त अभिसरण

lost river
लुप्त नदी

louderback
लाउडरबॅक (पु.)

love wave
लव्ह तरंग

low
नीच

low and ball
खळगे आणि उंचवटे

low oblique photograph
अल्प तिर्यक् फोटो

low quartz
नीच क्वार्ट्झ

low speed layer
मंद वेगी स्तर slow layer

low-angle fault
लघुकोन भ्रंश

low-grade ore
निकृष्ट धातुक

low-velocity correction
अल्प वेग दुरुस्ती

lower
१ पूर्व (as in lower gondwana पूर्व गोंडवन) २ अध्यस्थ ३ निम्न

lower limb
निम्नबाहु (पु.)

lower plate
निम्न भूपट्ट

lowlands
सखल प्रदेश (पु.)

lubricant
वंगण (न.)

lugarite
ल्युगाराइट (पु.)

luminescence
दीप्ति (स्त्री.) Phys.

lumps and fines
गड्डा आणि पूड

lunate bar
चंद्राकृति दांडा (स्त्री.)

lustre
द्युति (स्त्री.), चमक (स्त्री.)

lustre mottling
द्युति ठिपकण

lutite
ल्यूटाइट (पु.) lutyle

lydian stone
लिडिअन स्टोन

lydite
लिडाइट (पु.)

lysimeter
झिरपणमापी (पु.)

m-crust
M-कवच (न.)

M-discontinuity
M-खंडत्व (न.)

maar
मारा (पु.), भ्रूण ज्वालामुखी (पु.)

macadam
खडी रस्ता (पु.), पक्का रस्ता (पु.)

macaluba
मॅकॅल्युबा (पु.)

macedonite
मॅसिडोनाइट (पु.)

maceral
मॅसेरल (न.)

maceration
मृदुलन (न.)

machine
यंत्र (न.)

macro axis
बृहत् अक्ष

macro-
स्थूल-, बृहत्-, मॅक्रो- (in comb.)

macroclastic
बृहत्शकली

macroclastic coal
बृहत्शकली कोळसा

macroclimate
स्थूल हवामान (न.)

macrocrystaline
स्थूलस्फटिकी

macrodome
मॅक्रोडोम (पु.), बृहत्डोम (पु.)

macropinacoid
मॅक्रोपिनॅकॉइड (पु.), बृहत्पिनॅकॉइड (पु.)

macropolyschematic
बहुस्थूल रचनात्मक

macroscopic
दृष्टिगोचर

macroscopic scale
विशालदृष्टि प्रमाण

macrostructure
स्थूल संरचना (स्त्री.)

maculose
ठिपकेदार

mafic
मॅफिक

mafite
मॅफाइट (न.)

maganite
मॅगॅनाइट (न.) Min.

maghemite
मॅघेमाइट (न.) Min.

magma
मॅग्मा (पु.), शिलारस (पु.)

magma chamber
मॅग्मा कक्ष

magma granite
मॅग्मी ग्रॅनाइट

magma water
मॅग्मी जल

magmatic
मॅग्मीय, मॅग्मी

magmatic assimilation
मॅग्मी सात्मीकरण

magmatic corrosion
मॅग्मी क्षरण

magmatic deposit
मॅग्मी निक्षेप

magmatic differentiation
मॅग्मी विभेदन

magmatic emanations
मॅग्मी प्रसर्जने

magmatic segregation
मॅग्मी विलग्नन

magmatic stoping
मॅग्मी निखनन

magmatic water
मॅग्मी जल

magmatism
मॅग्मावाद (पु.)

magmatist
मॅग्मावादी (पु.)

magna
मॅग्ना (पु.)

magnafacies
महासमाजक (पु.)

magnatisation
चुंबकन (न.)

magnesia
मॅग्नेशिआ (पु.)

magnesian hornfels
मॅग्नेशिअमी हॉर्नफेल्स

magnesian limestone
मॅग्नेशिअमी चुनखडक

magnesian marble
मॅग्नेशिअमी संगमरवर

magnesioferrite
मॅग्नेशिओफेराइट (न.) Min.

magnesite
मॅग्नेसाइट (न.) Min.

magnesol
मॅग्नेसॉल (न.)

magnet
चुंबक (पु.)

magnetic
चुंबकीय

magnetic anomaly
चुंबकीय असंगति

magnetic declination
चुंबकीय दिक्पात

magnetic dip
चुंबकीय नति

magnetic dipole
चुंबकीय द्विधुव

magnetic diurnal variation
चुंबकीय दैनिक फरक, चुंबकीय दैनिक बदल

magnetic equator
चुंबकीय विषुववृत्त

magnetic equipotential surface
चुंबकीय समविभव पृष्ठ

magnetic field
चुंबकीय क्षेत्र

magnetic field balance
चुंबकीय क्षेत्र तुला

magnetic field strength
चुंबकीय क्षेत्र सामर्थ्य

magnetic flux
चुंबकीय अभिवह

magnetic force
चुंबकीय बल

magnetic gradiometer
चुंबकीय प्रवणतामापी

magnetic high
चुंबकीय उच्च

magnetic inclination
चुंबकीय आनति

magnetic induction
चुंबकीय प्रवर्तन

magnetic intensity
चुंबकीय तीव्रता

magnetic iron ore
चुंबकीय लोह धातुक

magnetic line of force
चुंबकीय बल रेषा

magnetic low
चुंबकीय नीच

magnetic meridian
चुंबकीय रेखावृत्त

magnetic method
चुंबकीय पद्धति

magnetic movement
चुंबकीय हालचाल

magnetic movement
चुंबकीय हालचाल

magnetic needle
चुंबकीय सूचि

magnetic permeability
चुंबकीय पार्यता

magnetic ple strength
चुंबकीय धुव सामर्थ्य

magnetic polarization
चुंबकीय धुवण

magnetic pole
चुंबकीय धुव

magnetic pyrite
चुंबकीय पायराइट

magnetic recording
चुंबकीय अभिलेख

magnetic relief
चुंबकीय उठाव

magnetic roasting
चुंबकीय भाजणी

magnetic separation
चुंबकीय विलगन

magnetic strom
चुंबकीय वादळ

magnetic strom monitor
चुंबकीय वादळ बोधयंत्र

magnetic susceptibility
चुंबकीय प्रभाव्यता

magnetic variation
चुंबकीय बदल

magnetic variometer
चुंबकीय बदलमापी

magnetism
चुंबकत्व (न.)

magnetite
मॅग्नेटाइट (न.) Min

magnetometer
चुंबकत्वमापी (पु.)

magnetometry
चुंबकत्वमिति (स्त्री.)

magnetotelluric method
भौमचुंबकीय पद्धति

magnitude
महत्ता (स्त्री.) (of an earthquake)

mahan plotter
मॅहॅन आलेखी

mahemite
मॅहॅमाइट (न.)

major
गुरु

malachite
मॅलॅचाइट (न.) Min.

malleability
वर्धनीयता (स्त्री.) Met.

malthacite
मॅल्थासाइट (न.) Min.

mammillary
स्तनाकार

manganese hydrate
मँगनीज हायड्रेट

manganite
मँगेनाइट (न.) Min.

mangrove swamp
मॅनग्रोव्ह दलदल

manjak
मंजक (न.)

mantle
प्रावरण (न.)

mantle rock
मृदावरण (न.), प्रावर खडक (पु.) regolitn saprolith sathrolith

mantled
प्रावरित

mantled gneiss dome
प्रावरित नाइझ घुमट

manto
मँटो (पु.), आवरण (न.)

map
मानचित्र (न.), नकाशा (पु.)

map projection
नकाशा प्रक्षेपण

map reading
नकाशा वाचन

mapping
मानचित्रण (न.), नकाशा काढणे (न.)

marble
संगमरवर (पु.)

marcasite
मार्कासाइट (पु.) Min.

marekanite
मॅरकॅनाइट (पु.)

margarite
मार्गाराइट (न.)

marginal
सीमांत

marginal basin
सीमांत द्रोणी

marginal deep
सीमांत गर्त

marginal escarpment
सीमांत प्रतिनति कडा

marginal fissure
सीमांत भेग

marginal moraine
पार्श्व हिमोढ lateral moraine

marginal platform
सीमांत मंच

marginal sea
सीमांत समुद्र

marginal trench
सीमांत खंदक

marginal trough
सीमांत द्रोणी

marginal trust
सीमांत प्रणोद, उत्प्रणोद upthrust

marine
सागरी

marine regression
सागरी पिच्छेहाट

marine transgression
सागरी अतिक्रमण

mark
लक्षण (न.), चिन्ह (न.)

marker
लक्षण (as in marker bed ळक्षण संस्तर)

marker band
लक्षण पट्ट

marker bed
संस्तर

marker horizon
लक्षण संस्तर

marker zone
लक्षण विभाग

markings
चिन्हे (न.अ.व.)

marl
मार्ल (पु.), चुनामिश्रित माती (स्त्री.)

marlite
मार्लाइट (पु.)

marlstone
मार्ल स्टोन (पु.)

marly
मार्ली

marmatite
मार्मेटाइट (न.) Min.

mass compass
मास होकायंत्र

mass fibre
अनियमित तंतु

mass spectrometer
मास स्पेक्ट्रोमीटर, वस्तु पंक्तिमापी

mass wasting
विस्तृत झीज

massif
गिरिपिंड (पु.)

massive
अभाज्य

master fracture
प्रधान भंग

master joint
प्रधान संधि्

master river
प्रधान नदी

master station
प्रधान स्थान

material
वस्तु (स्त्री.), पदार्थ (पु.)

mathematical projection
गणितीय प्रक्षेपण

matrix
आधारक (पु.)

matrix alloy
मॅट्रिक्स मिश्रधातु

matter
पदार्थ (पु.), द्रव्य (न.)

matterhorn
मॅटरहॉर्न (न.)

mature
१ प्रौढ २ परिपक्व old वृद्ध youthful तरुण

mature coal
परिपक्व कोळसा

mature conglomerate
परिपक्व पिंडाश्म, परिपक्व काँग्लोमरेट

mature liver
प्रौढ नदी

mature shore
प्रौढ किनारा

mature soil
परिपक्व मृदा

mature topography
प्रौढ स्थलरूप

mature valley
प्रौढ दरी

mature wave platform
परिपक्व तरंग मंच

maturity
प्रौढावस्था (स्त्री.) old age वृद्धावस्था youth तारुण्यावस्था, युवावस्था

mean
सरासरी (स्त्री.), माध्य (पु.)

mean sea level
सरासरी समुद्र सपाटी (स.स.स.) (m.s.l)

meander
नागमोड (स्त्री.)

meander belt
नागमोड पट्टा

meander core
नागमोड क्रोड, नागमोड गाभा

meander cusp
नागमोड चषक

meander neck
नागमोड मान

meander scar
नगमोड वण

meander scroll
नागमोड निक्षेप

meander spur
नागमोड बाहु

meandering
नागमोडी

measured ore
अंदाजित धातुक

measures
१ संस्तर (पु.अ.व.) २ परिणामे (न.अ.व.) 1 (as coal measures)

mechanical analysis
यांत्रिक विश्लेषण

mechanical origin
यांत्रिक उद्भव

mechanical picking
यंत्र वेचणी

mechanical seismograph
यांत्रिक भूकंपमापी

mechanical twinning
यांत्रिक यमलन

mechanical weathering
यांत्रिक अपक्षय, विघटन distintegration

median
मध्यक (न.), मध्यगा (स्त्री.)

median mass
मध्य भाग, मध्यक प्रदेश

median praticle diameter
मध्यक कण व्यास

medical moraine
मध्य हिमोढ

mediterranen sea
भूमध्य समुद्र

medium
मध्यम

medium grained
मध्यम कणी

meershaum
मीरशॉम (पु.)

megablast
बृहत्रोह (पु.)

megabreccia
बृहतसंकोणाश्म (पु.)

megacyclothem
महाचक्रीस्तरक्रम (पु.)

megaporphyritic
दृगो गुरुस्फटी (दृगो दृष्टिगोचर)

megaripple bedding
महालहर संस्तरण

megascopic
दृष्टिगोचर

megascopic scale
दृष्टिगोचर प्रमाण

megashear
महाकातरभ्रंश (पु.)

megger
मेगर (पु.) Elec., Engin.

meinzer unit
माइन्झर एकक

meizoseismal
महत्तम कंप - meizoseismic

meizoseismal curve
महत्तम कंप वक्र

mela-
श्याम- -melano (in comb)

melanite
मेलॅनाइट (न.) Min.

melano-
श्याम - mela-, (in comb)

melanocratic
श्यामवर्णी leucocratic

melanterite
मेलँटराइट (न.) Min.

melaphyre
मेलॅफायर (पु.)

melarosome
श्यामपिंड (पु.)

melilite
मेलिलाइट (न.) Min.

mellorite
मेलराइट (न.) Min.

melting
वितळण (न.)

member
घटक (पु.)

mercator map projection
मर्केटर नकाशा प्रक्षेपण

merchantable ore
विक्रे धातुक

meridian
रेखावृत्त (न.)

merismite
मेरिस्माइट (पु.)

mero-
अंश- (in comb)

merocrystalline
अंशस्फटिकी hemicrystalline semicrystalline

meronekton
मेरोनेक्टॉन (पु.)

meronketon
मेरोप्लँक्टन (पु.) Zool.

merosymmetric
अंशसममित

mesa
मेसा (पु.)

meseta
मेसेटा (न.), पठार (न.)

mesh
१ छिद्राकारी (पु.) २ जाळी (स्त्री.)

mesh texture
जाळी पोत

mesh work
जाळी (स्त्री.)

meso
मध्य - (in comb)

mesocratic
मध्यवर्णी lecocratic

mesocrystalline
मध्यस्फटिकी

mesocumulate
मध्यचाश्म (पु.)

mesogene
मध्यजनित (पु.)

mesogeosyncline
मध्यभूअभिनति (स्त्री.)

mesolittoral zone
मध्यसमुद्रतट प्रदेश

mesonorm
मध्यमानक (न.)

mesoscopic scale
प्रत्यक्षदृष्टि प्रमाण

mesosiderite
मेसोसिडराइट (न.)

mesosphere
मध्यगोलक (पु.)

mesostasis
मध्यस्थ

mesothermal
मध्यऔष्णिक

mesothermal climate
मध्यऔष्णिक हवामान

mesothermal ore deposit
मध्यऔष्णिक धातुक निक्षेप

mesozoic
मध्यजीवी (पु.), मेसोझोइक (पु.) palaeozic

mesozoic
मध्यजीव-, मेसोझोइक-

mesozoic group
मेसोझोइक संघ

mesozone
मध्यविभाग (पु.)

meta
मेटँ (in comb)

meta-anthracite
मेटँ ँथासाइट (पु.)

meta-argillite
मेटँ अर्जिलाइट (पु.)

metabasite
मेटँबेसाइट (पु.)

metabentonite
मेटँर्बेटोनाइट (न.) Min.

metabitumen
मेटँबिटयुमेन (न.)

metablablastesis
प्ररोहान्तरण (न.)

metacinnabar
मेटँसिनाबार (न.) Min.

metacolloid
मेटॅकलिल (न.)

metacolloidal texture
मेटॅकलिल पोत

metacryst
, प्ररोहस्पटिक metacrystal porphyroblast

metadiorite
मेटॅडायोराइट (पु.)

metagranite
मेटॅग्रॅनाइट (पु.)

metahalloysite
मेटॅहॅलॉयसाइट (न.) Min.

metakaolin
मेटॅकेओलिन (न.) Min.

metal
धातु (पु.,स्त्री.)

metallgenetic epoch
धातूजननीय कालखंड minerogenetic epoch

metallic
धातु -

metallic lustre
धातुद्युति (स्त्री.)

metalliferous
धातुयुक्त

metallization
धातूयन (न.)

metallogenetic
धातुजननीय minerogenetic mineralogenetic

metallogenetic epoch
धातुजननीय कालखंड minerogenetic epoch

metallogenetic province
धातुजननीय प्रांत

metallogenic mineral
धातुजननीय खनिज

metallogeny
धातुजननिकी (स्त्री.)

metallographic microscope
धातु सूक्ष्मदर्शी

metalloid
उपधातु (पु., स्त्री.)

metallurgy
धातुशास्त्र (न.)

metamicitization
विस्फटन (न.)

metamict mineral
विस्फटित खनिज

metamlct
विस्फटित

metamorphic
रूपांतरित, रूपांतरी

metamorphic differentiation
रूपांतरी विभेदन

metamorphic facies
रूपांतरी समजक

metamorphic grade
रूपांतरी श्रेणी

metamorphic rock
रूपांतरित खडक

metamorphic surge
रूपांतरी ऊर्मि

metamorphic water
रूपांतरी जल

metamorphism
रूपांतरण (न.) anmamorphism

metaquartzite
मेटॅक्वार्ट्झाइट (पु.)

metasediment
मेटॅअवसाद (पु.), रूपांतरीत अवसाद (पु.)

metasedimentation
मेटॅअवसादन (न.)

metasilicate
मेटॅसिलिकेट (न.)

metasomatic
द्रव्यंतरी

metasomatised rock
द्रव्यंतरित खडक metasomatite

metasomatism
द्रव्यांतरण (पु.)

metasomatite
द्रव्यांतरित खडक (पु.) metasomatised rock

metasome
द्रव्यांतरक (पु.)

metastable
मितस्थिर

metatect
अंशपुन्रलित

metatexis
अंशपुनर्गलन (न.)

metatexite
अंशगलनाश्म (पु.)

metavolcanic rock
रूपांतरित ज्वालामुखी खडक (पु.) metavolanics

meteor
उल्का (स्त्री.)

meteor crater
उल्का कुंड

meteoric
१ वातावरण - २ उल्का -

meteoric water
पर्जन्यजल (न.)

meteorite
उल्काश्म (पु.)

meteorology
हवामान शास्त्र (न.)

method
पद्धति (स्त्री.), रीति (स्त्री.)

method of images
प्रतिमा पद्धति

methodsof sizing
आकारवारीची पद्धति

metric ton
मेट्रिक टन

miargyrite
मायार्जिराइट (न.) Min.

miarolitic
गृहिकी

mica
अभ्रक (न.)

mica book
अभ्रक पुस्तक

micellar structure
मिसेली संरचना

micrinite
मायक्रिनाइट (न.)

micro
सूक्ष्म (in comb.)

micro-object
सूक्ष्मवस्तु (स्त्री.)

microbial synthesis
सूक्ष्मजीवी संश्लेषण

microbreccia
सूक्ष्म संकोणाश्म (पु.), मायक्रोबेशिआ (पु.)

microburner
सूक्ष्म ज्वालक (पु.)

microchemical
सूक्ष्मरासायनिक

microchemical analysis
सूक्ष्मरासायनिक विश्लेषण

microchemical test
सूक्ष्मरासायनिक चाचणी

microclimate
सूक्ष्म हवामान (न.)

microcline
मायक्रोक्लीन (न.) Min.

microcrystalline
सूक्ष्मस्फटिकी

microfabric
सूक्ष्मवीण (स्त्री.)

microfold
सूक्ष्मवलि (स्त्री.)

microfoliation
सूक्ष्मपर्णन (न.)

microfossil
सूक्ष्मजीवाश्म (पु.)

microgas pocket
सूक्ष्म वायुकोशिका

microgranular
सूक्ष्मकणीय

microidentation hardness tester
सूक्ष्मव्रणन काठिण्य मापी

microlaterolog
सूक्ष्मपार्श्वलेख (पु.)

microlite
१ मायक्रोलाइट (न.) २ सूक्ष्मस्फट (पु.)

microlith
सूक्ष्मशिला (स्त्री.)

microlithon
सघनाश्मिका (स्त्री.)

microlitic
सूक्ष्मस्फटनयुक्त

microlitic
सूक्ष्मस्फटनयुक्त

microlog
सूक्ष्मक्रमलेख (पु.)

microlog
सूक्ष्मक्रमलेख (पु.)

micrometer
सूक्ष्ममापी (पु.)

micrometer
सूक्ष्ममापी (पु.)

micrometerics
सूक्ष्ममापिकी (स्त्री.)

micrometric
सूक्ष्ममापिकी (स्त्री.)

micron
मायक्रॉन (पु.)

micropalaeobotany
सूक्ष्म पुरावनस्फतिशास्त्र (न.)

micropalaeontology
सूक्ष्मपुराजीवशास्त्र (न.)

microperthite
मायक्रोपर्थाइट (न.) Min.

micropoikilitic
सूक्ष्मसमावृत्ती

microporphyritic
सूक्ष्मगुरुस्फटी

micropressure
सूक्ष्मदाब (पु.)

microscope
सूक्ष्मदर्शी (पु.)

microscopic
सूक्ष्म, सूक्ष्मदर्शीय

microscopic scale
सूक्ष्मदर्शीय प्रमाण

microscopy
सूक्ष्मदर्शिकी (स्त्री.)

microseism
सूक्ष्म भूकंप (पु.)

microseismometer
सूक्ष्म भूकंपमापी (पु.) microseismograph

microspore
सूक्ष्मबीजाणु (पु.)

microstructure
सूक्ष्म संरचना (स्त्री.)

microstylolite
सूक्ष्मकंटिकाश्म (पु.)

microstylolithic
सूक्ष्म कंटिकाश्मी

microtectonics
सूक्ष्मविवर्तनिकी (स्त्री.)

mid ocean canyon
मध्य महासागरी निदरी

mid ocean ridge
मध्य महासागरी कटक

mid oceanic island
मध्य महासागरी द्वीप

mid oceanic ridge
मध्य महासागरी कटक

middle
माध्य (as in, middle gondwana मध्य गोंडवन)

middle limb
मध्य बाहु

middling
मध्यम

migma
मिग्मा (पु.)

migmatisation
मिग्मटाइटन (न.)

migmatite
मिग्माइट (पु.)

migration
स्थानांतर (न.), स्थानांतरण (न.), स्थलांतर (न.)

migration of contours
समोच्च रेषांचे स्थानांतरण

migratory dune
स्थानांतरी धन्व

milieu
परिस्थिति (स्त्री.)

military geology
लष्करी भूशास्त्र

military mapping
लष्करी मानचित्रण

milky quartz
दुधी क्वार्ट्झ Min.

miller indices
मिलर अंक

millerite
मिलेराइट (न.) Min.

millibar
मिलिबार (न.) Meteor.

millidarcy
मिलिडार्सी (न.)

milligal
मिलिगॅल (न.)

millstone
चक्कीदगड (पु.)

mimetic
नकली

mimetite
मिमेटाइट (न.) Min.

mindel
मिन्डेल (पु.)

mine
खाण (स्त्री.), खनि (स्त्री.)

mine development
खनि विकसन

mine evalitation
खनि मूल्यमापन

mine examination
खाणीची परीक्षा, खनि परीक्षा

mine plant
खाण संयंत्र

mine valuation
खनि मूल्यन

minegraphic studies
धातुक सूक्ष्मदर्शीय अभ्यास ore microscopic studies

miner
खनिक (पु.)

miner's pan
खनिक थाळी

mineragraphy
धातुक सूक्ष्मदशिरकी (स्त्री.) lithography  mineralography ore microscopy

mineral
खनिज (न.) ore धातुक, धातुपाषाण cre mineral धातुखनिज

mineral adsorbent
खनिज अधिशोषक

mineral charcol
खनिज लोणारी कोळसा

mineral colloid
खनिज कलिल

mineral deposit
खनिज निक्षेप, खनिज साठा

mineral filler
खनिजी भरण (न.)

mineral matter
खनिज द्रव्य

mineral oil
खनिज तेल

mineral pigments
खनिज वर्णक

mineral pitch
खनिज डांबर

mineral property
खनिज मालमत्ता

mineral right
खनिज अधिकार

mineral rubber
खनिज रबर

mineral specific gravity
खनिज विशिष्ट गुरुत्व

mineral spring
खनिज झरा

mineral water
खनिज तल

mineral wool
खनिज ऊर्ण rock wool

mineralization
खनिजन (न.)

mineralization
खनिजन करणे, खनिजन होणे

mineralized zone
खनिजित विभाग

mineralizer
खनिजक (पु.)

mineralogenetic
धातुजननीय minerogenetic metallogenetic

mineralogical aid
खनिजी साधन

mineralogical bottoming
खनिजी तलन

mineralogical phase rule
खनिजी प्रावस्था नियम

mineralography
धातुक सूक्ष्मदर्शिकी (स्त्री.) lithology  mineragraphy ore microscopy

mineralogy
१ खनिजशास्त्र (न.) २ (as of ore) खनिज विवरण (न.) lithology

mineraloid
उपखनिज (न.)

minerogenetic
धातुजननीय metallogenetic mineralogenetic

minerogenetic epoch
धातुजननीय कालखंड metallogenetic epoch

minimum stoping width
किमान निखनन रुंदी

minimum tie path
लघुत्तम काल पथ least time path

mining
खनन (न.), खनिशास्त्र (न.)

mining
खनन- , खनि-

mining claim
खनन हक्कभूमि

mining district
खनि प्रदेश

mining engineer
खनि अभियंता

mining engineering
खनि अभियांत्रिकी

mining loss
खनन हानि

mining property
खमिज मालमत्ता

mining recovery
खनि उपलब्धि

minor
लघु, गौण

minor elements
गौण मूलद्रव्ये

minor fold
गौण वलि

miocene
मायोसीन (पु.)

miocene
मायोसीन

miogeosyncline
लघुभूअभिनति (स्त्री.)

mirabilite
मिरॅबिलाइट (न.) Min.

mirror image
दर्पण पूर्णिमा दर्पण प्रतिबिंब

mirror steroscope
दर्पण त्रिमितदर्शी

misch metal
मिश धातु

miscibility
मिश्रणीयता (स्त्री.)

misfit
विसंगत (पु.)

mispickel
मिस्पिकेल (न.) Min.

mixed crystals
मिश्र स्फट

mobile
चल, सुवाही

mobile belt
चल पट्टा

mobilemegma
सुवाही मॅग्मा

mobilizates
गतिशीलते (न.अ.व.)

mobilization
गतिशीलन (न.)

modal analysis
वास्तवी विश्लेषण

mode
वास्तव (न.)

model
प्रतिकृति (स्त्री.)

modelling wax
आकारी मेण

moderator
मंदायक (पु.)

modulation
अपरिवर्तन (न.)

mofette
धूममुख (न.)

moh's scale of hardness
मोहची काठिण्यश्रेणी

moho
मोहो (पु.)

mohole
मोहो छिद्र (न.), मोहोल (न.)

mohorovicle discountinuity
मोहोरोव्हिसी खंडत्व

moisture
ओलावा (पु.), आर्द्रता (स्त्री.)

moisture constant
ओलावा स्थिरांक

moisture holding capacity
ओलक्षमता (स्त्री.)

molar clay
मोलर मृत्तिका

molasse
मोलॅस (न.)

mold
साचा (पु.) mould

molding sand
साच्याची वाळू moulding sand

mole
मोल (पु.) Chem.

molecular norm
रेणु मानक

molecular replacement
रेणु प्रतिस्थापन

molecule
रेणु (पु.)

mollusc
मोलस्क (पु.)

mollusca
मोलस्का (पु.) Zool.

molybdate
मॉलिब्डेट (न.) Chem.

molybdena
मॉलिब्डेना (न.)

molybdenite
मॉलिब्डेनाइट (न.) Min.

molybdenum
मॉलिब्डेनम (न.)

moment measures
प्रभाव परिणामे

monadnock
मोनॅडनॉक् (पु.), कॅटोक्टिन (पु.) catoctin

monazite
मोनॅझाइट (न.) Min.

monel
मोनेल (न.)

monitor
बोधयंत्र (न.)

mono
एक- (in comb.)

monoblastic
एकरोही

monochromatic
एकवर्णी

monoclinal
एकनतिक, एकवलिक

monoclinal flexure
एकनतिक वाक

monoclinal fold
एकदलि, एकनति वलि

monoclinal ridge
एकनतिक कटक

monoclinal scrape
एकनतिक कडा

monocline
एकनति (स्त्री.)

monoclinic symmetry
एकनताक्ष सममिति

monoclinic system
एकनताक्ष प्रणाली

monogenetic soil
एक उद्भवी मृदा

monogeosyncline
एकभूअभिनति (स्त्री.)

monograptid
मोनोग्रॅप्टिड (न.)

monometric
एकमितीय

monomineralic rock
एकखनिजी खडक

monsoon
मान्सून (पु.)

monsoon
मोसमी

monticellite
Min. मँटिसेलाइट (न.)

montmorillonite
Min. माँटामोरिलोनाइट (न.)

montrealite
माँट्रिअलाइट (पु.)

monzonite
माँझोनाइट (पु.)

moonstone
चंद्रकांत मणी (पु.)

morainal lake
हिमोढ सरोवर

moraine
हिमोढ (पु.) englacial moraine अंतर्हिम हिमोढ ground moraine तल हिमोढ lateral moraine marginal moraine पार्श्व हिमोढ medial moraine मध्य हिमोढ subglacial moraine अधोहिम हिमोढ terminal moraine end moraine अंत्य हिमोढ

moraine terrace
हिमोढ वेदिका

morainic
हिमोढ

morphogenetic
रूपजननीय

morphogenetic region
रूपजननीय प्रदेश

morphogeny
रूपजनन (न.)

morphologic
रुपिकीय

morphologic species
रुपिकीय जाति

morphologic unit
रुपिकीय एकक

morphological
रुपिकीय

morphology
रुपिकी (स्त्री.) geomorphogeny भूरूपजनन geomorphology physiography भूरूपवर्णन भूरूपिकी

morphostructure
रूपसंरचना (स्त्री.)

morphotectonic
रूपविवर्तनी

morphotectonics
भूरूपविवर्तनिकी (स्त्री.)

mortar structure
दलन संरचना

mosaic
मोझेइक (न.)

mosaic breccia
मोझेइक संकोणाश्म

mother lode
प्रधान धातुकशीर

mottled
ठिपकेदार

mottled limestone
ठिपकेदार चुनखडक

mottled texture
ठिपकेदार पोत

mottling
ठिपकण (न.)

mould
साचा (पु.) mold

moulding sand
साच्यची वाळू molding sand

moulin
हिमखळी (स्त्री.)

mound
उंचवटा (पु.)

mount
१ (स्लाईड वगैरेवर) चिकटवणे २ (---- वर) बसवणे ३ (बॅकलाईटमध्ये) चढवणे ४ (रत्ने इत्यादी) जडवणे

mountain
पर्वत (पु.), गिरी (पु.)

mountain chain
पर्वत श्रेणी, पर्वत शृंखला

mountain cork
Min. माऊंटन कॉर्क, डोंगर बूच

mountain glacier
हिमनदी (स्त्री.), गिरिहिमवाह (पु.) valley glacier

mountain group
पर्वत समूह

mountain leather
माऊंटन लेदर, गिरिचर्म (न.) Min.

mountain pediment
पर्वत पदभूमि

mountain range
पर्वत श्रेणी

mountain slope
पर्वत उतार

mountain system
पर्वत समूह

mountain tract
पर्वत प्रदेश

mounting
जडवणे (न.), चढवणे (न.), बसवणे (न.), चिकटवणे (न.)

mouth
मुख (न.)

movement picture
हालचाल चित्र movement plan

movement plan
हालचाल चित्र movement picture

mu-metal
म्यु-धातु (पु., स्त्रि.)

mucilage
म्युसिलेज (न.), श्लेष्मल (न.)

mud
चिखल (पु.), पंक (पु.) boulder

mud avalanche
पंक अवधार

mud ball
पंक कंदुक (पु.)

mud crack
शुष्कन ताडा sun crack

mud flat
खाजण (स्त्री.)

mud flow
पंक प्रवाह

mud geyser
चिखली कारंजे

mud stone
पंकाश्म (पु.) pelite pelyte

mud volcano
पंक ज्वालामुखी

mullion structure
शलाकी संरचना

mullite
मुलाइट (न.) Min.

multi
अनेक-, बहु-, गुणित - (in comb.)

multiblastic
गुणित रोही

multicompoment system
बहुघटकी समूह

multicycle topography
बहुचक्री स्थलरूप

multiens camera
बहुभिंगी कॅमेरा

multilayer resistivity
बहुस्तर रोधिता

multiphase flow
बहुप्रवावस्था वाह

multiple
गुणित compcsite

multiple dyke
गुणित भित्ति, गुणित कार, गुणित डाइक

multiple fault
गुणित भ्रंश

multiple geophones
गुणित भूकर्ण multiple seismometers

multiple reflection
गुणित परावर्तन

multiple seismometers
गुणित भूकर्ण multiple geophones

multiple sill
गुणित सिल

multiplex
बहुविध

multiplex plotter
बहुविध आलेखी

multiscope
बहुदर्शी (पु.)

multiscope
बहुदर्शी (पु.)

multiseriate pitting
बहुदंतुरण (न.)

muntz metal
मुंट्झ धातु Met.

mural joint
भित्ति संधि

muscovite
श्वेत अभ्रक (न.), मस्कोव्हाइट (न.) Min.

mush
लगदा (पु.)

mutual boundary pattern
परस्पर सीमा प्ररूप

mutual boundary relationship
परस्पर सीमा संबंध

mycalex
मायकॅलेक्स (न.)

mylonite
मायलोनाइट (पु.)

mylonitization
मायलोनायटन (न.) mylonization

myrmekite
मिर्मेकाइट (न.)

myrmekitization
मिर्मेकायटन (न.)

nacreous
मौक्तिकाभ

nacrite
नॅक्राइट (न.) Min.

nadir
अधःस्वस्तिक (न.) Astron.

nadir point
अधोबिंदु (पु.), अधःस्वस्तिक (न.)

nailhead spar
कीलशिर स्पार, नेलहेड स्पार

naphtha
नॅप्था (पु.) Chem.

nappe
नॅप (पु.)

nappe fold
नॅप वलि

Nappe structure
नॅप संरचना decken structure

native metal
मूलरूपी धातु

native paraffin
नैसर्गिक पॅराफिन

natrolite
नॅट्रोलाइट (न.) Min.

natron
नॅट्रॉन (न.)

natural arch
नैसर्गिक कमान

natural bed moisture
नैसर्गिक स्तरी ओलावा

natural bridge
नैसर्गिक पूल

natural cement
नैसर्गिक सिमेंट

natural coke
नैसर्गिक कोक

natural earth potential
नैसर्गिक भूविभव

natural frequency
नैसर्गिक आवृत्तिसंख्या

natural gas
नैसर्गिक वायु

natural levee
नैसर्गिक पूर तट

natural selection
नैसर्गिक निवड

nautical
नाविक, नॉटिकल

nautical mile
नाविक मैल, नॉटिकल मैल

nautiloidea
नॉटिलॉयडिआ (पु.) Zool.

neap tide
लघुतम वेला, भांग (स्त्री.), लघुतम भरती ओहोटी

nebulite
नेब्युलाईट (पु.)

neck cut off
ग्रीव छाट chute cut off high angle cut off

needle
सूचि (स्त्री.)

negative area
ऋण क्षेत्र

negative centre
ऋण केंद्र

negative crystal
ऋण स्फट

negative elongation
ऋण लांबी

negative hemiorthodome
ऋण अर्धलंबडोम

negative hemipyramid
ऋण अर्धपिरॅमिड

negative movement
१ खाचणी (as in cauldron subsidence कटाह खचणी) २ अवतलन (न.), खचणे (न.) subsidence

nekton
नेक्टॉन (न.) (as in meronekton मेरोनेक्टॉन) Zool.

nektoplanktonic
नेक्टोप्लँक्टनी

nektoplanktonics
नेक्टोप्लँक्टनी

nemato
तंतु -  Bot., Zool.

nemotoblastic
तंतु-प्ररोही

neocene
निओसीन

neocene
निओसीन (पु.)

neoectonics
नवभूविवर्तनिकी (स्त्री.)

neogene
निओजीन (पु.)

neogene
निओजीन -

neomagma
नवमॅग्मा (न.)

neosoma
नवपिंड (पु.) neosome

neotectonic
नवभूविवर्तनी

neotectonic map
नवभूविवर्तनी नकाशा

nepheline
नेफेलिन (न.) Min.

nepheline syenite
नेफेलिन सायनाइट

nephelinite
नेफेलिनाइट (पु.)

nephelite
नेफेलाइट (न.) Min.

nephrite
नेफाइट (न.) Min.

neptune
नेपच्यून (पु.) Astron.

neptunian
जलवादी

neptunism
जलवाद (पु.)

neptunist
जलवादी (पु.)

neritic
उत्तलीय  abyssal

neritic environment
उत्तलीय पर्यावरण

neritic zone
उत्तलीय प्रदेश

Nernst's law
नर्न्स्टाचा नियम Chem.

nesosilicate
नेसोसिलिकेट (न.)

nest
नीड (न.)

nested
नीडाभ

nested caldera
निडाभ महाकुंड

nested crater
नीडाभ कुंड

net
जाळे (न.), जालक (न.) network

net slip
एकूण सरक

net texture
जालक पोत

network
जाळे (न.), जालक (न.) net

network structure
जाळे संरचना

neutral surface
विकृतिशून्य पृष्ठ

neutron
न्यूट्रॉन (पु.) Phys.

neutron log
न्युट्रॉन क्रमलेख

neutron logging
न्युट्रॉन क्रमलेखन (न.)

neutron-neutron logging
न्युट्रॉन-न्युट्रॉन क्रमलेखन

neve
कणहिम (न.), नेवे (न.) firn

niccolite
निकोलाइट (न.) Min.

nichrome
निक्रोम (पु.)

nick point
खाच बिंदु knick point

nickeliferous
निकलयुक्त Chem.

nickle bloom
निकल ब्लूम, ऍनाबर्जाइट (न.) Min. annabergite

nicol prism
निकल प्रिझम

Niggli number
निग्लि अंक

Niggli's classification
निग्ली वर्गीकरण

Niggli's molecular norm
निग्ली रेणू मानक

Niggli's number
निग्लि अंक

nigrititle
निग्रिटाइट (न.)

nip angle
चिमटी कोन

niter
सोरा (पु.) Chem. nitre

nitrate
नायट्रेट (न.) Chem.

nitride
नायट्राइड (न.) Chem.

nitrite
नायट्राइट (न.) Chem.

nivation
गोठनक्षरण (न.)

nivation cirque
गोठन गव्हर

noble gas
अभिजात वायु

noble metal
बहुमोल धातु

nodal point
निष्पंद बिंदु, पर्वसंधि बिंदु

nodal section
निष्पंद छेद

nodal zone
निष्पंद प्रवेश

node
नूष्पंद (पु.), पर्वसंधि (पु.)

nodular
ग्रंथिरूप, ग्रंथिल

nodular texture
ग्रंथिल पोत

nodule
ग्रंथि (स्त्री.), गाठ (स्त्री.)

noise
गोंगाट (पु.)

noise cancellation
गोंगाट नाहीसा करणे

nomenclature
नामपद्धति (स्त्री.), नामकरण (न.)

nomogram
सूत्र-आलेख (पु.) nomograph

nomograph
सूत्र-आलेख (पु.) nomogram

non-clastic rock
अंशकाली खडक

non-conformity
अभिअसंगति (स्त्री.) conformity

non-crystalline
अस्फटिकी

non-depositional unconformity
अनिक्षपणी अभिविसंगति

non-ferrous
अलोहीय

non-ferrous metal
अलोह धातू

non-isotropic
विषमदिक् deviatoric

non-metallic mineral
अधातु खनिज

non-perspective projection
असंदर्श प्रक्षेपण

non-piercement salt dome
अप्रविष्ट लवण घुमट

non-potential field magnetism
अविबवी क्षेत्र चुंबकत्व

non-recoverable oil
अनुपलब्धी तेल

non-rotational strain
अघूर्णी विकृति

non-stoichiometric mineral
अस्टॉइकिओमितीय खनिज

non-systematics joint
अव्यवस्थित संधी

non-tronite
नॉन्ट्रोनाइट (न.) Min.

non-uniform income
असमान उत्पन्न

non-wetting fluid
अनार्द्रक द्रायु

nordmarkite
नॉर्डमर्काइट (न.) Min.

norite
नोराइट (न.)

norm
१ मानक (न.) (as in molecular norm रेणु मानक) २ प्रमाणक (न.) Math.

norm system
मानसूत्र पद्धति

normal
लंब, सामान्य, प्रसामान्य

normal antictionorium
सामान्य समपनति

normal atmospheric pressure
सामान्य वातावरणीय दाब

normal class
सामान्य वर्ग

normal cross section
लंब काटछेद, प्रसामान्य काटछेद

normal dip
सामान्य नति

normal limb
प्रसामान्य बाहु

normal projection
लंब प्रक्षेपण, सममापी प्रक्षेपण isometric projection

normal separation fault
प्रसामान्य विलगन भ्रंश

normal stress
लंब उद्बल

normal synclinorium
सामान्य समभिनति

normal traction
प्रसामान्य कर्षण

normal traveltime curve
सामान्य प्रवासकाल आलेख

normal zoning
सामान्य मंडलन

normal-slip fault
प्रसामान्य सरक भ्रंश

normative
मानकी

normative mineral
मानकी खनिज

norml fault
सामान्य भ्रंश

north
उत्तर (स्त्री.)

north north east
उत्तर-ईशान्य (स्त्री.)

north north west
उत्तर वायव्य (स्त्री.)

north west
वायव्य (स्त्री.)

north-east
ईशान्य (स्त्री.)

nose of a fold
वलिनाक (न.)

notch
खाच (स्त्री.)

novaculite
नोव्हॅक्युलाइट (पु.)

nuclear magnetic resonance
न्यूक्लीय चुंबकीय संस्पंदन

nuclear magnetometer
न्यूक्लीय चुंबकत्वमापी

nucleation
प्रकलन (न.)

nugget
लगड (स्त्री.)

nullipore
नलिपोर (न.) Bot.

nummulite
न्युमुलाइटी Zool.

nummulitic limestone
न्युम्युलाइटी चुनखडक

nunatak
न्युनाटक (स्त्री.)

nutation
अक्षविचलन (न.)

O/R potential
रेडॉक्स विभव potential Eh redox potential

oasis
मरूहिरवळ (स्त्री.)

objective
वस्तुका (स्त्री.)

oblate
चपटा

oblique
तिर्यक्

oblique bedding
तिर्यक् संस्तरण

oblique extinction
तिर्यक् अंधारण

oblique fault
तिर्यक् भ्रंश

oblique joint
तिर्यक् संधि

oblique photo
तिरका फोटो, तिर्यक् फोटो

oblique projection
तिर्यक् प्रक्षेपण

oblique slip
तिर्यक् सरक

oblique slip fault
तिर्यक् सरक भ्रंश

obsequent
प्रत्यनुवर्ती consequent

obsequent fault line scrap
प्रत्यनुवर्ती भ्रंशरेषा कडा

obsequent stream
प्रत्यनुवर्ती वाह

obsidian
ऑब्सिडिअन (पु.)

obtuse bisectrix
विशालकोन अर्धका

occluded
अधिधारित

occupation tax
व्यवसाय कर

occurrence
आढळ (पु.) (as in live oil occurrence जिवंत तेलाचा आढळ) अस्तित्व (न.)

ocean
महासागर (पु.)

ocean basin
सागर द्रोणी

ocean bottom
सागर तेल

ocean current
सागरी प्रवाह

ocean floor
सागर तल

ocean platform
सागर मंच

ocean salinity
सागर लवणता

oceanic
महासागरी

oceanic craton
महासागरी क्रेटॉन

oceanic crust
महासागरी कवच

oceanic deep
महासागरी गर्त

oceanic islands
महासागरी बेटे

oceanic rise
सागरी चढ

oceanic trench
महासागरी खंदक

oceanite
ओशनाइट (पु.)

oceanography
साहरविज्ञान (न.)

ocher
ओकर (न.) ochre

octahedrite
ऑक्टॅहेड्राइट (न.) Min.

octahedrite cleavage
अष्टपृष्ठीय विपत्रण

octahedron
ऑक्टॅहेड्रॉन (पु.), अष्टपृष्ठक (पु.)

octane
ऑक्टेन (न.) Chem.

octaphyllite
ऑक्टॅफिलाइट (न.)

ocular
नेत्रीय

ocular
नेत्रिका (स्त्री.) eyepiece

off lap
अनधिव्यापन (न.)

offset
१ लंबांतर (न.) २ अनुलंब (पु.)

offset
१ अपस्थित २ अनुलंब

offset drilling
अपस्थित वेधन

offset ridge
अपस्थित कटक

offset stream
अपस्थित प्रवाह

offset well
अपस्थित कूप

offsetshore
अपतट

offsetshore bar
दांडाबेट (न.) barrier islanf

offsetshore sand bar
अपतट वाळूदांडा

ohmmeter
ओममापी (पु.)

oil - rock interface
तेल-खडक आंतरपृष्ठ

oil base drilling mud
तेल माध्यमी वेधन पंक

oil displacement process
तेल विस्थापन प्रक्रिया

oil field
तेल क्षेत्र

oil flotation
तेल प्लावन

oil granulation
तेल कणीयन

oil pool
तेल साठा

oil resources
तेल संपदा

oil sand
तेल वाळू

oil settling capacity
तेल अवसादन क्षमता

oil shale
तेल शेल

oil shrinkage
तेल आकुंचन

oil spring
तेल झरा

oil well
तेल कूप

oil-water interface
तेल-जल आंतरपृष्ठ

oilstone
धारेचा खडक (पु.), तैलशाणाश्म (पु.)

oilwet capillary
तेलार्द्र केशिका

oily collector
तैला संग्राहक

old
वृद्ध mature

old age
वृद्धावस्था (स्त्री.) maturity

old topography
वृद्ध स्थलरूप

older
जुना

olender leaf texture
कन्हेरपानी पोत

oleogenesis
तेलजनन (न.)

Oligocene
ऑलिगोसीन Min.

oligoclase
ऑलिगोक्लेज (न.) Min.

olivine
ऑलिव्हिन (न.) Min.

olivine phyric basalt
ऑलिव्हिन गुरुस्फटी बेसाल्ट

olivinite
ऑलिव्हिनाइट (पु.)

onionweathering
कंदर्पी अपक्षय

onlap
अधिव्यापन (न.)

onshore
अभितट

onshore wind
खारा वारा sea breeze

onyx
ऑनिक्स (न.), अकीक (न.) Min.

ooid
अंडाभ

oolicast
अंडओत (न.)

oolite
ऊलाइट (पु.), अंडाश्म (पु.)

oolith
ऊथिल (पु.), अंडाश्मक (पु.)

oolitic
ऊलाइटी

ooze
सिंधुपंक (पु.)

opacity
अपार्यता (स्त्री.)

opal
ओपल (न.) Min.

opalescence
दुधीदीप्ति (स्त्री.)

opaline
ओपली, दुधी

opalized wood
ओपलित लाकूड

opaque
अपारदर्शक, अपारदर्शी

open
उघडा, खुला, विरल, मुक्त

open fold
उघडी वलि

open form
उघडा समपृष्ठक

open valley
विवृत्त दरी

open virgation
मुक्त शाखन

open-flow test
मुक्त वाह चाचणी

opening
रिक्तिका (स्त्री.)

opening
रिक्तिका (स्त्री.)

operating mine
चालू खाण

ophicalcite
ऑफिकॅल्साइट (पु.)

ophimottling
अंशावृत्ति ठिपकण (स्त्री.)

ophiolite
ओफिओलाइट (पु.)

ophitic
अंशवृत्ती

ophthalmite
नेत्राश्म (पु.)

optalic
भर्जन-, भर्जनी

optic angle
प्रकाशीय कोन

optic axis
प्रकाशीय अक्ष

optic ellipse
प्रकाशीय विवृत्त

optic indicatrix
प्रकाशीय द्योतिका

optic plane
प्रकाशीय अक्ष तल (optic axial plane)

optical
प्रकाशीय, प्रकाशिकी

optical activity
प्रकाशीय क्रियाशीलता

optical axis
प्रकाशीय अक्ष

optical calcite
प्रकाशिकी कॅल्साइट

optical centre
प्रकाशीय केंद्र

optical character
प्रकाशीय लक्षण

optical constant
प्रकाशीय स्थिरांक

optical pyrometer
प्रकाशीय उत्तापमापी

optical quartz
प्रकाशीय क्वार्ट्झ

option
१ वरणाधिकार (पु.) २ विकल्प (पु.)

orbicular structure
वलय संरचना

orbit
कक्षा (स्त्री.)

orbital current
कक्षीय धारा

order
१ सुव्यवस्था (स्त्री.) २ (in crystal lattice) सुरचना (स्त्री.) ३ प्रत (स्त्री.) (as in stream order प्रवाह प्रत) ४ (as in palaeontology and petrology) गण (पु.)

order of crystallization
स्फटन क्रम

order of presistence
सातत्य क्रम

order of solubility
विलेयता क्रम

order of superposition
अधिस्थापन क्रम

order-disorder
नियमित-अनियमित

order-disorder inversion
नियमित-अनियमित व्युत्क्रम

order-disorder polymorphasim
नियमित-अनियमित बहुरूपता

order-disorder reaction
नियमित-अनियमित अभिक्रिया

ordinary ray
साधारण किरण O-ray

ordovician
ऑर्डोविशिअन

ore
धातुक (न.), धातुपाषाण (पु.) mineral

ore beneficiation
धातक संस्करण ore dressing

ore body
धातुक पिंड

ore body zoning
धातुक पिंड मंडलन

ore channel
धातुक नाली

ore chute
धातुक अधःसारणिका

ore cluster
धातुक पुंज

ore deposit
धातुक निक्षेप, धातुक साठा

ore dressing
धातुक संस्करण ore benificiation

ore estimation
धातुक प्राक्कलन, धातुक अंदाज

ore face
धातुक पृष्ठ

ore magma
धातुक मॅग्मा

ore microscopy
धातुक सूक्ष्मदर्शिकी lithology  mineralography mineragraphy

ore mineral
धातुखनिज (न.) mineral

ore search
धातुक शोध

ore shoot
धातुक शुंडिका

organ pipe coral
बासरी प्रवाली

organic deposit
जैव निक्षेप

organic matter
जैव पदार्थ

organic reef
जैव कटक

orient
दिशादेशन करणे

orientation
दिशादेशन (न.) lattice orientation अधिमत दिशादेशन random orientation स्वैर दिशादेशन shape orientation आकृति दिशादेशन

orientation diagram
दिशादेशन आकृति

orientation lattice
दिशादेशन जालक

orientation of the compass
कंपास दिशादेशन (न.)

orientation of the photo
फोटो-दिशादेशन (न.)

orientation of the shadow
छाया दिशादेशन (न.)

oriented
दिशादिष्ट

oriented specimen
दिशानिश्चित नमुना

origin
उद्भव (पु.), उगम (पु.), उत्पत्ति (स्त्री.)

ornamentation
नक्षी (स्त्री.)

orogen
गिरिपट्ट (पु.) orogenic belt

orogene
गिरिश्रेणी (स्त्री.), पर्वतश्रेणी (स्त्री.)

orogenesis
गिरिजनन (न.) orogeny

orogenic
गिरिजनक

orogenic belt
गिरिपट्ट (पु.) orogen

orogenic movement
गिरिजनक हालचाल

orogenic revolution
गिरिजनक भूक्रांति

orogenic zone
गिरिजननिक प्रदेश

orogeny
गिरिजनन orogenesis

orpiment
ऑर्पिमेंट (न.), हरताळ (न.) Min.

orthite
अर्थाइट (न.) Min.

ortho
ऑर्थो, लंब (in comb.)

orthoarenite
ऑर्थोऍरेनाइट (पु.)

orthoaxis
ऑर्थो अक्ष (पु.)

orthoclase
ऑर्थोक्लेज (न.) Min.

orthocumulate
नियतचयाश्म (पु.)

orthodolomite
ऑर्थोडोलोमाइट (न.) Min.

orthodome
ऑर्थोडोम

orthogenesis
नियतजनन (न.) Zool.

orthogeosyncline
ऑर्थोभूअभिनति (स्त्री.)

orthogonal
लंबकोणीय

orthographic projection
यथालेख प्रक्षेपण

orthomatrix
पुनःस्फटीआधारक (पु.) (recrystallised material of matrix)

orthomatrix
पुनःस्फटीआधारक (पु.) (recrystallised material of matrix)

orthomorphic
नियतरूपी

orthomorphic projection
यथारूप प्रक्षेपण conformal projection

orthophotograph
लंब फोटो (पु.)

orthophyric
ऑर्थोफायरिक

orthopinacoid
ऑर्थोपिनॅकॉइड (पु.)

orthoquartzite
ऑर्थोक्वार्ट्झाइट (पु.)

orthorhombic or rhombic symmetry
समचतुर्भुजी सममिति

orthorhombic system
समचतुर्भुजी प्रणाली

orthoschist
ऑर्थोशिस्ट (पु.)

orthoscopic
लंबदर्शी

orthosilicate
ऑर्थोसिलिकेट (न.)

orthosilicate minerals
ऑर्थोसिलिकेट खनिजे

orthotectonics
ऑर्थो विवर्तनिकी (स्त्री.)

osar
ओसर (स्त्री.), एस्कर (स्त्री.) eschar eskar escar

oscillate
दोलन करणे

oscillation cross ripple mark
दोलन काट लहर चिन्ह

oscillatory twinning
दोलनी यमलन

oscillatory waves
दोलनी लाटा

oscillograph
दोलनलेखी (पु.)

osmosed
ऑस्मॉसेड

osmosis
परासरण (न.) Chem.

osmotic pressure
परासरण दाब

Ossann's classification
ओसानचे वर्गीकरण

Ostwald's rule
ओस्वाल्डचा नियम

ouady
वॉडी (स्त्री.), मरूघळ (स्त्री.) wady wadi

outbank deposit
तटबाह्य निक्षेप

outcrop
दृश्यांश (पु.) exposure

outer capillary water
बाह्य केशिका जल

outer capillary water
बाह्य केशिका जल

outer core
बहिर्गाभा (पु.), बाह्यगाभा (पु.)

outer ridge
बहिष्कटक (न.)

outlet
निर्गम (पु.)

outlier
बहिस्थ (पु.)

output
निर्गत (पु.)

outwash
हिमजलोढ (पु.)

outwash plain
हिमजलोढ मैदान

overbank deposit
तटौपरि निक्षेप

overburden
वृथावरण (न.), निष्फलावरण (न.)

overdraft
अधिकर्ष (पु.)

overfit
अतिसंगत

overfit stream
अतिवाह, अतिसंगत प्रवाह

overflow
परिवाह (पु.)

overflow streams
परिवाही प्रवाह

overfold
उपरिवलि (स्त्री.)

overgrowth
परिवृद्धि (स्त्री.)

overhand stopping
उर्ध्व खनन

overhang
अधांतर (पु.)

overhanging
अधांतरी

overlap
अतिव्यापन (न.), अतिव्यापन अभिवसंगति (स्त्री.) conformity  unconformable overlap unconformity with overlap

overlapping pair
अतिव्यापन युग्म, अतिव्यापन जोडी

overlay
अधिचित्र (न.)

overloaded stream
अतिभारित प्रवाह

overlying
वरील

overplus
अतिरिक्त

oversaturated
अतिसिलिक (as in oversaturated rock अतिसिलिक खडक)

oversaturated rock
अतिसिलिक खडक

overstep
अतिक्रमण (न.)

overthrust
उपरिप्रणोद (पु.)

overthrust fault
उपरिप्रणोद भ्रंश

overthrust fold
उपरिप्रणोद दलि

overthrust sheet or block
उपरिप्रणोद खंड

overthrusting
उपरिप्रणोदन (न.)

overturn
उलटवणे, उलटणे

overturned
उलटलेली

overturned fold
उलटलेली वलि

overturned limb
उलटलेला बाहु inverted limb

ovoid
अंडाभ, डिम्बाकार Bot.

oxbow
नालाकृति

oxbow lake
नालाकृति सरोवर

oxichliride cement
ऑक्सिक्लोराइड सिमेंट, सोरेल सिमेंट sorel cement

oxidates
ऑक्साइड निक्षेप (पु.अ.व.)

oxidation
ऑक्साइडन (न.) Chem.

oxidation reduction potential
रेडॉक्स विभव Eh O/R potential redox potential

oxidation subsidence
ऑक्साइडनी खचणी

oxide
ऑक्साइड (न.) Chem.

oxidised ore
ऑक्साइडित धातुक

oxidised zone
ऑक्साइडित थर

oxidize
ऑक्साइडन करणे Chem.

oxidizing flame
ऑक्साइडक ज्योत

oxisphere
ओझोसेराइट (न.), पुरामेण (न.) fossil wax Min.

p wave
p तरंग, अनुलंब तरंग push wave longitudinal wave

pacific series province or duite
पॅसिफिक श्रेणी, प्रांत किंवा कुळ

pacj ice
हिमगठ्ठा (पु.)

packing
बंधन (न.)

packing index
बंधनांक (पु.)

paddle jig
पॅडल जिग

pahoehoe
पाहोइहाई (पु.)

pahoehoe lava
पाहोइहोई लाव्हा

paint
रंग (पु.)

palaeo-paleo-
(in comb.) पुरा-, प्राचीन

palaeoclimatology
पुरा हवामानशास्त्र (न.)

palaeocurrent
पुराप्रवाह (पु.)

palaeolithic
पुराश्मयुगी

palaeomagnetism
पुराचुंबकत्व (न.)

palaeontology
पुराजीवशास्त्र (न.)

palaeoslope
पुरातन उतार (पु.)

palaeosoma
पुरापिंड (पु.)

palaeozoic
पुराजीव-, पॅलिओझोइक-

palaeozoic
पुराजीव (पु.), पॅलिओझोइक (पु.) Cainozoic नवजीव, केनोझोइक Mesozoic मध्यजीव, मेसोझोइक

palaeozoic era
पुराजीव महाकल्प

palagonite tuff
पॅलॅगोनाइट टुफ

paleo-
पुरा-, प्राचीन palaeo-

paleobiogeographic map
पुराजीव भौगोलिक नकाशा

paleobiology
पुराजीवशास्त्र (न.)

paleobotany
पुरावनस्पतिशास्त्र (न.)

paleocene
पॅलिओसीन

paleocene
पॉलिओसीन (पु.)

paleoecology
पुरा पारिस्थितिकी (स्त्री.)

paleogene
पॅलिओजीन (पु.)

paleogeography
पुराभूगोल (पु.)

paleolithologic map
पुराशिलावर्णन नकाशा

paleomagnetism
पुराचुंबकशास्त्र (न.)

paleontologic facies
पुराजीव यमजक

paleontologic province
पुराजीव प्रांत

paleontologic species
पुराजीव जाति paleontological species

paleontological species
पुराजीव जाति paleontologic species

paleosol
पुरा मृदा (स्त्री.) fossil soil

paleotectonic
पुराविवर्तनी

paleotectonic map
पुराविवर्तनी नकाशा

paleotopography
पुरास्थलरुप (न.)

paleozoology
पुराप्राणिशास्त्र (न.)

palimpsest structure
मूलावशेषी संरचना

palimpsestic map
मूलस्थिति नकाशा (पु.)

palingenesis
पुनर्जनन (न.)

palisade
स्तंभ पंक्ति (स्त्री.)

pallasite
पॅलॅसाइट (पु.)

palsen
पाल्सेन (न.)

palygorskite
पॅलिगॉर्स्काइट (न.)

palynology
Bot. बीजाणुशास्त्र (न.)

pampas
पंपास (न.)

pan
स्तर (पु.)

panfan
पॅनफॅन (पु.), पदस्थली (पु.) pediplain pediplane

pangaea
पँजिआ (पु.)

panidiomorphic
सर्वात्मरुपी

panning
रोळणे (न.)

panplane
सम्मीलित मैदान (न.)

pantograph
सर्वमापलिखित्र (न.), पँटोग्राफ (पु.)

pantotheria
पँटोथेरिआ (पु.)

paper coal
कागदी कोळसा

paper shale
कागदी शेल

paper strip method
कागदपट्टी पद्धति

para-
(in comb.) पॅरा-, परा-

parablastesis
पराप्ररोहण (न.)

parabolic dune
अन्वस्तीय धन्व

paraclase
संधि (पु.)

paraconformity
अनभिसंगति (स्त्री.) conformity  disconformity

paracrinoidea
पॅराक्रिनॉइडिआ

paracrystalline
परास्फटिकी

paracrystalline deformation
समस्फटिक विरुपण

paracrystalline recrystallisation
सहविवर्तनी पुनःस्फटन, सहविवर्तनी स्फटन syntectonic crystallization

paraffin
पॅराफिन (न.)

paraffin base
पॅराफिनाधार (पु.)

paraffin hydrocarbon
Chem. पॅराफिन हायड्रोकार्बन

paraffin series
पॅराफिन श्रेणी

paragenesis
जननक्रम (पु.)

paragenetic
जननक्रमिक

paragenetic diagram
जननक्रमिक आकृति

parageosyncline
पॅरा भूअभिनति, क्रेटॉनांतरी भूअभिनति intracratonal geosyncline

paragneiss
पॅरानाइस

paraliageosyncline
पॅरालिआ-भूअभिनति

parallax
परासर (पु.), परासरज (पु.)

parallax bar
परासर दंड

parallax equation
परासर समीकरण

parallax ladder
परासर सोपान

parallel
समांतर

parallel cleavage
समांतर विपत्रण, समांतर विदरण

parallel drainage
समांतर निस्सार

parallel drainage pattern
समांतर निस्सार प्ररुप

parallel evolution
समांतर उत्क्रांति

parallel extinction
समांतर अंधारण, सरळ अंधारण straight extinction

parallel faults
समांतर भ्रंश

parallel fold
समांतर वलि

parallel or concentric fold
समांतर किंवा संकेंद्री वलि

parallel shot
समांतर स्फोटन

parallel unconformity
समांतर अभिविसंगति

parallelism
समांतरता (स्त्री.)

paramagnetic
समचुंबकीय, अल्पचुंबकीय

paramagnetism
अल्पचुंबकत्व (न.), समचुंबकत्व (न.)

parameter
प्राचल (न.), परिमाण (न.)

paramorph
परारुप (न.)

paraquartzite
पॅराक्वार्ट् झाइट (पु.)

pararenite
पॅराऍरेनाइट (पु.)

paraschist
पॅराशिस्ट (पु.)

parasilicate
पॅरासिलिकेट (न.)

parasitic cone
परजीवी शंकु

parasitic fold
परजीवी वलि

paratectonic recrystallization
सहविवर्तनी पुनःस्फटन

paratectonics
सहविवर्तनिकी (स्त्री.)

parazoa
Zool. पॅराझोआ (पु.)

parent element
जनक मूलद्रव्य

parent material
मूल पदार्थ

parent rock
मूल खडक

parental magma
मूल मॅग्मा

parket structure
पार्केट संरचना

parma
घुमटी (स्त्री.)

paroptesis
भर्जन बदल (पु.)

partial or selective diagram
आंशिक किंवा निवड आकृति

particle size histogram
कणाकारी स्तंभी आलेख

particle size weight frequency distribution
कणाकारी वजनवारंवारता वितरण

particle velocity
कण वेग

particulate
कणीय

parting
विसंधि (पु.)

parvafacies
पर्व्हा समजक

pasadenian orogeny
पॅसाडेनिअन गिरिजनन

pascal's law
पास्कल नियम

pass
खिंड (स्त्री.) saddle

passage beds
संक्रमणी संस्तर transition beds

passive flow folding
अक्रिय प्रवाही वलीयन

passive folding
अक्रिय वलीयन

passive glacier
निष्क्रीय हिमवाह

passive slip folding
अक्रिय सरक वलीयन

patch reef
भिंगाकृति ठिगळ

path
पथ (पु.)

patina
छदिमा (स्त्री.)

patinated chert
छदिमित चर्ट

patination
छदिमायन (न.)

pattern
प्ररुप (न.), आकृतिबंध (पु.)

pattern shooting
आकृतिबंधी स्फोटन

patterned ground
आकृतिबंधी भूमि

pay gravel
लाभदायी चाळ

pay lode
लाभदायी धातुकशीर

pay ore
लाभदायी धातुक

pay streak
लाभदायी रेखा

pea ore
वाटाणी धातुक bean ore

peacock copper
मयूरताम्र (न.), बोर्नाइट (न.)

peacock ore
बोर्नाइट (न.), मयुर धातुक (न.) bornite purple copper ore

peak diameter
महत्तम व्यास

peak zone
महत्तमता कालखंड

pearl filler
मौक्तिकी भरण

peat
पीट (पु.)

peat bog
पीट दलदल

peat formation
पीटन (न.)

peaty soil
पीटयुक्त मृदा

pebble
गोटा (पु.), गोटी (स्त्री.) boulder

pebble armor
गोटा फरसबंदी

pebble dyke
गोटा भित्ति, गोटा डाइक, गोटा कार

pebble mill
गोटा चक्की

pebble phosphate
गोटीदार फॉस्फेट

pectolite
Min. पेक्टोलाइट (न.)

ped
मृदा (स्त्री.) soil

pedalfer
अल्युलोह मृदा (स्त्री.), पेडलफर (स्त्री.)

pedcal
चुनामृदा (स्त्री.) pedocal

pedestal
उत्तल (न.)

pedestal boulder
उत्तल धोंडा

pedestal rock
उत्तल खडक

pediment
पदभूमि (स्त्री.)

pediment pass
पदभूमि खिंड

pediplain
पॅनफॅन (पु.), पदस्थली (पु.) pediplane panfan

pedocal
चुनामृदा (स्त्री.) pedcal

pedogenesis
मृदाजनन (न.)

pedogenic process
मृदाजनक प्रक्रिया

pedology
मृदाशास्त्र (न.) edaphology

pedometer
पदमापी (पु.), पेडॉमीटर (न.)

peel thrust
शल्की प्रणोद

pegmatite
पेग्मटाइट (पु.)

pegmatitic phase or stage
पेग्मटाइटी प्रावस्था

pegmatoid
पेग्मटाभ (पु.)

pelagic
खोलसागरी abyssal

pele's hair
पेलिकेश (पु.)

Pele's tears
पेली अश्रू

pelean
पेलीय Icelandic

pelecypoda
पेलेसिपोडा (पु.)

pelite
पंकाश्म (पु.) mud stone pelyte

pelitic
मृण्मय argillaceous

pelitic strain band
मृण्मय विकृति पट्ट

pellet
गोळी (स्त्री.)

pellet structure
गोळी संरचना

pellicular front
पृष्ठासक्ती पुरोभाग

pellicular water
पृष्ठासक्त जल

pelmatozoa
Zool. पेल्मॅटोझोआ (पु.)

pelmatozoan
पेल्मॅटोझोई

pelyte
पंकाश्म (पु.) pelite mud stone

penchlands
गिरिपद सोपान (पु.) treppen piedmont ureppen piedmont steps

pencil cleavage
शलाका विदरण

pencil structure
शलाका संरचना

pendant
पेंडे (न.), प्रलंब (पु.)

pendulum
लंबक (पु.)

penecontemporaneous
प्रायःसमकालीन

penecontemporaneous deformation
प्रायःसमकालीन विरुपण

peneplanation
मैदान प्रायन (न.)

peneplane
मैदान प्राय (पु.) endrumpf

penetration
अंतर्वेशन (न.)

penetration twin
अंतर्वेशी यमल

penetrative
अंतर्वेशी

penetrative structure
अंतर्वेशी संरचना

peninsula
द्वीपकल्प (न.)

pennsylvanian
पेन्सिल्व्हानिअन (पु.)

pentagonal dodecahedron
पंचकोनी द्वादश पृष्ठक

pentane
Chem. पेन्टेन (न.)

pentremite
पेन्ट्रीमाइट (न.)

peralkaline
पर-अल्कलीय

peraluminous
पर अल्युमिनी

percentage log
प्रतिशत क्रमलेख, टक्केवारी क्रमलेख

perched
अधिश्रित

perched block
अधिश्रित खडक

perched boulder
अधिश्रित धोंडा

perched ground water
अधिश्रित भूजल

perched rock
अधिश्रित खडक

perched watertable
अधिश्रित भूजल पृष्ठ

percolate
झिरपणे (न.)

percolation
झिरपण (न.)

percussion drilling
आघात वेधन

percussion mark
आघात चिन्ह

perennial
बारमाही

perennially frozen ground
नित्य गोठित भूमि permafrost tijale pergelisol

perfect gas
आदर्श गॅस

perforation
छिद्रण (न.)

perforation of wells
कूप छिद्रण

pergelisol
नित्य गोठित भूमि (स्त्री.) permafrost tjale perennially frozen ground

pergelisol table
नित्य गोठित पृष्ठ permafrost table

peri-
परि-

periclase
Min. पेरिक्लेज (न.)

periclinal
परिनत

pericline
Min. पेरिक्लाइन (न.)

pericline twin
पेरिक्लाइन यमल

peridot
Min. पेरिडोट (न.)

peridotite
पेरिडोटाइट (पु.)

periglacial
परिहिमनदीय

perimeter
Math. परिमिति (स्त्री.)

period
कल्प (पु.) era

periodic current
आवर्ती प्रवाह, भरती ओहोटी प्रवाह tidal current

peripheral fault
परिघी भ्रंश

perlite
पर्लाइट (पु.)

perlitic structure
पर्लाइटी संरचना

permafrost
नित्य गोठित भूमि (स्त्री.) tjale pergelisol perennially frozen ground

permafrost table
नित्य गोठित पृष्ठ pergelisol table

permanent current
नित्य धार

permanent hardness
टिकाऊ कठिणपणा

permanent wilting point
स्थायी म्लानता बिंदु

permeability
पार्यता (स्त्री.)

permeability coefficient
पार्यता गुणांक

permeability trap
पार्यता बंध

permeable
पार्य pervious

permeameter
पार्यतामापी (पु.)

permeate
भिनणे

permian
पर्मिअन

permineralization
परिखनिजन (न.)

permo carboniferous
पर्माए कारबॉनिफेरस

permo triassic
पर्माए ट्रायासिक

perovskite
Min. पेरोव्हस्काइट (न.)

perpendicular separation
लंब विलगन

perpendicular slip
लंब सरक

perpendicular throw
लंब क्षेप

perpetuity
शाश्वत वार्षिकी (स्त्री.)

persistence
सातत्य (न.)

perspective centre
यथादर्शी केंद्र

perspective grid
यथादर्शी जाळे

perspective projection
संदर्श प्रक्षेपण

perthite
पर्थाइट (न.)

perthitoid
पर्थिटाभ

pervious
पार्य permeable

pesticide
कीटकनाशक (न.)

petrifaction
अश्मन (न.) petrification

petrified
अश्मित

petrified wood
अश्मित लाकूड

petrify
अश्मन होणे, अश्मन करणे

petro-
पाषाण-

petroblastesis
पाषाण प्ररोहण (न.)

petrochemistry
पाषाणरसायनशास्त्र (न.)

petrofabric
पाषाणवीण-

petrofabric analysis
पाषाणवीण विश्लेषण

petrofabric diagram
पाषाणवीण आकृति

petrofabric studies
पाषणवीण अभ्यास

petrofabrics
पाषाणवीणशास्त्र (न.)

petrofacies
पाषाणसमजक

petrogenesis
पाषाणजनन lithology

petrogenesis cycle
पाषाणजनन चक्र

petrogenic
पाषाणजननीय

petrogenic grid
पाषाणजननीय जाळे

petrographer
पाषाणविवरक (सा.)

petrographic period
समोद्भवी पाषाण काल

petrographic province
समोद्भवी पाषाण प्रांत

petrography
पाषाण विवरण (न.) lithology

petroleogenesis
पेट्रोलिअमजनन (न.), खनिजतेलजनन (न.)

petroleum
पेट्रोलिअम (न.), खनिज तेल (न.)

petroleum geology
पेट्रोलिअम भूशास्त्र

petroliferous
खनिज तेलयुक्त

petroliferous province
खनिजतेलयुक्त प्रांत

petrological analysis
पाषाणशास्त्रीय विश्लेषण

petrologist
पाषाणशास्त्रज्ञ (सा.)

petrology
पाषाणशास्त्र (न.) lithology

petrophysics
पाषाणभौतिकशास्त्र (न.)

petrotectonics
पाषाण विवर्तनिकी (स्त्री.)

pewter
Met. प्यूटर (न.)

pF
pF

phacolith
फॅकोलिथ (पु.)

phaneric
दृश्यकणी, दृश्यस्फटी phanitic phaneritic phanerocrystalline

phanerite
दृश्यकणी खडक (पु.)

phantom crystal
भूतस्फट (पु.)

pharmacy
औषधनिर्माणशाळा (स्त्री.)

phase
प्रावस्था (स्त्री.)

phase diagram
प्रावस्था आकृति

phase euqilibrium
प्रावस्था समतोल, प्रावस्था संतुलन

phase inversion
प्रावस्था व्यस्तन

phase rule
प्रावस्था नियम

phenacite
Min. फेनासाइट (न.)

phenoclast
गुरुशकल (न.)

phenocryst
गुरुस्फट (पु.)

phi grade scale
फाय श्रेणी

phi mean particle diameter
फाय माध्य कण व्यास

phi sigma
फाय सिग्मा, सिग्मा फाय sigma phi

phlebite
फ्लेबाइट (पु.)

phlogopite
Min. फ्लॉगोपाइट (न.)

phonolite
फोनोलाइट (पु.)

phosphate
Chem. फॉस्फेट (न.)

phosphate rock
फॉस्फेट खडक, फॉस्फेटी खडक rock phosphate

phosphorescence
स्फुरदीप्ति (स्त्री.)

phosphorous penalty
फॉस्फरस अवमूल्य

phosphorous premium
फॉस्फरस अधिमूल्य

photo
फोटो (पु.) high oblique photo बहुतिर्यक् फोटो low oblique photo अल्पतिर्यक् फोटो oblique photo तिरका फोटो, तिर्यक् फोटो vertical photo लंब फोटो

photo base
फोटो संदर्भ रेषा

photo electric cell
प्रकाश विद्युत घट

photo interpretation
फोटो अर्थशोधन

photo reading
फोटो वाचन

photogeology
फोटो भूशास्त्र (न.)

photogeomorphology
फोटोभूरुपिकी (स्त्री.)

photogrammetry
फोटोभूमापिकी (स्त्री.)

photographic texture
फोटो पोत

photography
प्रकाशचित्रण (न.)

photomap
फोटो नकाशा (पु.)

photomicrograph
सूक्ष्मदर्शी फोटो (पु.)

photomicrography
सूक्ष्मदर्शी प्रकाशचित्रण

photon
फोटॉन (पु.)

photoplastic model
प्रकाश आकार्य प्रतिकृति

phreatic
भूजली

phreatic aquifer
मुक्त जलवाहक iree aquifer

phreatic explosion
भूजली स्फोट

phreatic surface
भूजली पृष्ठ

phreatophyte
भूजलोद्भिद (न.)

phyllarenite
फायलॅरेनाइट (पु.)

phyllite
फिलाइट (पु.)

phyllitization
फिलायटन (न.)

phyllomorphic
पर्णरुपणी

phyllomorphism
पर्णरुपण (न.)

phyllonite
फायलोआइट (पु.)

phyllosilicate
फायलोसिलिकेट

phyric
(in comb.) गुरुस्फटी (as in olivine phyric basalt ऑलिव्हिन गुरुस्फटी बेसाल्ट)

physical
भौतिक, प्राकृतिक

physical geography
प्राकृतिक भूगोल

physical geology
प्राकृतिक भूशास्त्र dynamical geology dynamic geology

physical structure
भौतिक संरचना

physical weathering
भौतिक अपक्षय

physicogeographical
भौतिक नि-भौगोलिक

physiographic basin
स्थूलरुपी द्रोणी

physiographic cycle
भूरुप चक्र

physiographic guide
भूरुपी दर्शी

physiographic province
भूरुप प्रांत

physography
भूरुपवर्णन (न.), भूरुपिकी (स्त्री.) morphology  geomorphology

phytolith
वनस्पतिज खडक

picker
वेचित्र (न.)

picotite
Min. पिकोटाइट (न.)

picrite
पिक्राइट (पु.)

picrite basalt
पिक्राइट बेसाल्ट

pictograph
चित्रालेख (पु.)

piecemeal stoping
खंडशः निखनन

piedmont
Phys., उआदु. गिरिपद

piedmont alluvial plain
गिरिपद जलोढ मैदान

piedmont glacier
गिरिपद हिमवाह

piedmont scarp
गिरिपद कडा

piedmont steps
गिरिपद सोपान penchlands treppen piedmont treppen

piedmont treppen
गिरिपद सोपान piedmont steps penchlands treppen

piedmontite
Min. पिडमाँटाइट (न.)

piercement
वेधन, वेधी piercing

piercement dome
वेधी घुमट

piercement fold
वेधी वलि piercing fold diapir diapir fold diapiric fold

piercing
वेधी, वेधन piercement

piercing fold
वेधी वलि piercement fold diapir diapir fold diapiric fold

piezcrystallisation
दाबस्फटन (न.) piezocrescence

piezocrescence
दाबस्फटन (न.) piezocrystallisation

piezoelectric
दाबविद्युत

piezoelectric geophone
दाबविद्युत भूकर्ण

piezometer
दाबमापी (पु.)

piezometric map
दाबदर्शी नकाशा

piezometric surface
दाबदर्शी पृष्ठ, दाबमापी पृष्ठ

pigeonite
Min. पिजनाइट (न.)

piggot corer
पिगॉट क्रोडी

pigment
वर्णक (न.)

pillar
स्तंभ (पु.)

pillar caving
स्तंभ गव्हरण

pillow lava
उपधानी लाव्हा, शिरोधान लाव्हा ellipsoidal lava ellipsoidal basalt

pilotaxitic texture
गुंती पोत

pinacoid
पिनॅकॉइड (पु.)

pinch
चिंचोळ (पु.)

pinch out
चिंचोळत संपणे

pinching and swelling
चिंचोळण व फुगारण

pingo
पिंगो (न.) pingok ground ice mound

pingo remnant
पिंगो अवशेष

pingok
पिंगो (न.) pingo ground ice mound

pinnate
Bot. पिच्छक

pinnate drainage
पिच्छक जलनिस्सार

pinnate joints
पिच्छक संधी

pipe
नळ (पु.)

pipe clay
चिलीम माती ball clay

pipe line survey
नळमार्ग सर्वेक्षण

pipe ore
शलाका धातुक

pipette method
पिपेट पद्धति

piracy
अपहरण (न.)

pirate stream
अपहारी वाह

pisolite
पिसोलाइट (पु.)

pisolith
पिसोलिथ

pisolitic
पिसोलाइटी

pisolitic tuff
पिसोलाइटी टुफ

pistacite
Min. पिस्टासाइट (न.)

pit
खड्डा (पु.), गर्त (स्त्री.)

pitch
आनति (स्त्री.), पिच (पु.), रेक (पु.) anticline अपनति plunge अवनति, प्लंज syncline अभिनति rake

pitch length
आनति लांबी

pitch of a fold
वलीची आनति

pitch of ore
धातुक आनति

pitchblende
Min. पिचब्लेंड (न.)

pitches and flats
आनति व समतले

pitchstone
पिचस्टोन (पु.)

pitchy copper ore
डांबरी ताम्र धातुक

pith
भेंड (न.)

pivot
धुराग्र (न.)

pivotal fault
धुराग्र भ्रंश

placer
प्लेसर (पु.)

placer claim
प्लेसर हक्कभूमि

placer deposit
प्लेसर निक्षेप

placer mining
प्लेसर खनन

plagioclase
Min. प्लँगिओक्लेज (न.)

plain
मैदान (न.)

plain of denudation
अनाच्छादन मैदान

plain tract
सपाट प्रदेश

plainstype fold
अधितनुक वलि

plan
नकाशा (पु.), आराखडा (पु.)

planar
प्रतली

planar element
प्रतली घटक

planar gliding
समतली घसरण

planation
सपाटन (न.), मैदानन (न.)

plane
तत्त्व (न.), प्रतल (न.) समतल (न.)

plane of flattening
चपटन समतल

plane of projection
प्रक्षेपण प्रतल

plane of symmetry
सममिति प्रतल

plane polarized light
समतल धुवित प्रकाश

plane strain
समतल विकृति

plane stress
समतल उद्बल

plane table
प्लेन टेबल

planetesimal
ग्रहाणु (पु.)

planetesimal hypotheis
ग्रहाणु परिकल्पना

planetestimal
ग्रहाणु (पु.)

planilla
Min. प्लॅनिला (न.)

planimeter
क्षेत्रमापी (पु.)

planimetric
क्षेत्रमापी-

planimetric analysis
क्षेत्रमापी विश्लेषण

planimetric map
क्षेत्रमापी नकाशा

planimetric mapping
क्षेत्रमापी मानचित्रण

planimetry
क्षेत्रमापन (न.)

plankton
प्लँक्टनी, प्लवकी

plankton
प्लँक्टन (न.), प्लवक (न.)

plannar cross stratification
समतली काट संस्तरण

plant
१ संयंत्र (न.) २ वनस्पति (स्त्री.)

plaster stone
प्लॅस्टर स्टोन

plastic
आकार्य, घडणसुलभ

plastic clay
घडणसुलभ माती

plastic deformation
आकार्य विरुपण

plastic flow
आकार्य प्रवाह

plastic limit
आकार्यता सीमा

plastic property
आकार्य गुणधर्म

plastic strain
आकार्य विकृति

plasticity
आकार्यता (स्त्री.)

plasticity index
आकार्यता निर्देशांक plastic index

plate
१ पाटी (स्त्री.) २ भूपट्ट (पु.) tablet

plate tectonics
भूपट्ट विवर्तनिकी

plateau
पठार (न.)

plateau basalt
पठारी बेसाल्ट

plateau glacier
पठारी हिमवाह

plateau mountain
पठारी पर्वत

platen
पाट (पु.)

platform
मंच (पु.) bench

platic index
आकार्यता निर्देशांक plasticity index

platinum metal
प्लॅटिनम धातु

platten
प्लाटेन (पु.)

platy
पाटीदार

platy flaggy
पाटी फरशीदार

platy flow
पाटीदार प्रवाह

platyform
पाटीदार

playa
प्लाया (पु.)

playa deposits
प्लाया निक्षेप

playfair's law
प्लेफेअर नियम

pleistocene
प्लाइस्टोसीन

pleistocene
प्लाइस्टोसीन (पु.)

pleochroic
वर्णबदली

pleochroism
वर्णबदल (पु.)

plexus
Zool. त्रजालिका (स्त्री.)

plica
चूण (स्त्री.)

plicate
चुणीदार plicated

plicated
चुणीदार

plication
चुण्या (स्त्री.अ.व.), चुणीयन (न.). चुण्या पडणे (न.)

plinian
प्लिनीय icelandic

pliocene
प्लायोसीन

pliocene
प्लायोसीन (पु.)

plotting
नोंदणी (स्त्री.)

plough layer
नांगरणी थर furrow soil

plrobable
संभाव्य

plucking
उखडणे (न.), उखडणी (स्त्री.)

plug
प्लग (पु.)

plug dome
प्लग घुमट

plugging
प्लगन (न.)

plumb
ओळंबा (पु.)

plumbline
ओळंबा (पु.), ओळंबरेषा (स्त्री.)

plumbline deflection
ओळंबरेषा विक्षेप

plumose structure
विच्छाभ संरचना, पिसासारखी संरचना

plunge
१ अवनति (स्त्री.), प्लंज (स्त्री.) २ प्रपात (पु.) pitch

plunge pool
प्रपात कुंड

plunging cliff
अवनत कडा

plunging fold
अवनत वलि

pluton
पातालिक

plutonic
पातालीय

plutonic event
पातालीय घटना

plutonic mass
पातालीय खंड

plutonic series
पातालीय माला

plutonic water
पातालीय जल

plutonism
१ अग्निवाद (पु.) २ (in relation to orogeny) पातालजनन (न.)

plutonist
अग्निवादी (पु.)

plutonite
प्लुटोनाइट (पु.)

pluvial
पर्जन्यज (न.)

pneumatolysis
मॅग्मीवायुक्रिया (स्त्री.)

pneumatolytic
मॅग्मीवायव

pocket
कोशिका (स्त्री.)

pocket amalgamator
छोटा पारद संमिश्रक

podzol
पॉडझॉल (स्त्री.)

podzol soils
पॉटझॉल मृदा

podzolization
पॉडझोलन (न.)

poecilitic
समावृती poikilitic

poeciloblastic
समावृतरोही poikiloblastic

poikilitic
समावृती poecilitic

poikiloblastic
समावृतरोही poeciloblastic

point bar
नागमोड दंड

point bar deposit
नागमोड निक्षेप

point diagram
बिंदु आकृति

point group
बिंदुगट (पु.)

poise
पॉईज (न.)

Poisson's ratio
प्वाँसाँ गुणोत्तर

polar cap
धुवीय टोपण

polar diagram
धुवीय आकृति

polar flattening
धुवीय चपटन

polar glacier
धुवप्रदेशी हिमवाह

polar projection
धुवीय प्रक्षेपण

polar symmetry
धुवीय सममिति

polar wandering
धुवीय भ्रमण pole flucht

polarity
धुवता (स्त्री.)

polarization
धुवण (न.)

polarization potential
धुवण विभव

polarize
धुवण करणे

polarized
धुवित

polarized light
धुवित प्रकाश

pole
धुव (पु.)

pole diagram
धुव आकृति

pole flucht
धुवीय भ्रमण polar wandering

pole strength
धुव सामर्थ्य

polish
पॉलिश (न.)

polished section
पॉलिश केलेला छेद

polishing machine
पॉलिश यंत्र

polishing process
पॉलिश पद्धति

polishing table
पॉलिश टेबल

polje
पोल्ये (न.), महाकुंड (न.)

polyconic projection
बहुशंकु प्रक्षेपण

polycrystal
बहुस्फट

polygenetic soil
बहुउद्भवी मृदा

polygenic relief
बहुउद्भवी उठाव polygenetic relief

polygeosyncline
बहुभूअभिनति (स्त्री.), पॉलीभूअभिनति (स्त्री.)

polygon ground
बहुकोन भूमि

polygonal microrelief
बहुकोनी सूक्ष्मौठाव

polyhalite
Min. पॉलिहॅलाइट (न.)

polylitharenite
बहुलिथॅरेनाइट (पु.)

polymerization
Chem. बहुवारिकन (न.)

polymetallic minerals
बहुधातु खनिजे

polymictic rocks
बहुजननिक खडक

polymodal
बहुवास्तवी

polymorph
बहुरुपिक (न.)

polymorphism
बहुरुपता (स्त्री.)

polymorphous
बहुरुप

polyp reef
बहुशुंडक प्रवाली

polysomatic
बहुपिंडी

polysynthetic tiwinning
आवृत्ती यमलन

pond
कासार (न.)

ponded drainage
कासारी निस्सार

pontian
पाँटिअन (पु.)

pool
१ साठा (पु.) (as in oil pool तेल साठा) २ कुंड (न.) ३ तळुले (न.)

porcelaneous
पोर्सिलेनी

porcelanite
पोर्सिलेनाइट (पु.)

pore
१ छिद्र (न.), रंध (न.) २ रिक्तता (स्त्री.)

pore diameter
रंध व्यास

pore fluid
रंध द्रायु

pore space
रंधावकाश (पु.), छिद्रावकाश (पु.)

porifera
Zool. पॉरिफेरा (पु.)

porosimeter
रंधतामापी (पु.)

porosity
रंधता (स्त्री.), सच्छिद्रता (स्त्री.)

porous facies
सच्छिद्र समजक

porpezite
Min. पॉर्पेझाइट (न.)

porphyrin
पॉर्फिरिन (न.)

porphyrite
पॉर्फिराइट (पु.)

porphyritic
गुरुस्फटी

porphyroblast
प्ररोहस्फट (पु.), प्ररोहस्फटिक (पु.) metacryst metacrystal

porphyroblastic
गुरुस्फटरोही

porphyroclast
दलनगुरुस्फट (पु.)

porphyroclastic
दलनगुरुस्फटी

porphyry
पॉर्फिरी (पु.)

porphyry
पॉर्फिरी (पु.)

porphyry copper
पॉर्फिरी ताम्र

portland cement
पोर्टलंड सिमेंट

portlandian
पोर्टलंडिअन

positive
१ धन २ उत्थित (as in positive shore line उत्थित वेला रेषा)

positive crystal
धन स्फट

positive elongation
धन लांबी

positive hemiorthodome
धन अर्धलंबडोम

positive hemipyramid
धन अर्धपिरॅमिड

possible ore
शक्य धातुक

posthumous folds
गिरिजननोत्तर वली

postkinematic
उत्तर गतिकीय

postmagmatic reactions
उत्तरमॅग्मी अभिक्रिया

postmagmatic reactions
उत्तरमॅग्मी अभिक्रिया

postorogenic
गिरिजननोत्तर

postproterozoic
प्रोटेरोझोइकोत्तर, प्रागुजीवोत्तर

postsedimentary fault
अवसादोत्तर भ्रंश

posttectonic
विवर्तनोत्तर

posttectonic crystallization
विवर्तनोत्तर स्फटन

pot clay
कुंभार माती potter's clay

potable
पेय

potash
पोटॅश (न.)

potash felspar
पोटॅश फेल्सपार

potassic
पोटॅशी

potassium bentonite
पोटॅशिअम बेन्टोनाइट

potato stone
बटाटी दगड

potential
विभव (न.)

potential electrode
विभव इलेक्ट्रोड

potential log
विभव क्रमलेख

potential logging
विभव क्रमलेखन

pothole
भोवरी खळगा (पु.)

potter's clay
कुंभार माती pot clay

pottsvillian
पॉट्स् व्हिलिअन (न.)

powder method
चूर्ण पद्धति

powder snow
चूर्णी हिम

power line survey
वीजमार्ग सर्वेक्षण

poynting's law
पॉइंटिंग नियम

pozzolana
पोझोलाना (पु.)

PPm
प्रदल (प्रतिदशलक्ष) (parts per million)

prairle
प्रेअरी (स्त्री.)

Pratt isostasy
प्रॅट समस्थायित्व

pre-cambrian
प्रिकँबिअन, कँबिअनपूर्व

precious metal
मौल्यवान धातु

precious stone
रत्न (न.)

precipice
कडा (पु.)

precipitation
१ वर्षाव (पु.) २ अवक्षेपण (न.)

precipitation facies
अवक्षेपण समजक

precrystalline deformation
स्फटनपूर्व विरुपण

predazzite
प्रेडाझाइट (पु.)

prediction of future trend
भावी कालाचा अंदाज

preferred
अधिमत

preferred orientation
अधिमत दिशादेशन

preglacial
हिमायनपूर्व

prehnite
Min. प्रेहनाइट (न.)

preliminary examination
पूर्वपरीक्षा (स्त्री.)

premise
आधार तत्त्व (न.), आधारविधान (न.)

preorogenic
गिरिजननपूर्व

prescriptive right
विहित अधिकार

present costs
विद्यमान खर्च (पु.अ.व.)

present value of a mine
खाणीचे विद्यमान मूल्य

preservation
परिरक्षण (न.)

preservation of plant structure
वनस्पति संरचनेचे परिरक्षण

preservative
परिरक्षक (पु.)

preservative
परिरक्षक

pressure
दाब (पु.)

pressure arches
दाब कमानी, दाब कटक pressure ridges

pressure dome
लाव्हा स्तूप tumulus schollendome

pressure figure
दाब आकृति

pressure geophone
दाब भूकर्ण

pressure head
दाब शीर्ष

pressure ridges
दाब कटक, दाब कमानी pressure arches

pressure shadow
दाब छाया

pressure solution
दाब द्रवण

pressure tube
दाब नळी

pressure wave
दाब तरंग

pretectonic pluton
विवर्तनपूर्व पातालिक

pretectonic recrystallization
विवर्तनपूर्व पुनःस्फटन

primarrumpf
पूर्वमैदानप्राय

primary
मूल, प्राथमिक

primary arc
प्राथमिक चाप

primary basalt
मूल बेसाल्ट

primary crusher
प्राथमिक दलित्र

primary dip
मूलनति (स्त्री.)

primary flat joints
प्राथमिक समतल संधी

primary flowage
प्राथमिक प्रवहण

primary geosyncline
प्राथमिक भूअभिनति

primary magma
मूल मॅग्मा, मूल शिलारस

primary mineralisation
प्राथमिक खनिजन

primary minerals
प्राथमिक खनिजे (न.अ.व.)

primary openings
मूल रिक्तिका

primary orogeny
प्राथमिक गिरिजनन

primary phase
प्राथमिक प्रावस्था

primary rock
मूल खडक, अग्निज खडक igneous rock

primary structure
मूल संरचना

primary tectonite
मूल टेक्टोनाइट

primary wave
प्राथमिक तरंग

primitive circle
प्राथमिक वृत्त

principal
मुख्य

principal axis
मुख्य अक्ष

principal axis of strain
विकृतीचा प्रधान अक्ष

principal axis of stress
उद्बलाचा मुख्य अक्ष

principal meridian
मुख्य रेखावृत्त

principal plane
मुख्य तल

principal planes of stress
मुख्य उद्बल तले

principal point
मुख्य बिंदु

principal stresses
मुख्य उद्बले

principle
तत्त्व (न.)

principle of uniformity
समानतावाद (पु.) uniformitarianism

print
ठसा (पु.), फोटोप्रत (स्त्री.)

priority
अग्रता (स्त्री.)

prism
Math. प्रिझम (पु.)

prismatic
प्रिझमी

prismatic jointing
प्रिझमी संधीयन

probability
संभव (पु.), संभवनीयता (स्त्री.)

probable error
संभाव्य त्रुटि

probable ore
संभाव्य धातुक

process
१ प्रक्रिया (स्त्री.) २ पद्धति (स्त्री.)

prod mark
टोचण चिन्ह

producer
उत्पादक (पु.)

products of weathering
अपक्षयजन्य पदार्थ

professional ethics
व्यावसायिक नीति

profile
पार्श्वरेखा (स्त्री.) composite profile मिश्र पार्श्वरेखा cross profile transverse profile काट पार्श्वरेखा longitudinal profile अनुगामी पार्श्वरेखा projected profile प्रक्षेपित पार्श्वरेखा superimposed profile अध्यारोपित पार्श्वरेखा

profile of equilibrium
संतुलन पार्श्वरेखा

profile section
पार्श्वरेखा छेद

profile shooting
पार्श्वरेखा स्फोटन

profiling
पार्श्वरेखन (न.)

profit
नफा (पु.)

proglacial
हिमनदीबाह्य

progradation
पुरोच्चयन (न.)

progression
श्रेणी (स्त्री.)

progressive
प्रगामी

progressive overlap
अतिक्रमण (न.) transgression

projected
प्रक्षेपित

projected profile
प्रक्षेपित पार्श्वरेखा

projection
प्रक्षेप (पु.), प्रक्षेपण (न.) azimuthal projection दिगंशी प्रक्षेपण conical projection शंकु आकार प्रक्षेपण, शंकु प्रक्षेपण conventional projection रुढ प्रक्षेपण cylindrical projection वृत्तचितीय प्रक्षेपण, दंडगोलाकार प्रक्षेपण equal area projection

projection direction
प्रक्षेपण दिशा

promontory
भूशिर (न.)

propane
प्रोपेन (न.)

property
१ गुणधर्म (पु.) २ मालमत्ता (स्त्री.) (as in mineral property खनिज मालमत्ता)

property deed
मालमत्ता खत

property rights
मालमत्तेचे हक्क

prophylene
प्रोफेलिन (न.)

proportion
प्रमाण (न.)

propylite
प्रोपिलाइट (पु.)

propylitisation
प्रोपिलिटन (न.)

prospect
आपेक्षिक (न.)

prospect hole
पूर्वेक्षण छिद्र

prospecting
पूर्वेक्षण (न.) beneficiation dressing संस्करण development विकसन exploitation संप्राषण exploration समन्वेषण extraction winning (खनिज तेल इत्यादि) काढणे, निष्कर्षण

prospective
१ अपेक्षित २ संभाव्य

prospective ore
संभाव्य धातुक

prospective projection
बहुशंकु प्रक्षेपण

proterozoic
प्रोटेरोझोइक, प्रागजीव

proterozoic era
प्रोटेरोझोइक महाकल्प, प्रागजीव महाकल्प

protobitumen
प्रोटोबिट्युमेन (न.)

protogenic
Chem. प्राक्जननिक

protomatrix
प्राक् आधारक (पु.)

protomylonite
प्रोटो मायलोनाइट (पु.)

protopetroleum
आदि पेट्रोल (न.)

protoquartzite
प्रोटोक्वार्ट् झाइट (पु.)

protore
हीनधातुक (न.)

proustite
Min. प्राउस्टाइट (न.)

prove
सिद्ध करणे

proven
सिद्ध

proven ore
सिद्ध धातुक

provenance
उगमक्षेत्र (न.) provenience distributive province

province
१ प्रांत (पु.) २ प्रदेश (पु.)

provincial species
प्रांतीय जाति

provincial stage
स्थानिक गट

proximal
समीपस्थ, निकटस्थ

proximate analysis
स्थूल विश्लेषण

proximity
सामीप्य (न.)

proxy solid solution
प्रतियोजित सांद्र विलयन

psammite
वालुकाश्म (पु.), सॅमाइट (पु.)

psammitic
वालुकामय, सॅमाइटी arenaceous

psephite
खंडाश्म (पु.), रुडाइट (पु.) rudite rudyte

psephitic
खंडाश्मी rudaceous

pseudo
(in comb.) आभासी, छद्म

pseudo cross bedding
आभासी काट संस्तरण

pseudo oolite
आभासी ऊलाइट (पु.)

pseudo ripple mark
आभासी लहर चिन्ह

pseudo tachylite
आभासी टॅकिलाइट

pseudoanticline
आभासी अपनति (स्त्री.)

pseudobreccia
आभासी संकोणाश्म (पु.)

pseudoconglomerate
आभासी पिंडाश्म (पु.)

pseudofossil
आभासी जीवाश्म (पु.)

pseudomatrix
आभासी आधारक (न.)

pseudomorph
छद्मरुप (पु.)

pseudomorphism
छद्मरुपता (स्त्री.)

pseudomyrmekitic
आभासी मिर्मेकाइटी

pseudoscopic view
आभासी त्रिमिति दृश्य

pseudostratifiction
आभासी संस्तरण (न.)

pseudosymmetry
आभासी सममिति (स्त्री.)

pseudovolcano
आभासी ज्वालामुखी (पु.)

ptygmatic
परिवलित, टिग्मॅटी

ptygmatic fold
परिवलित वलि

ptygmatic vein
परिवलित शीर

pudding stone
पिंडाश्म (पु.), काँग्लोमरेट (पु.) conglomerate

pug dome
ज्वालामुखी घुमट cumulo dome volcanic dome

pullex feeder
पूलेक्स पूरणी

pulp density
लगदा घनता

pulpstone
लगदा दगड (पु.)

pulsator jig
स्पंदक जिग

pulse
स्पंद (पु.)

pulverisation
चूर्णन (न.)

pulverite
चूर्णाश्म (पु.)

pumice
प्यूमिस (पु.)

pumice fall
प्यूमिस वर्षाव

pumice flow
प्यूमिस प्रवाह

pumice tuff
प्यूमिस टुफ

pumping trough
पंपन द्रोणी

punjabian
पंजाबिअन

purbeckian
पर्बेकिअन (पु.)

purchae price
खरेदी किंमत

pure rotation
शुद्ध घूर्णन

pure shean
शुद्ध कर्तर

pure strain
शुद्ध विकृति

purple copper ore
बोर्नाइट (न.), मयूर धातुक bornite peacock ore

push wave
अनुलंब तरंग, p तरंग P wave longitudinal wave

putty
लांबी (स्त्री.)

pyramid
पिरॅमिड (पु.)

pyrargyrite
Min. पायरार्जिराइट (न.)

pyreneean orogeny
पिरिनिअन गिरिजनन

pyribole
पायरीबोंल (न.), पायरोबोल (न.) pyrobole

pyrite
Min. पायराइट (न.)

pyritohedron
पायरिटोहेड्रॉन (पु.), पायराअटि पृष्ठक (पु.)

pyrobole
पायरोबोल (न.), पायरीबोल (न.) pyribole

pyrochlore
Min. पायरोक्लोर (न.)

pyroclast
स्फोटशकल (न.)

pyroclastic
स्फोटशकली

pyroclastic deposit
स्फोटशकली निक्षेप

pyroclastic flow
स्फोटशकली प्रवाह

pyroclastic rock
स्फोटशकली खडक

pyrolusite
Min. पायरोलुसाइट (न.)

pyrolysis
chem. तापापघटन (न.)

pyrometamorphism
अतिऔष्णिक रुपांतरण (न.)

pyrometasomatic
औष्णिक द्रव्यांतरी

pyrometasomatic deposit
औष्णिक द्रव्यांतरी निक्षेप

pyrometasomatism
औष्णिक द्रव्यांतरण (न.)

pyrometer
Phys. उत्तापमापी (पु.)

pyromorphite
Min. पायरोमॉर्फाइट (न.)

pyrope
Min. पायरोप (न.)

pyrophyllite
Min. पायरोफिलाइट (न.)

pyrotechnics
दारुकाम (न.), आतषबाजी (स्त्री.)

pyroxene
Min. पायरॉक्सिन (न.)

pyroxene hornfels facies
पायरॉक्सिन हॉर्नफेल्स समजक

pyroxenite
पायरॉक्सिनाइट (पु.)

pyroxenoid
पायरॉक्सिनॉइड (न.)

pyrrhotite
Min. पिऱ्होटाइट (न.)

Q joint
Q संधि (पु.)

Q wave
Q तरंग (पु.)

quamire
दलदल (स्त्री.)

quantitative geomorphology
परिमाणात्मक भूरुपिकी

quaquaversal
प्रतिकेंद्री, सर्वदिश

quaquaversal dip
सर्वदिश नती

quarfeloids
क्वॉर्फेलॉइड्स (न.)

quarry
दगडाची खाण (स्त्री.)

quarry face
खाण पृष्ठ

quarter pyramid
पाव पिरॅमिड

quartile measures
चतुर्थक परिमाणे

quartz
Min. क्वार्ट्झ (पु.)

quartz arenite
क्वार्ट्झ ऍरेनाइट

quartz diorite
क्वार्ट्झ डायोराइट

quartz index
क्वार्ट्झ निर्देशांक

quartz latite
क्वार्ट्झ लॅटाइट

quartz monzonite
क्वार्ट्झ माँझोनाइट

quartz porphyry
क्वार्ट्झ पॉर्फिरी

quartz vein
क्वार्ट्झ शीर

quartz wackle
क्वार्ट्झ वॅकी

quartzite
क्वार्ट्झाइट (पु.)

quartzose
क्वार्ट्झमय

quaternary
चतुर्थक, क्वॉटर्नरी

quaternary
(a group of four) चतुष्क (न.)

quaternary system
चतुर्थक समूह, क्वॉटर्नरी समूह

quick ground
डेरा (पु.)

quicksand
रुतण वाळू (स्त्री.)

R tectonite
R टेक्टोनाइट (पु.)

R wave
R तरंग (पु.)

radial
अरीय

radial drainage
अरीय निस्सार

radial drainage pattern
अरीय निस्सार प्ररुप, अरीय निस्सार आकृतिबंध

radial fault
अरीय भ्रंश

radiated
प्रारित

radiation logging
प्रारण क्रमलेखन

radioactive
किरणोत्सार-, किरणोत्सारी

radioactive age determination
किरणोत्सार वयमापन

radioactive assay
किरणोत्सारी निकष मूल्यन

radioactive decay
किरणोत्सारी अपक्षय

radioactive disintegration
किरणोत्सारी विघटन

radioactive element
किरणोत्सारी मूलद्रव्य

radioactive equilibrium
किरणोत्सारी समतोल

radioactive series
किरणोत्सार श्रेणी

radioactivity
किरणोत्सार (पु.)

radioactivity log
किरणोत्सार क्रमलेख

radioactivity logging
किरणोत्सार क्रमलेखन

radioautograph
किरणोत्सार चित्र (न.)

radioautography
किरणोत्सार चित्रण (न.)

radiocarbon dating
रेडिओकार्बन वयमापन

radiocolloid
रेडिओकलॉइड (न.)

radiogenic
Chem. किरणोत्सारज

radiogenic isotope
किरणोत्सारज समस्थानिक

radiolaria
Zool. रेडिओलेरिआ (पु.अ.व.)

radiolarian
रेडिओलेरिअन

radiolarian ooze
रेडिओलेरिअन सिंधुपंक

radius
त्रिज्या (स्त्री.)

radius ratio
त्रिज्या गुणोत्तर

radon
Chem. रेडॉन (पु.)

ragging
Min. रॅगिंग (न.)

rain and snow gauge
पर्जन्य व हिम मापक

rain print
पर्जन्य ठसा

rain shadow
पर्जन्य छाया

raise
Min. रेझ (स्त्री.)

raised beach
उत्थित पुळण

raised reef
उत्थित प्रवाली

rake
रेक (पु.), आनति (स्त्री.), पिच (पु.) pitch

Raleigh wave
रॅले तरंग

random orientation
स्वैर दिशादेशन

range
१ मर्यादा (स्त्री.), व्याप्ति (स्त्री.) २ अंतर (न.) ३ कक्षा (स्त्री.) ४ पंक्ती (स्त्री.), रांग (स्त्री.) ५ टापू (पु.) hill range टेकड्यांची रांग mountain range पर्वत श्रेणी temperature range तापमान सीमा time range काल कक्षा

range finder
दूरता मापी

rank
१ प्रत (स्त्री.) २ दर्जा (पु.) (as in rank of coal कोळशाचा दर्जा)

ranking
दर्जा ठरवणे (न.)

Rapakivi granite
रापकिव्ही ग्रॅनाइट

Rapakivi texture
रापकिव्ही पोत

rapids
क्षिप्रिका (स्त्री.अ.व.), द्रुतवाह (पु.अ.व.), खळाळ (पु.अ.व.)

rare earths
Chem. रेअर अर्थ् स्

ratio
गुणोत्तर (न.)

ratioed print
दुरुस्त फोटोप्रत

rattle stone
खुळखुळा दगड

ravine
घळ (स्त्री.)

raw ore
कच्चे धातुक

razor stone
वस्तऱ्याचा दगड

reaction
Chem. क्रिया (स्त्री.), अभिक्रिया (स्त्री.), प्रतिक्रिया (स्त्री.)

reaction curve
अभिक्रिया वक्र, अभिक्रिया आलेख

reaction pair
अभिक्रिया युग्म

reaction point
अभिक्रिया बिंदु

reaction principle
अभिक्रिया तत्त्व

reaction relation
अभिक्रिया संबंध

reaction rim
अभिक्रिया नेमि, अभिक्रिया धाव

reaction series
अभिक्रिया माला, अभिक्रिया श्रेणी

reaction structure
अभिक्रिया संरचना

readjustment
पुनःसमायोजन (न.)

reagent
Chem. अभिकारक (पु.)

real specific gravity
सत्य विशिष्ट गुरुत्व

realgar
Min. रिअल्गार (न.)

rebound
प्रतिस्कंदन (न.)

recapitulation
Biol. पुनरावर्तन (न.)

receivable income
प्राप्य उत्पन्न

receiver
ग्राहक (पु.)

recent
रीसेंट (पु.), अलिकडील भूशास्त्रीय कालखंड (पु.)

recession
प्रतिसरण (न.), अपसरण (न.)

recession curve
प्रतिसरण आलेख

recession of coastline
किनाऱ्याचे प्रतिसरण

recession of watershed
जलविभाजकाचे प्रतिसरण

recessional moraine
प्रतिसारी हिमोढ

recharge
पुनर्भरण (न.)

recharge area
पुनर्भरण क्षेत्र

recharge of ground water
भूजल पुनर्भरण

reciprocal strain ellipsoid
व्युत्क्रमी विकृति विवृतज

reconnaissance
पूर्वपाहणी (स्त्री.)

reconnaissance map
पूर्वपाहणी नकाशा

record
अभिलेख (पु.)

record of sampling
प्रतिदर्शचयन अभिलेख

recorder
अभिलेखी (पु.)

recording
अभिलेखन (न.), अभिलेख (पु.)

recovery
उपलब्धि (स्त्री.)

recovery factor
उपलब्धि गुणक

recrystallisation
पुनःस्फटन (न.)

rectangular
काटकोनी

rectangular drainage
काटकोनी निस्सार

rectangular drainage pattern
१ काटकोनी निस्सार प्ररुप २ काटकोनी निस्सार आकृतिबंध

rectified
परिशोधित

recumbent
आडवी

recumbent fold
आडवी वलि

recycling
पुनश्चक्रण (न.)

red beds
रक्त संस्तर, लाल संस्तर

red bole
रेड बोल, गेरु

red clay
लाल मृत्तिका, लाल सिंधुपंक

red mud
लाल पंक

red soils
लाल मृदा

redemption
विमोचन (न.)

redemption of capital
भांडवल विमोचन

redox potential
रेडॉक्स विभव oxidation reduction potential Eh O/R potential

redoxomorphic stage
रेडॉक्सोरुपणी अवस्था

redoxomorphism
रेडॉक्सोरुपण (न.)

reducing flame
क्षपणकारी ज्योत, क्षपण ज्योत

reduction
Chem. लघूकरण (न.), क्षपण (न.)

reduction index
क्षपण निर्देशक

reduzate
क्षपणी निक्षेप (पु.)

reef
१ प्रवाली (स्त्री.) (as in barrier reef रोधक प्रवाली) २ शिलाश्रेणी (स्त्री.) ३ (in ore deposit) प्रशीर (स्त्री.) atoll reef ऍटॉल प्रवाली barrier reef रोधक प्रवाली coral reef प्रवाली fringing reef अनुतट प्रवाली

reef complex
प्रवाली संकुल

reef conglomerate
प्रवाली पिंडाश्म reef talus

reef flat
प्रवाली समतल

reef knoll
प्रवाली टेकाड

reef patch
प्रवालिका (स्त्री.)

reef talus
प्रवाली पिंडाश्म reef conglomerate

reentrant
अंतप्रवेशी

reference axis
संदर्भ अक्ष

reference plane
संदर्भ प्रतल

reference sphere
संदर्भ गोलक

reference station
संदर्भ स्थानक

reflectance
परावर्तकता (स्त्री.)

reflected wave
परावर्तित तरंग

reflection
परावर्तन (न.)

reflection coefficient
परावर्तन गुणांक

reflection shooting
परावर्तन स्फोटन

reflection stereoscope
परावर्तन त्रिमितिदर्शी

reflectivity
परावर्तकता (स्त्री.)

reflectometer
परावर्तनमापी (पु.)

refolding
पुनर्वलीयन (न.)

refraction
अपवर्तन (न.)

refraction coefficient
अपवर्तन गुणांक

refraction diagram
अपवर्तन आकृति

refraction seismograph
अपवर्तन भूकंपमापी

refraction shooting
अपवर्तन स्फोटन

refraction stereoscope
अपवर्तन त्रिमितिदर्शी

refractometer
अपवर्तन मापी

refractory
उच्चतापसह, प्रतीप

refractory ore
प्रतीप धातुक

refringence
अपवर्तन (न.)

refringent
अपवर्तनी

reg
रेग (पु.)

regar
रेगर (स्त्री.), रेगूर (स्त्री.) regur

regelation
पुनर्घट्टन (न.)

regenerated crystal
पुनर्जात स्फट

regeneration
पुनर्जनन (न.)

regimen
प्रवणप्रवृत्ति (स्त्री.)

region
प्रदेश (पु.) area क्षेत्र belt पट्टा field क्षेत्र zone प्रदेश

regional
प्रादेशिक

regional arching
प्रादेशिक चापन

regional gravity
प्रादेशिक गुरुत्व

regional guide
प्रादेशिक दर्शी

regional metamorphism
प्रादेशिक रुपांतरण

regional unconformity
प्रादेशिक अभिविसंगति

regional zoning
प्रादेशिक मंडलन

regolith
प्रावार खडक (पु.), मृदावरण (न.) sathrolith mantle rock saprolith

regosol
रेगोसोल (स्त्री.)

regression
पिछेहाट (स्त्री.) (as in marine regression सागरी पिछेहाट)

regressive
प्रतिगामी

regressive metamorphism
प्रतिगामी रुपांतरण retrogressive metamorphism retrograde metamorphism diapthoresis

regressive overlap
प्रतिगामी अतिव्यापन

regressive shoreline
प्रतिगामी वेलारेषा

regulus metal
रेग्युलस धातु

regur
रेगुर (स्त्री.), रेगर (स्त्री.) regar

rehydrolyzation
पुनस्सजलन (न.)

rejuvenated
पुनर्युवित

rejuvenation
पुनर्युवायन (न.)

relative humidity
सापेक्ष आर्द्रता

relative permeability
सापेक्ष पार्यता

relative relief
सापेक्ष उठाव

relaxation
शिथिलन (न.)

relaxation method
शिथिलन पद्धति

relaxation time
शिथिलन काल

release fractures
मुक्ति भंग

release joints
मुक्ति संधी

released minerals
मुक्त खनिजे

relic
अवशिष्ट (न.), अवशेष (पु.) relict

relict minerals
अवशेष खनिजे

relict permafrost
अवशेष नित्य गोठित भूमि

relict texture
अवशेष पीत

relief
(of ground) उठाव (पु.)

relief map
उठावाचा नकाशा

relief model
उठावाची प्रतिकृति

relief well
परिहार विहीर

reluctance
प्रतिष्टंभ (पु.)

reluctance geophone
प्रतिष्टंभ भूकर्ण

remanence
(चुंबकीय) शेष प्रवर्तन (न.)

remanent magnetism
शेष चुंबकत्व

remnant
अवशेष (पु.)

remunerative discount factor
किफायतशीर कसर गुणक

remunerative rate
किफायतशीर दर

reniform
वृक्काकार colloform

repeated reflections
आवर्ती परावर्तने

replacement
प्रतिस्थापन (न.)

replacement deposit
प्रतिस्थापन निक्षेप

replacement texture
प्रतिस्थापन पोत

replacement vein
प्रतिस्थापन शीर substitution vein

replacement veinlet
प्रतिस्थापन शीरिका

representative factor
प्रमाण गुणोत्तर

reptile
रेप्टाइल (पु.)

resection
Surv. बिंदुस्थापन (न.)

resequent
नवानुवर्ती consequent

resequent fault line scrap
नवानुवर्ती भ्रंश रेखा कडा

resequent stream
नवानुवर्ती नदी

reserves
उपलभ्य (न.)

reservoir
१ संचय (पु.) २ संचायक (पु.) ३ जलाशय (पु.)

reservoir drive
संचय चालना

reservoir energy
संचय ऊर्जा

reservoir gas oil ratio
संचय वायु तेल गुणोत्तर

reservoir pressure
संचय दाब

reservoir rock
संचायक खडक

reservoir survey
संचायक सर्वेक्षण

resident geologist
निवासी भूशास्त्रज्ञ

residual
अवशेष (पु.), अवशिष्ट (न.),

residual
अवशेष, अवशिष्ट

residual boulder
अवशिष्ट धोंडा

residual clay
अवशिष्ट मृत्तिका

residual concentration
अवशिष्ट संहति

residual deposit
अवशिष्ट निक्षेप, अवशिष्ट साठा

residual gravity
अवशिष्ट गुरुत्व

residual liquid
अवशिष्ट द्रव

residual magma
अवशिष्ट मॅग्मा

residual magnetism
अवशिष्ट चुंबकत्व

residual oil
अवशिष्ट तेल

residual ore
अवशिष्ट धातुक

residual soil
अवशिष्ट मृदा

residue
अवशेष (पु.), शेष (पु.)

residue gas
शेष वायु

residuum
अवशेष (पु.)

resilence
लवचिकपणा (पु.)

resin
रेझिन (न.), राळ (स्त्री.)

resinous
राळसम

resinous lustre
राळसम चमक

resistance
रोध (पु.)

resistates
टिकाऊ खनिजे (न.अ.व.)

resistivity
रोधिता (स्त्री.), रोधकता (स्त्री.), प्रतिरोधकता (स्त्री.)

resistor
रोधी (पु.)

resolution
वियोजन (न.)

resolution of reflection
परावर्तन वियोजन

resolved time
वियोजित काल

resolving power
वियोजन शक्ति

resonance in seismograph
भूकंपमापी संस्पंदन

resorption
पुनःशोषण (न.)

resources
१ साधन संपदा (स्त्री.) २ संपदा (स्त्री.) (as in oil resources तेल संपदा)

response
प्रतिसाद (पु.)

response curve
प्रदिसाद आलेख

resting mark
विश्राम चिन्ह

restite
अचलांग (न.)

restitution
प्रत्यानयन (न.)

restored dislocation
पुनःस्थापित भ्रंशन

resultant
परिणामी (पु.)

resultant
परिणामी

resurrected topography
उत्खात स्थलरुप, उत्खनित स्थलरुप exhumed topography

resurreted landscape
उत्खात भूदृष्य, उत्खनित भूदृश्य exhumed landscape

retained water
धारित जल water of retention

retardation
मंदन (न.)

reticulate
जाळीसारखा

retrograde condensate pool
प्रतिगामी संद्रवण साठा

retrograde metamorphism
प्रतिगामी रुपांतरण retrogressive metamorphism regressive metamorphism diapthoresis

retrograding shoreline
प्रतिगामी वेलारेषा

retrogressive metamorphism
प्रतिगामी रुपांतरण regressive metamorphism retrograde metamorphism diapthoresis

reversal
प्रतिक्रम (पु.)

reverse
व्युत्क्रम, उलटा

reverse fault
व्युत्क्रम भ्रंश

reverse rotary wells
व्युत्क्रमी घूर्णी विहिरी

reverse separation fault
व्युत्क्रम विलगन भ्रंश

reverse slip fault
व्युत्क्रम सरक भ्रंश

reverse zoing
व्युत्क्रम मंडलन

reversed arc
उलटा चाप

reversed limb
उलटलेला बाहु

revived
पुनरुज्जीवित

revolution
१ (in geology) भूक्रांति (स्त्री.) २ क्रांति (स्त्री.) (as in tectonic revolution विवर्तनी क्रांति) ३ परिभ्रमण (न.) ४ परिक्रमण (न.)

reworked sediment
पुनरवसादित अवसाद

reworking
पुनरवसादन (न.)

rhabdite
Zool. वेतास्का (स्त्री.)

rheid
प्रवहणाश्म (पु.)

rheid folding
प्रवहणी वलीयन

rheidity
प्रवहनक्षमता (स्त्री.)

rhenania phosphate
ऱ्हेनानिआ फॉस्फेट

rheological property
प्रवहणी गुणधर्ण

rheology
प्रवणहनशास्त्र (न.)

rheomorphic
प्रवहणी

rheomorphism
प्रवहणी रुपांतरण (न.)

rhizoconcretion
मूलसंग्रंथि (स्त्री.) rhizomorph

rhodochrosite
Min. ऱ्होडोक्रोसाइट (न.)

rhodolite
Min. ऱ्होडोलाइट (न.)

rhodonite
Min. ऱ्होडोनाइट (न.)

rhombdodecahedron
ऱ्हाँब्डोडेकॅहेड्रॉन (पु.) समचतुर्भुज द्वादशपृष्ठक (पु.)

rhombic
समचतुर्भुज

rhombic dodecahedron
समचतुर्भुज द्वादशपृष्ठक

rhombic symmetry
समचतुर्भुज सममिति

rhombohedral
समचतुर्भुजपृष्ठीय

rhombohedral packing
समचतुर्भुजपृष्ठीय बंधन

rhombohedral system
समचतुर्भुज पृष्ठीय प्रणाली

rhombohedron
समचतुर्भुजपृष्ठक (पु.), ऱ्हाँबोहेड्रॉन (पु.)

rhyodacite
ऱ्हायोडेसाइट (पु.)

rhyolite
ऱ्हायोलाइट (पु.)

rhythmic banding
लयित पट्टन

rhythmic bedding
लयित संस्तरण

rhythmic layering
लयित स्तरण

rhythmite
लयस्तर (पु.)

rhythmite
लयस्तर (पु.)

rib and furrow structure
पट्टी नि खाच संरचना

ribbon
फीत (स्त्री.), रिबन (स्त्री.)

ribbon injection
फीती अंतःक्षेपण

ribbon structure
फीती संरचना

Richter magnitude
रिश्टर महत्ता

ridge
कटक (पु.)

riebeckite
Min. रिबेकाइट (न.)

Riecke's principle
रिक्त तत्त्व

riffle
खाच (स्त्री.) groove

riffle
खाच (स्त्री.) groove

rift
१ खच (स्त्री.) २ अनुपाट (पु.)

rift and grain
अनुपाट व उत्पाट

rift trough
खच द्रोणी (स्त्री.)

rift valley
खच दरी (स्त्री.)

rift valley fault
खच दरी भ्रंश

rig
रिग् (स्त्री.)

right
अधिकार (पु.) (as in mineral right खनिज अधिकार)

right handed separation
उजवे विलगन

right lateral fault
दक्षिण भ्रंश, उजवा पार्श्वभ्रंश dextral fault

right normal slip fault
उजव्या सामान्य सरकेचा भ्रंश

right reverse slip fault
उजव्या व्युत्क्रम सरकेचा अंश

right section
उजवा छेद

right separation fault
उजवा विलगन भ्रंश

right slip fault
उजवा सरक भ्रंश

rigid
ताठर, दृढ

rigidity
ताठरता (स्त्री.),दृढता (स्त्री.)

rigidity modulus
दृढता मापांक

rill
ओहळ (पु.)

rill mark
ओहळ चिन्ह

rim
धाव (स्त्री.), नेमि (स्त्री.), कट (पु.)

rim rock
कट खडक

rim syncline
नेमि अभिनति

rim texture
नेमि पोत

ring complex
वलय संकुल

ring dyke
वलय भित्ति cone sheet

ring fracture
वलय भंजन

ring fracture stoping
वलय निखलन

ring shooting
वलय स्फोटन

ring structure
वलयी संरचना

ringed target
वलयित लक्ष्य

rip current
रक्षी धार, रक्षी प्रवाह

rip rap
रिप रॅप, रक्षी डबर

riparian
नदीतटीय

ripple
लहर (स्त्री.)

ripple bedding
लहर संस्तरण

ripple mark
लहर चिन्ह

ripplet
लहरिका (स्त्री.)

rise
चढ (पु.)

riss
रिस् (पु.)

riss
रिस्

river
नदी (स्त्री.) current

river basin
नदी खोरे

river bed
नदी पात्र

river bottom
नदीचा तळ

river capture
नदी अपहार river piracy stream capture

river piracy
नदी अपहार river capture stream capture

river system
नदी कुळ, नदी प्रणाली valley system

river terrace
नदी वेदिका stream terrace

rivulet
ओढा (पु.) current

roasting
भाजणी (स्त्री.)

roche moutonnee
रॉश मुटने

rock
शिला (स्त्री.), खडक (पु.)

rock avalanche
शिला अवधाव

rock builders
खडक उत्पादक (पु.अ.व.)

rock burst
खडक प्रस्फोट

rock crystal
Min. रॉक क्रिस्टल (न.)

rock dried specific gravity
शुष्क खडक विशिष्ट गुरुत्व

rock fan
शिला पंखा

rock flour
शिला चूर्ण

rock forming minerals
शिला घटक खनिजे

rock natural specific gravity
नैसर्गिक खडक विशिष्ट गुरुत्व

rock pediment
शिला पदभूमि

rock phosphate
फॉस्फेटी खडक, फॉस्फेट खडक phosphate rock

rock pressure
खडकांचा दाब

rock salt
सैंधव (न.)

rock slide
खडक घसर (स्त्री.)

rock slide
खडक घसर (स्त्री.)

rock stratigraphic unit
खडक स्तारिकी एकक

rock terrace
शिला वेदिका

rock unit
खडक एकक

rock waste
शिला विशीर्ण

rock wool
खनिज ऊर्ण mineral wool

rockfall
शिलापात (पु.)

rod
१ (परिमाण) रॉड (पु.) २ शलाका (स्त्री.)

rod mill
शलाका चक्की

rodding
रुळ (पु.)

rodding structure
शलाकी संरचना

roll
घरंगळणे creep

roll mark
घरंगळ चिन्ह

rollability
घरंगळणीयता (स्त्री.)

rolling
१ घरंगळण (स्त्री.) २ (topography) उंचसखल

rolling topography
उंचसखल स्थलरुप

roman ocher
रोमन ओकर

roof
छत (न.)

roof foundering
छताचे ढासळणे,छताची ढासळ

roof pendant
छत प्रलंब

roof rock
छत खडक

roofing slate
छताचा स्लेट

room
कोठी (स्त्री.), खोली (स्त्री.), कक्ष (पु.)

room and pillar method
कोठी खांब पद्धति bord and pillar method

room temperature
प्रयोगशाळेतील तपमान

root
Bot. मूळ (न.)

root zone
मूळ विभाग

ropy lava
दोरखंडी लाव्हा corded lava

roscoelite
Min. रॉस्कोलाइट (न.)

rose diagram
फुलारी आकृति

rose quartz
Min. गुलाबी क्वार्ट् झ

Rosenbusch's law
रोझेनबुश नियम

Rosenbusch's rule
रोझेनबुश नियम

rosette
फुलारी रचना (स्त्री.)

Rossi-Forel intensity scale
रॉसी फोरेल तीव्रता श्रेणी

rotary drilling
घूर्णी वेधन

rotary fault
घूर्णी भ्रंश

rotary scrubber
घूर्णी मार्जनी

rotational axis
घूर्णन अक्ष

rotational fault
घूर्णी भ्रंश

rotational movement
घूर्णी हालचाल

rotational strain
घूर्णी विकृति

rotational wave
घूर्णी तरंग

round
गोल

rounded
गोलित

rounding
गोलन (न.)

roundness
गोलाई (स्त्री.)

rubble
रोडे (न.)

rubellite
Min. रुबेलाइट (न.)

ruby
माणिक (न.), रुबी (स्त्री.)

ruby silver
रुबी सिल्व्हर

rudaceous
खंडाश्मी psephitic

rudimentary
Bot., Zool. अविकसित

rudite
रुडाइट (पु.), खंडाश्म (पु.) rudyte psephite

rugose coral
रुगोज प्रवाळ

ruled template
आरेखित टेम्प्लेट

running ground
खच भूमि

runoff
पृष्ठवाह (पु.)

rupture
फोडणे, फुटणे

rupture
भंग (पु.) fracture

rutile
Min. रुटाइल (न.)

s joints
संधी (पु.अ.व.)

S plane
S तल (न.)

S surface
S पृष्ठ (न.)

S tectonite
S टेक्टोनाइट (पु.)

S wave
S तरंग

S-P interval
S P अंतर (न.)

s.p.
s.p. (न.),स्वविभव (पु.) spontaneous polarization self potential,

saccharoidal
शर्कराभ

saddle
पल्याण (न.), खोगीर (पु.) col. विपल्याण gap खिंडार pass खिंड

saddle fold
पल्याण वलि

saddle reef
पल्याण प्रशीर

safe interest rate
व्याजाचा बिनधोक दर

safe yield
सुरक्षित उपलब्धि

sag
झोल (पु.)

sag pond
झोल कासार

sagging
झोल (पु.)

salient
उभार (पु.), उभारा (पु.)

salina
लवण पटल (न.) saline

saline
लवण पटल (न.) salina

saline soil
लवणयुक्त मृदा

salinity
लवणता (स्त्री.), खारेपणा (पु.), क्षारता (स्त्री.)

salt
Chem. क्षार (पु.), लवण (न.)

salt and pepper sand
काळी पांढरी वाळू

salt balance
क्षार संतुलन

salt dome
लवण घुमट salt plug salt stock

salt glacier
लवणवाह (पु.)

salt karst
क्षार कार्स्ट

salt lake
खारे सरोवर

salt marsh
खाजण (न.)

salt pan
मिठागर (न.)

salt peter
सॉल्टपिटर (न.)

salt plug
लवण घुमट salt dome salt stock

salt prairie
लवण प्रेअरी (पु.)

salt stock
लवण घुमट salt dome salt plug

saltation
(in sediments) उत्प्लवन (न.)

salting
लवणन (न.)

samarskite
Min. समर्स्काइट (न.)

sample
प्रतिदर्श (पु.), सँपल (न.)

sample cutter
प्रतिदर्श विभाजी

sample grouping by rows
रांगांनुसार प्रतिदर्श गटवारी

sample grouping by valence
संयुजानुसार प्रतिदर्श गटवारी

sample log
प्रतिदर्श क्रमलेख

sample splitter
प्रतिदर्श विभाजक

sample survey
प्रतिदर्श सर्वेक्षण

sample timer
प्रतिदर्श कालमापी

sample weighting by valence
संयुजानुसार प्रतिदर्श महत्त्वगुणन

sampling
प्रतिदर्शचयन (न.), प्रतिदर्शन (न.)

sand
वाळू (स्त्री.), वालुका (स्त्री.) boulder

sand bank
वाळू तट, भाटी (स्त्री.)

sand bar
वाळू दांडा

sand blast
वाळू झोत

sand crystal
वाळू स्फटिक

sand dike
वालुका भित्ति

sand draft
वालु अपवहन

sand dune
वालुधन्व (पु.)

sand glacier
वाळू वाह (पु.)

sand lens
वाळू भिंग (न.)

sand line
वालु रेखा (स्त्री.)

sand pipe
वाळू नळ

sand ridge
वालु कटक (न.)

sand rock
वाळू खडक

sand shale ratio
वाळू शेल गुणोत्तर

sand sheet
वालुका स्तर

sand spit
वाळू दांडी

sand storm
वाळूचे वादळ

sand stream
वालु वाह

sandstone
सँडस्टोन (पु.), वालुकाश्म (पु.)

sandstone dike
वालुकाश्मी भित्ति

sandstone grit
ग्रिट (स्त्री.), कोणी वालुकाश्म

sanidine
Min. सॅनिडीन (न.)

santorin earth
सँटोरिन माती

saponification value
साबनमान (न.)

saponite
Min. सॅपोनाइट (न.)

sapphire
Min. नीळ (पु.), नीलम (पु.) सफायर (न.)

sapprofication
कुजणे (पु.)

saprolite
सॅप्रोलाइट (पु.)

saprolith
मृदावरण (न.), प्रावार खडक (पु.) regolith sathrolith mantle rock

sapropel
सॅप्रोपेल (न.)

sapropelic
सॅप्रोपेली

sardonyx
Min. सार्डाएनिक्स (न.)

satellite
उपग्रह (पु.)

satellite image
उप प्रतिमा

sathrolith
मृदावरण (न.), प्रावार खडक (पु.) saprolith regolith mantle rock

satin spar
Min.सॅटिन स्पार

saturated
१ इष्टसिलिक २ संतृप्त (as in saturated rock संतृप्त खडक)

saturated pool
संतृप्त साठा

saturation
संतृप्ति (स्त्री.)

saturation permeability relationship
संतृप्ति पार्यता संबंध

sauconite
Min. सॉकोनाइट (न.)

sausage structure
लोडणी संरचना, लोडी संरचना boundinage

saussurite
Min. सॉस्युराइट (न.)

saussuritization
सॉस्युरायटन (न.)

saxonite
सॅक्सनाइट (पु.), हार्झबर्गाइट (पु.) harzburgite

scalar
अदिश

scale
१ प्रमाण (न.), श्रेणी (स्त्री.), मापन श्रेणी (स्त्री.) २ शुल्क (पु.), खवला (पु.) tablet

scale model
प्रमाणाकृति (स्त्री.)

scale of hardness
काठिण्यश्रेणी (स्त्री.) (as in Moh's scale of hardness मोहची काठिण्यश्रेणी)

scalenohedron
विषमपृष्ठक (पु.), स्केलिनोहेड्रॉन (पु.)

scallop
पन्हळी (स्त्री.)

scalped structure
तक्षित संरचना

scapolite
Min. स्कॅपोलाइट (न.)

scapolitization
स्कॅपोलिटन (न.)

scar
व्रण (पु.), व्रणचिन्ह (न.)

scarp
कडा (पु.) (as in fault scrap भ्रंश कडा) cliff

scarplet
लहान कडा (पु.)

scatter diagram
विकीर्ण आकृति

scavanger
अपमार्जी (पु.)

scavanging
अपमार्जन (न.)

scchorl
Min. शॉर्ल (न.)

scheelite
Min. शीलाइट (न.)

schillerization
शिलरन (न.)

schist
शिस्ट (पु.), सुभाज्य अश्म (पु.)

schistarenite
शिस्टॅरेनाइट (पु.)

schistose
सुभाज्य

schistosity
सुभाज्यता (स्त्री.)

schlieren
श्लिरेन (न.अ.व.)

schmidt net
श्मिट जालक

schollendome
लाव्हा स्तूप (पु.) pressure dome tumulus

schuppen structure
imbricate

scintillation
प्रस्फुरण (न.)

scintillation counter
प्रस्फुरण गणित्र

scintillometer
प्रस्फुरणमापी (पु.)

scissor fault
कातर भ्रंश

scolecite
Min. स्कोलेसाइट (न.)

scoria
खंगार (पु.) cinder

scorodite
Min. स्कोरोडाइट (न.)

scour
अभिघर्षण (न.), धूप (स्त्री.)

scour
अभिघर्षण होणे, धुपणे

scour and fill
धूप आणि भरण

scour depression
धूप खळगा

scrap metal
धातूची मोड

scree
टॅलस (न.) talus

screen
१ पडदा (पु.) २ चाळणी (स्त्री.)

screen analysis
चाळणी विश्लेषण sieve analysis

screen testing
चाळणी परीक्षा

screened sand
श्रेणित वाळू

screening
चाळणी (स्त्री.), छाननी (स्त्री.)

scrubber
घर्षी (पु.), मार्जनी (स्त्री.)

scrubbing
घर्षण (न.), मार्जन (न.)

scythestone
कोयत्याचा दगड (पु.)

sea
समुद्र (पु.), सागर (पु.)

sea arch
सागरी कमान

sea breeze
खारा वारा onshore wind

sea level
समुद्र सपाटी

sealing wax
लाख (स्त्री.)

seam
थर (पु.)

seamount
सागरी पठार (न.), गेयो (पु.) table mount guyot

season
मोसम (पु.), ऋऋतु (पु.), हंगाम (पु.)

second derivative computation
द्वितीय विकलन संगणन

second events
द्वितीय घटना

second order geosyncline
दुय्यम भूअभिनति

second order prism
द्वितीयक्रमी प्रिझम

second order pyramid
द्वितीयक्रमी पिरॅमिड

secondary
१ गौण, दुय्यम, द्वितीयक (as in seocndary minerals द्वितीयक खनिजे) २ पश्चात, नंतरची (as in secondary enrichment पश्चात संवद्धि)

secondary arc
दुय्यम चाप

secondary cleavage
द्वितीयक विदरण

secondary consolidation
दुय्यम घनन

secondary crusher
द्वितीयक दलित्र

secondary enlargement
द्वितीयक परिवर्धन

secondary enrichment
पश्चात संवृद्धि

secondary minerals
द्वितीयक खनिजे

secondary orogeny
द्वितीयक गिरिजनन

secondary recovery
द्वितीयक उपलब्धि

secondary reflections
द्वितीयक परावर्तने

secondary structure
द्वितीयक संरचना

secondary waves
द्वितीयक तरंग

secretion
१ स्त्रावग्रंथी (स्त्री.) २ (as a process) स्त्रावण (न.)

sectile
छेद्य

section
छेद (पु.), खंड (पु.)

sector graben
प्रभागी ग्रॅबेन

secular movements
दीर्घकालिक हालचाली

secular variation
दीर्घकालिक बदल

sedarenite
सेडॅरेनाइट (पु.)

sedentary
१ अनूढ (as in sedentary soil अनूढ मृदा) २ स्थानबद्ध

sediment
अवसाद (पु.), गाळ (पु.)

sediment cocentration
अवसाद संहति

sediment station
अवसाद स्थानक

sedimentary
अवसादी, गाळाचा

sedimentary basin
अवसाद द्रोणी

sedimentary contact
अवसाद स्पर्शपृष्ठ

sedimentary cycle
अवसादी चक्र

sedimentary differentiation
अवसादी विभेदन

sedimentary facies
अवसादी समजक

sedimentary mantle
अवसादी प्रावरण

sedimentary rock
स्तरित खडक detrital rock stratified rock

sedimentation curve
अवसादन आलेख

sedimentation unit
अवसादन एकक

sedimentogenesis
अवसादजनन (न.)

sedimentology
अवसादशास्त्र (न.)

seeding
बीजन (न.)

seep
पाझर (पु.)

seep
पाझरणे

seepage
पाझर (पु.)

seger cone
सीगर शंकु

segregate
विलग्न होणे, विलग्न करणे

segregation
विलग्नन (न.)

segregation banding
विलग्नी पट्टण

segregation kink bands
विलग्नी वलिकापट्ट

segregation magma
विलग्नी मॅग्मा

segregation texture
विलग्नी पोत

seif dune
साइफ धन्व

seismic
भूकंपी

seismic area
भूकंप क्षेत्र

seismic attenuation
भूकंपी क्षीणन

seismic centre
भूकंप केंद्र

seismic detector
भूकर्ण (पु.) geophone jug

seismic discontinuity
भूकंपी खंडत्व

seismic electric effect
भूकंपी विद्युत परिणाम

seismic event
भूकंप (पु.), भूकंपी घटना

seismic filter
भूकंप गाळणी

seismic intensity
भूकंप तीव्रता

seismic method
भूकंपन पद्धति

seismic oscillograph
भूकंपी दोलनलेखी

seismic spread
भूकंपन मांडणी

seismic waves
भूकंपी तरंग

seismicity
भूकंपता (स्त्री.)

seismogram
भूकंपलेख (पु.)

seismogram synthesis
भूकंपलेख संश्लेषण

seismograph
भूकंपमापी (पु.)

seismologist
भूकंपशास्त्रज्ञ (सा.)

seismology
भूकंपशास्त्र (न.)

seismometer
भूकंपमापी (पु.)

seismometry
भूकंपमिति (स्त्री.)

selection
निवड (स्त्री.) (as in natural selection नैसर्गिक निवड)

selective metamorphism
निवडक रुपांतरण

selective or preferential replacement
निवडक प्रतिस्थापन

selective trapping
निवडक बंधन

selenate
Chem. सेलेनेट (न.)

selenide
सेलेनाइड (न.)

selenite
Min. सेलेनाइट (न.)

selenomorphology
चांद्ररुपिकी (स्त्री.)

self diffusion
स्वविसरण (न.)

self potential
स्वविभव (पु.), s.p. (न.) spontaneous polarization s.p.

self potential method
स्वविभव पद्धति

self potential prospecting
स्वविभव पूर्वेक्षण

selva landscape
सेल्वा भूदृश्य

selvage
किनार (स्त्री.)

semianthracite
अर्धऍन्थासाइट (पु.), सेमिऍन्थासाइट (पु.)

semiarid
अर्धशुष्क

semibituminous
अर्धबिट्युमेनी, सेमिबिट्युमिनस

semicrystalline
अंशस्फटिकी hypocrystalline hemicrystalline merocrystalline

semidiurnal
अर्धदैनिक

semipervious
अर्धपार्य

semiprecious stone
उपरत्न (न.)

semisplint coal
अर्धढलपी कोळसा

semistereogram
अर्धत्रिमितिलेख (पु.)

semitropical
अर्धौष्णकटिबंधी

sensitivity
संवेदनत्व (न.)

separation
विलगन (न.)

sepiolite
Min. सेपिओलाइट (न.)

septarian
सेप्टॅरिअमी, खणयुक्त

septarian nodules
सेप्टॅरिअमी ग्रंथी, खणयुक्त ग्रंथी

septarium
सेप्टॅरिअम (न.), खण (पु.) (pl. septaria)

sequence of strata
स्तरक्रम (पु.), स्तरानुक्रम (पु.)

seracs
सेरॅक्स (पु.)

seriate
श्रेणीबद्ध

seriate texture
श्रेणीबद्ध पोत

sericite
Min. सेरिसाइट (न.)

sericitization
सेरिसायटन (न.)

series
१ माला (स्त्री.) २ श्रेणी (स्त्री.) group

serpentine
Min. सर्पन्टाइन (न.)

serpentinisation
सर्पन्टायनन (न.)

serpentinite
सर्पन्टिनाइट (पु.)

serrate
करवती

set
संच (पु.)

sets of joints
संधिसट (पु.अ.व.)

settling
अधोगमन (न.), अधिवसन (न.). सन्निवेशन (न.)

settling
अधोगामी

settling pond
अवसादी कासार

settling velocity
अधोगमन वेग

shadow
छाया (स्त्री.)

shadow zone
छाया प्रदेश

shaft
कूपक (न.), शाफ्ट (पु.)

shaking concentrators
कंपी संहनित्र

shaking table
कंपी टेबल

shale
शेल (पु.) (as in oil shale तेल शेल)

shale oil
शेल तेल (न.)

shallow focus earthquake
उथळ नाभि भूकंप

shallow layer
उथळ स्तर

shape orienttion
आकृति दिशादेशन

shard
शार्ड (न.)

sharpness
सुस्पष्टता (स्त्री.)

shatter cone
शीर्णन शंकु

shear
कातर (स्त्री.), कर्तर (पु.), कर्तरण (न.)

shear cleavage
कातर विदरण

shear fault
कातर भ्रंश, सरक भ्रंश slip fault

shear fold
कातर वलि

shear folding
कातर वलीयन

shear fracture
कातर भंजन

shear joint
कातर संधि

shear kink bands
कातर वलिकापट्ट

shear strain
कातर विकृति

shear strength
कातर सामर्थ्य

shear stress
कातर उद्बल tangential stress

shear surface
कातर पृष्ठ

shear wave
कातर तरंग tangential wave

shear zone
कातर विभाग

shearing
कातरण (न.)

shearing friction
कातर घर्षण

sheathing
आच्छादन (न.)

sheet
१ स्तर (पु.) (as in continental sheet भूखंड स्तर) २ अश्मपत्र (न.) (as in sheet jointing अश्मपत्र संधीयन) ३ खंड (पु.) (as in thrust sheet प्रणोद खंड) ४ पत्र (न.)

sheet erosion
स्तर अपक्षरण

sheet joint
अश्मपत्र संधि

sheet structure
पत्री संरचना

sheeted
पत्रित

sheeted vein
पत्रित शीर

sheeted zone
पत्रित प्रदेश

sheeting
अश्मपत्र संधीयन (न.) cleavage  sheet jointing

shelf
मंच (पु.) (as in continental shelf भूखंड मंच)

shelf ice
मंच हिम

shelf sea
मंच सागर

shell
कवच (न.)

shelly deposit
कवची निक्षेप

shield
ढालक्षेत्र (न.) shield area

shield basalt
ढाली बेसाल्ट

shield volcano
ढाली ज्वालामुखी

shift
विस्थापन (न.)

shingle
खडी (स्त्री.) boulder

shoal
शोल (पु.), उथळ भाग (पु.)

shoaling
शोलन (न.)

shoaling
शोलन (न.)

shoestring sand
वादीसम वाळू

shonkinite
शाँकिनाइट (पु.)

shoot
प्ररोह (पु.), शुंडिका (स्त्री.)

shoot
स्फोट करणे

shoot of ore
धातुक प्ररोह

shooting
स्फोटन (न.)

shore
वेला (स्त्री.), किनारा (पु.)

shore line
वेला रेषा

shore line cycle
वेला रेषा चक्र

shore line of depression
अवनमन वेला रेषा shore line of submergence

shore line of elevation
उन्नयन वेला रेषा shore line of emergence

shore platform
वेला मंच

shore ton
लहान टन

shore wall
वेला भिंत

shot
स्फोट (पु.), स्फोटन (न.) (as in parallel shot समांतर स्फोटन)

shot break
स्फोट क्षण time break

shot datum
स्फोट संदर्भ तल, स्फोट संदर्भ रेषा

shot detector pattern
स्फोट भूकर्ण आकृतिबंध

shot drill
छर्ऱ्याची वेधनी calyx drill

shot elevation
स्फोटाची उंची

shot hole
स्फोट छिद्र

shot hole fatigue
स्फोट छिद्र श्रांति

shot instant
स्फोट क्षण

shot moment indicator
स्फोट क्षण दर्शी

shot point
स्फोट बिंदु

show
(of oil or gas) आढळ (पु.)

showing
आढळ (पु.)

shrinkage
आकुंचन (न.)

shrinkage factor
आकुंचन गुणक

sial
सिआल (पु.)

sidelap
पार्श्वव्यापन (न.)

siderite
Min. सिडराइट (न.)

sidero
(in comb.) लोह-

siderolite
लोहौल्काश्म (पु.) stony iron

sideromelane
सिडरोमेलेन (पु.)

siderophile
लोहौत्कास्थ (पु.) atmophile

siderophile elements
लोहौत्कास्थ मूलद्रव्ये

sief
सीफ (पु.)

sienna
सिएन्ना (पु.), पिवडी (स्त्री.)

sieve
चाळणी (स्त्री.)

sieve analysis
चाळणी विश्लेषण screen analysis

sieve texture
चाळणी पोत

sieve tube
चाळणी नळी

sigma
सिग्मा (पु.)

sigma phi
सिग्मा फाय, फाय सिग्मा phi sigma

signal
संकेत (पु.)

silica
सिलिका (स्त्री.)

silica penalty
सिलिका अवमूल्य

silica sand
सिलिका वाळू

silicarenite
सिलिकॅरेनाइट (पु.)

silicate
सिलिकेट (न.) metasilicate मेटॅसिलिकेट orthosilicate ऑर्थाएसिलिकेट parasilicate पॅरासिलिकेट

silicate classification
सिलिकेट वर्गीकरण

siliceous
सिलिकामय calcareous  silicious

siliceous ooze
सिलिकामय सिंधुपंक

siliceous residue
सिलिकामय अवशेष

siliceous shale
सिलिकामय शेल

siliceous sinter
सिलिकामय सिंटर

silicic
सिलिक

silicification
सिलिकायन (न.)

silicified
सिलिकायित

silicious
सिलिकामय silicon सिलिकॉन calcareous  siliceous

silicon carbide saw
सिलिकॉन कार्बाइड करवत

silicone
सिलिकोन (न.)

sill
सिल (स्त्री.), शिलापट्ट (पु.)

sillimanite
Min. सिलिमनाइट (न.)

silt
रेव (स्त्री.) boulder

siltstone
सिल्टस्टोन (पु.), रेवाश्म (पु.)

silurian
सायल्युरिअन

silver
चांदी (स्त्री.), रुपे (न.)

sima
सायमा (न.)

similar
समान

similar fold
समरुप वलि

similar folding
समरुप वलीयन

simple farbic
साधी वीण

simple shear
साधा कर्तर

simultaneous
एककालीन

simultaneous sinking fund
एककालीन ऋणनिवारण निधि

singing sands
नाद वालुका (squeaking sands)

single ended spread
एक बाजु मांडणी end spread

single lens camera
एकभिंगी कॅमेरा

single roll crusher
एकरुळी दलित्र

sinistral fault
वाम भ्रंश, वाम पार्श्व भ्रंश left laternal fault

sinistral fold
वाम वलि

sink float
निमज्जी प्लावी

sink float
निमज्जी प्लावी

sink hole
विलयन विचर swallow hole

sink hole
विलयन विचर swallow hole

sink vortex
निमज्जी भोवरा

sinking fund
ऋऋणनिवारण निधि

sinking fund
ऋऋणनिवारण निधि

sinter
सिंटर (स्त्री.)

sinusoidal projection
ज्या वक्र प्रक्षेपण

size
आकार (पु.)

skarn
स्कार्न (पु.)

skeletal structure
सांगाडी संरचना, कंकाली संरचना

skeleton crystan
कंकाल स्फट, सांगाडी स्फट

sketchmaster
स्केचमास्टर (सा.)

skew
विषम तल

skewness
विषमतलता (स्त्री.)

skewness coefficient
विषमतलता गुणांक

skialith
भूतशिला (स्त्री.)

skin effect
पृष्ठ परिणाम

skip cast
प्लवन ओत (पु.)

slab
लादी (स्त्री.)

slag
धातुमल (पु.) cinder

slaggy
धातुमलीय

slake
विरणे

slaking
विरणे (न.)

slaking
विरणे (न.)

slate
स्लेट (पु.), पाटीचा दगड (पु.)

slate granule
स्लेट कणिका

slaty cleavage
स्लेटी विदरण

slickensides
१ भ्रंशखाचा (स्त्री.अ.व.) २ भ्रंशखाची पृष्ठ

slide
घसरणे creep

slide
(slide of rock) घसरण (स्त्री.), घसर (स्त्री.) (as in rock slide खडक घसर)

slide marks
घसर चिन्हे

slide surface
घसरण पृष्ठ

sliding
घसरणी (स्त्री.), घसरण (स्त्री.)

slime
राड (स्त्री.)

slip
घसरणे creep

slip
सरक (स्त्री.) dip slip dip shift नति सरक net slip एकूण सरक strike slip नतिलंब सरक

slip bedding
सरक संस्तरण

slip cleavage
सरक विदरण

slip face
सरक पृष्ठ

slip fault
सरक भ्रंश, कातर भ्रंश shear fault

slip fibre
अनु तंतु

slip fibre
अनु तंतु

slip fold
सरक वलि

slip folding
सरक वलीयन

slip of slope
सरकजन्य उतार

slip plane
घसर तल glide plane

slip sheet
सरक स्तर

slip surface
सरक पृष्ठ

slip tectonite
सरक टेक्टोनाइट

slipping
घसरणी

slope
उतार (पु.) (as in continental slope भूखंड उतार)

slope retreat
उताराची पीछेहाट

slope wash
उतार वाह

slotted screen picker
फटीदार पटल वेची

slotted template
खाचिदार टेम्पलेट

sloughing off box
निराडन टाकी desliming box

slow layer
मंद वेगी स्तर low speed layer

sludge
अवपंक (पु.)

sludge box
अवपंक पेटी

sluice
जलद्वार (न.)

sluicing
प्रणालक्षालन (न.)

slump
बसणे creep

slump bedding
बसकण संस्तरण

slump scarp
बसकण कडा

slump structure
बसकण संरचना

slumping
बसकण (स्त्री.)

small circle
लघु वृत्त

smaltite
Min. स्माल्टाइट (न.)

smectite
Min. स्मेक्टाइट (न.)

smelter schedule
विगालक तालिका

smelting
विगालन (न.)

smithsnoite
Min. स्मिथसोनाइट (न.)

smoky quartz
Min. धुरकट क्वार्टझ् (न.)

snout
प्रोथ (पु.), नाकाड (न.)

snow
हिम (न.)

snow avalanche
हिम अवधाव

snow field
हिमक्षेत्र (न.)

snow line
हिमरेखा (स्त्री.)

snowball garnet
हिमगोल गार्नेट

soapstone
सोपस्टोन (पु.), संगजिरा (पु.)

sod
ढेकूळ (न.)

soda feldspar
Min. सोडा फेल्डस्पार (न.)

sodalite
Min. सोडालाइट (न.)

soft
मऊ, नरम, कच्चा hard कठीण, टणक stiff घट्ट, कडक

soft coal
मऊ कोळसा

soft ground
कच्ची भूमि

soft minerals
मऊ खनिजे

soft rock
१ कच्चा खडक २ गाळ खडक

soil
मृदा (स्त्री.) boulder  ped

soil analysis
मृदा विश्लेषण

soil classification
मृदा वर्गीकरण

soil colloid
मृदा कलिल

soil creep
मृदा सरपटण

soil horizon
मृदा संस्तर soil stratigraphic unit

soil mechanics
मृद् यांत्रिकी (स्त्री.)

soil moisture constants
मृदा ओलावा स्थिरांक

soil physics
मृदा भौतिकशास्त्र, मृदा भौतिकी

soil profile
मृदाछेद

soil stratigraphic unit
मृदा संस्तर soil horizon

soil stripe
मृदा पट्ट

soil zone
१ मृदा संस्तर २ मृदा क्षत्र

solanchak
सोलांचाक (पु.)

solar system
सूर्यमाला (स्त्री.)

sole
तल (न.)

sole fault
तलभ्रंश

sole injection
तल अंतःक्षेपण

sole marking
तल चिन्ह

sole thrust
तल प्रणोद

solfatara
सोल्फाटरा (पु.)

solid
१ घन २ सांद्र

solid angle
घन कोन

solid diffusion
घन विसरण

solid solution
सांद्र विलयन

solid stage
घनन टप्पा

solidus
वितळण पथ (पु.)

solifluction
मृदाप्रवहण

solonets
क्षारमृदा (स्त्री.)

solonization
क्षारमृदायन (न.)

soloth
सोलोथ (स्त्री.), निक्षालित क्षारमृदा (स्त्री.)

solubility
Chem. विलेयता (स्त्री.)

soluble
विलेय

solum
सोलम (पु.)

solution
विलयन (न.), द्रावण (न.), द्राव (पु.)

solution path
द्रावण पथ

solution pot hole
विलयन भोवरी खळगा

sonde
साँड (पु.)

sonic log
ध्वनि क्रमलेख (पु.)

sooty chalcocite
Min. काजळी चॅल्कोसाइट (न.)

sorosilicate
सोरोसिलिकेट (न.)

sorted nets
जालक भूमि

sorted polygons
बहुकोन भूमि

sorting
विल्हेवारी (स्त्री.)

sorting coefficient
विल्हेवारी गुणांक

sorting column
विल्हेवारी स्तंभ

sorting index
विल्हेवारी निर्देशांक

sound
ध्वनि (पु.)

sound
खोली मोजणे, गभीरतामापन करणे

sound insulation
ध्वनि रोध

sounding
गभीरतामापन (न.)

sounding
गभीरतामापनी

sounding curve
गभीरतामापन आलेख

sounding datum
गभीरतामापन संदर्भतल

sounding line
गभीरतामापन तार

sour gas
आंबट वायु, गंधकी वायु

sour oil
गंधकी तेल

source
उगम (पु.)

source bed (of oil)
उगम संस्तर

source bed concept
उगम संस्तर कल्पना

source rock
आकर खडक, उगम खडक

south
दक्षिण (स्त्री.)

south east
आग्नेय (स्त्री.)

south south east
दक्षिण आग्नेय (स्त्री.)

south south west
दक्षिण नैऋऋत्य (स्त्री.)

space group
अवकाश गट

space lattice
अवकाश जालक

space time unit
अवकाश काल एकक

spaced cleavage
अंतरित विदरण

spaced schistosity
अंतरित सुभाज्यता

spacing
अंतरण (न.)

spall
पापुद्रे पडणे, पापुद्रे काढणे

spar
स्पार (न.) (as in Iceland spar आइसलँड स्पार)

sparagmite
स्पॅरॅग्माइट (पु.)

spastolith
स्पॅस्टोलिथ (पु.)

spatial model
त्रिमितीय प्रतिमा

spatter cone
लाव्हा शंकु

spatulate
चमचाकृति-

spatulate cast
चमचाकृति ओत

specific gravity
विशिष्ट गुरुत्व

specific heat
विशिष्ट उष्णता

specific permeability
विशिष्ट पार्यता

specific retention
विशिष्ट धारणक्षमता

specification
विनिर्देश (पु.)

specifications
आवश्यके (न.अ.व.)

specimen
नमुना (पु.)

spectral reflectance
वर्णक्रमी परावर्तकता

spectrograph
वर्णक्रमलेखी (पु.)

spectrographic analysis
वर्णक्रमलेखी विश्लेषण

spectrometer
स्पेक्ट्रोमीटर (न.), वर्णक्रममापी (पु.)

spectrophotometer
स्पेक्ट्रोफोटोमीटर (न.), वर्णक्रमदीप्तिमापी (पु.)

spectroscope
वर्णक्रमदर्शी (पु.)

spectrum
वर्णक्रम (पु.)

specularite
Min. स्पेक्युलराइट (न.)

speculate
तर्क करणे, अटकळ बांधणे

speculation
तर्क (पु.), अटकळ (स्त्री.)

speculative
तार्किक, अटकळीचा

speculative estimation
तार्किक अंदाज

speculative interest rate
व्याजाचा तार्किक दर

speculative rate
तार्किक दर

speleology
गुंफाशास्त्र (न.)

spergenite
Min. स्पर्जेनाइट (न.)

spessartite
Min. स्पेसार्टाइट (न.)

sphalerite
Min. स्फॅलेराइट (न.), झिंक ब्लेंड (न.) zincblende

sphene
Min. स्फीन (न.)

sphenoid
स्फेनॉइड (पु.)

sphere
गोलक (पु.)

sphericity
गोलाकारता (स्त्री.), गोलकाई (स्त्री.)

spheroid
गोलकाभ (पु.)

spheroidal structure
गोलकाभ संरचना

spheroidal symmetry
गोलकाभ सममिति

spheroidal weathering
गोलकाभ अपक्षय concentric weathering

spherulite
स्फेरुलाइट (न.)

spicule
कंटिका (स्त्री.)

spiegeleisen
स्पिगेलआयझेन (न.)

spilite
स्पिलाइट (पु.)

spillway
उत्प्लव मार्ग (पु.), सांडवा (पु.)

spilosite
स्पिलोसाइट (पु.)

spine
कणा (पु.)

spinel
min. स्पायनेल (न.)

spiracle
१ (volcanology) वातरंध (न.) २ (palacontology) श्वासरंध (न.)

spiral
सर्पिल

spiral classifier
सर्पिल दर्गित्र, सर्पिल वर्गीकरण यंत्र

spiral concentrator
सर्पिल संहनित्र

spiral garnet
सर्पिल गार्नेट

spiral picker
सर्पिल वेची

spiral vortex
सर्पिल भोवरा

spirit level
स्पिरिट लेव्हल, पाणसळ (स्त्री.)

spit
दांडी (स्त्री.) (as in sand spit वाळू दांडी)

splash plate
आदळपट्टी (स्त्री.)

splendent
भास्वर

splint coal
ढलपी कोळसा

split spread
विभक्त मांडणी

splitting pulp stream
विभाजनी लगदी प्रवाह

spodumene
Min. स्पॉड्युमीन (न.)

spoil
टाकावा (पु.)

spoil bank
टाकाव्याचा ढीग

sponge
स्पंज (पु.)

spontaneous polarization
स्वविभव (पु.). s.p. (न.) self potential s.p.

spontaneous potential method
उत्स्फूर्त विभव पद्धति

spore
बीजाणु (पु.)

spore coal
बीजाणु कोळसा

spore durain
बीजाणु ड्युरेन

spot
स्थान (न.), ठिपका (पु.)

spot correlation
स्थानी सहसंबंधन, स्थानी सहसंबंध

spot soundings
स्थानी गभीरतामापन

spot test
ठिपका चाचणी

spotted slate
ठिपक्या स्लेट

spread correction
मांडणी दुरुस्ती

spread profit
विखुरलेला नफा

spreading power (of a paint)
पसरणशक्ति (स्त्री.)

spring
झरा (पु.) (as in mineral spring खनिज झरा)

spring tide
उधाण (न.)

spur
बाहु (पु.)

squeeze up
संकोचज (न.)

SS surface
SS पृष्ठ (न.)

stability field
स्थैर्य क्षेत्र

stability series
स्थैर्य माला

stabilized dune
स्थिरित धन्व

stable type gravimeter
स्थिर गुरुत्वमापी

stack
१ ढीग (पु.), २ सागरखुंट (पु.)

stage
१ (as in Mansar stage) गट (पु.) २ मंच (पु.) ३ अवस्था (स्त्री.) ४ टप्पा (पु.) group

stage grinding
टप्पा प्रेषण

staining power (of a paint)
अभिरंजन शक्ति

stalactite
स्टॅलॅक्टाइट (न.)

stalagmite
स्टॅलॅग्माइट (न.)

stamp mill
कुटण गिरणी

standard
प्रमाण (न.)

standard deviation
प्रमाण विचलन

standard mineral
प्रमाण खनिज

stanniferous
कथिलयुक्त

stannite
Min. स्टॅनाइट (न.)

star feeder
तारका पूरणी (स्त्री.)

static
स्थैतिक, स्थितिक

static equilibrium
स्थैतिक समतोल

static level
स्थैतिक पातळी

static marks
स्थैतिक चिन्हे

static metamorphism
स्थितिक रुपांतरण

static pressure
स्थितिक दाब

station
स्थान (न.)

stationary field
अचल क्षेत्र

stationary wave
अचल तरंग

statistical homogeneity
सांख्यिकी एकजिनसीपणा

staurolite
Min. स्टॉरोलाइट (न.)

steady shape condition
स्थिराकृति स्थिति

steady state condition
स्थिरावस्था स्थिति

steatite
Min. स्टिएटाइट (न.)

steatite talc
स्टिएटाइट टाल्क

stellate
ताराकार

stellite
Met. स्टेलाइट (पु.)

step
पायरी (स्त्री.)

step fault
सोपान भ्रंश

stepout
आगम (पु.)

stepout correction
आगम फरक दुरुस्ती stepout time correction

stepout time
आगम फरक

steppe
स्टेप (न.)

steptoe
स्टेप्टो (पु.)

stereo base
त्रिमित संदर्भरेषा

stereo template
त्रिमित टेंप्लेट

stereocomparagraph
त्रिमिततुलनित्र (न.)

stereogenetic
घनज

stereogram
त्रिमितिलेख (पु.)

stereographic projection
त्रिमिति प्रक्षेपण

stereometer
त्रिमितिमापी (पु.)

stereonet
त्रिमितीय जालक (न.)

stereopair
त्रिमिति जोडी (स्त्री.)

stereoplanigraph
त्रिमितिक्षेत्रलेखी (पु.)

stereoscope
त्रिमितिदर्शी (पु.)

stereoscopic contour maps
त्रिमितिदर्शी समोच्च नकाशे

stereoscopic fusion
त्रिमितीय मेलन

stereoscopic image
त्रिमितिदर्शी प्रतिमा

stereoscopic pair
त्रिमिति जोडी

stereoscopic parallax
त्रिमितिदर्शीय परासर

stereoscopic sketching
त्रिमिति समोच्च रेखन

stereoscopic vision
त्रिमिति दृष्टी

stereosphere
त्रिमितीय गोलक (पु.)

stereostructural contour
त्रिमितिरचना समोच्च रेखा

stereotope
स्टिरिओटोप (पु.), त्रिमितिदर्शी (पु.)

stereotriplet
त्रिमितदृष्टी (स्त्री.)

sterography
१ त्रिमितिविद्या (स्त्री.) २ त्रिमितिरेखन (न.)

stibnite
Min. स्टिबनाइट (न.)

stiff
घट्ट, कडक soft

stilbite
Min. स्टिल्बाइट (न.)

stock
स्कंध (पु.)

stock pile sampling
रास प्रतिदर्शचयन

stock work
शिराजाल (न.)

stockalite
स्टॉकलाइट (न.)

stoichiometric balance
स्टॉइकिओमितीय संतुलन

stoichiometric mineral
स्टॉइकिओमितीय खनिज

stoichiometry
स्टॉइकिओमिति (स्त्री.)

stoichiometry
स्टॉइकिओमिति (स्त्री.)

stomach stone
पोटगोटा (पु.) gizzard stone gastrolith

stone
दगड (पु.)

stone field
धोंडाळ जमीन

stone garland
दगडी हार

stone guano
दगडी ग्वानो

stone net
दगडी जालक

stone polygon
दगडी बहुकोन

stone ring
दगडी वलय frost heaved mound

stone stripes
दगडी पट्ट

stone wreath
दगडी चक्र

stony iron
लोहौल्काश्म (पु.) siderolite

stony meteorite
अश्मी उल्का

stope
निखनन करणे

stope
१ निखनन (न.), निखनि (स्त्री.) २ स्टोप

stoping
१ निखनन (न.) (as in magmatic stoping) मॅग्मी निखनन) २ खनन (न.) (as in overhand stopping ऊर्ध्व खनन)

stoping ground
निखनन भूमि

storm
वादळ (न.)

storm monitor
वादळ बोधयंत्र

storm wave
वादळी लाट

stoss
हिमवाह संमुख (न.)

straight extinction
सरळ अंधारण, समांतर अंधारण parallel extinction

strain
विकृति (स्त्री.)

strain cleavage
विकृति विदरण

strain cleavage
विकृति विदरण

strain ellipse
विकृति विवृत्त

strain ellipsoid
विकृति विवृतज

strain gauge
विवृतिमापी (पु.)

strain slip cleavage
विकृति सरक विदरण

strained
विकृत

strained
विकृत

strait
सामुद्रधुनी (स्त्री.) creek

strand
वेलापट्टी (स्त्री.)

strand flat
वेलामैदान (न.)

strand line
वेलारेषा (स्त्री.)

strandline trend
वेलारेषा दिशा

strategic minerals
युद्धोपयोगी खनिजे, सामरिक खनिजे

stratification index
स्तरण निर्देशांक

stratification plane
स्तरण समतल

stratifiction
स्तरण (न.) cleavage

stratifiction foliation
स्तरण पर्णन

stratified
स्तरित

stratified cone
स्तरित शंकु

stratified drift
स्तरित अपोढ

stratified rock
स्तरित खडक sedimentary rock detrial rock

stratiform
स्तरित

stratify
स्तरित होणे

stratigrapher
स्तारिकी तज्ञ (पु.)

stratigraphic
स्तारिक

stratigraphic classification
स्तारिक वर्गीकरण

stratigraphic control
स्तारिक नियंत्रण

stratigraphic facies
स्तारिक समजक

stratigraphic horizon
स्तारिक कालस्तर

stratigraphic paleontology
स्तारिक पुराजीवशास्त्र

stratigraphic range
स्तारिक कालावधि vertical range

stratigraphic separation
स्तारिक अंतर stratigraphic throw

stratigraphic test
स्तारिक चाचणी

stratigraphic time
स्तारिक काल

stratigraphic trap
स्तारिक बंध

stratigraphic unconformity
स्तारिक अभिविसंगति

stratigraphic unit
स्तारिक एकक

stratigraphy
स्तारिकी (स्त्री.)

stratovolcano
स्तरित ज्वालामुखी

stratum
स्तर (पु.), संस्तर (पु.) crust

streak
रेखा (स्त्री.)

streak plate
रेखा पट्टी

streaky
विरेखित

stream
धार (स्त्री.), वाह (पु.), नाला (पु.), नदी (स्त्री.) current

stream capture
नदी अपहार river piracy river capture

stream frequency
नदी वारंवारता

stream gradient
नदी प्रवणता

stream order
प्रवाह प्रत

stream segment
प्रवाह खंड

stream terrace
नदी वेदिका river terrace

streamline flow
सुवाही प्रवाह, स्तरित प्रवाह laminar flow lamellar flow

streamlined housing
सुवाही घर

strength
सामर्थ्य (न.), क्षमता (स्त्री.)

stress
उउद्बल (न.)

stress difference
उद्बल भेद

stress ellipsoid
उद्बल विवृत्तज, ताण विवृत्तज

stress field
उद्बल क्षेत्र

stress mineral
उद्बल खनिज

stretch slide
ताण घसर

stretch thrust
ताण प्रमोद

stretching
ताणणे (न.), ताण (पु.)

striation
रेखांकन (न.)

strike
१ नतिलंब (पु.) २ चाल (स्त्री.)

strike direction
नतिलंब दिशा

strike fault
नतिलंब भ्रंश

strike joint
नतिलंब संधि

strike line
नतिलंब रेषा

strike separation
नतिलंब विलगन

strike separation fault
नतिलंब विलगन भ्रंश

strike slip
नतिलंब सरक

strike slip fault
नतिलंब सरक भ्रंश

stringer
शिरिका (स्त्री.)

strip thrust
डिकोलमेंट (पु.) decollement

stripe
पट्ट (पु.)

striped ground
पट्टित भूमि

stripped plain
अनावृत मैदान

stromatactis
शैवालगुहिकास्तर (पु.)

stromatic
शैवालस्तरीय

stromatite
स्ट्रोमॅटाइट (पु.)

stromatolite
स्ट्रोमॅटोलाइट (पु.), शैवालस्तराश्म (पु.)

strombolian
स्ट्राँबोलीय Icelandic

strontianite
Min. स्ट्राँशिअनाइट (न.)

structural
संरचनी, संरचनात्मक

structural analysis
संरचनी विश्लेषण

structural basin
संरचनी द्रोणी

structural bottoming
संरचनी तलन

structural contour
संरचनी समोच्च रेखा

structural control
संरचनात्मक नियंत्रण

structural crystallography
संरचनात्मक स्फटिकशास्त्र

structural fabric
संरचनी वीण

structural geology
संरचना भूशास्त्र

structural high
संरचनी उच्च

structural low
संरचनी निम्न

structural petrology
संरचना पाषाणशास्त्र

structural plain
संरचनी मैदान

structural terrace
संरचनी वेदिका

structural trap
संरचना बंध

structural unconformity
संरचना अभिविसंगति

structure
संरचना (स्त्री.)

structure contour
संरचना समोच्च रेखा

structure section
संरचना छेद

stylolite
कंटिकाश्म (पु.)

subacidic
उपाधिसिलिक

subaeration floatation machine
निम्नवात प्लावित्र

subaerial
भूपृष्ठीय, जमिनीवरील

subage
उपयुग (न.)

subalkalic
उपाल्कली

subangular
अंशकोनित

subaqueous
पाण्याखालील

subarctic
उपआर्क्टिक

subarkose
उपार्काएज (पु.)

subbituminous A coal
उपबिट्युमेनी A कोळसा

subbituminous B coal
उपबिट्युमेनी B कोळसा

subbituminous C coal
उपबिट्युमेनी C कोळसा

subcappillary interstice
सूक्ष्मकेशिकीय पोकळी

subcrustal
अधःकवचीय

subdomain
उपक्षेत्र (न.)

subduction zone
नमवणी क्षेत्र

subfabric
उपवीण (स्त्री.)

subfabric
उपवीण (स्त्री.)

subfacies
उपसमजक (न.)

subglacial
अधोहिम

subglacial moraine
अधोहिम हिमोढ

subgraywacke
उपग्रेवॅकी (पु.)

subhedral
अंशपृष्ठीय anhedral

subhumid
दमटसर

sublimate
Chem. संप्लुत (न.)

sublimation
संप्लवन (न.)

sublitharenite
सबलिथॅरेनाइट (पु.)

sublithwacke
सबलिथवॅकी (पु.)

sublithwacke
सबलिथवॅकी (पु.)

sublittoral
उपतटीय

submarine
सागरांतरी

submarine geology
सागरांतरी भूशास्त्र

submetallic
उपधातु-

subphyllarenite
सबफायलॅरेनाइट (पु.)

subrounded
अंशगोलित

subsequent
परवर्ती consequent

subsequent pluton
गिरिजननोत्तर पातालिक

subsequent stream
परवर्ती नदी

subsequent valley
परवर्ती दरी

subside
खचणे creep

subsidence
१ खचणी (स्त्री.) (as in cauldron subsidence कटाह खचणी) २ अवतलन (न.), खचणे (न.) negative movement

subsidiary fold
दुय्यम वलि

subsiding
खचणी (स्त्री.)

subsilic
उपसिलिक

subsoil
अवमृदा (स्त्री.)

subsolidus
अववितळण पथ (पु.)

substage
उपगट (पु.), उपावस्था (स्त्री.)

substitution
प्रतिस्थापन (न.)

substitution vein
प्रतिस्थापन शीर replacement vein

substitutional solid solution
प्रतिस्थापनी सांद्र विलयन

substratum
अधःस्तर (पु.)

subsurface
अधःपृष्ठ (न.)

subsurface
अधःपृष्ठी

subsurface
अधःपृष्ठी

subsurface elevation
अधःपृष्ठी उन्नयन

subsurface geology
अधःपृष्ठी भूविवरण, अधःपृष्ठी भूशास्त्र

subsurface water
भूजल (न.) ground water

subsystem
उपसमूह (पु.), उपप्रणाली (स्त्री.)

subterranean
भूमिगत

suite
कुल (न.), गट (पु.) clan

sulphide enrichment
सल्फाइड संवर्धन

sulphide zone
सल्फाइड विभाग

sulphophile
गंधकासक्त

sulphophile element
गंधकासक्त मूलद्रव्य

sulphur
गंधक (न.)

summit
शिखर (न.)

summit concordance
शिखर सुसंवाद

sump
संप (पु.)

sun crack
शुष्कन तडा mud crack

sun opal
ज्योतिर्मय ओपल fire opal

sunstone
Min. सूर्यकांत मणी (पु.)

superanthracite
अधिँथासाइट (पु.)

supercapillary interstice
अकेशिकीय पोकळी

supercompressibility
अधिसंपीड्यता (स्त्री.)

supercooling
अतिशीतन (न.)

superfluous water
अतिरिक्त जल

supergene
अधिजनित

supergene process
अधिजनन प्रक्रिया

supergene zoning
अधिजनित मंडलन

superheating
अतितापन (न.)

superimposed
अध्यारोपित consequent

superimposed drainage
अध्यारोपित निस्सार

superimposed profile
अध्यारोपित पार्श्वरेखा

superposed stream
अध्यारोपित नदी

superposition
अधिस्थापन (न.)

supracrustal
अधिकवची (पु.)

supralittoral zone
अधितटीय प्रदेश

suprastructure
अधिसंरचना (स्त्री.)

supratenuous fold
अधितनु वलि

supreme
सुप्रीम, सर्वाएच्च

surf zone
फेनिल पट्टा

surface
पृष्ठ (न.) (as in axial surface अक्षीय पृष्ठ)

surface active phenomena
पृष्ठ क्रियाशील घटना

surface anomally
पृष्ठ असंगति

surface area
पृष्ठफळ (न.)

surface correction
पृष्ठ दुरुस्ती

surface deposit
पृष्ठ निक्षेप, पृष्ठ साठा

surface energy
पृष्ठ उर्जा

surface geology
पृष्ठ भूविवरण, पृष्ठ भूशास्त्र

surface interference
पृष्ठ व्यतिकरण

surface of no strain
विकृतिशून्य पृष्ठ

surface texture
पृष्ठ पोत

surface thrust
पृष्ठ प्रणोद

surface velocity
पृष्ठ वेग

surface wave
पृष्ठ तरंग

surge
(as surge of sea) १ हिल्लोल (पु.) २ ऊर्मि (स्त्री.) (as in metamorphic surge रुपांतरी उर्मि)

surge bin
उर्मि पात्र

surge channel
हिल्लोल वाहिका

surging
ऊर्मन (न.)

survey
सर्वेक्षण (न.), पाहणी (स्त्री.) surveying

surveyor
सर्वेक्षक (सा.)

susceptibility
प्रभाव्यता (स्त्री.) (as in magnetic susceptibility चुंबकीय प्रभाव्यता

susceptible
प्रभाव्य

suspended load
निलंबित गाळ suspended sediment

suspended water
अधिभौम जल vadose water

suspension current
पंकिल प्रवाह density current turbidity current

suture
शिवण (स्त्री.)

SV wave
SV तरंग

swallow bole
विलयन विवर sink hole

swamp
दलदल (स्त्री.)

swamp flood plain
दलदली पूरमैदान

swell
फुगार (पु.)

swelling
फुगारा (पु.)

syenite
सायनाइट (पु.)

syenite
सायनाइट (पु.)

syenodiorite
सायनोडायोराइट (पु.)

syenogabbro
सायनोएग्रॅबो (पु.)

sylvite
Min. सिल्व्हाइट (न.)

symbiosis
सहजीवन (न.), सहजीविता (स्त्री.)

symbol
प्रतीक (न.), चिन्ह (पु.) संज्ञा (स्त्री.)

symmetrical
सममित

symmetrical bedding
सममित संस्तरण

symmetrical fold
सममित वलि

symmetricla banding
सममित पट्टण

symmetry
सममिति (स्त्री.)

symmetry of movement
हालचालीची सममिति

sympathetic fault
अनुकंपी भ्रंश

symplectic texture
अंतर्ग्रंथित पोत

synantetic
द्विखनिजोद्भव

synantexis
द्विखनिजोद्भवन (न.)

synchronal
समकालिक synchronous

synchronous
समकालिक synchronal

synchronous
समकालिक synchronal

synclinal
अभिनति-

synclinal axis
अभिनति अक्ष (पु.)

synclinal mountain
अभिनति पर्वत

syncline
अभिनति (स्त्री.) pitch

synclinorium
समभिनति (स्त्री.)

synclise
बृहत वेदी द्रोणी (स्त्री.)

syndiagenesis
समनुनिक्षेपण (न.)

syndiagenetic
समनुनिक्षेपी

syneresis
Chem. सोत्सर्ग आकुंचन (न.)

synform
अधोरुपी

syngenesis
सहजनन (न.)

syngenetic
सहजात idiogenous

syngenetic deposit
सहजात निक्षेप

syngenetic oil
सहजात तेल

synisotropisation
सहसमदैशिकन (न.)

synkinematic
सहगतिक, सहगतिक्रीय

synkinematic granitization
सहगतिक ग्रँनाइटन

synonymy
पर्यायसूचि (स्त्री.)

synorogenic
एसहविवर्ततनिक, सहगिरिजनानिक syntectonic

synsedimentary fault
सहावसादी भ्रंश

syntaxial
अक्षकेंद्री

syntaxial overgrowths
अक्षकेंद्री परिवृद्धि

syntaxis
अक्षकेंद्रण (न.) (as of muntain)

syntaxy
समाक्षता (स्त्री.)

syntectic
संमॅग्मी

syntectite
संमॅग्मनाश्म (पु.)

syntectonic
सहविवर्तनिक, सहगिरिजननिक synorogenic

syntectonic crystallisation
सहविवर्तनी स्फटन, सहविवर्तनी पुनःस्फटन paracrystalline recrystallization

syntexis
संमॅग्मन (न.)

synthesis
संश्लेषण (न.)

synthetic
संश्लेषी (पु.) homothetic

synthetic
संश्लेषी-

synthetic fault
दुय्यम भ्रंश

synthetic seismogram
संश्लेषी भूकंपलेख

system
१ समूह (पु.) (as in Dharwar system धारवाड समूह) २ गट (पु.) (as in ternary system त्रिअंगी गट) ३ पद्धति (स्त्री.) (as in block system खंड पद्धति ४ प्रणाली (स्त्री.) (as in Crystallographic system स्फटिकशास्त्रीय प्रणाली) cubic system घनीय प्रणाली hexagonal

system of joints
संधी समूह

systematic joint
व्यवस्थित संधि

systematics
वर्गीकरण पद्धति (स्त्री.)

table
मंचक (पु.), पठार (न.)

tablemount
सागरी पठार (न.), गेयो (न.) seamount guyot

tablet
वटिका (स्त्री.) blade पाते flake पत्री lamella पदरिका lamina स्तरिका lath पट्टी plate पाटी scale शल्क, खवला

tabling
मंचन (न.)

tabular
वटिकाकार

tachylyte
टॅकिलाइट (पु.)

taconite
टॅकोनाइट (पु.)

tactite
टॅक्टाइट (पु.)

taiga landscape
टैगा भूदृश्य

tailings
Min. उर्वरिते (न.अ.व.)

talc
Min. टाल्क (न.), संगजिरा (पु.)

talcolite
टाल्कोलाइट (पु.)

talus
ऋटॅलस (न.) scree

talus creep
टॅलस सरपटण

talus slope
टॅलस उतार

tangential fault
क्षैतिज भ्रंश

tangential stress
कातर उद्बल shear stress

tangential wave
कातर तरंग shear wave

tank
तलाव (पु.), टाकी (स्त्री.)

tank classifier
टाकी वर्गित्र

tantalite
Min. टॅन्टलाइट (न.)

taphrogenesis
खचदरी भ्रंशन (न.)

taphrogeny
खचदरीजनन (न.)

taphrogeosyncline
गर्त भूअभिनति (स्त्री.), टॅफो भूअभिनति (स्त्री.)

tapiolite
Min. टॅपीओलाइट (न.)

tar
Chem. डांबर (न.)

tarn
टार्न (न.), हिमज सरोवर (न.) glacial lake glacial scour lake

tear fault
विदारी भ्रंश (पु.)

tecoblast
पश्चरोह (पु.)

tecoblastesis
पश्चप्ररोहण (न.)

tecoblastic
पश्चरोही

tectofacies
विवर्तनी समजक (पु.)

tectogene
भूअभिनतिमूळ (न.)

tectogenesis
विवर्तन (न.)

tectonic
विवर्तनी

tectonic analysis
विवर्तनी विश्लेषण

tectonic axis
विवर्तनी अक्ष

tectonic basin
विवर्तनी द्रोणी

tectonic breccia
विवर्तनी संकोणाश्म, विवर्तनी बेशिआ dynamic breccia

tectonic conglomerate
विवर्तनी पिंडाश्म, विवर्तनी काँग्लोमरेट

tectonic contact
विवर्तनी स्पर्शपृष्ठ

tectonic discordance
विवर्तनी विसंवाद

tectonic dome
विवर्तनी घुमट

tectonic earthquake
विवर्तनी भूकंप

tectonic earthquake
विवर्तनी भूकंप

tectonic fabric
विवर्तनी वीण

tectonic facies
विवर्तनी समजक

tectonic framework
विवर्तनी चौकट

tectonic gap
विवर्तनी विलंब lag

tectonic land
विवर्तनी भूमि

tectonic landforms
विवर्तनी भूरुपे

tectonic level
विवर्तनी पातळी

tectonic map
विवर्तनी नकाशा

tectonic profile
विवर्तनी पार्श्वरेषा

tectonic revolution
विवर्तनी क्रांति

tectonic rotation
विवर्तनी घूर्णन

tectonic style
विवर्तनी शैली

tectonic synthesis
विवर्तनी संश्लेषण

tectonic transport
विवर्तनी वहन

tectonic window
विवर्तनी खिडकी

tectonics
विवर्तनिकी (स्त्री.), विवर्तनशास्त्र (न.)

tectonism
विवर्तन (न.)

tectonite
टेक्टोनाइट (पु.)

tectonophysics
विवर्तन भौतिकी (स्त्री.)

tectonosphere
विवर्तन आवरण (न.)

tectosilicate
टेक्टोसिलिकेट (न.)

tektite
Min. टेक्टाइट (न.)

telemagmatic
दूरमॅग्मी, दूरऔष्णिक telethermal

telescoped ore deposit
अंतःसर्पी धातुक निक्षेप

telescoping
अंतःसर्पण (न.)

telethermal deposit
दूरऔष्णिक निक्षेप, दूरऔष्णिक साठा

tellurate
Chem. टेल्युरेट (पु.)

telluric
भौम

telluric current
भौम प्रवाह earth current

telluride
Chem. टेल्युराइड (न.)

tellurite
Chem. टेल्युराइट (न.)

temperature
तपमान (न.)

temperature range
तपमान सीमा

temperature well logging
तपमान कूप क्रमलेखन

template
फर्मा (पु.), टेम्पलेट (स्त्री.) templet

temporary base level
तात्पुरती निम्नतम पातळी, स्थानिक निम्नतम पातळी local base level

temporary hardness
तात्पुरता कठीणपणा, सहजपरिहार्य काठिण्य

tenanite
Min. टेनन्टाइट (न.)

tenor
Min. अस्तित्वमान (न.)

tensile strength
ताण सामर्थ्य

tensile stress
ताण उद्बल

tensile traction
ताण कर्षण

tensiometer
ताणमापी (पु.)

tension
ताण (पु.)

tension
ताण (पु.)

tension fault
ताण भ्रंश

tension fracture
ताण भंग

tension joint
ताण संधि

tension of soils
मृदा ताण

tephra
टेफा (स्त्री.)

tephrochronology
टेफाकालानुक्रम (पु.)

tephroite
Min. टेफॉइट (न.)

terigenous
भूमिज

terminal lobe
अंतिम पालि

terminal moraine
अंत्य हिमोड end moraine

ternary
Chem. त्रिअंगी

ternary magma
त्रिअंगी मॅग्मा

ternary system
त्रिअंगी गट

terra alba
टेरा अल्बा

terra cotta
टेरा कोटा

terra cotta clay
टेरा कोटा माती

terra rossa
टेरा रोसा

terrace
वेदिका (स्त्री.) (as in moraine terrace हिमोढ वेदिका)

terracette
मजगिका (स्त्री.)

terrain
भूप्रदेश (पु.), भूभाग (पु.)

terrain analysis
भूप्रदेश विश्लेषण, भूभाग विश्लेषण

terrain correction
स्थलरुप दुरुस्ती, भूप्रदेश दुरुस्ती topographic correction

terrain factors
भूप्रदेश घटक, भूभाग घटक

terrestrial
भूविषयक, भौमिक, भूजमिनीवरील

terrestrial magnetism
भूचुंबकत्व

terrigenous sand
भूमिज वाळू

tertiary
तृतीयक

tertiary era
तृतीयक महाकल्प

test
चाचणी (स्त्री.), परीक्षा (स्त्री.)

test pit
चाचणी खड्डा

test well
चाचणी कूप

tetartohedral
चतुर्थांशपृष्ठीय

tethys
टेथिस (पु.)

tetragonal system
चतुष्कोणीय प्रणाली

tetrahedral hypothesis
चतुष्फलकी परिकल्पना tetrahedron hypothesis

tetrahedrite
Min. टेट्राहेड्राइट (न.)

tetrahedron
टेट्राहेड्रॉन (पु.), चतुष्पृष्ठक (पु.)

tetrahexahedron
टेट्राहेक्झाहेड्रॉन, चतुःषट्पृष्ठक

textural class
पोतीय वर्ग

textural inversion
पोती व्यस्तन

texture
पोत (न.) (as in blastophitic texture प्ररोहवेधी पोत)

thalassocraton
महासागरी क्रेटॉन (पु.)

thalweg
अनुगामी पार्श्वरेषा (स्त्री.), थाल्वेग (स्त्री.)

thaw
वितळणे (न.), वितळण (न.)

thaw depression
वितळण खळगा (न.)

thaw lake
वितळण सरोवर

thawing
वितळण (न.)

thawing index
वितळण निर्देशक

thawing season
वितळण मोसम

thenardite
Min. थेनार्डाइट (न.)

theodolite
Surv. थिओडोलाइट (न.)

thermal
औष्णिक, तापीय epithermal अधिऔष्णिक उgeothermal भूऔष्णिक hydrothermal उष्णजलीय hypothermal अधौष्णिक mesothermal मध्यऔष्णिक, दूरमॅग्मी telethermal telemagmatic परऔष्णिक xenothermal

thermal analysis
औष्णिक विश्लेषण

thermal aureole
औष्णिक कोष, स्पर्श कोष contact aureole

thermal gradient
तापीय प्रवणता

thermal logging
औष्णिक क्रमलेखन

thermal metamorphism
औष्णिक रुपांतरण

thermal prospecting
औष्णिक पूर्वेक्षण

thermal stratification
औष्णिक स्तरण

thermal unit
औष्णिक एकक

thermokarst
वितळकार्स्ट (पु.)

thermometry
तापमिति (स्त्री.)

thermoplastics
तापप्लास्टिके (न.अ.व.)

thickener
Chem. दाट करणारा (पु.)

thickness line
जाडीदर्शक रेषा

thin band
तनु पट्ट

thin bedded
तनु संस्तरित

thin out
बारीक होणे

thin section
पातळ छेद

thinner
पातळ करणारा (पु.)

tholeiite
थोलिआइट (पु.)

tholeiitic magma
थोलिआइटी मॅग्मा

thorianite
Min. थोरिअनाइट (न.)

thorite
Min. थोराइट (न.)

three point resection
त्रिबिंदुस्थापन (न.)

three roll mill
तीनरुळी गिरणी

threshold
उंबरठा (पु.)

threshold pressure
उंबरठा दाब

threshold value
उंबरठा अंक

threshold velocity
उंबरठा वेग

throw
क्षेप (पु.)

thrust
प्रणोद (न.)

thrust fault
प्रणोद भ्रंश

thrust plane
प्रणोद तल

thrust scarp
प्रणोद कडा

thrust sheet
प्रणोद खंड

thrust surface
प्रणोद पृष्ठ

thrusting
प्रणोदन (न.)

tidal bedding
वेला संस्तरण

tidal correction
भरती ओहोटी दुरुस्ती

tidal current
आवर्ती प्रवाह, भरती ओहोटी प्रवाह periodic current

tidal datum
भरती ओहोटी संदर्भतल

tidal flat
ओहोटी मैदान foreshore

tidal flat channel
ओहोटी मैदान नाली

tidal marsh
ओहोटी दलदल

tidal theory
भरती सिद्धांत

tidal wave
भरती लाट

tide
वेला (स्त्री.), भरती ओहोटी (स्त्री.)

tierra blanca
टीरा ब्लँका, कॅलिशी, कॅल्क्रीट caliche calcrete

tiger's eye
वाआघडोळा (पु.), व्याघनेत्र (पु.)

tight
घट्ट

tight fold
आवळ वलि close fold

tight sand
घट्ट वाळू

till
धोंडमाती (स्त्री.), टिल (स्त्री.) boulder clay

tillite
टिलाइट (पु.)

tilloid
टिलॉइड

tilt
कल (पु.), कलन (न.)

tilt block
कललेला खंड

tilted
कललेला

tiltmeter
कलमापी (पु.)

timber line
वृक्ष सीमा tree line

time
१ समय (पु.) २ काल (पु.) era

time break
स्फोट क्षण shot break

time constant
काल स्थिरांक (पु.)

time cross section
काल काट छेद

time depth chart
काल नि खोली आलेख time depth curve

time gradient
काल प्रवणता

time lag
कालपश्चता (स्त्री.)

time line
कालरेषा (स्त्री.)

time plane
काल प्रतल

time range
काल कक्षा

time rock unit
काल खडक एकक chronolithologic unit

time sampling
काल प्रतिदर्शचयन

time signal
काल संकेतन (पु.)

time stratigraphic unit
कालस्तरिक एकक chronostratigraphic unit

time transgressive formation
काल अतिक्रमी संच

time transitional formation
काल संक्रामण संच

time unit
काल एकक

time value
काल मूल्य

time-distance curve
काल अंतर आलेख time distance graph

timing line
कालरेखा (स्त्री.)

tinamel
टिनॅमेल (न.)

tinguaite
टिंग्वाइट (पु.)

tinstone
Min. टिनस्टोन (न.)

tipple
उतपात्र (न.)

titaniferous
टिटॅनियमयुक्त

titanite
Min. टिटॅनाइट (न.)

tjale
नित्य गोठित भूमि (स्त्री.) pergelisol permafrost perennially frozen ground

toe
अग्र (न.)

tombolo
टोंबोलो (न.), भूबद्धद्वीप (न.) land tied island

tonalite
टोनॅलाइट (न.)

tongue
जिव्हा (स्त्री.), जीभ (स्त्री.)

tonnage
टनभार (पु.)

tonnage factor
टनी गुणक

top set beds
उपरिस्थापित संस्तर

top soil
पृष्ठीय मृदा

top water
शिरोजल (न.)

topaz
Min. टोपाझ (न.), पुष्कराज (पु.)

topographic
स्थलरुपी, स्थलरुपिक, स्थलरुप

topographic adjustment
स्थलरुपी अनुयोजन

topographic adolescence
स्थलरुपी पौगंडावस्था

topographic catena
स्थलरुपिक मृदास्तर, स्थलरुपिक कॅटेना

topographic correction
स्थलरुप दुरुस्ती, भूप्रदेश दुरुस्ती terrain correction

topographic expression
स्थलरुपी अभिव्यक्ती

topographic high
स्थलरुपी उच्च

topographic infancy
स्थलरुपी बाल्यावस्था

topographic low
स्थलरुपी निम्न

topographic map
स्थलरुपी नकाशा

topographic maturity
स्थलरुपी प्रौढावस्था

topographic old age
स्थलरुपी वृद्धावस्था

topographic scale
स्थलरुपी श्रेणी

topographic texture
स्थलरुपी पोत

topographic unconformity
स्थलरुपी अभिविसंगति

topographic youth
स्थलरुपी तारुण्य

topographical stereoscope
स्थलरुपी त्रिमितिदर्शी

topography
स्थलरुप (न.)

topology
स्थलरुपिकी (स्त्री.), स्थलरुप विज्ञान (न.)

topometasomatic
स्थलद्रव्यांतरणी

topomorph
स्थलफट (पु.)

tor
टॉर (पु.)

torbernite
Min. टॉर्बर्नाईट (न.)

toreva
टोरेवा (स्त्री.)

torque
पीळ (पु.)

torrential bedding
लोंढा संस्तरण

torrential cross bedding
लोंढा काट संस्तरण

torrid zone
उष्ण कटिबंध

torsion
मोटन (न.), पिळणे (न.)

torsion balance
मोटन तुला

torsion fault
मोटन भ्रंश

torsion gliding
मोटनी घसर twist gliding

total displacement
एकूण विस्थापन

total porosity
एकूण सच्छिद्रता

total reflection
पूर्ण परावर्तन

total time correction
एकूण काल दुरुस्ती

tough
चिवट

toughness
चिवटपणा (पु.)

tourmaline
Min. टूर्मलीन (न.)

tourmalinization
टूर्मलीनन (न.)

tow
ओढणे

trace
१ अनुरेख (पु.) २ लेश (पु.) ३ संछेद (पु.)

trace elements
लेश मूलद्रव्ये

trace fossil
माग अवशेष

trace fossil
माग अवशेष

trace slip
संछेद सरक, लेश सरक

trace slip fault
संछेद सरक भ्रंश

tracer
मागी (पु.)

trachyandesite
ट्रॅकीँडेसाइट (पु.)

trachybasalt
ट्रॅकीबेसाल्ट (पु.)

trachyte
ट्रॅकाइट (पु.)

trachytic
ट्रॅकायटी

trachytoid
ट्रॅकिटाभ

tracks and trails
चाल ठसे

tract
प्रदेश (पु.)

traction
कर्षण (न.)

tractional load
कर्षणी गाळ

trafficability
वाहतूकक्षमता (स्त्री.)

trail
माग (पु.)

train
मालिका (स्त्री.)

tranquil flow
संथ प्रवाह

transfer
अदलाबदल (स्त्री.)

transform fault
संक्रामी भ्रंश

transformation
परिवर्तन (न.)

transformist
परिवर्तनवादी (सा.)

transfusion
संचरण (न.)

transgression
अतिक्रमण (न.) progressive overlap

transgressive intrusion
अतिक्रमी अंतर्भेद

transgressive reef
अतिक्रमी प्रवाली

transit
१ संक्रमण (न.) २ (as of instrument) ट्रँझिट (न.)

transit theodolite
ट्रँझिट थिओडोलाइट

transition
संक्रमण (न.)

transition beds
संक्रमणी संस्तर passage beds

transition matrix
संक्रमी आधारक

translation
दिशिक स्थानांतरण

translation gliding
दिशिक स्थानांतरण घसर

translation plane
दिशिक स्थानांतरण प्रतल

translational fault
दिशिक स्थानांतरण भ्रंश

translational movement
दिशिक स्थानांतरण हालचाल

translatory fault
चक्री भ्रंश

translatory wave
दिशिक स्थानांतरण लाट

translucent
अंशपारदर्शी

transmissibility
वाहनक्षमता (स्त्री.)

transmutation
Chem. मूलद्रव्यांतर (न.), मूलद्रव्यांतरण (न.)

transparency
पारदर्शिका (स्त्री.)

transparent
पारदर्शी

transpiration
उत्सर्जन (न.)

transport
वहन (न.) (as in tectonic transport विवर्तनी वहन)

transportation
परिवहन (न.)

transverse
अनुप्रस्थ, आडवा

transverse crevasse
अनुप्रस्थ विदर

transverse dune
अनुप्रस्थ धन्व

transverse fault
अनुप्रस्थ भ्रंश

transverse fold
अनुप्रस्थ वलि

transverse joint
अनुप्रस्थ संधि

transverse profile
काट पार्श्वरेखा cross profile

transverse valley
अनुप्रस्थ दरी

transverse waves
अनुप्रस्थ तरंग

trap
१ बंध (पु.) २ ट्रॅप (पु.)

trap for oil
तैलबंध

trap shotten
ट्रॅपविद्ध

trapezohedron
ट्रॅपिझोहेड्रॉन (पु.), समलंबपृष्ठक (पु.)

travel
प्रवास (पु.)

traverse
आक्रमा (स्त्री.)

travertine
ट्रॅव्हर्टाइन (न.)

treatment
संस्कार (पु.)

tree line
वृक्ष सीमा timber line

trellised
चौकडी

trellised drainage
चौकडी निस्सार grapevine drainage

tremolite
Min. ट्रेमोलाइट (न.)

tremor
कंप (पु.)

trench
खंदक (पु.)

trenching
खंदकन (न.)

trend
१ कल (पु.) २ (as of rocks) दिशा (स्त्री.)

treppen
गिरिपद सोपान piedmont treppen penchlands piedmont steps

treppen concept
सोपान संकल्पना

triangle shooting
त्रिकोण स्फोटन

triangles of error
त्रुटि त्रिकोण

triangular diagram
त्रिकोणी चित्र

triangular facets
त्रिकोणी पैलू

triangular grid
त्रिकोणी जाळे

triangulation
Surv. त्रिकोणन (न.)

triassic
ट्रायसिक

tributary
उपनदी (स्त्री.)

trickle stratification
झिरपी स्तरण

triclinic symmetry
त्रिनताक्ष सममिति

triclinic system
त्रिनताक्ष प्रणाली

tridymite
Min. ट्रायडिमाइट (न.)

trielectorde arrangement
तीन इलेक्ट्रोडी मांडणी

trigonal
त्रिकोणीय

trigonal prism
त्रिकोणीय प्रिझम

trigonal pyramid
त्रिकोणीय पिरॅमिड

trigonal system
त्रिकोणीय प्रणाली

trigonometricla survey
त्रिकोणमितीय सर्वेक्षण

trilling
त्रिक (न.)

trimetric
त्रिमितीय

trimorphism
त्रिरुपता (स्त्री.)

trioctahedral
त्रिअष्टफलकीय

triphylite
Min. ट्रायफिलाइट (न.)

triplet
त्रिक (न.)

triplex
त्रिविध

Tripoli
ट्रिपोली (पु.), बार्बाडोस माती Barbados earth

tripper
उलथ (स्त्री.)

trisoctahedron
ट्रिस्ऑक्टॅहेड्रॉन (पु.), त्रिअष्टपृष्ठक (पु.)

troctolite
ट्रॉक्टोलाइट (पु.)

troilite
Min. ट्रायलाइट (न.)

trona
Min. ट्रोना (न.)

tropic of cancer
कर्कवृत्त (न.)

tropic of capricorn
मकरवृत्त (न.)

tropical
उष्णकटिबंधी

tropical cyclone
उष्णकटिबंदी चक्रवात

tropics
उष्णकटिबंध (पु.)

tropopause
Meteor. क्षोभविराम (पु.)

troposphere
Meteor. क्षोभावरण (न.)

trough
१ द्रोणी (स्त्री.) २ (of a fold or wave) वलिपाद (पु.)

trough banding
द्रोणी पट्टन

trough concentrators
द्रोणी संहनित्र

trough fault
द्रोणी भ्रंश

trough line
वलिपाद रेषा

trough of a wave
तरंगपाद (पु.)

trough point
वलिपाद बिंदु

trough washer
धुण्याची द्रोणी, धुण्याची डोणी

trtanscurrent fault
उत्क्रामी भ्रंश

true dip
वास्तव नति

true folding
वास्तव वलीयन

trumpet valley
कर्णा दरी

truncate
छाटणे

truncated spur
छाटलेला बाहु

trunk glacier
मुख्य हिमवाह

tsunami
सुनामी (स्त्री.)

TT pole
TT धुव (पु.)

tubercle texture
गुलिकीय पोत

tufa
टूफा (पु.)

tuff
टुफ (पु.)

tuff lava
टुफ लाव्हा

tuff palagonite
टुफ पॅलागोनाइट

tuffaceous sandstone
टुफी वालुकाश्म

tuffisite
टुफिसाइट (पु.)

tuffte
टुफाइट (पु.)

tumbling mill
गडगडी चक्की

tumulus
लाव्हा स्तूप (पु.) schollendome pressure dome

tundra
टंड्रा (पु.)

tundra climate
टंड्रा हवामान

tungstate
Chem. टंगस्टेट (न.)

tungsten
टंग्स्टन (न.), वुल्फाम (न.) wolfram

tunnel
बोगदा (पु.)

turbid
गढूळ, पंकिल

turbidite
टर्बिडाइट (पु.)

turbidity
गढूळता (स्त्री.)

turbidity current
पंकिल प्रवाह suspension current density current

turbidity size analysis
पंक आकारमान विश्लेषण

turbo flotation machine
टर्बाए प्लावन यंत्र

turbulent flow
क्षुब्ध प्रवाह

turquoise
Min. टर्क्वाइझ (न.)

turret top
मनोरमाथा (पु.)

twin
यमल स्फटिक (पु.), यमल (पु.) twin crystal twinned crystal

twin gliding
यमली घसर

twin law
यमलन नियम

twin symmetry
यमल सममिति

twinning
यमलन (न.)

twinning axis
यमलन अक्ष

twinning displacement
यमलन विस्थापन

twinning plane
यमलन प्रतल

twist gliding
मोटनी धसर torsion gliding

two cycle valley
द्विचक्री दरी

tyler standard scale
टायलर मानक श्रेणी

type
प्रातिनिधिक

type area
प्रातिनिधिक क्षेत्र

type fossil
प्रातिनिधिक जीवाश्म

type locality
प्रातिनिधिक स्थान

type metal
Met. मुद्राक्षर धातु

type section
प्रातिनिधिक छेद

type species
प्रातिनिधिक जाती

type specimen
प्रातिनिधिक नमुना

Udden scale
अड्डन श्रेणी

ulexite
Min. युलेक्साइट (न.)

ulmain
अल्मेन (न.)

ultimate analysis
मूलतत्त्वात्मक विश्लेषण

ultimate base lavel
अंतिम निम्नतम पातळी

ultimate form
अंतिम रुप

ultimate recovery
अंतिम उपलब्धि

ultimate strength
कमाल सामर्थ्य

ultra basic
अतिअल्पसिलिक, अतिमॅफिक ultramafic

ultra clay
अतिसूक्ष्म मृदा

ultragranitization
पराग्रॅनाइटन (पु.)

ultrahaline
अतिखारट

ultrahaline
अतिखारट

ultramafic
अतिअल्पसिलिक, अतिमॅफिक ultrabasic

ultramafic
अतिअल्पसिलिक, अतिमॅफिक ultrabasic

ultramechanical analysis
अतिसूक्ष्म यांत्रिकी विश्लेषण

ultramechanical analysis
अतिसूक्ष्म यांत्रिकी विश्लेषण

ultrametamorphism
परारुपांतरण (न.)

ultrametamorphism
परारुपांतरण (न.)

ultramylonite
अल्ट्रामायलोनाइट (पु.)

ultramylonite
अल्ट्रामायलोनाइट (पु.)

ultrasima
अल्ट्रासायमा

ultrasima
अल्ट्रासायमा

ultraviolet
पराजंबु

ultraviolet
पराजंबु

umber
अंबर (न.)

umber
अंबर (न.)

unaka
उनाका (पु.)

unary or unicomponent system
ईकघटक गट

unavailable water
अनुपलब्ध जल

unbalanced force
असंतुलित बल

uncoiled
विकुंडलिक coil

unconformable
अभिविसंगत

unconformable overlap
अतिव्यापन, अतिव्यापन अभिविसंगती conformity  unconformity with overlap overlap

unconformity
अभिविसंगति (स्त्री.) conformity

unconformity with overlap
अतिव्यापन, अतिव्यापन अभिविसंगति conformity  overlap unconformable overlap

unconsolidated material
अदृढित पदार्थ

unda
मंचभाग (पु.)

undaform
मंचद्रोणी (स्त्री.)

undathem
मंचद्रोणी निक्षेप (पु.)

underclay
खालमाती (स्त्री.)

undercooling
अवशीतन (न.)

undercut
अवकाट (पु.)

undercut
अवकाटणे

undercut slope
अवकाटित उतार

underfit
अवसंगत

underfit stream
अल्पवाह (पु.), विसंगत प्रवाह

underflow
अधोधारा (स्त्री.)

underflow
अधोधारा (स्त्री.)

underground drifts
भुयारी मार्ग

underground mine
भूमिगत खाण

underlying
खालील

undersaturated
Chem. अवसिलिक unsaturated

underthrust
अधःप्रणोद, अधःप्रणोदित (पु.)

underthrust fault
अधःप्रणोद भ्रंश

underthrust fold
अधःप्रणोद वलि

underthrust fold
अधःप्रणोद वलि

underthrusting
अधाःप्रणोदन (न.)

underthrustling
अधःप्रणोदन (न.)

undeveloped property
अविकसित मालमत्ता

undulating
(topography) उंचसखल

undulatory extinction
दोलनी अंधारण

undulatory extinction
दोलनी अंधारण

unfolding
विवलयीन (न.)

unhydrous
एकाक्षीय

uniclinal valley
ईकनति दरी

unicomponent magma
एकघटकी मॅग्मा

uniform
समान

uniform
समान

uniform floq
समान प्रवाह

uniformitarianism
समानतावाद (पु.) principle of uniformity

uniformity
समानता (पु.)

uniformity coefficient
समानता गुणांक

unimodal
एकवास्तवी

unit
एकक (न.)

unit form
एकक समपृष्ठक, पायभूत समपृष्ठक fundamental form

unit profit
एकक नफा

univariant equilibrium
एकदल समतोल

universal stage
सर्वदिक् मंच

universal tracing table
सर्वादिक् अनुरेखी टेबल

unmixing
अपविलयन (न.) exsolution

unmixing
अपविलयन (न.) exsolution

unpaired teraces
निर्जाएड वेदिका

unpaired terraces
निर्जाएड वेदिका

unsaturated
अवसिलिक

unsealed reservoir
विसीलित संचय

unstable equilibrium
अस्थिर समतोल

unstable type gravimeter
अस्थिर गुरुत्वमापी

unstratified
अस्तरित

upheaval
प्रोत्थान (न.) uplift

uphole
ऊर्ध्वनलिक

uphole shooting
उर्ध्वनलिक स्फोटन

uphole time
उर्ध्वनलिक काल

uphole weathering correcton
ऊर्ध्वनलिक अपक्षय दुरुस्ती

uphole weathering time
ऊर्ध्वनलिक अपक्षय काल

upper
१ उत्तर (as in upper Gondwana उत्तर गोंडवन) २ उपस्थित, वरचा

upper limb
ऊर्ध्व बाहु

upper plate
ऊर्ध्व भूपट्ट

upstream
प्रतिवाह (पु.) downstream अनुवाह

upthrow
उत्क्षेप (पु.)

upthrust
उत्प्रणोद (पु.), सीमांत प्रणोद (पु.) marginal thrust)

upthrust
उत्प्रणोद (पु.), सीमांत प्रणोद (पु.) marginal thrust)

upward
ऊर्ध्ववाक (पु.)

upwelling
उसळी, उसळणे (न.)

uralite
Min.युरॅलाइट (न.)

uralitization
युरॅलायटन (न.)

uraninite
Min. युरॅनिनॅइट

uraninite
Min. युरॅनिनॅइट

uranite
Min. युरॅनाइट (न.)

uranophane
युरॅनोफेन (न.), युरॅनोटिल (न.) uranotil

urtite
अर्टाइट (पु.)

uvala
उव्हाला (पु.)

uvarovite
Min. युव्हॉरोव्हाइट (न.)

vacquire magnetometer
व्हॅक्विअर चुंबकत्वमापी, गल्फ चुंबकत्वमापी gulf type magnetometer

vadose water
अधिभौम जल suspended water

valence
संयुजा (स्त्री.) Chem.

valley
१ दरी (स्त्री.) २ खोरे (न.) (as in Damodar valey दामोदर खोरे)

valley development
१ खोरे विकसन २ दरी विकसन

valley fill
दरी भरण

valley glacier
हिमनदी (स्त्री.), गिरिहिमवाह (पु.), दरीहिमवाह (पु.) glacier  mountain glacier

valley head
दरी शीर्ष

valley profile
दरी पार्श्वरेखा

valley system
नदी कुळ, नदी प्रणाली river system

valley tract
दरी प्रदेश

vally flat
दरी पाट

valuation premise
मूल्यन आधारतत्त्व

vanadinite
व्हॅनॅडिनाइट (न.) Min.

Vandervilt classifer
व्हॅडरविल्ट वर्गित्र

vanishing point
लोपी बिंदु

variable
चलित (न.)

variable
चल

variable area record
चलक्षेत्र अभिलेख

variable density record
चल घनता अभिलेख

variable reluctance
चल प्रतिष्टंभ

variance
चलित संख्या (स्त्री.)

variation
बदल (पु.), फरक (पु.)

variation diagram
फरक आकृति

variolite
व्हेरिओलाइट (पु.)

variometer
फरकमापी (पु.)

varnish
वॉर्निश (पु.), रोगण (न.)

varve
ऋतुस्तर (पु.)

varved
ऋतुस्तरित

vegetation
वनस्पति (स्त्री.)

vegetation
वनस्पति (स्त्री.)

vein
शीर (स्त्री.)

vein
शीर (स्त्री.)

vein pattern
शीर प्ररूप

vein pattern
शीर प्ररूप

vein perthite
शिरी पर्थाइट

vein perthite
शिरी पर्थाइट

veined geneiss
शिरी पट्टिताश्म, शिरी नाइस

veined gneiss
शिरी पट्टिताश्म, शिरी नाइस

veinlet
शीरिका (स्त्री.)

veinlet
शीरिका (स्त्री.)

vel

veldt
व्हेल्ट (पु.)

velocity
वेग (पु.)

velocity discontinuity
वेग खंडत्व

velocity log
वेग क्रमलेख

velocity profile
वेग आलेख

velocity stratification
वेग स्तरण

venite
व्हेनाइट

wacke
वॅकी (पु.)

wad
वॅड (न.), दलदल मँगॅनीज धातुक (न.) bog manganese earthy manganese

wadi
वॉडी (स्त्री.), मरुघळ (स्त्री.) wady ouady

wall rock
पार्श्व खडक

wandering
भ्रमण (न.)

wandering
चल

warming oven
गरम पेटी

warp
वाक (पु.)

warranty
आश्वासन (न.)

wastage
क्षति (स्त्री.)

waste
विशीर्ण, टाकाऊ

waste rock
टाकाऊ खडक

wasting
झीज (स्त्री.) (as in mass wasting विस्तृत झांज)

water
जल (न.), पाणी (न.)

water - oil contact
जल-तेल (सा.)

water bearing bed
जलधारी (पु.) water bearing formation water bearing stratum

water bearing drilling mud
जलमाध्यमी वेधन पंक

water content
जलांश (पु.)

water cycle
जलचक्र (न.) hydrological cycle

water divide
जलविभाजक (पु.)

water diviner
पानाड्या (पु.) water witch

water drive field
जलचलित क्षेत्र

water encroachment
जलीय अतिक्रमण

water fall
धबधबा (पु.)

water film
जलपटल (न.)

water gap
जलखिंड

water line
जलरेखा (स्त्री.)

water of dehydration
निर्जलीयन जल

water of retention
धारित जल retained water

water oil contact
जल-तेल स्पर्शपृष्ठ

water proofing agent
जलरोधी कारक

water repellant
जल प्रतिक्रषी

water softner
जल शुफेनक

watershed
जलविभाजक (पु.)

weathered
अपक्षित

weathered layer
अपक्षित स्तर

weathered rock
अपक्षित खडक

weathering
वातावरण क्रिया (स्त्री.), अपक्षय (पु.)

weathering correction
अपक्षय दुरुस्त

weathering index
अपक्षय निर्देशांक

weathering profile
अपक्षय पार्श्वरेखा

weathring velocity
अपक्षय वेग

websterite
वेब्स्टराइट (न.) Min.

wedge
पाचर (स्त्री.)

weeping core
विलापी क्रोड

wegener theory
वेगेनर सिद्धांत

weighting factors
महत्त्व गुणक

weighting of samples
प्रतिदर्श महत्त्व गुणन

weightometer
वजनमापी (पु.)

Weissenberg camera
वायझेनबर्ग कॅमेरा

wel pressure
कूप दाब

welded pumice
संधित प्युमिस

welded tuff
संधित टुफ

welding
सांधणे (न.)

well
कूप (पु.), विहीर (स्त्री.)

well core
कूप क्रोड

well cutting
कूप खनन

well log
कूप क्रमलेख

well logging
कूप क्रमलेखन

well shooting
कूप स्फोटन

well site
कूप स्थान

well spacing
कूप अंतरण

wellrounded
सुगोलित

welt
चुणी (स्त्री.)

Wenner configuration
वेनर धाटणी

Wentworth scale
वेंटवर्थ श्रेणी

west
पश्चिम (स्त्री.)

west north west
पश्चिम वायव्य (स्त्री.)

westery winds
पश्चिम वारे (पु.अ.व.)

wettability
भिजवणक्षमता (स्त्री.)

wetted perimeter
भिजवण परिमिति

wetting
भिजवण (न.)

wetting agent
भिजवक (पु.),(न.)

wetting and drying
ओले होणे व सुकणे

wetting of coal
कोळश्याची भिजवण

wheelerite
व्हीलेराइट (न.)

whetstone
शाणाश्म (पु.), धारेचा दगड (पु.)

whiting
सफेता (पु.)

wholesale index
घाऊक निर्देशांक

widmanstetten texture
विड्मनस्टेटन पोत

wild flysch
बेतर्क फ्लिश

wildcat
बेतर्क

wildcat prospecting
बेतर्क पूर्वेक्षण

wildcat well
बेतर्क विहीर

willemite
विलेमाइट (न.) Min.

wilting point
म्लानता बिंदु

win
मिळवणे

wind gap
शुष्क खिंड

wind ripple
वात तरंग

wind rose
वात पुष्प

wind shadow
वात छाया

wind winnowing action
उफणणी (स्त्री.)

wind worn
वातविशीर्ण

windkanter
वातघृष्ट (पु.) ventifacet

window
खिडकी (स्त्री.) fenster

windward
वातसंमुख

winning
(खनिज तेल इ.) काढणे (न.), निष्कर्षण (न.) prospecting  extraction

winnowing
उफणणी (स्त्री.)

winze
विंझ (स्त्री.)

wire gold
तंतुमय सोने

wire sliver
तंतुमय रुपे

wire texture
तार पोत

witheritw
विदराइट (न.) Min.

wolfram
वुल्फामाइट (न.) टंगस्टन (न.) tungsten

wolframite
वुल्फामाइट (न.) Min.

wollastonite
वॉलॅस्टोनाइट (न.) Min.

wood opal
काष्ठ ओपल xylopal

wool
ऊर्ण (स्त्री.) (as in; mineral wool खनिज ऊर्ण)

worden gravimeter
वोर्डन गुरुत्वमापी

working capital
कार्यकारी भांडवल

wrench fault
पीळ भ्रंश

wulf net
वुल्फ जालक

wulf projection
वुल्फ प्रक्षेपण

wulfenite
वुल्फेनाइट (न.) Min.

wurtzite
वुर्त्झिटाइट (न.) Min.

wurtzite

x-ray powder pattern
क्ष-किरण चूर्ण आकृतिबंध

x-rays
क्ष-किरण (पु.अ.व.)

xenoblastic
अनात्मरोही

xenocryst
बाह्यस्फट (पु.)

xenolith
बाह्यशिला (स्त्री.)

xenomorphic
अनात्मरूपी  allotriomorphic

xenothermal
परऔष्णिक

xenothermal deposit
परऔष्णिक निक्षेप

xenotime
झेनोटाइम (न.) Min.

xerophyte
शुष्कतोदभिद (न.)

xylinite
झायलीनाइट (न.)

xylopal
काष्ठ ओपल (न.) wood opal

xylovitrain
झायलोव्हिट्रेन (न.)

yardang
यर्दांग (न.)

yazoo river
याझु नदी

yield point
स्खलन बिंदु, प्रत्यास्थता सीमा elestic limit

yield strength
स्खलन सामर्थ्य

young topography
तरुण स्थलरूप

younger
नवा

youth
युवावस्था (स्त्री.), तारुण्यावस्था (स्त्री.) maturity

youthful
तरुण  mature

youthful stage of erosion cycle
क्षरणचक्राची तारुण्यावस्था

youthful topography
तरुण स्थलरूप

zenith
खस्वस्तिक (न.)

zenithal projection
खमध्य प्रक्षेपण

zeolite
झिओलाइट (न.) Min.

zero length spring
शू्न्य लांबी स्प्रिंग

zeugogeosynclite
झ्वायापोभूअभिनति (स्त्री.)

zinc bloom
जस्त फुलोरा

zincblende
झिंकब्लेंड (न.), स्फॅलेराइट (न.) sphalerite Min.

zincite
झिंकाइट (न.) Min.

zircon
झिर्कॉन (न.) Min.

zoisite
झॉयसाइट (न.) Min.

zonal axis
विभागीय अक्ष

zonal soil
मंडलीय मृदा

zonal structure
मंडली संरचना, विभागीय संरचना

zonal theory
मंडली सिद्धांत

zonation
१ विभागन (न.)

zone
१ प्रदेश (पु.) (as in bathyal zone गंभीर प्रदेश) २ (as in stratigraphy) स्तर विभाग (पु.) ३ थर (पु.) ४ मंडल (न.) ५ पट्टा (पु.) ६ (as in stereography) विभाग (पु.) region emizone अधोविभाग hypozone अधोविभाग katazone अधोविभाग mesozone मध्यविभाग

zone fossil
निर्देशक जीवाश्म index fossil

zone of aeration
वातन विभाग

zone of capillary
केशाकर्षण विभाग

zone of discharge
उत्सर्ग विभाग

zone of eluviation
अवक्षालन थर

zone of equlibrium
संतुलन विभाग

zone of illuviation
स्थापन थर

zoning
मंडलन (न.), विभागन (न.)

zoning of crystals
स्फट मंडलन