मराठी विश्ववकोश परीभाषा कोश

Home » मराठी विश्ववकोश परीभाषा कोश

मराठी विश्ववकोश परीभाषा कोश

All | A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
There are currently 1067 names in this directory beginning with the letter D.
d-isomer
दक्षिण समघटक

dabchick
डुबडुबी

Dadaism
दादावाद

dado
कुडवा

Daemia extensa (L.) R.Br.
उतरणी

daily wages
रोजंदारी

dairy
दुग्धशाला

Dalbergia lamceolaria L.
कौरची

Dalbergia latifolia Roxb.
शिसू, शिंशप (black wood tree)

Dalbergia paniculata Roxb.
फान्सी

Dalbergia sissoo Roxb.
शिसवी (sissoo)

damages
(विधि) नुकसान भरपाई

damascening
कोफ्तगारी

damper
संदमक

damping
दमन, दमनक्रिया, संदमन

damping off of seedlings
रोपट्यांची कूज

dance drama
नृत्यनाट्य

dandelion
बाथर, दुधळ

dandruff
दारुणा, कोंडा

dark
अदीप्त

dark ground illumination
कृष्णक्षेत्र दीप्ति

dark nebula
कृष्णाभ्रिका

dark reaction
अंधकार विक्रिया

darkening
अंधेरा, गडदपणा, अंधुकपणा

darter
पाणबुडा

dartos
मुष्कसंकोची

darts
फाळफेक

dasein
अत्रसत्, स्थित अस्तित्व

dash
प्रास, रेष, (संगीत) अपसारण

dash board
उपकरण फलक

dash pot
संदमन पात्र

data
दत्त, प्रदत्त, पक्ष, माहिती, न्यास, सामग्री, आधारसामग्री

data processing
प्रदत्त संस्करण

date palm
खजूर, खारीक

dating
कालनिर्णय पद्धति, कालनिर्धारण, संकेतभेट

datum line
गणना तळ

Datura arborea L.
पांढरा धोत्रा (datura)

Datura fastuosa L.
काळा धोत्रा (datura)

Daucus carota L. var.sativa DC
गाजर (carrot)

daughter element
अपत्य मूलद्रव्य

davit
खांब टांगणी

Day of Attonement
पापक्षालनदिन

Day of Judgment
निर्णयदिन, निवाड्याचा दिवस

daydream
दिवास्वप्न

days of grace
कृपावधि, सवलतीचे दिवस

daytime meteor shower
दिन उल्कावृष्टि

de facto
वस्तुतः

de facto
वस्तुतः

de jure
विधितः

de-ionisation
निरायनीकरण, वि-आयनीकरण

deactivation
अक्रियीकरण

dead
अचेतन

dead axle
अचल आस

dead beat
कंपशून्य

dead load
निश्चलभार

dead sea scroll
मृतसमुद्रलेखपट

dead space
निश्चेष्ट पोकळी

dead stock
अनुपयोजित भांडवली वस्तू

dead time
क्रियाजन्य काळ

deaeration
वातनिस्सारण

deaf mute
बहिरा मुका

deamination
ऍमिनोनिरास, ऍमिनो वियोजन

dear money
महाग पैसा

dearness allowance
महागाई भत्ता

death rate
मृत्युप्रमाण, मृत्युमान

debenture
ऋणपत्र

Debregesia velutina Gaud.
कापसी (wild rhea)

debridement
नष्ट ऊतक कर्तन

debris
डबर

debt
ऋण, कर्ज

debt slavery
ऋणदास्य

debtor
ऋणको

deburring
कडाखंडन

decadent month
क्षयमास

decantation
निचरण, निवळी ओतणे

decanter
निवळी पात्र

decanter
निवळी पात्र

decarbonisation
कार्बननिरास

decarbonisation
कार्बननिरास

decarboxylation
विकारबॉक्सिलीकरण, कारबॉक्सिलनिरास

decathlon
दशशर्यतींचा गट

decay
ऱ्हास, क्षय

decay constant
क्षयांक

decay scheme
क्षयक्रम

decaying
विघटन

Deccan hemp
अंबाडी

Deccan trap
दक्षिण ट्रॅप

deceleration
ऋणप्रवेग, प्रतिप्रवेग

decentralization
विकेंद्रीकरण

deceptive brand
फसवा छाप

decidua
गर्भशय्या

deciduous
पतिष्णु, पानझडी

deciduous forest
पतिष्णु वन, पानझडी जंगल

deciduous tree
पतिष्णु वृक्ष, पानझडी वृक्ष

decile
दशमक, दशांशक

decimal
दशमान

decimal coinage
दशमान नाणेपद्धति

decimal fraction
दशांश अपूर्णांक

decimal place
दशांश स्थळ

decimal system
दशमान पद्धति

decimal system of classification
दशांश वर्गीकरण पद्धति

decinormal solution
दशांश सममूल्य विद्राव

decision function
निर्णय फलन

decision procedure
निर्णय पद्धति

deck
तक्तपोशी, मजला

deck tennis
बोटीवरील कडीचा खेळ

declaration
घोषणा, अधिकथन

declass
वर्गच्युत

declension
नाम चालविणे

declination
(ज्यो.) क्रांति, (भौ.) दिक्पात

declinometer
दिक्पातमापक

decoction
कषाय, काढा

decode resistor
दशक परिवर्ती रोधक

decoding
उलगडणे, विसंकेतन, निःसंकेतन

decolouration
विरंजन

decomposition
अपघटन, विघटन

decompound
विसंयुक्त

decoration
आरास, सजावट

decoration military
सन्मानचिन्ह, सैनिकी

decorative
आलंकारिक

decorative art
आलंकारिक कला

decorative musical pattern
स्वरालंकार

decrease in demand
मागणीचा ऱ्हास

decreasing cost industry
उतरत्या परिव्ययाचा उद्योग

decree
हुकूमनामा

decrepitation
तडतडणे

decurrent
अधोगामी

decussate
जात्यसम

dedendum
मूलबंध

dedication
समर्पण

dedication
समर्पण

dedifferentiation
विप्रभेदन

dedifferentiation
विप्रभेदन

deduction
निगमन

deduction
निगमन

deductive logic
निगामी तर्कशास्त्र

deductive logic
निगामी तर्कशास्त्र

deductive method
निगमन पद्धति

deductive method
निगमन पद्धति

deductive system
निगामी प्रणाली

deductive system
निगामी प्रणाली

deed
पत्र, कृति, महत्कार्य, विलेख

deed
पत्र, कृति, महत्कार्य, विलेख

deed of assignment
बेचनपत्र

deed of assignment
बेचनपत्र

deed of reference
एकटपत्र, निर्देशपत्र

deed of reference
एकटपत्र, निर्देशपत्र

deep
गाढ, वितलीय

deep
गाढ, वितलीय

deep drawing
खोल दाब

deep drawing
खोल दाब

deep drawing
खोल दाब

deep freezing temperature
अतिहिमकारी तापमान

deep freezing temperature
अतिहिमकारी तापमान

deep scene
अंतदृरश्य

deep scene
अंतदृरश्य

deep space
दूरावकाश

deep space
दूरावकाश

deer
मृग

deer
मृग

defaecation
मलविसर्जन

defaecation
मलविसर्जन

defamation
अबुनुकसानी

defect
उणीव, दोष, विकृति

defection
पक्षत्याग

defective
दोषयुक्त

defective paradigm
अपूर्ण रुपावलि

defence
बचाव, संरक्षण

defence force
संरक्षण दलबल

defence mechanism
संरक्षण यंत्रणा

defence pit
संरक्षक खंदक

defendant
प्रतिवादी

defensive war
संरक्षक युद्ध

deferent
अधिवृत्त कक्षा

deferred
स्थगित

deferred grazing
स्थगित चराई

deficit
तूट

deficit budget
तुटीचा अर्थसंकल्प

deficit financing
तुटीचे अर्थकारण

defined
व्याख्यात

defining clause
व्याख्या खंड

definite
(ववि.) कुंठित, (भौ.) विवक्षित

definite article
निश्चयात्मक निर्गुण विशेषण

definite integral
निश्चित समाकल

definition
व्याख्या, लक्षण

definitive
अंतिम, निश्चित

definitive host
अंत्याश्रय

deflagrating spoon
उभी जाळपळी

deflagration
उद्दहन

deflation
चलनघट, (भूवि.) अपवहन

deflecting
विचालक

deflecting plates
विचलन पट्टिका

deflection
विचलन, विक्षेप

deflection coefficient
विचलन गुणांक

deflector
विचलक

deformation
विकृति, विरुपण

deformity
विद्रुपता

degassing
निर्वायवीकरण, स्फोटवायु उत्स्त्रवण

degeneracy
अपभ्रष्टता

degenerate
अपकृष्ट, ऱ्हसित, विऱ्हासी

degeneration
अपकर्ष, ऱ्हसन, ऱ्हास, अवनति, अधःपतन

degenerative curve
विऱ्हासी वक्र

deglutition
गिलन

degradation
अधःपतन, निम्नीकरण

degrading
अवक्रमण

degree
अंश, कोटि, घात, परिमाण, मात्रा, मान, श्रेणी, पदवी

degree day
दिन अंशांक

degree of coherence
कलामेलन प्रमाण

degree of frost
हिमतुषारांक

degree of reality
सत्तातारतम्य, सत्ताश्रेणी

degrees of freedom
मुक्तता कोटि, मुक्तिमात्रा, मुक्तमात्रा

dehiscence
तडकणे, स्फुटन, स्फोट

dehiscent
स्फुटनशील

dehumanization
अवमानवीकरण

dehumidification
निरार्द्रीकरण

dehydrated
निर्जलीकृत

dehydrating agent
निर्जलकारी, निर्जलीकारक

dehydration
निर्जलीकरण, निर्जलीभवन

dehydration breather
निर्जलीकारक श्वसक

dehydrator
निर्जलक

dehydrogenation
हायड्रोजननिरास

deindividualisation
व्यक्तित्वलोपन

deism
देववाद

deist
देववादी

deity
देव

del credere agent
आश्वासकजामीन अडत्या

delay detonator
विलंबित अधिस्फोटक

delay period
विलंबकाल

delegation
प्रत्यायोजन, प्रतिनिधिमंडळ

deletion
बहिष्करण

delicated satellite
राखीव उपग्रह

deliquescence
आर्द्रविद्रावण, प्रस्वेदन

deliquescent
आर्द्रविद्राव्य, चिघळणारा, प्रस्वेद्य

delirious mania
भ्रंआतिमय उद्दीपन-विकृति

delirium
(ववि.) उन्मत्त वायु, (मानस.) मुग्धभ्रांति

delirium tremens
मुग्धभ्रांति कंप

delivery casing
निष्कास कोश, प्रदान कोश

delivery chamber
वितरण कुंडी

delivery head
प्रदान स्तंभ

Delonix regia (Boj.) Raf.
गुलमोहोर (flamboyant flame tree, goldmohur)

Delphinus
तिमि, धनिष्ठा

delta
त्रिभुज प्रदेश, दोआब

deltoid
अधिस्कंध, त्रिकोणाभ

deluge
प्रलय

delusion
व्यामोह, संभ्रम

demagnetization
निकर्षण

demand
मागणी

demand curve
मागणी वक्र

demand deposit
मागणी ठेव

demand draft
दर्शनी धनाकर्ष

demand function
मागणी फलन

dementia praecox
छिन्नमानस

demi-semiquaver
लघुतम स्वर

demobilization
सेनाविसर्जन

democracy
लोकशाही

democratisation
लोकशाहीकरण

demodulation
अविरुपण

demographer
जनसांख्यिक

demographic survey
जनसांख्यिकीय सर्वेक्षण

demography
जनसांख्यिकी, जनांकिकी, लोकसंख्याशास्त्र

demoiselle crane
करकरा

demonetization
विमुद्रीकरण, चलनबंदी

demonology
पिशाचविद्या, भूतविद्या

demonstration
प्रात्यक्षिक, निदर्शन, निर्देशन

demonstrative induction
सिद्धांतनात्मक विगमन

demonstrative term
निर्देशक पद

demoralisation
नैतिक पतन, मनोधैर्यहरण

demulcent
शोथशामक

demurrage
विलंबशुल्क

denasalization
निर्नासिकीकरण

denaturant
निष्प्रकृतिकारक, विकृतिकारक

denatured
निष्प्रकृतिकृत, विकृत

denaturing agent
निष्प्रकृतिकारक

dendrite
अभिवाही प्रवर्ध

dendritic
शाखाकृति

dendritic drainage
शाखिक जलोत्सारण

Dendrobium ovatum Kranzl.
नागली

Dendrocalamus giganteus Munro.
राक्षसी वासा (giant bamboo)

Dendrocalamus strictus Nees.
वासा (bamboo)

dendrochronology
वृक्षकालमापन

Deneb
(ज्यो.) हंस, डेनेब

dengue
हाडमोड्या, डेंग्यू

denomination
अभिधान

denominator
छेद

denotation
वस्त्वर्थ

denotative kinship term
नातेवाचक संज्ञा

denotified tribe
विमुक्त जमात

dense
घट्ट, दाट, सघन

density
घनता, दार्ढ्य

density of communication
व्यवहारघनता

dental
दंत्य

dentate
दंतुर, प्रदंतुर

denticulated
दंतुरित

dentine
दंती, दंतिन, डेंटिन

dentistry
दंतवैद्यक

denudation
अनाच्छादन, अनावरण, झीज

denumerable
गणनीय

denumerably infinite
गणनीयतः अनंत

deobstruent
रेचक

deontological ethics
नियमप्रधान नीतिशास्त्र

department store
विभागीय वस्तुभांडार, एकछत्री भांडार

departmental school
विभागीय विद्यालय

dependence
अवलंबता, अवलंबित्व

dependent clause
अवलंबी उपवाक्य

dependent variable
अवलंबी चल, परचल

deplasmolysis
प्राकुल विकुंचन

depletion
अवक्षय

depolarisation
विधुवीकरण

depolariser
विधुवणकारक

deponent verb
कर्मणिरुप क्रियापद

deportation
तडीपारी, हद्दपारी

deposit
अवसाद, निक्षेप, ठेव

deposition
निक्षेपण, विक्षेपण, भर

depreciation
घसारा, मूल्यऱ्हास

depressed class
दलित वर्ग

depressed three centred arch
त्रिकेंद्री बैठी कमान

depression
(भू.) न्यूनभार, न्यूनभार प्रदेश (मानस.) अवसाद, उद्वेग, विषण्णता, (भौ.) अवनमन, खळगा, अवसन्नता, गर्तिका, अवदाब, न्यूनदाब, अवनति, निस्तेजन, (अर्थ) मंदी

depression range finder
नतपरासमापक

depressive reaction
अवसादी प्रतिक्रिया

depressive stupor
अवसादी मूर्च्छा

depth analysis
सखोल विश्लेषण

depth charge
पाण्याखालचा बाँब

depth interview
सांगोपांग मुलाखत

depth psychology
गाढ मानसशास्त्र, मनोवगाहनशास्त्र

depurative
शुद्धिकारक

derangement
बिघाड, विकृति, विरचना

deratogen
त्वचाजनक

dereliction of duty
कर्तव्यच्युति

derequisitioned
अधिग्रहणमुक्त

derivative
(रशा.) अनुजात, (ग.) अवकलज, (मानस.) साधित, अनुकर्षित

derived demand
परप्रवृत्त मागणी

derived emotion
अनुसाधित मनोभावभावना

derived equation
साधित समीकरण

derived race
साधित वंश

derivtion
अनुसाधन, उपपत्ति, (भाशा.) व्युत्पत्ति

dermal branchia
त्वचाक्लोम

dermal tissue system
त्वचा ऊतकतंत्र

dermatitis
त्वकशोथ

dermatome
त्वक्खंड

dermatomycosis
त्वक्कवकरोग

dermatomyositis
त्वक्-स्नायुशोथ

dermatophytosis
पादकवकरोग

Derris scandens Benth.
मोठा सिरिली

descendant
वंशज

descending
अवरोही, उतरती

descending node
अवपात, केतु

descent
वंशपरंपरा, वंश, वंशानुक्रम

descriptive geometry
वर्णनात्मक भूमिति

desert flora
मरुपादपजात

desert land
ओसाड प्रदेश

desert locust
वाळवंटी टोळ

deserter
अभित्याजक

desertion
अभित्याग

desiccant
आर्द्रताशोषक, आर्द्रशोषक

desiccation
आर्द्रशोषण, शुष्कन, शुष्कीकरण

desiccator
शुष्कनपात्र

desiderative
इच्छार्थक

design
अभिकल्प, आकृतिबंध

design capacity
अभिकल्पित क्षमता

design engineer
अभिकल्पक अभियंता

design of experiment
प्रयोग अभिकल्प

designation
अभिधान, पदनाम, नियुक्ति

designatum
अभिधेय

designer
अभिकल्पक

desilverisation
रजतनिरास

desirable
एष्टव्य, इष्ट

Desmodium gangeticum DC
सालवण

Desmodium gyrans DC
तारायंत्री झाड (telegraph plant)

desmolyzing
अवासनक

desorption
विशोषण

desportism
निरंकुशतावाद

destination station
पोचस्थानक

destitute
एबेघर, निराश्रित

destroyer
विनाशिका

destructive distillation
भंजक ऊर्ध्वपातन

detachment
विभक्तीकरण, वियोजन

detection
अभिज्ञान, अभिज्ञापन, संसूचन

detective
गुप्तचर

detective story
हेरकथा, रहस्यकथा

detector
अभिज्ञातक, अभिज्ञापक

detention
निरोध, स्थानबद्धता

detention period
रोधकाल

detergent
निर्मलक, प्रक्षालक, व्रणशोधक

determinant
विशेषक, निर्धारक

determination
निर्धारण, निश्चिति

determination of the point of ascendance
(ज्यो.) लग्नसाधन

determiner
नियामक, निश्चायक, निर्धारक

determining correspondence
नियामक अन्वय

determinism
नियतिवाद

deterrent
परावर्तक

detonation
विस्फोट

detonator
विस्फोटक, अधिस्फोटक, चेतक

detour
अपमार्ग, अडथळ्याचा मार्ग

detoxication
निर्विषीकरण

detribalisation
निर्जमातीकरण

deuteragonist
द्वितीयक पात्र

deuterium
भारी हायड्रोजन, ड्यूटेरियम

Deuteromcetae
अपूर्ण कवक वर्ग, ड्यूटेरोमायसेटी

Deuteromycetes
अपूर्ण कवक उपवर्ग, ड्यूटेरोमायसेटीज

devaluation
अवमूल्यन

developable surface
विकसनीय पृष्ठ

developer
विकासकारी

developing
विकाशन, विकसनशील

development
चित्र प्रकटन व्यक्तीकरण, विकास, वाढ

development import
विकासलक्ष्यी आयात

development project
विकास प्रकल्प

developmental method
विकासपद्धति

deviation
अपमार्गण, अपगम, विचलन

device
क्लुप्ति, प्रयुक्ति, युक्ति, साधन

devil
सैतान, राक्षस, असुर

devil's claw
विंचवी

devil's cotton
उलतकंबळ, उलटकंबळ

devoicing
अघोषीकरण

devolution
अधिकारदान

devotional music
भक्तिसंगीत

dew point
दवबिंदु

dewlap
गळपोटे

dextral
उजवा, दक्षिणावर्त, दक्षिण

dextral fault
दक्षिण विभंग

dextro rotatory
दक्षिणवलनी, दक्षिणावर्ती

dezincification
जस्तक्षय

diabetes insipidus
उदकमेह, बहुमूत्रता, बहुमूत्रमेह

diabetes mellitus
मधुमेह

diachronic
द्वैकालिक

diacidic
द्वि-अम्लीय

diacritical mark
उच्चारचिन्ह

diad
जोडी

diadelphous
द्विसंघ

diagnosis
निदान

diagnostic characters
निदान लक्षणे

diagonal
कर्ण

diagram
आकृति, आरेख, चित्र, रेखाचित्र, रेखाकृति

dial
तबकडी

dial gauge
तबकडीमापक

dialect
बोलभाषा, बोली, पोटभाषा

dialectial materialism
द्वंद्वात्मक जडवाद

dialectics
द्वंद्ववाद

dialectology
पोटभाषाविचार

dialogue
संवाद

dialysis
अपोहन

diamagnetic
प्रतिकर्षुक, प्रतिचुंबकीय

diameter
व्यास

diametrical pitch
व्यासीय अंतराल

diamond
हिरा

diamond hardness
हिरा काठिण्य

diapause
विकासावरोध

diaphragm
छिद्रपटल, पटल, पडदा, पडदी, पापुद्रा, मध्यपट, मध्यपटल

diaphragm valve
पटल झडप

diaphragma sellae
पल्याण पट

diaphragmatic hernia
मध्यपटल अंतर्गळ

diaphragmed pith
पटलयुक्त मज्जा

diaphysis
मध्यप्रवर्ध

diarch
द्विसूत्र

diarchy
द्विदल राज्यपद्धति

diarrhoea
अतिसार, हगवण

diary
दैनंदिनी, रोजनिशी

diascope
अंतरादर्श

diastole
प्रसरण

diastrophism
कवच विरुपण

diathermy
ऊतकतापन चिकित्सा

diathesis
रोगक्षमता

diatom
करंडक वनस्पति, डायाटोम

Diatomaceae
करंडक कुल, डायाटोमेसी

diatomaceous earth
करंडकीय मृदा, डायाटोमीय मृदा

diatomic
द्विआणवीय

diatomicity
द्वि-अणुता

diatonic scale
द्विलघुस्वर सप्तक, द्विस्वरक सप्तक

dibasic
द्विक्षारकीय

dibbling
टोकण

dichasium
द्विशाख वल्लरी

dichlamydeous
द्व्यावृत

dichogamy
भिन्नकालपक्वता

dichotomous
द्विशाखी

dichotomously branching
द्विशाखाक्रमी

dichotomy
द्वंद्वभाजन, द्विभाजन, द्विशाखाक्रम, द्विभाग

dichroic
द्विरंगी, द्विवर्णिक

dichroism
द्विवर्णिता

dicotyledones
द्विदलिकित वनस्पति

dicotyledonous grain
द्विदल धान्य

dictation
श्रृतिलेखन

dictator
हुकूमशहा

dictatorship
हुकूमशाही

dictatorship of proletariat(e)
कामगार हुकूमशाही

dictionary
शब्दकोश

dictionary catalogue
कोशसूचि

dictyostele
जालरंभ, बहुलाद्यरंभ

dicyclic
द्विचक्रिक

didacticism
बोधवाद

Didymocarpus pedicellata R.Br.
पाथरफोडी

didymous
द्विभक्त

didynamous
दीर्घद्वयी, द्व्योन्नत

die
(यांअ.) मुद्रा

die back
सल

die back disease
सल रोग

die forging
मुद्राघडण

die head
मुद्राशीर्ष

die set
मुद्रा संच

die stock
पेचपेटी

die thread
पेचसाचा

dielectric
विद्युत अपारक, विद्युत अपार्य

dielectric constant
विद्युत अपार्यता स्थिरांक

dielectric strength
विद्युत अपार्यता

dielectric stress
विद्युत अपार्यता प्रतिबल

diencephalon
पारमस्तिष्क

diet
आहार

dietetics
आहारविद्या

difference amplifier
विभेदी विवर्धक

difference equation
अंतर समीकरण

difference in growth
वृद्धिभिन्नता

difference in longitudes
भोगांतर, भोगांशांतर

difference in turgor
स्फीतिभिन्नता

difference method
व्यतिरेक पद्धति

differentia
व्यवच्छेदक गुण

differentiability
अवकलनीयता

differentiable
अवकलनीय

differential
भेददर्शी, विभेदक, विभेदी, व्यवच्छेदक, (ग.) अवकल

differential amplifier
विभेदी विवर्धक

differential analyser
अवकल विश्लेषक

differential calculus
अवकलनशास्त्र

differential coefficient
अवकलन गुणांक, अवकलांक

differential equation
अवकल समीकरण

differential gear
विभेदी चक्रमाला

differential geometry
अवकल भूमिति

differential levelling
संयुक्त संतुलन

differential needle valve
विभेदी सूचि झडप

differential psychology
विभेद मानसशास्त्र

differential pulley
व्यासांतरी कप्पी

differential reproduction
व्यवच्छेदक प्रजोत्पादन

differential treatment
भेदभावाची विषम वागणूक

differentiating
प्रभेदक

differentiation
भेदकरण, प्रभेदन, भिन्नीभवन, विभेदन, (ग.) अवकलन

diffraction
विवर्तन

diffraction grating
विवर्तन जालक

diffuse
पसरलेला, प्रसर, प्रसृत

diffused capacitor
विसरित धारित्र

diffused light
अभिसारित प्रकाश

diffused lighting
विकीर्ण प्रकाशन

diffuser
विसारक

diffusion
अभिसरण, अभिसादन, प्रसरण, विसरण, विसृति

diffusion pressure
विसरण दमन

diffusion pressure deficit
विसरण दमन तूट

digest
सारसंग्रह, संक्षेपिका, (रशा.) पाचन

digestion tank
स्वयंक्षपण टाकी

digestive cavity
पचन गुहा

digestive gland
पचन ग्रंथि, पचन प्रपिंडी

digestive system
पचन तंत्र

digestive tract
पचनमार्ग

digestive tube
पचन नलिका, पचन नाल

digit
(प्रावि.) अंगुली, अंगुल, बोट, (ग.) स्थानांक, अंक

digital computer
अंकीय संगणक

Digitalis purpurea L.
तिलपुष्पी (foxglove)

dignity of labour
श्रमप्रतिष्ठा

dihedral
दोन पृष्ठांमधील

dihedral angle
द्वितल कोन

dihybrid ratio
द्विसंकरज गुणोत्तर

dikaryophase
युग्माष्टीकरण

dikaryotic stage
द्विगुणितावस्था, द्विप्रकलावस्था

dike
भित्ति

dilatation
विस्तार, विस्तारण

dilated
अभिस्तीर्ण

dilation
वितानन, विस्फारण

dilatometer
द्रवप्रसारमापक

dilatory
विलंबकारी, दीर्घसूत्री

dilemma
शृंगापत्ति, द्विशृंगिका

dill
शेपू, बाळंतशोपा

Dillenia indica L.
करंबळ (elephant apple)

Dillenia pentagyma Roxb.
करमळ

Dilleniaceae
करंबळ कुल, डायलेनेसी

diluent
विरलकारक

dilute
अवसांद्र, असंहत, पातळ, विरल

dilute solution
विरल विद्राव

dilution
अवसांद्रण, विरलता, विरलीकरण

diluvium
प्रलय जलोढ

dimension
परिमाण, मान, मिति, परिमाप, व्याप्ति

dimensional
मितीय

dimensional analysis
परिमाण विश्लेषण, परिमाणात्मक विश्लेषण

dimensionless
अपरिमाणी, मितिहीन

dimeric
द्विवारिकी

dimerism
द्विवारिकता

dimerization
द्विवारिकीकरण

diminutive
लघुत्वदर्शक

dimorphic
द्विरुप, द्विरुपी

dimorphous
द्विरुप, द्विरुपी

dinner
द्विवारिक

diode
द्विप्रस्थ

dioecious
एकलिंगी, विभक्तलिंगी

dioptric system
किरणवक्रीभवन तंत्र

diorama
पारभासी चित्र

Dioscorea aculeata L.
कणगर

Dioscorea alata L.
गोराडू (yam)

Dioscorea bulbifera var. sativa Prain.
कारंदा (potato yam, air potato)

Dioscoriaceae
आलुक कुल, डायोस्कोरिएसी

diospyros ebenum Koenig.
अबनुस (Ceylon ebony)

Diospyros embryopteris Pers.
टेंबुर्णी (wild mangosteen)

Diospyros melanoxylon Roxb.
तेंडू (Coromondel ebony)

Diospyros montana Roxb.
तिमरु (mountain persimon)

dip
(भौ.) नति, (यांअ.) बुडी

dip switch
मंदक स्विच

diphoretic
स्वेदकारी

diphtheria
घटसर्प

diphthong
स्वरसंयोग

diplegia
उभयांगघात

diplex
द्विमार्गी व्यूह

diploid
द्विगुणित

diploma
पदविका

diplomacy
मुत्सद्देगिरी

diplomatic envoy
राजनैतिक दूत

diplomatics
राजदप्तरविद्या

diplotegia
द्व्यावृत बोंड

dipole
द्विधुव

dipossession
निष्कासन, धारणत्याग

dipper dredger
फावड्याची गाळबोट

Dipterocarpacese
शाल कुल, डिप्टेरोकार्पेसी

Dipterocarpus turbinatus Gaertn.
चालन (common gurjan tree)

diptych
द्विपुटचित्र

direct
साक्षात्, एकदिक्, एकदिश, प्रत्यक्ष, सम, सरळ, (ज्यो.) मार्गी

direct current
एकदिश विद्युतप्रवाह

direct current restorer
एकदिश विद्युतप्रवाह प्रस्थापक

direct democracy
प्रत्यक्ष लोकशाही

direct method
प्रत्यक्ष पद्धति

direct printing
सरळ छपाई

direct product
प्रत्यक्ष गुणाकार

direct proportion
समप्रमाण

direct pyramidal tract
सरळ स्तूप मार्ग

direct variation
सरळ चलन

direct voice
प्रत्यक्ष वाणी

directed
दिष्ट

directed line
दिशायुक्त रेषा

directed pressure
दिष्टदमन

direction
निदेश, दिग्दर्शन, दिशा

direction cosines
दिक् कोज्या

direction indicator
दिशादर्शक

direction ratio
दिक्- गुणोत्तर

directional
दिशादर्शी, दिशीय

directional communication
दिशिक वहन

directional gain
दिशिक लाभांक

directionality
दिशागामित्व, दिश्यता

directive principle
मार्गदर्शक तत्त्व

directive therapy
निर्देशन उपचारपद्धति

director
संचालक, दिग्दर्शक

directorate
संचालनालय

directory
निर्देशिका, दिग्दर्शनस्वरुप

directrix
नियतरेषा

directrix curve
नियतवक्र

dirge
अंत्यसंस्कारगीत

disability
विकलांगता, असमर्थता

disarmament
निःशस्त्रीकरण

disc
चकती, तबकडी, बिंब, चक्र

disc brake
तबकडी गतिरोधक

disc floret
बिंबपुष्पक

disc plough
तव्याचा नांगर

disc scale
वर्तुळाकार मापनी

disc scale
वर्तुळाकार मापनी

disc shaped
बिंबाकार, बिंबाकृति

discharge
(प्रावि.) उन्मोचक,मोचन (मावै.) उद्रेक, उत्सर्ग, क्षेपण, (भौ.) विसर्जन, (स्थाअ.) प्रवाहमान, (विधि) आरोपमुक्ति

discharge pore
विसर्जन रंध

discharge printing
विसर्जन छपाई

discharging arch
दिखाऊपरिहारी कमान

discipline
शास्त्र, प्रणाली, पद्धति, शिस्त

discoid
बिंबाभ

disconformity
स्तरीय विसंगति

disconnected
विलग

discontinuity
असांतत्य, खंड, भंग

discontinuous
असंतत, खंडित

discontinuous distribution
खंडित प्रसार, खंडित वितरण

discordant
विसंगत, विसंवादी

discount market
हुंडी बाजार

discounting
वटवणी

discrete
पृथक, विविक्त, विभक्त

discretion
स्वेच्छानिर्णय

discretionary
स्वेच्छाधीन

discretionary power
स्वेच्छाधीन शक्ति

discriminant
विवेचक

discriminating monopoly
भेदमूलक मक्तेदारी, विभेदकारी मक्तेदारी

discrimination
विवेचन, तारतम्य

discrimination
विवेचन, तारतम्य

discursive reason
विवेचक बुद्धि

discus throw
थाळीफेक

disease
रोग, विकृति

disease resistant
रोगप्रतिकारक्षम

diseconomies
बेबचती

disengaged
निरभियोजित

disequilibrium
असमतोल

disinfectant
जंतुघ्न, जंतुनाशक

disinflation
चलनवृद्धिरोध

disintegration
विघटन, विच्छेदन

disjoint
वियुक्त

disjunction
वियोजन

disjunctive pronoun
वियुक्त सर्वनाम

disk valve
चकती झडप

dislocation
स्थानभ्रंश

disorganization
विसंघटन

dispatching
प्रेषण, रवानगी

dispensing machine
वस्तुवाटप यंत्र

dispersal
विकिरण, निचरा

disperser
परिक्षेपक

dispersion
अपस्करण, परिक्षेपण, विसरण

displaced
स्थानांतरित

displacement
विस्थापन, स्थलांतर, स्थलांतरण, स्थानांतर, अपसारण, प्रसर, (मानस.) भावविस्थापन

displacement current
स्थानांतरीय प्रवाह

displacement reaction
विष्ठापन विक्रिया

display
चित्रलेखन

display of information
अवगमदर्शन

disposable income
व्ययक्षम उत्पन्न

disposal
निचरा, विल्हेवाट

disposition
चित्तप्रवृत्ति, कल

disproportionation
असमान विभाजन

dissecting
विच्छेदक

dissection
विच्छेदन

disseminated
विकीर्ण

disseminated sclerosis
पर्याप्त तंत्वीभवन

dissemination
प्रसार, फैलाव

dissimilar
असदृश, असमान, विजातीय

dissimilation
विसदृशीकरण

dissipation
अपचयन, ऱ्हास, उत्सर्जन, विकरण

dissociated
विगत, वियुत, वियोजित

dissociation
विगमन, विदलन, वियवन, वियोजन, विच्छेदन

dissociative
विदलनीय

dissolution of marriage
विवाहविसर्जन

dissolve
दृश्यांतरण, वेधांतरण

dissolved
विद्रुत, (विधि) विसर्जित, विघटित

dissolving
विद्रावण

dissonance
विसंवाद

dissyllable
द्वयवयवी

distal
दूरस्थ

distance marker
अंतर सूचकरेषा

distant assimilation
दूरस्थ सदृशीकरण

distant hybridisation
दूरसंकरण

distant stimulus
दूरवर्ती चेतकौद्दीपक

distemper
अभिरंग, अभिरंजन, समारंजन, डिस्टेंपर

distillate
ऊर्ध्वपातित

distillation
ऊर्ध्वपातन

distilled water
ऊर्ध्वपातित जल

distillery
ऊर्ध्वपातन भट्टी

distinctive
व्यवच्छेदक

distortion
विकृति

distortionmeter
विकृतिमापक

distraction
व्यग्रता

distress damage feasant
नुकसानकारक वस्तूंची अटकावणी

distributary
फाटा

distributed term
समाप्त पद, सर्वव्याप्त पद

distribution
प्रसार, वंटन, वाटणी, वाटप, वितरण

distribution area
वितरण क्षेत्र

distribution board
वितरण फलक

distribution free
वंटनमुक्त

distribution function
वंटन फलन

distribution line
वितरण मार्ग

distribution station
वितरण केंद्र

distribution, economic
विभाजन, आर्थिक

distributive justice
विभाजन न्याय

distributive law
विभाजन नियम, वितरण नियम

distributive term
प्रतिव्याप्ती- समाप्तपद

distributor
वितरक

disturbance
प्रक्षोभ, विक्षोभ, क्षोभ, प्रतिक्षोभ

disturbing
विक्षोभक

dita bark tree
सातवीण

ditetragonal
द्विचतुष्कोणी

ditheism
शिवाशिव उपासनावाद

diuretic
मूत्रल, मूत्रवर्धक

diurnal
दिनचर, दैनंदिन, दैनिक

diurnal arch
दैनिक कमान, जंतरमंतर

diurnal cycle
दिनचक्र

diurnal rhythm
आन्हिक लय

divalent
द्विसंयुजी

divariant
द्विचल

divergence
अपसारण, अपसारिता, भिन्नता

divergent
अपसारी, केंद्रापसारी, परामुख, उमलती

diversion
पर्यायी मार्ग

diversion tunnel
व्यावर्तन बोगदा

diversity factor
विविधता अंश

diverter
पर्यायक

diverticulum
अंधवर्ध

divided difference
विभाजित अंतर

dividend
लाभांश, (ग.) भाज्य

dividend warrant
लाभांश अधिपत्र

dividendo
वियोगभावन

divider
विभाजक

dividing head
विभाजक संच

divination
भविष्यकथन, भाकित, शकुनविचार

divine
दैवी

divine right
दैवी अधिकार

diving bell
पाणबुडा घुमट

diving plane
डूब फलक

division
अंश, विभाग, तुकडी, विभाजन

division algorithm
भाजन गणनविधि

division of labour
श्रमविभाजन, श्रमविभागणी

divisionism
बिंदुवाद

divisor
भाजक

divisor of zero
शून्यभाजक

divorce
घटस्कोप

dizygotic
द्वियुग्मजीव, द्व्यंड

djoowar
कासूद

dock
गोदी

dock girder bridge
पृष्ठवाही पूल

docket
निर्देश पत्र

doctrine
सिद्धांत

doctrine of necessity
आवश्यकतेचा सिद्धांत

doctrine of suability
अभियोग्यता सिद्धांत

document
दस्ताइवज

documentalist
प्रलेखपोषक, सूक्ष्मसंदर्भसेवातज्ञ

documentary film
अनुबोधपट

documentary play
अनुबोधनाटक

documentation
प्रलेखपोषण, सूक्ष्मसंदर्भ

dodder
अमरवेल

dodecahedron
द्वादशपृष्ठक, द्वादशफलक

Dodonea viscosa L.
जखमी

dog collar
हसळी, गळपट्टी

dog faced water snake
श्वानमुख विरोळा

dog legged stairs
बेचकी जिना

dogfish
मुशी

dogma
श्रद्धा, श्रद्धेय, श्रद्धेय मत

dogmatism
श्रद्धावाद, सश्रद्धता

doldrum
विषुववृत्तीय निर्वात पट्टा

dole
बेकारी भत्ता

Dolichandrone falcata Seem.
मेढशिंगी

dolichocephalic
लंबकपाल

Dolichos biflorus L.
कुळीथ, हुलगा (horse gram)

Dolichos lablab L.
पावटा lablab

domain
प्रांत, लघुक्षेत्र

domal
मूर्धन्य

dome
घुमट, घुमटी

dome shaped dam
घुमटी धरण

domestic appliance
गृहोपयोगी उपकरण

domestication
माणसाळविणे

domicile
अधिवास

domiciliary
निवासी

dominant
अधिभोगी, वर्चस्वी, प्रभावी

dominant owner
अधिभोगी मालक

dominant treatment
अधिभोगी स्थावरसंपत्ति

dominion status
वसाहतीचे स्वराज्य

donee
आदाता

donor
दाता

door post
द्वारस्तंभ

doping
अपद्रव्य भरण

Dorado
असिदंष्ट्र

dormancy
प्रसुप्तावस्था

dormant
प्रसुप्त, सुप्त

dormant eye bud
मुका डोळा

dormitory
युवकगृह

dorsal
उत्तर, पृष्ठीन, पृष्ठीय, (भाशा.) जिव्हापृष्ठीय

dorsal aorta
पृष्ठमहारोहिणी

dorsal fin
उत्तरपक्ष, पृष्ठपक्ष

dorsal mesentery
पृष्ठ आंत्रयोजनी

dorsal pore
पृष्ठच्छिद्र

dorsal presentation of the foetus
पृष्ठ गर्भदर्शन

dorsal root
पश्चमूल

dorsal suture
पृष्ठसेवनी, पृष्ठीय परिखा, पृष्ठीय सीता

dorsal swimming
कुशीवर पोहणे

dorsifixed
पृष्ठाबद्ध

dorsiventral
द्विपार्श्व

dorso lateral
उत्तरपार्श्व, पृष्ठपार्श्व

dorsum
जिव्हापृष्ठ

dose
मात्रा, घास

dose response curve
मात्रा प्रतिसाद वक्र

dosimeter
मात्रामापक

dot product
टिंब गुणाकार, बिंदु गुणाकार

dotting test
बिंदुशोधन कसोटी

double
जोडी, दुहेरी, द्वित्त

double acting
द्विक्रिय

double angle cutter
द्वयश्रि कर्तक

double bar
जोडदंड, चरणदंड

double bean
लोब्या, लिमा बीन, डबल बीन

double blind
द्विपरोक्ष

double bond
द्विबंध

double check
दुहेरी शह

double coconut
जहरी नारळ

double cross hybrid
द्विसंकरज संकरज

double crossed
द्विसंकरित

double decomposition
अन्योन्य प्रतिष्ठापन, द्वि-अपघटन

double factoral terms of trade
द्विघटकीय आंतरराष्ट्रीय व्यापारदर

double fertilisation
द्विफलन

double headed snake
दुतोंड्या साप

double integral
दुहेरी समाकल

double layer
द्विस्तर

double option
उभय विकल्प

double ordinate
द्विकोटि

double point
दुहेरी बिंदु

double reed
द्विदल जिव्हाळी

double refraction
द्विप्रणमन

double role
दुहेरी भूमिका

double salt
द्विलवण, द्विविध लवण

double samara
सपक्ष युग्मफल

double star
तारकायुग्म

double yoke
शिळवट

doubles
दुहेरी सामना, दुप्पट

doublet
द्विक्

doubling
दुहेरीकरण

doubly ionised
द्विआयनीभूत

dourine
अश्वासिकायजन्य रोग

dove
होला

dovetail end mill
कुलपी टोक कर्तक

dovetail slot
कुलपी खोबण

dower
देज, हुंडा

down draft
अधोवातप्रवाह

down slope
अवरोही

down stream
अनुस्त्रोत

down throw
अधःक्षेप

downward
अधोमुख

downward displacement
अधःसारण पद्धति

downy mildew
तंतु भुरी, केवडा रोग

downy oleander
तांबडा कुडा

dowry
देज, हुंडा

Draco
कालिय

draft
(यांअ.) झोत, (नाअ.) डूब, (अर्थ.) धनाकर्ष, हुंडी, (विधि) प्रारुप

draft tube
चोषणनलिका

draftsman
प्रारुपकार

drag
ओढ, कर्षण, कर्षण बल

drag fold
कर्षवलि

drag line
ओढदोरी

drag link
ओढदांडा

dragon fly
चतुर

drainage
जलनिकास, जलोत्सारण, निचरा, निःसरण, जलनिःसारण, जलवाहन

drainage basin
जलवाहन क्षेत्र

drainage gallery
जलोत्सारण मार्ग

drainage wind
निकास वारा

draining
निचरा, निःसरण

drama
नाट्य, नाटक

dramatic irony
नाट्योपरोध, नाट्यछलित

dramatic monologue
नाट्यात्मक एकभाषित

dramatics
नाट्यकला, नाट्यविद्या

dramatization
अभिनयन, नाट्यीकरण

drapery
वस्त्रभूषा

draught
डुबाव, झोत, वायुप्रवाह

draughtsman
आरेखक

draw bar
खेचदांडा

draw filing
आडवे कानसकाम

drawback
कर प्रतिग्रह, सीमाशुल्क ग्रह, उणीव

drawing
आरेख, आरेखन, रेखाचित्र, रेखन

drawing board
आरेख फलक

drawing pin
फलक टोची

dread
भय

dredger
गाळबोट, चिखलबोट

dredging
निकर्षण

dreikanter
त्र्यनीक

drenching
स्नापन

dressing room
प्रसाधनकक्ष

drier
शुष्कक, आळक

drift
प्लवराशि, विप्लव, विस्थापन, (भाशा.) प्रवृत्ति

drifting
वहन

drill
कवायत, (यांअ.) छिद्रक, गिरमिट

drill lesson
आवृत्तिपाठ

drilled paddy crop
पेरभात, पेरसाळ

drilling
वेधन

drilling machine
छिद्रण यंत्र

drip bath
बिंदु गलन

dripstone
पाणझुकाव, छज्जापट्टी, निम्नपट्टी

drive
प्रचोदना, (मानस.) नोदन

driver
चालक

driving method
चालन पद्धति

driving unit
चालक घटक

driving wheel
चालक चाक

drongo
कोतवाल

drop
पतन, पात

drop arch
बैठी कमान, रुंदकोन कमान

drop forging
आघात घडण

drop manhole
उतार कुंडी

drop panel
तक्तपात

droplet
बिंदुक, सूक्ष्म बिंदु

dropping
नमता

droppings
सांडलोट

dropsy
जलसंचय, शोफ

drought
अवर्षण

drought resistant
रुक्षता विरोधक

drug
औषध

drug addiction
औषधासक्ति

drug resistance
औषध प्रतिरोध

drum
दंडगोल, पटह, रीळ, रुळ

drum gate
ढोलाकार दार

drum sticks
शारिका

drum type brake
परिधि गतिरोधक

drumstick
शेवगा

drupe
अश्मगर्भी फळ, आठळी फळ

dry battery
शुष्क विद्युत् घटमाला

dry dock
सुकी गोदी

dry fruit
शुष्कफल

dry ice
शुष्क बर्फ

dry rot
कोरडी कूज

dry test
निर्द्रव परीक्षा, शुष्क परीक्षा

dry weight
शुष्क वजन

dryad
वनदेवता

drying oil
शुष्कन तेल

Drynaria quercifolia Bory.
बाशिंग नेचा

dryness fraction
शुष्कता अंश

Dryobalanops camphora colebr.
कापूर (camphor)

dual
दुहेरी, (भाशा.) द्विवचन, (ग.) द्वैत

dual game
द्विपात्री खेळ

dual monarchy
द्विदलीय राजेशाही

dualism
द्वयवाद, द्वैतवाद

duality
द्वित्व

dubbing
भाषांतरण, पुनर्ध्वनिमुद्रण

Dubhe
ऋतु

duck
बदक

duct
वाहिनी

ductile
तंतुक्षम, तन्य

ductility
तंतुक्षमता, तन्यता

ductless gland
अंतःस्त्रावी ग्रंथि

duel
द्वंद्वयुद्ध

duel cycle
मिश्र आवर्तन

duet
द्वंद्वगीत, जुगलबंदी

dummy
नकली

dummy antenna
मूक आकाशक

dumping
मूल्यावपाती अन्यदेशीय विक्री, राशिपातन, डंपिंग

dung beetle
शेणकिडा

duodecimal
द्वादशमान

duodenum
ग्रहणी

duopoly
द्वयधिकार

dupe
(चवि.) चित्रप्रतिलिपि

duplex
द्विदल

duplication
द्विगुणन

dura mater
दृढतानिका, दृढावरण

duramen
मध्यकाष्ठ

duration
कालसातत्य, स्थिरकाल, अवधि

duration of life
आयुर्मान

durative
अवधियुक्त

Durio zibethinus Murr.
दुरियन (civet fruit)

dust cloud
धूलिमेघ

dusting box
धूळपेटी

dusting machine
भुकटी फेक यंत्र

Dutch barn
सस्यागार

duty
कर्तव्य, शुल्क, जकात

dwarf
लघु

dwarf date palm
शेवरा

dwarf shoot
ऱ्हस्व प्ररोह

dwarf star
लघुतारा

dwarfism
वामनता

dwell period
समस्थिति काल

dyad
युग्म, द्वयक

dyadic group
द्विक् समूह

dye
रंजक

dye stuff
रंजकद्रव्य

dyeing
रंजनक्रिया

dyke
भित्ति

dynamic
गतिक, गतिकीय, गतिमान, गतिशील, सर्जनशील

dynamic equilibrium
गतिक समतोल

dynamic field
चलक्षेत्र, चरक्षेत्र

dynamic isomerism
गतिक समघटकता

dynamic system
वहगतिक तंत्र

dynamical
गतिक

dynamical geology
गतिकीय भूविज्ञान

dynamical time
गतिक काल

dynamically similar
समगतिकीय

dynamics
गतिकी

dynamo
जनित्र, विद्युतजनित्र

dynamo
जनित्र, विद्युतजनित्र

dynamometer
शक्तिमापक

dynamometer
शक्तिमापक

dynamothermal
गतिउष्णीय

dynamothermal
गतिउष्णीय

dynasty
वंश, राजवंश

dynasty
वंश, राजवंश

dynode
वर्धकाय

dynode
वर्धकाय

dysarthria
कष्टोच्चार

dysentery
आमांश, आव, प्रवाहिका

dysgenic
दुष्प्रजननात्मक

dyslalia
बोबडे बोलणे

dysmenorrhoea
शूलार्तव, कष्टार्तव

Dysoxylon malabaricum Bedd.
बिली

dyspepsia
अग्निमांद्य, अपचन

dysphagia
कष्टगिलन

dysphonia
कष्टध्वनि

dyspnoea
कष्टश्वसन

dyssocial reaction
असामाजिक प्रतिक्रिया

dystokia
कष्टप्रसूति

dystrophia adiposo-genitalis
वसा-जननांग-अपपोषण

dystrophy
कष्टपोषण

dysuria
मूत्रकृच्छ